Search

Bu çalışma 12-14 yaş grubu ergenlerin algıladıkları duygusal istismar düzeyi ilesosyal beceri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmakapsamına İstanbul'da İlköğretim 2. kademe öğrencileri olan, 204 erkek 221 kız olmaküzere toplam 425 ergen dahil edilmiştir. Ergenlerin genel özelliklerini belirlemekamacıyla Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Ergenlerin algıladıkları duygusal istismardüzeylerini belirlemek amacıyla, Anne ve Baba için Anne/Genç İlişkileri Ölçeği,Öğretmen için Algılanan Öğretmen Davranışları Ölçeği kullanılmıştır. Ergenlerin sosyalbeceri düzeylerini ölçmek amacıyla Matson Çocuklarda Sosyal BecerileriDeğerlendirme Ölçeği (MESSY) kullanılmıştır. Cinsiyet, yaş, okul türü, kardeş sayısı,doğum sırası, anne baba eğitim durumu, anne baba birliktelik durumu, anne babatutumu, anne babanın hayatta olup olmama durumu, anne babanın öz olup olmamadurumu ve sosyoekonomik düzey? değişkenlerine göre sosyal beceri düzeylerininfarklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir.Verilerin çözümlenmesi aşamasında, demografik değişkenler gruplandırılmışardından öğrencilere uygulanan ölçekler puanlanmıştır. Ham verilerin çözümlemeleriBağımsız Grup T Testi, Non Parametrik Mann Whitney U Testi, Tek Yönlü VaryansAnalizi(ANOVA), Tamamlayıcı Post Hoc Tekniği olarak da Scheffe Testi ve TamhaneTesti, Pearson Çarpım Moment Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Regresyon Analizi ilesınanmıştır.Araştırma sonucunda, ergenlerin sosyal beceri düzeyleri olan olumlu ve olumsuzsosyal davranışlarının, algılanan duygusal istismar seviyeleriyle ilişkili olduğu tespitedilmiştir. This study aimed to assess the relationship between the level of the perceivedemotional abuse and social skills of the adolescents. The research included 425 studentson 6-8th graders from Istanbul, 204 of them were boy and 221 of them were girl.To gather demografical characteristics of the adolescents ?PersonalQuestionnarie Form? was applied. To define the level of perceived emotional abuse ofadolescents ?The perceived Teacher Behavior Inventory? and ?The Perception ofPsychological Maltreatment Inventory for Adolescent-Mother Form and FatherForm? were used. In addition to evaluate the level of the social skills of the adolescents?Matson Evaluation of Social Skills with Youngster? was also applied.In this study social skills was investigated correlationally in terms of thevariables of adolescents? sex, age, school type, number of siblings, birth order,educational status of parents, parenting attitudes of parents, parents being together ornot, being alive or not, being biological parents or not and social and economical statusof the parents.While analysis of the data, inventories were scored after the demograficalvariable had been scored. Independent Sample T-Test, non-parametric Mann-Whitney-U Test, one- way ANOVA, and as posthoc techniques Scheffe- Test and Tamhane?s T-2Test, Pearson Correlation Coefficient, Multiple Linear Regression Analyse were used asstatistical techniques.The findings demonstrated that social skills of the adolescents differ with respectto level of the perceived emotional abuse. 216

ÖZETİstanbul'da üniversitelerde okuyan öğrencilerin, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri ilepsikolojik belirtileri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu araştırmada; yaş, cinsiyet,okudukları bölüm, sınıf, ÖSS puan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarıdüzeyleri, mezun oldukları lise türü, kardeş sayısı, kaçıncı çocuk oldukları, anne ve babanıneğitim durumu, ebeveynlerin birlikte olup olmaması, ebeveynlerin hayatta olup olmamaları,anne, baba meslekleri, ailenen gelir düzeyi, yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yer, ilgililik,sıcaklık, resmiyet, karşılıklı anlayış, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, çatışmadurumu gibi algılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri gibi bağımsız değişkenler ele alınmıştır.Uygulama, 2004-2005 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ili sınırları içerisinde bulunanİstanbul Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi'nde öğrenim gören309 öğrenciyle tamamlanmıştır.Araştırmada mükemmeliyetçi kişilik özelliğini ölçmek için Çok BoyutluMükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ), psikolojik belirti düzeyini belirlemek için RuhsalBelirti Tarama Listesi (SCL-90) ve genel bilgilere ulaşabilmek için Anket Formuuygulanmıştır.Araştırma kapsamında kullanılan anket ile toplanan verilere ilişkin frekans ve yüzdelikdağılımlar bulunmuş, elde edilen sonuçlar tablolaştırılarak bulgular bölümündeyorumlanmıştır.Verilerin analizinde, mükemmeliyetçilik puanlarının çeşitli demografik özellikleraçısından farklılıklarını saptamak üzere çeşitli hipotez testleri kullanılmıştır. Demografiközelliklerin kendi içinde ikiye ayrıldığı durumlarda ilişkisiz grup t testi, ikiden fazla grubaayrıldığı durumlarda tek yönlü varyans analizi ANOVA kullanılmıştır. ANOVA'da farkçıkan durumlarda hangi ikli gruplar arasında fark olduğunu anlamak amacıyla tamamlayıcıhesaplardan Scheffe testi kullanılmıştır.Mükemmeliyetçilik ile SCL-90 alt ölçekleri arasındaki korelasyon Pearson MomentlerKorelayon Katsayısı ile bulunmuştur. Araştırma kapsamında tüm veriler çift yönlü olaraksınanmış ve anlamlılık düzeyi en az .05 düzeyinde kabul edilmiştir. Elde edilen tüm verilerinçözümlenmesinde sosyal bilimler alanında istatistiksel analiz için kullanılan SPSS 10.00programı kullanılmıştır.Elde edilen bulgular;⢠Mükemmeliyetçilik, bağımsız değişkenlere göre incelenmiştir. Cinsiyet, mezunoldukları lise türü, kardeş sayısı, doğum sırası, anne ve babanın eğitim durumu, aileninalgılanan gelir düzeyi, resmiyet, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmuştur. Anne-baba birlikteliği, yaş, öğrencilerin okudukları bölüm, sınıf, ÖSSpuan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarı düzeyleri, yaşamlarınınçoğunu geçirdikleri yer, ilgililik, sıcaklık, karşılıklı anlayış çatışma durumu gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmamıştır.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile algılanan anne-baba çocuk yetiştirme tutumu,algılanan anne-baba-çocuk ilişkilerinden ilgililik, karşılıklı anlayış, sıcaklık, paylaşım,huzur ve çatışma arasında anlamlı fark bulunmuştur.