Search

Bu çalışmada, yeni doğan buzağılarda (

Buzağı ishalleri hem ülkemizde hem de dünya genelinde hayvancılık ekonomisi açısından önemli bir sorun teşkil etmektedir. İshale bağlı olarak çeşitli organ ve sistemlerde oluşabilecek fonksiyon değişiklikleri üzerine araştırmalar halen devam etmektedir. Sunulan bu tez çalışmasında ishal görülen buzağılarda böbrek fonksiyonlarındaki değişikliklerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın hayvan materyalini ishal görülen 30 buzağı (çalışma grubu) ve herhangi bir hastalığı bulunmayan sağlıklı 20 buzağı (kontrol grubu) olmak üzere 50 buzağı oluşturmuştur. Klinik olarak ishal görülen buzağıların hızlı test kiti ile etken tespiti yapılarak kan, idrar örnekleri alınmış ve abdominal ultrasonografi ile Renal Rezistif İndeks (RRI) ölçümleri yapılmıştır. Sağlıklı buzağılardan da rutin sağlık kontrolleri yapıldıktan sonra kan, idrar örnekleri alınmış ve abdominal ultrasonografi ile RRI ölçümleri yapılmıştır. Her iki gruptan da alınan kan örneklerinden tam kan sayımı, kan gazları ölçümü yapılarak değerlendirilmiştir. Kan-serum ve idrar örneklerinden Üre,kan üre azotu(BUN), kreatinin, albümin, Gama-glutamil-transferaz (GGT), Ca, Mg, P değerleri spektrofotometre ile ölçülmüştür. İdrar numuneleri ayrıca dipstik ile değerlendirilmiştir. Kan-serum örneklerinden ELISA kitleri ileBeta Hidroksi Bütirik Asit (BHBA), Sistatin c(Cys-c), İnterlökin - 8(IL-8),İnterlökin - 6(IL-6), İnterlökin – 18 (IL-18), Böbrek hasar molekülü (KIM-1), Nötrofil jelatinazla ilişkili lipokalin (NGAL) veRetinol-binding protein(RBP) ölçümleri yapılmıştır. Her iki gruptan ölçülen değerlerin istatistiksel analizi yapılarak değerlendirmeleri yapılmıştır. RRI değeri (p

Fitoterapötik ve doğal ürünlerin kullanımı ve/veya immunonutrisyon yükselen değer taşımaktadır. Doğal ürünlere dönüş ve normalde besinsel öğe gibi görünen fitoterapötik unsurların kullanımı ile veteriner hekimliği alanında sayısız hastalığın sağaltılabildiği görülmektedir. Yüksek ekonomik değere sahip turunçgillerin (Sitrus ailesi) geviş getiren hayvanlarda rasyona katkısı bilinse de, terapötik amaçla kullanımına dair bilinmeyenler mevcuttur. Bu çalışmanın çıkış amacı olarak ülkemizdeki en yeni doğal müstahzarlardan birisi olan turunç çekirdeği ekstraktının ishalli ve ishali bulunmayan 2 farklı grup buzağıda gizli temizlik skoru ile dışkı kıvamı skorları üzerine etkinliğinin belirlenmesi amaçlandı. ……. İli’ nde ticari faaliyette bulunan bir işletmede 11 ishalli, 7 sağlıklı olmak üzere toplamda 18 buzağıda dışkı kıvamı ve gizli temizlik skorları 0 ila 3’lük skalada değerlendirildikten sonra her 2 grup buzağıya da turunç çekirdeği ekstraktı rektal enema şeklinde 1 hafta süre ile 20’şer ml uygulandı. Uygulama sonrası dışkı kıvamı ve gizli temizlik skorlarında azalma (0-1 arası) görüldü. Her iki skorda da belirgin azalma olması turunç çekirdeği ekstraktının etkinliği ile önerilen dozda sahada pratik kullanımına dair ipuçları verebilir., Phytotherapeutic and natural compounds and/or immunonutrition has gained increased use. It is seen that various diseases in veterinary medicine can be treated with returning to natural products and using of phytotherapeutic compounds that as normally appear to be nutritional elements. Even if it is known that citrus by-products being high economic value can be added to ruminant rations, there are unknowns about therapeutic using. The aim of this study was to state the effect of citrus seed extract, which is one of the novel natural preparations in our country, on hide cleanliness and stool consistency scores in diarrhoeic and non-diarrhoeic 2 different calves group. After evaluating the stool consistency and hide cleanliness which scored on a scale of 0 to 3 in totally 18 calves of 11 with diarrhea and 7 healthy, citrus seed extract was applied to both group by rectal enema with 20 ml for one week in a commercial enterprise farm in…….. Province. After application, a decrease of stool consistency and hide cleanliness scores (between 0-1) was observed. Significant reduction in both scores after application may give clues about the effectiveness of citrus seed extract and its practical use in the field at the recommended dose.

