Search

99

166

Döviz kuru oynaklığını tahmin etmek çok büyük bir zorluktur. 2000'li yıllarda gelişmekte olan ülkelerden gelişen ülkelere sermaye çıkışı olduğundan dolayı yerli para sürekli değer kaybetmiştir. Moğolistan siyasal istikrarsızlıktan dolayı döviz kurunun arttığını ve böylece belirsizliğin döviz kuru oynaklığını yarattığını gözlenmiştir. Bu çalışma, Moğolistan'ının döviz kuru oynaklığını modelleme ve tahmin etmek için iyi bir ekonometrik model önermektedir. Döviz kuru ve diğer makro değişkenler aylık ve mevsimlik verileri ile ARIMA, SARIMA ve SVAR modellerini analiz edilmektedir. Döviz kurunu hangi modelin daha iyi tahmin edebileceğini ve gelecek aylar için döviz kurunun ne kadar olacağını öngörülmektedir. Bunu yaparken, Fan chart tekniği kullanılnarak döviz kurunun en az ve en fazla kaç olduğunu göstermektedir. Ayrıca, günlük veriler için döviz kuru getirisini ARCH ailesi modelleriyle belirlenmesi ve en uygun modelin bulunması amaçlanmıştır. EGARCH ve IGARCH modellerinin döviz kuru getirilerinin varyansına daha fazla etkisi bulunmaktadır. AIC ve SW test kriterlerinin sonucu, ARMA (4,5) -GARCH (1,1) modeli olduğu belirlenmiştir. Döviz kuru oynaklığı tahmini ARIMA, SARIMA ve SVAR modeli kullanılarak ölçülmüştür. SARIMA (4,1,4) modeli, döviz kurunun 2018 yılında 2803.4 MNT'a yükseleceğini tahmin etmiştir. Fan chart tekniği ile döviz kuru, %60 aralık güveniyle 2365.7-3323.0 MNT arttıracaktır. SVAR modeli, döviz kurunu 2018 Haziran ayında döviz kurunun 2414 MNT'a kadar düşmesi öngörülmüştür. Döviz kuru 2018 yılı sonunda 2537 MNT'a yükselecektir. Analizin sonunda, SARIMA ve SVAR modelleri karşılaştırılmıştır. RMSE ve MAE'nin tahmin karşılaştırması da SARIMA modelinin diğer modellerden daha doğru tahmin ettiğini göstermiştir. SARIMA modeli ile kısa vadeli tahmin edildiğinde döviz kuru daha öngörülebilirdir. SVAR modelin sonucunda döviz kurunda herhangi bir değişmenin makro ekonomik değişkenler üzerinde anlamlı bir etki yapmadığını bulgusuna ulaşmıştır. Etki tepki analize göre, enflasyonun döviz kurunda meydana gelen bir şok karşısında verdiği tepki 9 ay sonra ortaya çıkar. Bakır fiyatında meydana gelen pozitif şok karşısında döviz kurunun verdiği tepki 4.5 ay sonra etkilenir. Döviz kuru değişimlerinin gelecek dönemler için öngörü hata varyansı içinde en büyük paya sahip değişkenleri, yaklaşık %45'luk pay ile bakır fiyat ve Çin ekonomisineki büyümedir. Elde edilen SVAR modeline göre döviz kurunu açıklamada dış şok temsil edilen bakır fiyat ve Çin'in ekonomik büyümesi daha önemli bir değişkenlerdir. Bu yüzden Çin'in ekonomik büyümesini ve dünya piyasasındaki bakır fiyatlarının gelecekteki eğilimlerini inceleyerek, döviz kuru hareketlerini tahmin etmek mümkündür. Estimating the exchange rate in economic and financial market is a big challenge. Since the 2000, some developing countries has lost their exchange rate value due to capital movement towards developed contries. In case of Mongolia, the unstability of politic could increase its exchange rate and at the same time will create high volaitiliy of the exchange rate.UMMARYThis study purposes better approach to modelling and forecasting Mongolia's exchange rate volatility. Exchange rate and other macroeconomics variables in monthly and seasonaly are collected and analyzed by ARIMA, SARIMA, and SVAR models. Moroever, the best result of forecasts will be selected and given some month forecasts. Instead of forecast, fan chart technique will be used to show the highest and the lowest prediction of exchange rate. In addition, ARCH families model used to determine daily data and found to be the most suitable model.The result of analysis indicated that EGARCH and IGARCH have more influence on the variance of exchange rate. AIC and SW criteria test conclude ARMA (4,5) and GARCH (1,1) models as the most apropriate models. The exchange rate volatility will be analyzed by ARIMA, SARIMA, and SVAR models. SARIMA (4,1,4) model. The exchange rate is expected to increase up to 2803.4 MNT next year. Using the fan chart technique, the exchange rate will increase in range 2365.7-3323.0 MNT. SVAR model expects the exchange rate to decrease about 2414 MNT in the month of June. However, at the end of the year, the exchange rate will slowly rise towards 2537. Finally, ARIMA SARIMA and SVAR models are important to be evaluated. The forecasts comparison of RMSE and MAE proved that the ARIMA model forecast the exchange rate more accurately than the other models. In the short-term forecast, SARIMA model error decrease and can be predictable. The SVAR results indicate that any change in the exchange rate has no significant effect on the macroeconomic variables. Based on the result of Impulse response function, inflation shocks on exchange rate occurs after 9 months. Exchange rate responded against the positive shock of the price of copper after the 4.5 months. According to the obtained result from SVAR, variables that play a crucial role in the forecasting of exchange rate are the copper price and Chinese economy, with a share of about 45%. It is, therefore, possible to predict exchange rate movements by examining China's economic growth and future trends in world copper prices in Mongolia. 79

Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan araştırmalarda kansere karşı önlem alınmadığı ve sistematik bir kontrol programı uygulanmadığı takdirde 2030'lu yıllarda doğrudan tedavi maliyetlerinin Sağlık Bakanlığı bütçesi tarafından karşılanmayacak bir büyüklüğe ulaşması beklenmektedir. Çalışmanın temel amacı kanserin ekonomik maliyetlerini tahmin etmektir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde iktisat teorisi bağlamında sağlık ekonomi ilişkisi, ikinci bölümde Türkiye'de sağlık sektörünün örgütsel yapısı, üçüncü bölümde hastalıkların ekonomik maliyetleri literatürü incelenmiş, son bölümde ise Türkiye'de uygulanan kanser politikalarına değinilerek kanserin ekonomik maliyetleri incelenmiştir. Hastalık maliyetleri literatürü hastalıkların ekonomik maliyetlerini doğrudan maliyetler ve dolaylı maliyetler olmak üzere iki alt kaleme ayırarak incelemektedir. Veri setinin kısıtlı olması nedeniyle parasal maliyetler sadece SGK tarafından kanser ilaçların yapılan harcamalarla sınırlı tutulmuştur. Kanserin dolaylı maliyetleri iki farklı yaklaşımla ele alınmıştır. Birinci yaklaşımda kanser harcamalarının yatırım olanaklarında meydana getirdiği azalma nedeniyle meydana getirdiği çıktı kaybı analiz edilirken, ikinci yaklaşımda kanser nedeniyle ortaya çıkan verimlilik kaybının çıktı düzeyinde meydana getirdiği azalma analiz edilmiştir. Yatırım olanaklarındaki azalmadan kaynaklanan çıktı kaybı analiz edilirken hesaplanabilir genel denge yaklaşımı kullanılmış, verimlilik kaybının neden olduğu çıktı kaybı analiz edilirken ekonomik simülasyon yöntemine başvurulmuştur. Kanserle mücadele politikalarının başarılı olması durumunda GSYİH % 0.01 artacaktır. Bununla birlikte kanser emek verimliliğini % 0.01 azaltırken, çıktıda meydana gelen azalma daha fazladır. Due to the studies of the Ministry of Health, considering a potential situation in which no precautions are taken against the cancer and a systematic control program isn't applied, the direct treatment costs in 2030 will reach a size that can't be met by the Ministry of Health budget. The major aim of this study is to analyze economic costs of cancer. The study consists of four parts. In the first chapter, the relationship between health and economy is analyzed. In the second chapter, the organizational structure of the health sector in Turkey is examined. In the third chapter, the literature on the cost of diseases studies is examined. In the last chapter, the policies of striving with cancer in Turkey and the economic costs of cancer are discussed. The economic costs of diseases are categorized into two parts: direct costs and indirect costs. Due to the limited data set, monetary costs are restricted to drug expenditures made by Social Security Intuition. In the study the indirect costs of cancer have been discussed in two different approaches. According to the first approach cancer expenditures lead to loss of output by reducing investments. This approach has been analyzed by employing computable general equilibrium model. According to the second approach cancer leads to output loss by decreasing labor productivity. The last approach has been analyzed by employing econometric simulations. According to the first approach, on the condition that the war against cancer succeeds, the gross domestic product will increase by 0.01 %. According to the second cancer reduces labor productivity by 0.01%. However output loss is proved to be more than productivity . 263

Sağlık sektörünün gelişmesi ile birlikte sağlık hizmetlerinin sunulmasında verimlilik ve etkinliğin artırılması, etkinsizliğin nedenlerinin araştırılması ve ortadan kaldırılması günümüzde uygulanan sosyo-ekonomik politikaların işleyişinde önemli yer tutmaktadır. Azerbaycan`da ekonomik ve sosyal alanda uygulanan başarılı politika sağlık sektörünün de gelişimine olumlu etki etmiştir. Bu anlamda 2010 yılında Azerbaycan`da yapılan sağlık reformunun etkilerinin görülmesi de önemli yere sahiptir.Bu çalısmanın amacı, 2009 – 2013 verileri ile Azerbaycan`da Sağlık Bakanlığı`na bağlı hastanelerin etkinliği ve etkinliğe etki eden faktörleri incelemektir. Bu bağlamda çalışmanın birinci bölümünde, Azerbaycan`da sağlığın gelişiminin ilkçağlardan günümüze dek olan aşamaları anlatılmış, Azerbaycan topraklarında yerleşen halkların zamanla sağlığa bakışları ve sağlık sektöründeki gelişim incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde verimlilik ve etkinlik kavramlarının farkı ortaya konularak, etkinlik üzerine geliştirilmiş teoriler hakkında bilgi verilmiş; sağlık alanında etkinlik üzerine yapılmış araştırmalara göre literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca, tez kapsamında araştırımış olan etkinliğin hesaplanmasına yönelik modeller hakkında bilgiler sunulmuştur. Üçüncü bölümde Azerbaycan Sağlık Bakanlığı`na bağlı olan toplam yatak sayısı 100`ün üzerinde olan büyükşehir ve il hastanelerinin verileri Sağlık Bakanlığı`ndan temin edilmiş, 2009-2013 yıllarını kapsayan veriler ile etkinlikler ve etkinliğe etki eden faktörler araştırılmıştır. Araştırma Veri Zarflama Analizi ve Stokastik Sınır Analizi kullanılarak yapılmıştır. With the development of the health sector, increasing productivity and efficiency, investigation and elimination of the cause of inefficiency in provision of health services have very important part in the functioning of the socio-economic policy implemented today. Successful policy that has been implemented in both economic and social areas in Azerbaijan, has a positive effect on the development of the health sector. In this sense, it is important to see effects of health reform made in Azerbaijan in 2010.This study aims to examine factors affecting effectiveness and efficiency of hospitals under Ministry of Health in Azerbaijan between the years of 2009 – 2013. In the first part of this study in this context, stages of the development of health in Azerbaijan from ancient times until today were described, attitudes of communities settled in Azerbaijan towards health in time and their contribution to it were examined in accordance with chronology. In the second part of the study, efficiency and effectiveness concepts were introduced and information was given about theories developed for effectiveness, literature review was made according to researches on effectiveness in healthcare field. Also, information was given about models for calculating effectiveness which was investigated within the scope of the thesis. In the third part, effectiveness and factors having an influence on the effectiveness were examined with data covering the years of 2009-2013 and obtained from Ministry of Health metropolitan and provincial hospitals under Azerbaijan Ministry of Health and having more than total 100 beds. Research was made by using Data Envelopment Analysis and Stochastic Frontier Analysis. 228

Bu tez çalışmasının amacı gelir, eğitim ve çalışma statüsünün kadınların refah düzeyine etkisini belirlemek ve erkek nüfusun durumuyla karşılaştırma yapmaktır. Bu çalışma sonuçları ile kadınlara yönelik iyeleşmelerin boyutuyla beraber bunun toplumsal gelişmeye katkı sağlaması da hedeflenmektedir. Bu kapsamda, ayrı bölgelerde bulunan farklı gelişen üç il ? Adıyaman, Kocaeli ve Isparta ? incelenecektir.Çalışmada, kümeli örneklem tekniği (cluster sampling), kullanılacak ve elde edilen veriler istatistiki analizlerinin yanında ileri ekonometrik tekniklerinden olan logit modeli çerçevesinde analizler yapılacaktır. Modelde kullanılan bağımlı değişken kadının sağlık, geliri ve varsa diğer olası etkinlik faktörlerinin statü üzerindeki etkisini temsil edecektir.Analizler sonucunda kadın nüfusun iktisadi ve sosyal hayatını belirlemeye yönelik bulgulara ulaşılarak olumlu değişmeleri üretmeye yönelik öneri ve değerlendirmelerin yapılması en önemli beklentidir. Ayrıca ulusal ve yerel iktisadi ve sosyal politikaların daha nitelikli hale getirilebilmesine katkı sağlaması umulmaktadır.Bu amaçla, bir dizi veri toplanması gerekecektir. Veriler anket (yüz yüze görüşme) yöntemiyle ve TÜİK'ten sağlanacaktır.Anahtar Sözcükler: Kadının Refah Düzeyi, Gelir, Eğitim, Çalışma Statüsü, Adıyaman, Kocaeli, Isparta. The aim of this thesis is to determine the effect of education and work status on women?s prosperity level and to compare with the manner of male population. With the results of this survey the target is both to show the status of improvements directed to women and how these improvements have contributed to social development. In this context, three provinces in different regions with differing levels of development ? Adıyaman, Kocaeli and Isparta ? will be studied.In the study, the method of ?cluster samoling? will be used and the output that gained will be accomplished,beside the statistical analysis, logistic regression which is one of the advanced econometric techniques. The dependent variable in the model will be representing the impact of health, income and other possible factors affecting the status of women.The most important expectation from analyses is to be able to make assessments and suggestions based on our findings which determine social and economic life. Besides, the study is expected to contribute making social and economic policies better which are national and local character.Data ought to be collected for this aim. The data will be obtained through a survey (face to face) and TUIK?s data.Key Words: Women?s Well Being, Education, Income, Work Status, Adıyaman, Kocaeli, Isparta. 197

