Search

'Kibyra Antik Kentinden Opus Spicatum Döşemeler' başlığı altında kaleme alınan bu tezin içeriği, 2009 ve 2014 yıllarında Kibyra Kentinde gerçekleştirilmiş kazılarla gün yüzüne çıkarılan opus spicatum döşemelerden oluşmaktadır. Bilimsel yayını henüz yapılmamış olan söz konusu döşemeler kent içinde I. Teras Caddesi olarak isimlendirilen alanın doğu stoası ve geç dönem dükkânlarının yanı sıra Odeion / Bouleterion önü geç dönem işliğinin zemininde yer almaktadır. Kent içinde yer alan bu döşemeler alışılagelmiş Anadolu mozaiklerinden farkı olarak pişmiş topraktan yapılmışlardır ve başta balıksırtı motifi olmak üzere geometrik bezeme tasarımına sahiplerdir. Bu çalışmada, sözü edilen döşemeler öncelikle bulundukları mekânla birlikte değerlendirilmiştir. Bu aşamada ait oldukları mimari yapıların tipolojik ve kronolojik değerlendirmelerinin yapılmasıyla döşemenin sahip olduğu işlevsel özellikler ortaya çıkarılmıştır. Böylece işlevsellik üzerine kurulu mekân-döşeme ilişkisi tespit edilmiştir. Ardından bezeme sınıflandırılması yapılarak şimdiye kadar yapılan mozaik çalışmaları ve arkeolojik bulgular çerçevesi içinde yorumlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca Anadolu ve Anadolu dışındaki benzer örneklerin incelenmesi sonucunda döşemenin kökeni ve gelişiminin yanı sıra Anadolu coğrafyasındaki yeri ortaya çıkarılmıştır.Sonuç olarak ait oldukları yapıların mimari özellikleri, buluntu kontekstleri ve döşemelerin teknik özellikleri neticesinde İ.S. 5. yüzyıla tarihleyebileceğimiz bu döşemeler üzerinde ilk kez kapsamlı bir çalışma bu tez vasıtasıyla gerçekleşmiş bulunmaktadır.Anahtar Sözcükler: Kibyra, Zemin DöĢemesi, Opus Spicatum, PiĢmiĢ Toprak, Stoa, Geç Antik Dönem The content of this thesis written down on under the title `Opus Spicatum pavements from Ancient Kibyra City` consists of opus spicatum floor pavements which are unearthed in excavations conducted in the Ancient City of Kibyra in 2009 and 2014. The above mentioned floor pavements the scientific release of which hasn't been realized yet hold their place within the city in the East Stoa of the area named First Terrace Street and on the floor of late period shops as well as on the front floor of Odeion / Bouleterion late period workshop. Those pavements sited within the city unlike conventional Anatolian mosaics are manufactured from terra cotta and possess geometric ornament design primarily herrignbone pattern.The pavements mentioned in this paper are primarily assessed along with the location in which they are sited. At this stage, through the typological and chronological evaluations of the architectural structures to which they belong, the floor pavements' functional features are revealed. Hence; the relation based on functionality is identified. Afterwards, performing ornament classification, it is tried to be interpreted in accordance with the mosaic studies and archeological findings discovered so far. Furthermore; as a result of analyzing similar samples from Anatolia and out of Anatolia, the origin and development of the pavement as well as its place in Anatolian geography are brought to light.Consequently, by view of the architectural features of the constructions to which they pertain, foundling contexts and the pavements' technical features, a first comprehensive study on those pavements which we can date back to 5 B.C. is conducted by means of this thesis.Keywords: Kibyra, Floor Pavement, Opus Spicatum, Terra Cotta, Stoa, Late Antique Er 124

Bu çalışmada, üslupları açısından Dennis Ressamı'na ait olan altı lahit incelenmiştir. Bu lahitlerden üç tanesi (D.1, D.2, D.3) daha önce bir çok defa yayınlanmıştır. Ancak buna karşın sanatçının stilinin ayrıntılı bir incelemesi yapılmamıştır. Klazomenai ve çevresinden gelen üç yeni lahit (D.4 D.5 D.6), Dennis Ressamı'nın stilinin ve kendisinin diğer sanatçılarla olan ilişkilerinin daha belirgin bir şekilde anlaşılmasına olanak tanımaktadır. Sanatçının erken eserlerindeki figürler, dolgun bir vücut yapısına sahiptirler. Bunun yanısıra söz konusu figürlerin en ince ayrıntılarına kadar işlendikleri de dikkat çekmektedir. Ressamın erken eserlerindeki kompozisyonlar oldukça kalabalık ve gösterişlidir. Sanatçının kariyerinde geçe gidildikçe figürlerin dolgunluklarını kaybettikleri ve incelip uzadıkları gözlenmektedir. Sanatçının kompozisyonları da bu duruma paralel olarak hafifleyip sadeleşmektedir. Dennis Ressamı'nın erken eserleri ile geç eserleri arasındaki stil farklılığının nedeni, kendisinin muhtemelen uzun bir kariyere sahip olmasından ve buna ilaveten belki de belirli kalıplar içinde standart figürler çizmemeye dönük eğilimden kaynaklanmaktadır. Yıldıztepe Nekropolisi'nde anakaya üzerinde ele geçen D.4, nekropolün tabakalanmasına göre, M.