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğiarasındaki ilişki incelendiğinde ise, çok boyutlu mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, sosyal odaklı mükemmeliyetçiliğin SCL 90'nın tüm alt boyutları olansomatizasyon, obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arası duyarlılık, depresyon,anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90 toplam puanlarıarasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, başkaları odaklı ve kendi odaklı mükemmeliyetçilik alt boyutlarındanSCL 90 arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.⢠Mükemmeliyetçilik toplam puanları ve SCL 90 alt boyutları incelendiğinde,mükemmeliyetçilik tolam puanları ve obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arasıduyarlılık, anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.⢠SCL 90'nın alt boyutları ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişki incelendiğinde ÖSSEA puanı ile paranoya arasında pozitif korelasyon olduğu bulumuştur. Yaş ile fobikanksiyete arasında da pozitif korelasyon bulunduğu tespit edilmiştir.⢠SCL 90 alt boyutlarından fobik anksiyete, psikotizm ve toplam SCL 90 puanları ilemükemmeliyetçilik düzeyi değişkenine göre farklılaşmaktadır. ÖZETİstanbul?da üniversitelerde okuyan öğrencilerin, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri ilepsikolojik belirtileri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu araştırmada; yaş, cinsiyet,okudukları bölüm, sınıf, ÖSS puan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarıdüzeyleri, mezun oldukları lise türü, kardeş sayısı, kaçıncı çocuk oldukları, anne ve babanıneğitim durumu, ebeveynlerin birlikte olup olmaması, ebeveynlerin hayatta olup olmamaları,anne, baba meslekleri, ailenen gelir düzeyi, yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yer, ilgililik,sıcaklık, resmiyet, karşılıklı anlayış, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, çatışmadurumu gibi algılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri gibi bağımsız değişkenler ele alınmıştır.Uygulama, 2004-2005 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ili sınırları içerisinde bulunanİstanbul Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi?nde öğrenim gören309 öğrenciyle tamamlanmıştır.Araştırmada mükemmeliyetçi kişilik özelliğini ölçmek için Çok BoyutluMükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ), psikolojik belirti düzeyini belirlemek için RuhsalBelirti Tarama Listesi (SCL-90) ve genel bilgilere ulaşabilmek için Anket Formuuygulanmıştır.Araştırma kapsamında kullanılan anket ile toplanan verilere ilişkin frekans ve yüzdelikdağılımlar bulunmuş, elde edilen sonuçlar tablolaştırılarak bulgular bölümündeyorumlanmıştır.Verilerin analizinde, mükemmeliyetçilik puanlarının çeşitli demografik özellikleraçısından farklılıklarını saptamak üzere çeşitli hipotez testleri kullanılmıştır. Demografiközelliklerin kendi içinde ikiye ayrıldığı durumlarda ilişkisiz grup t testi, ikiden fazla grubaayrıldığı durumlarda tek yönlü varyans analizi ANOVA kullanılmıştır. ANOVA?da farkçıkan durumlarda hangi ikli gruplar arasında fark olduğunu anlamak amacıyla tamamlayıcıhesaplardan Scheffe testi kullanılmıştır.Mükemmeliyetçilik ile SCL-90 alt ölçekleri arasındaki korelasyon Pearson MomentlerKorelayon Katsayısı ile bulunmuştur. Araştırma kapsamında tüm veriler çift yönlü olaraksınanmış ve anlamlılık düzeyi en az .05 düzeyinde kabul edilmiştir. Elde edilen tüm verilerinçözümlenmesinde sosyal bilimler alanında istatistiksel analiz için kullanılan SPSS 10.00programı kullanılmıştır.Elde edilen bulgular;⢠Mükemmeliyetçilik, bağımsız değişkenlere göre incelenmiştir. Cinsiyet, mezunoldukları lise türü, kardeş sayısı, doğum sırası, anne ve babanın eğitim durumu, aileninalgılanan gelir düzeyi, resmiyet, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmuştur. Anne-baba birlikteliği, yaş, öğrencilerin okudukları bölüm, sınıf, ÖSSpuan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarı düzeyleri, yaşamlarınınçoğunu geçirdikleri yer, ilgililik, sıcaklık, karşılıklı anlayış çatışma durumu gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmamıştır.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile algılanan anne-baba çocuk yetiştirme tutumu,algılanan anne-baba-çocuk ilişkilerinden ilgililik, karşılıklı anlayış, sıcaklık, paylaşım,huzur ve çatışma arasında anlamlı fark bulunmuştur.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğiarasındaki ilişki incelendiğinde ise, çok boyutlu mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, sosyal odaklı mükemmeliyetçiliğin SCL 90?nın tüm alt boyutları olansomatizasyon, obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arası duyarlılık, depresyon,anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90 toplam puanlarıarasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, başkaları odaklı ve kendi odaklı mükemmeliyetçilik alt boyutlarındanSCL 90 arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.⢠Mükemmeliyetçilik toplam puanları ve SCL 90 alt boyutları incelendiğinde,mükemmeliyetçilik tolam puanları ve obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arasıduyarlılık, anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.⢠SCL 90?nın alt boyutları ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişki incelendiğinde ÖSSEA puanı ile paranoya arasında pozitif korelasyon olduğu bulumuştur. Yaş ile fobikanksiyete arasında da pozitif korelasyon bulunduğu tespit edilmiştir.