Search

Dit rapport geeft per habitattype een overzicht van de status en trend van de structuur- & functiekenmerken voor de artikel 17-rapportage van de Habitatrichtlijn. Om deze data op reproduceerbare wijze te verkrijgen, is gebruik gemaakt van de veldmetingen die zijn verricht voor het landelijk Meetnet Flora (LMF) en de Landelijke Vegetatie Databank (LVD). De resultaten laten zien dat voor de meeste habitattypen voldoende meetgegevens uit het LMF en de LVD beschikbaar zijn om statistisch betrouwbare uitspraken te doen, alhoewel niet voor alle gevraagde veldmetingen van structuur- en functiekenmerken. De resultaten geven per habitattype weer in hoeverre voldaan wordt aan de gestelde normen voor de abiotische en biotische structuur- en functiekenmerken. Daarnaast worden enkele aanbevelingen gedaan om de analyses in het vervolg te verbeteren

Dit document bevat een beschrijving van de technische omgeving, hulpmiddelen en modellen die van belang zijn voor het beheer van de landelijke vegetatiedatabank. Het is bedoeld om de processen en procedures vast te leggen. Het verkrijgen van kwaliteitsstatus A is hierbij geen doel op zich maar is wel de stip op de horizon waar dit document aan bijdraagt. De landelijke vegetatiedatabank dient ervoor om op een gestructureerde manier gegevens vast te leggen over het voorkomen van vegetaties en daarmee ook van plantensoorten in Nederland. De procedures voor het verzamelen en beheren van deze gegevens zijn beschreven in dit document.

Dit werkdocument beschrijft een nieuw ontwikkelde methode om aan de hand van vegetatiekundige karakteristieken van vegetatieopnamen de frequentie van zeldzame plantensoorten te voorspellen. De trefkans van zeldzame plantensoorten, zoals doelsoorten, Rode Lijstsoorten of typische Natura 2000-soorten, is laag in het Landelijk Meetnet Flora (LMF). Daardoor is het niet mogelijk om direct vanuit de waarnemingen statistisch betrouwbare trends te bepalen. Het blijkt echter mogelijk om de trefkans van zeldzame soorten bij te schatten aan de hand van het door het computerprogramma ASSOCIA bepaalde vegetatietype en de incompleetheid van de vegetatieopname. Deze nieuwe bijschattingsmethode maakt het mogelijk om jaarlijkse trends van zeldzame plantensoorten te berekenen. Tevens kan de significantie van de trend worden berekend. De methode is geoperationaliseerd en als module ingebouwd in het informatiesysteem SynBioSys. De uitkomsten van de voorspelde frequenties van individuele plantensoorten is gevalideerd op het landelijke niveau per natuurtype voor de soortselectie van planten van de Natuurwaarde 2.0 en voor plantensoorten in de provincie Zuid-Holland. Er blijkt een hoge correlatie te zijn tussen de voorspelde kans op voorkomen en het daadwerkelijk aantreffen van zeldzame soorten

Model for Nature Policy (MNP) is ontwikkeld om op nationale of regionale schaal de status van de biodiversiteit te beoordelen. MNP is al geparameteriseerd voor dagvlinders en broedvogels; dit werkdocument bespreekt de toevoeging van vaatplanten. Hiervoor zijn optimale en suboptimale ruimte-, milieu- en watercondities voor plantendoelsoorten bepaald op basis van SynBioSys, neergeschaalde natuurdoeltypenkaart, kritische waarden voor stikstofdepositie en GVGinformatie uit Waternood. We concluderen dat het modelleren van plantensoorten met MNP moeilijker blijkt dan voor de soortgroepen vlinders en vogels; voor 40% van de plantensoorten kon een bruikbaar model gemaakt worden. De huidige analyses laten zien dat voor slechts een beperkt aantal plantensoorten ruimte de beperkende factor is voor duurzaam voorkomen. Milieu- en watercondities doen er meer toe, wat in lijn is met de huidige wetenschappelijke aanpak in veel modellen.

Dit document is de gebruikershandleiding van de Audittrail Natura 2000. Deze audittrail is een applicatie die ontwikkeld is door Alterra in opdracht van de Programmadirectie Natura 2000 van het ministerie van EL&I. De audittrail ontsluit een groot aantal bestanden (documenten en GIS-kaarten) die zijn opgesteld gedurende het traject van opstellen aanwijzingsbesluiten Natura 2000. De audittrail vervult in die zin een archieffunctie. Met het instrument kunnen medewerkers van het ministerie van EL&I deze bestanden raadplegen in geval van bijvoorbeeld Kamervragen of het beantwoorden van zienswijzen. De applicatie kan worden geraadpleegd via internet maar is niet openbaar toegankelijk. Het beheer en onderhoud vindt plaats bij Alterra.

Er is een dBase gemaakt waarin op basis van expertkennis voor ruim 1750 Nederlandse plantensoorten ieder afzonderlijk op grond van de amplitudo’s van zeven milieuvariabelen (trofie, zuurgraad, zoutgehalte, vocht, bodemtextuur en bodemdynamiek en daglichttoestand) hun stenoeciteit berekend is. De uitkomst is gecheckt door de invoergegevens te vergelijken met actuele meetgegevens. De resultaten zijn gunstig, ook wat betreft de correlatie met plantensociologische data. Voor het eerst is de ecologie van de stadsplanten systematisch bepaald. Het blijkt dat onze floristische zorgenkinderen alle ecologisch zeer kieskeurig zijn. Het risico van uitsterven van soorten valt samen met een stenoeciteit van 26,5 en minder. Het wordt aanbevolen dit begrip ook voor andere groepen organismen toe te passen, waarvoor samenwerking met andere kennisdragers essentieel is. Door de bondigheid van de notie is het mogelijk om correlaties te onderzoeken met tal van data uit andere kennisdomeinen. Stenoeciteit kan ons in geografisch opzicht goed behulpzaam zijn om gebieden met relatief veel of weinig kieskeurige soorten aan te geven. Stenoeciteit past goed als maat én meetlat om bijvoorbeeld zowel nationaal als internationaal over gebiedskwaliteit te communiceren en bij realisatie van te verwachten nieuw EU-beleid voor GLB- of CAPmaatregelen (landbouw).

In dit rapport wordt een analyse uitgevoerd van de ecosystemen en soorten (uit een beperkt aantal soortsgroepen) waarvoor ons land internationale verantwoordelijkheid draagt. Hierbij worden een vijftal criteria toegepast: aandeel areaal, aandeel populatie of oppervlakte, ligging ten opzichte van het areaal, voorkomen op internationale rode lijst en – voor ecosystemen en trekvissen – een specifieke reden. Uit de analyse komen 34 ecosystemen en 111 soorten naar voren waarvoor Nederland binnen Europa van groot belang is. Bekeken is voorts in welke landschappen de internationaal belangrijke ecosystemen en soorten voorkomen en in hoeverre ze aandacht krijgen in het nationale en internationale natuurbeleid. De belangrijkste landschappen met de internationaal belangrijke ecosystemen en soorten zijn de hogere zandgronden en het kustgebied, gevolg door het rivierengebied en het laagveen. In het internationale natuurbeleid (Habitatrichtlijn) krijgen vier van de resulterende ecosystemen onvoldoende aandacht, in het nationale beleid komen vooral de mossen er bekaaid af. Trefwoorden: Natuurbeleid, internationaal, ecosystemen, soorten, Europa