Search

In the context of the Sixth Action Program of the Netherlands for the Nitrates Directive, the Pilot Biobased Fertilisers Achterhoek was implemented. Wageningen Environmental Research supported this pilot with a Monitoring Program that was carried out from 2018 until 2021. The subjects of the Monitoring Program were to investigate the risks associated with blending of bio-based fertilising products, to support demonstration fields in practice, and to carry out four, scientifically based field trials and reports on the research into these subjects. This report is the synthesis report of research results obtained from the Monitoring Program.

In the context of the Sixth Action Program of the Netherlands for the Nitrates Directive, the Pilot Biobased Fertilisers Achterhoek was implemented. Wageningen Environmental Research supported this pilot with a Monitoring Program that was carried out from 2018 until 2021. The subjects of the Monitoring Program were to investigate the risks associated with blending of bio-based fertilising products, to support demonstration fields in practice, and to carry out four, scientifically based field trials and reports on the research into these subjects. This report is the synthesis report of research results obtained from the Monitoring Program. In het kader van het zesde actieprogramma van Nederland voor de Nitraatrichtlijn werd de gebiedsgerichte Pilot Kunstmestvrije Achthoek uitgevoerd. Wageningen Environmental Research ondersteunde deze pilot met een monitoringsprogramma dat van 2018 tot en met 2021 werd uitgevoerd. Het monitoringsprogramma had als onderwerpen het onderzoeken van risico’s verbonden aan het blenden van bio-gebaseerde bemestingsproducten, ondersteuning van demonstratievelden in de praktijk en uitvoering van een viertal wetenschappelijk gebaseerde veldproeven en rapportages van het onderzoek van deze onderwerpen. Dit rapport is het syntheserapport van verkregen onderzoeksresultaten van het monitoringsprogramma.

Maurits Bax uit Luyksgestel werkt met de Yara N-sensor. Zo spuit hij minder dan een derde van de voorgeschreven dosering voor loofdodingsmiddel in aardappelen. Andere toepassingen zijn minder praktijkrijp, zoals aardappelen bijmesten. Daarvoor lijkt een app, ontwikkeld door het PPO, uitkomst te gaan bieden. PPO Lelystad begeleidt het project waar Bax aan mee doet. De teler kreeg de afgelopen twee teeltseizoenen voor zijn aardappelen een adviesgift van PPO op basis van twee systemen: de BemestingsNavigator aardappel van Altic en een systeem dat PPO ontwikkelt. De volgende toepassing was voor het spuiten van halmverstevigers in zomergerst.

Het vijfde Nederlandse Actieprogramma Nitraatrichtlijn biedt ruimte voor zgn. equivalente maatregelen: maatregelen waarbij gebruiksnormen verhoogd kunnen worden zonder dat de milieukwaliteit verslechtert. Dit onderzoek richt zich op evaluatie van N-bijmestsystemen voor aardappel en gebruik als equivalente maatregel. Een theoretische verkenning laat zien dat ideale N-bijmestsystemen die voor verschillende groeiomstandigheden de juiste N-gift geven een iets lager N-overschot geven ten opzichte van bemesting volgens een vaste totale gift. Evaluatie van proeven liet zien dat N-bijmestsystemen mogelijke besparingen ten opzichte van de N-bemestingsrichtlijn veelal goed konden aangeven, maar situaties met een hogere optimale N-gift niet. Daarmee heeft gebruik van N-bijmestsystemen als equivalente maatregel momenteel onvoldoende perspectief.