Genel çerçevesi sosyal sermaye ile yerel ekonomik kalkınma arasındaki bağlantı olan bu tez çalışmasında, aynı bölgede bulundukları halde farklı gelişen üç ilde ? Sivas, Kayseri ve Yozgat ? imalat sanayinde faaliyette bulunan KOBİ'lerin ekonomik performansları üzerinde sosyal sermayenin bir etkisinin olup olmadığı araştırılmıştır.Bu çalışmada sosyal sermaye, ekonomik kalkınma sürecinde bağımsız bir üretim faktörü olarak değil, diğer üretim faktörlerinin etkinliğini artıran bir faktör olarak ele alınmış ve ?girişimcilerin ekonomik kaynaklara ulaşmasını sağlayan sosyal ilişkiler kümesi? olarak tanımlanmıştır.Kavramsal çerçeveyi bu şekilde ortaya koyduktan sonra deneysel çalışmamızda, ilki ?potansiyel sosyal sermaye? olarak adlandırdığımız, girişimcilerin birbirlerine karşı güven düzeyleri, normlar ve katılım sağladıkları sosyal ağları; diğeri ?fiili sosyal sermaye? olarak tanımladığımız girişimcilerin fiilen sosyal ağlara yaptıkları yatırımı veya işbirliği düzeyini ölçen iki değişken kümesi kullanılmıştır. İkinci grupta işlem maliyetlerinin azalması, ortak eylem düzeyi ve öğrenme olanaklarının yaygınlaşması gibi sosyal sermayenin yararları kapsanmaktadır.Araştırmanın sonuçları, sosyal ilişkilerine yaptıkları yatırım sayesinde, daha yüksek ortak eylem düzeyine ve daha düşük işlem maliyetlerine sahip firmaların daha iyi performans gösterdiğine dair açık kanıtlar içermektedir. Ayrıca Sivas'ta mesleki örgüt etkinliğinin, Kayseri'de ise öğrenmenin yaygınlaşmasının (il dışında yaşayan hemşerilerle ilişkiler), performansta fark yaratan unsurlar olarak öne çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçların, disiplinler arası başka çalışmalarla da desteklenmesi halinde, yerel ve bölgesel düzeydeki kalkınma stratejilerinin oluşumunda yol gösterici olabileceği düşünülmektedir. This thesis is an attempt in understanding the relationship between social capital and local economic development, which presents findings from a sample survey carried among manufacturing small and medium sized enterprises (SME?s) in Sivas, Kayseri and Yozgat, provinces from the same region with differing levels of development.Perceived as a factor that influences the efficiency and effectiveness of key production factors in the process of economic development, social capital is defined in this study as the set of social relations that enable entrepreneurs to gain access to economic resources. In accordance with this conceptual framework, we have used two sets of variables the first one aiming at measuring the tendencies of trusting behaviour among entrepreneurs, namely trust levels, norms and network participation, which we called the ?potential social capital?. On the other hand, the second set of variables which represents the economic effects of social capital and is called as ?actual social capital? aims to measure what entrepreneurs actually do in terms of investing in networks or cooperate. These include positive benefits such as reduction in transaction costs, the extent of collective action and learning spin-offs.Our findings suggest that firms that enjoy higher levels of collective action and reduction in transaction costs due to investment in social relations, do perform better. The variables that make difference are network efficiency in Sivas and learning spin-offs (contributions by out-migrated fellow countrymen) in the case of Kayseri. These results, further supported by future interdisciplinary studies may well be opening new horizons for development efforts at local level. 369

Ekonometri literatüründe uygulama ve test asamalarında gecikmeli iliskilersıkça kullanılmakta ve gün geçtikçe gecikmesi dagıtılmıs modellere daha fazlabasvurulmaktadır. Bu çalısmada gecikmesi dagıtılmıs modeller, sonlu ve sonsuzgecikmesi dagıtılmıs modeller olarak ele alınmıs ve modellerin genel tanımı,gecikmenin nedenleri ve modellerin tahmin yöntemleri üzerinde durulmustur.Türkiye'nin Aralık 1995 ve Aralık 2006 yılları arasındaki üçer aylık gözlemlerdenolusan GSMH, M1, M2, TÜFE ve Sanayi Üretimi (SÜ) verileri kullanılarak, GSMH ?M1, GSMH ? M2 ve SÜ ? M2 aralarındaki gecikmeli iliskilerin analizleri yapılmıstır.Analizler ALMON modeli ve EKK tahmin yöntemleriyle yapılmıs ve GSMH ile M1 veGSMH ile M2 arasındaki gecikmeli iliskilerin tahmininde, ALMON tahmin yöntemininEKK tahmin yöntemine göre daha üstün oldugu görülmüstür. SÜ ile M2 arasındakigecikmeli iliskilerin tahmininde ise EKK tahmin yönteminin ALMON tahminyöntemine göre daha üstün oldugu görülmüstür. In the literature of economics, at both application and testing processes, lagrelations are widely used and distributed lag models are increasingly being employed. Inthis study, distributed lag models are divided into two groups as definite and indefinite;and the descriptions of models, the reasons of lag, and the prediction methods of modelsare analysed. Using GNP, M1, M2, CPI and Industrial Production (IP) quarterly data forthe period between 1995 ? 2006 (1995Q4 ? 2006Q4), lag relations between GNP ? M1,GNP ? M2 and IP ? M2 are analysed. ALMON model and Ordinary Least Squares(OLS) are employed and ALMON method is found superior to OLS in GNP ? M1 andGNP ? M2 lag relationship analysis. On the other hand, OLS method was superior toALMON in the case of IP ? M2 relationship. 85