⢠SCL 90 alt boyutlarından fobik anksiyete, psikotizm ve toplam SCL 90 puanları ilemükemmeliyetçilik düzeyi değişkenine göre farklılaşmaktadır.ABSTRACTWithin this study, which aims to study the relationship between perfectionist personalitycharacteristics and psychological symptoms among the students who study at the universitiesin Istanbul, the following independent variables have been taken into consideration: age,gender, their department, year, the type of the ÖSS exam and score, their perception of theirlevel of success in their education life, the type of high school they attended to, number ofsibling, birth order, the educational background of their parents, and whether parents livetogether or not, and whether they are alive or not, parents? occupations, the perceived socio-economical status, the place where they have spent most of their lives, perceived mother-father-child relations such as interest, warmth, formality, mutual understanding, criticism,supportiveness, sharing, peace, and conflict, perceived parenting style and perceiveperfectionism levels from their parents.In 2004-2005 academic year, three hundred nine university students from differentdepartments of İstanbul University, Marmara University and İstanbul Bilgi Universityparticipated the study.In order to measure perfectionism, Multi Dimensional Perfectionism Scale (MPS), tomeasure the level of psychological symptoms, Symptom Check List (SCL-90) and to reachdemographic data, Demographic Data Sheet have been used in this investigation.By the application of the Demographic Data Sheet, distribution of frequencies andpercentages has been found and the results have been analyzed in tables in the result section.In the analysis of the data, different hypothesis tests used to see how perfectionismscores are different from each other from the scores of varied demographic characteristics. Inthe case that demographic characteristics are divided into two categories , independent t-test,and in the case that demographic characteristics are divided into more than two categories ,one way variance of analysis, ANOVA, have been used. The Scheffe test, a complementarytest, has been used to see which two groups have differences in the case that there is adifference in the results of ANOVA.The correlation between Perfectionism and SCL-90 subscales has been found by usingPearson Correlation. All data have been cross examined and significance level has beenaccepted .05 minimum. In the analysis of all data, SPSS 10.00 program, which is used for thepurpose of statistical analysis in the field of social science, has been applied.The findings obtained;⢠Perfectionism analyzed according to independent variables. A significant differencehas been observed when gender, the type of school which they graduated from, thenumber of siblings, birth order, the education level of parents, the perceived level ofincome, from the relations among mother-father-child formality, criticism,supportiveness, sharing, peace, conflict, perceived parenting style, perceived parentsperfectionism levels and perfectionism are questioned. No difference has beenobserved between perfectionism and the togetherness of both parents, age, theirdepartment at school, school grade, the type of ÖSS exam they took, ÖSS score, theirperceived success level in their education life, the place where they have spent most oftheir life, from the perceived relations among mother-father-child interest, warmth,mutual understanding.⢠A significant difference has been found among perceived parenting style, mutualunderstanding, warmth, sharing, peace and conflict interest in perceived mother-father-child relations and SCL 90 Symptom Check List.⢠When the relation between SCL 90 Symtom Check List and Multi DimensionalPerfectionism Scale has been examined, from the subscales of multi dimensionalperfectionism scale socially prescribed perfectionism has significant relationshipbetween total scores of SCL 90 and all dimensions of SCL 90, psychoticism, paranoia,phobic anxiety, hostility, anxiety, depression, interpersonal sensitivity, obsessivecompulsive disorder, somatization.⢠When perfectionism total scores and SCL 90 sub dimensions examined, a significantrelation observed between SCL 90 and psychosis, paranoia, phobic anxiety, hostility,inter-sensitivity, obsessive compulsive disorder, and perfectionism total scores.⢠When the sub dimensions of SCL 90 and the relation among independent variablesstudied, a positive correlation has been observed between ÖSS EA score and Paranoia.A positive correlation observed between age and phobic anxiety, as well.⢠Phobic anxiety, psychoticism which are the sub dimensions of SCL 90 and SCL 90total score differs according perfectionism level. 196

ÖZETBİLİŞSEL DEĞERLENDİRME SİSTEMİ (COGNİTİVE ASSESSMENT SYSTEM-CAS) TESTİNİN ON YAŞ ÇOCUKLARI ÜZERİNDE GEÇERLİK, GÜVENİLİRLİKVE NORM ÖN ÇALIŞMASININ UYGULANMASIBu araştırmanın amacı, Jack A. Naglieri ve J. P. Das (1997) tarafındangeliştirilmiş olan Bilişsel Değerlendirme Sistemi ( Cognitive Assessment System-CAS)'nin 10 yaş Türk çocukları üzerinde güvenirlik, geçerlik ve norm ön çalışmasınınyapılmasıdır. Bu amaç için önce PASS Teorisi tanıtılmıştır. Çünkü BilişselDeğerlendirme Sistemi (CAS), PASS Teorisine dayalı Nöropsikolojik bir değerlendirmesistemidir.Araştırmanın örneklemini, İstanbul ilinde üç farklı sosyo-ekonomik ve kültüreldüzeyi temsil ettiği düşünülen ilköğretim okullarındaki, 230 çocuk oluşturmaktadır. 10yaşındaki çocukların oluşturduğu bu örnekleme Bilişsel Değerlendirme Sistemi (CAS)bireysel olarak uygulanmıştır.Verilerin analizinde, güvenirlik çalışmaları için test-tekrar test güvenirlikkatsayıları, iç tutarlık katsayıları ve ölçmenin standart hata değerleri belirlenmiştir.Geçerlik çalışmalarında; içerik, yapı ve kriter geçerliği işlemleri yapılmıştır. Ayrıcademografik özelliklere göre bilişsel özelliklerin farklılıkların analizinde ilişkin ANOVAve tamamlayıcı hesaplardan Scheffe testleri yapılmıştır. Sonuçlar SPSS Sosyal Bilimlerİstatistik Programı ile değerlendirilmiştir.Araştırmanın sonucunda, Bilişsel Değerlendirme Sistemi (CAS)'nin geçerli vegüvenilir bir araç olduğu saptanmıştır. Elde edilen normların Amerika örneklemi ilebenzer olduğu belirlenmiştir.IŞIK DONDURUCU ABSTRACTTHE VALIDITY, RELIABILITY AND NORM STUDIES OF COGNITIVEASSESSMENT SYSTEM (CAS) TEN YEARS OF CHILDRENThe basis of this research is to apply the reliability, validity and norm studies ofCognitive Assessment System (CAS), which was developed by Jack A. Naglieri and J.P.Das in 1997, on Turkish children who are ten years of age.Cognitive Assessment System (CAS) is a neuro-psychological assessment systemthat rests on PASS Theory. The sampling of the study is composed of 230 childrencoming from schools that represent the three different socio- economical and culturallevels of İstanbul.Cognitive Assessment System (CAS) has been applied individually to the 230children. In the data analyses, for the reliability studies test-retest reliability coefficients,content validity coefficients and standard deviation have been identified. In the validitystudies, content validity, construct validity and criterion validity procedures have beencarried out. The results have been evaluated by the SPSS for windows (statisticalpackage of social sciences) the results also indicate a similarity with the Americansamples.IŞIK DONDURUCU 213

