Search

In het vorige nummer riep de Vlaamse landbouw-ethicus Stef Aerts op tot openbare afspraken in de keten over prijzen en tot een meer interventionistisch Europees landbouwbeleid, omdat de inkomsten van boeren te veel onder druk staan. Daarmee onderschat hij de rol van prijzen in de samenleving, stelt Krijn Poppe. Op verzoek van de redactie schreef hij bijgaand artikel over de toekomst van de landbouw als wicked (gemeen) probleem.

Niemand weet hoeveel milieubelasting de aarde precies kan hebben, maar een ecologische crisis van ongekende proporties ligt voortdurend op de loer, stellen Stijn van Gils en Louise Vet. Ze pleiten voor radicale veranderingen in de maatschappij. Zo’n ‘geëcologiseerde samenleving’ is volgens hen niet alleen goed voor de aarde, het geeft ook nieuw economisch perspectief. Ralf Bodelier vindt echter dat de ecologen Vet en Van Gils te weinig rekening houden met miljarden armen.

Het project N2Africa is onlangs de tweede fase ingegaan met als doel dat in 2020 een half miljoen kleine boeren in Afrika, ten zuiden van de Sahara, stikstofbinding hebben geïntegreerd in hun bedrijfsvoering. Op een manier die hen past, zegt Ken Giller. Stikstofbinding verbetert de bodemvruchtbaarheid, terwijl de teelt van bonen, die samen met bacteriën de stikstof vastleggen, een belangrijke aanvulling vormt op het menu en op het inkomen van de boer.

This article constructs a picture of green vegetable growing and supply in Dar es Salaam by looking at the lives and work of a small trader and an urban farmer. It reveals the importance of a range of distribution and trade networks and the integration of a wider city region, alongside urban and periurban production, for the large-scale supply of these vegetables to urban eaters. The livelihood benefit for the many actors involved is clear as are some of the threats emerging as the city changes.

This report offers quantification of effects of possible trade and agricultural support scenarios on theUK agricultural production, trade, farm gate prices and farmers’ income levels in case of the UKleaving the EU. The results of each scenario show that for most sectors the biggest driver of UK farmincome changes is the level of public support payments available. The positive price impacts on farmincomes seen through both the FTA and WTO default scenario are offset by the loss of direct supportpayments. A reduction of direct payments, or their complete elimination, would exacerbate thenegative impact seen under the UK Trade Liberalisation scenario Dit rapport biedt een schatting van de effecten van mogelijke handels- en landbouwsteunscenario’s voor de productie, handel, prijzen en inkomens in de Britse landbouwsector in geval van een Brexit. De resultaten laten zien dat voor de meeste agrarische sectoren de belangrijkste inkomensgevolgen voortkomen uit veranderingen in de beschikbare directe inkomenssteun. De positieve prijseffecten op landbouwinkomens in zowel het FTA- als het WTO-scenario worden teniet gedaan als de Britse overheid tegelijkertijd directe inkomenssteun aan de sector verlaagt. Een vermindering of totale afbouw van directe inkomenssteun zal de negatieve inkomenseffecten van een Brits liberalisatiescenario verder verslechteren.

Niemand weet hoeveel milieubelasting de aarde precies kan hebben, maar een ecologische crisis van ongekende proporties ligt voortdurend op de loer, stellen Stijn van Gils en Louise Vet. Ze pleiten voor radicale veranderingen in de maatschappij. Zo’n ‘geëcologiseerde samenleving’ is volgens hen niet alleen goed voor de aarde, het geeft ook nieuw economisch perspectief. Ralf Bodelier vindt echter dat de ecologen Vet en Van Gils te weinig rekening houden met miljarden armen.

In het vorige nummer riep de Vlaamse landbouw-ethicus Stef Aerts op tot openbare afspraken in de keten over prijzen en tot een meer interventionistisch Europees landbouwbeleid, omdat de inkomsten van boeren te veel onder druk staan. Daarmee onderschat hij de rol van prijzen in de samenleving, stelt Krijn Poppe. Op verzoek van de redactie schreef hij bijgaand artikel over de toekomst van de landbouw als wicked (gemeen) probleem.

