Search

İstanbul civarında tetkikler yapan müelliflerin ''Trakya Serisi" nin menşe ve yaşı hakkında ileri sürdükleri görüşler umumiyetle birbirinden ayrılmaktadır. W. PENCK (1) bunların Alt-devondan Üst devona kadar devam eden bir kara teşekkülü olduğunu kabul etmiştir. Bölgede tafsilatlı etüdler yapan W. PAECKELMANN (2) ve diğer bazı jeologlar aynı formasyonu Üst-devona ait bir deniz teşekkülü olarak göstermektedirler. Eskidenberi yakından tetkik etmeğe çalıştığımız bu seri ile Cebeci deresi mevkiinde meydana çıkan mavi kalkerlerin saha ve sınırları daha evvel yayınlanan makalemizin jeoloji haritasında tespit edilmiştir. Aynı bölgede daha sonra yaptığımız araştırmalarda da aşağıda açıklanan enteresan fosil yatakları görülmüş ve bunlara ait yeni bilgiler toplanmıştır...., Les opinions sur l΄origine de la se trouvant à l΄ Ouest et au Nort d΄Istanbul, diffèrent suivant les auteurs. D'après W. PENCK (1), la Série de Thrace est une formation continentale d'âge Dévonien inférieur-Dévonien supérieur et ne contient que des traces de tiges de plantes. W. PAECKELMANN (2) qui a fait des études détaillées dans cette régione certain autres géologues la considèrent comme une formation d'âge Dévonien supérieur et même en partie Dévonien moyen En outre, d'après PAECKELMANN, l΄origine de cette série est marine....

Les pieds septentrionaux du Sultan Dağları et les plateaux voisins ont été parcourus par divers auteurs; H. WENZEL a recueuilli, entre Argıthan et Ilgın, Limnaea Tchihatcheffi FISCHER, Hydrobia elongata FAUJAS; E. CHAPUT a reconnu, à l'Est d'Argıthan, la présence de planorbis cornu BRGN., de Bithynia pisidica OPP., de Limnaea Tchihatcheffi FISCHER et de plissements et de dislocations récents.En Septembre 1950 une exploration de cette région nous a permis d'observer les terrains suivants, de bas en haut:1 — Des couches de calcaire et de calcaire grèseux fossilifères plisées et disloquées, formant les croupes situées au sud de Çavuşcukköy;2 —Des couches de marne, de grès et d'argile peu inclinées, affleurant aux bords des plaines et aux environs d'Argıthan;3 — Des calcaires lacustres et des grès blancs dont les couches peuvent s'observer sur les croupes et les collines isolées; elles présentent une épaisseur de 5 à 30 m. et contiennent divers restes de vertébrés fossiles. Dans le gisement situé au sud d'Argıthan, à 2,5 km. et 1100 m. d'altitude, j'ai recueuilli des dents, des fragmens de mâchoires et nombreux ossements appartenant à Hipparion gracile, Rhinoceros, Gazella, Antilope, à des Carnassifèrs et d'autres Ruminants. Un lot important d'ossements demeure indéterminé. En outre, à 600 m. au sud et à 800 m. au nord-est de ce gisements et à peu pres au même niveau on peut recolter de gasteropodes divers; plus au nord, dans les calcaires qui affleurent au sud de village de Kaha, existent des gasteropodes ; dans les marnes situées à 1 km. à l'Est du même village, on rencotre rarement des fragments de vertébrés. Il s'agit donc, dans la série néogène lacustre d'Argıthan et de Kaha, de couches terrestres appartenant au Miocène Supérieur. Au-dessus des formations précédentes viennent;4 — Des couches de grès et de conglomérats rougeatres qui couvrent, sur une épaisseur de 100 à 200 m., les larges étendues entre Argıthan et Doğanhisar;5 — Des calcaires travertins aux environs de Doğanhisar. Dans cette région les couches du Néogène qui recouvrent en partie les schistes et les calcaires paléozoïques de Sultan Dağları sont inclinées légèrement vers le nord et nord-est. A cause de cette disposition on reconnait, comme dan les depressions d'Argıthan et du lac d'Akşehir et sur les croupes voisines, l'existence de côtes et de vallées subséquentes, dont les versants les plus inclines regardent vers le sud. La péneplaine du pliocène de cette région s'est formée sur les couches inclinées du Miocène Supérieur ci-dessus mentionnées., Sultan Dağlarının kuzey etekleri bazı müellifler tarafından tetkik edilmiştir. H. WENZEL bu bölgeden Limnaea Tchihatcheffi FISCHER, Hydrobia elongata FAUJAS toplamıştır; E. CHAPUT Argıthan'ın doğu tarafında, planorbis cornu BRGN., Bithynia pisidica OPP., Limnaea Tchihatcheffi FISCHER fosilleriyle kıvrım ve yeni dislokasyonlar müşahede etmiştir.1950 Eylül ayında bu bölgede ve Orta Anadolu'da yaptığımız tetkik gezileri esnasında Sultan Dağlarının kuzey eteklerinde de dolaşmıştık. Bu gezi esnasında, bilhassa Argıthan, Ilgın gölü ve Doğanhisar civarında aşağıdan yukarıya doğru şu tabakalar müşahede edilmiştir:1 — Çavuşcuköyün güney tarafındaki sırtlar üzerinde görülen mültevi ve fosilli kalker ve kalkerli gre tabakaları,2 — Argıthan civarında yamaç eteklerinde meydana çıkan marn, gre ve kil tabakaları,3 — Münferit tepe ve sırtların yamaçlarında görülen ve omurgalı fosillerini ihtiva eden kalker ve beyaz kalkerli gre tabakaları; bu tabakalar arasında bulunan ve Argıthan'ın 2,5 km. güneyinde tarafımızdan meydana çıkarılan bir yataktan, kazmak suretiyle çeşitli omurgalı bakiyeleri topladık ki bunlar arasında bilhassa, Hipparion gracile, Rhinoceros, Gazelle, Antilope, (Carnassière) ve diğer Raminant'lara ait muhtelif diş, baş ve vücut kemikleri ve henüz türü tayin edilememiş bazı hayvan kemikleri göze çarpmaktadır. Bilhassa bu fossilerin bulunuğu bölgenin Neojen göl serisi içerisinde Üst Miosen'e ait bir seviyenin mevcudiyetini göstermektedir. Aynı sahadan toplamış olduğumuz ve fakat henüz tayinleri yapılmamış olan bazı gastropodların bulunuşu da buradaki omurgalı fosillerin stratigrafik ehemmiyetini arttırmış bulunuyor,4 — Bu tabakaların üstünde görülen ve Argıthan ile Doğanhisar arasında geniş bir sahaya yayılan kırmızı gre ve konglomeralar,5 — Doğanhisar civarının traverten kalkerleri.Sultan Dağlarının paleozoik sahrelerini örten omurgalı Neojen tabakaları umumiyetle kuzeye doğru hafif meyilli olduğu için Akşehir gölü ile Ilgın arasında dik yamaçları güneye bakan Küesta ve Süpsekan depresyonlar teşekkül etmiştir. Bölgedeki pliosen peneplen sathı kısmen fosilli Üst Miosen tabakaları üzerinde teşekkül etmiş bulunuyor.