Bu çalışmada neonatal dönemdeki enfektif ishalli buzağılarda serum amyloid A (SAA), serum calprotectin (SCalp) ve fekal calprotectin (FCalp) düzeyleri araştırıldı. Çalışma gruplarını etiyolojik teşhislere göre, E.coli (n=17), C.parvum (n=11), C. Parvum + viral (mix) (n=8), viral (n=19) ve kontrol grubu (n=15) olacak şekilde toplam 70 buzağı oluşturdu. İshalin ilk tespit edildiği an olan 0. günde ve tedavi sonrası 7. günde buzağıların vücut sıcaklığı, respirasyon ve pulzasyon sayıları, dışkı, emme ve mental statü skorları kayıt altına alındı. Bu günlerde ayrıca kan ve dışkı örnekleri alındı. 0. gün kan örneklerinden WBC, serum GGT, SAA ve SCalp; dışkı örneklerinden ise FCalp düzeyleri belirlendi. Bütün klinik parametrelerde 7.günde istatistiksel olarak anlamlı düzelmeler saptandı. 0.günde ölçülen ortalama SAA konsantrasyonları, ishalli ve sağlıklı grup için sırası ile 0,54 (0,16 – 2,18) ng/ml ve 38,40 (8,28 – 83,96) ng/ml olarak ölçüldü ve iki ölçüm günü arasında istatistiksel fark elde edildi (P < 0,001). Sunulan çalışmada 0. gün SCalp düzeyleri açısından ishalli (68,02 ng/ml) ve kontrol (24,05 ng/ml) grubu arasında anlamlı istatistiksel fark elde edildi (P < 0,001). E.coli pozitif buzağıların oluşturduğu gruptaki SCalp ve FCalp değerleri diğer etiyolojik etkenlerdeki düzeylere göre daha yüksek saptandı. Ayrıca bakteriyel ve viral kökenli ishal vakaları ayırt etme gücünün tespiti için yapılan ROC analizinde SCalp’ın cut-off değeri ≤ 70,969 ng/ml (Sens: %94, Spec: 62,5, AUC: 0,842, P=0,002) olarak bulundu. FCalp düzeyleri 0.günde ishalli ve sağlıklı grupta sırasıyla, 98,23 ng/ml ve 87,91 ng/ml olarak bulundu ve iki grup arasında istatistiksel fark elde edildi (P = 0,01). ROC analizlerine göre FCalp’ın cut-off konsantrasyonu > 91,804 ng/ml olarak bulundu (AUC: 0,694, P = 0,0057). Ayrıca yapılan lojistik regresyon analizinde, 0.gün FCalp Odds Ratio değerinin 6,316 (P = 0,009) olduğu belirlendi. Bu çalışmada; veteriner literatüründe buzağı ve sığırlarda ilk kez değerlendirilen FCalp ve SCalp’ın önemleri vurgulanmaktadır. Bu çalışmada, buzağılarda enfektif intestinal hastalıklarda, SCalp ve FCalp ile elde edilen verilerin ileride yapılacak çalışmalara ışık tutacağı, sahada kullanışlı bir parametre olarak yangısal sürecin monitarizasyonunda kullanılabileceği düşünülmektedir. In this study, serum amyloid A (SAA), serum calprotectin (SCalp) and fecal calprotectin (FCalp) levels were investigated in neonatal calves with infectious diarrhea. Study groups were divided into E. coli (n = 17), C. parvum (n = 11), C. Parvum + viral (mix) (n = 8), viral (n = 19) and control group (n = 15) according to etiological diagnoses and a total of 70 calves were included in this study. Body temperature, respiration and pulsation numbers, stool, sucking and mental status scores of calves were recorded on the day 0, when diarrhea was first detected, and on the 7th day, after treatment. On these days, blood and stool samples were also taken. WBC counts and serum GGT values were measured from blood samples. SAA, SCalp and FCalp levels were measured with commercial ELISA kits. All calves with diarrhea were successfully treated and there was no calf loss. Statistically significant improvements were detected on the 7th day in all clinical parameters. Serum GGT concentrations on day 0 did not show a statistically significant difference for the diarrheal and control groups, therefore it was concluded none of the calves showed sign of passive transfer failure in both groups. Mean SAA concentrations on day 0 were measured as 0.54 (0.16 - 2.18) ng/ml and 38.40 (8.28 - 83.96) ng/ml for the diarrhea and healthy group, respectively. There was a statistical difference between the measurement day (P 91.804 ng/ml (AUC: 0.694, P = 0.0057). In addition, as a result of the logistic regression analysis, it was seen that FCalp was able to identify animals with diarrhea with 6.316 times (P = 0.009). The highest levels of SCalp and FCalp measured on day 0 were found in E. coli group. As a result, the importance of FCalp and SCalp in diagnosing the status of infective diarrhea for the first time in the veterinary literature is emphasized.