Spinach (Spinacia oleracea L.) is one of the most consumed leafy vegetables worldwide and it is considered to be highly nutritious. Spinach is a short-cycle leafy crop that has a high demand for nitrogen in order to rapidly come to a harvestable product that has the required dark green colour within a reasonable harvest window. In commercial production of spinach the recovery of N is poor, which may result in environmental pollution. To increase sustainability of both organic and conventional spinach cultivation there is a need to reduce the dependency on high levels of nitrogen. Growers therefore urgently need cultivars with a satisfactory yield under reduced N input conditions. Nitrogen use efficiency (NUE), defined as the ability to produce high biomass per unit N applied, is low in spinach. The present study aims to evaluate spinach genotypes for selectable traits under varying N supply and provide tools and knowledge to facilitate the development of varieties with good yield, quality and stability under low N input. To minimise environmental variation affecting the identification of traits related to NUE a screening method was developed using a hydroponics system. The genetic diversity for NUE related traits was first studied with 24 commercial cultivars under contrasting levels of N supply based on the Ingestad model with a steady-state N application. This demonstrated that the hydroponics screening strategy as a pre-screening tool enabled reliable detection of heritable variation among cultivars for NUE-related traits under optimal as well as suboptimal N input. Shoot dry weight and leaf area were preferred selectable traits for the detection of heritable differences contributing to NUE in spinach. The effect of N application strategy was examined in seven cultivars grown under hydroponics conditions with low and high N levels supplied either as a single bulk N application resembling N fertilization in field cultivation, or a steady-state N application according to Ingestad. The latter application strategy provided more stable and reproducible conditions for determination of genetic differences in NUE under low N conditions for a short-cycle leafy vegetable crop. Several tools for molecular genetic evaluation of NUE in spinach were provided as well, including a SNP marker set for marker-assisted breeding, a genetic mapping population with a corresponding genetic map, and the identification of two major QTL regions contributing to growth under low N conditions. With these tools, an efficient strategy for breeding for NUE efficiency in spinach would include screening under controlled conditions at high and low N using leaf area, biomass and root to shoot ratio as selectable traits, and QTL identification of genetic factors that can be targeted and combined using marker-assisted selection. An in depth genotype by environment interaction analysis using six field trials showed that environmental factors like temperature, soil, and management strongly influence nitrogen availability in the soil in a short cycle crop like spinach. This severely complicates selection and breeding for NUE of spinach under field conditions, and emphasizes the importance of performing trials under better controllable conditions for genetic dissection of NUE and discovery of genetic factors contributing to NUE. It also underscores the importance of validating these findings in various field trials. Multi-environment field trials with different levels of N fertilization will then allow selection of cultivars that combine stable performance under various low input growing conditions with high yields under more favorable conditions.

Bemestingsnormen moeten voorkomen dat meststoffen het grond- en oppervlaktewater te zwaar belasten. Voor het verkennen van de hoogte ervan is door de Werkgroep Onderbouwing Gebruiksnormen een protocol ontwikkeld. Met kennis van de gewasopbrengst en de efficiëntie waarmee meststoffen door het gewas worden opgenomen, kan worden bepaald welke mestgiften milieukundig verantwoord zijn.

Minder uitspoeling van nitraat naar het grondwater is een doel van het mestbeleid. Bij efficiëntere stikstofbemesting zou het overschot aan stikstof in de bodem moeten dalen. Daarmee zou je verwachten dat ook de nitraatconcentratie in het grondwater vermindert. Maar is dat ook zo?

Zes melkveebedrijven kregen voor onderzoek in 2014 de ruimte om meer kunstmest-N op hun bedrijf te gebruiken dan de generieke gebruiksnormen.

Zes melkveebedrijven kregen voor onderzoek in 2014 de ruimte om meer kunstmest-N op hun bedrijf te gebruiken dan de generieke gebruiksnormen.

Bemestingsnormen moeten voorkomen dat meststoffen het grond- en oppervlaktewater te zwaar belasten. Voor het verkennen van de hoogte ervan is door de Werkgroep Onderbouwing Gebruiksnormen een protocol ontwikkeld. Met kennis van de gewasopbrengst en de efficiëntie waarmee meststoffen door het gewas worden opgenomen, kan worden bepaald welke mestgiften milieukundig verantwoord zijn.

Minder uitspoeling van nitraat naar het grondwater is een doel van het mestbeleid. Bij efficiëntere stikstofbemesting zou het overschot aan stikstof in de bodem moeten dalen. Daarmee zou je verwachten dat ook de nitraatconcentratie in het grondwater vermindert. Maar is dat ook zo?

