Search

Gıda güvencesi, önemi giderek artan bir kavramdır. Tüm dünya ülkelerinde gıda güvencesinin sağlanması uluslararası kuruluşlar için önemli bir hedef haline gelmiştir. Gıda güvencesi sağlıklı ve güvenli beslenmeden ülkelerin siyasal durumlarına kadar pek çok faktörü içine alan, sosyolojiden ekonomiye kadar pek çok disiplinin konusu olan bir kavramdır. Gıda güvencesinin sağlanması bir ülkenin kalkınma yolunda atacağı en önemli adımlardan biridir.Gıda güvencesinin pek çok faktöre bağlı olması, kesin olarak belirlenmesini zorlaştırdığı gibi sadece yerel çabalarla belirlenmesi de mümkün değildir. Dünya ticaretinin giderek artan şekilde küreselleşmesi gıda güvencesinin sadece yerel bir kavram olmaktan çıkmasına neden olmuştur. Tüm dünyada ortaya çıkan değişmeler, krizler veya tüketim trendleri ülkelerin yerel gıda güvencelerini de etkiler hale gelmiştir.Bu açıdan bakıldığında gıda güvencesi sağlanması kadar belirlenmesi de güç bir kavramdır. Dünyada değişik yöntemlerle sayısal olarak gıda güvencesinin belirlenmesi çabaları son yıllarda giderek artmaktadır. Bu yöntemlerin ortaya konması ve bunlar içinden en uygun olanının belirlenmesi, gıda güvencesinin belirlenmesinin ilke ve en önemli adımlarındandır.Bu çalışmada Türkiye'de ve dünyada gıda güvencesi durumunun, tarımsal üretim ve genel ekonomik göstergeler açısından ortaya konulması hedeflenmiştir. Farklı ekonomik göstergelerin gıda güvencesi üzerine etkileri gözlemlenmiş, gıda güvencesinin sağlanması için ulaşılması gereken hedefler belirlenmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda Türkiye'de henüz hak ettiği önemi kazanamamış olan gıda güvencesi kavramının ayrıntılarıyla incelenmesi ve ileride yapılacak olan çalışmalara bir kaynak oluşturması amaçlanmıştır. Food security is a concept that has an increasing importance. To ensure food security all over the world has become an important target for many international organizations. Food security encompasses many factors from healthy and safe nutrition to political situation in countries; it is also the subject of many disciplines such as sociology and economics. To ensure food security is one of the most important steps for a country on the way to development.Because food security is related to many factors, its existence is hard to determine and cannot be determined by only local efforts. The increasing globalization of world trade causes food security to cease being only a local concept. Changes all over the world, crisis or changing consumption trends started to effect domestic food security.In this light, food security is a hard concept to achieve also hard concept to determine. Thus, the struggles to determine food security with quantitative measure are increasing. To display these methods and to choose the best one for the targets of the researches is one of the most important steps of determining food security.In this research, it is aimed to determine the food security situation in the world an in Turkey by using agricultural production and general economic indicators. The effect of these indicators on food security is examined and the targets for ensuring food security are tried to be set. Also food security concept which has not been able to find its place as an important subject in Turkey has been examined in detail. In addition to this, this study aims to offer a source for new studies on food security in the future. 102

Dünyadaki hızlı, ekonomik, siyasal, teknolojik gelişmelere paralel olarak, turizm tüketim kalıplarında son yıllarda önemli değişimler gözlenmektedir. Giderek kitle turizminin yerini ekolojik turizm faaliyetleri almaktadır. Ekolojik turizmin de bölgesel kalkınmadaki rolü, onu önemli bir sektör konumuna getirmektedir. Ülkemizin, sahip olduğu zengin turistik potansiyeli kullanarak geri kalmış bölgelerin kalkınmasını sağlayacak ve bölgelerarası dengesizlikleri giderecektir.Bu çalışmadaki araştırma alanı, turizm potansiyeli varlığı nedeniyle seçilmiştir. Bursa ilinin "Dağ Yöresi" Büyükorhan, Harmancık, Keles ve Orhaneli ilçelerinden oluşmaktadır. Çok geniş bir kültürel mirasa ve doğal zenginliğe sahip olan bu ilçeler, yerli ve yabancı turistler için alternatif bir potansiyele sahiptir. Yine bu çalışmayla Bursa' nın diğer ilçelerine göre nispeten geri kalmış bu bölgenin gelişmesine ve ekonomisine önemli katkı sağlayacak, yörede bölgesel kalkınmayı destekleyecek alternatif ekolojik turizm çeşitlerinin ortaya konması hedeflenmiştir. Bu amaçlar doğrultusunda konuyla ilgili literatür taranmış ve araştırma alanının doğal ve kültürel kaynakları incelenmiştir.Çalışmanın sonucunda yöredeki coğrafi, tarihi ve sosyo-kültürel açıdan ekoturizme kaynak oluşturan önemli değerler tespit edilmiştir. Bu değerler doğrultusunda yapılan gözlem ve çalışmalar yardımı ile mevcut ve potansiyel turizm etkinlikleri değerlendirilmiş ve sınıflandırılmıştır. Potansiyel turizm etkinlikleri; Kış Turizmi, Sağlık ve Termal Turizm, Akarsu Turizmi, Av Turizmi, Piknik Alanları ve Orman İçi Dinlenme Yerleri, Trekking-Doğa Yürüyüşleri, Yayla Turizmi, İnanç Turizmi, Mağara Turizmi, Karavan Turizmi ve Çadırlı Kamp, Fototurizm, Bisiklet Turizmi, Agro-turizm/Kırsal Turizm ve Gastronomi Turizmi olarak değerlendirilmiştir.