Sunulan çalışmada yeni doğmuş 18 adet buzağı kullanıldı. Buzağılar ilk kontrolleri yapıldıktan sonra her grupta 6 hayvan olacak şekilde 3 gruba ayrıldı. Gruplardan biri kontrol grubu (Grup 1) olarak, diğer iki grup ise çalışma grupları (Grup 2 ve Grup 3) olarak belirlendi. Kontrol grubuna plasebo amaçlı fizyolojik tuzlu su verilirken, Grup 2 ve Grup 3’e iki farklı ticari immunomodülatör preparat verildi. Vena jugularisten immünglobulin G (Ig) ölçümü için 0, 3, 7 ve 15. günler, hematolojik ölçümler için 0, 7 ve 15. günler kan örnekleri alındı. Hematolojik muayenede; Lökosit (WBC), Lenfosit (LENF), Monosit (MON), Granülosit (GRAN), Lenfosit yüzdesi (LENF%), Monosit yüzdesi (MON%), Granülosit yüzdesi (GRAN%), Alyuvar (RBC), Hemoglobin (HGB), Hematokrit (HCT), Ortalama Eritrosit Hacmi (MCV), Ortalama Hemoglobin (MCH), Bir Eritrositteki Ortalama Hemoglobin Hacmi (MCHC), Eritrosit Dağılım Genişliği (RDW), Trombosit (PLT), Ortalama Trombosit Hacmi (MPV), Trombosit Dağılım Aralığı (PDW) ölçüldü. Alınan kanlardan elde edilen serumlarda ise immunoglobulin G seviyeleri ölçüldü. Yapılan çalışma sonucunda IgG seviyesi 3. gün en yüksek Grup 3’ te tespit edildi. Ayrıca IgG seviyesi en hızlı kontrol grubunda, 3. günde düştü. Yeni doğan buzağılara 0. gün uygulanan immunomodülatörlerin yeni doğan buzağıların, doğumdan sonraki ilk on beş gündeki immunoglobulin G seviyeleri üzerine etkisi olduğunu düşünmekteyiz. In the study, 18 new calves were used. The calves were divided into 3 groups in each group after the first controls. One of the groups was defined as control group (Group 1) and the other two groups as study groups (Group 2 and Group 3). Two different commercial immunomodulatory preparations were given to Group 2 and Group 3 while physiological saline was given for the placebo to the Control Group. Blood samples were collected at days 0, 3, 7, and 15 for immunoglobulin G (Ig) measurement and at days 0, 7, and 15 for hematological measurements. In hematological examination; Leukocyte (WBC), Lymphocyte (LENF), Monocyte (MON), Granulocyte (GRAN), Lymphocyte percentage (LENF%), Monocyte percentage (MON%), Granulocyte percentage (GRAN%), Red Blood Cells (RBC), Hemoglobin (HGB) Hematocrit (HCT), Mean Cell Volume (MCV), Mean Corpuscular Hemoglobin (MCH), Mean Cell Hemoglobin Concentration (MCHC), Red Cell Distribution Width (RDW), Thrombocyte (PLT), Mean Platelet Volume (MPV), Thrombocyte Distribution Range (PDW) was measured. Immunoglobulin G levels were measured in the sera obtained from the blood samples. As a result of the study, IgG level was determined high on the 3rd day in Group 3. In addition, IgG levels decreased in the fastest way on control group especially on the 3rd day. We think that the newborn calves have an effect on the immunoglobulin G levels in the first fifteen days after birth.

Bu çalışma, Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsünde Hasan Batmaz'ın danışmanlığında Onur Topal tarafından yazılan "Buzağılarda neonatal dönem sağlığını değerlendirmede ilk onbeş günde önemli olan klinik bulguların belirlenmesi" adlı doktora tezine dayanılarak hazırlanmıştır. Buzağılarda neonatal dönem çok önemli olduğundan yeni doğan buzağıların doğumdan sonra yeterli miktarda kolostrum almaları ve yakından takip edilerek bu dönemin iyi yönetilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada buzağıların farklı pasif transfer durumları ile ilk 15 gün ve 16-60 günlük dönemdeki ishal durumları ve sütten kesilme dönemine kadar olan vücut ağırlıkları arasındaki ilişkilerinin araştırılması amaçlan- mıştır. Çalışmada 82 adet Holştayn buzağı yer almıştır. Buzağılarda 24.saatteki serum immunoglobulin G seviyelerine göre pasif transfer yetmezliği (PTY) %29,26 oranında saptanmıştır. İlk 15 günlük dönemde buzağıların %64,63’ünde ishal görülmüştür. İshalli buzağıların %56,60’nı erkek ve %43, 40’nı dişi buzağılar oluşturmuştur. Neonatal dönemdeki ishallerin yaklaşık %75’i ilk 15 günde görülürken, bu dönemde de ishallerin %73,58’i 6-10 günlük dönemde gözlenmiştir. İlk 15 günde ishal olan buzağıların %32,08’i 16-60 günlük dönemde tekrar ishal olmuştur. On altı-altmış günlük dönemde immunoglobulin G seviyesi 20 g/L’den yüksek olan buzağılarda hastalık görülme oranı en düşük olmuştur. Her iki dönemde de ishal görülen buzağıların vücut ağırlıkları yalnız ilk 15 günlük dönemde ishal olan buzağılar ile karşılaştırıldığında 30., 45. ve 60. gündeki ağırlıkları daha düşük bulunmuştur (p