Neveninkomsten op de boerderij door: Agrarisch natuurbeheer, boerderijeducatie, agrarische kinderopvang, zorglandbouw, recreatie of boerderijverkoop

In het vorige nummer riep de Vlaamse landbouw-ethicus Stef Aerts op tot openbare afspraken in de keten over prijzen en tot een meer interventionistisch Europees landbouwbeleid, omdat de inkomsten van boeren te veel onder druk staan. Daarmee onderschat hij de rol van prijzen in de samenleving, stelt Krijn Poppe. Op verzoek van de redactie schreef hij bijgaand artikel over de toekomst van de landbouw als wicked (gemeen) probleem.

Neveninkomsten op de boerderij door: Agrarisch natuurbeheer, boerderijeducatie, agrarische kinderopvang, zorglandbouw, recreatie of boerderijverkoop

Het project N2Africa is onlangs de tweede fase ingegaan met als doel dat in 2020 een half miljoen kleine boeren in Afrika, ten zuiden van de Sahara, stikstofbinding hebben geïntegreerd in hun bedrijfsvoering. Op een manier die hen past, zegt Ken Giller. Stikstofbinding verbetert de bodemvruchtbaarheid, terwijl de teelt van bonen, die samen met bacteriën de stikstof vastleggen, een belangrijke aanvulling vormt op het menu en op het inkomen van de boer.

Onderzocht is in hoeverre het waarderen en verzilveren van ecosysteemdiensten, de zogenaamde TEEB-benadering, bruikbaar is voor het genereren van mogelijkheden voor verdere vergroening van het GLB vanaf 2020. Hier zijn twee gebieden bij betrokken: Salland en de Veenkoloniën. In gebiedsbijeenkomsten zijn belangrijke ecosysteemdiensten geïdentificeerd en besproken.

Niemand weet hoeveel milieubelasting de aarde precies kan hebben, maar een ecologische crisis van ongekende proporties ligt voortdurend op de loer, stellen Stijn van Gils en Louise Vet. Ze pleiten voor radicale veranderingen in de maatschappij. Zo’n ‘geëcologiseerde samenleving’ is volgens hen niet alleen goed voor de aarde, het geeft ook nieuw economisch perspectief. Ralf Bodelier vindt echter dat de ecologen Vet en Van Gils te weinig rekening houden met miljarden armen.

Het onderzoeksthema Methodieken Kennisoverdracht (BO 28) levert bouwstenen aan voor het verbeteren van kennisvalorisatie, tot waarde brengen van kennis, middels integrale kennisketens en een effectieve en efficiënte inzet van kennismiddelen door en voor kennispartners en ondernemers in Greenportregio’s. Dit met als doel dat de keten van kennis naar kunde, naar kassa structureel wordt. Het onderliggende project is mogelijk gemaakt door financiering vanuit het ministerie van Economische Zaken en aansturing vanuit de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (T&U).

Onderzocht is in hoeverre het waarderen en verzilveren van ecosysteemdiensten, de zogenaamde TEEB-benadering, bruikbaar is voor het genereren van mogelijkheden voor verdere vergroening van het GLB vanaf 2020. Hier zijn twee gebieden bij betrokken: Salland en de Veenkoloniën. In gebiedsbijeenkomsten zijn belangrijke ecosysteemdiensten geïdentificeerd en besproken.

This article constructs a picture of green vegetable growing and supply in Dar es Salaam by looking at the lives and work of a small trader and an urban farmer. It reveals the importance of a range of distribution and trade networks and the integration of a wider city region, alongside urban and periurban production, for the large-scale supply of these vegetables to urban eaters. The livelihood benefit for the many actors involved is clear as are some of the threats emerging as the city changes.

Het onderzoeksthema Methodieken Kennisoverdracht (BO 28) levert bouwstenen aan voor het verbeteren van kennisvalorisatie, tot waarde brengen van kennis, middels integrale kennisketens en een effectieve en efficiënte inzet van kennismiddelen door en voor kennispartners en ondernemers in Greenportregio’s. Dit met als doel dat de keten van kennis naar kunde, naar kassa structureel wordt. Het onderliggende project is mogelijk gemaakt door financiering vanuit het ministerie van Economische Zaken en aansturing vanuit de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (T&U).