Türkiye'de Gelir Dağılımı ve Yoksulluk ( Sivas İli Örneği ) başlıklı bu çalışma; Türkiye'de ve örnek il olarak Sivas'ta, gelirin nasıl dağıldığını ve yoksulluğun boyutlarını yakından görmek, konuyla ilgili dünyada ve Türkiye'de daha önce yapılmış çalışmalara değinmek ve adil gelir dağılımı ve yoksullukla mücadele hususlarında ülke ve il ekonomisine öneriler getirmek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Türkiye'de Gelir Dağılımı konusu ele alınmıştır. Alternatif gelir dağılımı tanımları ile başlayan bölümde, gelir dağılımı çeşitlerine ve gelir dağılımı eşitsizlik ölçütlerine de yer verilmiştir. Bölüm, gelir dağılımı konusunda Türkiye'deki mevcut durumun analizi ve sorunun çözümüne yönelik önerilerle son bulmaktadır. Türkiye'de Yoksulluk adlı ikinci bölüme ise alternatif yoksulluk tanımlarıyla başlanmış, yoksulluk çeşitlerinden, ölçü ve ölçütlerinden bahsedilmiştir. Bölümde ayrıca, yoksulluğun nedenleri üzerinde durulmuş ve Türkiye'de konuyla ilgili mevcut durum değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bölümün sonunda da, Türkiye'de yoksullukla mücadele noktasında yapılanlar ve yapılması gerekenlerden söz edilmiştir. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde, Türkiye'de gelir dağılımı ve yoksulluk konusu Sivas ili özelinde ele alınmaya çalışılmıştır. İle dair tanıtıcı bilgilerin de verildiği bu son bölüm, il merkezinde 15?65 yaş arası 280 deneğe yapılan Sivas İlinde Gelir Dağılımı ve Yoksulluk konulu anket çalışmasının değerlendirilmesi ile son bulmaktadır. This study; titled Income Distribution and Poverty in Turkey ( City of Sivas Sample ) is prepared for the aim of recognizing closely how the income distributed and the dimensions of poverty in Turkey and in Sivas as the sample city, mentioning previous studies made among the world and in Turkey as well and proposing the country?s and the city?s economy in respect of equitable income distribution and fighting against poverty. The study consists of three chapters. In the first chapter the matter Income Distribution in Turkey is taken up. This chapter starts with alternative income distribution definitions and it is given placed to the kinds of income distribution and inequality criterions. The chapter finishes with the analysis of present condition in Turkey relevant to income distribution and suggestions in order to solve the problem. The second chapter which is named Poverty in Turkey starts with alternative poverty definitions and it?s mentioned about kinds, measures and criterions of poverty. Besides the reasons of poverty is mentioned in the chapter and it?s tried to evaluate existing situation in Turkey concerning the subject. At the end of the chapter it?s mentioned about what are done and what should be done at the point of fighting against poverty in Turkey. In the third and also the last chapter of the study, the subject income distribution and poverty in Turkey is tried to be taken up in city of Sivas privately. This last chapter in that also introductory informations about the city is given finishes with the evaluation of the questionnaire study named Income Distribution and Poverty In Sivas which is applied on 280 people aged between 15?65 and are living in the city center. 105

Ekonometrinin amacı ekonomik konularla ilgili verilerden bir model oluşturarak tahminlerde bulunmak, bu konuyla ilgili ekonomi politikaları oluşturarak modelin geleceği ile ilgili kararlara ulaşmaktır. Ekonomik seriler zaman serileri de durağan ve durağan olmayan zaman serileri olarak ikiye ayrılır. Durağan olmayan zaman serilerinde zamana bağlı olarak standart hata ve varyans değeri değişirken durağan zaman serilerinde değişmez. Durağan ve durağan olmayan zaman serileri çok esnek değildir. Ayrıca ekonomik seriler sadece durağan ve durağan olmayan serilerden oluşmaz. İkisinin arasında daha esnek olan ne tam olarak durağan ne de tam olarak durağan olmayan seriler vardır. Bu sebeple ekonomik zaman serilerinin sadece bu iki tip seriden oluşuyormuş gibi kabul edilmesine rağmen, bu, serilerin sonuçlarının doğru bir şekilde yorumlanmasını da engeller. Bu sorunu gidermek için son zamanlarda kullanımı gittikçe yaygınlaşan bu serilerin tahmininde uzun hafızalı modeller olarak bilinen ARFIMA modelleri kullanılır ve ARFIMA modelleri diğer modellere göre daha esnektir ve sonuçlan daha gerçekçidir. Durağan olan ve olmayan seriler arasındaki bu modelleri belirten, uzun hafızalı modeller olarak bilinen ARFIMA modellerinin tahmininde Maksimum olabilirlik (Maksimimurn Likelihood), Doğrusal Olmayan En Küçük Kareler (Non linear least squares (NLS)) ve Modifiye Profilli Olabilirlik (Modified profile likelihood (MPL)) olmak üzere üç tahmin yöntemi kullanılır. Bu tahmin yöntemleri kullanılarak Türkiye'nin mali piyasalarında önemli bir yere sahip olan reel altın fiyatları, enflasyon değeri, faiz oranlan, reel M2 para arzı serilerinin ARFIMA modeline uygunluğu incelendiğinde enflasyon serisinin durağan olduğu, diğer serilerin ise durağan olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. The aim of econometry costitute a model from datas about economic matters and making up economy poitics deal with the future of the model. Among economic series, time series are divided up two: stationary and nonstationary. While nonstationary time series, standard error and the value of varience change acording to time, stationary time series, don't change. Stationary and nonstationary time series are not very elastic. Furthermore, economic series are not consist of stationary and nonstationary time series. Between the two, there are series which neither are complete stationary nor complete nonstationary and more elastic. Although economic time series are accepted as if they consisted of only these two kind of time series, this prevented interpretation correctly of the result of the series. In order to abolish the deficiency ARFIMA models of which has spread the usage at the last daysa re used known as long memory models. Moreover ARFIMA models is more elastic than other models and its results are more realistic. Between the stationary and nonstationary series, the prediction of ARFIMA models, which is known as long memory model and determine these models, is used there prediction process: Maximum Likelihood, nonlinear least squares and Modified profile likelihood. By using the prediction process, when the series of real gold price, the value of inflation interest rates, supply of real M2 money, which have important position at financial market in Turkey are looked over whether they are appropriateness to ARFIMA model, it's attained the result that inflation seriesis stationary and other series are not stationary. 65

Türkiye'de genel yönetimin taşra örgütlenmesinde esas alınan ?il sistemi?Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze kadar çeşitli aşamalardan geçerekgelişmiştir. Mevcut 81 ilin büyük bir bölümü, tarihsel süreç içerisindeki siyasal,ekonomik, sosyal ve toplumsal değişimler ya da politik zorlamalar sonucundabugünkü niteliklerine kavuşmuşlardır. Gelinen aşamada, yönetsel yapının taşraörgütlenmesi açısından yönetim deseninde bozulmalar başlamıştır. Bunu en önemlinedenlerinden birisi de objektif ölçütlere dayanmadan yeni iller kurulmasıdır.Anayasa ve yasalarda il kurulması açısından getirilen ölçütlerin içerikleri belirsiz vesayıları yetersizdir.İllerin yeniden düzenlenmesinde hem mevcut ölçütlerin içeriklerinibelirginleştirmek ve hem de esas alınabilecek diğer değişkenleri belirlemek suretiylebu çalışma gerçekleştirilmiştir.Toplam üç bölümden oluşan bu inceleme; giriş bölümünde, illerin sayısındakiartışın ve il kurulmasında temel alınan mevcut ölçütlerin yetersizliği; birincibölümde, il yönetiminin tarihsel gelişimi, illerin yeniden düzenlenmesine ilişkinsüreç,illerin yeniden düzenlenmesi ile ilgili araştırmalar ve yeniden düzenlemeninyöntemi; ikinci bölümde, illerin, yeniden düzenlenmesinde dikkate alınması gerekenölçütler, üzerinde durulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise, il kuruluşunun ortalamamaliyeti hesaplanmış ve bu kapsamda değerlendirmelerde bulunulmuştur. As a basis for the rural organization of central authority, the ?provincialsystem? has undergone an evolving period through various stages since theOttoman Empire. In the historical process, most of the existing 81 provinceshave gained their present status through political, economic and social changesor by political enforcements. At present stage, deformations on the managementfabric have begun in terms of rural organization of the administrative structure.One of the most important reasons for this deformation is the setting up of newprovinces on subjective criterion. The contents of the criteria stipulated in theConstitution and the laws for setting up provinces are unclear, and the numbersof these criteria are insufficient.This work has been carried out with a view to both clarifying thecontents of the present criteria and determining other variables for thereorganization of the provinces.The thesis consists of three chapters. In the introduction, the rise in thenumber of provinces and lack of criteria which are taken into considerationwhile establishing provinces; in the first chapter, historical development of theprovincial administration, processes in Turkey for the reorganization ofprovinces and methods of reform, in the second chapter, criteria to be taken intoconsideration in reorganizing provinces has been outlined. In the three and thelast chapter, governers survey is exaluated and within the scope of reformingprovinces, some comments are proposed. 150

