Search

Het project ‘Biomassawerf – verwerken van reststromen’ (BO-21.03-001-002) vormt een onderdeel van het Biobased gedeelte van het BO-programma Keteninnovaties Plantaardig (KIP) van het Ministerie van Economische Zaken. Deze nota is het derde deel van de rapportage uit dit project, en is een vervolg op de nota’s: ‘Deel 1. Stakeholder analyse & biomassabeschikbaarheid’ (Annevelink et al., 2013) en ‘Deel 2. Het biomassawerf concept: voorbeelden, theorie & checklist’ (Annevelink et al., 2014a). Het specifieke doel van dit derde deelrapport is om de logistiek rond mogelijke biomassawerven in beeld te brengen d.m.v. specifieke cases. Dit rapport start in Hoofdstuk 2 met feedback vanuit de logistieke praktijk op het biomassawerf concept zoals dat is beschreven in Rapport Deel 2. Vervolgens wordt in Hoofdstuk 3 beschreven hoe de logistieke case studies zijn uitgevoerd. Daarna volgen de resultaten van drie verschillende case studies in de Greenport Gelderland, n.l. rond houtige reststromen in de fruitteelt (Hoofdstuk 4), houtige reststromen uit de laanbomenteelt (Hoofdstuk 5) en het afscheiden van fosfaat en andere componenten uit champost (Hoofdstuk 6). Tenslotte worden algemene conclusies en aanbevelingen uit de cases studies gegeven in Hoofdstuk 7.

The report consists of four main chapters. In chapter 2 a theoretical framework of urban food distribution is developed based on earlier projects, a literature study and interviews. This framework underlines the main elements of urban food distribution and serves as a theoretical outline for the following case studies and recommendations for improvement. Chapter 3 describes the current situation of fresh food distribution in the two chosen case studies Mexico City and Cairo using the framework of chapter 2 as a reference. Chapter 4 presents the conclusions from the case studies comparing the current situation of the respective urban fresh food distribution networks, assessing the performance of the system and stating the major challenges in both cities. Recommendations for intervention are given in chapter 5 taking into account the conclusions from the case studies, urban distribution initiatives and projects in Western European cities and expert interviews. Chapter 6 gives an outlook into further research.

Setting up biobased production chains, from biomass feedstock to final biobased product (energy, chemicals, materials) is a complicated process in which a whole range of decisions have to be made. Choices include what feedstocks to use, arranging logistics and most important of all the locating facilities to compact and dewater and convert the biomass into intermediates and final products. Choices depend on the local conditions and factors such as the economy-of-scale of intermediate steps and are complicated by the fact that biomass is produced dispersed ( a low density per area) and is almost by definition bulky, low in energy density and generally contains considerable amounts of water. Also other aspects such as (local and international) market demands, regulations and competing applications for biomass feedstocks are relevant aspects. The objective of this study was to develop an overview of possibilities, choices and trade-offs for production and trading of biobased commodities (e.g. raw materials and biobased chemical “building blocks”) and fuels that may guide project developers and decision makers in the development of business cases.

Het project ‘Biomassawerf – verwerken van reststromen’ (BO-21.03-001) vormt een onderdeel van het Biobased gedeelte van het BO-programma Keteninnovaties Plantaardig (KIP) van het Ministerie van Economische Zaken. Deze nota is het tweede deel van de rapportage uit dit project, en is een vervolg op de nota: ‘Deel 1. Stakeholder analyse & biomassabeschikbaarheid’ (Annevelink et al., 2013). Het specifieke doel van dit tweede deelrapport is om enkele gevonden voorbeelden van het biomassawerf concept te schetsen, om de theorie verder uit te diepen en om een checklist op te stellen met stappen om tot een biomassawerf te komen.

Dit rapport bevat de resultaten van de bijdrage van Wageningen UR Food & Biobased Research aan het project Toegevoegde waarde Netwerk Greenports en Mainports. Het doel van dat project was: ‘Hoe kan een verbindend logistiek netwerk de positie van zowel de Greenports in Nederland als die van de Mainports versterken?’

Deze literatuurstudie bevat scenario’s voor de analyse van biomassaketens in de biobased economy (Hoofdstuk 2), het aanbod van biomassa (Hoofdstuk 3), de vraag naar biomassa (Hoofdstuk 4), de logistieke componenten van biomassaketens (Hoofdstuk 5), overwegingen bij het vormen van biomassaketens (Hoofdstuk 6) en tenslotte voorlopige conclusies en aanbevelingen (Hoofdstuk 7).

Hoe kan de logistiek rondom de vele initiatieven om streekproducten bij de consument te krijgen slimmer worden georganiseerd? Lastig, blijkt uit de discussie tijdens de bijeenkomst over Agrologistiek georganiseerd door het platform Agrologistiek bij Connekt in Delft. Toch lijken de oplossingen dichterbij te zijn dan iedereen denkt.

The goal of this project is to gain insight into the current / existing horticultural supply chain (= flower) from Kenya to the Netherlands (Schiphol) and / or Germany (Frankfurt) with inland transport services to the country of destination (= Poland / Warsaw) with a focus on CO2-emission. And also showing the consequences and give recommendations, focussing on CO2-emission, related to possible changes.