III ÖZET Bu araştırma, ilköğretim 4 ve 5. sınıflan okutmakta olan sınıf öğretmenleri ile Sosyal Bilgiler branş öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersinin eğitim öğretim sürecinde kullandıkları ölçme ve değerlendirme yöntem/teknikleri ile bu uygulamalar esnasında yaşadıkları sıkıntıları tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklerini, İstanbul ili Kartal, Pendik ve Tuzla ilçelerindeki Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilköğretim okullarında görev yapan 4 ve 5'leri okutmakta olan 222 sınıf öğretmeni ile 37 Sosyal Bilgiler branş öğretmeni oluşturmaktadır. Tüm veriler toplam 259 öğretmenden elde edilmiştir. Araştırmanın verileri nicel araştırma tekniklerinden olan anket ile nitel araştırma tekniklerinden olan doküman inceleme ve mülakat kayıtlarından elde edilmiştir. Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme uygulamaları anket aracılığı ile tespit edilerek; yaş, cinsiyet, kıdem, formasyon vb. gibi değişkenler açısından farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Hazırlanan mülakat formuyla öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme uygulamalarına ve yaşadıkları sıkıntılara ait verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bunların yanı sıra öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının göstergesi olacağı düşünülen 57 kompozisyon tipi sınav kağıdı da incelenerek anket ve mülakat verileri ile karşılaştırma yapılmıştır. Toplanan sınav kağıtları 4 ve 5. sınıfın ilk döneminde yapılan sınavlara aittir. Tüm veriler aynı örnekler gurubundan elde edilmiştir. Bu araştırmada nitel ve nicel yöntemler bir arada kullanıldığı için araştırma çoklu yönteme örnektir. Anket iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kişisel bilgilere yönelik yedi soru, ikinci bölümde ise beşli likert formunda hazırlanmış olan dokuz madde bulunmaktadır. Toplam 259 öğretmene uygulanan anket verileri SPSS (11.5) İstatistik Programından elde edilen sonuçlara göre değerlendirilmiştir. Anket verilerinin analizinde parametrik olmayan istatistiklerden `Ki-Kare` Testi kullanılmıştır. Mülakat formu dokuz sorudan oluşmaktadır. Mülakat verileri 84 öğretmenden toplanmış, sorulara verilen cevaplar içerik analizi yapılarak kodlandıktan sonra sonuçlar nicel olarak tablolaştırılmıştır. Kompozisyon tipi sınav kağıtları biçimsel ve içerik olarak iki boyutta incelenmiştir. Biçimsel olarak sınava ilişkin açıklama olup olmadığı, öğretmenin ön hazırlık yapıpIV yapmadığı, cevap anahtarının hazırlanıp hazırlanmadığı kontrol edilmiştir. İçerik olarak ise kapsam geçerliği açısından soruların neyi ölçtüğü, taksonomik düzeyi ve adedi incelenmiştir. Anket, mülakat ve sınav kağıtlarından elde edilen verilere göre;. İlköğretimde öğretmenlerin Sosyal Bilgiler dersinde kullandıkları sınav türleri cinsiyet, kıdem ve branş değişkenlerine göre farklılaşma göstermemektedir.. Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme uygulamalarında bir gösterge niteliğinde olan kompozisyon tipi sınav kağıtlarının biçimsel olarak ölçme-değerlendirme kriterlerine uygun hazırlanmadığı; bu durumun, sınav öncesinde ön hazırlık yapılmamasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Sınav kağıtlarındaki soruların kapsam geçerliği açısından incelenmesi sonunda elde edilen verilere göre, soruların Sosyal Bilgiler dersinin hedeflerini kapsayacak sayıda ve düzeyde olmadığı anlaşılmıştır.. Öğretmenlerin anket ve mülakat formunda sınıf içindeki ölçme-değerlendirme uygulamalarında kullandıklarını ifade ettikleri yöntem ve teknikler ile sınav kağıtları karşılaştırılmıştır. Sınav kağıtları biçimsel ve içerik olarak öğretmenlerin anket ve mülakatta uyguladıklarını ifade ettikleri yöntem ve tekniklerle örtüşmemektedir.. Öğretmenler bu derste hazırbulunuşluk testlerini nadir yapmakla birlikte izleme testlerini sık olarak kullanmaktadır. Fakat izleme testlerinden elde edilen sonuçların öğrencilerin öğrenme eksiklerini tespit etmek dışında ders başarısının değerlendirilmesinde de bir ölçüt olarak kullanılmakta olduğu söylenebilir.. Öğretmenler ölçme ve değerlendirme alan bilgisi bakımından kendilerini çoğunlukla yeterli görmektedir. Fakat mülakat görüşmelerinden elde edilen verilerde öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme alan bilgisine yeteri kadar sahip olmadıkları anlaşılmıştır.. Sosyal Bilgiler Programı hakkında öğretmenlerin ortak görüşü bu dersin içeriğinin ayrıntılı ve gereksiz bilgilerle dolu olduğu ve öğrencinin ilgisini çekmediği yönündedir. Öğretmenlere göre öğrencilerin bu derste başarısız olma nedenlerinin en başında okullarındaki materyallerin yetersizliği gelmektedir. İkinci olarak ise öğretmenlerin bu dersi ezberci bir anlayışla ve tek düze yöntemler kullanarak işlemesi gösterilmiştir. SUMMARY This research has been done in order to determine assessment techniques of fourth and fifth grade elementary teachers and Primary Social Studies teachers and difficulties which they meet in practice. The methodological design of the study embraces both quantitative and qualitative research techniques. Questionnaires were completed by 222 elementary teachers and 37 Primary Social Studies teachers who work state schools in Kartal, Pendik and Tuzla in Istanbul. These were analysed by using SPSS (11.5) and chi-square test. In sum, data were gathered from 259 teachers through questionnaire, document analysis (exam papers) and interviews. In the study age, gender, length of work, teaching certificate variables were examined from the point of Teachers' assessment practices which were determined by the questionnaire. Interviews forms which were included nine questions and asked to 84 teachers were used in order to get information about assessment difficulties in teaching practice. Finally, 57 composition type exam papers were analysed which were collected fourth and fifth grade classes of autumn term. Exam papers were examined in two ways by formal and content analyses. In formal analyse, it was controlled for explanation, pre-preparation, answer key. In content analyse, it was examined for content validity (what the questions measure, questions' types, number of questions, taxonomic levels of questions). According to data gathered from this study;. There were no differences between