ÖZET Sermaye hareketlerinde giderek artan bir küreselleşmenin yaşandığı günümüzde, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının (DYSY) çevre üzerindeki etkileri en önemli tartışma konularından birini oluşturmaktadır. Dünyadaki yabancı sermaye akımlanndaki eğilimlerden ortaya çıkan sonuç, doğrudan yatırımların kalkınma hedefleri bakımından en fazla tercih edilen türdeki özel yabancı sermaye akımı olduğudur. Ancak yabancı doğrudan yatırımlara olan bu ilgi, pek çok gelişmekte olan ülkede etkin ulusal ve yerel çevre düzenlemelerinin bulunmaması nedeniyle, sanayileşmiş ülkelerdeki `kirli` sanayi dallarının düzenlemelerin etkin olmadığı ülkelere göç etmesi tehlikesini de beraberinde getirmiştir. Çevreci görüşü benimseyenler, ülkeler arasındaki ulusal çevre standartlarındaki farklılıklardan dolayı bazı ülkelerin `kirlilik sığmakları` haline dönüşeceğini ileri sürmektedirler. Bu endişenin yersiz olduğu kamsmdaki piyasa ekonomisini savunan karşıt görüşe göre ise, doğrudan yabancı sermaye yatırımları gelişmekte olan ülkelerde çevreye olumlu katkıda bulunacak (pollution halo hipotezi), çok uluslu şirketlerin işletme yöntemleri sayesinde kaynakların daha etkin kullanımı ve çevre dostu teknolojilerle üretim ortamı sağlanabilecektir. Bu çalışmada, öncelikle DYS-çevre etkileşimi tartışmasında ortaya sürülen iki farklı görüşü desteklemek amacıyla bugüne kadar yapılan analitik çalışmalar değerlendirilmiş ve ülkemizdeki uygulamalar yakın plana alınmıştır. Türkiye için her iki hipotezin geçerliliği, ağırlıklı olarak yürürlükteki bazı yasalar ve uygulamalar çerçevesinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. ABSTRACT In the context of increasing globalisation of capital flows, the impact of foreign direct investment (FDI) on the environment is a topic of hot debate. The trend in global capital flows shows that FDI is the most desired form of private capital flow as far as the development concerns are considered. However, given the lack of effective national and local government regulation in many developing countries, this growing interest in FDI also brings the risk of drawing the dirtiest industries of industrialised countries to the least regulated countries. Environmentalists have argued that gaps in national environmental standards will create `pollution havens`. Free marketeers on the other hand, counter with claims that FDI will be much more beneficial for the environment, through the use of best management practices and environmentally friendly production techniques of multinational enterprises, thus creating `pollution halos` in developing countries. This paper examines the evidence from the research made in support of both claims; and makes an attempt to find out more about FDI-environment interlinkages in Turkey by focusing on certain domestic regulations and practices. II 155

ÖZET Türkiye'de Terör ve Ekonomi İlişkisi adlı bu çalışmada, terör ve terörizmin tarihi süreç içerisinde durumu, tanımlama farklılıkları, hedef ve yöntemleri irdelenmektedir, özellikle 1980 öncesi ülkemizde meydana gelen terör faaliyetlerini, faaliyet alanlarını ve bu faaliyetlerin 1980 sonrasında ağırlıklı olarak ekonomik açıdan yansımalarını incelemektedir. Birinci bölümde terör ve terörizmin kavramsal çerçevesi belirlenmektedir. Terör ve terörizmin konu, amaç, strateji ve yöntemleri ile terör ve terörizme yol açan etmenler ile teröristlerin durumları değerlendirilmektedir. İkinci bölümde, Türkiye'deki terör faaliyetlerinin tarihi süreci, bu süreç içerisinde gerçekleşen terör ve terörizm faaliyetlerinin iç ve dış nedenleri ve eylemlerin başlıca çeşitleri ele alınmaktadır. Ayrıca; eylemleri gerçekleştirenlerin sosyolojik, psikolojik ve demografik özellikleri faaliyet gruplarına göre ele alınarak irdelenmektedir. Son bölümde ise, Türkiye'de terör sürecinde uygulanan ekonomi politikalarının, dönemleri itibariyle nasıl şekillendiğini ve terörün özellikle ticari yaşam, turizm faaliyetleri ve sanayi sektörü üzerindeki etkileri belirlenmektedir. Ayrıca, terör ve terörizmle mücadelede gerek uluslararası gerekse ulusal düzeyde nelerin yapılması gerektiği hususları üzerine değerlendirmelerde sonuç ve öneriler bölümünde ele alınarak irdelenmektedir. II SUMMARY in this study, the relationships between terrorism and economy in Turkey, the position of terrorism in the historical process, different concept, target and methods are analyzed. Especially, the terror activities having become before 1980, economical reflections of these terror actions after 1980 and their action fields are dealt with. In the Chapter I, conceptual approach to terror and terrorism is being done. The subject, aim, strategy, and the elements that lead terrorism and terrorists' position are analyzed. The historical perspective of terrorist actions in Turkey, internal and external causes of these terror activities and the kinds of actions are all in the Chapter II. Moreover, the terrorists in the actions are analyzed in accordance with their sociological, psychological and demographical properties. In the last chapter, the economical policies in terror process in Turkey, how these actions became in accordance with the seasons, the effects of terrorism on Economical life, tourism, industry are all analyzed in detail. Moreover, both national and international solutions to fight against terrorism and terrorist actions are dealt. Moreover, evaluations and suggestions are studied in the Conclusion. 132

