Search

İş Hukuku konuları içerisinde uygulama açısından en çok karşılaşılankonulardan birisi de fazla çalışmadır. Bu nedenle çalışmamızda fazla çalışma konusu değerlendirmeye alınmış olup gerek bilimsel gerekse de uygulamada ortaya çıkan sorunlar açısından konu incelenmiş ve gerekli yerlere yönelik eleş- tirilere yer verilmiştir. Öte yandan fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma kav- ramları uygulamada oldukça fazla karıştırıldığından çalışma içerisinde fazla çalışma ile fazla sürelerle çalışma kavramlarına yer verilerek aralarındaki fark- lılığa dikkat çekilmiştir.

İkinci Dünya Savaşı Sonrası adil ve makul kavramının uluslararası belgelerdeyer almaya başlamasına rağmen, içeriğinin ne olduğunun tam olarak bilinmemesinedeniyle çalışmamızda öncelikle adil ve makul kavramının kapsamı üzerinde durulmuştur. Bu kavramın içeriğinde yer alan konulardan aynı zamanda da işçi onurunukoruyan düzenlemeler belirlenerek incelenmiştir. Buna göre işyerinde işçinin psikolojik tacize karşı korunması ve işçilerin çalışırken ayrımcılığa maruz kalmamaları işçionurunu koruyan düzenlemelerden iki tanesi olarak kabul edilmiştir.Psikolojik taciz, işyerinde çalışan diğer işçiler veya işveren tarafından tekrarlanan süreklilik içeren psikolojik saldırılardır. Önemli olan psikolojik tacizin sistematikbir şekilde her türlü kötü muamele, tehdit, şiddet, aşağılama gibi davranışları içerisindebarındırmasıdır. Ayrımcılık kavramı ise genellikle eşitlik ilkesi ile birlikte anılmaktadır. Adil ve makul koşullarda çalışma hakkı kapsamında ayrımcığın tanımı yapılırkenise ayrımcılığı doğrudan ve dolaylı ayrımcılık olarak ikiye ayırarak tanımlamak gerekmektedir. Buna göre, doğrudan ayrımcılık, bir kimsenin, karşılaştırılabilir durumlarda, ırk veya etnik kökene dayalı olarak, bir diğer kişiye göre daha az tercih edilebilirbir muameleye tabi tutulması, şimdiye kadar tutuluyor olması veya tutulma ihtimaliolması halinde yapılan ayrımcılıktır. Dolaylı ayrımcılık ise; görünüşte tarafsız olan birhükmün, yansız kriterlerin veya uygulamanın, bir ırk veya etnik kökenden kimseyidiğer kişilerle karşılaştırıldığında özel bir avantajsız konuma getirdiği durumlardakullanılan yöntemdir.Çalışmamızda da işçinin psikolojik tacize ve ayrımcılığa karşı korunması konuları ayrıntılı olarak incelendikten sonra, bu haklara ilişkin uluslararası düzenlemelerde yer alan hükümler ile Türk Hukukunda yer alan hükümler birlikte değerlendirilmiştir. Son olarak da işçi onurunun ihlal edildiği durumlarda Türk Hukukuna göreişçinin sahip olduğu hukuki ve cezai yaptırımlara yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Psikolojik Taciz, Adil ve Makul Koşullar, Onur, Çalışma Hakkı, Ayrımcılık Despite the emergence of `just and favourable' term in the international documents after the World War II, its content was not exactly known. Therefore, our research initially emphasizes the scope of the 'just and favourable' term. The regulationsprotecting the dignity of the workers were chosen from the subjects within the contentof this term, as well and they were studied. Accordingly, the regulation for protectingthe worker against mobbing and the regulation to ensure that the workers are notsubjected to discrimination while working are accepted as two of the regulationsprotecting the dignity of the workers.Mobbing is defined as the psychological attacks persistently repeated by theother workers or the employer in the workplace. What is important is that mobbingsystematically includes all kinds of behaviours such as ill-treatment, threat, violenceand humiliation. The term `discrimination` is usually considered along with the principle of equality. When discrimination is defined within the scope of the right to workunder `just and favourable` conditions, it has to be defined separately as direct andindirect discrimination. It is defined as direct discrimination when a person is subjected to, has been subjected