Çalışma kapsamında, önerilen ekoturizm türlerine kaynak oluşturabileceği tespit edilmiş değerlerin ve potansiyel alanların; yörenin yerel yönetimleri, üniversitenin desteği ve kamu yatırımlarının bölgeye getirilmesiyle önemli bir ekoturizm merkezi olabileceği kanısına ulaşılmıştır. In paralel to rapid economical, political and technological developments; there have been important changes in tourism aspects recent years. Gradually, ecological tourism takes place of mass tourism. The role of ecological tourism in development of local areas makes it an important sector. Using the rich touristic potential of our country, will help the underdeveloped regions to develop and will correct the interregional imbalances.The area of search in this work has been choosen for its tourism potential. The Mountain Region of Bursa is composed of Büyükorhan, Harmancık, Keles and Orhaneli. These provinces which have very broad culturel and natural heritage, have an alternative potential for natives and foreigners. It was also aimed at with this study that. Again with this work, the display of types of ecological tourism, which will make an important contribution to improvement and economy of these underdeveloped regions relatively to other regions of Bursa and support regional improvement in these regions, is aimed. According to these goals, all the literature about this subject is searched and natural and cultural sources of the region are analyzed.At the result of this study, important values which are the sources of eco-tourism in the view of geography, history and socio-culture, are confirmed. In accordance with these values and with the help of observations and researches, existing and potential tourism activities are evaluated and classified. Winter Tourism, Health and Thermal Bath Tourism, River Tourism, Hunt Tourism, Picnic Areas and Restin Accomodations in Forests, Trekking, Plateau Tourism, Tourism, Cave Tourism, Caravan and Camping Tourism, Photography Tourism, Bicycle Tourism, Rural Tourism, Gastronomy Tourism. Those all above are evaluated as potential tourism activities.Within the context of this study, the values and potential areas which ascertained as possible source of suggested eco-tourism classes, may be the center of eco-tourism with the help of local authorities, support of university and possible forthcoming public investments in this area.

Roma Anlaşmasının, Avrupa Birliğinin göstereceği faaliyetleri düzenleyen üçüncü maddesinde; iç pazarda rekabetin bozulmamasını sağlayacak bir sistemin kurulması öngörülmektedir. Bu nedenle sistemi kurmak amacıyla Avrupa Birliği rekabet kuralları Roma Anlaşması’nın 85- 94’üncü maddeleri arasında düzenlenmiştir. Türkiye’de ise Rekabet Hukuku ile ilgili kanunlar 1994 yılında yürürlüğe girmiş ve uzun süren çalışmalar sonucunda da Rekabet Kurumu kurulmuştur. Kanun, kapsamı açısından teoride tüm alanlara veya sektörlere karşı tarafsızdır; bir başka deyişle, ekonominin hiçbir sektörünün veya parçasının Kanun kapsamı dışında olduğu ifade edilmemiştir. Türkiye’nin ekonomik açıdan güçlenebilmesi için tek çözüm yolu teknolojik olarak üstün özelliklere sahip, kaliteli, dünya standartlarında, katma değeri yüksek ürünler üreten bir sanayi yaratmasıdır. Özellikle; AB üyeliğinin gündemde olduğu bu dönemde, Türkiye’nin yüksek rekabet gücüne sahip olduğu gıda sanayinde ki rekabeti sürdürülebilmesi için sahip olduğu şartlarla yetinmeyip her zaman daha mükemmeli hedefleyen bir yönetim tarzını benimsemesi gerekmektedir. The third article of the Rome Treaty, that regulates the activities that EU will perform, foresees to set up a system which will ensure the competition in the internal market not to degenerate. For this reason, in order to set up the system, EU competition laws are regulated between the 85th and the 94th articles of the Rome Treaty. In Turkey, statutes about competition law came into effect in 1994 and The Competition Agency was found after long lasting operations. The Law, in terms of extent, is unbiased against all areas and sectors, in other words, it does not imply economy’s any sector or part of it, is exempt from the law. The only solution to strengthen Turkey economically is to create an industry that has superior characteristics, globally competitive quality standards, and produces products that has a higher value added. Especially, in this period where the EU membership is on the agenda, to sustain the competitiveness of the already highly competitive food industry, is only possible by a management style that does not settle for the conditions it is in and always targets excellence.