Biomassawerven kunnen een centrale rol spelen bij de integrale aanpak van biomassaketens voor de biobased economy. Een biomassawerf heeft de rol om bij de aanbodkant verschillende soorten biomassastromen te verzamelen, eventueel voor te bewerken en ze vervolgens aan te bieden aan de verwerkingskant. Het hoofddoel van het project is te onderzoeken of het biomassawerfconcept haalbaar is om de beschikbaarheid van regionale biomassa voor economische verwerking te vergroten. Onderzoek moet uitwijzen hoe biomassawerven het beste kunnen worden opgezet, en hoe een netwerk van biomassawerven eruit zal komen te zien. Als case voor het onderzoek dient de Greenport Betuwse Bloem (GBB) in de Provincie Gelderland. Het subdoel van dit rapport is een nadere stakeholderanalyse van de GBB, waarbij de huidige situatie en wensen voor de toekomst in beeld worden gebracht. Verder is een inschatting gemaakt van de potentieel beschikbare biomassastromen binnen de GBB.

Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) wil een gezamenlijke visie ontwikkelen op (inter)nationale vers stromen. Hiertoe heeft zij Wageningen UR Food & Biobased Research (FBR), opdracht verleent dit onderzoek uit te voeren. FBR is hoofdaannemer en werkt in dit onderzoek samen met het Landbouw Economisch Instituut (LEI) Wageningen UR. De doelstelling luidt:Komen tot een gemeenschappelijke visie op het VersKernNetwerk van (inter)nationale verbindingen en multimodale knooppunten voor en met de topsectoren Logistiek, Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en Agrofood.

Het doel van het project “Biologistiek: vermindering van knelpunten in de kleinschalige logistiek van biologische ketens” is mogelijkheden aan te reiken aan de producenten van biologische producten om de verslogistiek van biologische landbouwproducten te optimaliseren door samenwerken en bundelen van de distributie. Door de optimalisatie wordt tevens een duurzamere en rendabelere distributie mogelijk. Hiervoor is een workshop georganiseerd, waarbij producenten en mogelijke partners in het vinden van oplossingen bij elkaar zaten.

Regionale Versketen 2 is een vervolgproject op het gelijkname project fase 1 dat in 2008 is afgerond. Beide trajecten zijn ondersteund door TransForum. Nadat in fase 1 de organisatie MijnBoer is ontstaan, is in fase 2 de ontwikkeling en verdere groei ervan ondersteund. Dit document rapporteert vanuit drie stakeholders in het project: MijnBoer zelf, Wageningen UR Food & Biobased Research en Vrije Universiteit Amsterdam, Athena Instituut. MijnBoer beschrijft de ontwikkeling van de organisatie van ontstaan tot januari 2011. Zij licht met levendige voorbeelden toe welke ontwikkelingen zijn doorlopen, welke keuzes ze hebben gemaakt en waarom. MijnBoer is daarbij ondersteund door het TransForum-project enerzijds door Wageningen UR Food & Biobased Research voor bijdragen vanuit logistiek en marketing bij het karakteristieke business model en anderzijds door Vrije Universiteit Amsterdam, Athena Instituut door continue reflectie tijdens de ontwikkeling. Uit fase 1 bleek dat bij een dynamische omgeving van een nieuwe organisatie het weliswaar goed is om een plan te maken, maar dat het project, door de continue ingrijpende organisatieveranderingen, niet gefocust moest zijn op de uitkomsten zoals in het begin geformuleerd. Er is daarom gekozen voor participatie en reflectie zodat rond de belangrijkste thema’s van het onderhavige project (robuustheid van het business model, interactie producenten en afnemers en ontwikkeling van het logistieke model) de vorderingen konden worden beïnvloed en opgetekend.

Het doel van dit project is te onderzoeken, hoe de verslogistiek van biologische landbouwproducten verbeterd kan worden door optimalisatie van de distributie. Het onderzoek heeft zich geconcentreerd op drie versproductgroepen: aardappelen, groenten en fruit (AGF), vleesproducten, en zuivel. De biologische afzet van bovenstaande categorieën is beschreven in de vijf belangrijke afzetkanalen: regionaal circuit (ook webwinkels), natuurvoeding (speciaalzaken), retail (supermarkten), catering, en export. De kenmerken van de afzetkanalen zijn verder uitgewerkt en voor de logistiek in de afzetkanalen zijn drie belangrijke indicatoren gedefinieerd: responsiviteit (doorlooptijd tussen bestellen en leveren en de leverfrequentie), productbeschikbaarheid (aangeboden volume en assortimentsgrootte), en kosten (beladingsgraad en aankoopprijs). Door verbetering op deze indicatoren is een extra efficiency in de logistiek haalbaar.

Sierteeltgewassen zijn bederfelijke producten, gevoelig voor temperatuur, vocht en lange(re) donkerperiodes. Niet adequate conditionering zal mogelijk tot meer uitval leiden en zou de introductie van deze nieuwe, duurzame transportoptie in de weg kunnen staan. Wageningen UR Food & Biobased Research heeft in dit kader onderzoek gedaan naar de 20 belangrijkste bloeiende en groene planten. Daarnaast zijn meerdere transportzendingen begeleidt en testen in de praktijk uitgevoerd. Dit heeft geresulteerd in een transportprotocol met aanbevelingen t.a.v. kwaliteitsborging in treintransport. Daarnaast is een literatuurstudie gedaan naar mogelijke problemen door ethyleen in deze specifieke keten van sierteeltgewassen