to or will be subjected to a less favourable treatment dueto his race or ethnic origins in comparison to another person. On the other hand, indirect discrimination is a method used in the situations where a judgement, impartialcriteria or implementations bring a special disadvantage to a person of a race or anethnic origin when compared to others.Protecting the workers against mobbing and discrimination is detailedly examined in our research and the provisions in the international regulations, related to theserights, are evaluated along with the provisions in the Turkish Law. Finally, legal andpenal sanctions the worker is entitled to in Turkish Law due to a violation of his dignity are also mentioned.Key Words:Mobbing, Just and Favourable, Dignity, Work Right, Discirimination 311

iş sağlığı ve güvenliği eski zamanlarda bile var olan bir konudur. Fakat eskiden issağlığı ve güvenliği kurallarına uyulmamasının bir yaptırımı mevcut değildi. Teknolojigelistikçe ortaya çıkan isçi sağlığı ve is güvenliği sorunları artık bu konunun üzerindedurulması gerektiğinin sinyallerini veriyordu. Bu düsüncenin gelismesinden sonra is sağlığıve güvenliği konusuyla devlet ilgilenmeye baslamıstı ve isyerlerinde uyulması gereken birtakım is sağlığı ve güvenliği ile ilgili kurallar koymustu. Daha sonraki dönemde is sağlığı vegüvenliği kuralları sürekli gelismis, isçilerin sağlıkları korunmaya baslanmıs ve isverenlerdaha güvenli çalısma ortamı sunmaya baslamıslardı. Devletin koymus olduğu is sağlığı vegüvenliği ile ilgili kurallara uymayan isverenlere ise hafif olmayan yaptırımlar uygulanmayabaslanmıstır. Bu yaptırımlar; maddi tazminat, manevi tazminat, destekten yoksun kalmatazminatı olabileceği gibi idari nitelikli olan; idari para cezaları, isin durdurulması veyaisyerinin kapatılması ve son olarak isçilerin çalısmaktan alıkonulmasıdır. Aynı zamandaortaya çıkan sorunlarda isverenlerin ceza kanunu anlamında bir sorumluluğu varsa yineisverenler T.C.K anlamında da yaptırımla karsılasırlar.Günümüzde is sağlığı ve güvenliği tam olarak istenen noktaya gelmese de belli birdüzene kavusmustur. Yani en azından artık isverenler isçileri korumak zorunda olduklarınıaksi takdirde ne tür yaptırımlarla karsılasacaklarını öğrenmislerdir. Aynı sekilde isverenlerisyerlerinde çalısma düzenlerini olusturup is güvenliği önlemlerini de sıkı sıkıya almayabaslamıslardır. Bu durumdan isçiler, sağlıklı ortamda güvenli bir sekilde çalıstıkları için,isverenlerde, is aksamadan daha kaliteli olarak yapıldığı için kazançlı çıkmıslardır Labour security and health are matters which have been existing since previous times.However, previously, there were not any sanctions for violating the rules of labour securityand health. As the technology develops, matters related with labour security and health oflabourer have emerged so these matters have caused us to pay more attention to them. Afterthese thoughts appeared, The State started to deal with these matters and established somerules related with them for places of business. After that the rules of labour security and healthhave been developed continuously; health of labourers started to be protected and employershas bagan to present safer working conditions. Sanctions which are tough have started to beapplied to the employers violating the rules of labour security and health by the state. Thesesanctions are not only material compensations, solatiums, compensation of depriving supportbut also administrative cash fines, stopping business and debaring the labourer from working.At the same time, if there is a responsibility for employers related with these emergingproblems in terms of criminal law, Employer will face sanctions of Turkish Criminal Law.Although labour security and health have not reached to desired level yet, They havearrived at a certain order. That is, at least the employers have learnt that they have to protectthe labourers otherwise they will face to certain sanctions. Thus employers have started totake precautions rigidly for labour security in their businesses in order to form a properworking order. The labourers get the best of this stiation as they work safely in an healthyenvironment also employers get the best of this situation as they have a more qualifiedbusiness. 119