Zes melkveebedrijven kregen voor onderzoek in 2014 de ruimte om meer kunstmest-N op hun bedrijf te gebruiken dan de generieke gebruiksnormen.

In de teelt van stamslabonen voor de industrie worden vaak problemen ondervonden met ziektes zoals Sclerotinia en Botrytis. Deze ziektes worden geassocieerd met (over)bemesting. De gebruiksnorm voor stikstofgift was in 2012 en 2013, 110 kg N/ha respectievelijk 120 kg N/ha, op zand- en kleigrond. Werd er niet bemest dan leidde dit tot een significante opbrengstverlaging. Een overbemesting tot 150% van de gebruiksnorm na aftrek van N-min gaf eveneens een opbrengstverlaging te zien. Bemesting trappen variërend van 50 tot 125% van de normbemesting lieten geen significant verschil in opbrengst zien. Een evenwichtig teeltadvies waarbij het bemestingsniveau maximaal bijdraagt aan plantweerstand en productkwaliteit is belangrijk.

Soja is weliswaar een vlinderbloemig gewas dat (via de vorming van stikstofknolletjes aan de wortels) in z’n eigen stikstofbehoefte kan voorzien, de ervaring leert echter dat het gewas in Nederland vaak een erg lichte bladkleur heeft gedurende het seizoen wat kan duiden op N-gebrek. Voor de vorming van de stikstofknolletjes aan de wortels is een goed geslaagde enting nodig met Rhizobium bacteriën. Over hoeveel knolletjes er per plant nodig zijn om in de N-behoefte te kunnen voorzien bestaat nog grote onduidelijkheid. Ook is niet duidelijk of een N-bemesting bij soja kan leiden tot hogere en stabielere opbrengsten.

80 Kilo stikstof per hectare is eigenlijk te weinig om kwalitatief goede brouwgerst te telen. Ruud Timmer van het PPO te Lelystad en brouwers pleiten voor een hogere gebruiksnorm. Onderzoek naar rassen voor de mouterijen is gewenst.

Nieuwe dan wel verbeterde N-bijmeststrategieën op basis van gewassensing en een plan van aanpak om deze strategieën te testen.

Nieuwe dan wel verbeterde N-bijmeststrategieën op basis van gewassensing en een plan van aanpak om deze strategieën te testen.

De stikstofbemesting van groenbemesters dreigt volgend jaar flink in de verdrukking te komen. De norm voor uitspoelingsgevoelige gewassen voor zand en lössgronden in Brabant en Limburg daalt met 20 procent. Hierdoor zullen steeds meer telers de stikstof die toegestaan is voor de groenbemester geven aan het hoofdgewas. Interview met onderzoeker Janjo de Haan van PPO-agv in Lelystad

De stikstofbemesting van groenbemesters dreigt volgend jaar flink in de verdrukking te komen. De norm voor uitspoelingsgevoelige gewassen voor zand en lössgronden in Brabant en Limburg daalt met 20 procent. Hierdoor zullen steeds meer telers de stikstof die toegestaan is voor de groenbemester geven aan het hoofdgewas. Interview met onderzoeker Janjo de Haan van PPO-agv in Lelystad

80 Kilo stikstof per hectare is eigenlijk te weinig om kwalitatief goede brouwgerst te telen. Ruud Timmer van het PPO te Lelystad en brouwers pleiten voor een hogere gebruiksnorm. Onderzoek naar rassen voor de mouterijen is gewenst.

Soja is weliswaar een vlinderbloemig gewas dat (via de vorming van stikstofknolletjes aan de wortels) in z’n eigen stikstofbehoefte kan voorzien, de ervaring leert echter dat het gewas in Nederland vaak een erg lichte bladkleur heeft gedurende het seizoen wat kan duiden op N-gebrek. Voor de vorming van de stikstofknolletjes aan de wortels is een goed geslaagde enting nodig met Rhizobium bacteriën. Over hoeveel knolletjes er per plant nodig zijn om in de N-behoefte te kunnen voorzien bestaat nog grote onduidelijkheid. Ook is niet duidelijk of een N-bemesting bij soja kan leiden tot hogere en stabielere opbrengsten.

