Search

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Amaç: VEXAS (vakuoller, E1 enzimi, X'e bağlı, otoenflamatuvar, somatik) sendromu yeni tanımlanmış, hematopoietik progenitör hücrelerde UBA1'deki somatik mutasyonların neden olduğu, erişkin döneme ait monogenik bir hastalıktır. Hastalar çeşitli enflamatuvar ve hematolojik semptomlar ile prezente olurlar. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı'nda 31 Temmuz 2022 itibariyle klinik olarak VEXAS sendromu klinik ön tanısı düşünülen, klinik/laboratuvar değerlendirmesi tamamlanmış veya henüz devam etmekte olan toplam 12 hastanın özellikleri derlenmiştir. İlk genetik değerlendirme 3. ekzona yönelik Sanger dizileme analizi ile aynı merkezde yapılmaktadır. Bulgular: Hastaların ortalama yaşları 59,5 (7 hasta ≥60 yaş) olup hastaların tamamı erkektir (bknz Tablo 1). Hastaların çoğu (n=7) romatolojik açıdan relapsing polikondrit olarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca bir olgu (V3) IgG4-RD ön tanısıyla tarafımıza yönlendirilse de kondrit bulguları mevcuttur. Olguların tama yakınında ateş, konstitüsyonel bulgular ve akut faz yanıtı eşlik etmektedir. Genetik analizleri tamamlanan 5 olgunun 4'ünde (V1/2/3/4) UBA1 mutasyonu ile tanı doğrulanmıştır. İki hasta izlemde ölmüş olup, 5 olguda (V1/2/4/5/9) hipometile edici ajan (5-Azasitidin) ve 1 hastanın (V4) tedavisinde allojeneik kemik iliği transplantasyonu uygulanmıştır. Sonuç: Yeni bir hastalık sınıflandırması bir prototipi temsil eden VEXAS sendromunda miyeloid seri hücreleri kaynaklı otoenflamasyon ve ilerleyici kemik iliği yetmezliği önemli morbidite ve mortaliteye yol açabilmektedir. X kromozumunda delesyona/inaktivasyona sebep olabilen bir durum olmadıkça hastalığın erkeklerde görülmesi beklenmektedir. Hastalar bulgularına göre-klinik temelli hasta sınıflamalarına göre relapsing polikondrit, poliarteritis nodoza, dev hücreli arterit gibi hastalık başlıkları altında sınıflanmış olabilirler. Uygun hastalarda anemi başta olmak üzere sitopeni, MCV yüksekliği, kemik iliğinde displastik değişiklikler ve miyeloid öncüllerde vakuolizasyon uyarıcı olabilmektedir. Yeni tanımlanan olgularla birlikte sendromun klinik spektrumu ve mutasyon yelpazesi genişlemektedir ve tanı için farkındalık oldukça önemlidir. Hastalığın standart bir tedavisi olmayıp, özellikle hematolojik sonlanım açısından kötü prognozlu olduğu bilinen Met41Val mutasyonu olan seçilmiş hastalarda hematopoetik kemik iliği transplantasyonu da küratif bir alternatif olabilir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Real-world data is derived from many sources associated with outcomes in a heterogeneous patient population in real-world settings, such as patient surveys, clinical trials, and observational cohort studies. Realworld data is increasingly being demanded by researchers, clinicians, the medical industries, and governments. To validate the clinical findings in real life is the best way to test scientific facts. For this reason, real-world data should be collected and analyzed well. In this article, we aimed to clarify the features, advantages, and disadvantages of real world data with examples from all over the world. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Objective: Quantitative Sensory testing (QST) is a non-invasive method used in the diagnosis and classification of peripheral neuropathies. This study aimed to evaluate peripheral small and large fibers involvement by QST in patients with systemic sclerosis and to evaluate its relationship with digital ulcer formation. Methods: Patients with systemic sclerosis who applied to the rheumatology unit between April and September 2013 were included in the study. All patients were evaluated with a detailed medical history and physical examination. Imaging and laboratory results and information on organ involvements were obtained from hospital files. Patients were evaluated with QST to determine large and small fibers involvement. Results: The study was conducted with 50 (92% female) systemic sclerosis patients. The mean age was 47±12 years, the mean disease duration was 11.3±7.2 years. Sixty-six percent (n=33) of the patients had a history of digital ulcer and/or pitting scar. In QST evaluation, 84% (n=42) of patients had abnormality in vibration and/or cold detection thresholds. The number of patients with upper extremity vibration detection threshold abnormality was higher than that of the patients with lower extremity abnormality (74% vs 40%). There was no statistically significant difference between the groups with and without QST abnormalities regarding the clinical features including digital ulcer/pitting scar history (p>0.05 for all). Conclusion: In this study, significant number of patients with systemic sclerosis had QST abnormality, which is evident in the vibration detection thresholds. Longitudinal studies in early systemic sclerosis patients are needed to determine the clinical importance of QST. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Autoimmune rheumatic diseases are often seen in individuals at reproductive age. Medications used in case of unplanned pregnancy and/or active rheumatic disease may increase the risk of obstetric complications. Knowledge about the medications used during pregnancy is limited and it is usually accumulated over the years as a result of medications exposure during unplanned pregnancies. Recently, European League Against Rheumatology (EULAR) and the British Society of Rheumatology (BSR) and the British Health Professionals in Rheumatology (BHPR) updated and published the guidelines for the management of rheumatic diseases during pregnancy. As Turkish Society for Rheumatology (TRD), we have decided to develop national treatment recommendations for the proper management of anti-rheumatic drugs during pregnancy and lactation in rheumatic diseases. The aim here is to establish guiding "recommendations" on significant matters such as preg-nancy plan and the use of antirheumatic drugs during conception, gestation and lactation periods and vaccination. This guideline was created by a multidisciplinary working group consist of rheumatology, obstetrics and pediatrics physicians. These recommendations are based on the current recommendations of rheumatic drug use during pregnancy by the EULAR, BSR and BHPR. A literature review was conducted by the working group to update existing international recommendations and its references. The draft of recommendations was submitted to TRD members for their preliminary evaluation. After the revised recommendations were created, the final version was submitted to TRD members and voted [scoring 0-10 (0: Strongly disagree, 10: Strongly agree)]. Two meetings were held with the participation of the working group, one on April 7, 2017 for the preliminary evaluation and the planning, and the other on May 6, 2017 for consensus and writing planning on "the draft of recommendations". The draft recommendations prepared were reviewed by TRD members on September 2018. The final version of the recommendations were voted by the members on April 2019. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Objective: Neonatal lupus erythematosus is an acquired autoimmune disease which is characterised by transplacental transition of anti- SS-A/Ro and anti-SS-B/La antibodies and binding of these antibodies to fetal tissues. Cutaneous, cardiac, hepatic and hematological manifestations can be seen. Most important and serious complication is congenital heart block and this situation is a major cause of mortality approximately in 20-30% of all patients. Effectivity of current theurepatic approaches are still a questionmark. Aim of this study is to review current literature systematically to compare different treatment options. Methods: Pubmed Medline database was literature review in August 2015. Relevant publications were seeked using the MeSH terms "neonatal lupus" and "congenital heart block"; results were restricted to studies in humans and articles in the English language. After recruiting all eligable publications, when available, treatment protocols of with congenital heart block were noted case-by-case. Results: Treatment protocols of 243 (49.3%) over 492 patients were noted. Major drug classes and their percentage of use are as follow: Steroids in 106 (43.6%) patients, intravenous immunoglobulin in 14 (5.7%) patients and hydroxychloroquine in 5 (2%) patients. 134 (55.1%) patients had no treatment. Type of steroid was known of 92 (86.7%) patients and it was dexamethasone, prednisolon and betamethasone in 54 (58.6%), 27 (29.3%), 11 (11.9%) patients, respectively. Conclusion: There is no pre-defined, accepted treatment regimen of congenital heart block. There is a large spectrum of treatment options and dosage of these options. Another question is that approxiamately half of the patients do not take any medication related to congenital heart block. Also another important point is that even prednisolon can not across the placental membrane, prednisolon was found to be used very common. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Ankilozan spondilit (AS) hastalarında tümör nekroz faktör inhibitörlerinin (TNFi) ilaçta kalımı birçok çalışmada araştırılmış olmasına rağmen secukinumabın ile ilgili çalışma nispeten azdır. Gerçek yaşam verilerine dayanan bu çalışmamızda AS hastalarında secukinumab ilaçta kalımı ve bunu etkileyebilecek prediktif faktörleri, kesilme nedenleri ve advers olayları değerlendirmeyi amaçladık. Yöntem: Secukinumab Türkiye'de Mayıs 2018'de onaylanmıştır ve Ocak 2020'ye kadar HÜR-BİO veri tabanında kayıtlı, AS tanısı nedeniyle en az bir kür tedavi alan 147 hastayı değerlendirdik. Demografik ve klinik veriler tıbbi kayıtların gözden geçirilmesi, poliklinik görüşmesi ve fiziki muayene yoluyla elde edildi. İlaçta kalım oranları Kaplan-Meier, prediktif faktörler ise lojistik regresyon analizi ile belirlendi. İlaç kesilme nedenleri ve advers olaylar da değerlendirildi. Bulgular: AS hastalarının demografik, klinik özellikleri ile tedavilerinin TNFi kullanımına göre karşılaştırılması Tablo 1'de gösterilmiştir. Secukinumabın genel ilaçta kalımı 12. ayda %55 idi ve ayrıca TNFi kullanımı, obezite, üveit ve sindesmofitlerin varlığında ilaçta kalım grafikleri Şekil 1'de gösterilmiştir. =1 TNFi tedavisi almış ve obezitesi olan hastaların ilaçta kalım oranları olmayanlara göre daha yüksekti (%68 vs. %46, p=0,027 ve %65 vs. %45, p=0,020, sırasıyla). İlaçta kalımın prediktif faktörlerinin univariate ve multivarite değerlendirmesi Tablo 2'de gösterilmiştir. Secukinumab tedavi kesilmesinin en sık nedeni %46 ile ilaç etkisizliğiydi. Hepatit B veya tüberküloz reaktivasyonu ise hiçbir hastada gözlenmedi. Sonuç: Gerçek yaşam verilerimize göre AS hastalarında secukinumab ilaçta kalımı iyi ve güvenilir olan bir biyolojik ajandır. Obez olan ve daha önce birden fazla TNFi kullanımı olmayan AS hastalarında secukinumab ilaçta kalımı istatistiksel anlamlı olarak daha yüksekti. Kişiselleştirilmiş bir tedavi stratejisi için obezitesi olan AS hastalarında bulgularımız dikkate alınabilir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Giriş: Granülomatoz polianjitis (GPA) küçük ve orta büyüklükteki damarların nekrotizan granülomatoz enflamasyonu ile seyreden multisistemik bir hastalıktır. Prostat tutulumu GPA'da nadir bir klinik tablodur, tüm GPA olgularında ürolojik tutulum %1'den az görülmektedir. Prostat tutulumunun görüldüğü GPA olgusuyla nadir bir klinik tabloya dikkat çekmeyi amaçladık. Olgu: Altmış üç yaşında erkek 1 haftadır kulaklarda dolgunluk, işitme azlığıyla KBB'ye başvurmuştu. Kulakta hidrops düşünülerek metilprednizolon başlanmış, şikayetlerinin gerilemesiyle azaltılarak kesilmişti. Aynı dönemdeki dizüri ve hematürisi üriner sistem enfeksiyonu lehine değerlendirilmiş, siprofloksasin başlanmıştı. İştahsızlık, 2 ayda 15 kg kilo kaybı şikayetleriyle dış merkeze başvurmuş, akut faz reaktanları (AFR) yüksek saptanmıştı. Romatolojik sorgulamasında halsizlik, baş ağrısı, kanlı balgam; fizik muayenesinde oral aft ve bacaklarda döküntüler saptanmıştı. Toraks BT'de akciğerlerde bilateral solid görünümde düzensiz sınırlı kitleler ve santrali kaviter 3 adet kitle saptanmıştı. Abdomen BT'si prostatitle uyumlu görünümdeymiş. AFR yüksekliği ve mevcut kliniği nedenli yapılan PET-BT'de bilateral nazofarinkste, hiler bölgede, her iki akciğerde; dağınık yerleşimli, bazıları kaviter görünümde yumuşak doku lezyonlarında artmış FDG tutulumları izlenmişti. Torakal MRG'de inen aorta duvarında kalınlaşma ve kontrast tutulumu saptanmış, vaskülit lehine raporlanmıştı. Akciğerdeki nodüllerden yapılan biyopside multinükleer dev hücre, plazma hücreleri, köpüksü histiositlerden zengin lenfosit ve plazma hücrelerini içeren infiltrasyon görülmüş, malignite bulgusu saptanmamıştı. Hasta HÜTF romatolojiye başvurduğunda 2 hafta önce geçirdiği dudakta uçuk sonrası gözde kızarıklık, görme bulanıklığı nedeniyle göz hastalıklarınca değerlendirildi. GPA göz tutulumu ve herpetik keratit saptandı, topikal gansiklovir ve valasiklovir başlandı. Dizüri ve hematürisinin devam etmesi nedeniyle çekilen prostat protokollü Abdomen MRG, GPA'nın prostat tutulumuyla uyumluydu. Sistoskopide prostatta ve bulbus üretrada hemorajik kitle saptandı, TUR-M yapıldı, cerrahi materyalin patolojisi her iki bölgede de nekrotizan granülomatöz iltihap olarak değerlendirildi. Hastada GPA düşünüldü. İzleminde herpetik keratitin düzelmesiyle 3 gün 1,000 mg pulse steroid, 40 mg/gün metilprednizolon idame ve 500 mg/15 gün siklofosfamid tedavisine geçildi. Hastanın semptomları belirgin düzeldi. Sonuç: GPA'da prostat tutulumu nadirdir fakat üriner sistem semptomları olan erkek hastalarda akılda bulundurulmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Poliotoimmünite, aynı hastada birden fazla iyi tanımlanmış otoimmün hastalıkların (OH) varlığını tanımlar. Sınıflandırma kriterlerini karşılayan iki veya daha fazla otoimmün hastalığın klinik olarak bir arada bulunması overt (aşıkar) poliotoimmünite olarak sınıflandırılırken, otoimmünitesi olan bir hastada, klinik olmaksızın indeks otoantikorların varlığı latent (gizli) poliotoimmünite olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmada, sistemik lupus eritematozusda (SLE) poliotoimmünite sıklığının ve poliotoimmünite için risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu tek merkezli kesitsel çalışmada, Aralık 2021-Ağustos 2022 tarihleri arasında romatoloji polikliniğine ayaktan başvuran SLE tanılı hastalar, toplam 22 OH açısından değerlendirildi. Poliotoimmünite saptanan hastalar, klinik olarak ortaya çıkan birden fazla OH varlığında "overt poliotoimmünite" ve diğer OH klinik ve belirtileri olmadan, otoantikorların gösterilmesi ile "latent poliotoimmünite" olarak iki gruba ayrıldı. Hastaların demografik ve klinik verileri, vizit anı hastalık aktivite (SLEDAI: Systemic Lupus Erythematosus Disease Activity Index) ve hasar (SLICC/SDI: The Systemic Lupus International Collaborating Clinics/American College of Rheumatology Damage Index) skorları hesaplandı. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 284 hastanın (%88 kadın) ortalama yaşı 42,5 (±14,5), ortalama hastalık süresi 12,1 (±7,25) yıldı. Hastaların 192'sinde (%67,6) poliotoimmünite saptandı ve bu hastaların 55'inde (%28,6) gizli poliotoimmünite mevcuttu. Poliotoimmünitesi olan hastaların 36'sında (%18,8) üç veya daha fazla OH birlikteliği mevcuttu. Overt poliotoimmünitesi olan SLE'li hastalarda en sık eşlik eden otoimmüniteler sırasıyla antifosfolipid antikor sendromu (%37,2), otoimmün tiroid hastalığı (%23,4), Sjögren sendromu (%22,6) ve romatoid artritti (%11,7) (Tablo 1). Overt poliotoimmünitesi olmayan hastalarda renal tutulum daha sık ve vizitteki hastalık aktivitesi daha yüksekti (Tablo 2). Çok değişkenli analize göre, poliotoimmünite için en önemli prediktif faktör antifosfolipid antikor pozitifliğiydi [OR: 5,3 (GA: 2,9-9,8) p<0,001]. Diğer risk faktörleri SSA pozitifliği [OR: 2,0 (GA: 1,1-3,8) p=0,026] ve aile öyküsünün varlığı [OR: 1,9 (GA: 1,1-3,3) p=0,019]. Renal tutulumun varlığı da poliotoimmünite için koruyucuydu [-2,8 (GA: 1,4-5,8) p=0,003]. Sonuç: SLE'li hastalarda poliotoimmünite yüksek prevalansta görülmektedir ve yaklaşık dörtte biri gizli seyredebilmektedir. Beklendiği gibi antifosfolipid ve SSA antikor pozitifliği ve aile öyküsü aşikar poliotoimmünite için risk faktörleriyken, renal tutulum varlığının koruyucu olması dikkat çekicidir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Geçtiğimiz yıllarda yayınlanan ANCA-iliŞkili vaskülithasta kaynaklı ölçü tler (AAV-PRO), organ spesifik semptomlar ve tedavi ilişkili yan etkilerin yanı sıra hastaların sosyal/emosyonel durumlarıyla gelecek ile ilgili endişelerini de değerlendirmeye olanak sunmaktadır. Türkçeye çevrilerek ülkemizde de kullanılmaya başlanan bu ölçütlerin, mevcut aktivite ve hasar indeksleriyle korelasyonu ve hangi sıklıkta uygulanacağına dair veri bulunmamaktadır. Çalışmamızda AAV-PRO ile diğer hastalık ölçütlerinin korelasyonunun, vizitler arasındaki değişimlerde bu ölçütlerinin birbirleriyle olan ilişkilerinin, hastaların remisyon durumuna göre ölçütlerde oluşan farklılıkların araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Prospektif veri tabanına kayıtlı ardışık 86 (K/E: 44/42) AAV hastası çalışmaya dahil edildi. Hastaların demografik ve klinik verileri, BVAS, VDI, hasta ve hekim global değerlendirmeleri ve AAV-PRO ölçüt skorları kaydedildi. Kırk beş hasta ikinci vizitte değerlendirildi. Hastaların özellikleri BVAS'ye göre remisyon (BVAS =0 ve BVAS ≥1) durumuna göre karşılaştırıldı. Bulgular: BVAS'ye göre aktif hastalığı olan hastaların sosyal ve emosyonel durum ile gelecek ile ilgili endişelerinin daha fazla olduğu belirlendi (Tablo 1). Benzer şekilde diğer AAVPRO bileşenleri ve doktor ve hasta global skorları, remisyonda olmayan grupta anlamlı olarak daha yüksekti. BVAS ile AAVPRO bileşenlerinden "Tedavi yan etkileri", "Fiziksel fonksiyon" arasında orta kuvvette korelasyon saptanırken; VDI ile AAVPRO bileşenleri arasında anlamlı bir korelasyon saptanmamıştır. ArdıŞık vizitte değerlendirilen hastaların vizitleri arası medyan süre 5,8 (4,9-10,7) aydı. AAV-PRO bileşenlerinde belirgin değişiklik izlenmedi (Tablo 2). Sonuç: AAV-PRO (hasta kaynaklı ölçütler), hastalarımızın değerlendirmesinde diğer aktivite ve hasar indekslerini tamamlayıcı fonksiyona sahip olduğu görülmüştür. AAV-PRO'nun hasta perspektifi ile hastalığın genel fotoğrafını yansıttığı ve 6 aydan daha uzun ara ile uygulanmasının daha kullanışlı olduğu düşünülmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: B udd Chiari (BC) Behçet hastalığının nadir ama şiddetli bir venöz tutulum formudur. Türkiye'den yapılan bir çalışmada BC hastalarının %9'unun etiyolojisinde Behçet yer almaktadır. Portopulmoner hipertansiyon nedenlerinin arasında ise BC %1'in altında bulunmaktadır. Bu çalışmada Behçet'in yaygın olduğu ülkemizde BC gelişmesi sonrası pulmoner hipertansiyon sıklığını saptamayı amaçladık. Yöntem: Hacettepe Romatoloji Behçet Veri tabanı'nda kayıtlı 902 Behçet hastası geriye dönük Budd Chiari açısından tarandı. BC saptanan hastaların tanıdan sonraki ilk EKO'ları ve son EKO'ları ile BC öncesi ve sonrası tedavileri kaydedildi. EKO'lara eş zamanlı hemoglobin değerleri de not edildi. Bulgular: Behçet hastalarında Budd Chiari sıklığı 24/902 (%2,66) olarak hesaplandı. Hastaların 19'u (%79,2) erkek, yaş ortancası 41,5'ti (21-79). Behçet tanısından sonra BC'ye kadar geçen süre ortanca 6 (0-31) yıldı. BC ve Behçet izlem süreleri sırası ile ortanca 5,4 (1,22-20,2) ve 12,4 (2,7-25,9) yıldı. BC tanısı sonrası 13 (%54,1) hastaya EKO yapıldığı saptandı. Altısının (%46,2) PAB değeri <30 mmHg saptanırken 7'sinin (%53,8) (bir tanesi 40 mmHg) PAB değeri ≥30 mmHg bulundu. PAB'ın ortanca değeri 30 mmHg (20-40) olarak saptandı. Kontrol EKO değerlendirmesi 7 (%53,8) hastada mevcuttu. İlk ve son EKO arası geçen ortanca süre 2,2 (0,2-5) yıldı. Kontrol EKO'larda PAB artışı izlenmedi. Hastalardan hiçbirine sağ kalp kateterizasyonu yapılmamıştır. İlk EKO ile eş zamanlı bakılan hemoglobin ortalaması 12,1 (2,1) iken son EKO ile eş zamanlı bakılan hemoglobin ortalaması 12,7'dir (1,9) (p=0,17). BC öncesi ve sonrasına göre tedavi değişimleri Tablo 1'de verilmiştir. Sonuç: Retrospektif yapılan bu çalışmada Behçet BC olan yaklaşık %50 hastaya EKO yapıldığı görülmüştür. Bu çalışmada pulmoner hipertansiyon görülmemiştir. PAB ≥30 olan hasta grubu dikkate alındığında sağ kalp kateterizasyonu yapılmış olsa pulmoner hipertansiyon tanısı alacak hastalar olacağı ön görülebilir. Behçet BC tutulumu olanların EKO ile takip edilmesi uygun olacaktır. Behçet hastalığının bu spesifik tutulumunda prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır. Tedavi seçimlerinde ise beklendiği gibi trombüs sonrası antikoagülan ve biyolojik tedavi kullanımında anlamlı artış mevcuttur. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Psoriatik artrit'te günlük pratikte NSAİ ilaçlar, sentetik ve biyolojik DMARD'ler kullanılabilmektedir. Bu kesitsel analizde ayaktan başvuru yapan hastalarda tedavi seçimleri gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kasım 2021 ile Haziran 2022 tarihleri arasında bölümümüze ayaktan başvuran 157 hastanın kesitsel olarak hangi tedaviler aldıkları kaydedilmiştir. Hastaların hastalık aktiviteleri de (ASDAS-CRP) not edilmiştir. ASDAS-CRP skoruna göre <1,3 remisyon, 1,3-<2,1 düşük hastalık aktivitesi, 2,1-3,5 orta hastalık aktivitesi, >3,5 yüksek hastalık aktivitesi olarak değerlendirilmiştir. PsA hastalarının kesitsel olarak kullandıkları sentetik DMARD'ler (metotreksat, sulfasalazin, leflunomid) ve bDMARD'lar (anti-TNF, anti-IL17, anti-IL12/23) ve bu tedavilerin kombinasyonları kaydedilmiştir. Bulgular: Yüz elli yedi PsA hastasının (%65,3 kadın) ortalama yaşları 46,9'dur (10,7). Başvurusu sırasında hastaların %11,5'i hiçbir tedavi almıyor, %13,4'ü ise sadece NSAİ kullanıyordu. Sadece sentetik DMARD kullanımı tüm hastaların %26,1, bDMARD kullanımı ise %49 hastada saptandı (Şekil 1). Tedavi seçimleri şu şekildeydi: Glukokortikoid 60 (%38,2), Metotreksat 58 (%36,9), NSAİ ilaç 57 (%36,3), Leflunomid 32 (%20,4), sulfasalazin 18 (%11,5), anti-TNF 52 (%33,1), sekukinumab 19 (%12,1), ustekinumab 6 (%3,8). Tüm hastaların ASDAS-CRP'ye göre düşük hastalık aktivitesi veye remisyona ulaşma oranları %40'dır, tedavi seçimlerine göre dağılımı Tablo 1'de gösterilmiştir. Sonuç: Bir tersiyer merkezde kesitsel olarak PsA'da tedavi seçimleri gösterilmiştir. Buna göre poliklinik takibine gelen hastalar daha sıklıkla kadındır (beklenen kadın-erkek eşit orandadır), bDMARD'lar hastaların yarısında kullanılmaktadır (beklenen tüm PsA hastalarının yaklaşık %15'idir), hiç tedavi almayan veya sadece NSAİ kullanan önemli bir hasta grubu bulunmaktadır, sentetik DMARD'lardan metotreksat ve leflunomid kullanılıyor olmakla birlikte oranları çok yüksek değildir, glukokortikoidler halen tercih edilen bir tedavi seçeneği olarak görülmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: TNF inhibitörleri (TNFi), enflamatuvar artritlerin (IA) tedavisinde oldukça etkili olmakla birlikte hematolojik maligniteler (HM) ile arasındaki olası ilişki endişe yaratmaktadır. Bu çalışmanın amacı genel Türk popülasyonu ile karşılaştırıldığında TNFi alan IA hastalarında HM insidansını değerlendirmektir. Yöntem: HUR-BIO (Hacettepe Üniversitesi Romatoloji Biyolojik Kayıt Kütüğü) 2005 yılından bu yana biyolojik DMARD kullanan hastaların kaydedildiği tek merkez kayıt kütüğüdür. TNFi kullanımından sonra en az bir viziti olan romatoid artrit (RA), spondiloartrit (SpA) ve psoriatik artrit (PsA) hastaları 2005 ile Kasım 2021 tarihleri arasında tarandı. HM tanısı, hematologların kararına ve/veya kemik iliği/lenf nodu biyopsisine göre belirlendi. Demografik veriler ve hastalık özellikleri kaydedildi. Standardize insidans oranları (SIR), yaş ve cinsiyete göre düzeltme yapıldıktan sonra hesaplanarak, 2017 Türkiye Ulusal Kanser Kayıt Kütüğü'nden alınan yaşa ve cinsiyete özgü SIR değerleri ile karşılaştırıldı. Bulgular: HUR-BIO veri tabanına kayıtlı 6.139 hastadan 5.355'inin [3116 kadın (%58,2)] en az bir vizit herhangi bir TNFi kullanım öyküsü vardı. TNFi kullanan bu hastaların medyan takip süresi 2,6 yıldı. On üç hastada [SpA n=7, RA=4, PsA=2] takipte HM geliştiği saptandı. Bu hastalarda, IA başlangıcındaki medyan yaş 38 (min: 26-maks: 67), HM tanısındaki medyan yaş 55,5 (aralık 38 ila 76). HM tanıları; 8 lenfoma, 2 multipl miyelom, 1 büyük granüler lenfositik lösemi, 1 plazma hücre diskrazisi ve 1 miyelodisplastik sendrom. TNFi kullanımından HM'ye kadar geçen medyan süre 36 (min: 4-maks: 112) ay ve TNFi dağılımı; etanercept (n=8), adalimumab (n=6), infliksimab (n=4), golimumab (n=1) ve sertolizumab (n=1). TNFi kullanan hastalarda HM'ler için artmış insidans hesaplandı (SIR 4,23, %95 GA 2,35-7,05). HM'li 10 hasta 65 yaşın altındaydı ve bu grupta hem erkeklerde (SIR 5,15, %95 GA 1,88-11,43) hem de kadınlarda (SIR 4,76, %95 GA 1,74-10,55) HM'lerin insidansı daha yüksekti. Sonuç: TNFi alan enflamatuvar artrit hastalarında HM riski, genel Türk popülasyonundan dört kat daha yüksekti. TNFi tedavisiyle ilişkili HM riskine ilişkin artan endişe, tüm klinisyenlerin bu farkındalığı artırma ihtiyacını vurgulamaktadır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Bu çalışmada, bDMARD kullanan romatoid artrit (RA) ve PsA hastalarında koroner arter hastalığı (KAH) ve erken KAH sıklığını karşılaştırmayı amaçladık. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanına (HURBIO) kayıtlı bDMARD kullanan hastalarda KAH varlığı, anjiyografi raporlarına veya koroner bilgisayarlı tomografi sonuçlarına göre belirlendi. Prematür KAH, erkeklerde 55 yaşından, kadınlarda 65 yaşından önce KAH öyküsü olarak tanımlanır. Hastaların demografik özellikleri ve diğer komorbid durumları da not edildi. Hastaların ilk DMARD başlangıcından önceki hastalık aktivitesi (DAS-28) ve fonksiyonel durumu (HAQ-DI) kaydedildi. Bulgular: Beş yüz seksen bir (%75,4 kadın) RA ve 520 (%69,4 kadın) PsA hastası değerlendirildi. Hastaların yaşları ve hastalık süreleri şu şekildedir; RA, ortalama (SS) yaş 52,1 (13,9), hastalık süresi 5,3 (2,1) yıl, PsA ortalama (SS) yaş 48,7 (12,5), hastalık süresi 9,2 (6,4). İlk bDMARD başlangıcında RA'lı 43/581 (%7,4) hasta ve PsA'lı 12/486 (%2,4) hastada KAH vardı (p<0,001). RA hastalarında 32 (23) ay ve PsA hastalarında 49 (88,5) aylık medyan (IQR) takip sonrasında 59 (%11,2) hastada, PsA hastalarında 32 (%6,6) hastada KAH saptandı, p=0,01. RA hastalarının 39/59'u (%66,1) erken KAH'ye sahipken, 18/32'si (%56,3) PsA hastaları erken KAH'ye sahipti (Tablo). Sonuç: Normal popülasyonda prematür KAH sıklığı %10 iken, RA hastalarının üçte ikisinde ve PsA hastalarının %55'inde KAH prematür karakterdedir. Toplum temelli geniş bir çalışmada, RA hastalarında normal popülasyona göre erken KAH sıklığının arttığı bulunmuş, ancak PsA hastalarında benzer bir fark gözlenmemiştir. bDMARD kullanan ciddi bir hasta grubunu incelediğimiz gerçek yaşam verilerinde hem RA hastalarında hem de PsA hastalarında KAH alt tipinin prematür karakterde olduğu görülmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Bu çalışma, biyolojik tedavi altındaki PsA kohortunda takip sırasında genel pelvis radyografisi bulgularını ve progresyon oranlarını ortaya koymayı amaçlamıştır. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanından (HURBIO) alınan PsA hastalarının pelvis radyografileri retrospektif olarak değerlendirildi. Sakroileit ve iskium/iliyak kanat/büyükküçük trokanterik entezopatiyi değerlendirmek için modifiye New York (mNY) kriterleri kullanıldı ve simfizis pubis osteitis değerlendirmeleri evre 0, değişiklik yok, 1, minimal değişiklik ve evre 2 ve üzeri anlamlı değişiklik olarak skorlandı. Kalça tutulumu BASRI-kalça skoru kullanılarak puanlandı ve protez verileri not edildi. Tüm değerlendirmeler deneyimli bir romatolog (UK) tarafından yapıldı ve şüphelenilen olgularda deneyimli başka bir romatolog tarafından olgular gözden geçirildi (LK) ve fikir birliğine varıldı. Bulgular: İlk radyografi sırasında ortalama (SS) yaşı 43,3 (12) olan toplam 273 hasta (kadınların %69,6'sı) dahil edildi. İlk radyografik değerlendirmelerinde medyan (IQR) PsA süresi 2 (7) yıldı. Başlangıç grafilerinde hastaların 10'unda (%3,7) transizyonel vertebra ve 137'sinde (%50,2) mNY kriterlerine göre sakroilet olduğu görüldü. Sakroileiti olmayan hastalardan, 67 hastanın radyografik takip verisi mevcuttu. Ortalama (SS) 47,1 (37) ay sonra, 16'sı (%23,8) mNY kriterlerine göre sakroilete ilerledi. Majör entezopatiler ile ilgili olarak, hastaların %26,8'inde iskium entezopatisi, %19,3'ünde simfizis pubis tutulumu ve %13,2'sinde iliyak kanat entezopatisi vardı (Tablo). Dört kalça ekleminde protez ihtiyacı gözlendi ve 4 kalça ekleminde protez mevcuttu. mNY kriterlerini karşılama ile iliak, iskium ve pubis tutulumunun ≥2 olması arasında korelasyon yoktu. Öte yandan, iskium entezopatisi ≥2 olduğunda (p=0,013) veya iliyak kanat entezopatisi ≥2 olduğunda (p=0,0001) omurgada herhangi bir sindesmofit daha sık görüldü. Sonuç: İleri tedavi modaliteleri gerektiren PsA'lı hastaların yarısında ortanca 2 yıllık hastalık süresinde sakroileit vardı, geri kalanın takipte sakroileite ilerleyebildiği gösterildi. Hastaların yarısından fazlasında majör entezopati tutulumu da görüldü. Ancak bu radyografik değişiklikleri klinik semptomlarla ilişkilendirmek için ileri değerlendirmeler gereklidir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Psoriatik artrit (PsA) hastalarını etkin bir şekilde tedavi etmek için tanınması ve yönetilmesi gereken komorbiditeler psoriatik hastalıkta yaygındır. Bununla birlikte, bDMARD gerektiren hastalarda belirli komorbiditelerin hastalık aktivitesi üzerindeki etkisine ilişkin veriler çok küçüktür. Amacımız bDMARD altındaki PsA hastalarında hastalık aktivitesi ile komorbiditeler arasındaki ilişkiyi anlamaktır. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanı (HUR-BIO) 2005 yılında kurulmuş ve 2021 yılına kadar dahil edilen 520 PsA hastasının verileri analiz edilmiştir. Dahil edilen tüm hastalarda PsA tanısı romatolog tarafından konulmuştur. DAS-28 skoru (son vizitte) ve tüm komorbiditeler bDMARD başlangıcından sonra olacak şekilde saptandı. DAS-28 remisyonu üzerinde etkisi olan komorbiditeleri anlamak için çok değişkenli analiz yapıldı. Bulgular: bDMARD'dan sonra DAS-28 skoru mevcut olan olan 469 hasta vardı ve medyan (IQR) 28 (61) ay sonrasında bu skor hesaplanmıştı. DAS-28 skoru 2,6'nın altında olan 214/469 (%45,6) hasta mevcuttu. DAS-28 remisyondaki hastalar daha gençti, remisyon kadınlarda daha az sıklıktaydı ve başta VKİ, diabetes mellitus (DM) ve hipertansiyon (HT) olmak üzere komorbiditeler de daha az sıklıkta bulundu (Tablo). Çok değişkenli analizde erkek cinsiyette belirleyici faktör bulunamamıştır. Kadınlarda ise sigara kullanımı, komorbidite varlığı, bDMARD başlangıcında VKİ, biyolojik ajanların başlama yaşı, biyolojik DMARD başlangıcında DM, biyolojik DMARD başlangıcında HT, koroner arter hastalığı ve KVH risk faktörleri analize dahil edildi ve biyolojik DMARD başlangıç VKİ [OR 1,06 (%95 GA 1,02-1,11) ] ve biyolojik DMARD başlangıç DM [OR 3,08 (%95 GA 1,14-8,30) ] varlığının DAS-28 remisyonu üzerinde önemli etkisi olduğunu ortaya çıkardı. Sonuç: Önceki veriler obezite, hipertansiyon ve Charlson komorbidite indeksinden en az 1 puanın tedavi sonuçları için kötü prognoz faktörleri olduğunu göstermiştir. Verilerimiz BMI ve DM varlığının kadın PsA hastalarında bDMARD tedavi yanıtını etkileyen faktörler olarak belirlendiğini göstermiştir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Bu çalışmanın amacı bDMARD kohortundaki romatoid artritli (RA) ve psoriatik artritli (PsA) hastalarda biyolojik tedavi öncesi komorbiditelerin dağılımını değerlendirmektir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanı (HURBIO) 2005 yılında kurulmuş olup, 581 (%75,4 kadın) RA'lı hasta ve 2021 yılına kadar kayıtlı PsA'lı 520 (%69,4 kadın) hasta analiz edilmiştir. RA ve PsA tanısı, hastaları takip eden romatologun klinik değerlendirmesine dayanıyordu. Hastaların komorbiditeleri biyolojik veri tabanından ve hastane elektronik kayıtlarından geriye dönük olarak incelendi. Hastaların ICD-10 tanı kodları ve reçeteleri de tarandı. Diabetes mellitus (DM), hipertansiyon (HT), dislipidemi (DL), koroner arter hastalığı (KAH), vücut kitle indeksi (VKİ) ve sigara kullanımı ile ilgili veriler kaydedildi. DL, Türk Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Dislipidemi Rehberi'nin sınıflamasına göre lipid değerlerine göre gruplandırılmıştır. Erkeklerde 55, kadınlarda 65 yaşından önce koroner arter hastalığı saptanması erken-KAH olarak sınıflandırıldı. Kronik böbrek hastalığı, obstrüktif akciğer hastalığı, serebrovasküler hastalık, tiroid hastalıkları ile ilgili veriler de ayrıca kaydedildi. Charlson komorbidite indeksi (CCI), bDMARD başlanmadan önce hastaların tıbbi geçmişindeki komorbiditelerin toplanmasıyla hesaplandı. Bulgular: RA ve PsA hastalarında bDMARD tedavisine başlanmadan önce komorbiditelerin dağılımı tabloda verilmiştir. RA'lı hastalarda tanı yaşı ortalması (± SS) 46,7 (13,7) iken PsA'lı hastalarda 39,3 (12,0) idi (p<0,001). Hipertansiyon (RA için %28,5, PsA için %21,9) ve tiroid hastalıkları (RA'da %22,7, PsA'da %14,7) her iki grupta da en sık görülen komorbiditelerdi. PsA ile karşılaştırıldığında, RA'lı hastalarda komorbidite oranı daha yüksekti (%64,8'e karşı %40,4, p<0,001). RA'lı hastaların 231/581'inde (%39,7) multimorbidite saptandı ve PsA'lı hastalardan (%21,8) anlamlı derecede daha sıktı (p<0,001). Gruplar arasında hipertansiyon ve sigara kullanımı dışında VKİ, DM ve dislipidemi gibi kardiyovasküler komorbiditeler açısından fark yoktu. Yaşa göre ayarlandığında, CCI'ya göre komorbidite yükü RA'lı hastalarda PsA'lı hastalara göre 3,96 (2,57-6,13, p<0,001) kat daha yüksekti. Sonuç: Enflamatuvar artritli hastalarda bDMARD öncesi değerlendirmede komorbid hastalıklar oldukça yaygındır. Bu çalışmada RA ve PsA hastalarında CCI değerlendirilmiş olup RA'da PsA'ya kıyasla 3,96 kat yüksek olduğu gösterilmiştir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Güncel veriler, tofasitinib kullanımından sonra advers olayların insidansıyla ilgili güvenlik endişesi ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmanın amacı; 60 yaş ve üzeri tofasitinib kullanan RA hastalarında majör advers kardiyovasküler olaylar (MACE), venöz tromboembolizm (VTE), hastaneye yatış gerektiren ciddi enfeksiyonlar ve herpes zoster riskini değerlendirmektir. Yöntem: HUR-BIO (Hacettepe Üniversitesi Romatoloji Biyolojik Kayıt Kütüğü), 2005 yılında kurulan biyolojik ve hedefe yönelik hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaç kullanan hastaların kaydedildiği tek merkez kayıt kütüğüdür. Veri tabanında kayıtlı tofasitinib kullanan ve en az bir kontrol ziyareti olan ≥60 yaş RA hastaları analize dahil edildi. Hastaların güncel sağlık durumları hakkında 2022 Ocak ayı sonuna kadar telefonla aranarak bilgi edinildi. Kliniğimizdeki takibini bırakan hastaların verileri, hasta izni ile kişisel sağlık kayıt sisteminden elde edildi. Tüm hastalar MACE, VTE, ciddi enfeksiyon ve herpes zoster açısından tarandı. Kaba insidans hızı, her olay için 100 hasta-yılı başına %95 güven aralığı ile hesaplandı. Bulgular: Altmış yaş ve üzeri toplam 132 RA hastası [109 (%82,6) kadın], günde iki kez 5 mg dozda tofasitinib almıştır. Hastaların yaklaşık %70'i biyolojik naifti. Hastaların medyan (%25-75) yaşı 67 (63-73) yıl ve tofasitinib altında medyan süre 18 (5-33) aydı. Takip süresince, hastaneye yatış gerektiren ciddi enfeksiyon ve herpes zoster insidansı daha yüksek iken [%5,5 (%95 GA 3,12-9,86) ve %3,4 (1,67-7,17), sırasıyla], MACE ve VTE insidansında artış yoktu. Hastaneye yatış nedenleri; COVID-19 (n=4), pnömoni (n=3), yumuşak doku enfeksiyonu (n=3) ve GİS enfeksiyonu (n=1) olup bu hastalardan ikisi yatış sırasında eks olmuştu. Sonuç: Romatoid artritli yaşlı hastalar, yaş ve komorbid durumlar nedeniyle artmış enfeksiyon riski altındadır. Tofasitinib ile ilgili advers olaylar günde iki kez 10 mg dozunda bildirilse de, klinisyenler özellikle yaşlı hastalarda günde iki kez 5 mg dozu için de enfeksiyon riskine karşı dikkatli olmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Romatoid artrit (RA) birden fazla sistemi tutabilir ve hastalıkların seyri sırasında kronik böbrek hastalığı (KBH) görülebilir. Bu çalışmanın amacı bDMARD kohortumuzda KBH olan hastalarda tercih edilen bDMARD'ları ve komorbiditeleri belirlemektir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Database (HÜR-BİO) 2005 yılında kurulmuş ve 2021'e kadar bDMARD başlanan tüm 2160 RA kaydedilmiştir. Renal fonksiyonlarını değerlendirmek üzere KBH tanımı için 2012 Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) kılavuzu kullanılmıştır. Hastalar bDMARD başlangıç ve takip dönemlerine göre üç gruba ayrılmışlardır. Hastaların demografik bilgileri kaydedilmiştir. Bulgular: RA hastalarının KBH durumuna göre demografik verileri tabloda verilmiştir. Bunlar KBH olmayan (n=1968), KBH olan (n=50) ve takip sırasında KBH gelişen (n=40) hastalardır. KBH olan ve olmayan arasında yaş ve hastalık süresi farkı olması nedeniyle KBH olmayan hasta grubundan yaş ve cins eşleştirilmiş bir grup seçilmiştir (n=85). İlk bDMARD başlangıcı sırasında %3,1 hastada KBH varken 72,4 ay (SS ±50,8 ay) takip sonrasında %4,1 hastada KBH vardı. Yeni KBH görülme insidansı %1,9 olarak hesaplandı. KBH hastalarında hastalık süresi KBH olmayan RA hastalarına kıyasla daha yüksekti (p<0,008). KBH olan hasta grubunda ilk bDMARD olarak %64,4 anti-TNF seçilmişti, etaercept (%34,4) oranında en çok tercih edilen anti-TNF idi. Eşleştirilmiş grupta da anti-TNF %68,7 oranında iken %31,3 oranında en sık etanercept tercih edilmişti. KBY olmayan grupta anti-TNF %59,2 oranında ve en sık %22,2 oranında adalimumab tercih edilmişti. İlk bDMARD seçimi açısından KBY olan ve olmayan grupta genel anti-TNF ve non-TNF kullanımı açısından fark yok iken etanercept açısından anlamlı fark vardı (p=0,001). KBH ve KBH olmayan gruplar arasında bDMARD öncesi csDMARD kullanımı açısından fark yokken ilk bDMARD başlanması sırasında KBH olan (%42,2) grupta metotreksat KBH olmayan (%54,1) gruplara göre daha az tercih edilmişti (p=0,02). KBH olan grupta (%59,2) leflunomid, KBH olmayan (%39,3) gruba kıyasla daha sık tercih edilmişti (p<0,001). Sonuç: RA'da bir önemli komorbid durum KBH'dir ve bDMARD başlangıcında ve takip sırasında ortaya çıkabilmektedir. KBH varlığı hastalık aktivitesine ve fonksiyonlarına olumsuz etki gösterebilmektedir. Öte yandan KBH hastalarında bDMARD seçimi sırasında ayırt edici bir fark saptanmamıştır. RA hastalarında eşlik eden KBH varlığında klinisyenler komorbid hastalıklara ve hastalık aktivite parametreleri takibinde dikkatli olmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Biyolojik tedavi kullanan hastalarda gelişen santral sinir sistemi (SSS) demiyelinizan hastalık oranı son dönemde ilgi konusudur. Bu çalışmada, farklı romatolojik hastalıklar nedeniyle biyolojik ajan kullanan hastalarda SSS demiyelinizan hastalık insidansı ve kliniği araştırılmıştır. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Romatoloji Biyolojik (HURBİO) kayıt kütüğü, 2002 yılından itibaren biyolojik tedavi başlanan RA, AS ve PSA hastalarının klinik özelliklerinin kaydedildiği bir veri tabanıdır. Bu çalışmada, biyolojik ajan başlanan hastalar retrospektif olarak tarandı ve takipte santral demiyelinizasyon gelişen hastaların verileri kaydedildi. Demiyelinizasyon gelişen hastaların manyetik rezonans görüntülemeleri ve klinik özellikleri deneyimli nörologlar tarafından değerlendirildi. Bulgular: Biyolojik ajan başlanan 5,926 hastadan klinik takibi düzenli olan 4.838 hasta çalışmaya dahil edildi. 