Search

İnsanlar zamanlarının büyük bir kısmını kapalı ortamlarda geçirmektedir. Yaşanılan mekânlardaki konfor beklentileri gittikçe önem kazanmaktadır. Çalışma fonksiyonunun verimli bir şekilde yerine getirilmesinde kullanılan iç ortamın konfor parametreleri belirleyici rol oynamaktadır. Bu amaçla çalışmada öncelikle ısıl konfor ve iç ortam hava kalitesinin önemi vurgulanmıştır. Çalışma kapsamında birinci bölümde konfor ve iç hava kalitesi ile ilgili literatür taraması yapılarak çalışmanın önemi ve kapsamı açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde; ısıl konfor koşulları ve iç hava kalitesini etkileyen faktörler açıklanmıştır. Ortam kirleticileri ve bunların insan sağlığı üzerindeki etkilerine değinilmiştir. Üçüncü bölümde; ofis tipleri ve ofis ortam şartlarının geliştirilmesine yönelik bilgiler verilmiştir. Çalışma; teorik bilgilerin yanı sıra deneysel ölçümlere dayanmaktadır. Tez kapsamında günlük yaşantının önemli bir periyodunun geçtiği çalışma mekânlarından ofis yapıları örneklem olarak alınmıştır. Seçilen örnek ofis yapısında, farklı yönlere bakan benzer ofis birimlerinde konfor koşulları ve iç ortam hava kalitesi araştırılmıştır. 2015-2016 yılları Aralık-Ocak aylarında bir aylık süreçte, her ofis biriminde ve dış ortamda ölçümler alınmıştır. Elde edilen veriler ASHRAE Standart 55 sınır değerleri dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Ayrıca PMV duyum ölçeği ve PPD memnuniyetsizlik yüzdesi ile de değerlendirilme yapılmıştır. Veriler incelendiğinde bina kabuğu, ofis alanı, ısıtma sistemi, kullanıcı sayısı, mevcut donanımlar vb. faktörlerin konfor koşulları ve iç hava kalitesi üzerindeki etkisinin fazla olduğu görülmektedir. People spend a large part of their time in indoor environments. Expectations of comfort in living spaces are becoming increasingly important. The comfort parameters of the interior environment, which are used in the efficient execution of the work function, play a decisive role. For this purpose, the importance of thermal comfort and indoor air quality is emphasized firstly in this study. In the first chapter the importance and scope of the study is described by a literature review related to confort and indoor air quality. In the second chapter, factors affecting the thermal comfort conditions and indoor air quality are described. Environmental pollutants types and their impact on human health are mentioned. In the third chapter, information about office types and approaches to improve the office environment conditions are given. The study is based on experimental measurements as well as theoretical theoretical information. In the scope of this thesis, office buildings, which one of the work places are maintained an important part of daily routine, are chosen as sample. In the similiar office units that looks to different directions, comfort conditions and indoor air quality parameters were investigated on the selected sample office building. The investigation of the effects of sun direction on indoor air quality was aimed. In each office units and outdoor, the measurements was taken for one-month period between 2015 December to 2016 January. The obtained data are analyzed with considering the ASHRAE Standard 55 limits. Also, in this study assessment was made according to PMV satisfaction scale and PPD dissatisfaction percentage. When analyzing the data, it is seen that factors such as the building shell, office space, heating system, number of users and available equipment etc. are more influential on comfort conditions and indoor air quality. 177

II. Dünya Savaşı sonrasında kurulan Sosyalist Yugoslavya rejimi birçok alanda yeniliklere yol açarak Yugoslavya'nın Krallık döneminden devraldığı modernizmi birçok alana yaymayı başarmıştır. Aynı zamanda ifade özgürlüğüne izin vermiş ve -Sovyetler Birliği ve diğer Doğu Avrupa ülkelerine kıyasla- Batı Avrupa ülkelerine açılarak sosyal, politik, ticari vb. ilişkilerin gelişmesini sağlamıştır. Bu açılımlar da Yugoslav sanatçıların yurtdışındaki çeşitli sanatsal hareketleri keşfetmelerine ve yurtdışından ilham almalarına neden olmuştur. Bu çalışmada da yeni rejimin ideolojik arka planının çeşitli sanat dallarına ve mimariye etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Literatür araştırmasına dayanan çalışma beş bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi belirtilmiştir. İkinci bölümde, Yugoslav kimliğinin, Yugoslavya'da sosyalizm ve modernizmin oluşumu ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Sosyalist Yugoslav modernizminin resim, heykel ve grafik tasarıma; dördüncü bölümde de mimariye etkileri örnekler üzerinden incelenmiştir. Beşinci ve sonuç bölümünde ise Yugoslavya Krallığı'nda ortaya çıkan modernizm hareketinin Tito dönemindeki dönüşümü ile sanat ve mimarinin gelişiminde ve değişiminde Tito'nun etkileri değerlendirilmiştir. The Socialist Yugoslavia regime, founded after the Second World War, led innovations in many field thus had an impact on ofspring of Yugoslavia's modernization. At the same time, it allowed freedom of expression and in comparison with the Soviet Union and other Eastern European countries, opened up the state to Western European countries, while developing social,political, commercial, etc. relationships. These expansions have also led Yugoslav artists to discover the various artistic movements abroad and to get inspiration from them. This study aimes to examine the ideological background impact of the new regime on various artistic branches and architecture. This study is based on literature research, and as so consists of five parts: In the first part, the purpose, scope and method of study are examined. In the second part, the formation of socialism and modernism in Yugoslavia is discussed. In the third chapter, the Socialist Yugoslav Modernism's painting, sculpture and graphic design are trated; In the fourth chapter, architectural influences are examined through examples. In the fifth and conclusion section, the effects of the socialist regime on the development and change of Yugoslav art and architecture have been evaluated. 195

Artan su tüketimi, günümüzde su kullanımında yaşanan tehlikelerin çoğalmasına neden olmuştur. Su kaynaklarının korunması ve bu noktada alınması gereken önlemler, çağımızın en önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Çalışmanın amacı; sürdürülebilir mimari kapsamında Amerika'da ve Türkiye'de su tüketimi için alınması gereken önlemler ve suyun etkin kullanımının uygulandığı örnekler üzerinden sağlanan yararların incelenmesidir. Bu çalışmada, örnek yapılar fiziksel su kıtlığına yaklaşan ülkelerden biri olan Türkiye ile su kıtlığı az olan ve fiziksel su kıtlığına yaklaşan bölgelere sahip Amerika'dan seçilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde; çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi açıklanmaktadır. İkinci bölümde; Dünya'da, Türkiye'de ve Amerika'daki su potansiyelleri ve tüketimi hakkında bilgi verilmektedir. Üçüncü bölümde; sürdürülebilirlik kavramı ve sürdürülebilir mimarinin tanımı yapılmakta, sürdürülebilir mimarinin gerçekleştirilebilmesi için uygulanan ilke ve stratejilerden söz edilmektedir. Dördüncü bölümde; suyun etkin kullanımının sağlanabilmesi için kullanılan yöntemler; yağmur suyu toplama, doğal peyzaj uygulamaları, geri dönüşüm ve yeniden kullanma, tüketimin azaltılması ve kaynak korunumu ile sertifikasyon sistemleri açıklanmaktadır. Beşinci bölümde; Türkiye ve Amerika'dan seçilen farklı konulu (konut, ofis, eğitim, spor vb.) örnek yapı grupları üzerinde, suyun etkin kullanım stratejileri incelenmektir. Çalışmanın sonuç bölümünde ise, incelenen örnekler üzerinden elde edilen bulgu ve veriler karşılaştırılarak, değerlendirilmektedir. Increasing water consumption led to increasing dangers which exist nowadays. Preserving water resources and taking measures at the same time is one of the important problem in this age. Aim of this study, within the scope of sustainable architecture it is investigated must be taken for water consumption in Turkey and America and benefits which is provided from examples of effective usage water. In this study, samples structures were selected from Turkey where is one of the few countries that come near to physical water scarcity and it is selected from some regions of America less of water scarcity and come near to physical water scarcity.In the first part of the study, it is explained knowledge about aim, scope and method of the study. In the second part of the study, information about water potentials and consumption in the World, Turkey and America are given. In the third part of the study, it is defined of sustainability and sustainable architecture and also it is referred to apply of principles and strategies to realise sustainable architecture. . In the fourth part of the study, is explained under headings which are system of certificate and the methods for effective usage; rain water harvesting, water-smart landscaping, water recycling and reuse, reduction of consumption and resource conservation. In the fifth part of the study, on the sample buildings which have different style (residential, office, education, sports etc.), it is compared strategies of effective usage water. At the end of the study, it is utilized to get finding and data examined through examples. 119

Hızlı kentleşme, bilimsel ve teknolojik ilerleme ile ekonomik gelişmelerin ortak kesişim noktasında yer alan yüksek yapılar başta birer ofis yapısı iken günümüzde sayıları giderek artan konut yapıları olarak kullanılmaya başlamıştır. İnsanların zamanlarının büyük bir kısmının konutlarda geçiyor olması nedeniyle yüksek yapıların konut işleviyle kullanıldığında da kullanıcılarına standart bir konut konforunu sunması gerekir. Bu bağlamda dünyanın her yerinde üretilmekte olan yüksek konut yapılarındaki iç ortam kalitesinin kullanıcı sağlığına uygunluğu araştırılması gereken önemli bir konudur. Kullanıcılara her türlü aktivitelerini yapabilecekleri ideal iç ortamı oluşturmak için yapının enerji tüketmesi gerekir. Yapı sektörünün toplam enerji tüketimindeki payının ortalama %30-40 arasında olduğu düşünüldüğünde, yapılarda sağlanacak enerji verimliliğiyle enerji tasarrufu yapmak mümkündür. Yüksek yapılar, ölçekleri gereği az katlı yapılardan çok daha fazla enerji tükettiğinden bu yapıların enerji verimli tasarımı sürdürülebilirlikleri için de oldukça önemlidir.Bu çalışmanın amacı giderek yaygınlaşma eğilimi gösteren yüksek konut yapılarındaki iç ortam kalitesinin, yapının enerji verimliliğine ve kullanıcı konforuna olan etkisini belirlemektir. Bu kapsamda Türkiye'nin en yüksek konut yapısı olan Sapphire Residence Tower'ın iç ortam kalitesi ve buna bağlı enerji tüketimi incelenmiştir. İnceleme beş bölümden oluşmaktadır:Birinci bölümde çalışmanın amacı, önemi, kullanılan inceleme yöntemi ve kapsamı açıklanmıştır. Ayrıca literatür incelemesine de yer verilmiştir.İkinci bölümde, yüksek yapı kavramı ve gelişimi, dünya ve Türkiye ölçeğinde ayrı ayrı ele alınmıştır. Yüksek yapıların zaman içerisindeki istatistiksel değişimi incelenerek bu yapıların ağırlıklı olarak konut işleviyle kullanımı yönünde ilerleyen eğilime bağlı olarak yüksek konut yapıları incelenmiştir.Üçüncü bölümde yüksek yapıların konut işleviyle kullanıldıklarında yapı sakinlerine sunması gereken iç ortam kalitesi koşulları analiz edilmiştir. Ayrıca iç ortam kalitesinin yapı enerji tüketimi ve kullanıcı sağlığına olan etkilerine de değinilmiştir.Dördüncü bölümde örnek alan çalışmasına yer verilmiştir. Yapının fiziksel dış ve iç ortam koşullarına göre özellikleri analiz edilip, yapının iç ortam kalitesine bağlı enerji tüketimi benzetim programı `DesignBuilder` yardımıyla hesaplanmıştır. Ayrıca yapı sakinleriyle yapılan görüşmeler sonucu onların iç ortam kalitesi algısı belirlenmeye çalışılmıştır. Görüşme sonucu elde edilen bilgiler ve benzetim programı hesaplamalarına göre yapının iç ortam kalitesi ve enerji tüketimi ilişkisi kurulmuştur.Sonuç bölümünde ise çalışma sürecinde ele alınan konuların değerlendirmesi yapılmış ve yorumlanmıştır. Kullanıcı sağlığı ve sürdürülebilirlik konusunda geri dönüşün uzun vadede alınabileceği düşünüldüğünde bu konuda yapılan analizler yeni yapılacak olan tasarım ve uygulamalara yön vereceğinden elde edilen bulgulara göre çıkarımlar yapılmıştır. Elde edilen veriler sonucunda yapının kendi ölçeğindeki yüksek yapılardan %25-30 oranında daha enerji verimli olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca iç ortam kalitesinin de kullanıcı konforuna uygun olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yüksek Yapılar, Yüksek Konut Yapıları, İç Ortam Kalitesi, Enerji Verimliliği, Kullanıcı Konforu ve Memnuniyeti While high-rise buildings, which are located at the intersection of rapid urbanization, scientific and technological progress and economic development, are mainly office buildings, the number is increasingly being used as residential buildings. People spend most of their time in indoor environment mostly at the residences. Therefore, it is also necessary for the high-rise buildings to offer a standard residential comfort to their users when they are used with the residential function. In this context, the appropriateness of the indoor environmental quality (IEQ) in the high-rise residential buildings, that are constructed in all over the world, must be investigated. Buildings need to consume energy in order to create the ideal indoor environment to their occupants where they can do all kinds of activities. It is possible to save a lot of energy with the energy efficiency provided by buildings, when the share of the building sector in total energy consumption is considering between 30-40% on average. Energy efficiency of high-rise buildings, which consume much more energy than low-rise buildings depending on their scale, is very important for the sustainability. The aim of this study is to determine the IEQ of in high-rise residential buildings, which tend to become increasingly prevalent, and its effect on energy efficiency and occupant's comfort. In this regard, IEQ of Sapphire Residence Tower, which is the highest residence building of Turkey, and its energy consumption basing on its indoor environment have been examined. According to this context the thesis consists of five parts:In the first chapter, the purpose, the importance, the method and scope of the thesis is described. It also includes literature review about the topic.In the second chapter, the concept and development of high-rise building are handled separately on the scale of the world and Turkey. The statistical change of high-rise buildings over time has been examined and also they have been investigated depending on the tendency to use these structures predominantly as housing spaces. In the third chapter, the IEQ comfort conditions that the high-rise building, when is used as a residential function, should be provided to its occupants have been analyzed. In addition, the effects of IEQ on building energy consumption and occupant health are examined.In the fourth chapter, there is a case study of the thesis. Properties of the building were analyzed according to the physical external and internal conditions. `DesignBuilder` which is a simulation program calculates energy consumption based on IEQ of the case building. In addition, the results of the interviews with building occupants were tried to determine their perception of IEQ. According to the results obtained from the interview and the calculations of the simulation program, the relationship between IEQ and energy consumption was established.In the last chapter, the evaluation of the topics covered in the thesis was interpreted. Considering that the feedback on occupant health and sustainability can be taken at a long term, analyzes in this area can direct new designs and practices. Therefore, inferences were made according to the findings. As a result of this study, it is determined that Sapphire Residence Tower is 25-30% more energy efficient than other high-rise residential buildings in its own scale. Furthermore, IEQ of the building is suitable for the comfort and health of the occupants.Keywords: High-Rise Buildings, High-Rise Residential Buildings, Indoor Environmental Quality (IEQ), Occupant Comfort and Satisfaction 173