Ö. 547/6 tarihinden daha önceki bir döneme ait olmalıdır. Bu lahidin stil özellikleriyle ve siyah figür tekniğini kullanması nedeniyle, yüzyılın ikinci yarısına ait olması beklenebilecek D.5'ten daha erken olduğu düşünülmektedir.D.5 ise D.4'den hemen sonraya ait olmalıdır. Klazomenai, Akpınar Nekropolisi'nde bulunan parçalar halindeki D.6 lahidine eşlik eden herhangi bir mezar hediyesi söz konusu değildir. Bu lahit, hem stil yoluyla, hem de Akpınar Nekropolisi'nin tarihsel süreci içinde muhtemelen M.Ö. 6. yüzyılın son çeyreğinin başlarına veya 530'lara ait olmalıdır. Klazomenai'de eski sistemsiz kazılarda ele geçen D.3, D.2, D.1 örnekleri, erken lahitler olan D.4, D.5 ve D.6 ile olan stil bağlantılarına göre sanatçının geç dönem eserleri olarak değerlendirilmişlerdir. Klazomenai Hamdi Balaban Tarlası'ndaki 2000 yılı kazılarında ele geçen siyah figür tekniğindeki bir kapaktan yola çıkılarak, D.3, M.Ö. 630 sonrasına tarihlenmelidir.D.1 ise, kompozisyonun rahatlığıyla ve figürlerin uzun yapılarıyla, Klazomenai siyah figürünün geç bir grubu olan Enmann sınıfına yakınlık gösterir. Sonuç olarak, bu verilerin ışığında, Dennis Ressamı'nın kariyerinin M.Ö. 550 ile 520 yılları arasında sürmüş olduğu öğrenilebilir., The main aim of this study is the analysis of the style of Dennis Painter, who was among the prolific artists of terracotta sarcophagi of Clazomenae conventionally dated to the late archaic period. Among the works of the artist, the three sarcophagi (D.l, D.2, D.3) were published and illustrated many times before. Still however, there is no thorough study devoted to artist's career, style and finally chronology. Three new sarcophagi (D.4, D.5, D.6) uncovered at Clazomenae and her surroundings have a significant place in particular for the artistic career of Dennis Painter. These examples offer new insights especially for the development of his style and his place among the other individuals who were also sarcophagi painters. The sarcophagus (D.4) was found in Yıldıztepe necropolis in early 1980s at Clazomenae, plays significant role, for the argument of style and chronology of the Dennis Painter. Overall analysis of excavations at Yıldıztepe necropolis suggests a date earlier than 550 for this piece and also other ornate examples found at a deepest level, directly over the bedrock in the same area. An ornate sarcophagus D.5, which was uncovered in a tumulus in illicit excavations near Ozbek village close to Clazomenae, is rather large in size and have elaborate decoration all over. This example appears to be the early work of the artist and belongs to a stage which allows us to identify his style in panels made in black figured style and also old mannered reserving style. The sarcophagus from Yıldıztepe which has decorations in reserving animal all over should be slightly earlier than D.5, coming from Özbek, which could only be dated on stylistic grounds. Therefore, Özbek sarcophagus should be placed about a decade later than D.4 Finally the last piece (D.6) which was found in the recent campaigns of excavations at Akpinar Necropolis in Clazomenae originally comes from a disturbed burial without any associated grave goods. The sequence of burials attested in this new cemetery at the site, however, suggests a date somewhere in the beginning of the last quarter of the sixth century for this new piece by the Dennis Painter. In conclusion, the overall analysis of Clazomenian terracotta sarcophagi attributed to the artist, suggests an approximate date between 550-520 BC for the career of Dennis Painter.