19,391 hasta-yılı süresince 7 (5 AS, 1 PsA, 1 RA) hastada [IR yüz binde 36,1 (17,2-75,7)] demiyelinizan hastalık izlendi (Tablo 1). Anti-TNF ajan altındaki toplam takip süresi 15.912 hasta-yılı boyunca 6 hastada [IR yüz binde 37,7 (16,9-83,9)], anti-TNF dışı biyolojik altındaki toplam takip süresi 3.479 hasta-yılı boyunca 1 hastada [IR yüz binde 28,7 (4,0-204,0)] santral demiyelinizasyon saptanmıştır [IRR 1,31 (0,16-60,3), p=0,88]. Demiyelinizasyon gelişen hastaların ortalama yaşı 44,3±7,1 ve kadın-erkek oranı 1,3:1 idi. Ortalama romatolojik hastalık tanı yaşı 35,1±6,4 iken, ortalama nörolojik semptom başlangıç yaşı 40,9±5,9 olarak hesaplandı. Dört hasta adalimumab, 2 hasta infliksimab ve 1 hasta sekukinumab tedavisi altındayken demiyelinizan hastalık görüldü. Üç hasta mevcut tedavi öncesi başka bir biyolojik ajan daha kullanmıştı. Suçlu biyolojik ajan altında hastaların nörolojik tutulum geliştirme süresi ortalama 13,5 aydı. Sonuç: Bu çalışmada biyolojik tedavi altında gelişen santral demiyelinizasyon hızı, 2021 yılında Türkiye'de multipl skleroz yıllık insidans hızının yüz binde 3,4 (1,8-6,3) olduğu göz önüne alındığında oldukça yüksektir. Hatta, çalışmanın retrospektif doğası gereği santral demiyelinizasyon sıklığını bu hasta grubunda olduğundan daha az bulmuş olabiliriz. Klinisyenlerin biyolojik ajan kullanan hastalarda nörolojik tutulum açısından dikkatli olması gerekmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Biyolojik DMARD (bDMARD) tedavisi alan romatoid artrit (RA) hastalarında obezite sıklığı ve obezitenin RA hastalık aktivitesine etkisinin incelenmesidir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik ajan veri tabanına (HUR-BIO) kayıtlı, 2013-2020 yılları arasında takip edilmiş, 581 RA hastası çalışmaya dahil edildi. Hastaların ilk bDMARD öncesi ve son kontrol vizitlerindeki vücut kitle indeksi (VKİ), şişhassas eklem sayısı, ağrı, yorgunluk, hasta global değerlendirmesi, DAS28-ESH, HAQ-DI skorları, ESH ve CRP değerleri kaydedildi. Hastalar VKİ değerlerine göre gruplandırıldı (VKİ ≥30 olması obezite olarak değerlendirildi). Bulgular: bDMARD başlangıcında 574 hastanın (%75,6 kadın) VKİ'si biliniyordu. Hastaların bDMARD başlangıcında ortalama yaşları 48,5 (13,8), ortalama hastalık süreleri 1,8 (1,6) yıldı. bDMARD başlangıcında kadınlar erkeklere göre kiloluydu [29,8 (7,2'ye) karşı 27,5 (5,3); p=0,002] ve obezite kadınlarda daha sıktı (%44,5'e karşı %30,7 p=0,004). bDMARD sonrası ortalama takip süresi 26,0 (20,9) aydı. Hastaların bDMARD sonrası takiplerinde VKİ'sinde anlamlı değişiklik saptanmadı [29,2 (6,8) vs. 29,3 (6,7); p>0,05] (Tablo 1). bDMARD başlangıcı ve son kontrolde 515 hastanın VKİ'si biliniyordu. bDMARD başlangıcında VKİ değeri 30'un altında olan 312 hastanın 26'sında (%8,3) son vizitinde VKİ değeri 30'un üzerine çıkmıştı. bDMARD başlangıcı VKİ değeri 30'un üzerinde olan 203 hastanın son vizitte 12'sinde (%5,9) VKİ değeri 30'un altına düşmüştü (Tablo 2). Obez hastalarda hem bDMARD başlangıcında (DAS28, hassas eklem sayısı, hasta global değerlendirmesi, HAQ-DI) hem de son kontrolde (DAS28, ağrı, yorgunluk, hasta global değerlendirmesi, HAQ-DI, CRP) hastalık aktivite ve fonksiyonel skorları obez olmayanlara göre daha yüksekti (Şekil 1). Sonuç: bDMARD kullanan RA hastalarının yaklaşık %40'ında obezite mevcuttu, kadınlarda bu oran daha yüksekti. Hastaların yaklaşık 30 aylık izleminde VKİ'de anlamlı bir değişiklik gözlenmedi. Obezite; RA hastalarında hastalık aktivitesini, fonksiyonlarını ve tedavi yanıtlarını olumsuz etkileyebilen modifiye edilebilir bir komorbiditedir. Obezitenin önlenmesi RA yönetiminin önemli bir parçası olmakla beraber, hastalar ve hekimlerce yeterince dikkate alınmamaktadır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Enflamatuvar artritli hastalarda artmış kardiyovasküler risk mevcuttur ve dislipidemi modifiye edilebilen majör risk faktörüdür. Bu çalışmada, bDMARD kullanan romatoid artrit (RA) ve psoriatik artrit (PsA) hastalarında dislipidemi sıklığı ve antihiperlipidemik tedavi kullanım sıklığını karşılaştırmayı amaçladık. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanı (HURBİO), 2005 yılında oluşturulmuş ve 2021 yılına kadar kayıtlı 581 (%75,4 kadın) RA'lı hasta ve 520 (%69,4 kadın) PsA hastası analiz edilmiştir. Dislipidemi Türk Endokrin ve Metabolizma Derneği (TEMD) kriterlerine göre tanımlanmıştır [total kolesterol (TK) >240, Trigliseridler (Tg) >150, LDL-K >160, HDL-K (erkeklerde <40, kadınlarda <50]. Hastaların ilk ve takip sonrası son vizitte kullandıkları hiperlipidemik (anti-HL) ajanlar kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 581 RA hastasının yaş ortalaması (± SS) 52,1 (13,9) olup hastalık süresi 5,3 (2,1) idi. PSA hastalarının yaş ortalaması (± SS) (12,5) iken hastalık süresi 9,2 (6,4) yıl idi. RA'lı 289 (%49,7) hastada ve PsA'lı 175 (%33,6) hastada bDMARD başlangıcında lipid profilleri biliniyordu. RA'lı 356 (%61,2) hastada ve PsA'lı 226 (%43,4) hastada takip ve son vizitte lipid profilleri değerlendirildi. Lipid profilleri, bDMARD'ların başlangıcında RA ve PsA'lı hastalarda benzerdi (Tablo 1). bDMARD başlangıcında, RA hastalarının 29'u (%5,0) ve PsA hastalarının 10'u (%3,2) anti-HL ajanları alıyordu. Tüm izlem boyunca RA'lı 65 (%12,6) hasta ve PsA'lı 22 (%4,8) hasta anti-HL ajan kullanmıştır (p<0,001). Sonuç: Gerçek yaşam kohortumuzda, tüm takip boyunca hastaların yarısında lipid profili değerlendirilmedi. Her iki gruptaki hastaların yaklaşık dörtte birinde LDL-K düzeyleri yüksek olmasına rağmen, antihiperlipidemik ilaç kullanımı yetersizdi. Bu, PsA hastalarında daha da belirgindir. Tedavi kılavuzlarında komorbiditelere yapılan önemli vurguya rağmen, gerçek yaşam verileri daha gidilecek çok yol olduğunu göstermektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Biyolojik DMARD (bDMARD) tedavisi alan romatoid artrit (RA) hastalarında DAS28 remisyonunun komorbiditeler ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Ajan Veri Tabanı'na (HUR-BIO) kayıtlı, 2013-2020 yılları arasında takip edilmiş, 581 RA hastası çalışmaya dahil edildi. Hastaların demografik özellikleri, ilk bDMARD öncesi ve son takip vizitlerinde DAS28-ESH skoru, vücut kitle indeksi (VKİ), lipit profili [total kolesterol, trigliserit, LDL, HDL), hipertansiyon (HT), diyabet ve koroner arter hastalığı (KAH)] gibi eşlik eden komorbiditeleri kaydedildi. Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) ve Avrupa Ateroskleroz Derneği (EAS) kılavuzlarındaki SCORE kardiyovasküler (KV) risk hesaplama modeline göre son vizitteki minimum kardiyovasküler risk puanları hesaplandı. Son vizit sırasında DAS28 skoru 2,6 ve altında olan hastalar remisyonda kabul edildi. Bulgular: bDMARD sonrası izlemde son vizitte DAS28 skoru olan 549 hasta (%74,7'si kadın) mevcuttu. bDMARD sonrası ortalama takip süreleri 26,0 (20,9) aydı. Son kontrolde hastaların 194/549'u (%35,3) DAS28 remisyonda idi. DAS28 remisyonda olan hastalar olmayanlara göre daha gençti (46,9 vs. 51,6; p<0,001), kadın cinsiyette daha az sıklıktaydı (%68'e karşı %78,3; p=0,008), VKİ daha düşüktü (28,1'e karşı 30,0; p=0,001), obezite (%31,8'e karşı %48,1; p<0,001), HT (%24,2'ye karşı %40,4; p<0,001), KAH (6,3'e karşı 12,5; p=0,03) ve HDL düşüklüğü (%9,6'ya karşı %26,2; p<0,001) daha az sıklıkta saptandı (Tablo 1). Çok değişkenli analizde cinsiyet, sigara içiciliği, komorbiditelerin varlığı (diyabet, HT, KAH) ve sayısı, bDMARD başlangıcındaki VKİ, yaş ve son vizitteki KV hastalık riskleri gibi faktörler incelendiğinde; DAS28 remisyonu ile ilişkili bağımsız bir risk faktörü saptanmamıştır (Tablo 2). Sonuç: RA hastalarında tedavi hedeflerinin belirlenmesinde komorbiditeler her zaman hesaba katılmalıdır. Yaş, cinsiyet ve komorbiditelerin (obezite, HT, KAH gibi) DAS28 remisyonu üzerine olumsuz etkide bulunabileceği akılda tutulmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Latent tüberküloz enfeksiyonunu (LTBI) taraması için kullanılan interferon gama salınım testlerinin (IGRA'lar, Quantiferon testi) performansı, T-hücre fonksiyonuna bağlı olup, altta yatan hastalıklar ve kullanılan immünosüpresif ilaçlardan etkilenebilmektedir. HIV (+) ciddi immünokompromize hastalarda (CD4 T-hücresi <100 cells/μL) IGRA indeterminate (belirsiz) test oranı 4-5 kat artabilmektedir. CD4 T-hücresi <650/μL veya CD8 T-hücresi <400/μL olan romatoid artrit (RA) hastalarında, TB spesifik antijene yeterince yanıt olmadığı, IGRA sonuçları negatif olsa bile, LTBI'nın dışlanamayacağı belirtilmiştir. Bu çalışmada, RA hastalarında yüksek doz hastalık modifiye edici anti-romatizmal ilaçlar (DMARDs) kullanımının IGRA sonuçları üzerine etkisi değerlendirilmiştir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Romatoloji Biyolojik veri tabanına (HURBIO) kayıtlı, Ocak 2018-Mart 2021 tarihleri arasında takip edilen, 534 RA hastası çalışmaya alındı. Hastaların biyolojik/hedefe yönelik tedavi öncesi bakılan QFT-Plus test sonuçları (pozitif, negatif veya indeterminate) geriye dönük olarak analiz edildi. Hastalar QFT-PLUS testi sırasında kullandıkları kDMARD dozlarına göre iki gruba ayrıldı. Metotreksat ≥10 mg/hf veya leflunomid (10-20 mg/gün) veya steroid (≥7,5 mg/gün prednizolon) veya bunların herhangi bir kombinasyonunu kullanan hastalar "Yüksek Doz" grubu olarak, bunun dışında kalanlar "diğer grup" olarak sınıflandırıldı. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 534 RA hastasının 423'ü (%79,2) kadın ve ortanca yaşları 54 (min: 19-maks: 82) idi. 353 (%66,1) RA hastası "yüksek doz" hasta grubundaydı ve "diğer gruba" kıyasla daha yaşlıydı [medyan (min-maks) 55 (19-82) vs. 52 (19-81), p=0,01]. Cinsiyet, laboratuvar özellikleri, sigara kullanımı ve eşlik eden komorbiditeler açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (p>0,05). OFT-plus testi, "yüksek doz" grubunda 37 (%10,5) hastada, "diğer grupta" 37 (%20,4) hastada pozitifti (p<0,001). QFT indeterminate oranları ise her iki grupta düşüktü (%2,0 vs. %2,2) (Tablo). Sonuç: Yüksek doz immünosüpresif alan RA hastalarında, QFTplus testi pozitifliği daha düşü k oranlarda gözlenmiştir. Bu hastalarda yüksek doz immünsüpresyona bağlı azalmış lenfosit yanıtları olabilir ve negatif IGRA sonuçları dikkatli yorumlanmalıdır. Bu konuda lenfosit alt gruplarının da değerlendirildiği daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: İlk biyolojik hastalık-modifiye-edici-anti-romatizmal-ilaç (bDMARD) ile tedavi edilen aksiyal spondiloartritli (axSpA) kişilerde sürekli-remisyonun prediktörlerini belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışmada HUR-BIO'da (Hacettepe Üniversitesi Romatoloji Biyolojik veri tabanı) kayıtlı axSpA'lı hastalar seçildi. Sürekli-remisyon, iki veya daha fazla ardışık vizitleri olup ≥6 aylık süreyi kapsayan ASAS-PR (Assessment of Spondylo Arthritis International Society partial remission) ve/veya ASDAS-ID'nin (Ankylosing Spondylitis Disease Activity Score C-reactive protein Inactive Disease) elde edilmesi olarak