Osmanlı yönetimi altındaki toprakların fiziki şekillenmeleri Osmanlı tarzda oluşu büyük önem taşımaktadır. Özellikle 16 Yüzyıl'dan sonra merkezi yönetim sistemi gelişimi ile birlikte Osmanlı mimarlığında Merkez – Çeper ilişkilerini daha belirgin olarak ortaya çıkmıştır.Bu araştırmada Osmanlı mimarisinde merkez – çeper ilişkilerine dair yapı ölçeğinde merkez, yani İstanbul'dan ve Çeper olarak Rumeli'den örnekler seçilerek yapısal, mekânsal ve form analizleri yapılmıştır ve bu bağlamda oluşan mimari ilişkileri çözümleme adına bir model geliştirilmiştir.Tezin birinci, ikinci ve üçüncü bölümlerinde Osmanlı mimarlığında merkez- çeper ilişkisine ışık tutacak, kavramsal yaklaşımları, merkez – çeper ilişkileri çözümlemelerinde kullanılabilecek kaynaklar, Osmanlı öncesi tarihsel süreci ve ayrıca yapım teknolojisi ile alakalı ölçüm sistemi, mimarlık teşkilatının işleyişi, vakıf kurulumu gibi konular ele alınmaktadır.Dördüncü bölümde merkez – çeper kapsamında mimari çözümlemenin yapı bazında izleneceği yol ve yöntem belirlenmesi ele alınmaktadır. Beşinci bölümde konu iti bari ile seçilen hamam yapı türlerine ait tarihsel, teknik yapım ve gelişim süreci ele alınmaktadır.Altıncı bölüm, metodolojinin birebir yapılar üzerinde uygulanmasını kapsamaktadır. Buna göre her hamam tek tek yapısal, mekânsal ve form analiz olmak üzere tablolar şeklinde incelenmektedir.Yedinci bölümde metodolojiyi Prizren Gazi Mehmet Paşa Hamamında örneğinde uygulayarak sınama imkânı bulunmaktadır. Bu durumda çıkan sonuçlar doğrultusunda örnek hamamın merkez çeper etkileşimi içinde ne durumda olduğuna dair yargılar aktarılmıştır. Sonuçlar bölümünde, yapılan çalışmanın mimari şekillenmenin merkez – çeper ikilemi içerisinde mimarlık tarihi ve özellikle Osmanlı dönemi açısından önemi üzerine durulmuştur. Önerilen metodoloji Osmanlı mimarisinde Merkez – Çeper ilişkilerine dayalı olarak yapı çözümlemesi getirmekle birlikte dönemin yapı bazında merkez – çeper etkileşimin nasıl gerçekleştiği konusuna açıklık getirmeyi hedeflenmiştir. The physical formation in Ottoman style of the land under the Ottoman rule, has the crucial importance. Especially after the 16th century with the development of central governing the Center – Periphery relations in Ottoman architecture accured to be more clearly.İn this research, related to the Center – Periphery relations in the Ottoman architecture at the building scale has been carried out structural, spatial and form analyzes by choosing sample buildings from Center, that is İstanbul and from Rumelia as the Periphery. İn this context, has been developed a model in order to analyze the architectural relations.The first, second and third chapters of the thesis examines the datas that will shed light on the center – periphery relationship in Ottoman architecture by focusing on the conceptual approaches, the sources that can be used in the name of the analysis of the central and periphery relations, pre-Ottoman historical process as well as measurement system related to construction technology, architecture organization and the waqf foundation In the fourth chapter in the context of the center and periphery architecture based on the building scale has been discussed the way and the methodology of architectural analysis. İn the fifth chapter, it explains the historical, technical construction and process of development of the selected ottoman bath types. The sixth chapter covers the application of methodology on each structure. According this each bath building is analyzed structural, spatial and form aspects showing in to the tables.The seventh chapter consist the test of the methodology on the sample of the Gazi Mehmed Pasha Hamam building. In this direction provides the information concerning center and periphery interaction.İn the conclusion chapter, the emphasis of the study was on the architectural history and especially the Ottoman period in terms of architectural shaping in center and periphery dilemma. The proposed methodology aimed to clarify how the center and periphery interacts to the structure of a certain period of time in Ottoman architecture. 221

Konut, insanların barınma ihtiyaçlarını karşılayan, özel hayatlarını geçirdikleri yaşam alanıdır. Konut, içinde yaşayan kullanıcısına tüm ihtiyaçlarını karşılayabileceği imkânları sunabilmelidir. Sürekli değişen/dönüşen konut ve gelişen çağa paralel yaşam tarzı, konutun tasarımını etkiler. Konut kullanıcısının sahip olduğu kültür, sosyal statü, sosyo-ekonomik durumu, teknolojik imkânlar ve yenilenen malzeme, konut tasarımını etkileyen diğer bir faktördür. Bu bağlamda değişen ve gelişen çağa uyum sağlamaya çalışan konut tasarımında iç mekân kurgusu önceki konutlara göre farklılık göstermektedir.İnsanlık tarihi boyunca, insanın yaşamının vazgeçilmez unsuru olan araç-gereç daima yaşamı kolaylaştırmak için kullanılmıştır. Eylem alanları içinde karşımıza çıkan istasyon olarak tanımlayabileceğimiz, eylem durakları önemli unsurlardır. Bu duraklarda çeşitli donatı elemanları yer alabilmektedir.Yaygın anlayışta ve uygulamada önce konut inşa edilip, konut içindeki mobilyalar mevcut inşa edilen konut ölçülerine göre üretilmekte ve kullanıcının tercihine bırakılmaktadır. Kullanıcının ihtiyaçları paralelinde yeni yaşam gereksinimlerine göre üretilen çok işlevli mobilyalar, sadece kullanıcının ihtiyacına cevap vermez aynı zamanda birden fazla işlevi kapsadığı için alan tasarrufuna da imkân sağlar. Bu bağlamda, mobilya çözümleri tasarlanıp, işlevden tasarıma yönelişte konutun iç ve dış biçimlenişini şekillendirmektedir.Bu çalışmada, mobilyanın birden fazla amaçla kullanımında elde edilen kazanımlar (mekân, malzeme v.b. )belirlenerek, konut tasarımlarına getireceği faydalar tespit edilecek ve çalışmanın sonunda toplanan bu veriler ışığında özgün dönüşebilen mobilya tasarımı yapılacaktır. Housing is the living area that meet people's housing needs and spend their private lives in it. Housing should be able to provide facilities to meet all needs of the people. Constantly, changing / evolving housing and lifestyle changes , affect the design of the houses. Human's culture , social status, socio-economic status, technological facilites and renewable materials are another factors that affect the housing design. Because of the changing and evolving time period , indoor design varies according to previous housing.Throughout human history, tools and equipments which are indispensable elements of human life have always been used to make life easier. Action stations are important issues that can be defined as the stations encountered in the fields of action. There can be various equipment elements at this stations. In common opinion and practice, firstly houses are built then furniture is produced according to buildings measures. It depends on user's preference.Multifunctional furniture that is produced according to new requirements and needs of life, not only respond to the user's needs ; at the same time also provide space savings due to their multiple functions. The indoor and outdoor configuration of the housing is shaped with furniture design and solutions.In this study, advantages (space, materials, etc.) will be cleared which are obtained from the use of more than one purpose furniture. And the benefits for housing design will be determined. Based on these data that are collected at the end of the study, original convertible furniture designs will be made. 101

Yüksek Lisans Tezi Akarsu kıyıları, kentsel ve kırsal alanlarda ekolojik, estetik, rekreasyonel ve çeşitli canlı türleri için yaşam alanı oluşturma gibi işlevleri ile korunması ve onarılması kaçınılmaz alanlardır. Endüstri devrimi ile birlikte çevreye karşı baskı ve zararlar artmıştır. Önceleri çevreye verilen zararın etkileri algılanmasa da zamanla doğadaki yıkımların büyük ölçüde kendini hissettirmesi ile insanları sorunlara karşı çeşitli tedbirleri geliştirerek uygulanmasını kaçınılmaz kılmıştır. Bu çalışmanın amacı, bozulmaya uğramış ya da koruma tedbirleri alınacak akarsu Şevlerinde akarsu tipi ve bozulma için doğru metodun seçilmesini sağlayacak yöntemler araştırılmıştır. Çalışmada öncelikle biyomühendislik kavramından ve peyzaj onarımında kullanımından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, yatak tiplerine göre akarsular ve bitki dikim zonları bakımından Şev bölgeleri hakkında bilgiler verilmiştir. Uygulama yapılacak olan şevlerde biyoteknik metotların öneminden ve genel olarak yatak ve şevlerde meydana gelen bozulmaların sebepleri hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde koruma ve onarım teknikleri yapısal, biyolojik ve karma(biyoteknik) teknikler açıklanmıştır. Bu tekniklerin uygulanması, avantaj ve dezavantajları bakımından bilgiler verilmiştir. Ayrıca, akarsu şevlerinde erozyonunu önlemede uygun metodun seçilmesinde etkili faktörler ve kullanılabilecek bitki türleri ele alınmıştır. Çalışma son bölümde akarsu yatak tiplerine göre hangi koruma ve onarım metodunun seçilebileceğini gösterir tablolar ile son bulmaktadır. Abstract Streambanks are fields that are inevitable to protect and mend with their aesthetic, recrational functions and beacuse of being home diverse species. With the industrial reform, pressure and damage on the environment has increased. Although this damage wasn?t realized at the beginning, destruction of nature has made itself felt in time and made it inevitable for human to develop and apply certain precautions against these problems. Purpose of this study is to provide tight choice of method for river types and deterioration on the streambanks that has been damaged or for which protection precautions will be taken. Firstly, in the study, bioengineering concept and its usage in landscape mending was mentioned. In the third part, rivers according to their bed types and slope areas in terms of planting zones were mentioned. Information about the importance of biotechnic methods on slopes where there will be some applications and about the reason of deterioration on beds and slopes has been given. In the fourth part, protection and mending methods has been classed into three groups which are sructural, biological and mixed (biotechnic) under twenty eight titles. Information about application, adventages and disadventages has been given. Making the right choice of efficient factors to protect shore washout and plant types to be used has been mentioned.The study ends with the table that shows which protection and mending method can be chosen according to riverbed types.

Yüksek Lisans Tezi Var olduğu dönemin ruhuyla şekillenen bu özelliğiyle bir sonuç olarak döneminin aynası niteliği de taşıyan Mimarlık Sanatı, bilinen ilk mimarlık ürününden beri kimi zaman sert, kimi zaman yumuşak geçişlerle bir dönemden diğerine ve nihayet günümüze evrilerek, izler bırakarak gelmiştir. Mimarlık Sanatı tarihsel süreklilik içinde sürekli dönüşüm, gelişim içerisindedir. Bu nedenle içinde bulunulan günü anlamak için geçmişi de özümsemek gereklidir. De Stijl Hareketinin çağdaş iç mekân tasarım yaklaşımlarına etkilerini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada, XVIII. Yüzyıl başlangıç noktası olarak kabul edilerek günümüze kadar mimarlık alanında yaşanan gelişmeler kronolojik sırayla irdelenmiş, çağdaş iç mekân tasarımı anlayışlarında De Stijl hareketinin biçime ve öze yönelik etkileri araştırılmıştır. De Stijl Hareketi'nin tarihsel süreçte yerini sanayi devrimiyle değişen yeni dünya düzeninde aramak mümkündür. Sanayi devrimi yeni bir yaşam tarzı, yeni bir insan, yeni bir uygarlık, koşut olarak da yeni uygarlığın ihtiyaçlarını karşılayacak yeni mimarlık arayışları yaratmıştır. De Stijl bu çözüm arayışlarından biridir. De Stijl Hareketi kendi döneminde yarattığı devrim niteliğindeki ilkeleri, evrensel kriterleri ile günümüzde hala önemini korumakta olup, çağdaş iç mekân tasarım yaklaşımlarını etkilemeye devam etmektedir. Hareketin ana ilkelerinin izlerini çağdaş mimari eserlerde görebilmek mümkündür. Çalışmanın Birinci bölümü giriş bölümü olup, ikinci bölümünde De Stijl Hareketi'nin tarihsel süreçteki yeri XVIII. Yüzyıl başlangıç noktası olarak kabul edilerek kronolojik sırayla incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, kökenleri, oluşumu, gelişim ve karakteri başlıkları altında De Stijl Hareketi irdelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde, ise De Stijl Hareketinin Çağdaş İç Mekân Tasarımı Yaklaşımlarına Etkileri biçime yönelik ve öze yönelik alt başlıkları altında incelenmiştir. Beşinci bölüm sonuç bölümü olup, bulgular ve öneriler bu bölümde paylaşılmıştır. abstract The art of architecture which developes according to its own perid of time, as a result, is a mirror of its own period. Since the first known architectural piece of art, architecture transformes and evolves with tough or smooth transitions and always leaves its traces. In the continuous conversion of historical continuity, architecture is in a continious development process. Therefore, to understand the current day its necessary to understand the past. In this essay, which aims to deal with the effects of the De Stijl Movement to the contemporary interior design approaches, XVIII. th. Century considered as the starting point and architectural movements will be examined in a chronological order. Then the effects of the De Stijl Movement to the contemporary interior design approaches will be analyzed. In the historical process, Its possible to look for the origins of De Stijl Movement, in the Industrial revolution which changes the world, and creates a new lifestyle, a new man, a new civilization, as a result a new architectural solutions which trys to find new men's and new civilization's needs. De Stijl, as a art movement, is one of the architectural solutions of XX. Centrury. De Stijl Movement with its international principles which considered as revolutionary for its own period of time is still important today as an art movement and still continues to affects contemporary interior degsign approaches. Its possibble to see traces of the movement, on contemporary architecture approaches today. In the first part of the essay, aims and methods of the research will be mentioned then in the second part, the origins of De Stijl Movement in history will be analyzed. In the third part, De Stijl Movement will be analyzed in a detailed way. In the fourth part, on the basis of the principles of the movement, the effects of De Stijl on the contemporary interior design approaches will be discussed. The last part of the essay is conculusion in which the results of the research discussed.