Giardia duodenalis (G. lamblia, G. intestinalis) ruminantlarda, insanlarda ve yaban hayvanlarında yaygın olarak bulunan bir protozoondur. G. duodenalis buzağılarda enteritis, kilo kaybı ve gelişme geriliğine neden olan ishalin önemli bir etiyolojik ajandır. Bu çalışmanın amacı kanlı ishale neden olan G. duodenalis’in moleküler teşhisini, klinik ve laboratuvar bulguları bildirmektir. Olgu sunumunun materyalini Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Kliniğine, kanlı ishal şikâyeti ile getirilen üç aylık erkek bir buzağı oluşturdu. Buzağının yapılan klinik muayenesinde kanlı bir ishalle birlikte, vücut sıcaklığının 39,8 0C, kalp frekansı 92 vurum/dk ve solunum sayısının 53 solunum/dk olduğu tespit edildi. Tanı amacıyla rektumdan dışkı örnekleri alındı. İshale neden olan (Rotavirus, Coronavirus, Cryptosporidium, E.coli F5(K99) ve Cl. perfringens type) ajanların teşhisinde kullanılan hızlı tanı kiti ile bu ajanların varlığı yönünden incelendi. Bu ajanların hiçbiri tespit edilemedi, mikroskobik incelemede Giardia trofozoitleri görülürken koksidiosis etkeni olan Eimeria spp. ookistlerine rastlanılmadı. Kesin tanı için parazitoloji laboratuvarına gönderilen örneğin moleküler (Nested PZR) analizinde G. duodenalis (Assemblage D) tespit edildi. Sonuç olarak; G. duodenalis assemblage D’nin de buzağılarda şiddetli kanlı ishale sebep olabileceği ve buzağılar için potansiyel bir problem olduğu kanaatine varıldı. The parasitic protozoan Giardia duodenalis (syn. G. lamblia, G. intestinalis) is common in domestic animals, wild-life, ruminants and humans. G. duodenalis is an important etiological agent of calf diarrhea. This protozoon parasite can cause enteritis, weight loss and growth retardation in calves. The aim of this study was to reporting clinical-laboratory findings and molecular diagnosis of G. duodenalis in a severe bloody diarrheic calf. The material of this case was consisted of a three months-old male calf, which brought with complaint of severe bloody diarrhea to the Department of Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, Dicle University. The calf was suffered from severe bloody diarrhea and rectal temperature 39,8 0C, heart rate 92 beats/min. and respiratory rate 53 breaths/min. were recorded in clinical examination. For the diagnosis, feces samples were collected from the rectum of the calf. A rapid diagnostic kit for diarrhea agent was used for diagnosis of rotavirus, coronavirus, cryptosporidium, E. coli F5(K99), Cl. perfringens type. None of them were positive. Giardia cysts were detected in the macroscopical examination of feces while coccidiosis was not found. G. duodenalis (Assemblage D) was detected in the molecular (Nested PCR) analysis of the sample sent to the parasitology laboratory for definitive diagnosis. The results of this study indicated that Giardia duodenalis assemblage D may cause severe bloody diarrhea in calves and should be considered as a potential problem for calves.

Bu araştırma ile neonatal dönemde ishal semptomu gösteren buzağıların plazma vitamin D3 ve fibrinojen konsantrasyonları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlandı. Bu kapsamda neonatal ishalli (n=100) ve sağlıklı (n=20) buzağılar araştırmaya dahil edildi. İshalli buzağılar kendi içerisinde mono enfekte ve ko enfeksiyon gruplarına göre iki ana gruba, mono-enfekte buzağılar kendi içerisinde E. coli, Rotavirus, Coronavirus, Cryptosporidium sp., ve Giardia sp., ko-enfekte buzağılar ise Rotavirus + Cryptosporidium sp. ve E. coli + Cryptosporidium sp. olacak şekilde alt gruplara ayrıldı. Buzağıların %6’sının E. coli, %19’u Cryptosporidium sp., %13’ü Rotavirus, %6’sı Coronovirus, %6’sı Giardia ile mono-enfekte, ko-enfekte buzağıların ise %11’i E. coli + Cryptosporidium sp., ve %22’sinin Rotavirüs + Cryptosporidium sp., ile enfekte ve %17’nin sağlıklı olduğu belirlendi. Sağlıklı buzağılara göre mono enfekte ve ko-enfekte buzağıların fibrinojen konsantrasyonlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu buna karşın 25 (OH) D3 seviyelerinin ise her iki grupta sağlıklı buzağılara göre anlamlı derecede düşük olduğu belirlendi. İshalli buzağılarda fibrinojen ve 25 (OH) D3 konsantrasyonları arasında (r= - 403, p