ÖZET Türkiye'de yabancı sermaye ile ilgili olarak kabul edilen ilk yasal düzenleme 1954 yılında çıkarılan 6224 Sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu'dur. 24 Ocak 1980 tarihinde alman kararlar ile yabancı sermaye girişi teşvik edilmiş, bu tarihten sonra yabancı sermaye yatırımlarında önemli artışlar görülmüştür. 1992 yılma kadar devam eden bu artışlar, 1994 yılında Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz nedeniyle durgunlaşmış, fakat daha sonra tekrar artış göstermiştir. 1996 yılında ülkemizde 3582 adet yabancı sermayeli şirket faaliyet gösterirken, 2003 yılında bu rakam 4500'e yükselmiştir. Türkiye'ye girişine izin verilen yabancı sermayeli yatırımların yaklaşık % 90'ı OECD ülkeleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin oram ise' % 56'dır. Bunlar arasında Fransa birinci sıradadır. Bu kanun, günün ihtiyaçlarına cevap vermede yetersiz kalıp yabancı yatırımcıların haklarının uluslararası standartlarda korunmasını sağlamaması nedeniyle yürürlükten kaldırılarak yerine 4875 Sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu, 5 Haziran 2003 tarihinde kabul edilmiş, 17 Haziran 2003 tarihli resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten günümüze 2300 adet yabancı sermayeli şirket kurulmuştur. Bu çalışmada, dünyadaki ve Türkiye'deki yabancı sermaye yatırımları üzerinde durulduktan sonra tarım sektörü ile yabancı sermaye arasındaki ilişki incelenerek, Türk tarım sektöründeki yabancı sermayeli kuruluşlar değerlendirilmiştir. 2003 yılının ilk altı aylık döneminde toplam 1.208 milyon dolarlık iznin 8 milyon doları tarım sektöründe gerçekleşmiştir. Toplamda aldığı pay ise, % 0,64'dur. İmalat sektörünün % 59, hizmetler sektörünün % 30, madencilik sektörünün aldığı pay ise % 10'dur. Tarım sektöründeki yabancı sermayeli kuruluşlar, imalat ve hizmetler sektörü ile karşılaştırıldığında en az yabancı sermaye çeken sektör konumundadır. Tarım sektöründeki yabancı sermayeli kuruluşların sayısı ise 200 civarındadır. Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin bu kadar az oluşunun en önemli sebepleri arasında; Türkiye'nin yüksek vergi oranına sahip oluşu ve kayıtdışı ekonominin büyüklüğü gelmektedir. Anahtar Kelimeler: Yabancı Sermaye, Tarım Sektörü, Yabancı Sermaye Kanunu. 11 ABSTRACT The first legislation on foreign capital in Turkey is the 6224 Foreign Capital Encouragement Law, which was accepted in 1954. The entry of foreign capital was encouraged after the January 24, 1980 decision and there has been an increase in foreign investment after the mentioned date. The increase, which went on until 1992, has calmed down after the economic crisis in 1994. However, the increase started again. The number of foreign investment companies was 3582 in 1996 and the number went up to 4500 by 2003. 90 % of the foreign investment allowed in Turkey is realized by the OECD countries. The rate of the EÜ member countries is 56 %. Among them, French is the highest leading country. The above mentioned legislation has been replaced by 4875 Direct Foreign Investment Law on 5 June, 2003, because of the reasons that the previous law did not answer the present requirements and protect the foreign investors' right in terms of international standards. Since the approval of 4875, 2300 foreign investment company have been established. In this study, the foreign investments in the world and in Turkey, the relation between the foreign investment and agriculture have been investigated and the foreign investment in the Turkish agriculture has been evaluated. 8 million dollars of the total 1208 million dollars during the first half of year 2003 was in agricultural sector. The share in total is 0.64 %. The shares of manufactured goods, services, and mining are 59 %, 30 % and 10 % respectively. The foreign investment in agriculture is the least foreign investment attracting sector when compared with the manufacture and mining sectors. The number of foreign investment companies in agriculture is around 200. The most important reason of the foreign investment number being so low in Turkey is that Turkey has the highest tax rate in the world and the size of the deficit economy is large. Keywords: Foreign Investment, Agricultural Sector, Foreign Investment Legislation. 95