ÖZETAlpullu Şeker Fabrikası Yerleşkesi üretim ve sosyal alanlardan meydana gelen, Cumhuriyet'in ilk sanayi tesislerinden biridir. Alpullu Şeker Fabrikası aynı zamanda uzun süren savaşlar döneminde en çok ihtiyaç duyulan gıda maddelerinden biri olan şekeri, Türkiye'de ilk üreten fabrikadır. Fabrikanın, bulunduğu yerin yanı sıra çevrede bulunan tüm yerleşim birimlerinin ekonomik ve sosyal kalkınmasında büyük bir etkisi olmuştur. Yöre halkının, fabrikada çalışarak elde ettiği maddi kazancın yanı sıra modern tarıma geçişinde de önemli rol oynamıştır. Bunun yanında yöre halkı, sosyal alanlarla da fabrikada tanışma imkânı bulmuştur. Spor tesisleri (Türkiye'nin ilk mini golf sahası, yüzme havuzu, futbol sahaları, basketbol sahası vb.), sinema ve balo salonu gibi sosyal tesislerin yanında hastanesi de uzun yıllar yöre halkına hizmet etmiştir. Yurt dışına müsabakalara gidecek olan milli takımların fabrika yerleşkesinde kamp yaptıkları bilinmektedir. Fabrika yerleşkesi, M K Atatürk'ün Trakya gezisi sırasında istirahat ettiği `Ergene Köşkü'nü` barındırması, sonraki dönemlerde birçok üst düzey devlet adamının gezileri sırasında Köşk'ü ziyaretleri ve konaklamaları, aynı zamanda yurt dışından tesisi incelemek için gelen birçok yabancı uyruklu heyete ev sahipliği yapması nedeniyle ayrıca bir önem taşımaktadır. Ergene Köşkü iç mekân donatıları, günümüzde, ilk yapıldıkları halleriyle sağlamlığını korumaktadır. Donatıların, 20.yy ilk yarısında Avrupa'da etkili olan Art Deco akımının izlerini taşıması da Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinin temel hedeflerinden biri olan `Modernleşme` çabalarının belgelerinden biridir.Çalışmanın birinci bölümünde çalışmanın amacı ve yöntemi, literatür taraması ve konu ile ilgili daha önce yapılan çalışmalar ve bundan sonra konu ile ilgili çalışma yapacak olan araştırmacıların yararlanabilecekleri kaynaklar özetlenmiştir. İkinci bölümde 20.yüzyıl başlarındaki durum ve Cumhuriyet sonrası yaşanan gelişmeler irdelenmiş, çalışmada karşılaşılan Art Deco akımının gelişimi ve Türkiye'ye etkileri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde Cumhuriyet Dönemi'nin sanayileşmedeki adımları incelenmiş ve dönemin fabrikalarından örnekler verilerek kuruldukları bölgelere etkileri analiz edilmiştir. Alpullu Şeker Fabrikası'nın kuruluşu, yerleşke planları, sosyal hayata etkileri, Ergene Köşk'ü iç mekan donatıları analiz edilmiş, donatıların stilistik özellikleri ve konstrüksiyon tipleri incelenerek `Toplumsal Yapı` yöntemi ile yorumlanmıştır.Dördüncü bölümde elde edilen veriler ışığında sonuçlar açıklanmış ve `Endüstriyel Miras` kavramı kapsamında Alpullu Şeker Fabrikası'nın yeniden işlevlendirilerek kullanılması ile ilgili öneri sunulmuştur. ABSTRACTAlpullu Sugar Factory Campus is one of the earliest industrial facilities of the republican period that comprise of production and social areas. At the same time, Alpullu Sugar Factory is the first factory in Turkey to produce sugar, which is among the most needed food products during long lasting wars. Besides its whereabouts, the Factory greatly influenced all accommodation units around the site in terms of economic and social development. It played a significant role in transition to modern agriculture as well as earning the locals' a living. In addition, locals found a chance in the factory to engage in social life. Along with its hospital, the factory's social facilities such as Sports Facilities (mini golf, swimming, football, basketball etc.), movie theater and ball room served the locals for ages. National Squads to go abroad for competitions are known to have camped in the Factory Campus. The Factory Campus is of capital importance due to the fact that it harbors Ergene Mansion, where M K Atatürk rested during his trip to Thrace and many high level state officers visited and stayed in the following years; and that it hosted many foreign committees having come to examine the facility. Durable interior outfits of Ergene Mansion retain their original form. The fact that outfits bear traces of Art Deco style, one of the dominant trends in the first half of 20th century, is the living document of `Modernization` efforts, one of the primary objectives of Early Republican Period.Chapter 1 presents the aim and method of the study, the literature survey, and possible uses of this study for future research. Chapter 2 gives the socio-political overview of the period, and expands on the post-republican developments with specific emphasis on the origins of the Art Deco style as well as its influence in Turkey. Chapter 3 turns to industrialization efforts in Turkey and demonstrates how the newly founded factories influenced their surroundings. The rest of the chapter analyzes the founding of the Alpullu Sugar Factory, its campus plan, its influence on social life, as well as the interior outfits of the Ergene Mansion, detailing their stylistic properties and construction types within the framework of a `Societal Structure`.Chapter 4 presents the results, and makes a proposal in the context of `Industrial Heritage` as to how the Alpullu Sugar Factory can be assigned up-to-date functions. 191

Doktora Tezi Savunma yapıları, yıllar boyu süren savaşlarda bir bölgeyi korumak amacıyla yapılmış, askeri mimari içinde farklı özelliklere sahip yapılardır. Savaş sürecinde hücum ve savunma üssü olarak kullanılan bu yapılar, bir savaşın kazanılmasında hücum gücünden çok, savunmada yapılan düzenleme ve hazırlıkların önem taşıdığı görüşüyle askeri mimarlık tarihinde hücum yapıları yerine savunma yapıları tanımı ile ön plana çıkmışlardır. 12. yüzyılda, savaşlarda barutun kullanılması silah teknolojisinin ilerlemesinde önemli katkılar sağlamış, savunma alanında alınacak önlemleri de bu doğrultuda değişime uğratmıştır. Top atışlarına karşı en etkili savunma sistemleri, 15. yüzyılda Avrupa?da uygulanmaya başlanan tabyalı tahkimatlar ile olmuştur. İtalya da kale surlarının güçlendirilmesi amacıyla yapılan tabyalı tahkimatlar, 17. yüzyılda Fransızların kent savunma sistemlerinin oluşmasında önemli bir etken olan tabyalar ile en gelişmiş seviyesine ulaşmıştır. Osmanlı Devleti doğrudan kenti savunmak yerine, kentin belli bir alanını askeri ve coğrafi açıdan kontrol edebilen noktalara kale ve benzeri askeri garnizonlar kurarak oluşturduğu savunma yöntemini benimsemiştir. Ayrıca, savunmada kale gibi kalıcı savunma yapılarının yanı sıra, kolay ve hızlı bir şekilde inşa edilebilen, çok yüksek maliyetleri olmayan geçici istihkâmları da kullanmıştır. 16. yüzyıldan itibaren Batı devletlerinde ateşli silahların güçlerinin artması ve giderek daha yoğun kullanılmasıyla büyük bir gelişme gösteren tahkimat mimarisi, 17. yüzyılın sonunda Osmanlı askeri mimarlık alanını da etkileyerek savunma sistemlerinde modernleşme hareketine öncülük etmiştir. Askeri teşkilatta topçuluk, istihkâm ve eğitim konularındaki reformlarla başlatılan yenilenme hareketi kapsamında, 18. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı kentlerinin savunulmasında tabyalı tahkimatlar ön plandadır. Tabyalı tahkimatlar önce Balkanlarda bulunan sınır kentlerinde denenmiş, daha sonra doğu sınırındaki illerin ve boğazların savunmasında kullanılmıştır. Trakya bölgesi, coğrafi konumu nedeniyle tarih boyunca önemini ve stratejisini daima korumuştur. Bir kilit noktası olması, boğazlarla Karadeniz e ve Ege Denizi'ne açılması ve Anadolu'ya geçiş yeri olması nedeniyle tarihin her döneminde saldırılara ve işgallere maruz kalmıştır. 18. yüzyılın ikinci yarısında, Trakya bölgesinin savunulması amacıyla ilk olarak Çanakkale Boğazı'nda yapımına başlanan tabyalar, Osmanlı askeri mimarisinde önemli bir yer edinmiştir. 19. yüzyılda da Trakya topraklarında saldırıların devam etmesi nedeniyle bölgenin savunulmasında kuzeydoğuda Kırklareli, kuzeybatıda Edirne ve güneybatıda Çanakkale illerinde de büyük ve düzenli savunma yapıları olan tabyaların inşa edilmesi gerekli olmuştur. Bu çalışma, Ülke savunma tarihi içinde önemli bir yeri olan ve Trakya bölgesinin savunulması için inşa edilmiş olan Kırklareli, Edirne ve Çanakkale kentlerindeki 54 adet tabyayı kapsamaktadır. Çalışmada, kıyı ve kara tabyalarının genel yerleşimleri, yapı tipleri, malzeme ve yapım teknikleri ile mimari ayrıntıları incelenmiş; ayrıca incelenen örnekler tarihi, askeri ve mimari çerçeve içinde savunma yapılarının nitelikleri açısından değerlendirilmiştir. Tabyalar, günümüzde asli görevi olan kenti savunma işlevini yitirmiş olmalarına karşın, tarihi, askeri ve mimari değerleri ile halen ayakta duran anıtlar olarak tarihi sit niteliğinde korunması gerekli kültür varlıklarıdır. Bu yaklaşım ilkesiyle ele alınan araştırmada, Trakya bölgesi tabyalarının özgün niteliklerini koruyabilmeleri için öncelikle koruma sorunları belirlenmiş, geleceğe aktarılmaları sürecinde tabyalar için koruma-kullanma önerileri geliştirilmeye çalışılmıştır. Abstract Defense constructions are structures which are built to protect an area during long lasting wars and they have distinctive features as examples of military architecture. These buildings, used as offense or defense bases during wars, are referred to as `defense constructions? instead of `offense constructions? in military architecture with a view that defensive preparations and arrangements have had a more important role than offensive forces in winning a war. In the 12th century, the use of gunpowder in wars contributed to the progress of weapon technology and thus changed the measures that needed to be taken to protect or attack military architecture. The most efficient defense systems against artillery fire were bastion fortifications that began to be used in Europe in the 15th century. Bastion fortifications were built to strengthen castle walls in Italy and reached their highest level of development in the 17th century in France with the bastions that used to create the urban defense systems in France. Instead of defending a city directly, the Ottoman Empire adopted a defense method which was created by building castles or similar military garrisons at spots that could provide geographical and military control over a certain part of the city. The Ottomans also used more transient fortifications which were easy and fast to build and didnt cost much as well as permanent defense constructions like castles. Fortification architecture made great progress with the increasing power and use of fire arms in western countries from the 16th century onwards. These developments in Europe also affect the Ottoman military architecture and led to the modernization movement in defense systems in the empire in the 17th century. As part of the renewal movement started by reforms in the fields of artillery, fortification and education in the military organization, bastion fortifications gained importance in the defense of Ottoman cities,particularly in the late 18th century. These types of defenses were particularly useful first in the frontier cities of the Balkan mountain regions and were then used to defend eastern cities and different straits. The Thracian Region maintained its importance and strategy throughout history because of its geographical position. It was subject to a great number of occupations and attacks in every period of history since it is a key location, which serves as a gateway to the Black Sea and the Aegean Sea and a, passageway to Anatolia. In the late 18th century, bastions first started to be built along the Dardanelles to defend the Thracian region and they became an important element in Ottoman military architecture. In the 19th century, it became necessary to build bastions which were big and organized defense constructions, in the cities of Kırklareli in the northeast region of Turkey, Edirne in the northwest and Çanakkale in the southwest to defend the Thrace Region, largely due to the continuing attacks of these areas. This study covers 54 bastions built in the cities of Kırklareli, Edirne and Çanakkale which were intended to defend the region and which had an important role in the history of defending the country. In this study, the general layout, structural type, building material and technique, and the architectural details of these bastions are examined; examples of this architectural typology are also examined and interpreted according to the qualifications of defense constructions within the historical, architectural and military frameworks. Although bastions have lost their fundamental duty of defending cities in the past, they still stand as cultural assets that need to be protected and are special historical sites because of their architectural, military and historical value. In this research study the problems of preserving bastions in the Thrace Region are investigated so that the authentic characteristics of these architectural works can be saved. Futher, suggestions for protecting and reusing these bastions are proposed with the intention that these protective measures may help to preserve these buildings for future generations.

