Search

Od tysiącleci do obrotu gospodarczego przestępcy wprowadzają sfałszowane pieniądze (monety, banknoty). Na przestrzeni wieków fałszowaniem pieniądza zajmowali się przedstawiciele różnych grup społecznych: władcy, szlachta, księża, żydzi oraz przedstawiciele chłopów. Działania ich różniły się jednak wykorzystywanymi metodami oraz ich skalą. Władcy zazwyczaj w majestacie prawa obniżali zawartość szlachetnych metali w monetach. Szlachta, księża i żydzi bili fałszywą monetę wykorzystując metale nie szlachetne. A chłopi obcinali wąskie skrawki srebra z obrzeża monety. Aktualnie procederem tym zajmują się działające na szeroką skalę na międzynarodowych rynkach zorganizowane grupy przestępcze oraz pojedyncze osoby, które wykorzystując nowoczesne technologie komputerowe liczą na szybki zarobek. Niepokojący jest fakt, że takie działania coraz częściej podejmują osoby niepełnoletnie. Każdy z uczestników rynku w wyniku swojej nie uwagi lub braku odpowiedniej wiedzy może stać się ofiarą procederu fałszowania pieniędzy. Dlatego niezwykle istotnym zagadnieniem jest prowadzenie działań mających na celu podniesienie poziomu wiedzy statystycznego obywatela na ten temat. W artykule zaprezentowano wyniki badań ankietowych dotyczących znajomości zjawiska fałszowania pieniędzy przez przedstawicieli Polaków zaliczanych do grupy wiekowej 26–45 lat. Celem tych badań było podjęcie próby oceny stanu znajomości szaty graficznej i zabezpieczeń polskich banknotów przez ankietowanych oraz ich postawy w stosunku do obrotu fałszywymi znakami pieniężnymi. Ponadto określenie poziomu zaufania ankietowanych do obrotu gotówkowego w Polsce.

Directions of changes occurring in the world economy in recent years show the transformation of the industrial economy into a knowledge-based economy, using the technological and innovative potential. This transformation has highlighted the competitive advantages of countries and regions specializing in the production of hightech products. A lot of research has been trying to find out what the drivers of innovation really are, though there has not formed one consensus. The aim of the paper is to investigate influence of research and development (R&D) expenditure on economic growth in EU member states and to assess whether there is a significant relationship between countries’ R&D efforts and their innovation and between innovation and per capita income, as postulated by R&D based endogenous growth models. Basic source of data is Eurostat database and European Innovation Scoreboard reports. Results confirm positive and statistically significant impact of government R&D expenditure, which is the main driver for economic growth during the analysed period. Highly developed countries are conducting research to seek new sources of innovativeness and methods for creating innovative potential. The results also suggest that the EU countries that do not have effective R&D sectors seem to promote their innovation through technology spillovers from other countries.

Budżet partycypacyjny stanowi narzędzie zarządzania budżetem jednostki samorządowej wykorzystywane na świecie od prawie trzydziestu lat. Jego stosowanie daje członkom lokalnej społeczności możliwość współdecydowania o sposobie podziału całości lub części dostępnych środków publicznych. Wpływa między innymi na wzrost aktywności obywateli, przełamanie barier występujących pomiędzy władzą a mieszkańcami, realizacje istotnych dla lokalnych społeczności projektów. Pozytywne efekty, jakie dało wykorzystanie tej idei przez samorządy południowoamerykańskich miast stało się impulsem do jej stosowania przez władze samorządowe na wszystkich kontynentach. Aktualnie jest ona realizowana przez władze samorządowe ok. 3000 jednostek. Również polskie samorządy od 2011 r. wykorzystują ją w praktyce. Od tego czasu z roku na rok zwiększa się liczba polskich samorządów ją stosujących. Można nawet stwierdzić, że w Polsce pojawiło się coś w rodzaju „mody” na budżet obywatelski.W artykule zaprezentowano wyniki badań ankietowych dotyczących poziomu znajomości zagadnień związanych z budżetem partycypacyjnym przez przedstawicieli pokolenia X, którzy na potrzeby przeprowadzonych badań zostali podzieleni na dwa segmenty wiekowe, będących mieszkańcami miasta Rzeszowa oraz stanu ich aktywności w tym zakresie. Na wstępie zaprezentowano ocenę stanu znajomości idei budżetu partycypacyjnego oraz poziomu wiedzy mieszkańców na temat procedur wykorzystywanych przy realizacji tej idei. W dalszej części dokonano oceny aktywności mieszkańców w zakresie budżetu partycypacyjnego oraz przeanalizowano czynniki wpływające na tą aktywność.