gender, length of work and subject specializm of teachers according to their use of exam types.. It was found that composition type exam papers, which are indicator of teachers assessment practices, were not prepared according to formal measurement criteria (e.g. explanation, pre-preparation, answer key). This was interpreted that teachers had no preparation before exams.. It was understood that exam questions were not sufficient to contain aims of Social Studies in terms of number and level questions.. A comparison was made between questionnaire data, interview data and exam papers. Answers given in Exam papers did not reflect the measurement techniques which the teachers declared in questionnaires and interviews.VI Although the teachers didn't make readiness tests frequently, they often used follow up tests. It can be said that while the results of follow up tests were used to determine the lack of learning experiences it was also used as criteria in the assessment of academic achievement level. Although the teachers thought themselves sufficient in terms of assessment results show that they had little experience about this manner. The teachers were agree that the content of social studies was intensive and had unnecessary details and it was far more to attract pupils. They thought that the main reasons were the lack of learning materials and the insufficient teaching techniques. 143

Bu araştırmanın amacı işverenlerin engelli çalışanlara yönelik duygu, düşünce ve davranışlarını belirlemektir. Araştırmada engelli çalışanlara yönelik işverenlerin tutumları, işverenlerin demografik özellikleri açısından incelenmiştir.Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde 50-110 arası işçi çalıştıran 100 işveren oluşturmaktadır.Veriler, Kişisel Bilgi Anketi, İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde araştırma kapsamındaki Kişisel Bilgi Anketi ile toplanan verilerin frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılarak ve metin içerisindetablolaştırılarak yorumlanmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarında ilişkili grup t testi , ilişkisiz grup t testi, Sepearman Brown, Cronbach Alpha, Guttman güvenirlik katsayıları teknikleri kullanılmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği, alt ölçek puanları anket ile toplanan süreksiz değişkenler cinsinden farklılıkları saptamak için istatistiksel açıdan Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada tüm istatistik işlemleri anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmada tüm istatistiksel işlemler SPSS paket program kullanılarak yapılmıştır.iiYapılan bu çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Cinsiyet değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır.Yaş değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Eğitim durumu değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kurum türü değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır. Mesleki deneyim değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Engelli yakını olup olmaması değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kendilerinde bir engeli olup olmaması değişkenine göre; sadece bir işverenin engellilik özelliği olduğundan tutum puanları için fark analizi yapılamamıştır. Çalıştırdığı veya çalıştırmayı düşündüğü engelli bireyin engel değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır.Bu araştırmanın amacı işverenlerin engelli çalışanlara yönelik duygu, düşünce ve davranışlarını belirlemektir. Araştırmada engelli çalışanlara yönelik işverenlerin tutumları, işverenlerin demografik özellikleri açısından incelenmiştir.Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde 50-110 arası işçi çalıştıran 100 işveren oluşturmaktadır.Veriler, Kişisel Bilgi Anketi, İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde araştırma kapsamındaki Kişisel Bilgi Anketi ile toplanan verilerin frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılarak ve metin içerisindetablolaştırılarak yorumlanmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarında ilişkili grup t testi , ilişkisiz grup t testi, Sepearman Brown, Cronbach Alpha, Guttman güvenirlik katsayıları teknikleri kullanılmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği, alt ölçek puanları anket ile toplanan süreksiz değişkenler cinsinden farklılıkları saptamak için istatistiksel açıdan Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada tüm istatistik işlemleri anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmada tüm istatistiksel işlemler SPSS paket program kullanılarak yapılmıştır.iiYapılan bu çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Cinsiyet değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır.Yaş değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Eğitim durumu değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kurum türü değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır. Mesleki deneyim değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Engelli yakını olup olmaması değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kendilerinde bir engeli olup olmaması değişkenine göre; sadece bir işverenin engellilik özelliği olduğundan tutum puanları için fark analizi yapılamamıştır. Çalıştırdığı veya çalıştırmayı düşündüğü engelli bireyin engel değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır.Bu araştırmanın amacı işverenlerin engelli çalışanlara yönelik duygu, düşünce ve davranışlarını belirlemektir. Araştırmada engelli çalışanlara yönelik işverenlerin tutumları, işverenlerin demografik özellikleri açısından incelenmiştir.Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde 50-110 arası işçi çalıştıran 100 işveren oluşturmaktadır.Veriler, Kişisel Bilgi Anketi, İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde araştırma kapsamındaki Kişisel Bilgi Anketi ile toplanan verilerin frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılarak ve metin içerisindetablolaştırılarak yorumlanmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarında ilişkili grup t testi , ilişkisiz grup t testi, Sepearman Brown, Cronbach Alpha, Guttman güvenirlik katsayıları teknikleri kullanılmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği, alt ölçek puanları anket ile toplanan süreksiz değişkenler cinsinden farklılıkları saptamak için istatistiksel açıdan Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada tüm istatistik işlemleri anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmada tüm istatistiksel işlemler SPSS paket program kullanılarak yapılmıştır.iiYapılan bu çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Cinsiyet değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır.Yaş değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Eğitim durumu değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kurum türü değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır. Mesleki deneyim değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Engelli yakını olup olmaması değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kendilerinde bir engeli olup olmaması değişkenine göre; sadece bir işverenin engellilik özelliği olduğundan tutum puanları için fark analizi yapılamamıştır. Çalıştırdığı veya çalıştırmayı düşündüğü engelli bireyin engel değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır.The attitudes of employers were investigated related with employers demographic characterishics.The employers are randomly selected in İstanbul.There were 100 employers and the number of their employees were between 50 - 100.The data is colleted by "Personel Information Form" and "The Attitudes of Employers Towards Handicapped Workers Scalas"."The Group T test, unrelated t test, Spearman Brown, Cronbach Alpha and Guttman" tests and validity-safety techniques are used. " The Attitudes Scala of Employers Towards Handicapped Workers" and to determine differences : statitically Man-Whitney U test, Kruskal Wallis test are used. The Statistical Package of Social Sciences (SPSS) program is used for this research.The findings of this study are; gender variable has an effect in the attitudes of employers towards disabled workers. The age of employers has an also effect on the attitudes towards disabled workers. According to educational level; employers have different attitudes towards handicapped employees. The attitudes of employers are not varied according to the kind companies. The working experiment of employers has an effect on the attitudes towards handicapped employees. Having a handicapped relative has an effect. There is only one handicapped employer in this study so that the effect of the disability of employers attitudes towards handicapped workers can not investigated.The kind of handicap of workers has no effect on the attitudes towards handicapped employees.iviii

ÖZET Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinde algılanan anababa tutumları ve aile yapısının ergen kişilik özelliklerine etkisini sınamaktır.Araştırmada lise Öğrencilerinin algılanan anababa tutumları ve aile yapıları, yaş,cinsiyet, anababalarının çalışma durumu, eğitim durumu, kardeş sayısı,kaçıncı çocuk olduğu gibi özellikler açısından incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiş çalışmanın evrenini İstanbul İli Avrupa Yakasında Eğitim görmekte olan meslek liseleri dışında kalan genel lise ve Anadolu liseleri öğrencileri ve onların anababaları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Kabataş Erkek Lisesi, Kağıthane Lisesi, Gültepe Lisesi ve Özel Beşiktaş Lisesi öğrencilerinden seçilen 600 öğrenciden ebeveynleri de formları dolduran 264 öğrenci ve anababası oluşturmaktadır. Veriler öğrenci ve anababasının ayrı ayrı doldurduğu bilgi formları, ACL ( sıfat Tarama Listesi), PARI ( Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği, AYDA ( Aile Yapısını Değerlendirme Aracı ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Araştırma kapsamındaki anket (bilgi formu) ile toplanan verilerin frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılacak ve metin içerisinde tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Yine araştırma kapsamında kullanılan AYDA, PARI, ACL alt ölçek puanları anket ile toplanan süreksiz değişkenler cinsinden farklılıkların saptanması için istatistiksel açıdan 'İlişkisiz Grup 't' Testi' ve 'Tek Yönlü Varyans Analizleri ' kullanılmıştır. Varyans Analizlerinde anlamlı farklılığın çıktığı durumlarda, tamamlayıcı hesaplardan 'Sheffi Testi' kullanılmıştır. Araştırmanın sürekli değişkenleri arasındaki ilişkilerin saptanması için ' Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Katsayısı' temel alınmıştır. Son olarak ergen kişilik yapısı üzerindeki bağımsız değişkenlerin etki paylarını belirlemek üzere çoklu regresyon analizi yapılmıştır.Araştırmada tüm istatistiksel işlemler çift yönlü olarak sınanmış anlamlılık düzeyi en az '0.05' olarak kabul edilmiştir. Araştırmada tüm istatistiksel işlemler SPSS paket programı kullanılarak yapılmıştır ıı SUMMARY Purpose of this study is to examine the effects of family structure and perceived I parent attitudes of highschool students on adolescent personality characteristics family 1 structures and perceived parent attitudes of highschool students were investiganed in t : terms of age, sex, number of siblings, work position and education level of their parents. § i In the study, releated research was used. The popilation comprised the Public : highschool and Anatolian highschool students taking education in European side of I Istanbul, and their families, subjects include 264 students and their families from İ Kabataş Erkek Highschool, Kağıthane Highschool and Gfiltepe Highschool. PARI(Parental Attitude Research Insturment), AYDA (Family Structure ' Evaluation Scale) ACL (Adjective Check List) and the information from completed by students and their parents were used to gather data. During the assesment and interpretation of data, Freqancies and Percentiles / and than Independent Samples t Test, One Way ANOVA, Scheffi test, Pearson I Moment Correlation Coefficient and Multiple Regression Analysis were used. All ] statistical procedures were conducted by SPSS packet program. Ill 353