This article constructs a picture of green vegetable growing and supply in Dar es Salaam by looking at the lives and work of a small trader and an urban farmer. It reveals the importance of a range of distribution and trade networks and the integration of a wider city region, alongside urban and periurban production, for the large-scale supply of these vegetables to urban eaters. The livelihood benefit for the many actors involved is clear as are some of the threats emerging as the city changes.

Het project N2Africa is onlangs de tweede fase ingegaan met als doel dat in 2020 een half miljoen kleine boeren in Afrika, ten zuiden van de Sahara, stikstofbinding hebben geïntegreerd in hun bedrijfsvoering. Op een manier die hen past, zegt Ken Giller. Stikstofbinding verbetert de bodemvruchtbaarheid, terwijl de teelt van bonen, die samen met bacteriën de stikstof vastleggen, een belangrijke aanvulling vormt op het menu en op het inkomen van de boer.

The recommendations focus on the need to increase the availability of and access to quality seeds; improve quality, varietal sustainability and resilience of the seed system; build capacities of key actors to improve on their production and business skills; and address issues of enabling environment in seed security.

In het eerste halfjaar van 2012 is de productie van glasgroenteproducten achtergebleven bij vorig jaar. De prijsvorming is voor komkommer en tomaat iets verbeterd, maar bij paprika en aubergine vallen de prijzen tegen. Hoe één en ander uitpakt voor het gemiddelde glasgroentebedrijf over geheel 2012 zal eind december door het LEI worden gepresenteerd.

De rentabiliteit en het inkomen van glastuinbouwbedrijven verbeteren in 2012 ten opzichte van 2011. Met name de snijbloemenbedrijven doen het in 2012 beter. Bij glasgroenten herstelt de rentabiliteit van het slechte jaar 2011, maar is het inkomen nog laag. Bij pot- en perkplantenbedrijven is sprake van een marginale toename van de rentabiliteit.

Het jaar 2011 levert voor alle sectoren in de opengrondstuinbouw een duidelijke daling van het inkomen op. Lagere opbrengstprijzen zijn hiervoor de belangrijkste oorzaak. Alleen in de boomkwekerij daalt het inkomen slechts licht, tot een gemiddeld niveau. Hierbij moet worden aangetekend dat de raming van de resultaten een weerspiegeling is voor het gemiddelde bedrijf. In de praktijk is de spreiding tussen de bedrijven groot, bijvoorbeeld door de diversiteit in geteelde gewassen binnen de verschillende sectoren, contracten en kwaliteit van de producten.

In 2010 was er een fors herstel van het inkomen na een dieptepunt in 2009. Het aandeel bedrijven met een totaal inkomen onder de lage inkomensgrens van 22.0001 euro per huishouden bedroeg in 2010 25%, terwijl dit in 2009 nog 45% was. De melkvee- en akkerbouwbedrijven bevinden zich met hun inkomen vaker boven deze inkomensgrens dan de andere land- en tuinbouwbedrijven. Kenmerkend voor agrarische bedrijven die vaak boven deze lage inkomensgrens uitkomen, is dat ze aanzienlijk groter zijn en vaak een jongere ondernemer hebben.

De resultaten van melkveebedrijven laten in 2011 opnieuw een verbetering zien. De melkprijs ligt boven het niveau van 2010 maar ook de kosten zijn toegenomen. Dat alles resulteert in een inkomen uit bedrijf van 38.000 euro per onbetaalde aje: een stijging van 6.000 euro.

Het verdienen van inkomen en vermogen verschuift van huishoudens naar het niveau van individuen. Aan de hand van een enquête onder vrouwelijke zelfstandigen die zelf eigenaar zijn van een onderneming of waarvan de levenspartner eigenaar is, is onderzocht in hoeverre deze ontwikkeling bij zelfstandigen in de landbouw en verblijfsrecreatie plaatsvindt en in hoeverre vrouwen inkomen en onroerende zaken krijgen

Het inkomen op bedrijven met vleesrunderen stijgt vooral vanwege de akkerbouwactiviteiten. De geitenhouderij stond in 2010 in teken van de Q-koorts. Hierdoor staan de resultaten onder druk. In de schapenhouderij verandert er weinig.