Sunulan çalışmada yeni doğmuş 18 adet buzağı kullanıldı. Buzağılar ilk kontrolleri yapıldıktan sonra her grupta 6 hayvan olacak şekilde 3 gruba ayrıldı. Gruplardan biri kontrol grubu (Grup 1) olarak, diğer iki grup ise çalışma grupları (Grup 2 ve Grup 3) olarak belirlendi. Kontrol grubuna plasebo amaçlı fizyolojik tuzlu su verilirken, Grup 2 ve Grup 3’e iki farklı ticari immunomodülatör preparat verildi. Vena jugularisten Immünglobulin G (Ig) ölçümü için 0., 3., 7. ve 15. günler, hematolojik ölçümler için 0., 7. ve 15. günler kan örnekleri alındı. Hematolojik muayenede; Lökosit (WBC), Lenfosit (LENF), Monosit (MON), Granülosit (GRAN), Lenfosit yüzdesi (LENF%), Monosit yüzdesi (MON%), Granülosit yüzdesi (GRAN%), Alyuvar (RBC), Hemoglobin (HGB), Hematokrit (HCT), Ortalama Eritrosit Hacmi (MCV), Ortalama Hemoglobin (MCH), Bir Eritrositteki Ortalama Hemoglobin Hacmi (MCHC), Eritrosit Dağılım Genişliği (RDW), Trombosit (PLT), Ortalama Trombosit Hacmi (MPV), Trombosit Dağılım Aralığı (PDW) ölçüldü. Alınan kanlardan elde edilen serumlarda ise immunoglobulin G seviyeleri ölçüldü. Periyodik olarak alınan dışkılar hızlı test kiti ile kontrol edildi. Hematolojik analizler sonucu 0.günde WBC, GRAN, LENF%, RDW değerlerinde; 7.günde LENF ve LENF% değerlerinde, 15. Günde ise WBC, LENF, MON, GRAN, MCHC, PLT değerlerinde gruplar arasında farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Yapılan çalışma sonucunda IgG seviyesi 3. gün en yüksek Grup 3’ te tespit edildi. Ayrıca IgG seviyesi en hızlı kontrol grubunda, 3. gün düştü. Yeni doğan buzğılara 0. Gün uygulanan immunomodülatörlerin yeni doğan buzağıların, doğumdan sonraki ilk on beş gündeki immunoglobulin G seviyeleri üzerine etkisi olduğunu düşünmekteyiz. In the study, 18 new calves were used. The calves were divided into 3 groups in each group after the first controls. One of the groups was defined as control group (Group 1) and the other two groups as study groups (Group 2 and Group 3). Two different commercial immunomodulatory preparations were given to Group 2 and Group 3 while physiological saline was given for the placebo to the Control Group. Blood samples were collected at days 0, 3, 7, and 15 for immunoglobulin G (Ig) measurement and at days 0, 7, and 15 for hematological measurements. In hematological examination; Leukocyte (WBC), Lymphocyte (LENF), Monocyte (MON), Granulocyte (GRAN), Lymphocyte percentage (LENF%), Monocyte percentage (MON%), Granulocyte percentage (GRAN%), Red Blood Cells (RBC), Hemoglobin (HGB) Hematocrit (HCT), Mean Cell Volume (MCV), Mean Corpuscular Hemoglobin (MCH), Mean Cell Hemoglobin Concentration (MCHC), Red Cell Distribution Width (RDW), Thrombocyte (PLT), Mean Platelet Volume (MPV), Thrombocyte Distribution Range (PDW) was measured. WBC, GRAN, LENF%, RDW values at 0 day after birth; On the 7th day LENF and LENF% values, on the 15th day WBC, LENF, MON, GRAN, MCHC, PLT values were statistically significant differences between the groups. Immunoglobulin G levels were measured in the sera obtained from the blood samples. Periodically, feces were checked by rapid test kit. Although hematological findings showed changes according to the groups, no difference that effects study was observed. As a result of the study, IgG level was determined high on the 3rd day in Group 3. In addition, IgG levels decreased in the fastest way on control group especially on the 3rd day. We think that the newborn calves have an effect on the immunoglobulin G levels in the first fifteen days after birth. Bu Proje AKÜ BAPK Birimi Tarafından Desteklenmiştir Proje No:18.SAĞ.BİL.21 ÖNSÖZ III SİMGELER VE KISALTMALAR VI ÖZET VII SUMMARY VIII 1.GİRİŞ 1 1.1.Bağışıklık Sistemi 2 1.2.Buzağılarda İmmun Sistemin Gelişimi 2 1.2.1.Pasif İmmunite 2 1.2.2.İMMUN YANIT 3 1.2.3.İmmunomodulasyon 5 1.2.4. Maternal Antikor Geçişi 5 1.3.Neonatal Dönem Buzağı Hastalıkları 6 1.3.1.Clostridial Enterotoksemiler 6 1.3.2.Escherichia coli 8 1.3.3.Bovine Rotavirüs Ve Coronavirüs 10 1.3.4.Coccidiosis 13 1.3.5.Cryptosporidiosis 15 2. MATERYAL ve METOT 18 2.1 Hayvan Materyali 18 2.2 Buzağılara Kolostrumun Verilme Yöntemi 18 2.3 Gruplandırma ve Uygulama 19 2.4 Örnekleme 19 2.5 Buzağıların Takibi 20 2.6 Laboratuvar Analizleri 20 2.6.1 İmmunolojik Analizler 20 2.6.2 Hematolojik Analizler 20 2.6.3 Gaita Analizleri 21 2.6.4 İstatistiksel Analizler 21 3. BULGULAR 22 3.1. Klinik Muayene Bulguları 22 3.2 İmmunolojik Bulgular 22 3.3 Hematolojik Bulgular 24 3.4. Gaita Bulguları 29 4.TARTIŞMA 39 5.SONUÇ VE ÖNERİLER 45 KAYNAKÇA 46

Bu çalışmada veteriner hekimlikte sıklıkla kullanılan hücre sayımı temel prensipli ve amperometrik yöntem ile ölçüm yapan iki farklı hematokrit ölçüm tekniğinin karşılaştırılması amaçlandı. Farklı etiyolojileri bulunan her iki cinsiyetten toplam 84 neonatal ishalli buzağı çalışmaya dahil edildi. Hematokrit ölçümleri için buzağılardan lityum heparin içeren kan gazı enjektörlerine ve tüplere kan örnekleri, toplamda 4 ml olacak şekilde alındı. Hematokrit ölçümleri için Abacus Junior Vet 5 kan sayım cihazı ve Irma Truepoint kan gazı analiz cihazından yararlanıldı. Linear regresyon analizi ve pearson korelasyonu sonuçlarına göre hematokrit ölçümlerinden elde edilen verilerin her iki ölçüm tekniği arasında r=0.90 (p

