Search

Chronische obstructieve longziekte (COPD) staat in de top vijf van doodsoorzaken in Europa. De ziekte leidt tot een versnelde afname van de longfunctie, hoesten, slijm opgeven en kortademigheid. Vaak wordt longfunctieonderzoek verricht om de ernst van de ziekte en de behandeling vast te stellen. Dit geeft echter onvoldoende duidelijkheid over de kwaliteit van leven en de gezondheidsstatus van COPD-patiënten, zo laat onderzoek van UMCG-promovendus Ioanna Tsiligianni zien. Zij vond slechts een zwak tot matig verband tussen de longfunctie en de gezondheidstoestand. Een in Groningen ontwikkelde vragenlijst, de Clinical COPD Questionnaire (CCQ), blijkt de gezondheidssituatie en de kwaliteit van leven van COPD-patiënten nauwkeurig in kaart te brengen. Het verdient dan ook aanbeveling de CCQ te gebruiken in de dagelijkse zorg voor deze patiëntengroep.

Onderzoek naar gedeelde genetische achtergrond COPD en astma De stelling dat astma en COPD twee verschillende manifestaties zijn van dezelfde ziekte staat bekend als de “Nederlandse hypothese”. Joanna Smolonska onderzocht deze hypothese op houdbaarheid in haar promotieonderzoek, dat ze uitvoerde op basis van een Europese database. Haar conclusie: er zijn wel degelijk gedeelde genen, maar er is verder onderzoek nodig om de stelling definitief te bevestigen of te verwerpen. Smolonska voerde haar onderzoek uit in het raamwerk van het COPACETIC-consortium, een Europees studiecentrum voor de studie naar de genetische achtergrond van COPD en emfyseem. Een deel van haar onderzoek had betrekking op mogelijke overeenkomsten tussen COPD en astma, op basis van een gedeelde genetische achtergrond en omgevingsfactoren. Of iemand astma of COPD ontwikkelt, en in welke vorm, hangt in deze “Nederlandse hypothese” af van timing en specifieke interacties tussen genetische factoren en de omgeving. In een analyse van voorgaande studies vond Smolonska inderdaad drie specifieke plekken van een gen op een chromosoom (‘loci’) die met beide ziekten geassocieerd worden. De genen in deze ‘loci’, COMMD10 en DDX1, wijzen op het proteïnecomplex NF-kB, dat verantwoordelijk is voor de transcriptie van DNA en het reguleren van een immuunrespons tegen infecties. Verkeerde regulatie van NF-kB wordt geassocieerd met verschillende ziektes, waaronder ontstekingsziektes zoals COPD en astma. Deze bevindingen wijzen er volgens Smolonska op dat de Nederlandse hypothese waar kan zijn, maar er is volgens haar eerst nog verder populatieonderzoek nodig.

Een optimaal behandelconcept van hoeveel en waar implantaten in de tandeloze bovenkaak te plaatsen en hoe de prothese vervaardigd dient te worden bij patienten met klachten van stabiliteit en retentie van de bovenprothese of bij patiënten die problemen ervaren ten gevolge van de gehemelte plaat van de prothese, is in de wetenschappelijke literatuur nog niet beschreven. Het primaire doel van het promotieonderzoek was te onderzoeken of een overkappingsprothese op 4 implantaten net zo goed functioneert als een overkappingsprothese op 6 implantaten. Uitkomst parameters waren de overleving van de implantaten, de overleving van de overkappingsprothese, de plaque-index, de conditie van de peri-implantaire mucosa, de pocketdiepte ter plaatse van de implantaten, de veranderingen in de peri-implantaire bothoogte en de tevredenheid van de patiënten. De conclusie van het onderzoek na een evaluatie periode van 1 jaar luidt, dat bij de behandeling van patiënten met problemen betreffende gebrek aan retentie en stabiliteit van de prothese in de bovenkaak of van patiënten die problemen ervaren ten gevolge van de gehemelte plaat van de prothese eerst moet worden beoordeeld of de plaatsing van implantaten in het voorste gedeelte van de bovenkaak mogelijk is. Dit zorgt voor een kortere behandelduur en minder nabezwaren in vergelijking met het plaatsen van implantaten in de zijdelingse delen van de bovenkaak, wanneer deze wordt voorafgegaan door een operatieve vergroting van het botvolume. Voorts geniet plaatsing van vier implantaten, waarop een staaf-suprastructuur wordt vervaardigd, de voorkeur boven het plaatsen van zes implantaten vanuit een perspectief van nabezwaren, prothetische procedure en kosteneffectiviteit.