Doktora Tezi Tezin amacı; kuramsal alt yapı ışığında seçilen yöntemler ile mimarlık eğitimi sürecinde bireyin algı değişiminin ölçülmesi ve elde edilen bulguların mimarlık eğitimi için strateji önerilerine katkıda bulunmasıdır. Tez çalışması; çalışmanın amacının, kapsamının ve yönteminin açıklandığı giriş bölümü ile birlikte beş bölümden oluşmaktadır. İkinci Bölümde; Algının Mimarlık Eğitimindeki Önemi başlığı altında kuramsal alt yapı oluşturulmuştur. Bu bölümde; algının tanımı, türleri, teorileri verilmiş, ayrıca mimarlıkta algı alt bölümünde Algı ile Mimarlık Eğitimi ilişkisi kurulmuştur. Üçüncü bölümde; Mimarlık Eğitimi başlığı altında, mimarlık eğitiminin tarihsel gelişimi ve mimarlık eğitiminde hedefler ile uluslar arası yaklaşımlar incelenmiştir. Dördüncü bölümde; Mimarlık Eğitimi Sürecinde Bireyin Algı Değişiminin Görsel Çevre Değerlendirme Teknikleri ile İncelenmesi başlığı altında, tezin amaç ve hedefleri doğrultusunda geliştirilen hipotezlerin sınanması için literatürdeki teknikler incelenerek, tezin amacına en uygun teknik seçilmiş(Anlamsal Farklılaşma ve Anlamsal Sıralama) ve anket çalışması uygulanmıştır. Anket çalışması 2008?2009 yılı Trakya Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencilerine(227 öğrenci) uygulanmıştır. Bölüm sonunda anket sonuçlarının analizleri ve değerlendirmeleri yapılmıştır. Beşinci bölümde ise tez çalışmasının sonuçları değerlendirilmiş ve mimarlık eğitimi için strateji önerileri sıralanmıştır. Abstract The purpose of this thesis is to measure the transformation of individuals perception throughout the education of architecture and to contribute to the strategies of architectural education. The study consists of five chapters including the introductory part which elaborates the content and the method of the research. The second chapter, which is titled as `The Importance of Perception in the Education of Architecture? explains the theoretical framework of the study. This chapter elaborates the definition, types and theories of perception. In addition, the relationship between architectural education and perception is discussed a subsection. The third chapter, which is titled as `Education of Architecture, focuses on the history and purpose of the architectural education, and international approaches to the subject. The fourth chapter, which is titled as `Investigation of the Transformation of the Perception of Individuals throughout Architectural Education on the Basis of Visual Environment Evaluation Techniques?, explains which technique was most appropriate for the purpose of the research (Semantic Differential(SD) and Semantic Rating Scale (SRS) )from the wide literature on the subject and the survey was described. The survey was conducted on 227 students from the Department of Architecture at Trakya University in 2008-2009 education period. The result of the survey was analyzed and evaluated at the end of the chapter. The results of the thesis were discussed and the propositions about strategies fort he education of architecture are listed at the fifth chapter.

Doktora Tezi Türkiye de Cumhuriyetin ilanından bu yana farklı dönemlerde yerleşme planlaması, tip proje uygulamaları, kırsal yerleşmelerin planlanmasına ilişkin yarışmalar gibi pek çok yerleşme ve konuta ilişkin pek çok kırsal kalkınma stratejisi ortaya konmuştur. Bunların bir kısmı gerçekleştirilebilmiş ancak sürekliliği sağlanamamış, bir kısmı ise sadece kâğıt üzerinde kalmıştır. Kırsal konutlar, bulundukları coğrafya içinde yerleşimle ve doğayla uyumlu olarak bilinmektedir. Gelişen teknoloji, artan refah düzeyi ve sosyo-kültürel yapılardaki değişimlerle kırsal konutlar da bir değişim ve dönüşüm süreci içine girildiğini göstermektedir. Bu değişimler kırsal yerleşimlerde fiziksel ve sosyokültürel anlamda karmaşaya neden olmaktadır. Kırsalda yaşam kalitesinin fiziksel anlamda belirgin biçimde ortaya çıktığı yer de konut?tur. Barınma ihtiyacının en önemli unsurlardan biri olduğu düşünülürse kırsal konutların sürdürülebilirliği ve sürdürülebilir kırsal kalkınmadaki yeri anlaşılabilmektedir. Bu nedenle kırsal yerleşimlerde kırsal kalkınmanın sürdürülebilirliğinin sağlanması öncelikle doğru tespit ve doğru uygulamalarla sürdürülebilir konut sağlamaktan geçmektedir. Kırsal konutların sürdürülebilir olabilmesi için sürdürülebilirliğe etki eden kriterlerin doğru tespit edilebilmesi gerekmekte, bu kriterler dikkate alınarak planlamaların yapılması sağlanmalıdır. Son dönemlerde sıkça karşılaştığımız sürdürülebilirlik kavramıyla birlikte ele aldığımız kırsal konutun sürdürülebilirliği tez çalışma konumuzu oluşturmaktadır. Toplam dört bölümden oluşan tezin birinci bölümünde çalışmanın amacı, yöntemi, kapsam ve sınırlılıkları ortaya konmaktadır. İkinci bölümde; tez çalışma konusu ile bağlantılı yurtiçi ve yurtdışı temel kavramlar, çalışmalar ve yaklaşımlar ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde; tez çalışması kapsamında planlanan yöntem ve yöntemin gelişim adımları ele alınmaktadır. Bu yöntemle gerçekleştirilen anket çalışmasının araştırma ve inceleme verileri, verilerin değerlendirilmesi, karar aşaması ortaya konmaktadır. Tezin dördüncü bölümünde kavramsal çerçeveye dayandırılarak geliştirilen modelin uygulanması sonucunda elde edilen bulgular ışığında genel bir sonuç ve değerlendirme verilmiştir.Anahtar Kelimeler : Sürdürülebilir Konut, Kırsal Kalkınma, Sürdürülebilir KırsalKalkınma, Kırsal Konut, Kırsal Konuta Etki Eden Faktörler Abstract In Turkey, a number of rural development strategies about settlement and dwelling such as competitions concerning settlement planning, typical project applications,planning of rural settlement have been introduced in different periodssince the proclamation of the republic. Some of them have been carried out but couldn't have been maintained, as to others haven?t got beyond the planning stage. Rural dwellings are known to be compatible with the settlement and the nature in the geography they are situated. With the developing technology, increasing level of welfare and changes in the socio-cultural structure, rural dwellings have also shown that there has begun a period of change and development. These changes cause physical and socio-cultural conflict in rural settlement. In rural areas, houses are places where the quality of life appears distinctly in a physical sense. Since it is considered as one of the most important elements of the need for sheltering, maintainability of rural dwellings and its role in sustainable rural development can be understood better. For this reason, providing sustainable rural development in rural settlement can be achieved by providing sustainable dwellings through proper determination and proper application at first. In order that rural dwellings can be sustainable, criteria that affect the maintainability is needed to be determined precisely and planning should be provided regarding these criteria. The topic of this study is sustainability of rural dwellings that is handled together with the concept of sustainability we often come across recently. This study consists of four parts. The aim, method, content and restrictions of the study are introduced in the first section. In the second part of the study, national and international basic concepts, studies and approaches related to the topic are dealt with. The method which is planned within the scope of this work and developmental stages of this method are covered in the third part. Research data obtained through a survey study that is carried out using this method, the data evaluation and the decision phases are also presented in this part. In the last part of the study, a general result and evaluation are offered in the light of findings obtained as a result of applying the model developed on the grounds of the conceptual framework.Keywords : Sustainable Dwelling, Rural Development, Sustainable RuralDevelopment, Rural Dwelling, Factors Affecting Rural Dwellings.

Yüksek Lisans Tezi İnsan sağlığı ve konforunda sürekliliğin sağlanması için iklimsel konfor koşullarının yapı içerisinde gerçekleştirilmesi zorunludur. Dış iklimsel koşulların bölgelere ve zamana göre değişim göstermesi sebebiyle, yapı içerisindeki iklimsel konfor koşullarının sağlanabilmesi için iklimlendirme ve ısıtma gerekli olmaktadır. Bu yüzden yapılarda enerji tüketiminin önemli bir bölümü, yapıların ısıtılması ve iklimlendirilmesi amacına yöneliktir. Kullanıcı performansı ve iş verimi açısından ısıtma ve iklimlendirme enerjisine olan gereksinim daha da önem kazanmıştır. Bu zorunluluk karşısında, çevreyi kirletmeyen ve maliyeti düşük olan enerji kaynaklarının kullanılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'nin 2. Derece-gün bölgesinde yer alan Edirne ilinde bulunan mevcut bir bina ele alınarak, güneş enerjisinin mekanlarda ısıtma amaçlı kullanımına yönelik olarak, bina kabuğunda alınan önlemlerin enerji kazancına olan etkilerinin vurgulanması amaçlanmıştır. Bu bağlamda binanın yıllık toplam ısıtma yüküne etki eden hava sızdırmazlık düzeyi (airtightness) ve güneş ısı kazanç katsayısı (SHGC) parametreleri ele alınmıştır. Bu parametrelerin etkileri, binanın yalıtımsız, yalıtımlı ve güney cepheye konumlandırılmış Trombe duvarlı durumları için üç farklı senaryo şeklinde incelenmiştir. Her üç senaryoya bağlı olarak, yapının yıllık toplam ısıtma yüküne etki eden hava sızdırmazlık düzeyi ve güneş ısı kazanç katsayısının etkisi farklı altı senaryoda hesaplanmıştır.Binanın ısıtma yükü ile ilgili hesaplar Design Builder V. 3 programı ara yüz olarak kullanılarak Energy Plus 7.0 programı ile gerçekleştirilmiştir. Tezin birinci bölümünde, çalışmanın amacı ve öneminden söz edilerek artan enerji talebinin sektörlere göre dağılımı üzerinde durulmuş, enerji tüketimini azaltmak amacıyla Türkiye'de çıkarılan yasa ve yönetmeliklere yer verilmiştir. Ayrıca güneş enerjisinden mekanlarda ısıtma amaçlı kazanç sağlamayı olanaklı kılan ve güneş mimarisine ilişkin literatür çalışması yapılmıştır. İkinci bölümde, binalarda ısıtma amaçlı enerji tüketiminde etkili olan doğal ve yapay çevreye ilişkin parametrelerden söz edilerek, bina kabuğundaki hava sızdırmazlık düzeyi ve şeffaf elemanların güneş ısı kazanç faktörünün enerji kazancı üzerindeki etkisi açıklanmıştır. Üçüncü ve dördüncü bölümde, güneş enerjisinden yararlanma yöntemleri açıklanarak, bina kabuğunda bu yöntemlerin uygulanabilirliğine dikkat çekmek amacıyla Trombe duvarı örneği ele alınmıştır. Enerji verimliliğini arttırmak amaçlı Dünyada ve Türkiye'de inşa edilen örnek yapılardan bazıları incelenmiştir. Beşinci bölümde ise çalışmada ele alınan örnek bina tanıtılmış ve binanın ısıtma yükünü hesaplamada kullanılan Energy Plus simülasyon programı ile ilgili bilgiler verilmiştir. Programda örnek binanın ısıtma yükünün farklı parametrelere göre değişimini inceleyebilmek için farklı senaryolar geliştirilmiştir. Bu senaryolar, binanın yalıtımsız mevcut durumu, ısı yalıtımlı durumu ve ısı yalıtımı ile birlikte yapının güney cephesine Trombe duvarı uygulanmış durumu şeklinde sıralanmaktadır. Bu üç farklı durum için, hava sızdırmazlık düzeyi ve güneş ısı kazanç katsayısının yıllık ısıtma yüküne olan etkileri de farklı alt senaryolar şeklinde geliştirilmiştir. Sonuçlar bölümünde, binanın ısıtma yükünü incelemek için oluşturulan senaryoların birbirlerine göre farkları ve bina kabuğunda ısı enerjisi gereksinimini azaltmadaki etkileri üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler : Enerji Performansı, Isıtma Yükü, Energy Plus, Hava Sızdırmazlık, Güneş Isı Kazanç Katsayısı Abstract There is no continuity to ensure comfort of human health and the effects of the weather in comfort conditions it is essential to perform structure. According to the the effects of the weather conditions change over time to show areas and due to the effects of the weather, the structure in the comfort air conditioning and heating to ensure that conditions are necessary. That is why energy consumption structures an important section, of structures is intended for and climate warming. In terms of user performance and business efficiency heating and air-conditioning .This study of Turkey, 2. Degree-days in Edirne in in a building on the present, for the sun energy is building for the use for heating the building shell to highlight the impact of the prostitute's wages is intended for use as energy. Total annual heating load of a building in which the seal level (airtightness) and solar heat gain coefficient (SHGC) parameters are taken from dealing with. Effects of these parameters, a non-isolated, insulated with firewall and in the southern states are scene to Trombe located in three different scenarios were studied. Each of the three scenarios, depending on which structure the total annual heating load the level and impact of solar heat gain coefficient calculated in six different. With a load of a building for heating the Design Builder V. As a program by using the 3 Energy Plus 7.0 was carried out using the program. In the submitted, the operation is to be about increasing energy demand sectors on distribution of settled down, to reduce the energy consumption in Turkey, is given in laws and regulations. It also in solar energy for heating and solar architecture to gain that it is possible to study has been literature. In the second part, which is an effective energy consumption in buildings for heating parameters are discussed and related to natural and artificial environment, building envelope air tightness level and a transparent solar heat gain factor of the elements described in the impact on energy saving .The third and fourth chapter, methods to exploit solar energy, to draw attention to the building shell, Trombe wall, an example of the applicability of these methods are discussed. Improve energy efficiency in buildings, some examples were built for the World and in Turkey. In the fifth chapter introduced sample building are taken into consideration and used to calculate the heating load of the building is provided for Energy Plus simulation program. Example of change in the building's heating load of the program, according to different parameters have been developed to examine different scenarios. These scenarios, the current state of the building insulation, heat insulation and heat insulation condition Trombe wall of the south facade of the building with applied are listed in the form of state. For the three different cases, air tightness level and the effects of solar heat gain coefficient of the annual heating load in the form of different sub-scenarios have been developed. Results section of the building heating load scenarios are created to examine the relative effects of the differences and reducing the need for heat energy focused on the shell of the building. Key Words: Energy Performance, The Heating Load, Energy Plus, Airtightness, SHGC