İş sağlığı ve güvenliği eski zamanlarda bile var olan bir konudur. Fakat eskiden iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyulmamasının bir yaptırımı mevcut değildi. Teknoloji geliştikçe ortaya çıkan işçi sağlığı ve iş güvenliği sorunları artık bu konunun üzerinde durulması gerektiğinin sinyallerini veriyordu. Bu düşüncenin gelişmesinden sonra iş sağlığı ve güvenliği konusuyla devlet ilgilenmeye başlamıştı ve işyerlerinde uyulması gereken bir takım iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kurallar koymuştu. Daha sonraki dönemde iş sağlığı ve güvenliği kuralları sürekli gelişmiş, işçilerin sağlıkları korunmaya başlanmış ve işverenler daha güvenli çalışma ortamı sunmaya başlamışlardı. Devletin koymuş olduğu iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kurallara uymayan işverenlere ise hafif olmayan yaptırımlar uygulanmaya başlanmıştır. Bu yaptırımlar; maddi tazminat, manevi tazminat, destekten yoksun kalma tazminatı olabileceği gibi idari nitelikli olan; idari para cezaları, işin durdurulması veya işyerinin kapatılması ve son olarak işçilerin çalışmaktan alıkonulmasıdır. Aynı zamanda ortaya çıkan sorunlarda işverenlerin ceza kanunu anlamında bir sorumluluğu varsa yine işverenler T.C.K anlamında da yaptırımla karşılaşırlar. Günümüzde iş sağlığı ve güvenliği tam olarak istenen noktaya gelmese de belli bir düzene kavuşmuştur. Yani en azından artık işverenler işçileri korumak zorunda olduklarını aksi takdirde ne tür yaptırımlarla karşılaşacaklarını öğrenmişlerdir. Aynı şekilde işverenler işyerlerinde çalışma düzenlerini oluşturup iş güvenliği önlemlerini de sıkı sıkıya almaya başlamışlardır. Bu durumdan işçiler, sağlıklı ortamda güvenli bir şekilde çalıştıkları için, işverenlerde, iş aksamadan daha kaliteli olarak yapıldığı için kazançlı çıkmışlardır., Labour security and health are matters which have been existing since previous times. However, previously, there were not any sanctions for violating the rules of labour security and health. As the technology develops, matters related with labour security and health of labourer have emerged so these matters have caused us to pay more attention to them. After these thoughts appeared, The State started to deal with these matters and established some rules related with them for places of business. After that the rules of labour security and health have been developed continuously; health of labourers started to be protected and employers has bagan to present safer working conditions. Sanctions which are tough have started to be applied to the employers violating the rules of labour security and health by the state. These sanctions are not only material compensations, solatiums, compensation of depriving support but also administrative cash fines, stopping business and debaring the labourer from working. At the same time, if there is a responsibility for employers related with these emerging problems in terms of criminal law, Employer will face sanctions of Turkish Criminal Law. Although labour security and health have not reached to desired level yet, They have arrived at a certain order. That is, at least the employers have learnt that they have to protect the labourers otherwise they will face to certain sanctions. Thus employers have started to take precautions rigidly for labour security in their businesses in order to form a proper working order. The labourers get the best of this stiation as they work safely in an healthy environment also employers get the best of this situation as they have a more qualified business.