Maurits Bax uit Luyksgestel werkt met de Yara N-sensor. Zo spuit hij minder dan een derde van de voorgeschreven dosering voor loofdodingsmiddel in aardappelen. Andere toepassingen zijn minder praktijkrijp, zoals aardappelen bijmesten. Daarvoor lijkt een app, ontwikkeld door het PPO, uitkomst te gaan bieden. PPO Lelystad begeleidt het project waar Bax aan mee doet. De teler kreeg de afgelopen twee teeltseizoenen voor zijn aardappelen een adviesgift van PPO op basis van twee systemen: de BemestingsNavigator aardappel van Altic en een systeem dat PPO ontwikkelt. De volgende toepassing was voor het spuiten van halmverstevigers in zomergerst.

In 2009–2012 field experiments on grassland took place to determine the N fertilizer replacement value of mineral concentrates.

In de teelt van stamslabonen voor de industrie worden vaak problemen ondervonden met ziektes zoals Sclerotinia en Botrytis. Deze ziektes worden geassocieerd met (over)bemesting. De gebruiksnorm voor stikstofgift was in 2012 en 2013, 110 kg N/ha respectievelijk 120 kg N/ha, op zand- en kleigrond. Werd er niet bemest dan leidde dit tot een significante opbrengstverlaging. Een overbemesting tot 150% van de gebruiksnorm na aftrek van N-min gaf eveneens een opbrengstverlaging te zien. Bemesting trappen variërend van 50 tot 125% van de normbemesting lieten geen significant verschil in opbrengst zien. Een evenwichtig teeltadvies waarbij het bemestingsniveau maximaal bijdraagt aan plantweerstand en productkwaliteit is belangrijk.

Maurits Bax uit Luyksgestel werkt met de Yara N-sensor. Zo spuit hij minder dan een derde van de voorgeschreven dosering voor loofdodingsmiddel in aardappelen. Andere toepassingen zijn minder praktijkrijp, zoals aardappelen bijmesten. Daarvoor lijkt een app, ontwikkeld door het PPO, uitkomst te gaan bieden. PPO Lelystad begeleidt het project waar Bax aan mee doet. De teler kreeg de afgelopen twee teeltseizoenen voor zijn aardappelen een adviesgift van PPO op basis van twee systemen: de BemestingsNavigator aardappel van Altic en een systeem dat PPO ontwikkelt. De volgende toepassing was voor het spuiten van halmverstevigers in zomergerst.

Samenstelling en eigenschappen van vloeibare meststoffen (stikstof-, fosfaat- en kalimeststoffen), en resultaten van onderzoek naar de toepassing van vloeibare urean, ureum, ammoniak, ammoniumwater en NP-meststoffen in verschillende soorten akkerbouwgewassen. Toedieningsmethoden (verspuiten, injecteren), toepassing (basisgift, startgift, bijbemesting, rijenbemesting), effecten op de opbrengst, en mogelijkheden voor verlaging van de mestgift worden besproken. In normale jaren werken vloeibare meststoffen niet beter dan vaste; de iets hogere efficiëntie weegt niet op tegen de kosten

Onderzoek naar de verschillen in de N-werking van vloeibare meststoffen in vergelijking tot een korrelmeststof. Gegevens in bijgaande tabellen: 1) De gemiddelde opbrengst van geschoonde groenselderij (kg/are), de N-opname van het geschoonde product en de totale N-opname (kg/ha) bij niet en wel inwerken van de kunstmeststoffen; 2) De gemiddelde opbrengsten van twee teelten ijsbergsla (kg/are), de N-opname door de kroppen en de totale N-opname door het gewas (kg/ha) bij niet en wel inwerken van de kunststoffen; 3) De gemiddelde opbrengst (kg/are) van geschoonde prei en kroppen van twee achtereenvolgende teelten ijsbergsla en de daarbij behorende N-opname (kg/ha); 4 Het verloop van het Nmin-gehalte (0-30cm) in de tijd en de gegeven mestgiften (+) bij een zomer- en herfstteelt van ijsbergsla (alles in kg/ha).