ÖZET 6. sınıf öğrencilerinin bağlanma düzeyleri ile algılanan özgüvenleri ve okul başarıları arasındaki ilişkilerin incelendiği bu araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama Ebeveyne Bağlanma Ölçeği' nin (IPPA) geçerlik ve güvenirlik çalışmasını kapsamaktadır. Bulgular ve yorum bölümünde gösterildiği gibi Ebeveyne Bağlanma Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna varılmıştır. İkinci aşamada ise öğrencilerin ebeveyne bağlanma düzeyleri ile özgüven ve akademik başarılan arasındaki ilişkiler incelenmektedir. Araştırma 2002-2003 Eğitim Öğretim Yılında 6' sı resmi 3'ü özel olmak üzere toplam 9 Üköğretim okulunun 6. sınıflarından rasgele seçUen 421 öğrenciyi kapsamaktadır. Deneklere araştırmacı tarafından hazırlanan bilgi toplama formu, Ebeveyne Bağlanma Ölçeği (IPPA) ve Kendim Hakkında Düşüncelerim Anketi (WIFAM) uygulanmış ve veriler SPSS paket programında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre annesi ev kadını olan öğrencilerin babaya bağlanma düzeyi annesi çalışan öğrencilere göre yüksek çıkmıştır. Bunun yanı sıra babaları çalışan öğrencilerin anneye bağlanma düzeyi, babaları işsiz olan öğrencilere göre yüksek çıkmıştır. Anne babaları evli ve beraber yaşayan deneklerin anneye ve babaya bağlanma düzeyi, anne ve babaları ayrı olan deneklere göre yüksek çıkmıştır. Anne ve babası tarafından büyütülen çocukların babaya bağlanma düzeyi, aile büyükleri, bakıcı veya diğer kişiler tarafından büyütülen çocuklara göre daha yüksektir. Çekirdek ailede büyüyen çocukların babaya bağlanma düzeyi kalabalık ailede büyüyen çocuklara göre yüksek bulunmuştur. Devlet okullarında öğrenim görmekte olan öğrencilerin babaya bağlanma düzeyi özel okullarda öğrenim gören öğrencUere göre yüksek çıkmıştır. Anneye bağlanma ve babaya bağlanma düzeyi yükseldikçe benlik kavramı düzeyi yükselmektedir.Anneye bağlanma düzeyi yükseldikçe akademik başarı artmaktadır. Benlik kavramı düzeyi yükseldikçe akademik başarı artmaktadır. Ill ABSTRACT The purpose of this two step research was to investigate the relationship between 6th grade students' level of parent attachment, perceived self-concept and academic achievement The first step aimed to study reliability and validity of the Inventory of Parent and Peer Attachment (TPPA) for Turkish sample. It was found that the Inventory of Parent and Peer Attachment (IPPA) is a reliable and valid instrument for Turkish sample. In the second step, the relationship between 6th grade students' level of parent attachment, self-concept and academic achievement was examined. Data for the analyses were collected in Istanbul, during the 2002-2003 academic year via self report surveys (IPPA, WIFAM and Demographic Information Questionnaire) and school records of GPA. Our sample is drawn from the students of 9 primary schools (6 of them are public schools, 3 of them are private schools). 421 participants were selected randomly from the 6th graders. Data analyses were conducted by SPSS. Results indicate that the level of attachment to fathers was higher for the students whose mothers are housewives than those students whose mothers have an occupation. Besides, it was found that the level of attachment to mothers was higher for the students whose fathers have an occupation than those students whose fathers are unemployed. The students whose parents are married and living together manifested more attachment to their mothers and fathers than the students whose parents are single. It was found that the level of attachment to fathers was higher for the children who were reared by their parents than the children who were reared by their grandparents, babysitters or other caregivers. The level of attachment to father was found to be higher for the children who grew up in a nuclear family than the children who grew up in an extended family. The level of attachment to father was found to be higher for the children from public schools than those children from private schools. There's a positive relation between attachment to mother and self-concept IVThere's a positive relation between attachment to mother and academic achievement. There's a positive relation between self-concept and academic achievement. 180

GENEL BİLGİLER: isim ve Soyadı :Şafak Tunalıoğlu Anabilim Dalı :Güzel Sanatlar Eğitimi Programı Müzik öğretmenliği Tez Danışmanı :Yrd. Doç. Dr. Canan Savran, öğr. Gör. Ali Seçim Pak Tez Türü ve Tarihi :Doktora Haziran 2004 Anahtar Kelimeler :Müzik Eğitimi, Çalgı Eğitimi, Ses Eğitimi ÖZET: İLKÖĞRETİM OKULLARININ İKİNCİ KADEME (6. 7. 8.) SINIFLARINDA OKUTULAN MÜZİK DERSLERİNDE YAPILAN DÜZENLİ ÇALGI VE SES EĞİTİMİ UYGULAMA LARININ, ÖĞRENCİLERİN MÜZİĞE İLİŞKİN BİLİŞSEL, DUYUŞSAL, PSİKOMOTOR DAVRANIŞLARI, MÜZİK YAŞANTISI VE BENLİK SAYGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Bu araştırma, ilköğretim ikinci kademe sınıflarında gerçekleştirilen müzik derslerinde uygulanan düzenli çalgı ve ses eğitimi uygulamalannın, öğrencinin, müziksel bilgi, müziksel tutum, müzik yaşantısı ve benlik saygısı düzeyleri üzerindeki etkilerini ortaya koyma amacı doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Düzenli ses ve çalgı eğitimi yönteminden hangisinin, adı geçen bağımlı değişkenler yönünden, öğrenci üzerinde daha olumlu etki yaptığı, saptanmaya çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, araştırmada deneysel yöntem kullanılmıştır. Deney için, biri deney, biri kontrol grubu olmak üzere, iki sekizinci sınıf belirlenmiştir. Deney öncesinde, her iki gruba, araştırmacı tarafından geliştirilen Müziksel Bilgi Testi, Müziğe İlişkin Tutum ölçer, Müzik Yaşantısına Yönelik Anket ve Wifam Benlik Saygısı Testi uygulanarak, her iki grubun, bağımlı değişkenler yönünden giriş düzeyleri belirlenmiştir. Daha sonra, sekiz ay süresince, deney grubuna düzenli çalgı eğitimine dayalı müzik öğretimi, kontrol grubuna ise, düzenli ses eğitimine dayalı müzik öğretimi uygulanmıştır. Deney süreci sonunda, girişte uygulanan test ler öğrenciye tekrar uygulanarak bağımlı değişkenler yönünden öğrencinin son düzeyi belir lenmiş ve deney süreci tamamlanmıştır. Deney öncesi yapılan ön test ve deney sonrasında yapılan son testlerden elde edini len sonuçlar doğrultusunda, müziksel bilgi, müziksel tutum, ve müzik yaşantısı değişkenleri yönünden, düzenli çalgı eğitimine dayalı müzik öğretimi yönteminin, düzenli ses eğitimine da yalı müzik öğretimi yöntemine göre, öğrenci üzerinde, çok daha üst boyutta olumlu etki yaptı ğı ve müziksel bilgi, tutum ve müzik yaşantısı düzeyleri yönünden, öğrenciyi, eğitim programlarında belirlenen hedeflere daha çok yaklaştırdığı görülmüştür. Bunun yanında, ben lik saygısı düzeyi yönünden, her iki öğretim yöntemi de, öğrenci üzerinde olumlu bir etki yap mamıştır. Sonuç olarak, çalgı eğitimine dayalı müzik öğretim yönteminin, ilköğretim ikinci kade me sınıflarında gerçekleştirilen müzik eğitimi uygulamalannın daha etkili gerçekleştirilebilmesi için, en uygun