IV ÖZET Enerji çağdaş yaşamın stratejik girdilerinden birisidir ve metabolizmik bir benzetmeyle, toplumsal organizmanın kanındaki şeker gibidir. Türkiye'de ısınma amacı ile kullanılan yakıt, toplam enerji tüketimi ile karşılaştırıldığında önemli bir paya sahip olduğu görülmektedir. Binaların ısı ihtiyaçları, inşaat mühendisliği, makine mühendisliği ve mimari açıdan büyük farklılıklar gösterebilir. 14 Haziran 1999 tarihinde resmi gazetede yayınlanan TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı ; 14 Haziran 2000 tarihinden itibaren ülkemizde inşa edilecek olan tüm ruhsatlı binalarda mecburi standart olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu standardın amacı, ülkemizdeki binaların ısıtılmasında kullanılan enerji ihtiyacının hesaplama sırasında kullanılacak standart hesap metodunu ve değerim belirlemektir. Ülkemiz enerji tüketiminin % 27' si konutların ısıtılmasına harcanmaktadır. (1996 istatistiklerine göre ) Bu değer, enerjisinin % 61,5' ini ithal eden ülkemiz için çok büyüktür. Dolayısıyla bu değerin azaltılması gerektiği şüphe götürmez bir gerçektir. ` TS 825 Binalarda ısı yalıtım kuralları ` standardının uygulamaya geçmesiyle birlikte binalarda enerji tüketimi sınırlandırılarak enerji tasarrufu sağlanacaktır. Bunun yanısıra petrol, doğalgaz ve kömür gibi yenilemez enerji kaynaklarının tüketilmesi kontrol altına alınacak ve bu yakıtların yanması sonucu açığa çıkan çevreye zararlı maddelerin miktarı da azalacaktır. Bunların dışında ; yapı bileşenlerinde buhar geçişi sınırlandırılacağından konutların konfor düzeyi artacak ve binalar daha uzun ömürlü olacaktır. Isıtma sisteminde yapılabilecek enerji tasarrufu, bina ve kazan tesisatı olarak iki farklı açıdan değerlendirilebilir. Borulara uygulanacak izolasyon tesisattaki kayıpları en aza indirebilecek öneme sahiptir. Akışkan istenilen sıcaklıkta ısıtıcıya gelmezse ; ısıtılacak ortamdaki ısıtıcı sayısı çalıştığı sisteme göre uygun sayıda seçilmiş olsa dahi yeterli ısınma sağlanamaz. Bu durumun giderilmesi boruların yalıtımında kullanılacak izolasyon malzemeleri ve kritik çapın belirlenmesine bağlıdır. Radyatör peteklerinin yerleştirilmesi dikkat edilmesi gereken önemli konulardan biridir. Isı kaybının en yüksek olduğu yerlerde radyatör arkalarına ısı ışınım perdeleri konulması olumlu sonuç verecektir. Günümüzde çeşitli sanayi kollarında ısı ihtiyacım karşılamak için kazanlar kullanılmaktadır. Çeşitli özelliklere sahip bu kazanlar, kullanım yerlerine ve amaçlarına göre sürekli gelişmiş ve günümüzde hemen her sanayii kolunda ısı ihtiyacı için kullanılır duruma gelmiştir. Bu sistemlerde ısıl verim artışı sağlamak için, baca gazı ile oluşan ısıl kayıpların önlenmesi gerekir. Baca gazı bir reküperatörden geçirilerek yakmaV havasının ısıtılması ve sıcak su eldesi mümkündür. Bu işlem sonucunda enerjinin büyük bir kısmı tesise geri kazan dirilir. Yüksek olması sebebiyle atölye tavanlarında biriken ısının tavan apereyleriyle aşağıya üflenmesi ve apereylerin uygun şekilde yerleştirilmesi, atölye içerisinde daha konforlu bir ısıtma sağlayacaktır. Ayrıca ısı kaybının yüksek olduğu tavan bölgesinin izolasyon yapılması ile enerji tasarrufu sağlanabilir. Bir yapının ısı kaybının büyük bir bölümü dış duvarlardan olmaktadır. Bu amaçla dış duvarların ısı iletim katsayısı `K ` ve ısı direnci için standartlar geliştirilmiştir. Duvar yalıtımı ile bu ısı kaybı büyük oranda azaltılabilir. Büyük atölyeler, hangarlar ve bunların özel amaçlarla büyük yapılmış kapılan ısı kaybı açısından büyük proble m yaratmaktadır. Bu tür kapıların hava perdeleriyle kapatılması ısı kaybını önemli derecede çözecektir. / / / VI SUMMARY Energy is one of the strategic inputs of the modern life and with a metabolismic comparing it is like sugar in the blood in the social organism. In Turkey, the fuel that is being used for being heated has a big ration in compare with total energy usage. Buildings heat requirements may be in variety in view of civil engineering, mechanical engineering and architectures. The Heat Isolation Regulation Standards In Buildings, which has been published in official paper, obligatory put in practice since June 14th, 2000 in all the licensed buildings, which will be erected. The purpose of that standard is to determine the standardized calculation method and value that will be used during calculation of the energy requirement used in heating of the buildings in our country. In respect of 1996's statistics, 27 percentage of total energy consumption of our / country is being used in dwellings. This is a big value for our country that imports %65 of its own energy. Therefore this is a truth beyond doubt that we have to decrease that value. With putting in practice of `TS 825, The Heat Isolation Regulation Standards In Buildings`, energy consumption in buildings will be limited and energy saving will be gained. Besides, usage of oil, gas, and coal's will be controlled and the amount of the pollutant which comes out oxidation of those fuels. Separately, since vapour transition will be limited, dwellings' comfort level will be increased so buildings will have a long life. The energy economy on heating system can be considered in two points, building and furnace installation. The isolation that will be applied on pipes has an importance for decreasing the heat loss to the lowest level. If fluid doesn't come in to the heater, the comfortable heat cannot be obtained although the number of heaters in the environment, which will be heated, has been selected sufficient due to the system which heaters works for. Solving that problem is depended selection of the isolation materials and definition of the critical diameter. One of the most important things must be focused on is the installation of the heaters. In the areas of the highest heat loss, setting radiation panels on the backside of heaters will be beneficial. At present, furnaces are being used to meet the heat requirements in various, industrial branches. These furnaces with various specialties have been developed in according to purposes and places of usage and at present they have become usable almost in every industrial branch for heat requirement. In these systems for increasing of heat productivity, the loss', which have been existed because of chimney gas, should be prevented. It's possible to obtain hot water with transition of chimney gas passing through of a recuperator. At the end of this process, the big amount of the energy can be gained to the facility. +«*&*«*'-VII The heat that piles on shops ceiling since it is very high can provide a comfortable heating with convenient installation and blowing down of ceiling fans. Besides, isolation of ceiling area, which has a great heat loss, can provide an energy economy. The major part of the heat loss öf a building becomes from walls. Because of that reason, some standards put in practice for outer walls heat coefficient ` K` and heat resistance. This heat loss can be decreased with wall isolation. Big shops, hangars and their doors that have been produced for their special purposes causes big problems in the name of heat loss. Covering these doors with air curtains will solve the heat loss problem. / 79