İş sözleşmesi, diğer sözleşme türlerinden farklı olarak işçi ve işveren arasında güven ilişkisinin ve işçinin kişiliğinin ön planda olduğu sözleşmedir. Bu kapsamda işçinin, gözaltına alınması, tutuklanması veya hükümlü olması, İş Hukuku açısından baktığımızda özellikle iş sözleşmesinin kurulmasında ve feshinde oldukça etkilidir. İş sözleşmesinin kurulmasına ilişkin olarak kişinin eski hükümlü olması, onun iş bulmasını güçleştirmekte, ailesinin ve kendisinin geçimini zorlaştırmakla birlikte topluma uyumunu da engellemektedir. Anayasa'ya hâkim olan sosyal devlet ilkesi gereğince ve İş Hukuku'nun temel ilkelerinden işçinin korunma ilkesi neticesinde, bu duruma çözüm olarak İş Kanunu'nda, kamu kurum ve kuruluşlarına, belirli oranda eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü getirilmiştir. İş sözleşmesinin, işveren tarafından feshine ilişkin ise İş Kanunu'nda düzenleme yapılmış; işçinin işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi ile işçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın, 17. maddedeki bildirim süresini aşması, haklı neden olarak düzenlenmiştir.Ceza ve infaz kurumlarında, tutuklu ve hükümlülerin çalıştırılması, gerek uluslararası sözleşmelerde gerekse iç hukukumuzda zorla çalıştırma ve angarya yasağının istisnası kabul edilmiştir. İnfaz Hukuku'nun amacı bireylerin, ceza infaz kurumlarında ıslah edilerek, topluma hazırlanmasıdır. Bireylerin ıslah edilmesinde, çalıştırılmaları en etkili yöntemlerden biridir. Bu kapsamda Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'da, ceza infaz kurumlarında bulunan meslek sahibi olamayan hükümlüler ile meslek sahibi olan isteklilerin çalıştırılması düzenlenmiştir.Alternatif ceza ve infaz sistemi olan denetimli serbestlik uygulamasında da hükümlülerin çalıştırılmaları düzenlenmiştir. Haklarında denetimli serbestlik uygulamasına karar verilen kimselerin, Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği'nde belirtilen kamu hizmeti cezası, kamuya yararlı bir işte çalışma ve gözetim altında çalışma şeklinde nitelendirilen çalışmaları yapmaları söz konusudur.Tutuklu ve hükümlüler, yapmış oldukları çalışmalardan dolayı sosyal tehlikelere açıktır. Bu kimseler, Sosyal Güvenlik Hukuku'na hâkim olan sosyal koruma düşüncesiyle yapmış oldukları işin niteliği gereği sosyal risklere karşı güvence altına alınmış, sınırlı da olsa bazı sigorta kolları açısından 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınmıştır. Anahtar Sözcükler: tutukluluk, hükümlülük, eski hükümlü, işçi Employment contract, as different from other types of contracts, is the one in which trust relationship between the employer and worker and the personality of the worker are in the foreground. In this context, the internment, arrest, and conviction of the worker are quite effective in terms of labor law especially in the establishment and rescission of the employment contract. Regarding the establishment of labor law, person's former convincement makes difficult to find job, makes difficult his and family's livelihood and also prevents his accord to life. As a solution to this problem, liability of a certain extend ex-convicts' working in public instructions has put in place in Labor Law, in compliance with social state of the constitution and in consequence of the protection principle, which is the basic principles of the labor law. In relation to rescission of the labor contact by the employer, some regulations have been done in the labor law; when the worker sentenced prison more than seven days and who commits an offense, which cannot be postponed, or his detention or arrest situations, transgression of notification process in the 17th matter has been organized as a justification.Employment of prisoners and convicts in penal institutions has been accepted as forced labor and exception of drudgery ban both in international agreements and domestic law. The purpose of the law on criminal execution is to prepare individuals to the society by bettering them in the department of corrections. In the rehabilitation of individuals being employed is one of the most effective methods. In this context, it is regulated in the law on the execution of sentences and security measures that the convicts with no profession and those who are volunteers and having a profession to have employed. In the implementation of alternative penalties and enforcement system, it is organized to make the convicts work. It is appropriate for those whom probation has been given to work in useful public services, or work under custody as community service which is indicated in Exemption Services Regulations.Prisoners and convicts are open to social dangers due to their behaviors before. These people have been secured against social risks of their behaviors by the social protection thought in the Social Security Law, and those are come under 5510 Social Security and General Health Insurance for some insurance branches even limited. Key Words: detention, conviction, ex-convicts, worker 196