ÖZET İlkel toplumlardan modern yaşama doğru insanlığın yükselişinde devlet olgusu önemli bir aşamadır. Devlet, toplumu idare ederken kendine mahsus sistematik bir anlayışla yönetir. Bu yönetim sırasında kamu sektörünün etkinliğini sağlama araçlarından biri de parasal işlevidir. Kamunun oluşturduğu para kaynaklan yine kamu menfaati uğrunda harcanır. Ekonomik büyüme, devletin nüfus artışı ile yakından ilgilidir. Özel sektörden ayrı kamusal mallara sahip olan devlet mal ve hizmetleri üretirken ve tüketirken belli etkinliklere ulaşması gerekir. Yapılan her kamusal harcama kendi boyutunca umulan etkinliği sağlaması gerekir. Boşa gitmemesi ideal hedeftir. Aksi halde devlet malı savrulmuş, israf edilmiş olur. Savurganlık tarih boyunca mevcut olmuş bir olgudur. Devletin yapılanmasından, siyasi mekanizmanın işleyişimden bürokratik yapıdan dolayı israf (savurganlık) bir başka ifade ile etkinsizlik yaşanmış olur. Devletin savrulan her birim imkanı ülkedeki makro ekonomik dengeleri o derece etkiler. Ülkenin imkanları aşındığından hedefleri yakalayarak imkansız hale gelir. Türkiye de sayılamayacak sayıda israf kaynaklarının olduğunu söylemek abartılı bir tespit olmaz. Başta ağırlama ve tören giderleri olmak üzere taşıt, konut, sosyal tesisiler ve hiç lüzumu olmayan araç gereçler önemli bir israf (savurganlık) nedenidir. İletişim, sağlık ve bürokratik yapıdaki hantallığı sağlayan bir çok gereksiz harcamaları bu anlamda sıralayabiliriz. Bu nedenle gerçekleşmesi beklenen yatırımlar realize edilemediğinden kalkınma büyüme ve sosyal refahta gerçekleşememektedir. Harcamalar etkinsizleşmekte yani devlet imkanları israf yoluyla heder edilmektedir. Bunu önlemek gerekli tedbirleri almak kamu menfaati bakımından son derece önemlidir. VI ABSTRACT The emergence of the `State` concept is an important stage in the transition of humanity from primitive societies to a civilized living. The State governs the society with a systematical understanding of its own. One of the tools for ensuring efficiency in the public sector while conducting the managerial tasks is the monetary function. The monetary resources created by the public are supposed to be spent for the benefit of the public. Economic growth is closely related to population growth. The state, which possesses public goods apart from the private sector, must provide certain facilities while producing or utilizing goods and services. Each public expenditure that is made must resultantly provide the expected facilities. The aim, here, is to avoid making expenditures in vain. Otherwise, state properties would be wastefully and extravagantly used. Extravagance has existed since the beginning of history. Extravagance (wastefulness), or in other words, inefficiency has always been experienced due to the structuring of the state, the functioning of the political mechanism, and the bureaucratic structure.Every single state asset that is wastefully used affects the macroeconomic balances in the country in proportion with its size. Consequently, as the assets of the country wear away, it becomes less and less possible to attain the desired targets. It would not be unfair to state that numerous matrices of extravagance are found in Turkey. Expenditures made for automobiles, residences, social facilities, and useless equipments besides the housing and ceremony expenditures are important causes of wastefulness (extravagance). We may list numerous expenditures that give rise to the inefficiency in health and the bureaucratic structure within this context. Therefore, as the investments that are expected to be realized are not realized, growth and social welfare may not be promoted. Expenditures are made inefficiently, in other words, the resources of the state are spent extravagantly and in vain. Preventing the extravagant use of public resources by taking the required measures is of utmost importance in terms of public welfare. This study analyses wastefullness in the public sector in Turkey under four topics. Theory of public goods, wastefullness in the utilization of public goods and the relevant implementations in Turkey are the main subjects of the study. 309

ÖZET Toplumlar, yaşanılan boyunca risklerin gerçekleşmesi sonucu meydana gelebilecek zararları önlemek için çeşitli çarelere başvurmuşlardır. Ekonomik kaybın, zarara uğrayanlar tararından karşılanması çoğu zaman mümkün olmadığından, bunun daha geniş bir kitlelere yayılması gereği ortaya çıkmıştır. Bu suretle bir kişinin kaldıramayacağı maddi yük birçok kişi arasında bölüşülecektir. Sigortacılık sektörü, insanların ve işletmelerin risklerini üstlenmesi gibi temel işlevlerinin yanında toplanan primlerin ekonomiye büyük ölçüde kaynak yaratması, bu sektörün önemini daha da arttırarak gelişmesini olumlu yönde etkilemiştir. Bir çok gelişmiş batı ülkesinde bacasız bir endüstri haline gelen sigorta sektörü sermaye piyasasının ana unsurlarından biri haline gelmiştir. Buralardaki sigorta şirketleri sadece ekonomik kaynak yaratmakla kalmamış, bu kaynakların yönlendirilmesi ve yönetiminde yaratılan etkiyle ekonominin itici kuvveti olmuşlardır. Sigortacılık sektörü, sosyo-ekonomik kayıpların önlenmesi, sermaye birikimi ve kredi olanağı sağlaması, refahı ve vergi gelirlerini artırması, istihdama katkısı ve uluslararası ekonomik ilişkileri geliştirmesi gibi fonksiyonlarından dolayı önemini artırmıştır. Sigorta sektörünün kişi ve kurumlara güvence vermesinin yanısıra, prim olarak aldığı tutarların çoğalarak büyük miktarlarda fon oluşturduğu gözlenmiştir. Bu fonlar, özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin kalkınma sürecinde yatırımlara kanalize edilerek, ekonomiye büyük katkıda bulunmaktadır. Türkiye'de sigorta sektörü fazla gelişmemiş olmakla beraber, Sosyal güvenlik sistemimizdeki yetersizliklerden dolayı bu sektöre olan ihtiyaç daha fazla artmaktadır. Anahtar Kelirneler:Sigorta, Fon, Risk ABSTRACT For many years,humanily has sought remedies to remove losses that may arise at the end of some unwanted incidentsJBecause, in general economic losses have not been possible to be covered by those Who have had disasters,it has been considered necessary that it will be better to spread these losses to a larger group.So,that material lood that cannot be lifted by one person will be shared among many people. The fact that today collected premiums create funds for he economy in large amounts a long with the basic functions of the insurance sector like under taking the risk of people and administrations has increased the importance of this sector and affected is development in a positive way. The, insurance sector, which has become an industry without a chimney in developed countries, has also become one of the main elements of the capital market.The insurance companies in these countries have not only created funds, but also become the pushing power in canalizing and managing these funds. Insurance sector has gained importance for its functions like preventing socio-economic losses, providing capital accumulation and cerdits, increasing welfare and tax revenues, contributing to the employment and developing international economic relations. While the insurance system gives guarantee to individuals and organizations^ is seen that amounts received as premium have accumulated and formed funds in large amounts.These created funds, canalizing developing countries like Turkey to make investments in their development period have made important contributions to the economy. Although the insurance sector in Turkey has not developed much,the need to this sector has been increasing more because of the incompetences in our social security system. Key Words:insurance,RiskJFund %c,rûxsmö&(zmKüvmjB 148