Çalışmamız Diyarbakır ilinde farklı büyükbaş hayvan işletmelerinde bulunan 14 adet sağlıklı ve 59 adet neonatal ishalli olmak üzere toplam 73 adet buzağıda gerçekleştirildi. Neonatal ishalli buzağılarda dehidrasyon derecesinin artmasına paralel olarak respirasyon ve pulzasyon frekanslarında önemli oranda artış, deri elastikiyeti geri çekilme süresinde uzama belirlenirken, temperatürde ise önemli oranda düşüş saptandı. Buzağılardan klinik muayenelerini takiben dışkı ve kan örnekleri alındı. Dışkı örneklerinde immunokromatografik hızlı diagnostik test kitleri ile enteropatojen tanıları yapıldı. Neonatal ishalli buzağılara ait dışkıların analizleri sonucunda buzağıların %6,78’inde hiçbir enteropatojen görülmezken, %18,64’ünde sadece E.coli K-99 suşu, %18,64’ünde cryptosporidium, %15,25’inde rotavirus tespit edildi. Ayrıca miks olarak %6,78’inde E.coli K-99 ile cryptosporidium birlikte, %10,17’sinde E.coli K-99 ile rotavirus birlikte, %1,70’inde rotavirus ile giardia birlikte, %6,78’inde cryptosporidium ile rotavirus birlikte, %6,78’inde cryptosporidium ile giardia birlikte, %1,70’inde rotavirus, giardia ve cryptosporidium birlikte, %3,39’unda cryptosporidium ile coronavirus birlikte, %1,70’inde cryptosporidium, giardia ve coronavirus birlikte ve %1,70’inde ise E.coli K-99 ile salmonella spp. birlikte tespit edildi. Bölgemizde ilk olarak neonatal buzağılarda ishale yol açan enteropatojenlerden giardia etkeni immunokromatografik tanı metoduyla tespit edildi. Kontrol ve neonatal ishalli tüm grupların hem kendi aralarında, hem de ishalli grupların kontrol grubuna oranla klinik, hematolojik ve biyokimyasal bulguları istatistiksel olarak değerlendirildiğinde çok önemli ve anlamlı (p

Bu Tez Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu Tarafından 13.SAĞ. BİL.11 Proje Numarası İle Desteklenmiştir. Sunulan çalışmada 0-3 aylık yaşta 40 adet buzağı kullanıldı. Buzağıların klinik, sistemik ve hematolojik muayeneleri yapıldıktan sonra yirmişerli iki gruba ayrıldı. Klinik olarak ishal teşhisi (n=20) konulan buzağılar çalışmagrubuna, sağlıklı buzağılar ise kontrol (n=20) grubuna dahil edildi. Klinik muayene sırasında buzağıların rektal vücut sıcaklıkları kaydedildi. Vena jugularisten alınan kan örneklerinden hematolojik muayenede;Lökosit(WBC), Eritrosit(RBC), Hemoglobin (HB) ve Hemotokrit (Hct)konsantrasyonları ölçüldü. Kan örneklerinden elde edilen serumlarda biyokimyasal parametrelerden; Alanin amino transferaz (ALT), Aspartat amino transferaz (AST), Gama glutamil transferaz (GGT), Total protein (TP), Albumin (ALB) parametreleri ölçüldü. Aynı serumlardan; Haptoglobin (Hp), Interleukin-1β (IL-1β), Interleukin-6 (IL-6) ve Tumor Necrosis Factor–α (TNF-α)konsantrasyonlarıölçüldü. Yapılan çalışma sonucunda ishalli buzağılarda rektal vücut ısısı ve WBC, HCT, GGT, Hp, IL-1β, IL-6 ve TNF-α konsantrasyonları kontrol grubuna göre istatistiksel açıdan yüksek tespit edildi. RBC, HB, ALT, AST, TP, ALB konsantrasyonlarında gruplar arasında istatistiksel bir fark tespit edilmedi. Sunulan çalışma sonuçları dikkate alındığında serum Hp’in veteriner hekimlik alanında, hematolojik, biyokimyasal ve klinik bulgularla beraber hastalığın prognozunun değerlendirilmesi için önemli bir parametre olduğunu düşünmekteyiz. In this study, 40 calves between the ages of 0-3 months were used. After clinical, systemic and haematological examinations, calves were divided into two groups. Clinically diagnosed with diarrhea (n=20) were study group whereas healthy calves (n=20) were formed as control group. At clinical examination,rectal body temperatures were recorded. Blood samples from Vena Jugularis in hematological examination, White Blood Cell (WBC), Red Blood Cell (RBC), Hemoglobin (Hb), and Hematocrit (Hct) concentrations were performed. In blood serumAlanine aminotransferase (ALT), Aspartate amino transferase (AST), Gamma glutamyl transferase (GGT), Total protein (TP), Albumin (ALB), Haptoglobin (Hp), Interleukin-1β (IL-1β), Interleukin-6 (IL-6) and Tumor Necrosis Factor–α (TNF-α) concentrations were measured. As a result, rectal body temperatures and the valuesof WBC, HCT, GGT, Hp, IL-1β, IL-6, and TNF-α are statistically higher in calves with diarrhea compared with the control group. As for RBC, HB, ALT, AST, TP, and ALB concentrations, no statistical difference was foundbetween two groups. As a result, we think serum Hp is a most valuable parameter to evaluate the course of the disease and prognosis along with hematologic, biochemical and clinical findings in the field of veterinary medicine.