tanımlandı. Sürekliremisyonu öngören bağımsız faktörleri belirlemede çok değişkenli (multivariable) lojistik regresyon analizi yapıldı. Olası karıştırıcılar dikkate alınarak en uygun model elde edilene kadar ileriye doğru seçim (Forward-selection) yapıldı. Bulguların tutarlılığını değerlendirmek ve 3-6 ay arasında remisyon durumuyla ilgili eksik verileri hesaba katmak için; biri "3-6 ayda remisyona ulaşma" değişkenini içeren ve diğeri içermeyen iki ayrı çok değişkenli model oluşturuldu. Bulgular: Sürekli-remisyon verileri olan 990 axSpA hastasından 299'u (%30) sürekli-remisyondayken, 691'i (%70) değildi. Sürekliremisyondaki hastaların semptom başlangıç yaşı daha düşüktü, daha sıklıkla erkekti, vücut kitle indeksi daha düşüktü ve daha sık HLAB27 pozitifliği vardı. Ayrıca sürekli-remisyon grubunda bDMARD tedavisinin başlangıcında BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index), BASFI (Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index) ve PGA (Patient Global Assessment) daha düşük iken akut faz reaktanları (ESR, CRP) daha yüksekti (Tablo 1). Çok değişkenli analizde, erkek cinsiyet (OR: 2,84; %95 GA: 1,71-4,70), eşzamanlı csDMARD (conventional synthetic disease modifying anti rheumatic drug) kullanımı (OR: 2,94; %95 GA: 1,57-5,51), PGA (OR: 0,97; %95 GA: 0,96-0,98) ve remisyonun erken başarısı (3-6 ay arasında) (OR: 11,70; %95 GA: 7,11-19,23) bağımsız olarak sürekli-remisyonla ilişkilendirildi (Tablo 2-Model 1). Remisyonun erken başarısı (3-6 ay arasında) değişkeni olmayan modelde (Tablo 2-Model 2) benzer ve eklenen birkaç değişken tanımlanmıştır: tanı yaşı (OR: 0,97; %95 GA: 0,96-0,99), erkek cinsiyet (OR: 2,31; %95 GA: 1,60-3,35), eşzamanlı csDMARD kullanımı (OR: 1,88; %95 GA: 1,23-2,86), PGA (OR: 0,98; %95 GA 0,97-0,99), BASDAI (OR: 0,87; %95 GA: 0,78-0,96) ve başlangıç semptom süresi (OR: 0,97; %95 GA 0,94-0,99). Sonuç: Bu çalışma, bDMARD tedavisine başladıktan sonra sürekliremisyonda olan hastaların, sürekli-remisyonda olmayan hastalara kıyasla ayırt edici özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Bu veriler, axSpA'nın klinik ve kişiselleştirilmiş yönetimine yardımcı olmak ve sağlık profesyonelleri ile hastalar arasında hastalık seyri ve prognozu hakkında daha iyi iletişim kurulmasını kolaylaştırmak için kullanılabilir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Psoriyatik arıritte (PsA) mortalite halikındaki veriler kısıtlı ve çelişkili sonuçlar içerir. Ülkemizde hu konuda bir veri bildirilmemiştir. Bu çalışmada çok merkezli ulusal PsA kütüğündeki hastaların mortalite oranının belirlenmesi ve ilişkili faktörlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Yöntem: PsART (Türkiye Psoriyatik Artrit Kohortu), 2014 yılında oluşturulmuş ulusal, prospektif, çok merkezli web tabanlı bir kayıt kütüğüdür. PsART hastaların demografik verilerini, klinik, tedavi bilgilerini ve hastalık aktivite parametreleri içerir. Nisan 2018 tarihinde hastaların herhangi bir nedenden dolayı bildirilmemiştir. Bu çalışmada çok merkezli ulusal PsA kütüğündeki hastaların mortalite oranının belirlenmesi ve ilişkili faktörlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Yöntem: PsART (Türkiye Psoriyatik Artrit Kohortu), 2014 yılında oluşturulmuş ulusal, prospektif, çok merkezli web tabanlı bir kayıt kütüğüdür. PsART hastaların demografik verilerini, klinik, tedavi bilgilerini ve hastalık aktivite parametreleri içerir. Nisan 2018 tarihinde hastaların herhangi bir nedenden dolayı cinsiyetleri standardize edilmiş grupta beklenenlere oranı olarak hesaplanır. Bulgular: PsART 1216 PsA hastasını (%64 kadın) içermektedir. Ortalama; yaş 46±41 yıl, hastalık süresi 5.4±6.67 yıl ve takip süresi 2.9 (0.62) yıl idi. Toplam takip süresi 3540 H/Y olarak hesaplandı (erkekler için 1221 H/Y). Takip süresinde on iki hasta (8 erkek) öldü. Ölenlerin yaş ortalaması 57.1 (13.0) idi. Demografik veriler, güncel tedaviler, komorbiditeler ve ölüm nedeni Tablo 1 SS-ll'de belirtildi. Genel KÖO 1000 H/Y başına 3.38 idi. Ülkemizdeki genel KÖO ise 1000 H/Y başına 5.3 idi. Erkek hastalar için KÖO 1000 H/Y başına 6.55 (Türkiye için 1000 kişi-yalda 5.8) iken kadın hastalar için 1000 H/Y 1.72 (Türkiye için 1000 kişi-yılda 4.8) idi. Mortalite oranı erkek hastalarda anlamlı olarak daha yüksekti (%1.9'a karşı %0.5; p=0.01). Genel SÖO oranı 0.63 (0.04-1.309) idi. Erkek hastalar için SÖO 1.12 (0.25-1.98) iken kadınlarda ise 0.35 (0.18^0.885) idi. Mortaliteyi etkileyen faktörler Tablo 2 SS-1 l'de gösterilmiştir. Sonuç: Ulusal PsA kohortumuzda, mortalite oranı genel popü-lasyona göre artmadığı gözlendi. Erkek PsA hastalarında kadın hastalara göre daha yüksek mortalite oranına sahip olsa da, ülkemiz genel KOO ile karşılaştırılabilirdi. Ölen hasta sayısı tartışma için yeterli değildi, aneak ölen vakaların çoğunluğu kardi-ovasküler kornorbiditeye sahipti. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Nöropsikiyatrik SLE (NPSLE) hastalığın inatçı tutulumlarından biridir, hastaların yaşam kalitesinde ciddi bozulmaya yol açmaktadır ve önemli bir mortalite nedenidir. Sistemik lupus eritematozusta klinik özellikleri ve hastalık seyri erişkin ile çocukluk çağı başlangıçlı SLE hastalarında farklı olabilmektedir. Bu çalışmada erişkin ve çocukluk çağı başlangıçlı SLE hastalarında NPSLE sıklığını ve tutulum çeşitlerini değerlendirmeyi ve karşılaştırmayı amaçladık. Yöntem: Çalışmaya, Ocak 2015-Ocak 2021 tarihleri arasında merkezimizde takip edilmiş olan SLE hastaları dahil edildi. Bu çalışmada ACR tarafından tanımlanan 19 NP sendrom dışında, posterior reversibl ensefalopati sendromu, optik nörit, serebral sinüs trombozu, ince lif nöropatisi ve psödotümör serebri de NPSLE olarak değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 1062 erişkin (K/E:6,2) ve 161 çocukluk çağı başlangıçlı (K/E:4,8) SLE hastasının ortanca takip süresi 12,5 (7,0-18,9) yıldı. Çocukluk çağı başlangıçlı 29 (%18,0) erişkin başlangıçlı 191 (%9,5) hastada NPSLE saptandı (p=0,002) (Tablo 1). Tanı anında, erişkin başlangıçlı hastaların %64,6'sında, çocukluk çağı başlangıçlı hastaların %72,4'ünde NP belirtiler mevcuttu. Her iki gruptaki hastaların yaklaşık üçte birinde ise, takip sırasında NP belirtiler izlenmişti. NPSLE tanısı aldıkları dönemde erişkin başlangıçlı hastalarının %60,4'ünde ve çocukluk çağı başlangıçlı hastaların %86,2'sinde nörolojik tutulum dışında başka bir organ tutulumu mevcuttu ve çocukluk çağı başlangıçlı hastalarda hastalık aktivitesi daha yüksekti (SLEDAI 17'ye karşılık 14, p=0,036). Pediyatrik hastaların hepsi ve erişkin hastaların yarısı pulse kortikosteroid tedavisi almıştı, sonrasında siklofosfamid her iki grupta en sık tercih edilen tedavi ajanıydı (sırasıyla %76 ve %37). Serebral trombozu olan tüm hastalara ayrıca antiagregan/antikoagülasyon tedavisi başlanmıştı. Erişkin ve çocukluk çağı başlangıçlı hastalarda sırasıyla medyan 8,7 (4,5-13,7) ve 6,6 (3,3-11,0) yıl takip sonrasında, SLICC-hasar skoru her iki grupta da benzer olup, medyan 2 idi. Bu takip süresinde erişkin hastalarda 13 hastada (%12,8) mortalite izlenirken, diğer grupta kaybedilen hasta yoktu. Sonuç: Nöropsikiyatrik tutulum çocukluk çağı başlangıçlı SLE hastalarında, erişkinlere göre daha sık görülmüştür ve hastalık tutulumları her iki grup arasında önemli ölçüde farklılık göstermiştir. Çocukluk çağı başlangıçlı hastalarda tanı anında hastalık aktivitesi daha şiddetli olmakla birlikte, takipte kalıcı organ hasarı her iki grupta benzerdi. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Aksiyel spondiloartrit (AxSpA) hastalarında anti-TNF tedavi sonrası uyku kalitesi ve 24-saat ambulatuvar kan basıncı ölçümündeki değişimleri değerlendirmek amaçlanmıştır. Yöntem: Romatoloji polikliniğine 01.03.2021-01.12.2021 tarihleri arasında ayaktan başvuran, anti-TNF-naif ve kardiyovasküler hastalık öyküsü olmayan axSpA hastaları dahil edildi. Hastalara anti-TNF öncesi (0. ay) ve anti-TNF sonrası (3. ay) hastalık aktivite değerlendirilmesi (ESH, CRP, BASDAI ve BASFI), ambulatuvar kan basıncı ölçümü (AKBM) ve uyku kalitesi değerlendirilmesi (pittsburgh sleep quality index questionare (PSQI)) yapıldı. Bulgular: Çalışmaya 28 axSpA hastası [ortalama yaş 40,0±10,4 yıl, kadın: 16 (%57,1)] dahil edildi (Tablo 1). Çalışmamızdaki hastaların 0. ay ve 3. ay AKBM ölçümleri normotansif sınırlardaydı. Hastaların 0. ay hastalık aktivite skorları, ortanca PSQI 8,5 (4,0-12,8) skorları yüksekti ve hastaların %71'inde uyku kalitesi kötüydü (PSQI >5). Anti-TNF tedavi sonrası 3.ayda hastalık aktivite skorlarında anlamlı düşme, uyku kalitesinde anlamlı şekilde düzelme olmasına karşın, Ambulatory Arterial Stiffness İndex (AASI), Average real Variability (ARV), Pulse Pressure İndex (PPI), Sleeptroughsurge ve Prewaking surge gibi AKBM parametrelerinde, tedavi öncesine kıyasla anlamlı değişikler gözlenmedi. Anti-TNF tedavi sonrası 3. ayda dipper hasta oranı, 0. aya kıyasla artmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildi (%46,4'ü vs. %60,7; p=0,388). Gece sistol kan basıncındaki azalma 3. ayda istatistiksel olarak anlamlı olarak daha fazla iken [sırasıyla %4,8 ((-7) - 9,2) vs. %9,2 (4,7-11,1); p=0,020], gece diyastol kan basıncı azalmasındaki değişimde istatistiksel anlamlı fark saptanmamıştır [sırasıyla %6,4 (1,5-14,7) vs. %9,6 (5,0-15,8); p=0,112] (Tablo 2). Sonuç: Anti-TNF tedavi sonrası uyku kalitesi ve gece kan basıncı düşüşünde artış gözlenmiştir. Anti-TNF'lerin uyku kalitesi ve gece kan basıncı gibi modifiye edilebilir kardiyovasküler risk faktörleri üzerine olumlu etkileri olduğunu düşündürmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Spondiloartritler'de günlük pratikte NSAİ ilaçlar, sentetik ve biyolojik DMARD'ler kullanılabilmektedir. Bu kesitsel analizde ayaktan başvuru yapan hastalarda tedavi seçimlerinin gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kasım 2021 ile Haziran 2022 tarihleri arasında ayaktan polikliniğimize başvuran 678 hastanın hastalık aktiviteleri kesitsel olarak değerlendirilmiştir. Spondiloartritler şu şekilde gruplanmıştır. Ankilozan spondilit, non-radyografik SpA ve sadece periferik SpA. Hastaların hastalık aktiviteleri de (ASDAS-CRP) not edilmiştir. ASDAS-CRP skoruna göre <1,3 remisyon, 1,3-<2,1 