In opdracht van het Pogramma Precisielandbouw (PPL) is door PPO te Westmaas (ZH) op kleigrond een stikstof bemestingsproef uitgevoerd. De precisietoepassing van stikstofhoudende meststoffen draagt bij aan PPL doelen van energie-besparing en reductie van broeikas-emmissie in de zin dat mogelijkheden worden onderzocht om kunstmeststikstof te vervangen.

In opdracht van het Productschap Akkerbouw onderzoeken PPO en Altic voor het Masterplan Mineralen Management (MMM) de mogelijkheden om de stikstofbenutting van aardappel te verbeteren door de ontwikkeling van nieuwe of verbeterde stikstofbemestingssystemen. De doelstelling van MMM is om verliezen van nutriënten naar bodem, water en lucht in de akkerbouw sterk terug te dringen. De stikstofbenutting door aardappel is matig tot vrij slecht. Dit kan worden verbeterd door te zorgen voor een goede bodemkwaliteit (bewortelbaarheid, gezondheid en vochtvoorziening) en door overdosering van stikstof te voorkomen. Dit project is gericht op het laatst genoemde aspect: een goede afstemming van de stikstofgift op de gewasbehoefte en het stikstofaanbod uit andere bronnen, zoals mineralisatie in de bodem.

Voor de Evaluatie Meststoffenwet 2012 is, naast verschillen in het gemiddeld stikstofbodemoverschot op melkveebedrijven en op akkerbouwbedrijven afzonderlijk, in drie deelgebieden van de zandregio ook gekeken naar verschillen in het regionaal stikstofbodemoverschot. Het regionaal stikstofbodemoverschot wordt bepaald door een diversiteit aan bedrijven: melkvee-, akkerbouw-, hokdierbedrijven en overige bedrijfstypen. Tuinbouwbedrijven, blijvende teeltbedrijven (boomteelt) en bedrijven met minder dan 10 ha grond blijven buiten beschouwing. In dit artikel wordt het gemiddeld regionaal stikstofbodemoverschot vergeleken met het gemiddeld stikstofbodemoverschot op melkveebedrijven.

In opdracht van het Pogramma Precisielandbouw (PPL) is door PPO te Westmaas (ZH) op kleigrond een stikstof bemestingsproef uitgevoerd. De precisietoepassing van stikstofhoudende meststoffen draagt bij aan PPL doelen van energie-besparing en reductie van broeikas-emmissie in de zin dat mogelijkheden worden onderzocht om kunstmeststikstof te vervangen.

Within the N-Toolbox project the NDICEA nitrogen model, one of the key tools in the virtual Toolbox, has been improved and tested in England, Denmark and Spain. The model performance was evaluated on datasets from these three countries by means of visual observation, RMSE and RSR from the soil nitrogen dynamics. In England the scenarios with organic fertilizer performed better than those with artificial fertilizer, leading to the suggestion that the calculated nitrogen release out of fertilizer could be improved. Timing of the soil sampling on soil inorganic nitrogen is important to realize a good model evaluation; two samples only, before sowing and after harvest, is not enough. When soil mineral nitrogen samples were taken during crop growth, model calculation and measured values showed sometimes big differences. It is suggested to improve the plant nitrogen uptake sub-model. In het N-Toolbox project is het NDICEA stikstofmodel, één van de gereedschappen uit de stikstofgereedschapskist, verbeterd en getest in Engeland, Denemarken en Spanje. De prestaties van het model zijn getoetst op basis van visuele beoordeling, RMSE en RSR van de stikstofdynamiek. In Engeland bleken de scenario's met organische mest beter te presteren dan die met kunstmest. Dit leidt tot de suggestie dat het vrijkomen van stikstof uit mest nog onvoldoende adequaat in het model berekend wordt. De timing van de bemonstering van de grond op minerale stikstof is belangrijk om een goede modelevaluatie te kunnen doen. Twee keer per jaar, voor zaai en na oogst, is niet voldoende. In de gevallen waarin wel tijdens de teelt monsters zijn genomen was er soms een groot verschil tussen de gemeten en de berekende waarde. Een verbetering van het sub-model voor N-opname wordt kort besproken.