Het voor 2010 geraamde inkomen van akkerbouwbedrijven is hoger dan het inkomen in 2009. Tot deze conclusie komt het LEI op basis van de verwachte prijsontwikkelingen van akkerbouwproducten en de oogstramingen van oogstjaar 2010. Ook specifiek voor de zetmeelaardappelbedrijven wordt een inkomensstijging verwacht.

Dankzij hogere opbrengstprijzen en lagere kosten verbeteren de glastuinbouwbedrijven in 2010 hun rentabiliteit. Het inkomen uit bedrijf is weer positief, maar nog onvoldoende voor besparingen. De inkomens verschillen sterk tussen de bedrijven.

De Pluimveehouderij had in 2010 te maken met teruglopende inkomens, vooral vanwege de gestegen voerkosten. In de legsector droegen daarnaast de lagere eierprijzen bij aan een lager saldo. Dit geldt met name voor de kooibedrijven.

In de groenteteelt, fruitteelt en bloembollenteelt verbeteren de inkomens in 2010, vooral door hogere opbrengstprijzen. Alleen het inkomen in de boomkwekerij daalt door een matige afzet van de producten. Hierbij moet worden aangetekend dat de raming van de resultaten een weerspiegeling is voor het gemiddelde bedrijf. In de praktijk is de spreiding tussen de bedrijven groot, bijvoorbeeld door de diversiteit in geteelde gewassen binnen de verschillende sectoren, contracten en kwaliteit van de producten.

Vleesvarkenshouders profiteerden in 2010 van de lagere biggenprijzen, die in de zeugenhouderij juist tot een daling van het saldo hebben geleid. De gesloten varkensbedrijven realiseren een licht positief inkomen.

Het landbouw-economisch bericht constateert dat de boereninkomens naar beneden zijn geknald in 2008. Alleen de varkenshouderij kreeg een stijgende lijn te pakken

Het jaar 2009 levert voor alle sectoren in de opengrondstuinbouw een daling van het inkomen op. Slechte prijsvorming is hiervoor de belangrijkste oorzaak

In 2009 heeft een groot aantal land- en tuinbouwbedrijven te maken met forse inkomensdalingen. Dit heeft voor die bedrijven vooral consequenties op de korte termijn. Voor zowel bedrijf als gezin moeten noodzakelijke aankopen gedaan worden. Hoeveel bedrijven hebben problemen om op korte termijn het hoofd boven water te houden?

De bedrijfsresultaten van de glastuinbouwbedrijven in 2009 laat wederom een verslechtering zien

De melkveehouders zijn in 2009 geconfronteerd met een fors lagere melkprijs ( 27%). In combinatie met de introductie van de afschrijving op het melkquotum (ruim 19.000 euro) resulteert dit in een inkomen uit bedrijf dat op een historisch laag niveau uitkomt van 8.000 euro. De terugval van het inkomen is met 67.000 euro ongekend groot

Tachtig procent van de land- en tuinbouwbedrijven beschikt met ingang van 2006 over toeslagrechten. Voor een flink deel van de bedrijven vormen de inkomsten uit toeslagrechten eeen groot deel van het gezinsinkomen. De eigendomskwestie rondom toeslagrechten is daarom extra belangrijk voor bedrijven met veel gepachte grond

Het gemiddelde inkomen op land- en tuinbouwbedrijven komt in 2007 iets lager uit dan in 2006. De sterkste inkomensdaling vond plaats in de varkenshouderij. Ook in de glastuinbouw is het inkomen lager. Daarentegen is in de melkveehouderij het inkomen in 2007 als gevolg van de gestegen melkprijs duidelijk hoger dan in 2006. Gegevens zijn afkomstig uit Landbouw-Economisch Bericht 2008.

Ook de varkenshouderij werd in voorjaar 2001 getroffen door de uitbraak van Mond- en klauwzeer. Afzetmarkten gingen tijdelijk verloren en de varkensstallen raaktenoverbevolkt. Tijdelijke huisvesting van varkens in noodvoorzieningen en een opkoopregeling voor te zware varkens was nodig met het oog op het welzijn.