düşük hastalık aktivitesi, 2,1-3,5 orta hastalık aktivitesi, >3,5 yüksek hastalık aktivitesi olarak değerlendirilmiştir. SpA hastalarının kesitsel olarak kullandıkları sentetik DMARD'ler (metotreksat, sulfasalazin, leflunomid) ve bDMARD'ler (anti-TNF, anti-IL17) ve bu tedavilerin kombinasyonları kaydedilmiştir. Bulgular: Bu kesitsel çalışmaya 678 hasta dahil edilmiştir; 582 AS (%52,0 kadın), 72 nr-AxSpA (%40,2 kadın), 26 sadece periferik SpA (%46,1 kadın). Tüm hastaların ortalama yaşı 45,9 (10,4) AS 45,8 (10,6), nr-AxSpa 43,5 (9,6), periferik SpA 47,3 (8,4). Başvurusu sırasında hastaların %14,4'ü hiçbir tedavi almıyor, %20,3'ü ise sadece NSAİ kullanıyordu. Sadece sentetik DMARD kullanımı tüm hastaların %9,4, bDMARD kullanımı ise %55,9 hastada saptandı, bDMARD kullanan hastaların %28,3'ü sentetik DMARD ile kombine tedavi almaktaydı (Şekil 1). Tedavi seçimleri şu şekildeydi: NSAİ ilaç 370 (%54,7), sulfasalazin 130 (%19,2), glukokortikoid 66 (%9,7), Metotreksat 62 (%9,2), Leflunomid 10 (%1,5), anti-TNF 335 (%49,4), sekukinumab 44 (%6,5). Tüm hastaların ASDAS-CRP'ye göre düşük hastalık aktivitesi veya remisyona ulaşma oranları %42,0'dır, bDMARD kullanma ve kullanmama arasında fark yoktur. Sonuç: Bir tersiyer merkezde kesitsel olarak SpA'da tedavi seçimleri gösterilmiştir. Buna göre poliklinik takibine gelen SpA hastalarının yarısından fazlası bDMARD kullanan hastalardan oluşmaktadır. Hiç tedavi almayan ve sadece NSAİ kullanan hastalar da önemli bir hasta grubunu oluşturur. Sulfasalazin tek başına veya bDMARD'lerle kombine olarak tüm SpA hastalarının beşte birinde kullanılmaktadır. SpA hastalarında bDMARD kullanımında monoterapi sık olmakla birlikte sentetik DMARD kombinasyonu (özellikle de sulfasalazin ile) nadir olmayarak tercih edilmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Psoriasis ve psoriatik artrit (PsA) hastalarında hücre döngüsünün artması nedeniyle ürik asit yüksekliğinin görüldüğü bilinmektedir. Bu çalışmada da cinsiyetler arası hiperürisemi farklılığının ve takip sırasında ürik asit düzeylerinin değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Ajan Veri Tabanına (HUR-BİO) 2021 yılına kadar kaydedilmiş 520 PsA hastası dahil edildi. Tüm hastalarda PsA tanısı takip eden romatolog tarafından konuldu. Hastaların tanı anındaki, bDMARD başlangıcındaki ve son vizitteki ürik asit değerleri kaydedildi. Bulgular: Hastaların %69'u kadındı ve bDMARD başlangıcında ortalama yaş 42,35 (±12,6) ve ortalama PsA süresi 3,2 (±5,1) yıldı. Tanı anında 224, bDMARD başlangıcında 261, takipler ve son vizit sırasında 428 hastanın ürik asit değerleri bilinmekteydi. Buna göre erkeklerin her üç dönemde de ürik asit ortalama değerleri kadınlarınkine göre yüksekti. Başlanan bDMARD'ler adalimumab (n=126, %48,2), etanercept (n=41, %15,7), infliksimab (n=38, %14,5), sertolizumab (n=34, %13), golimumab (n=16, %6,1), diğer (n=6, %2,3) idi. Ürik asitin farklı sınır değerlere göre yüksekliği tabloda gösterilmiştir. Buna göre ürik asit üst sınırı 6 mg/dL olarak kabul edildiğinde erkek PsA hastalarının hayatlarının bir döneminde ürik asit yüksekliğinin kadın hastalara göre belirgin yüksek olduğu görüldü (%55,8 karşı %19,7, p<0,001). Dikkat çeken başka bir sonuç ise erkek hastaların yaklaşık %10'unda hayatlarının bir döneminde kan ürik asit değeri 8 mg/dL olarak saptanmış olmasıdır. Sonuç: Hiperürisemi prevalansı genel popülasyonda %20 civarındadır. Bununla birlikte, daha önce diğer değerlendirmelerde belirtildiği gibi, bu çalışmada PsA hastalarında hiperürisemi oranlarının oldukça yüksek olduğu ve hiperüriseminin erkek hastalarda daha belirgin olduğu gösterildi. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Dislipidemi, psoriatik artrit (PsA) hastalarında görülen komorbiditeler arasında önde gelen, tedavi edilebilir-düzeltilebilir bir faktördür. Uluslararası PsA tedavi rehberleri, lipit düşürücü tedavinin romatologlar tarafından uluslarası/ulusal dislipidemi kılavuzlarında belirtilen doğrultuda yapılmasını önermiştir. Biz de bu çalışmada bDMARD kullanan PsA hastalarında dislipidemi sıklığını ve hiperlipidemi tedavi oranlarını belirlemeyi amaçladık. Yöntem: Çalışmaya Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Ajan Veri tabanına (HUR-BİO) 2021 yılına kadar kaydedilmiş 520 PsA hastası dahil edildi. Tüm hastalarda PsA tanısı romatologlar tarafından konuldu. PsA tanı anındaki, bDMARD başlangıcındaki ve son vizitteki lipid profilleri kaydedildi. Total kolesterol (TK), trigliserit (TG), HDL-kolesterol (HDL-K) ve LDL-kolesterol (LDL-K) değerleri Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Kılavuzu'na göre optimal, sınırda yüksek ve yüksek olarak gruplandırıldı. Bulgular: Yüz elli dokuz (%30,6) hastanın lipid profili tanıda, 161 (%30,9) hastanın bDMARD başlangıcında, 203 (%39,0) hastanın da son vizitte bilinmekteydi. Tanı ile bDMARD başlangıcı arasındaki süre ortalama 2,8 yıl; bDMARD başlangıcı ve son vizit arasındaki süre ise ortalama 3,7 yıldı. Buna göre TK yüksekliği, sınırda TG yüksekliği ve LDL-K yüksekliğinin zaman içerisinde artış gösterdi. PsA tanı anında, bDMARD başlangıcında ve son vizitteki değerler sırasıyla şu şekildeydi: TK yüksekliği (%14,3, %17,1 ve %28,0), sınırda TG yüksekliği (%20,4, %27,7 ve %40,5) ve LDL-K yüksekliği (%17,0, %24,0 ve %27,9). HDL-K düşüklüğü izlem sürecinde erkeklerde bir miktar düzelmişti (%33,3, %29,4 ve %23,1) fakat kadınlarda belirgin değişim göstermedi. Son vizitte lipit değerleri bilinen hastaların %8,4'ünün LDL-K >190 mg/dL olduğu görülmesine rağmen lipit düşürücü tedavi kullanımının %4,5 ile sınırlı olduğu görüldü. Sonuç: PsA hastalarında kardiyovasküler komorbiditeler arasında en önemli değiştirilebilir risk faktörlerinden biri dislipidemidir. Ancak günlük pratikte art-ihiperlipidemik ilaç kullanım oranları önemli ölçüde düşüktür. Tüm önerilerde komorbiditelerin yönetimi vurgulansa da gerçek hayatta bu konuda daha çok yol alınması gerekmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Obezite, psoriatik artrit (PsA) hastalarında önemli bir komorbiditedir. PsA hastalarında biyolojik DMARD (bDMARD) kullanımının vücut kitle indeksine (VKİ) etkisinin ne olduğu önemli bir klinik sorudur. Bu nedenle biz de bu çalışmada bDMARD kullanımının VKİ üzerine etkilerini incelemeyi amaçladık. Yöntem: Çalışmaya Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Ajan Veri Tabanına (HUR-BİO) 2021 yılına kadar kaydedilmiş 520 PsA hastası dahil edildi. Tüm hastalarda PsA tanısı romatologlar tarafından konuldu. Hastaların bDMARD başlangıcından önce ve izlem süresince kaydedilmiş VKİ değerlerindeki değişimler incelendi. Hastalar VKİ değerlerinin 30 kg/m2 ve üzeri olmasına göre gruplandırıldı. Bulgular: bDMARD başlangıcında 497 hastanın VKİ değeri biliniyordu. Hastaların %69'u kadındı ve bDMARD başlangıcında ortalama yaş 42,3'tü (±12,2). Ortalama PsA süresi 2,8 (±5,2) yıldı. Başlanan bDMARD'ler adalimumab (n=247, %49,7), etanercept (n=78, %15,7), infliksimab (n=75, %15,1), sertolizumab (n=46, %9,2), golimumab (n=333, 6,6) diğer (n=17, %3,4) idi. bDMARD başlangıcında ortalama VKİ 29,2 (±5,8), ortanca VKİ 28,6 (min: 16,4-maks: 49,8) olarak hesaplandı. VKİ <25, 25-30, 30-35, 35-40 ve >40 olan hastaların sıklığı sırası ile %23,3, %35,7, %24,9, %11,7 ve %3,4'tü. bDMARD başlangıcında kadınlar erkeklere göre bir miktar daha kiloluydu [29,6 (±6,1) karşı 28,3 (±4,9), p=0,021] ve obezite (VKİ ≥30 kg/m2) kadınlarda daha sıktı (%43,4 karşı %29,8, p=0,004). 367/497 (%73,8) hastanın takibinde VKİ'de değişiklik olduğu biliniyordu. Takip süresi ortalama 44,8 ay (±40,6) ay olarak hesaplandı. bDMARD başlangıcında ve son vizitte ortalama VKİ değerinde değişiklik olmadığı görüldü [sırasıyla 29,2 (±5,8) karşı 29,3 (±6,6)]. bDMARD'ye başlamadan önce VKİ 30'un altında olan hastaların 17'sinin (%7,6) son VKİ 30'un üzerindeydi. Başlangıç VKİ 30'un üzerinde olan 143 hastanın ise 8'inin (%5,6) son ziyarette VKİ 30'un altındaydı. Sonuç: bDMARD kullanan PsA hastaları yaklaşık 3,5 yıl takip edildiklerinde ortalama VKİ değerlerinde anlamlı bir değişiklik gözlenmedi. Tedavi öncesinde VKİ 30'un altında olan hastaların %7,6'sının VKİ takipte 30'un üzerindeydi. Bu nedenle PsA hastalarında her vizitte vücut ağırlığı daha dikkatli sorgulanmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: B u çalışmanın amacı, lomber AP radyografilerinin PsA hastalarında sindesmofitlerin değerlendirilmesine ek bir katkısının olup olmadığını belirlemektir. Yöntem: bDMARD tedavisi alan 274 PsA hastasının lomber lateral radyografileri (n=182) ve AP (n=144) radyografileri değerlendirildi. Lateral lomber radyografilerde her lomber vertebra ünitesi T12 alt ve S1 üst uç arasında değerlendirildi. AP grafilerde, L1-L5 arasındaki alanlar, sağ-sol, üst ve alt vertebra birimleri olarak değerlendirildi. Sindesmofitler şu şekilde sınıflandırıldı; köşe ve/veya marjinal olmayan sindesmofitler ve köprü oluşturan sindesmofitler. Bulgular: Yüz seksen iki hastanın lomber radyografileri çekildiği sırada ortalama (SS) yaşı 44,9 (12,7) yıl ve ortalama (SS) PsA süresi 4,8 (6,1) yıl idi. Kadınların oranı ise %70,3 saptandı. Lateral lomber grafiler değerlendirildiğinde 42/182 (%23,1) hastada en az bir sindesmofit saptandı. Bu 42 hastada 41'i köprü, 39'u köşe sindesmofit olmak üzere toplam 80 sindesmofit vardı. Sindesmofitlerin dağılımı tabloda gösterilmiştir. Lomber lateral grafide en az bir sindesmofit saptanan hastalarda ortalama sindesmofit sayısı 80/42'dir (1,9). En az bir sindesmofiti olan hastalarda, 14/42 (%33,3) hastada lateral radyografilerde görülmeyen ancak AP röntgeninde ek sindesmofitler görüldü. Dağılımları şu şekildedir: L1 (4 hasta), L2 (3 hasta), L3 (2 hasta), L4 (6 hasta) ve L5 (1 hasta). Ayrıca lomber AP grafisinde 11 köşe sindesmofit ve 5 köprü sindesmofit saptandı. Lomber ve AP grafileri birlikte değerlendirildiğinde 44/182 (%24,2) hastada en az bir sindesmofit saptandı. Lomber lateral ve AP grafileri birlikte değerlendirildiğinde sindesmofitli 44 hastada 46 köprü ve 50 köşe sindesmofit olmak üzere 96 sindesmofit saptandı. Ortalama sindesmofit sayısı 44 hastada 96 (hasta başına 2,2) idi. Sonuç: AP radyografiler, konvansiyonel radyografi skorlarında dikkate alınmamaktadır. PsA