Yüksek Lisans Tezi Geleneksel konutlar ve bahçeleri bir kentin tarihi ve kültürel özelliklerini yansıtan en önemli değerlerindendir. Özellikle içindeki bitkisel öğeler ve yapısal özellikleriyle bahçeler geçmişin izlerini canlı olarak taşımaktadırlar. Bu çalışma ile bu izleri tespit etmeye ve gelecek nesillere aktarılmasında katkıda bulunmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde, çalışmanın amaç ve kapsamı açıklanarak, araştırma sürecinde hangi materyallerin kullanıldığı ve nasıl bir yöntem izlendiği belirtilmiştir. İkinci bölümde, öncelikle bahçe kavramının açıklanmasından başlanılarak, geçmişten günümüze Türklerde bahçelerin gelişimi anlatılmış ve bahçe türlerinden örnekler verilerek, gelişim ve değişimler açıklanmıştır. Ayrıca genel olarak Türk bahçelerinin düzenlenmelerindeki esaslar belirtilerek, bahçelerin konutlarla olan ilişkileri Cumhuriyet öncesi ve sonrası olarak ele alınmış, aynı dönemlerde Edirne'deki konut-bahçe ilişkilerinin değerlendirmesi yapılmıştır. Üçüncü bölümde, tarihsel süreç içerisinde Edirne'de yer alan bahçelerden örnekler verilmiştir. Dördüncü bölümde, ilk olarak geleneksel Edirne evlerine ait bilgiler verilerek, evlerin ve bahçelerinin geçmişteki özellikleri Dr. Rıfat Osman'ın örnekleriyle birlikte sunulmuştur. Daha sonra, Geleneksel dokuyu yansıtan ve günümüze kalan evlerden örnekler verilerek, bugünkü mevcut durumları ve özellikleri belirtilmiştir. Beşinci bölümde, araştırma yapılan alanın topografik yapısına, coğrafi, fiziki ve jeolojik özellikleri belirtilmiştir. Ayrıca alanın (kentin) tarihsel ve fiziksel gelişim süreçleri ile sosyo-kültürel yapısına ait veriler sunulmuştur. Altıncı bölüm, incelenen 13 geleneksel Edirne evi ve bahçelerine ait yapılan tespitlerden oluşmaktadır. Bu tespitler, evlerin ve bahçelerin genel özelliklerini anlatan tanıtım fişi şeklindeki çizelgeler, bahçelerin plan ve kesitlerine ait çizimler, tüm yapısal ve bitkisel öğelerine ait fotoğraflar yardımıyla detaylı bir şekilde sunulmuştur. Yedinci bölümde, incelenen konut bahçelerine ait tüm verilerin değerlendirilmesi yapılarak, sekizinci bölümde, bu değerlendirmelere göre sonuçlar çıkarılmıştır ve gerekli öneriler getirilmiştir. Bu çalışma Haziran 2011 tarihinde tamamlanmış olup, 183 sayfadan oluşmaktadır. Anahtar Kelimeler: Geleneksel Edirne Evleri Geleneksel Ev Bahçesi Bahçe Tipolojisi Abstract Traditional houses and their gardens are foremost historical and cultural values of a city. Especially, gardens which carry the traces of the past with their plant materials and structural properties , supply culture to be carried over to generations and they remind us our past. With this study, it has been tried to determine these traces and contribute to carry over them to the forthcoming generations. In the first part, the purpose and scope of study is explained and it is stated which materials are used and what kind of a method is followed in process of research. Firstly, the purport of garden has been explained and then exchanges and developments of the Turkish gardens are explained accompanied by garden samples from past to present in the second part. Also by stating the general bases of Turkish gardens designs, relations between gardens and houses are handled as before and after the Republican Era and the relationship of houses-gardens in Edirne in the same period is evaluated. In the third part, samples of the gardens which have existed in the process of history in Edirne, are presented. In the fourth part, firstly, by giving information about the traditional Edirne houses and then properties of these houses and their gardens in the past are presented with Dr. Rıfat Osman?s samples. In the fifth part, topographical, geographical, physical and geological properties of field of research are specified. Also, information about historical and physical development process with socio-cultural structure of city (field of research) is presented. The sixth part constitutes of the determinings of examined 13 Traditional Edirne houses and their gardens. In the seventh part, evaluaitons are made about the determining of the examined house gardens. In the eighth part, conclusions have been made according to these evaluaitons and required suggestions are offered. This study is completed in July 2011 and it consists of 183 pages. Key Words: Traditional Edirne Houses Traditional House Gardens Typology of Gardens

Kozahane ve İpek Fabrikaları üzerinde bir araştırma ve Edirne Koza Han Restorasyon Projesi adlı tez çalışması altı bölümden oluşmaktadır.Bu çalışmada Edirne İli, Kaleiçi Mahallesi'nde bulunan Kozahane konu alınmıştır. Çalışmada yapının mevcut durumunun belgelenmesi, tarihsel gelişim sürecinin araştırılması ve korunmasına yönelik müdahalelerin belirlenmesi hedeflenmiştir.Çalışmanın birinci bölümünde, Kozahane'nin bulunduğu Edirne İlinin coğrafi konumu ve kurulduğu dönemdeki kültür, sanayi ve ticaret incelenmiştir. İpek böcekçiliğinin nerede doğduğu, Dünyadaki ve Türkiye'deki gelişimi araştırılmıştır.İkinci bölümde, ipek böcekçiliği ile ilgili yapılar, ipek böceği beslenen konutlar, ipek böcekçiliği okulu ve ipek flatür fabrikaları ile ipek dokuma fabrikaları araştırılmıştır. Bu yapıların genel özellikleri belirlenmiştir. Bursa'da ve Yunanistan'da koza ve ipekçilik ile ilgili yapılar hakkında genel bilgi verilmiştir. Bu yapıların teze konu olan Kozahane ile benzer yönleri belirlenerek, araştırılan yapılarla karşılaştırma olanağı yaratılmıştır. Bu şekilde Kozahane'nin ipek böcekçiliği ve ipek üretim sürecinin hangi kısmını kapsadığı belirlenmiştir. Belirlenen nitelikler sonucunda ilk yapılış amacı, kullanımı, kuruluş şeması ve kullanılan elemanlar araştırılmıştır.Üçüncü bölümde, Edirne Kozahanesi'nin tarihçesi araştırılmış ve Edirne İli üzerindeki konumu belirtilmiştir. Tapu Müdürlüğünde yapılan araştırmalar sonucunda yapılış tarihi net olarak bulunamadığı için, bölgenin tarihi araştırılarak, yaklaşık olarak yapım tarihi belirlenmiştir. Çalışmalar doğrultusunda Kozahane'nin genel özellikleri belirlenmiştir. Yapılan ölçümler doğrultusunda rölöveleri hazırlanmıştır. Yapıdaki bozulmalar, strüktürel bozulma, malzemede meydana gelen bozulmalar, işlevsel ve çevresel bozulmalar olmak üzere irdelenmiştir.Dördüncü bölümde, yapılan araştırmalar, benzer yapılarla karşılaştırmalı çalışmalar ve yapıda bulunan mevcut izlere dayanarak Kozahane'nin restitüsyon projesi önerisi çizilmiştir.Beşinci bölümde, Kozahane için koruma önerileri belirlenmiştir. Yapının restorasyonu için yapılacak çalışmalar basamaklı olarak anlatılmıştır. Yapıya yeni bir kullanım önerisi getirilerek, yapıda yapılacak olan koruma ve restorasyon çalışmalarının sonuçlarının sürekliliğini sağlamak amaçlanmıştır.Çalışmalarda elde edilen bulgular çalışmanın sonuç kısmında değerlendirilmiştir. Kozahane'ye yeniden işlev verilmesinin önemi sonuç kısmında vurgulanmıştır. Yapının restorasyonu ve yeniden kullanımının kente faydaları değerlendirilmiştir. The thesis, named as ?A study on the Cocoonery and Silk Factories: Restoration of Edirne Cocoonery?, is composed of six sections.The subject of this thesis is the Cocoonery in Kaleiçi District in Edirne Province. The aim of the study is to document the present state of the building, research the process of its historical development and determine the interventions in order to sure its protection.In the first part, geographical features of the province of Edirne where the Cocoonery is located are studied. It is followed by the investigation of cultural, industrial and commercial activities of the period when it is built. Origin of sericulture and its evolution in Turkey and in the world are researched.In the second part of the study, buildings of sericulture, silkworm breeding houses, sericulture training institutes, filatures and silk weaving factories are researched. General characteristics of these buildings are studied. General information about the buildings of cocoon and sericulture in Bursa and Greece are given. Similar aspects of these buildings with the Cocoonery studied in this thesis are determined and comparative studies are done. With the help of this, the role of the Cocoonery in the process of sericulture and silk production could be identified. In this way, more detailed information could be derived about the original use, organization and architectural features of the Cocoonery.In the third part, historical study about the Cocoonery is made and its location in Edirne Province is studied. Hence the building could not be dated with the research done in Directorate of Land Registry of Edirne, with the studies on the historical background of this district, approximate date of the construction is found. In accordance with the studies, general characteristics of the Cocoonery are obtained. Drawings of the building are prepared with the help of the taken measurements. The evaluated physical deformations in the building include structural deformations, material deteriorations and functional and environmental deformations.In the fourth part, using the information collected up to this phase including the historical research, comparative study and the traces gathered from the building itself, restitution proposal of the Cocoonery is prepared.In the fifth part, preservation recommendations for the Cocoonery are stated. The steps of the required work for the restoration of the building are defined. A new function for the building is determined aiming to provide the sustainability of the conservation and restoration work.In the conclusion part, the information gathered throughout the study is evaluated. Importance of proposing a new use for the Cocoonery is emphasized in this part. The benefits of the restoration and reuse of the building for the city are evaluated. 223

Yüksek Lisans Tezi Beş bölümden oluşan tezin birinci bölümünde, bu çalışmayla hedeflenen amaç ve konunun kapsamı açıklanmıştır. İkinci bölümde, tarihi konaklama yapılarının doğuşu, gelişimi ve yitirilme nedenleri ele alınmıştır. Üçünce bölümde, bu yapıların yitirilmeden günümüze kadar ulaşabilmesinin bir yolu olarak görülen yeniden işlevlendirme; gereklilikleri, önemi ve sağlayacağı yararlarla birlikte ele alınmıştır. Bu amaçla yapılacak müdahalenin mimari, koruma ve estetik açıdan etik sınırları çizilmiştir. Dördüncü bölümde, tarihi konaklama yapılarına verilebilecek çağdaş işlevin seçiminde belirleyici rol oynayan unsurlar, fizibilite yöntemiyle metodolojik olarak irdelenmiştir. Bu yapılara koruma-kullanım dengesi gözetilerek sistematik bir yaklaşım getirilmiş ve buna ek olarak engellilerin kullanım olanakları da değerlendirilmiştir. İrdelenen konuya referans olabilecek nitelikte, bir dönem konaklama hizmetini yerine getirmiş günümüzde yeniden işlevlendirilerek hayata kazandırılmış tarihi konaklama yapılarına dünyadan ve ülkemizden örnekler verilmiştir. Beşinci bölümde, Edirne Rüstempaşa Kervansarayı'nın fonksiyonelliği, edinilen bilgiler ışığında değerlendirilmiş, sorunlara çözüm önerileri getirilmiştir. Sonuç bölümünde, tarihi yapılarının ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan yaşatılabilmesi, halkın bir parçası haline gelebilmesi için koruma-kullanım dengesini gözeterek günümüz yaşam koşullarına uyum sağlamasının gerekliliği vurgulanmıştır. Tüm bu konuların anlatım yöntemi için şekiller, tablolar ve kataloglardan yararlanılmıştır. 257 sayfadan oluşan tez, 2011 yılında hazırlanmıştır. Abstract In the first part of this thesis, which consists of five chapters, is the description of intended purpose and scope of the topic of this work. The second part deals with the origin of accommodation buildings, their development, and the causes of deterioration. The third part examines the reuse of these buildings seen as a way of reaching modernity without loss while still dealing with their requirements, importance, and benefits. For this purpose, the boundries of the intervention which will be carried out were drawn from the point of the architectural, conservation, and aesthetic aspects. In the fourth part, the elements that play a role in determining the selection of the contemporary function given to the historical accommodation buildings were methodically scrutinized with the method of feasibility. A systematic approach was given to these buildings considering a balance between conservation and use and in addition to this, facilities for the disabled users were also evaluated. As a reference for thoroughly investigating this issue, examples from the world and our own country were given to the historical accommodation buildings, which fulfilled their service in a past period of history and brought back to life today by way of re-accommodation. Finally in the fifth part, the functionality of Edirne Rüstempaşa Caravanserai was evaluated in light of the information obtained and suggested solutions to the problems examined. The conclusion section emphasizes that the preservation of the historic structures from the point of economical, social and cultural aspects and the necessity of their adaptation of the present-day conditions by considering the balance of protection and use for being a part of the society. Forms, charts, and catalogs accompany this thesis for clarity. This thesis consisting of 257 pages was prepared in 2011.