Van 2009 t/m 2011 zijn veldproeven op grasland uitgevoerd om de N-werkingscoëfficiënten van mineralenconcentraten te bepalen. In een eerder rapport zijn de jaren 2009 en 2010 beschreven. De berekende resultaten in dit rapport wijken af van dit eerdere rapport, omdat de analyse nu op 3 jaar (in 1 keer) is gedaan. Het aantal gebruikte concentraten was niet elk jaar het zelfde en ook het product (mineralenconcentraat) heeft een ontwikkeling doorgemaakt. Door te toegepaste analysemethode is het mogelijk geweest om toch alle proeven simultaan te analyseren

Door aanscherping van de stikstofgebruiksnorm voor prei is het noodzakelijk om een zo hoog mogelijke stikstofbenutting te realiseren uit meststoffen (en zo weinig mogelijk verlies) om opbrengstderving te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. In dat kader zijn in 2011 op PPO-onderzoekslocatie Vredepeel (zuidoostelijk zandgrond) verschillende bemestingsstrategieën vergeleken in een late herfstteelt prei. Daarbij is tevens gekeken naar de geschiktheid van Fertraat (een mineralenconcentraat) als kunstmestvervanger voor basis- en/of bijbemesting in prei.

Deze uitgave geeft de meest actuele versie van de officiële bemestingsadviezen. De "Adviesbasis voor de bemesting van grasland en voedergewassen" is bedoeld voor laboratoria voor grondonderzoek ten behoeve van hun bemestingsadvisering, voorlichtingsdiensten, handel, industrie, onderwijs en onderzoek. Daarnaast is hij ook bedoeld voor de praktische boer die behoefte heeft aan meer achtergrondinformatie omtrent bemesting. De opgenomen bemestingsadviezen zijn vastgesteld door de Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen. Deze commissie is ingesteld door LTO-Nederland en bestaat uit vertegenwoordigers van onderzoek, voorlichting en bedrijfsleven.

Deze uitgave geeft de meest actuele versie van de officiële bemestingsadviezen. De "Adviesbasis voor de bemesting van grasland en voedergewassen" is bedoeld voor laboratoria voor grondonderzoek ten behoeve van hun bemestingsadvisering, voorlichtingsdiensten, handel, industrie, onderwijs en onderzoek. Daarnaast is hij ook bedoeld voor de praktische boer die behoefte heeft aan meer achtergrondinformatie omtrent bemesting. De opgenomen bemestingsadviezen zijn vastgesteld door de Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen. Deze commissie is ingesteld door LTO-Nederland en bestaat uit vertegenwoordigers van onderzoek, voorlichting en bedrijfsleven.

In het in dit rapport beschreven onderzoek is gekeken naar het effect van stikstofbemesting op her suikergehalte en vruchtgewicht bij Conference.

Within the N-Toolbox project the NDICEA nitrogen model, one of the key tools in the virtual Toolbox, has been improved and tested in England, Denmark and Spain. The model performance was evaluated on datasets from these three countries by means of visual observation, RMSE and RSR from the soil nitrogen dynamics. In England the scenarios with organic fertilizer performed better than those with artificial fertilizer, leading to the suggestion that the calculated nitrogen release out of fertilizer could be improved. Timing of the soil sampling on soil inorganic nitrogen is important to realize a good model evaluation; two samples only, before sowing and after harvest, is not enough. When soil mineral nitrogen samples were taken during crop growth, model calculation and measured values showed sometimes big differences. It is suggested to improve the plant nitrogen uptake sub-model.