In het eerste halfjaar van 2012 is de productie van glasgroenteproducten achtergebleven bij vorig jaar. De prijsvorming is voor komkommer en tomaat iets verbeterd, maar bij paprika en aubergine vallen de prijzen tegen. Hoe één en ander uitpakt voor het gemiddelde glasgroentebedrijf over geheel 2012 zal eind december door het LEI worden gepresenteerd.

De rentabiliteit en het inkomen van glastuinbouwbedrijven verbeteren in 2012 ten opzichte van 2011. Met name de snijbloemenbedrijven doen het in 2012 beter. Bij glasgroenten herstelt de rentabiliteit van het slechte jaar 2011, maar is het inkomen nog laag. Bij pot- en perkplantenbedrijven is sprake van een marginale toename van de rentabiliteit.

De melkveehouders hebben in 2012 te maken met 12.000 euro lagere melkopbrengsten. De omzet en aanwas en enkele andere opbrengsten nemen 10.000 euro toe. De betaalde kosten stijgen met 12.000 euro wat resulteert in een inkomen per onbetaalde aje van 25.000 euro: een daling van 14.000 euro.

Het inkomen op de akkerbouwbedrijven van het oogstjaar 2012 wordt geraamd op een niveau dat ligt rond het recordniveau van 2010. Voor de zetmeelbedrijven is opnieuw een stijging van het inkomen voorzien. De prijzen van de meeste producten zijn duidelijk beter dan in 2011.

Het inkomen van de land- en tuinbouw herstelt doordat de productiewaarde (+4%) meer groeit dan de kosten (+2,5%). De achterliggende verbetering van de ruilvoet is te danken aan een hogere prijsstijging van agrarische producten dan van aangekochte goederen en diensten.

In het eerste halfjaar van 2012 is de productie van glasgroenteproducten achtergebleven bij vorig jaar. De prijsvorming is voor komkommer en tomaat iets verbeterd, maar bij paprika en aubergine vallen de prijzen tegen. Hoe één en ander uitpakt voor het gemiddelde glasgroentebedrijf over geheel 2012 zal eind december door het LEI worden gepresenteerd.

Vooral dankzij de hogere biggenprijzen is het saldo van de zeugenhouderij in 2012 bijna verdubbeld (tabel 1). De biggenprijs voor 2012 wordt geraamd op gemiddeld 49 euro per stuk. Mede door die hoge biggenprijs dalen de resultaten van vleesvarkensbedrijven.

Het ministerie van EL&I wil weten of een collectieve aanpak door boeren een meerwaarde kan leveren aan de realisatie van de gewenste maatschappelijke prestaties in het nieuwe GLB die niet door de markt worden beloond. Het ministerie zoekt naar ideeën en methoden om goed om te kunnen gaan met de ‘accountability’ van collectieven als eindbegunstigden. In deze rapportage staat het resultaat van onderzoek naar drie onderzoeksvragen: • Kan certificering een kans bieden voor agrarisch natuurbeheer, en kan het leiden tot vermindering van de controledruk? • Hoe kan intrinsieke gedrevenheid bijdragen aan het proces van (zelf)sturing van collectieven? • Wat zijn innovatieve voorbeelden van hoe collectieven op doel kunnen monitoren?

Het jaar 2011 levert voor de telers van vollegrondsgroenten, fruit en bloembollen een duidelijke daling van het inkomen op. Gemiddeld lagere prijzen voor hun producten zijn hiervoor de belangrijkste oorzaak. Op akkerbouwbedrijven werd in 2010 gemiddeld een record inkomensniveau bereikt, maar voor oogstjaar 2011 daalt het gemiddeld inkomen sterk, vooral doordat de prijzen van consumptieaardappelen en uien veel lager zijn dan in 2010. De zetmeelaardappelbedrijven zien hun inkomen wel toenemen.

Het jaar 2011 levert voor de telers van vollegrondsgroenten, fruit en bloembollen een duidelijke daling van het inkomen op. Gemiddeld lagere prijzen voor hun producten zijn hiervoor de belangrijkste oorzaak. Op akkerbouwbedrijven werd in 2010 gemiddeld een record inkomensniveau bereikt, maar voor oogstjaar 2011 daalt het gemiddeld inkomen sterk, vooral doordat de prijzen van consumptieaardappelen en uien veel lager zijn dan in 2010. De zetmeelaardappelbedrijven zien hun inkomen wel toenemen.