Doktora Tezi Bu tezde ısı ve nem denetimi açısından en uygun betonarme yapı kabuğu sıralanışını ortaya koyabilmek için ülkemiz iklim koşullarında belirlenen illerin meteorolojik verileri kullanılarak, sayısal ve deneysel çalışma yapılmıştır. Çalışmanın kapsamında yapı kabuğu kesitleri yalıtımın betonarme duvar içerisindeki farklı konumları olarak sınırlandırılmış ve yalıtımsız durum dahil olmak üzere 8 farklı konum incelenmiştir. Ayrıca yalıtım kalınlığı ve yalıtım malzemesi farklılığı incelenerek sonuçlar değerlendirilmiştir. Birinci bölümde çalışmanın amacı ve önemi vurgulanmıştır. Ayrıca yapı kabuğunda nem sonucu ortaya çıkabilecek zararlar belirtilmiştir. İkinci bölümde, ısı ve nem ile ilgili teorik bilgiler yer almaktadır. Isı ve nem geçişinin hesaplanmasında kullanılan yöntemler açıklanmıştır. Ayrıca bu bölümde literatürde yer alan çalışmalar incelenerek özet bilgileri sunulmuştur. Bu tez çalışmasının mevcut çalışmalara göre yeri belirlenmiş ve farklılığı ortaya koyulmuştur. Üçüncü bölümde, sayısal ve deneysel yöntemler detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Hesaplamalarda kullanılacak iklim bölgeleri ve malzeme özellikleri verilmiştir. Elde edilen deney sonuçları ve sayısal sonuçların karşılaştırılması ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Dördüncü bölümde, sayısal yöntemin uygulama çalışması yer almaktadır ve ülkemiz iklim bölgelerine göre sekiz farklı yapı kabuğu sisteminin hesaplamaları yapılmıştır. Her iklim bölgesinde seçilmiş örnek İl'e göre yapı kabuğu kesitlerinin kış dönemi sonuç grafikleri oluşturularak değerlendirme yapılmıştır. Beşinci bölümde, çalışmada uygulanan yöntemle elde edilmiş olan verilerin genel bir bakış açısı altında farklı ölçütlere göre değerlendirilmesi yapılmıştır. Öncelikle iklim bölgeleri kendi içerisinde değerlendirilmiş ve her iklim bölgesinde yapı kabuğu seçeneklerinin birbirlerine göre sıcaklık ve nem değişimleri açıklanmıştır. Daha sonra yalıtım kalınlığının değişimi ve yalıtım malzemesinin değimi ile kesitlerdeki sıcaklık ve nem değişimleri değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda genel değerlendirmeler yapılarak öneriler sunulmuştur. Abstract In this study the numerical and experimental work, using the meterological datas of the chosen cities, to present the most suitable reinforced concrete structure building envelope line for the control of heat and moisture, has been done. In scope of this work, building envelope sections qualified different situations in reinforced concrete wall and 8 different position with unisolated state evoluated. Besides that the results are considered by examining the insulation thickness and the insulation material differences. In first section, the aim and importance of the work is emphasized. In second section, there are theorical information about the heat and moisture. The procedure which used the heat and moisture flow is explained. In third section, the numerical and theorical procedures are explained as detailed. The experimental and the numerical results are compared and evaluated. In fourth section, application work of numerical procedure is done and eight different building envelope system calculations are given. The winter period result graphics are constituted and evaluated for a city which is chosen for every climate region. In fifth section, the results which obtain from the used prosedure in this work, are evaluated for the different criteria by the general view of sigth. Firstly, the climate regions are considered and the temperature and moisture variation are presented in every climate region. Later, the change of the isolation thickness, insulation material and the temperature and the moisture variety are considered. The general evaluations are done with the gained parameters and the suggestion are presented.

Yapılar taşıyıcılık açısından güvenli, fonksiyonel, estetik ve kullanıcıların konfor şartlarını yerine getirmelidir. Türkiye'de tüketilen enerjinin önemli bir kısmı binalarda ısıtma enerjisi olarak kullanılmaktadır. Binalardaki ısı kayıplarını en aza indirdiği ve projede tasarım esnekliği sağladığı için yapım sisteminde dolgu bloklu dişli döşemeler son zamanlarda en yaygın kullanılan sistemdir.?Türkiye'de Dişli Döşemelerde Kullanılan Dolgu Malzemelerinin İncelenmesi Ve Isıl Geçirgenlik Açısından Değerlendirilmeleri? konulu tez çalışması hesap ve analiz yöntemine dayalı olarak Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Ana Bilim Dalında hazırlanmıştır.Tez çalışması yedi bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde taşıyıcı sistem ve ısıl konforun öneminden bahsedilirken, ikinci bölümde betonarme yapım sistemi ve betonarme döşeme çeşitleri tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde dolgu bloklu dişli döşeme sistemleri açıklanmıştır. Dördüncü bölümde dolgu bloklu dişli döşemelerde kullanılan dolgu malzemeleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Beşinci bölümde ısıl konfor ve değişkenlerinin neler olduğu, ısı iletim mekanizmaları açıklanmış, yapı elemanlarının ısıl geçirgenliklerini hesaplama yöntemleri tanıtılmıştır. Altıncı bölümde ise hazırlanan teras çatı kesitlerinin TS 825 dikkate alınarak dört farklı derece gün bölgesine göre ısı geçişi hesaplamaları yapılmıştır. Son bölümde ise elde edilen veriler ısıl geçirgenlik, ısı akısı ve iç yüzey sıcaklıkları açısından değerlendirilerek sonuçlar yorumlanmış ve sonraki çalışmalar açısından öneriler getirilmiştir. Ayrıca hesaplamalarda yararlanılan çizelgeler Ekler bölümünde verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Dolgu Bloklu Dişli Döşemeler, Teras Çatılar, Isıl Konfor, Tuğla, Bims, Gazbeton, EPS Structures meet safe, functional, aesthetic requirements of users? comfort in terms of carrying process. Vast majority of energy consumed in Turkey is used as heating energy in buildings. Toothed floors with filling block are the system commonly used in recent times in structure system since they minimize heat losses in buildings and provide design flexibility in projects.Thesis study themed as ?Examination of Filling Materials Used in Toothed Floors in Turkey and Evaluation In Terms of Thermal Transmittance? has been prepared by Department of Architecture, Institute of Science, Trakya University based on calculation and analysis method.Thesis study consists of seven parts. In first part, while significance of carrying system and thermal conform has been mentioned in detail, in second part, varieties of concrete masonry system and reinforced concrete flooring have been introduced. In third part, toothed floor with filling block has been described. In forth part, filling materials used in toothed floors with filling blocks have been investigated in detail. In fifth part, what thermal comfort and its variables and thermal conductivity mechanisms have been described, calculation methods of thermal transmittance of structure elements have been introduced. In sixth part, heat transfer calculations of prepared terrace roof cross-sections have been conducted to four different degree daylight sections by considering TS 825. In final section, obtained data have been evaluated in terms of thermal transmittance, heat flow and internal surface temperatures and relevant results have been interpreted and afterwards following suggestions have been put forward in terms of following studies. In addition to this, schedules utilized in calculations have been provided in Appendices part.Key Words: Beam Floors with Filling Block, Terrace Roofs, Thermal Comfort, Brick, Beams, Autoclaved Concrete, Expanded Polystyrene Foam. 178

Bu çalışmada Türkiye'nin farklı derece-gün bölgelerinde güneş enerjisinin mekanlarda ısıtma amaçlı kullanımına yönelik olarak, bina kabuğunda alınan önlemlerin uygulanabilirliğine dikkat çekmek amacıyla edilgen sistemlerden kış bahçesi, Trombe duvarı ve saydam yalıtım uygulamalarının enerji kazancına olan etkileri araştırılmış ve hesaplanmıştır.Birinci bölümde çalışmanın amacı ve önemi vurgulanmıştır. Ayrıca enerji tüketiminde önemli bir paya sahip olan bina sektöründe, enerji verimliliğini artırmak amaçlı önlemlerden söz edilerek, yasa ve yönetmeliklerin öngördüğü koşullara değinilmiştir.İkinci bölümde, güneş enerjisinden mekanlarda ısıtma amaçlı kazanç sağlamayı olanaklı kılan ve güneş mimarisine ilişkin literatür çalışması yapılmıştır. Özellikle bina kabuğunu oluşturan opak ve saydam yüzeylerin optik ve termofiziksel özellikleri ile güneş enerjisinden edilgen anlamda kazanç sağlamadaki etkilerinden söz edilmiştir. Ayrıca çalışmanın özünü oluşturan kış bahçesi, Trombe duvarı ve saydam yalıtım uygulaması gibi güneş mimarisi elemanları ile ilgili teorik bilgi verilmiştir.Üçüncü bölümde, güneş mimarisi elemanlarından ısı kazançları eldesi için edilgen sistemlerin tasarımında yararlanılan ?Kullanılamayan Enerji Yöntemi?ne ilişkin hesap adımları ve güneş ışınımı ile ilgili teorik açıklamalar yapılmıştır.Dördüncü bölümde, TS 825 ?Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı? na göre Türkiye'nin farklı derece-gün bölgelerinden seçilen Antalya, Edirne, Eskişehir ve Erzurum illerine ait iklim verileri açıklanmıştır. Güneş mimarisi elemanları aracılığı ile elde edilecek kazançların hesaplanabilmesi için ele alınan örnek binaya ilişkin özellikler verilmiştir. Binanın mevcut durumundaki ısı kayıplarının tespit edilebilmesi için TS 825'e göre ısı kayıp/kazançları hesaplanmıştır.Beşinci bölümde ise, ele alınan örnek binaya kış bahçesi, Trombe duvarı ve saydam yalıtımlı duvar uygulanarak, güneşten elde edilen ısı kazançları ?Kullanılamayan Enerji Yöntemi? ne göre hesaplanmıştır. Çalışmada güneye yönelik, masif duvar ve döşeme elemanına sahip kış bahçesi ile betonarme, tuğla ve gazbeton duvar malzemelerinden oluşan Trombe duvarı ve saydam yalıtımlı duvar kuruluşunun farklı derece-gün bölgelerindeki güneş enerjisi kazançları elde edilmiştir. Trombe duvarı uygulamasında duvar yüzey renginin koyu, doğal malzeme ve açık renkli seçenekleri ele alınmıştır.Sonuçlar bölümünde, kış bahçesi, Trombe duvarı ve saydam yalıtım uygulaması ile güneş enerjisinden elde edilen ısı kazançlarının binanın enerji etkinliğine olan katkısı irdelenmiştir. Binanın ısı enerjisi ihtiyacının incelenen güneş mimarisi elemanları ile güneş enerjisinden karşılanma oranları ve ısıl verimleri, farklı derece-gün bölgeleri için çalışmada seçilen iller bazında karşılaştırılmıştır.Anahtar kelimeler: Güneş mimarisi elemanları, Trombe duvarı, kış bahçesi, saydam yalıtım malzemesi, ısıl verim, Kullanılamayan Enerji Yöntemi In this thesis study, the effects of greenhouse, Trombe wall and transparent insulation applications on energy gain were calculated by taking into consideration the prevention applications on building wall cover for heat gain from solar energy in different degree-day regions of Turkey.In the first chapter of the study, the previous studies on heat gain were examined by stressing the importance and purpose of this study.In the second chapter, the studies on solar architecture and heat gain from solar energy were examined. In addition, theoretical information about solar architecture elements such as greenhouse, Trombe wall and transparent insulation was presented, and the optical and termophysical properties of the opaque and transparent surfaces on the building cover and the effects of those on passive heat gain from solar energy were also described in this chapter.In the third chapter, theoretical information about solar radiation was presented by making calculations of Unutilizability Energy Method which have been used in the designs of passive systems for heat gain through solar architecture elements.In the fourth chapter, the climatic data of Antalya, Edirne, Eskişehir and Erzurum in different degree-day regions of Turkey in accordance with TS 825 were presented. For calculating heat gain through solar architecture elements, the characteristics of the sample building were displayed. The heat gain/loss of the building was calculated in accordance with TS 825.In the fifth chapter, heat gain from solar energy was calculated by applying greenhouse which has massive wall and floor element, Trombe wall comprising reinforced concrete, brick and autoclaved aerated concrete and transparent insulation, all south facing, on the sample building in different degree-day regions. The calculations proved that heat gain was provided from the sample building. In the application of Trombe wall, dark coloured, natural coloured and light coloured wall surface choices were desired.In conclusion chapter, through the application of greenhouse, Trombe wall and transparent insulation, the complementary quality of heat gain from solar energy for energy efficiency of the building was discussed. The rates of the heat gain of the building from solar energy in consequence of greenhouse, Trombe wall and transparent insulation applications in different degree-day regions were compared.Key words: Solar architecture elements, Trombe wall, greenhouse, transparent insulation materials, thermal efficiency, Unutilizability Energy Method 165