Neonatal buzağı ishallerine bir veya birden daha fazla etken neden olabilir. İshalli buzağılarda strong ion (metabolic) asidozis yaygın olarak gözükür. Strong ion asidozisle ilişkili klinik semptomlar spesifik olmayıp belirsizdir. Fakat strong ion asidozisin şiddetinin tahmininde buzağının yaşı göz önünde bulundurulabilir. Çünkü aynı klinik bulgulara sahip buzağılardan yaşamının ilk haftasındaki buzağılar, bir haftalıktan büyük buzağılara kıyasla daha az asidemiktir. Ayrıca emme refleksi ile baz açığı değeri arasında yakın ilişki bulunmaktadır. Buzağılarda ishalle ilişkili ölümün azaltılmasında en önemli faktörlerden biri uygun oral veya intravenöz sıvıların kullanılmasıdır. Sistemik metabolik asidozisisi düzeltmek için uygun alkalize ajanların kullanılması gerekmektedir. Bikarbonat kandaki H+ iyonu ile direk reaksiyona girdiğinden dolayı, bikarbonat içeren intravenöz sıvılar şiddetli asideminin düzeltilmesinde oldukça etkilidir. Laktatlı ringer veya asetatlı ringer solüsyonlar ise hafiforta derecede metabolik asidozisi düzeltmede tercih edilir., Diarrhea in neonatal calves is due to one or more causes. Strong ion (metabolic) acidosis is common in diarrheic calves. Clinical signs associated with metabolic acidosis are vague and nonspecific. However, the calf’s age can be used to predict the severity of metabolic acidosis, because one weak old diarrheic calves are less acidemic than older calves despite they have similar clinical signs. Moreover, the suckling reflex is closely associated with base excess parameters. One of the most important factors for decreasing mortality rates associated with diarrhea in calves is parenteral and oral administration of appropriately formulated electrolyte solutions. Inclusion of an alkalinizing agent is required to correct systemic metabolic acidosis. Bicarbonatecontaining fluids are more effective at rapidly correcting severe acidemia, since bicarbonate reacts directly with H+ ions. Lactated Ringers solution or Acetated Ringers solutions can be used to correct mild to moderate acidosis.f

Buzağı ishalleri, yüksek mortalite ve morbiditesi nedeniyle, sığır yetiştiriciliğinde ciddi ekonomik kayıplara neden olan önemli faktörlerden biridir. Bu çalışmada ishalli buzağılarda önemli akut faz proteinleri düzeylerini belirlemek ve klinik bulgular ile akut faz proteinleri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Daha önce yapılan çalışmalarda ishalli buzağılarda akut faz protein konsantrasyonları ile ilgili yeterli bilgiye rastlanmamıştır. Bu çalışmanın sonuçlarının tedavinin yönlendirilmesinde ve hastalığın şiddetinin belirlenmesinde yardımcı olacağı düşünülmektedir.Çalışma materyali Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları kliniklerine getirilen 2-60 günlük yaşta, farklı ırk ve cinsiyette toplam 25 ishalli buzağı oluşturmuştur. İshal tanısı, basit klinik muayene, defekasyon sıklığı ( ? 4 kez günde); yoğunluğu (bol sulu, mukuslu, kanlı); dehidratasyon skoru; cansızlık gibi temek klinik septomlar ile belirlenmiştir. Kontrol grubunda 10 sağlıklı buzağı bulunmaktadır. Deneme grubundaki hastalar hafif, orta ve şiddetli dehidre olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır.Hematolojik, biyokimyasal parametrelerle ve akut faz proteinleri konsantrasyonlarının ishalli buzağılarda anlamlı düzeyde arttığı ayrıca dehidrasyon derecesi ile bu protein düzeyleri arasında ilişki olduğu da gözlenmiştir. Bu sonuçlar klinisyenlere hastalığın şiddeti ve prognozu hakkında değerli bilgiler verebilir. Ayrıca sonuçların daha sonra yapılacak çalışmalara referans olarak kullanılabileceğini düşündürmüştür.Anahtar kelimeler: İshal, akut faz proteinleri, buzağı. In the dairy industry calf diarrhoea is a major cause of heavy economic looses because of its high morbidity and mortality. In the present study our aim was to determine important acute phase protein levels in calves with diarrhoea and to find out possible realtionships between clinical symptoms and acute phase protein levels. The researchers have not encountered enough reference information from previous studies concerning acute phase protein concentrations in calves. It is tought that the results of this study may help in building up the treatment and to find out the severity of the disease.The materials of this study was 25 calves with diarrhoea from different sex and breeds aging 2 to 60 days. The daignosis of diarrhoea was performed by observing basic clinical data such as the number of defecations per day (>4 times in a day), density of the gaita and the score of dehydration. Ten clinically healty calves were used as the control group. The animals in the experimental group were divided into three as mild, moderate and severe dehyrated calves.Haematologic and biochemical parameters and acute phase protein concentrations were significantly increased in calves with diarrhoae while there was an important correlation in between dehydration scores and acute phase protein levels. These results may give important information to clinicians about the severity and the prognosis of the disease. Besides it is thought that the results may be used as a reference for futher studies.Key words: Diarrhoae, acute phase proteins, calf. 65