Chronische obstructieve longziekte (COPD) staat in de top vijf van doodsoorzaken in Europa. De ziekte leidt tot een versnelde afname van de longfunctie, hoesten, slijm opgeven en kortademigheid. Vaak wordt longfunctieonderzoek verricht om de ernst van de ziekte en de behandeling vast te stellen. Dit geeft echter onvoldoende duidelijkheid over de kwaliteit van leven en de gezondheidsstatus van COPD-patiënten, zo laat onderzoek van UMCG-promovendus Ioanna Tsiligianni zien. Zij vond slechts een zwak tot matig verband tussen de longfunctie en de gezondheidstoestand. Een in Groningen ontwikkelde vragenlijst, de Clinical COPD Questionnaire (CCQ), blijkt de gezondheidssituatie en de kwaliteit van leven van COPD-patiënten nauwkeurig in kaart te brengen. Het verdient dan ook aanbeveling de CCQ te gebruiken in de dagelijkse zorg voor deze patiëntengroep.

Onderzoek naar gedeelde genetische achtergrond COPD en astma De stelling dat astma en COPD twee verschillende manifestaties zijn van dezelfde ziekte staat bekend als de “Nederlandse hypothese”. Joanna Smolonska onderzocht deze hypothese op houdbaarheid in haar promotieonderzoek, dat ze uitvoerde op basis van een Europese database. Haar conclusie: er zijn wel degelijk gedeelde genen, maar er is verder onderzoek nodig om de stelling definitief te bevestigen of te verwerpen. Smolonska voerde haar onderzoek uit in het raamwerk van het COPACETIC-consortium, een Europees studiecentrum voor de studie naar de genetische achtergrond van COPD en emfyseem. Een deel van haar onderzoek had betrekking op mogelijke overeenkomsten tussen COPD en astma, op basis van een gedeelde genetische achtergrond en omgevingsfactoren. Of iemand astma of COPD ontwikkelt, en in welke vorm, hangt in deze “Nederlandse hypothese” af van timing en specifieke interacties tussen genetische factoren en de omgeving. In een analyse van voorgaande studies vond Smolonska inderdaad drie specifieke plekken van een gen op een chromosoom (‘loci’) die met beide ziekten geassocieerd worden. De genen in deze ‘loci’, COMMD10 en DDX1, wijzen op het proteïnecomplex NF-kB, dat verantwoordelijk is voor de transcriptie van DNA en het reguleren van een immuunrespons tegen infecties. Verkeerde regulatie van NF-kB wordt geassocieerd met verschillende ziektes, waaronder ontstekingsziektes zoals COPD en astma. Deze bevindingen wijzen er volgens Smolonska op dat de Nederlandse hypothese waar kan zijn, maar er is volgens haar eerst nog verder populatieonderzoek nodig.

Een optimaal behandelconcept van hoeveel en waar implantaten in de tandeloze bovenkaak te plaatsen en hoe de prothese vervaardigd dient te worden bij patienten met klachten van stabiliteit en retentie van de bovenprothese of bij patiënten die problemen ervaren ten gevolge van de gehemelte plaat van de prothese, is in de wetenschappelijke literatuur nog niet beschreven. Het primaire doel van het promotieonderzoek was te onderzoeken of een overkappingsprothese op 4 implantaten net zo goed functioneert als een overkappingsprothese op 6 implantaten. Uitkomst parameters waren de overleving van de implantaten, de overleving van de overkappingsprothese, de plaque-index, de conditie van de peri-implantaire mucosa, de pocketdiepte ter plaatse van de implantaten, de veranderingen in de peri-implantaire bothoogte en de tevredenheid van de patiënten. De conclusie van het onderzoek na een evaluatie periode van 1 jaar luidt, dat bij de behandeling van patiënten met problemen betreffende gebrek aan retentie en stabiliteit van de prothese in de bovenkaak of van patiënten die problemen ervaren ten gevolge van de gehemelte plaat van de prothese eerst moet worden beoordeeld of de plaatsing van implantaten in het voorste gedeelte van de bovenkaak mogelijk is. Dit zorgt voor een kortere behandelduur en minder nabezwaren in vergelijking met het plaatsen van implantaten in de zijdelingse delen van de bovenkaak, wanneer deze wordt voorafgegaan door een operatieve vergroting van het botvolume. Voorts geniet plaatsing van vier implantaten, waarop een staaf-suprastructuur wordt vervaardigd, de voorkeur boven het plaatsen van zes implantaten vanuit een perspectief van nabezwaren, prothetische procedure en kosteneffectiviteit.

