Search

Doktora Organik bir malzeme olan ahşap, zamanla biyolojik bozulmalara maruz kalmaktadır. Ahşabın kullanım yerinde mantar ve böcekler tarafından tahrip edilerek çürütülmesi, geleneksel ahşap yapıların sayısının her geçen yıl azalmasına neden olmaktadır. Bu araştırma ile yeni ahşap malzeme üzerinde başarıyla uygulanan çağdaş emprenye tekniklerinin, tarihi yapılardaki eski ahşap malzeme üzerindeki etkinliği belirlenerek, bu yapıların restorasyonunda yerinde emprenye tekniklerinin uygulanabilirliğinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu bağlamda Geleneksel Tekirdağ Evleri üzerinden alınan çam ve meşe numuneler ebatlanarak kendi aralarında sınıflandırılmıştır. Numuneler organik solventli ve suda çözünen iki tip emprenye maddesi kullanılarak, sürme ve enjeksiyon yöntemleriyle emprenye edilmiştir. Emprenye edilen numuneler ve emprenye edilmemiş kontrol numuneleri mekanik testlerden geçirilerek, emprenye işleminin, ahşabın mekanik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Emprenyeli numuneler eskitilmiş ve kontrol numuneleriyle birlikte böcek ve mantar sorunu bulunan Tekirdağ Ertuğrul Mahallesi, İskele Caddesi 70 pafta, 263 ada, 14 parsel kadastral tanımlı eski yapıya bırakılmıştır. Numuneler yapıda 20 hafta süreyle bekletildikten sonra, bozulma dereceleri bakımından karşılaştırılmıştır. Eski ahşap malzemeye uygulanan emprenye işleminin mekanik özelliklere etkisi, kimyasalların absorbsiyon miktarları ve her bir yöntemin biyolojik bozulmalara karşı etkinliği birlikte değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yerinde emprenye işlemlerinin koruyucu etkisi kadar olumsuz etkileri de vardır. Bu nedenle uygulama öncesi, emprenye edilecek ahşap malzemenin mekanik değerleri ölçülmeli; emprenye işlemi, malzemeye getirileri ve götürüleri irdelendikten sonra uygulanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Ahşap, biyolojik bozulma, restorasyon, koruma, emprenye Wood as an organic material is exposed to biodegradation over time. Since wood is damaged by fungus and insects, the number of traditional wooden structures decreases every coming year. In this study, the effectiveness of modern treatment techniques which was applied successfully on new wooden material will be determined over old wooden material and the applicability of treatment-in-place techniques in restoration of these constructions will be investigated. For that purpose, pine and oak samples gathered from traditional Tekirdağ Houses were sized and classified among each other. By using two types of treatment materials, organic solvent and water soluble, samples were treated through application and injection methods. Treated samples and control samples which were not impregnated were mechanically tested and the effects of treatment procedure on mechanical features of wood were checked. Treated samples alongside with old samples and control samples were left to the old structure on Tekirdağ Ertuğrul Square, İskele Street 70 map section, 263 city block, 14 parcel cadastral defined where there was insect and fungus problem. These samples after being left in the structure for 20 weeks were compared with each other in terms of their deterioration level. The effects of treatment procedure applied over old wooden material on mechanical features, absorption amounts of chemicals and effectiveness of every single method against biodegradation were evaluated together. According to research results, treatment-in-place methods are protective but at the same time it has negative effects as well. Because of that reason, in pre-application process, mechanical values of wooden structure to be treated should be measured; treatment procedure should be applied after analyzing the costs and benefits. Key Words: Wood, biodegradation, restoration, preservation, treatment

Doktora Bu çalısmada, Vize-Pınarhisar (Kırklareli) yöresindeki Soğucak formasyonu kalkerlerinin; jeolojik, mineralojik, fiziksel, mekanik, teknolojik, kimyasal özellikleri belirlenerek restorasyonda kullanılabilirliği ve uygunluğunun irdelenmesi amaçlanmıstır. Soğucak formasyonu, Orta Eosen'de baslayan ve Oligosen baslarına kadar süren bir transgresyon (denizlerin karaya ilerlemesi) sonucunda self ortamında depolanan resif-kıyı karmasığı karbonatlarından kurulmustur. Zaman asmalı olarak ilerleyen transgresyon sürecinde (Orta Eosen ? Oligosen) kıyı morfolojisi, hidroliği ve deniz seviyesi değisimleri farklı resif tipleri ile birlikte genis bir kıyı karbonat kompleksinin bir arada toplanmasına yol açmıstır. Vize-Pınarhisar bölgesi kalkerlerinin ve Küçük Ayasofya Kilise Camii, Vize Antik Tiyatro (Odeon), Serbetdar Hasan Bey Camii gibi Vize dolaylarındaki tarihi eserlerin restorasyonları sırasında örnekler alınarak yapı taslarının ve ocak taslarının tüm içyapı özellikleri irdelenmistir. Özellikle Trakya bölgesi ve ?stanbul'un tarihi yapılarında yoğun olarak kullanılan Pınarhisar ve Vize bölgesi yapı taslarının tüm yapısal özellikleri ele alınarak restorasyonlarda kullanılabilirliğini amaçlayan TS 699'daki deneyler yapılmıstır. Deney sonuçları karsılastırılarak bölge kalkerlerinin restorasyonda kullanımı açısından olumlu ve olumsuz etkileri ortaya konmustur. The aim of this study is to investigate the geological, mineralogical, physcial, mechanical and technological properties of the limestone Soğucak formation with regard to proper and beneficial usage in building restorations. Soğucak formation is characterized by a complex deposition of the refal and coastal carbonates on shelf during transgression ranging from middle Eocene to early Oligocene. It is consequently developed as time-transgressive, and its deposition period is not unique. Also, coastal morphology, hydrology and sea-level changes caused formation of various refal types and coastal depositions during the long-stage transgression. Limestones samples collected from the Vize-Pınarhisar region as well as from the Vize Küçük Ayasofya Church-Mosque (Gazi Süleyman Pasa Church-Mosque), Serbetdar Hasan Bey Mosque, Vize Antique Theatre and the internal structures of the collected limestones have been studied. The stones of the Pınarhisar and Vize region were widely used especially in the historical buildings of the Thrace and Istanbul. In order to determine the usage of those building stones for restoration purposes, the experiments were carried out on the basis specified in TS- 699. By making comparison for the experimental outcome, usability as well as pros and cons of the region limestone for restoration purposes has been evaluated.