öğretim yöntemi olduğu sonucuna vanlmıştır. OVERALL INFORMATION: Name and Surname: : Şafak Tunalıoğlu Major : Fine Arts Education Program : Music Teaching Thesis Adviser : Vice Asst. Prof. Canan Savran, Lecturer Ali Seçim Pak Type and Date of Thesis : Doctorate June 2004 Keywords : Music Education, Musical Instrument Education, Vocal Education ABSTRACT: THE INFLUENCES OF REGULAR MUSICAL INSTRUMENT AND VOCAL EDUCATION PRACTICES IN MUSIC COURSES INSTRUCTED IN SECOND GRADE (6.7.8.) CLASSES OF PRIMARY SCHOOLS ON COGNITIVE, SENSORIAL AND PSYCHOMOTOR BEHAVIORS, MUSICAL LIVES AND SELF-RESPECT OF STUDENTS RELATING TO MUSIC This study was performed for the purpose of demonstrating the influences of regular musical instrument and vocal education practices in music courses instructed in second grade classes of primary schools on cognitive, sensorial and psychomotor behaviors, musical lives and self-respect of students relating to music. It was aimed to identify which of regular vocal and musical instrument education methods have more favorable effects on the students as to aforementioned dependent variables. With this regard, an experimental method was followed in the study. Two eighth classes, one for experiment group and the other for control group were designated for the experiment. Prior to the experiment, both groups were given Musical Knowledge Test, Attitude Meter Relating to Music, Questionnaire Relating to Musical Life and Wifam Self- Respect Test to quantify introduction levels of both groups as to dependant variables. Then experiment group has been applied regular musical instrument education while control group has been applied musical instruction based on regular vocal education for eight months. At the end of experimental period, students were given the tests applied in introduction and final level of student was found as to dependant variables and testing period was completed. In accordance with the results obtained from preliminary test prior to experiment and final tests after experiment, it was found that musical instruction method based on regular musical instrument education had a much more favorable influence on students than musical instruction method based on regular vocal education as to musical knowledge, musical attitude and musical life and enabled students get closer to the goals specified in education programs as to musical knowledge, attitude and musical life levels. Besides, neither instruction method had favorable effects on the student with regard to self-respect levels. Consequently, it was deduced that musical instruction method based on musical instrument education is the most favorable mstruction method to realize more effectively the musical education practices realized in primary school second grade classes. n 253

ÖZET Araştırma, 2002-2003 eğitim ve öğretim yılında, Deniz Harp Okulunda ve Deniz Lisesinde öğrenim gören öğrencilerin sahip oldukları genel ve farklı yetenek, kişilik özellikleri ile fizik dersi ve genel okul başarılan arasındaki ilişkilerin saptanması amacıyla toplam 205 öğrenci üzerinde ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama amacıyla; Genel ve Farklı Yetenek Testleri (Differential Aptitude Tests), Sıfat Listesi (Adjective Check List, ACL) ve bir anket formu kullanılmıştır. Ankette; öğrencilerin anne ve baba eğitim düzeylerini, öğrenim gördükleri okul türlerini ve eğitim aldıkları derslere ilişkin beğeni düzeylerini belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. Araştırma kapsamında kullanılan tüm istatistiksel işlemlerde anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiş. Elde edilen tüm sonuçlar çift yönlü olarak sınanmıştır. Öğrencilerin akademik başarıları ile genel yetenekleri ve bazı farklı yetenekleri (dil yeteneği, sayısal yetenek, soyut yetenek) arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca başarma, başatlık, sebat, ideal benlik ve askeri liderlik gibi kişilik özelliklerinin akademik başarıyı olumlu olarak etkilediği görülmüştür. Kişilik alt ölçek test puanları ve genel- farklı yetenek test puanları temel alındığında buna bağlı olarak yıl sonu fizik dersi başarı puanlan ve genel okul başarı puanları bilimsel olarak yordanabilmektedir. Deniz Harp Okulu öğrencilerinin, fizik dersi başarı puanı toplam varyansmın %30,1'i, genel okul başarı puanı toplam varyansmın ise % 30,1 'i açıklanabilmektedir. Deniz Lisesi öğrencilerinin ise; fizik dersi başarı puanı toplam varyansmın %50,1'i, genel okul başarı puanı toplam varyansmın ise %52,5'i açıklanabilmektedir. n ABSTRACT The study was realized using correlative scanning model on 205 students in 2002-2003 academic year so as to determine correlations between general- differential aptitudes, personality characteristics and physics-overall academic achievements of the students in both the Turkish Naval Academy and Naval High School. In this study, General-Differential Aptitude Tests, Adjective Check List and a questionnaire form were used. This form included different questions to elicit information related to educational levels of the parents, school types of students and ideas about the students' lessons (like and dislikes). In all the statistical procedures used in the study, the level was accounted as at least 0.05. All the results were tested in two ways. Significant correlations were found out between the students' academic achievements and general-certain different aptitudes (language use aptitude, numerical reasoning aptitude, abstract reasoning aptitude). In addition, some personality characteristics such as achievement desire, dominance, persistence, ideal self-concept and military leadership were determined to contribute positively to the academic achievement. Personality sub-scale test scores and general-differential aptitude test scores were used as a basis for the study. Then, general academic and physics achievement scores could be significantly predicted. The results showed that the contribution of the predictor variables (general- differential aptitudes, personality characteristics) accounted for all most 30,1% of the total variance in physics and general academic achievements of the Naval Academy students. In addition, in the Naval High School, 50,1 % of the variance of the physics achievement scores and 52,5 % of the total variance of academic achievement scores could be accounted. m 140