Bovine rotavirus (BRV) ve bovine coronavirus (BCV) yeni doğan buzağılarda ishal olgularının başlıca viral etkenleridir. Bu çalışma, buzağıların ishal olgularında BRV ve BCV enfeksiyonlarının belirlenmesi amacıyla yapıldı. Bu amaçla, Van yöresindeki 89 ishalli buzağıdan alınan dışkı ömekleri, BRV için polyacrylamide gel electrophoresis (PAGE) tekniği ve BCV için enzyme linked immunosorbent assay (ELISA) kiti kullanılarak test edildi. Araştırma sonucunda, 89 ishalli buzağıdan 16 (%17.97) si rotavirus ve yalnızca 1 (%1.12) tanesi coronavirus yönünden pozitif tespit edildi. Elde edilen bulgular ile BRV ve BCV'ün yeni doğan buzağıların ishal olgularında etiyolojik faktör olarak rol oynayabileceği ortaya konuldu., Bovine rotavirus (BRV) ve bovine coronavirus (BCV) are the major causes of neonatal calf diarrhea. The objective of this study was to determine the prevalence of BRV and BCV in faecal samples from diarrhoeic calves. For this purpose, faecal samples collected from 89 calves with diarrhea in Van province were tested using polyacrylamide gel electrophoresis (PAGE) technique for the presence of BRV and using enzyme linked immunosorbent assay (ELISA) kit for BCV. In conclusion, out of the 89 diarrhoeic calves, 16 (17.97%) were found to be positive for rotavirus and only 1 (1.12%) for coronavirus. These findings provide evidence for BRV and BCV in aetiology of neonatal calf diarrhea cases.

İshalli buzağılarda ölümün en yaygın nedenleri dehidrasyon ve asidozisdir. Öncelikli olarak buzağılarda ishallin tedavisi oral ve paranteral solusyonlarla, elektrolit, asit-baz dengesi, sıvı ve enerji açığı düzenlenmesi temelinde yapılır. Hafif ve orta şiddetli ishalli buzağılarda oral rehidrasyon tedavisi tek başına oldukça etkilidir. Şiddetli dehidrasyona ve asidoza sahip olan buzağılarda en iyi tedavi intravenöz sıvılarla sağlanır. İzotonik kristalloidler ishalli dehidre buzağıların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu solusyonlar intersititiel sıvının hacminin tekrar sağlanması için düşünülmelidir. Laktatlı Ringer solusyonu şiddetli metabolik asidozu düzeltmek için kullanılmamalıdır. Şidetli metabolik asidozlu buzağılarda sodyum bikarbonat kullanılmalıdır. Hipertonik kristalloid solusyonları (%7.2 hipertonik sodyum klorür, 4ml/kg, i.v.) hızlı resussitatif etkilerinden dolayı ishalli endotoksemik buzağıların başlangıç tedavilerinde önemlidirler.Hipertonik kristalloid solusyonlrın etki süreleri koloid solusyonların ilavesi ile uzatılabilir. Kolloid solusyonlar plazma onkotik basıncında artış meydana getirerek, plazma hacmini yükseltirler. Hipertonik sodyum klorür ve dekstran 70 solusyonlarının birlikte uygulanması oral uygulanan sıvıların emilimini artırabilir. Sonuç olarak, hafif ve orta şiddetli ishalli buzağılarda oral rehidrasyon tedavisi tek başına kullanılabilir. Bununla birlikte, ishalli şidetli dehidre buzağıların tedavisinde izotonik oral elektrolit solusyonu ile birlikte küçük hacimlerde hipertonik sodyum klorür -dekstran 70 kombinasyonunun intravenöz uygulanması daha etkili bir yoldur. The most common causes of death in diarrheic calves are dehydration and acidosis. Treatment of diarrhea in calves is primarily based on correcting the electrolyte, acid-base imbalances, fluid and energy deficits via using of oral and paranteral solutions. Just an oral rehydration therapy is the most effective therapy for mildly or moderately affected diarrheic calves. The best way of treating calves with severe dehydration and acidosis is use of intravenous fluids. Isotonic crystalloids are widely used to treat dehydrated calves with diarrhea. This solutions should be considered to the replacement of interstitial fluid volume. Lactated Ringer's solution should not be used to correct severe metabolic acidosis. Sodium bicarbonate should be used to in calves with severe metabolic acidosis. Hypertonic crystaloid solutions (e.g., %7.2 hypertonic saline, 4ml/kg, i.v.) are valuable in the initial treatment of endotoxemic calves with diarrhea because of their rapid resuscitative effects.The effects of hypertonic crystaloid solutions can be prolonged by adding colloid solutions (Dextran 70). Administration of colloid solutions causes an increase in plasma volume, which increases the plasma oncotic pressure. Absorption of orally administered fluids can be enchanced by intravenous administration of hypertonic saline-dextran solution. As a conclusion, just an oral rehydration therapy alone can be used for mildly or moderately affected diarrheic calves. However, intravenous administration of a small volume of hypertonic saline and dextran 70 solution combined along with an isotonic oral electrolyte solutions are more efective way to treat diarrheic severely dehydrated calves.