Yüksek Lisans Tezi Her dönemde kültür ve çevre ilişkilerinin yansımalarını konut alanları üzerinde görmek mümkündür. Kültürel çeşitliliğin değiştirdiği konut alanları, tarihi süreçleri algılamamıza ve sınıflandırmamıza yardımcı olan en önemli belgelerden biridir. Altı bölümden oluşan bu çalışmanın amacı tarihsel gelişim sürecinde konutun sahip olduğu çok yönlü ilişkiler zincirini araştırmak ve konut alanlarındaki bu değişime neden olan kültürel çeşitliliği seçilen örnek alan çalışması ile birlikte irdelemektir. Birinci bölüm; çalışmanın amacını ve izlenen yönleri içeren giriş bölümüdür. Bölüm 2'de Kültür ve Kültür-Konut ilişkisi başlığı altında kültür kavramı birçok araştırmacının yaptığı tanımlamalar doğrultusunda irdelenmekte , kültür değişimi ve kültürü etkileyen faktörler üzerinde durulmaktadır. Bölüm 3'de kültürel değişimin konut alanlarındaki yansıması; konutta değişim ve konut-kullanıcı ilişkisi değişimi başlıkları altında incelenmekte, konut alanındaki değişim ise, fiziksel ve sosyo-kültürel değişim olarak iki başlık altında ele alınmaktadır. Bölüm 4'de kültür konut ilşkisi İstanbul, Ortaköy semti ile örneklendirilmektedir; Örnek alanın değişim ve gelişimi, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi başlıkları altında ele alınmaktadır. Bölge ile ilgili yapılaşma, yapı kullanımı, yapı strüktürü, donatı durumu ve ulaşım sistemiyle ilgili bilgi verilmektedir. Bölüm 5'te belirlenen çalışma alanının günümüzdeki yapılaşma durumu, yapı kullanımı, yapı strüktürü, donatı durumu ve ulaşım sistemi incelenmekte ve mevcut sorunlara dikkat çekilmektedir. Öneri yaklaşımlar ile bölgeye ilişkin sorunlara alternatif çözüm önerileri geliştirilmektedir. Değerlendirme ve Sonuç başlıklı 6. Bölümde; yapılan araştırmalar ve alan çalışmasından elde edilen veriler ışığında, konut alanlarında kültürel çeşitliliğin etkileri hakkında genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Anahtar kelimeler: Kültür, Konut, Kültür- Konut ilişkisi, Ortaköy, Değişim, Kültürel çeşitlilik. Irrespective of the period, it is possible to observe the reflections of cultural and environmental relations on the field of housing. This field, which is transforming through cultural diversity, is one of the most significant documents enabling us to perceive and classify historical processes. The aim of this study which is comprised of six separate sections is to examine both the chain of the multi-directional relations that a specific dwelling entails within the context of the historical processes it went through, and the cultural diversity that evokes the transformation in the field of housing by referring to a specific sample field work. The first section is the prologue in which the aim of the study and the examined aspects are stated. In section 2, "The Culture-Housing Relationship", the concept of culture will be examined by looking at the definitions set forth by various scholars. In addition, the issues of cultural transformation and the factors affecting culture will also be scrutinised. In section 3, the reflections of cultural transformation on the field of housing will be examined under the heading of "Change of the Dwelling and Dwelling-Customer Relations". The change in the field of housing, on the other hand, will be examined under two headings: "Physical Change" and "Socio-Cultural Change" In section 4 the relationship between culture and housing will be examined further with providing examples from the Ortaköy district of Istanbul. The transformation and development of this district is examined under three headings: "The Byzantine Period", "The Ottoman Period", and "The Republican Period". Information concerning the settlement, dwelling usage, building structure, reinforcement conditions and transport systems will also be included. In section 5, the area's settlement condition, dwelling usage, building structure, reinforcement conditions and transport systems that we observe today and the existing problems will be examined. Approaches of recommendations will be provided for finding solutions to the problematic aspects of the specified area. In section 6, under the heading "Assessment and Conclusions", a general assessment about the effects of cultural diversity on the field of housing will be provided in the light of the data obtained from both research and field work. Keywords: Culture, Housing, Culture-Housing relationship, Ortakoy, Transformation, Cultural diversity

Doktora Organik bir malzeme olan ahşap, zamanla biyolojik bozulmalara maruz kalmaktadır. Ahşabın kullanım yerinde mantar ve böcekler tarafından tahrip edilerek çürütülmesi, geleneksel ahşap yapıların sayısının her geçen yıl azalmasına neden olmaktadır. Bu araştırma ile yeni ahşap malzeme üzerinde başarıyla uygulanan çağdaş emprenye tekniklerinin, tarihi yapılardaki eski ahşap malzeme üzerindeki etkinliği belirlenerek, bu yapıların restorasyonunda yerinde emprenye tekniklerinin uygulanabilirliğinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu bağlamda Geleneksel Tekirdağ Evleri üzerinden alınan çam ve meşe numuneler ebatlanarak kendi aralarında sınıflandırılmıştır. Numuneler organik solventli ve suda çözünen iki tip emprenye maddesi kullanılarak, sürme ve enjeksiyon yöntemleriyle emprenye edilmiştir. Emprenye edilen numuneler ve emprenye edilmemiş kontrol numuneleri mekanik testlerden geçirilerek, emprenye işleminin, ahşabın mekanik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Emprenyeli numuneler eskitilmiş ve kontrol numuneleriyle birlikte böcek ve mantar sorunu bulunan Tekirdağ Ertuğrul Mahallesi, İskele Caddesi 70 pafta, 263 ada, 14 parsel kadastral tanımlı eski yapıya bırakılmıştır. Numuneler yapıda 20 hafta süreyle bekletildikten sonra, bozulma dereceleri bakımından karşılaştırılmıştır. Eski ahşap malzemeye uygulanan emprenye işleminin mekanik özelliklere etkisi, kimyasalların absorbsiyon miktarları ve her bir yöntemin biyolojik bozulmalara karşı etkinliği birlikte değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yerinde emprenye işlemlerinin koruyucu etkisi kadar olumsuz etkileri de vardır. Bu nedenle uygulama öncesi, emprenye edilecek ahşap malzemenin mekanik değerleri ölçülmeli; emprenye işlemi, malzemeye getirileri ve götürüleri irdelendikten sonra uygulanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Ahşap, biyolojik bozulma, restorasyon, koruma, emprenye Wood as an organic material is exposed to biodegradation over time. Since wood is damaged by fungus and insects, the number of traditional wooden structures decreases every coming year. In this study, the effectiveness of modern treatment techniques which was applied successfully on new wooden material will be determined over old wooden material and the applicability of treatment-in-place techniques in restoration of these constructions will be investigated. For that purpose, pine and oak samples gathered from traditional Tekirdağ Houses were sized and classified among each other. By using two types of treatment materials, organic solvent and water soluble, samples were treated through application and injection methods. Treated samples and control samples which were not impregnated were mechanically tested and the effects of treatment procedure on mechanical features of wood were checked. Treated samples alongside with old samples and control samples were left to the old structure on Tekirdağ Ertuğrul Square, İskele Street 70 map section, 263 city block, 14 parcel cadastral defined where there was insect and fungus problem. These samples after being left in the structure for 20 weeks were compared with each other in terms of their deterioration level. The effects of treatment procedure applied over old wooden material on mechanical features, absorption amounts of chemicals and effectiveness of every single method against biodegradation were evaluated together. According to research results, treatment-in-place methods are protective but at the same time it has negative effects as well. Because of that reason, in pre-application process, mechanical values of wooden structure to be treated should be measured; treatment procedure should be applied after analyzing the costs and benefits. Key Words: Wood, biodegradation, restoration, preservation, treatment

Doktora Bu çalısmada, Vize-Pınarhisar (Kırklareli) yöresindeki Soğucak formasyonu kalkerlerinin; jeolojik, mineralojik, fiziksel, mekanik, teknolojik, kimyasal özellikleri belirlenerek restorasyonda kullanılabilirliği ve uygunluğunun irdelenmesi amaçlanmıstır. Soğucak formasyonu, Orta Eosen'de baslayan ve Oligosen baslarına kadar süren bir transgresyon (denizlerin karaya ilerlemesi) sonucunda self ortamında depolanan resif-kıyı karmasığı karbonatlarından kurulmustur. Zaman asmalı olarak ilerleyen transgresyon sürecinde (Orta Eosen ? Oligosen) kıyı morfolojisi, hidroliği ve deniz seviyesi değisimleri farklı resif tipleri ile birlikte genis bir kıyı karbonat kompleksinin bir arada toplanmasına yol açmıstır. Vize-Pınarhisar bölgesi kalkerlerinin ve Küçük Ayasofya Kilise Camii, Vize Antik Tiyatro (Odeon), Serbetdar Hasan Bey Camii gibi Vize dolaylarındaki tarihi eserlerin restorasyonları sırasında örnekler alınarak yapı taslarının ve ocak taslarının tüm içyapı özellikleri irdelenmistir. Özellikle Trakya bölgesi ve ?stanbul'un tarihi yapılarında yoğun olarak kullanılan Pınarhisar ve Vize bölgesi yapı taslarının tüm yapısal özellikleri ele alınarak restorasyonlarda kullanılabilirliğini amaçlayan TS 699'daki deneyler yapılmıstır. Deney sonuçları karsılastırılarak bölge kalkerlerinin restorasyonda kullanımı açısından olumlu ve olumsuz etkileri ortaya konmustur. The aim of this study is to investigate the geological, mineralogical, physcial, mechanical and technological properties of the limestone Soğucak formation with regard to proper and beneficial usage in building restorations. Soğucak formation is characterized by a complex deposition of the refal and coastal carbonates on shelf during transgression ranging from middle Eocene to early Oligocene. It is consequently developed as time-transgressive, and its deposition period is not unique. Also, coastal morphology, hydrology and sea-level changes caused formation of various refal types and coastal depositions during the long-stage transgression. Limestones samples collected from the Vize-Pınarhisar region as well as from the Vize Küçük Ayasofya Church-Mosque (Gazi Süleyman Pasa Church-Mosque), Serbetdar Hasan Bey Mosque, Vize Antique Theatre and the internal structures of the collected limestones have been studied. The stones of the Pınarhisar and Vize region were widely used especially in the historical buildings of the Thrace and Istanbul. In order to determine the usage of those building stones for restoration purposes, the experiments were carried out on the basis specified in TS- 699. By making comparison for the experimental outcome, usability as well as pros and cons of the region limestone for restoration purposes has been evaluated.

Edirne Tunca bölgesindeki yerleşmenin biçimlenişinde, bölgenin maruz kaldığıtaşkınların önemli rolü bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı ve önemi, Edirne Tuncabölgesindeki yerleşmenin biçimlenişinde, taşkın faktörünün nasıl rol oynadığını veEdirne Tunca bölgesinde sürdürülebilir yerleşmenin biçimlendirilmesi için öncelikletaşkın probleminin çözülmesi gerekliliğini ayırt edici ve detaylı bir şekilde göstermektir.Çalışmada, yerli ve yabancı kaynak araştırması yapılmış, analiz ve değerlendirmemetodu kullanılmıştır.Tezin ikinci bölümünde araştırmanın dayandığı temeller gösterilmiştir.Sürdürülebilirlik kavramı, sürdürülebilir yerleşme ve bunu inceleyen çalışmalar,araştırmayla ilgili diğer kavramlar, Edirne Tunca bölgesinde yer alan yerleşim alanları,doğal ve arkeolojik sit alanları ve tarım arazilerinin sahip olduğu değerler araştırılmıştır.Üçüncü bölümde, Edirne Tunca bölgesinde bulunan yerleşim birimleri, doğal vearkeolojik sit alanları ile tarım arazilerindeki taşkın etkisi incelenmiştir. Çalışmaalanında bulunan tarım arazileri etüt edilerek mevcut bitki deseni tespit edilmiş vetaşkınların sebep olduğu ekonomik kayıplar hesaplanmıştır. Edirne'nin tarihi boyuncamaruz boyunca kaldığı taşkınlar ve bunların neden olduğu sonuçlara ilişkin bilgiler,1945-1955 yılları arasında gazete koleksiyonlarından, 1955'ten sonrakiler ise Devlet Suşleri arşivlerinden yararlanılarak açıklanmıştır. Edirne'yi taşkınlardan korumak içinyapılmış seddelerin röleveleri alınarak haritalara işlenmiş ve mevcut taşkın planı elealınmıştır. Edirne'de taşkına neden olan kaynaklar analiz edilmiştir.Sonuç bölümünde ise, taşkınların sebep olduğu zararlar incelenmiş ve meydanagelen sonuçlar ortaya konmuştur. Edirne Tunca bölgesinde sürdürülebilir yerleşmeninbiçimlendirilmesi için, taşkın probleminin çözülmesi gerektiği değerlendirilerek, taşkınkontrolü için bir baraj projesi önerilmiştir.Anahtar kelimeler:¢ Sürdürülebilir Yerleşme⢠Edirne Tunca Bölgesi⢠Taşkın⢠Doğal sit⢠Arkeolojik Alanlar⢠Tarım Alanları Floods occurred in Edirne Tunca District have an important role in the formationof settlement for the district. The purpose of this study is to present how the overflowsfactor perform in the formation of settlement of Edirne Tunca District and itsimportance shows differentially and in detail that the necessity of solving the problemof overflow for the formation of sustainable settlement in the region. In this study,native and foreign resources have been investigated and the methodologies of analysisand assessment have been used.In the second section of the thesis, principals of the research have beenpresented. The concept of sustainability, sustainable settlement and the studies thatexamine these conceptions related to the investigation were exanined. The values ofsettlement areas in Edirne Tunca District, protection areas of natural living,archaeological areas and agricultural fields have been studied.In the third section, the effects of overflow in location units, protection areas ofnatural living and archaeological areas, farming sites in Edirne Tunca District. Botanicpattern has been determined with surveying the agricultural fields and the economicalloss resulted form overflows have been computed. Data related to the overflows duringthe history of Edirne and their reasons and results have been explained with collectionsof newspapers for the date from 1945 to 1955 and the archives of DS for the date laterthan 1955. The measurements of levees constructed for protection of Edirne fromoverflows have been processed to maps and existing overflow plan has been discussed.The sources of overflow events in Edirne have been analyzed.In the conclusion part the damages resulted from the overflows have beensearched and outcomes have been exhibited. By evaluating the necessity of solvingoverflow matter for the formation of sustainable settlement in Edirne Tunca District, adam project has been recommended.Keywords:⢠Sustainable Settlement⢠Edirne Tunca District⢠Floods⢠Natural Treasures⢠Archaeological Areas⢠Farming Areas 105