IV Özet Bu tez makroekonomi ve gelişme ekonomisi ile ilgili üç temel hipotezi incelemektedir. İlk hipotez makroekonominin gelişmiş ülke ekonomilerinin analizi ile eşitlendirilmesidir. İkincisi ise, gelişme ekonomisinin sadece gelişmekte olan ülkeler için geçerli olduğu şeklindeki geleneksel görüştür. Üçüncü hipotez ise, geleneksel gelişme ekonomisinin gelişme sorunlarını ele almada makroekonomik araçlar ve politikalarla ağırlıklı olması hipotezidir. Bu hipotezlerin dışında bu çalışma makroekonomi ve gelişme ekonomisinin yöntemsel farklılıklarını da ayrıştırma amacındadır. Çalışma üç hipotezin de ekonomi literatüründe geçerli olduğu sonucuna varmıştır. Bu durum hem yöntemsel olarak hem de bilimsel olarak yanlıştır. Çünkü bu iki bilim dalının birbiri ile karıştırılması hem gelişmekte olan ülkelerde hem de gelişmiş ülkelerde hem makroekonominin ve gelişme ekonomisinin doğru bilgisine ulaşmada çelişkiler doğurabilir. Türkiye'nin makroekonomisi davranışı ve gelişme tecrübeleri ile ilgili literatür de yukarıdaki hipotezlerle tutarlıdır. Bu hipotezlerle ilgili problemleri bertaraf etmek için bu tez gelişme sorunlarına ve makroekonomik problemlere ayırımcı sistem yaklaşımı adı verilen bir tutum önermektedir. Buna ilaveten bu tez çalışması gelişme ekonomisini makroekonomiden bağımsız kılmak ve asli fonksiyonunu icra etmesi için gelişme sorunlarına insana dayalı bir yaklaşımı önermektedir. Summary This thesis investigates three basic hypotheses about macroeconomics and development economics. The first hypothesis is that there has been an implicit equalisation of macroeconomics with the analysis of developed economies. The second one is the conventional view that development economics has been valid only for developing countries. The third hypothesis is that the conventional development economics has been over weighted with macroeconomic tools and policies toward developmental issues. Apart from these hypotheses, this thesis aims to distinguish methodological properties of macroeconomics and development economics This study concludes that these entire hypotheses are valid in the hereto- economic literature. It has been argued that this situation are both methodologically and scientifically incorrect because the mixture of both disciplines to each other create significant contradictions in both reaching true knowledge of macroeconomic behaviour and developmental process both in developing and developed countries. The review of the literature on the macroeconomics and development experiences of Turkey is also consistent with the above three hypotheses. In order to avoid problems related with these three hypotheses this thesis suggests the so-called differentiating system approach, which is a methodological attitude toward macroeconomic and developmental issues. In addition that this thesis suggests an human based approach to developmental issues in order to make development economics perform its original function and also make it free from macroeconomics. 324

ÖZET Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler(KOBÎ'ler) son yıllarda bilim ve politikacıların ilgi odağı haline gelmiştir. KOBİ'lerin rekabet gücünün olduğu endüstri tipleri yedi grupta incelenebilir. Bu endüstri tiplerinden ikisi yöresel faktörlerden etkilenirken, diğer üçünü ölçek ekonomilerinin çok önemli olmadığı üretim prosesleri belirler. Kalan iki endüstri tipi ise küçük ve farklılıştırılmış piyasalar tarafından karakterize edilir. Modern anlamda KOBİ'lein en önemli özelliği büyük işletmeleri tamamalayılığıdır. Birkaç çeşit tamamlayıcılıktan sözedilebilir. Bunlar; dolaylı tamamlayıcılık, doğrudan tamamlayıcılık ve altsösleşmelerdir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin iktisadi kalkınmada başlıca sorunları düalizm, teknolojik gelişmedeki eksiklikler, girişimcilik gücü noksanlığı, işsizlik ve sermaye birikimi sorunlarıdır. Bu sorunların aşılması ve iktisadi kalkınmanın dengeli bir biçimde sağlanması için KOBİ'ler bir araç olarak kullanılabilir. Çünkü, pazar ekomomilerine kolaylıkla uyum sağlayabilen, esnek yapılan itibariyle ekonomik dalgalanmaları daha fazla göğüsleyebilen, küçük öz sermaye ile kurulabilen, daha az yatırımla daha fazla istihdam sağlayabilen, teknolojik yeniliklere daha yatkın ve adapte olabilen, yan sanayi olarak büyük sanayi işletmelerinin tamamlayıcılak rolünü üstlenibilen KOBİ'ler Türkiye'nin iktisadi kalkınmasında ihmal edilemeyecek temel taşlandır. SUMMARY In recent years the small and medium-sized enterprises sector has become a focal point of scientific and policy interest. The industries in which small plants predominate may be grouped into seven types. Two of these are strongly influenced by factors which make for dispersed location and hence for smaller plant size than if the industry were geographically concentrated. Three others involve production processes in which scale economies are not pronounced or in which there is a positive advantage in small-scale operation. The remaining two are characterized by small or diferentiated markets. A central feature of modern small industry development is complementarity with large industry. There are several types of complementarity. These are indirect complementarity, direct complementarity and subcontracting. Main problems of developing countries like Turkey in ecomomical development are dualism, shortcoming in technological development, lack of entrepreneurship power, unemployment and capital formation problem. In order to solve these problems of Turkey and make stable economic development, small and medium-sized enterprises(SME3s) can be used effectively because of their characteristics. These characteristics can be stated as the following: SME's can easily come into harmony with the market economy, stand up to the ecomomical fluctuations due to flexible configeration. SMEValsp. can be formed with a small equity capital, and provide higher employment with lesser investment. They are more adapte and inclined to the technological innovations. They can take over the role of supporter of the larger industries as a sub-industry. 128