hastalarının lateral radyografilerinde yaklaşık dörtte birinde sindesmofitler bulunur ve ortalama sindesmofit sayısı yaklaşık 2'dir. En az bir sindesmofiti olan hastaların sindesmofit olan hasta sayısında anlamlı bir değişikliğe neden olmamakla birlikte, PsA hastalarında AP radyografilerinin kullanılmasının toplam skorda artışa neden olabileceği akılda tutulmalıdır. PsA ve SpA hastaları arasında fark olup olmadığı ileriki çalışmalarda araştırılmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Hacettepe Üniversitesi Romatoloji Biyolojik veri tabanında (HUR-BIO)ilerlemiş spinal tutulum (bambu omurgası/ileri spinal ankiloz ve sadece bambu omurga) gelişimi ile ilişkili faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: HUR-BIO, biyolojik hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaç (bDMARD) tedavileri ile ilişkili verilerin kaydedildiği prospektif, tek merkezli bir veri tabanıdır. HURBIO'da bDMARD tedavisi gören 770 aksSpA hastası, hem lomber hem de servikal lateral radyografilere sahipti ve çalışmaya dahil edildi. Bambu omurga, lomber ve servikal omurgaların tam bir füzyonu ile birlikte BASRI-omurga (Bath Ankylosing Spondylitis Radiology Index-Spine) indeksinde grade 4 olarak tanımlandı. İleri spinal ankiloz, bambu omurga olmadan lomber ve/veya servikal omurgada en az iki komşu vertebrada intervertebral köprüleşme ve/veya füzyon varlığı olarak tanımlandı. Bambu omurga/ileri omurga hastalığı ve sadece bambu omurga ile ilişkili öngörücüleri belirlemek için değişkenler grubu çok değişkenli (multivariable) lojistik regresyon ile analiz edildi. Bulgular: Çalışmada ileri spinal ankilozlu 99 hasta ve bambu omurgalı 78 hasta vardı. İleri yaş (OO 1,12; %95 GA 1,07-1,17), erkek cinsiyet (OO 4,26; %95 GA 1,75-10,41), tanı gecikmesinin ≥24 ay olması (OO 2,7; %95 GA 1,27-5,74), obezite (OO 4,03; %95 GA 1,53-10,64), kalça tutulumu (OO 4,94; %95 GA 1,94-12,6), sigara ≥10 paket/yıl (OO 2,28; %95 GA 1,05-5,2) bambu omurgası/ileri spinal ankiloz ile anlamlı olarak ilişkili faktörlerdi. Benzer şekilde ileri yaş (OO 1,17; %95 GA 1,09-1,30), erkek cinsiyet (OO 8,31; %95 GA 2,09-33,1), obezite (OO 5,15; %95 GA 1,25-21,27), kalça tutulumu (OO 4,74; %95 GA 1,32-16,96) ve sigara ≥10 paket/yıl (OO 3,19; %95 GA 1,03-9,89), sadece bambu omurgası gelişimi ile istatistiksel olarak anlamlılık gösteren prediktörlerdi (Tablo). Sonuç: İlerlemiş spinal ankiloz ve bambu omurga gelişiminin öngörücülerine ilişkin veriler çok sınırlıdır. Bu çalışmada ileri yaş, erkek cinsiyet, tanıda gecikme, obezite, kalça tutulumu ve sigara kullanımının aksSpA'da ilerlemiş spinal tutulumu öngören faktörler olduğunu gösterdik. Bu sonuçlar, aksSpA'da ileri spinal tutulumun önlenmesine yardımcı olmak için hastalar ve sağlık profesyonellerine yol göstermede kullanılabilir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Spondiloartritler (SpA) ve psoriatik artritte (PsA) özellikle son 10 yılda birçok yeni tedavi seçeneği ortaya çıkmasına karşın düşük hastalık aktivitesi/remisyon hedefinden uzak olduğumuz bilinmektedir. Bu çalışmada son 6 ay içerisinde ayaktan başvuru yapan hastaların hastalık aktivitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kasım 2021 ile Haziran 2022 tarihleri arasına ayaktan polikliniğimize başvuran 834 hastanın hastalık aktiviteleri kesitsel olarak değerlendirilmiştir. Spondiloartritler şu şekilde gruplanmıştır. Ankilozan spondilit, non-radyografik SpA ve sadece periferik SpA. PsA tanısı klinisyene göre konulmuştur. Hastalık aktivitesi olarak BASDAI, BASFI, ASDAS-CRP ve CRP hesaplanmıştır. ASDAS-CRP skoruna göre <1,3 remisyon, 1,3-<2,1 düşük hastalık aktivitesi, 2,1-3,5 orta hastalık aktivitesi, >3,5 yüksek hastalık aktivitesi olarak değerlendirilmiştir. BASDAI'de sınır değerler ise <1,9 remisyon, 1,9-<3,5 arası düşük hastalık aktivitesi, 3,5-4,9 arası orta hastalık aktivitesi ve >4,9 yüksek hastalık aktivitesi olarak belirlenmiştir. Bulgular: Bu kesitsel çalışmaya 834 hasta dahil edilmiştir; 582 AS, 156 PsA, 72 nr-AxSpA, 26 sadece periferik SpA. Tüm hastaların ortalama yaşı 45,9 (10,4) [AS 45,8 (10,6), nr-AxSpa 43,5 (9,6), periferik SpA 47,3 (8,4), PsA 46,9 (10,7)]. Hastaların %53,6'sı kadındı (AS %52,0, nr-AxSpA %40,2, periferik SpA %46,1, PsA %65,3). Tüm hastaların 468'i (%55,1) değerlendirme sırasında bir bDMARD kullanıyordu. Tüm hastaların ortalama ASDASCRP değerleri 2,37 (1,07), ortalama BASDAI 3,63 (2,44), ortalama BASFI 3,13 (2,57) olarak hesaplandı. ASDAS-CRP değerine göre hastalık aktivitesi grupları Tablo 1'de gösterilmiştir. BASDAI skoruna göre düşük hastalık aktivitesi ve remisyon %48,7 hastada saptanmıştır (AS'de %51,8, nr-AxSpA %50,0, periferik SpA %50,0, PsA %38,6). bDMARD kullanan ve kullanmayan hastalar arasında ASDAS-CRP grupları arasında farklılık yoktur. Sonuç: Kesitsel olarak son 6 ayda ayaktan başvuru yapan SpA/PsA hastalarında düşük hastalık aktivitesi ve remisyon ancak %40 civarında hastada elde edilebilmiştir. SpA alt grupları arasında büyük farklılık görülmemektedir. Poliklinik SpA başvurularının yarısından fazlasını bDMARD kullanan hastalar oluşturmasına karşın hedefe ulaşma açısından farklılık saptanmamıştır. SpA hasta yönetiminde halen alınması gereken yollar vardır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Giriş: Spondiloartrit (SpA) hastalığının patogenezinde genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı bilinmektedir. Aynı ev içerisinde yaşayan eşlerin benzer çevresel faktörlere maruz kaldığı düşünülebilir. Bu çalışmada SpA hastalarının eşlerinde ortak yaşam alanının SpA gelişimini kolaylaştırıp kolaylaştırmadığının araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Kasım 2021-Haziran 2022 arasında Hacettepe Üniversitesi Romatoloji Polikliniği'ne başvuran 680 SpA hastası çalışmaya dahil edilmiştir. Hastalar ankilozan spondilit (AS), non-radyografik SpA ve periferik SpA olarak gruplara ayrılmıştır. Hastalara eşlerinde SpA olup olmadığı sorulmuştur. SpA tanısı olduğu söylenen hastalar polikliniğe çağrılarak tanılarının doğrulaması yapılmıştır. On iki SpA hastası eşinde SpA olduğunu belirtmiştir, bu hastaların tekrar gözden geçirilmesinde 4 hastanın SpA olmadığı, birisinin PsA olduğu görüldü, bu hastalar analizden çıkarılmıştır. Hastaların aile öyküsü, bDMARD kullanımları da ayrıca not edildi. Eşlerinde SpA bulgusu olan hastaların da AS kriterlerini doldurup doldurmadığı bakıldı. Bulgular: Altı yüz seksen SpA hastası değerlendirildi. Beş yüz seksen iki (%85,6) AS, 72 (%10,6) nrAxSpA ve 26 sadece periferik SpA (%3,8) vardı. Hastaların %49,4'ü erkek ve yaş ortalaması 45,6'ydı (10,4). Hastaların ortalama izlem süresi 10,6 (7,9) yıldı. Tüm hastaların 468'i (%55,1) değerlendirme sırasında bir bDMARD kullanıyordu. nrAxSpA ve periferik SpA hastalarının eşlerinde AS/SpA yoktu. Toplam 7 hastanın eşinde AS saptandı. Tüm SpA hasta grubunda AS görülmesi sıklığı 7/695 [%1,01 (0,4-2,1)] olarak hesaplandı. AS hastalarının eşlerinde AS görülme sıklığı ise 7/582 [%1,20 (0,5-2,6)] olarak hesapladı. Yedi eşin 2'si kuzen çocuklarıydı. Eşinde AS olanlardan sadece bir tanesi evlendiği sırada eşinin tanısını bilirken diğer 6 tanesinin tanısı evlilik sonrası konmuştu. Bu hastaların evlendikten sonra tanı alma medyan süresi 22 (7-32) yıldır. Sonuç: Türk toplumunda AS sıklığı %0,49, SpA sıklığı %1,05 olarak saptanmıştır. SpA hastalarının eşlerinde AS görülme sıklığı normal Türk popülasyonuna göre yaklaşık 2 kat artmıştır. AS hastalarında ise 2,4 kat artmış risk artışı saptanmıştır. Bu durum SpA hastalığının patogenezinde rol oynayan çevresel faktörlerle ilişkili olabilir. Ancak hastaların yarısının bDMARD kullanıyor olması, daha ciddi hastalık potansiyeli olan grupta analiz edildiğini düşündürmektedir. Sonuçlar daha geniş çalışmalarda doğrulanmayı gerektirmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Takayasu arteriti (TA) genellikle doğurganlık çağındaki kadınlarda görülür ve üreme sağlığı önemli bir konudur. Bu çalışmada, TA hastalarının tanı öncesi ve sonrası doğurganlık ve gebelik sonuçlarını değerlendirilmesi amaçlandı. Yöntem: Şubat 2020 sonu itibari ile HÜVAM prospektif veri tabanına kayıtlı 202 TA hastasının 184'ü (%91,1) kadındı. Obstetrik kayıtlarına ulaşılabilen 120 (%65,2) kadın TA hastası çalışmaya dahil edildi. Yüz yüze veya telefonla görüşülerek infertilite ve erken menopoz (45 yaşından öncesi) varlığı açısından sorgulandılar. Demografik ve klinik özellikleri, komorbiditeler, vasküler tutulum dağılımı, obstetrik öyküleri ve sonuçları hastane kayıtlarından ve sorgulamalardan değerlendirildi. Hastalar TA tanısı öncesi (TAö) ve sonrası (TAs) obstetrik öykülerine göre gruplandırıldı. Ayrıca, TA için önerilen yeni hastalık kümelerine (C1: Abdominal Baskın, C2: Aortik Ark Baskın, C3: Fokal Hastalık) göre sınıflandırıldı. Bulgular: Yüz yirmi kadın TA hastasının 82'sinde toplam 233 gebelik öyküsü vardı. TAö 71 hastada toplam 200 gebelik öyküsü, TAs 19 hastada (iki hastada gebelik sırasında) toplam 33 gebelik öyküsü olduğu saptandı (Şekil 1). Toplam 120 TA hastasının 20'sinde (%16,7) erken menopoz, 96 evli TA hastasının 12'sinde (%12,5) infertilite vardı. Fetal komplikasyonlar TAs grubunda daha sık olsa da istatistiksel olarak anlamlı değildi [11 (%33,3) vs. 43 (%21,5), p=0,18]. Ancak maternal komplikasyonlar TAs grubunda anlamlı olarak daha sıktı [22 (%11,0) vs. 8 (%24,2), p=0,048]. TA hastalık alt kümelerine göre, TAs hastaları C1 (n=3; %15,7), C2 (n=9; %47,3) ve C3 (n=6; %31,5) olarak sınıflandırıldı (Bir hasta sınıflandırılamadı). Hastalık kümeleri arasında obstetrik sonuçlar açısından fark yoktu. Sonuç: TA hastalarında genel popülasyona göre artmış bir infertilite (%12,5'e vs. %8,1) ve erken menopoz oranı (%16,7 vs. %7,6) saptanmıştır. TA hastalarında tanı sonrası dönemde belirgin artmış maternal komplikasyonlar, daha sık sezaryen ve doğumların üçte birinde fetal komplikasyonlar rapor edilmiştir. TA damar tutulum özelliklerine göre alt gruplarda gebelik komplikasyonları açısından fark saptanmamıştır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Turkish Society for Rheumatology is the property of Galenos Yayinevi Tic. LTD. STI and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)