Voor de Evaluatie Meststoffenwet 2012 is, naast verschillen in het gemiddeld stikstofbodemoverschot op melkveebedrijven en op akkerbouwbedrijven afzonderlijk, in drie deelgebieden van de zandregio ook gekeken naar verschillen in het regionaal stikstofbodemoverschot. Het regionaal stikstofbodemoverschot wordt bepaald door een diversiteit aan bedrijven: melkvee-, akkerbouw-, hokdierbedrijven en overige bedrijfstypen. Tuinbouwbedrijven, blijvende teeltbedrijven (boomteelt) en bedrijven met minder dan 10 ha grond blijven buiten beschouwing. In dit artikel wordt het gemiddeld regionaal stikstofbodemoverschot vergeleken met het gemiddeld stikstofbodemoverschot op melkveebedrijven.

Voor de Evaluatie Meststoffenwet 2012 is, naast verschillen in het gemiddeld stikstofbodemoverschot op melkveebedrijven en op akkerbouwbedrijven afzonderlijk, in drie deelgebieden van de zandregio ook gekeken naar verschillen in het regionaal stikstofbodemoverschot. Het regionaal stikstofbodemoverschot wordt bepaald door een diversiteit aan bedrijven: melkvee-, akkerbouw-, hokdierbedrijven en overige bedrijfstypen. Tuinbouwbedrijven, blijvende teeltbedrijven (boomteelt) en bedrijven met minder dan 10 ha grond blijven buiten beschouwing. In dit artikel wordt het gemiddeld regionaal stikstofbodemoverschot vergeleken met het gemiddeld stikstofbodemoverschot op melkveebedrijven.

In het in dit rapport beschreven onderzoek is gekeken naar het effect van stikstofbemesting op her suikergehalte en vruchtgewicht bij Conference.

In opdracht van het Productschap Akkerbouw onderzoeken PPO en Altic voor het Masterplan Mineralen Management (MMM) de mogelijkheden om de stikstofbenutting van aardappel te verbeteren door de ontwikkeling van nieuwe of verbeterde stikstofbemestingssystemen. De doelstelling van MMM is om verliezen van nutriënten naar bodem, water en lucht in de akkerbouw sterk terug te dringen. De stikstofbenutting door aardappel is matig tot vrij slecht. Dit kan worden verbeterd door te zorgen voor een goede bodemkwaliteit (bewortelbaarheid, gezondheid en vochtvoorziening) en door overdosering van stikstof te voorkomen. Dit project is gericht op het laatst genoemde aspect: een goede afstemming van de stikstofgift op de gewasbehoefte en het stikstofaanbod uit andere bronnen, zoals mineralisatie in de bodem.

Dit rapport probeert een antwoord te geven op de vraag hoe melkveehouders de beperkte hoeveelheid stikstof(N)meststoffen maximaal kunnen benutten naast de op het bedrijf aanwezige dierlijke mest. Daartoe is in opdracht van Productschap Zuivel een literatuurstudie uitgevoerd naar de effecten van het gebruikte type en de toedieningsvorm van N-kunstmeststoffen op de gewasopbrengst, de N-opname en eiwitkwaliteit. Nagegaan is of de N-benutting verhoogd kan worden door een betere inzet van meststoffen en beperking van de verliezen door ammoniakvervluchtiging, nitraatuitspoeling, denitrificatie en lachgasontwikkeling. Naast type en toedieningsvorm zijn ook fysiologische en fysische aspecten van de meststoffen in de afweging meegenomen. Veredeling en een betere voorspelling van de N-mineralisatie uit de bodem kunnen een rol spelen om de N-benutting te verhogen. Verder zijn de bodemkwaliteit, de voorziening met overige nutriënten en het management belangrijke aspecten om de N-benutting te verbeteren. In een Handreiking zijn tenslotte de verschillende aspecten samengebracht in een advies voor de praktijk.