Parodontitis is een ontstekingsproces in de ondersteunende weefsels rond gebitselementen en wordt veroorzaakt door bacteriën in de orale biofilm. In de literatuur is een verband aangetoond tussen parodontitis en verschillende systemische aandoeningen zoals diabetes mellitus type 2 (DM2), reumatoïde artritis (RA) en cardiovasculaire aandoeningen. Variaties in deze associatie worden mogelijk beïnvloed door verschillen in achtergrond van de onderzochte populaties en definities van parodontitis. Er is weinig bekend over Aziatische populaties. Het doel van ons onderzoek was daarom dit verband in een Indonesische populatie te exploreren. We hebben aangetoond dat Indonesische patiënten met DM2 vaker en ernstiger parodontitis hebben dan gezonde Indonesiërs. Dit is onafhankelijk van de methoden om parodontitis te diagnostiseren. Er werd ook gevonden dat de ernst van parodontitis en c-reactieve proteïne (CRP) spiegels als biomarker voor ontsteking de HbA1c spiegels voorspelden in gezonde Indonesiërs. Bij Indonesische RA patiënten kon niet worden aangetoond dat het voorkomen en ernst van parodontitis hoger was dan in de controlegroep. Daarentegen bleek wel dat parodontitis met hogere CRP spiegels was geassocieerd in de RA patiënten. In een systematische review en meta-analyse naar het effect van parodontale behandeling werden significant lagere waarden aangetoond voor ontstekingsfactoren (CRP,IL6) en voor metabole markers (totaal cholesterol, HbA1c), vooral bij patiënten die lijden aan DM2 en cardiovasculaire aandoeningen. Deze reductie van biomarkers onderschrijft het belang en de effectiviteit van parodontale behandeling bij deze patiënten om hun algehele gezondheid te verbeteren. Behandeling van parodontale aandoeningen zou integraal onderdeel van de gezondheidszorg moeten zijn.

Softwarepakket kan helpen bij beoordeling behandelingen Beleidsmakers in de gezondheidszorg beoordelen de effecten van verschillende behandelingen, waaronder medicijnen. Hierbij staat de balans werkzaamheid-schadelijkheid centraal: de gewenste effecten en ongewenste bijwerkingen worden tegen elkaar afgewogen. De balans werkzaamheid-schadelijkheid wordt idealiter beoordeeld op basis van de beste beschikbare gegevens, meestal die uit gerandomiseerde klinische studies. Echter, verschillende factoren maken het moeilijk om de beslissing ondubbelzinnig aan de gegevens te koppelen. Ten eerste zijn de gegevens meestal alleen beschikbaar in tekstuele vorm, waardoor ze niet automatisch te verwerken zijn. Ten tweede moeten de gegevens uit verschillende studies met elkaar gecombineerd worden voordat ze gebruikt kunnen worden voor een beoordeling. Ten derde zijn kwantitatieve modellen nodig om de koppeling tussen de gegevens en de beslissing expliciet te maken. Promovendus Gert van Valkenhoef ontwikkelde een softwaresysteem dat de beoordeling van behandelingen kan vereenvoudigen en verbeteren. Het systeem, Aggregate Data Drug Information System (ADDIS) geheten, is gebaseerd op een database van gegevens uit klinische studies. Van Valkenhoef ontwikkelde algoritmen om automatische netwerk meta-analyses uit te voeren, waarmee gegevens uit meerdere studies gecombineerd kunnen worden. Ook stelde hij beslismodellen op waarmee de balans werkzaamheid-schadelijkheid bepaald kan worden. De ADDIS-software laat zien hoe een gestructureerde database van resultaten uit klinische studies concreet kan helpen bij het nemen van beslissingen.