ÖZET Demiryolları ülkelerin ekonomisinde yerini ve önemim korumaktadır. Batı ülkelerinde kalkınmanın motoru olarak kabul edilen demiryolları, Türkiye'de de Osmanlı döneminden itibaren önemini korumuş ve bu alanda sürdürülen yatırımlar hız kazanmıştır. Demiryolu yatırımlarına siyasi, iktisadi ve coğrafi şartlar nedeniyle ülkeler tarafından büyük önem verilmektedir. Buna karşılık ülkemizde demiryolu yatırımlarının 1950 yılından itibaren azalması ve karayollarına verilen öncelik, demiryollarının ihmal edilmesine sebep olmuştur. Bu nedenle demiryollarının geliştirilmesi için faaliyet sürdüren TÜDEMSAŞ, TÜVASAŞ ve TÜLOMSAŞ'ın da izlenen politikalardan olumsuz olarak etkilendiği görülmektedir. Türkiye'de karayolları yatırımlarının demiryollarına tercih edilmesi, halen sürdürülen politikaların önümüzdeki yıllarda da karayolları yatırımlarına ağırlık verileceğinin işaretlerini vermektedir. Sivas'ta 1939'dan itibaren faaliyetini sürdürmekte bulunan TÜDEMSAŞ'ın (Sivas Cer Atelyesi) izlenen politikaların etkisi ile birlikte küçülmeye devam ettiği görülmektedir. Kuruluşunda Ortadoğu'nun en büyük işletmesi olarak üretim faaliyetine başlayan TÜDEMSAŞ'ın Sivas ekonomisindeki etkisinin de azalması il ekonomisini olumsuz olarak etkilemektedir. Özellikle istihdam alanında kuruluşun etkisinin azalması, Sivas'ın mevcut iş hacminin yetersizliği il'den büyük oranda göçlerin yaşanmasında önemli bir etkiye sahiptir. TÜDEMSAŞ yeniden yapılandırma ve üretim alanlarım genişletme yolu ile Türkiye Ekonomisinde ve Sivas'ta önemli bir potansiyele sahiptir. Bu nedenle kuruluşun üretim faaliyetlerinin yeniden gözden geçirilmesi ve dışpazara açılarak yeni pazar alanlarının oluşturulması Türkiye'nin ekonomik sorunlarının azaltılmasında da etkili olacaktır. SUMMARY Railways have been maintaing their significance and place in countries' economies. Railways, which have been regarted as the motor of development in Western countries, have preserved their importance, and the investment on this area in Turkey has gained accelaration since the time of Ottoman. Railway investment is given a great importance by countries due to political economic and geopraphical the condity. However, the declines in the railway investment since 1950 and the priority for motorways have let the undermining of railways. For this reason, It has been seen that TÜDEMSAŞ, TÜVASAŞ and TÜLOMSAŞ, which have been operating for the development of railways, were affected negatively. In Turkey the preference of motorways to railways indicates that in the coming years the ongoing policies will be heavily motorways weighted. It has been seen that TÜDEMSAŞ (Sivas Wagon Workshops ) which has been operating since 1939, has been becoming smaller and smaller due to followed policies. TÜDEMSAŞ, which was the largest firm to start its operation at the time of establishment within the Middle East, has been negatively affecting the city economy due to its declining economic efficiency. Especially, the declining employment effect of the firm, and the inadequacies of the Sivas employment facilities have a great part in leading to significant migration from the city. TÜDEMSAŞ has a great potential both in the city and country's economies with the condition of the restructure of the firm and the intensification of production fields. For this reason, it can be said that a review of the firm's production activities and the possibility of foreign market availibities will have an important effect in reducing the problems of Turkish economy. 120

ÖZET Azgelişmişlik çağımızın en önemli sorunlarından biridir. Çoğu azgelişmiş ülke için yirminci yüzyıl gelişme çabalarının yüzyılıdır. İktisadi gelişme Üçüncü Dünya Ülkelerinde temel toplumsal hedeftir. Azgelişmişliği aşma yönündeki çabalar yüzyılımızın ikinci yarısında daha da yoğunlaşmıştır. Gelişme iktisadı İkinci Dünya Savaşı sonrasında sistematik bir bilim olarak ortaya çıkmıştır. Gelişme İktisadı çerçevesinde ortaya konan gelişme teorilerinin çözüm aradıkları sorun, azgelişmiş ekonomilerin hangi yollarla gelişebileceğidir. Teorilerin çeşitliliğine karşın bu konuda iki eğilimden bahsedilebilir. İlk eğilimin tezi, azgelişmiş ülkelerin gelişebilmeleri için kapitalist sistemin içerisinde kalınması gereğidir. Bu eğilime sahip teorilerde azgelişmiş ülkelerin gelişmiş ülkelerin geçirdikleri benzer aşamalardan geçerek gelişebileceği varsayımı hakimdir. Modernleşme yaklaşımı ile Neo-liberal ve Yapısalcı yaklaşımlarda bu eğilim baskındır. İkinci eğilimin tezi ise azgelişmiş ülkelerin gelişebilmeleri için kapitalist sistemin dışına çıkması gerektiğidir. Bu eğilim Bağımlılık Okulu'nda baskındır. 1950-1970 döneminde yükselen gelişme teorileri 1980'li yıllara doğru eski popüleritelerini kaybetmiştir. Ortaya koydukları çözüm önerilerinin beklenen hedeflere ulaşmayı sağlamaması bunun en önemli nedenidir. 1980'li yıllara doğru gelişme sürecine yönelik eleştiriler gündeme gelmiştir. Eleştirilerde ana tema gelişmenin meta-merkezli tanımından insan-merkezli tanımına geçilmesi gereğidir. Bu doğrultuda ortaya konan yeni yaklaşımlardan en önemlileri Temel İhtiyaçlar, Kültürel Gelişme ve Sürdürülebilir Gelişme yaklaşımlarıdır. Teorik düzeyde insanın temel ihtiyaçlarının bugün karşılanmasını ve gelecekte karşılanabileceği bir çevrenin korunmasını hedefleyen yaklaşımlar oldukça olumlu bir söyleme sahiptir. Fakat amaçlananlara ulaşılması için ortaya konan politikalara gelinince, bu politikalar azgelişmiş ülkeler için oldukça ütopik kalmaktadır. Çoğu azgelişmiş ülke için gelişme serüveninin beklenen hedeflere ulaşamadığı günümüzde, gelişmeye yeni tanımlamaların getirilmesi kaçınılmazdır. Gelişmeyi belirlemede ekonomik indirgemeci bakış açısından kurtulmak gerekir. Gelişme ekonomik-teknik bir süreçten ziyade, zihni, sosyal, ekonomik yapıların karşılıklı etkileşimde bulunduğu bir süreç olarak değerlendirilmelidir. SUMMARY Underdevelopment is one of the main problems of this century. Twentieth Century is the period of development efforts for many countries. Economic development is the major social purpose in the Third World Countries. The efforts which aim to go beyond the underdevelopment have increased in the second half of the century. Development Economics has appeared as a systematic discipline after the post-war period. The problematique of the developmont theories in Development Economics is in what ways underdeveloped countries could develop. In spite of the assortment of the theories, we can put two main tendencies about the subject. The assumption of the first tendency asserts that the underdeveloped countries should keep in the capitalist systems in order to develop. According to the mentioned assumption the underdeveloped countries can develope after a developing process similar to the expriences of the developed countries. Modernisation, Neo-Liberal and Structural approaches emphasize on this idea. The second assumption insists on the idea of exiting the underdeveloped countries from the capitalist system to develop. Dependency School emphasize on this idea. The development theories which were widespread during 1950-1970, have lost their popularities in 1980s. The most important reason of that fact is the failure of the suggestions of these theories to reach to the aims that are expected. By 1980s many critics had been made about development process. The main theme of the critics is the necessity of moving from the meta-centered definitions of development to human-centered definitions. The most significant approaches on this line are Basic Needs, Cultural Development and Sustainable Development approaches. In theoric level, the views which claim to meet the human needs today and suggest to protect the environment providing to meet the needs have quitely a positive discourse. However the policies that are put to reach the purposes, are usually utopic for underdeveloped countries. Since the adventure of the development is far away from reaching the expected purposes about development today, it seems anavoidable to make new definitions for development. It is necessary to escape from the economic reductionism in determining development. In spite of regarding as an economical-technical process, development should be regarded as a process in which intellectual, social and economic structures intertwine. 134