Sprawne funkcjonowanie, a tym samym możliwość systematycznego rozwoju każdego rynku dóbr konsumpcyjnych, w tym również rynku pojazdów samochodowych, jest bezpośrednio związane ze stopniem zaspokojenia przez produkty oferowane na tym rynku aktualnych potrzeb potencjalnych klientów. Podmioty działające na tym rynku muszą ciągle unowocześniać produkowane pojazdy, tak aby sprostały one systematycznym zmianom oczekiwań potencjalnych klientów. Zmiany te wynikają z jednej strony z przemian, jakie zachodzą na światowych rynkach i chęci posiadania przez konsumentów produktów, które są nowościami rynkowymi. Pojazdów, które w pespektywie kilku najbliższych lat będą postrzegane przez osoby ze środowiska, w jakim żyją jako atrakcyjne dobro. Z drugiej zaś strony z chęci wyróżniania się na tle określonej społeczności, która w dużym stopniu wpływa na jego preferencje zakupowe. Tak więc na jego decyzje zakupowe będą mieć również wpływ takie czynniki jak płeć, wiek, wykształcenie czy pozycja społeczna. W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z problematyką realizacji przez konsumentów procesu zakupowego na przykładzie rynku pojazdów samochodowych. Przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań ankietowych dotyczących preferencji zakupowych konsumentów na tym rynku. Omówiono m.in. wpływ czynników ekonomicznych, technicznych, estetycznych oraz wybranych elementów wyposażenia pojazdu na podjęcie przez konsumenta decyzji zakupowej. Zajmowano się również wpływem czynnika ludzkiego na podejmowaną decyzję, czyli wskazano osoby, których opinie wpływają na podjętą decyzję zakupową.

Od setek lat niepewność i ryzyko są nieodłącznym elementem każdej działalności człowieka zarówno w sferze prywatnej, jak i w sferze gospodarczej. Zagadnienia te od ponad stu lat stanowią przedmiot szczegółowych badań w różnych dyscyplinach naukowych. W naukach ekonomicznych pierwotnie główne kierunki badań związane były z występowaniem ryzyka w działalności podmiotów gospodarczych. Do dziś znaczny odsetek społeczeństwa właśnie tam upatruje możliwości występowania tego zjawiska. W literaturze przedmiotu można odnaleźć wiele różnych definicji tego zjawiska w zależności od obszaru sytuacji decyzyjnej i sposobu jego analizy. Tak więc w teorii zarządzania przyjęto, że ryzyko stanowi możliwość nieosiągnięcia założonego celu. W XX wieku w Stanach Zjednoczonych pojawiła się nowa dyscyplina naukowa określana mianem zarządzania ryzykiem. Pierwotnie miała ona stanowić jedynie element zarządzania ubezpieczeniami. Aktualnie zarządzanie ryzykiem, zorientowane na ograniczanie niepewności, jest procesem, który na trwałe został powiązany z prawie wszystkimi sferami działalności człowieka. Kolejną taką sfera, która jeszcze na początku XXI wieku nie była analizowana pod kątem związanego z jej działalnością ryzyka, jest działalność jednostek samorządu terytorialnego. W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z problematyką ryzyka w jednostkach samorządu terytorialnego. Zagadnienia te w polskich warunkach stały się przedmiotem szczegółowych badań w ostatnim okresie w związku z wprowadzeniem przepisów nakładających na jednostki samorządu terytorialnego podjęcia działań w zakresie zarządzania ryzykiem. Wcześniej jednostki samorządowe miały jedynie obowiązek podjęcia działań związanych zminimalizowaniem ryzyka finansowego poprzez wdrożenie standardów i systemowego podejścia do kontroli zarządczej. W pierwszej części artykułu przedstawiono definicję i klasyfikację ryzyka występującego w jednostkach samorządu terytorialnego. W dalszej części omówiono zagadnienia związane z zarządzaniem ryzykiem w tych podmiotach.

Ryzyko i związany z nim proces zarządzania ryzykiem stanowi obiekt badań przedsta-wicieli wielu dziedzin nauki. W dobie kryzysów niezwykle ważnym zagadnieniem jest łącz-ne wykorzystanie tego dorobku. Szczególnie należy położyć nacisk na połączenie ze sobą dorobek nauk ekonomicznych i nauk społecznych. Wynika to przede wszystkim z tego, że aspekty psychologiczne są nierozerwalnie związane z zagadnieniami ryzyka gospodarczego. Na skuteczność procesu zarządzania ryzykiem decydujący wpływ mają cztery podstawowe elementy: informacja, strategia, organizacja procesu oraz menedżerowie, którzy nim kierują. To właśnie cechy osobowościowe menedżerów w znacznym stopniu decydują o preferencji i percepcji ryzyka. Postawa menedżerów względem ryzyka musi uwzględniać, że z jednej strony nie każde podjęcie ryzyka jest szansą dla podmiotu, którym kierują, z drugiej zaś nie każde uniknięcie ryzyka pozwoli podmiotowi odnieść sukces. Natomiast ocena ryzyka po-winna mieć zawsze charakter obiektywny. Tak więc cechy psychologiczne menedżerów uczestniczących procesie zarządzania ryzykiem mają znaczący wpływ na kierunki działal-ności podmiotu gospodarczego, a umiejętne zarządzanie przez nich ryzykiem należy zali-czyć do podstawowych czynników determinujących sukces. W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z problematyką ryzyka i procesu za-rządzania ryzykiem. Omówiono, czym jest ryzyko dla menedżerów. Przedstawiono podsta-wowe postawy oraz główne typy zachowań menedżerów względem ryzyka. Następnie scha-rakteryzowano miejsce menedżerów w procesie zarządzania ryzykiem oraz pełnione przez nich w tym procesie funkcje.