Parodontitis is een ontstekingsproces in de ondersteunende weefsels rond gebitselementen en wordt veroorzaakt door bacteriën in de orale biofilm. In de literatuur is een verband aangetoond tussen parodontitis en verschillende systemische aandoeningen zoals diabetes mellitus type 2 (DM2), reumatoïde artritis (RA) en cardiovasculaire aandoeningen. Variaties in deze associatie worden mogelijk beïnvloed door verschillen in achtergrond van de onderzochte populaties en definities van parodontitis. Er is weinig bekend over Aziatische populaties. Het doel van ons onderzoek was daarom dit verband in een Indonesische populatie te exploreren. We hebben aangetoond dat Indonesische patiënten met DM2 vaker en ernstiger parodontitis hebben dan gezonde Indonesiërs. Dit is onafhankelijk van de methoden om parodontitis te diagnostiseren. Er werd ook gevonden dat de ernst van parodontitis en c-reactieve proteïne (CRP) spiegels als biomarker voor ontsteking de HbA1c spiegels voorspelden in gezonde Indonesiërs. Bij Indonesische RA patiënten kon niet worden aangetoond dat het voorkomen en ernst van parodontitis hoger was dan in de controlegroep. Daarentegen bleek wel dat parodontitis met hogere CRP spiegels was geassocieerd in de RA patiënten. In een systematische review en meta-analyse naar het effect van parodontale behandeling werden significant lagere waarden aangetoond voor ontstekingsfactoren (CRP,IL6) en voor metabole markers (totaal cholesterol, HbA1c), vooral bij patiënten die lijden aan DM2 en cardiovasculaire aandoeningen. Deze reductie van biomarkers onderschrijft het belang en de effectiviteit van parodontale behandeling bij deze patiënten om hun algehele gezondheid te verbeteren. Behandeling van parodontale aandoeningen zou integraal onderdeel van de gezondheidszorg moeten zijn.

Softwarepakket kan helpen bij beoordeling behandelingen Beleidsmakers in de gezondheidszorg beoordelen de effecten van verschillende behandelingen, waaronder medicijnen. Hierbij staat de balans werkzaamheid-schadelijkheid centraal: de gewenste effecten en ongewenste bijwerkingen worden tegen elkaar afgewogen. De balans werkzaamheid-schadelijkheid wordt idealiter beoordeeld op basis van de beste beschikbare gegevens, meestal die uit gerandomiseerde klinische studies. Echter, verschillende factoren maken het moeilijk om de beslissing ondubbelzinnig aan de gegevens te koppelen. Ten eerste zijn de gegevens meestal alleen beschikbaar in tekstuele vorm, waardoor ze niet automatisch te verwerken zijn. Ten tweede moeten de gegevens uit verschillende studies met elkaar gecombineerd worden voordat ze gebruikt kunnen worden voor een beoordeling. Ten derde zijn kwantitatieve modellen nodig om de koppeling tussen de gegevens en de beslissing expliciet te maken. Promovendus Gert van Valkenhoef ontwikkelde een softwaresysteem dat de beoordeling van behandelingen kan vereenvoudigen en verbeteren. Het systeem, Aggregate Data Drug Information System (ADDIS) geheten, is gebaseerd op een database van gegevens uit klinische studies. Van Valkenhoef ontwikkelde algoritmen om automatische netwerk meta-analyses uit te voeren, waarmee gegevens uit meerdere studies gecombineerd kunnen worden. Ook stelde hij beslismodellen op waarmee de balans werkzaamheid-schadelijkheid bepaald kan worden. De ADDIS-software laat zien hoe een gestructureerde database van resultaten uit klinische studies concreet kan helpen bij het nemen van beslissingen.