Voor het Masterplan Mineralen Management is een literatuurstudie uitgevoerd naar de stikstofbenutting van aardappel, de beschikbare kennis uit onderzoek over bijmestsystemen en –strategieën voor aardappel en de mogelijkheden om bestaande bemestingssystemen te verbeteren dan wel om nieuwe bemestingsystemen en –strategieën te ontwikkelen. Dit is de deskstudie: Nieuwe bijmestsystemen en -strategieën voor aardappel op zand- en lössgrond.

Dit rapport probeert een antwoord te geven op de vraag hoe melkveehouders de beperkte hoeveelheid stikstof(N)meststoffen maximaal kunnen benutten naast de op het bedrijf aanwezige dierlijke mest. Daartoe is in opdracht van Productschap Zuivel een literatuurstudie uitgevoerd naar de effecten van het gebruikte type en de toedieningsvorm van N-kunstmeststoffen op de gewasopbrengst, de N-opname en eiwitkwaliteit. Nagegaan is of de N-benutting verhoogd kan worden door een betere inzet van meststoffen en beperking van de verliezen door ammoniakvervluchtiging, nitraatuitspoeling, denitrificatie en lachgasontwikkeling. Naast type en toedieningsvorm zijn ook fysiologische en fysische aspecten van de meststoffen in de afweging meegenomen. Veredeling en een betere voorspelling van de N-mineralisatie uit de bodem kunnen een rol spelen om de N-benutting te verhogen. Verder zijn de bodemkwaliteit, de voorziening met overige nutriënten en het management belangrijke aspecten om de N-benutting te verbeteren. In een Handreiking zijn tenslotte de verschillende aspecten samengebracht in een advies voor de praktijk.

Van 2009 t/m 2011 zijn veldproeven op grasland uitgevoerd om de N-werkingscoëfficiënten van mineralenconcentraten te bepalen. In een eerder rapport zijn de jaren 2009 en 2010 beschreven. De berekende resultaten in dit rapport wijken af van dit eerdere rapport, omdat de analyse nu op 3 jaar (in 1 keer) is gedaan. Het aantal gebruikte concentraten was niet elk jaar het zelfde en ook het product (mineralenconcentraat) heeft een ontwikkeling doorgemaakt. Door te toegepaste analysemethode is het mogelijk geweest om toch alle proeven simultaan te analyseren

In de praktijk zijn er in de bewaring regelmatig problemen met spruitlustige en kale uien. In 2007 heeft PPO-agv in Lelystad twee proeven uitgevoerd: een proef waarin op verschillende tijdstippen MH is gespoten met als doel om na te gaan wat het optimale moment van MH-toediening is; een proef waarin de effecten van stikstofbemesting en oogsttijdstip op het optreden van kale uien zijn onderzocht

In 2009 is zowel het onderzoek naar het optimale moment van MH(maleïnehydrazide)-bespuiting als het onderzoek naar het effect van stikstofbemesting op het optreden van kale uien voorgezet. Evenals in 2008 zijn in 2009 twee proeven in Lelystad uitgevoerd. Een proef waarin bij zes rassen op verschillende tijdstippen MH is gespoten met als doel om na te gaan wat het optimale moment van MH-toediening is. En een proef met twee rassen waarin het effect van stikstofbemesting op het optreden van kale uien is onderzocht.

In de praktijk zijn er in de bewaring regelmatig problemen met spruitlustige en kale uien. In 2007 heeft PPO-agv in Lelystad twee proeven uitgevoerd: een proef waarin op verschillende tijdstippen MH is gespoten met als doel om na te gaan wat het optimale moment van MH-toediening is; een proef waarin de effecten van stikstofbemesting en oogsttijdstip op het optreden van kale uien zijn onderzocht

Voor het Masterplan Mineralen Management is een literatuurstudie uitgevoerd naar de stikstofbenutting van aardappel, de beschikbare kennis uit onderzoek over bijmestsystemen en –strategieën voor aardappel en de mogelijkheden om bestaande bemestingssystemen te verbeteren dan wel om nieuwe bemestingsystemen en –strategieën te ontwikkelen. Dit is de deskstudie: Nieuwe bijmestsystemen en -strategieën voor aardappel op zand- en lössgrond.