Ill ÖZET Yüksek Lisans Edirne'de İki Hıristiyan Yapısı: Bulgar Ortodoks Kiliseleri (Kıyık, Uzunkaldırım) Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Bu çalışmada, XIX. yüzyılda Edirne'deki Bulgar cemaatine ait iki Ortodoks kilisesi incelenmiştir. Bu yapılardan biri Kıyık'ta yer alan Sv. Georgi Kilisesi, diğeri ise Uzunkaldırım semtindeki Sv. Konstantin ve Helena Kilisesi'dir. Tez konusu olarak ele alınan bu iki kilise, Bulgar cemaatine ait ibadet yapısı olması ve XIX. yüzyıl Bulgar kilise mimarisinin özelliklerini yansıtması açısından önem taşımaktadır. Tezde yapıların plan, cephe ve strüktürel özellikleri incelenerek XIX. yüzyıl Bulgar kilise mimarisi içindeki yerleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma 8 bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde; Edirne'deki Bulgar Ortodoks kiliselerinin inceleme konusu olarak seçilmesindeki nedenler belirtilerek tezin amacı ve bu amaç için kullanılan yöntemler anlatılmaktadır. İkinci bölümde; kiliselerin bulunduğu Edirne ilinin tarihsel gelişimi, fiziki ve demografik yapısı ile Edirne'deki Bulgar yerleşiminden söz edilmektedir. Üçüncü bölümde; Osmanlı dönemindeki azınlık hakları, Hıristiyanlık, Bulgarların bağımsızlıklarını kazanma mücadeleleri, inançları ve bağımsız Bulgar kilisesinin kuruluşundan bahsedilmektir. Dördüncü bölümde; Bulgar kilise mimarisinin genel özellikleri ve gelişimi açıklanmaktadır. Beşinci bölüm; XIX. yüzyıl Bulgar Uyanış dönemi kilise mimarisinin genel özelliklerini ve yine bu döneme ait, Bulgaristan'da yer alan, bazilikal planlı yapı örneklerini kapsamaktadır. Altıncı bölümde; Edirne'deki iki Bulgar Ortodoks kilisesi hakkında bilgi verilmekte; her iki yapıya ait fotoğraf ve çizimler yer almaktadır. Ancak bu çalışmaya başladıktan bir yıl sonra Sv. Georgi Kilisesi'nin restorasyonuna başlanmış ve Mayıs 2004'te de tamamlanmıştır. Bu nedenle Sv. Georgi Kilisesi, restorasyondan önceki durumu ile değerlendirilmiş olup restorasyon esnasındaki değişikliklere ise yine bu bölümde ayrıca değinilmiştir. Yedinci bölümde; Sv. Georgi Kilisesi ile Sv. Konstantin ve Helena Kilisesi'nin birbirleriyle ve beşinci bölümde bahsedilen yapı örnekleriyle karşılaştırmalı çalışması yer almakta; yapılar, bölümlerinin benzerlik ve farklılıklarına göre değerlendirilmektedir. Sekizinci bölümde de sonuç olarak, Edirne'deki iki Bulgar Ortodoks kilisesinin XIX. yüzyıl Bulgar kilise mimarisi içindeki yerleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Ek olarak Sv. Konstantin ve Helena Kilisesi kitabesinin Bulgarca çevirisi ile Sv. Georgi Kilisesi'nin restorasyon çalışmalarına ait belge ve fotoğraflar verilmiştir. Aralık 2004'te tamamlanan çalışma 291 sayfadan oluşmaktadır.IV Anahtar kelimeler 1. Edirne 2. Kilise 3. Bulgar kilisesi 4. Ortodoks kilisesi 5. Sv. Georgi 6. Sv. Konstantİn ve Helena 7. Uzunkaldınm 8. Kıyık SUMMARY Master Degree Two Christian Buildings in Edirne: Bulgarian Orthodox Churches (Kıyık, Uzunkaldırım) Trakya University The Institute of Science and Engineering Department of Architecture In this study, two orthodox churches, built in the 1 9th Century, belonging to the Bulgarian community in Edirne have been investigated. One of the structures is the Sv. Georgia Church located in Kıyık and the second one is Sv. Constantine and Helena Church in Uzunkaldırım. The two churches as the subject of this thesis are important because they are religious buildings of the Bulgarian community and they reflect the structural characteristics of 1 9th century Bulgarian church architecture. In this thesis, plan, frontal and structural characteristics of these buildings and their place in the 19th century Bulgarian church architecture have been evaluated. This thesis consists of 8 chapters: In the first chapter; the reasons why these two Bulgarian churches in Edirne have been selected for the subject of investigation and the purpose and the methods to reach these purposes are explained. In the second chapter, the historical development, physical and demographic structure of the province of Edirne and the Bulgarian settlement in the city are mentioned. In the third chapter, minority rights in the Ottoman era, Christianity, the Bulgarian struggle for independence, their beliefs and establishment of the independent Bulgarian Church are discussed. In the fourth chapter, development and general characteristics of the Bulgarian Church architecture are explained. The fifth chapter consists of general characteristics of the 19th century Bulgarian Awakening Era church architecture and basilical planned building examples in Bulgaria dating this period. In the sixth chapter, information is given about the two Bulgarian Orthodox Churches in Edirne with accompanying pictures and drawings of the two buildings. But, one year after the beginning of this study, restoration of Sv. Georgia Church was commenced and was finished in May 2004. Therefore, Sv. Georgia Church is evaluated in its pre-restoration state and changes in the course of restoration are also mentioned. In the seventh chapter, Sv. Georgia and Sv. Constantine and Helena Churches are compared with each other and with the examples mentioned in the fifth chapter. The buildings are evaluated in respect to their similarities and differences. Finally, in the eighth chapter, the places of the two Bulgarian Orthodox Churches in Edirne in the 1 9th century Bulgarian church architecture are discussed.VI The Bulgarian translation of the Sv. Constantine and Helena epigraph and documents and photographs of the restoration work of the S v. Georgia Church are given in the appendix. This study which is finished in December 2004 consists of 291 pages. Key words: 1. Edirne 2. Church 3. Bulgarian church 4. Orthodox Church 5. Sv. Georgia 6. Sv. Constantine and Helena 7. Uzunkaldinm 8. Kıyık 301

ÖZET İnşaat teknolojisi son yıllarda büyük bir gelişme süreci içerisindedir. Her alanda çok sayıda malzeme üretimi mevcuttur. Ancak bu farklı malzemelerin özellikleri tam ve doğru olarak bilinmedikçe mimarların doğru malzeme seçimi yapmaları imkansız hale gelecektir. Büyük şehirlerin oluşması, çok katiı yapılara olan eğilim, deprem gibi doğal afetler sonucu oluşan risklerin büyük boyutlara ulaşması gibi sebepler, yeni malzemeler ile ilgili gelişmeleri daha da hızlandırmıştır. Bu araştırmalar sonucunda inşaat sektörüne giren malzemelerden biri de gazbetondur. Yaklaşık 100 yıl önce başlayan sistematik bir gelişmenin ürünü olan gazbetonun Türkiye'deki üretimi ilk defa 1966 yılında gerçekleşmiştir (8). Ülkemizde 1989 yılına kadar sadece bir tesiste üretilen gazbeton, günümüzde ise YTONG, ÇİMENTAŞ ve NUH BETON adlı firmalar tarafından üretimine devam edilmektedir. Bu çalışmada amaç, gazbetonu tanıtmak, pzellikle ülkemizde üretilen gazbetoıt ürünlerin fiziksel özellikleri hakkında ölçüm sonuçlarına dayalı bir araştırmayı ve değerlendirmeyi gerçekleştirmektir. ` Ülkemiz İnşaat Sektöründe Gazbeton Kullanımı ` başlıklı bu çalışma 6 bölümden oluşmaktadır. Birinci ve ikinci bölümde, konu ile ilgili genel bilgiler verilerek geçmişten günümüze gazbetonun tarihçesi ve gelişim süreci anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde, gazbetonun bileşenleri tanıtılarak gerekli bilgiler verilrriektedir. Gazbetonun iç yapısı tanıtıldıktan sonra gazbetonun üretim teknolojisi anlatılmıştır.XI Üretim sırasındaki; hammaddenin kalıplara dökülmesi, malzemenin kesilmesi, kür uygulaması, parçalara ayrılması, paketlenmesi ve depolanması aşamaları detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Bu aşama için Trakya Bölgesi'nde Tekirdağ Saray'da bulunan Ytong fabrikası, İzmir'de bulunan Çimentaş fabrikası gezilerek fotoğraflar çekilmiştir. Nuh Çimento fabrikası ile gerekli organizasyon sağlanamadığı için gezilememiştir. Gazbetonun üretim aşamaları ile tanıtılmasından sonra, TSE 453 standartına göre sınıflandırılması verilmiştir. Bu bölüm gözlem, görüşme ve kaynak taraması sonucu oluşmuştur. Dördüncü bölümde gazbetonun ürün özelliklerinden bahsedilmiştir. Bu bölümde uluslar arası makalelerden elde edilen bilgiler doğrultusunda, fiziksel özellikleri bakımından; gazbetonun ısı iletkenliği, ısıl atalet davranışları ve neme karşı göstermiş olduğu değişimin malzeme iç yapısına bağımlılığı da incelenmiştir. Mevcut kaynaklar gazbetonun ürün özelliklerinin sadece yoğunluğa değil, ısı iletkenliğine, ısı kapasitesine, gözenekliliğine, ortalama gözenek büyüklüğüne ve malzeme yapısı değişikliğine bağımlı olduğunu ifade etmektedirler. Tezde verilen bu bilgilerden sonra, beşinci bölümde ise; ülkemizde üretilen gazbetonlarm su karşısındaki davranışlarının deneysel olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bunun için de, gazbeton üreten üç farklı firmadan numuneler alınarak iki farklı dönemde deneyler yapılmış ve sonuçlar detaylı bir şekilde incelenmiştir. Gazbetonun su karşısındaki davranışları; higroskopik denge nemliliği, su emme değerleri, doyma nemliliği ve kuruma davranışı başlıkları altında ayrı ayrı ele alınmıştır. Sonuçlar tablo ve grafiklerle açıklanmıştır. Beşinci bölümde ayrıca alternatif malzeme ile karşılaştırma açısından bir ön deney kapsamında deneysel çalışma yapılmıştır.xn Duvar malzemesi olarak gazbeton ve tuğla kullanılmış olan iki ayrı evde sıcaklık ölçümleri alınmıştır. Sonuçlar tablo ve grafiklerle verilmiştir. Altıncı bölümde ise, literatür derlemesi ve deneysel çalışmaların sonucu elde edilmiş bilgilerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Gazbetonun su karşısındaki davranışları incelendiğinde,gazbetonun belli bir higroskopik davranış gösterdiği belirlenmiştir. Su emme değerleri, doyma nemliliği vb. büyüklükler için ilgili standartlarda sımr değerler ve bu sımr değerlerin değişim aralıklarının belirtilmediği görülmüştür. Firma broşürlerinde de bu şekilde bir değer aralığı ve sınırlaması verilmemektedir. Ancak tez çalışmaları kapsamında deneyler tekrarlandığında, sonuçların birbirinden normal şartlarda beklenenin ötesinde bir dağılım gösterdiği gözlemlenmiştir. Sabit yoğunluklara sahip numunelerde deney sonuçlarında görülen bu dağılım, ilgili özellikler yoğunlukla birlikte, gözenek miktarı, boyutu ve dağılımdan etkilendiği şeklinde yorumlanmıştır. Numunelerde iç yapı ile ilgili bu özelliklerin değişmesi, deney sonuçlarında da dikkat çeken dağılımlara sebep olabileceklerdir. Numunelerin su emme değerlerinde yaklaşık % 10' a varan bir dağılım gözlenmiştir. Doyma nemliliğine ise 7-9 gün arasında değişen zamanlarda ulaşılmıştır. Numunelerin kuruma hızlarının ise atmosfer şartlarına bağlı olarak oldukça yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Bir ön deney niteliği taşıyan ısıl atalet ile ilgili çalışmada da, gazbeton ve tuğla duvarların birbirine yakın özellikler göstermesine rağmen, tuğla duvarların gazbetotı duvarlara nazaran biraz daha büyük sapmalar gösterdiği görülmüştür. Son bölümde ise, teorik bilgilerle, deneysel çalışmalar sonucu ortaya çıkan sonuçların karşılaştırılması yapılmıştır. Mevcut bilgilerdeki yanlış değerlendirmeler irdelenmiştir. xm SUMMARY Autoclaved Aerated Concrete (AAC) is a product of systematic development during the last 100 years. In Turkey commercial production started in 1966. Although AAC was produced by only one company until 1989, nowadays, YTONG, ÇİMENTAŞ and NUH BETON companies continue to produce AAC. This work entitled `The use of AAC in Turkish Construction Sector ` comprises six chapters. In this work, a literature review on some physical properties of AAC is given, and the effect of water on the properties and its thermal behaviour (thermal inertia) arö experimentally studied. General information about AAC and a short history of development are given in the first and the second chapters. In chapter 3, pouiring of the raw materials into moulds, cutting of the material, autoclaving, separation into parts, packing and storing stages during the production have been described. The production stages of AAC and a classification of AAC according to TSE 453 Standart is given. In chapter 4, the properties of AAC has been mentioned. Thermal coefficient behavior of thermal inertia and length variation moisture content of AAC have been cited qusting from internationally recognized articles. Theoretical information and the effect of water content on the properties, of AAC produced in Turkey has been investigated. Experiments were carried out in two different periods by using the specimens obtained from three different companies.XIV In chapter 5, the results of an experimental work on two houses are given. Temperatures were measured in two different houses of which wall materials were made of AAC and brick. Results are given in tables and graphs. The results of the theoretical and the experimental studies are discussed and conclusions are listed in chapter 6.. 152