Kayseri civarında incelemeler yapan E. CHAPUT (I), G. BARTSCH ( 2 ) ve F. BAYKAL (3 ) bölgedeki Neojon arazisinin, umumiyetle göl menşeli kalker ve marnlardan, lav ve tüflerden, birde konglomera ve grelerden müteşekkil olduğunu göstermişlerdir., Les formations néogènes des environs de Kayseri ont été observées par de nombreux auteurs qui ont voyagé dans cette région. Parmi eux E. CHAPUT (1), F BARTSH (2) et F. BAYKAL (3) surtout, les ont fait connaitre; d’après leurs observations le terrain Néogène est formé de laves et de tufs volcaniques, de calcaires et de marnes lacustres, de conglomérats et de sables.

1946 yılı Kasım ayında Yukarı-Gediz vadisinde, jeomorfoloji bakımından, yapmış olduğum üçüncü tetkik gezisi, Uşak şehrinin 30 kilometre güneybatısında bulunan ve vertebre fosillerini ihtiva eden Miosen arazisini bulmama sebeb oldu. Vertebre yatakları, hartamız üzerinde görüldüğü gibi, Kale-Dere vadi-sinin kuzey yamacı üzerinde Oruçlu, Akçaköy ve Tepe köyleri arasında bu- lunuyorlar. Akçaköy, etüd edilen fosilli arazininorta kısmında bulunduğu içinyataklara Akçaköy yatakları denilebilecektir.

İstanbul bölgesi ile Kocaeli yarımadasında müşahede edilen başlıca jeomorfolojik şekiller şunlardır:1 - Yüksek relief ve apalaşien zirveler (Dağlık bölgeler),2 - Yüksek sırtlar,3 - Aşınına satıhları,4 - Vadiler....., Le présent article traite de la géomorphologie des environs d'Istanbulet de la presqu'ile de Kocaeli où les formes suivantes ont été observées:1 - Haut relief at crétes appalachiennes (régions montagneuses);2 - Hautes croupes;3 - Surfaces d’érosion;4 -Les vallées.