Search

Bu çalışmada, Yapay Sinir Ağları (YSA), Bulanık DEMATEL Tabanlı Analitik Ağ Süreci (BDAAS) ve Ağırlık Kısıtlı Veri Zarflama Analizi (AKVZA) yaklaşımlarını bütünleşik olarak kullanarak ülkelerin inovasyon performansını ölçen bir model geliştirilmiştir. Küresel İnovasyon Endeksi raporları kapsamında 21 adet inovasyon performans göstergesi ele alınarak öncelikle YSA ile bu kriterler arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Daha sonra bu ilişkiler BDAAS yönteminde kullanılarak kriterlerin önem dereceleri hesaplanmıştır. Son olarak ise bu önem dereceleri ağırlık kısıtı olarak AKVZA yönteminde kullanılarak 104 ülkenin inovasyon performansı ölçülmüştür. Önerilen modelin klasik yöntemlere göre daha gerçekçi çözümler sunduğu ve performansı daha yüksek olan ülkeleri daha iyi ayırt ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

İşgücü çizelgeleme karar problemleri vardiyalı ve düzensiz iş günlerindeçalışan işletmelerin çözmesi gereken zor ve zaman alıcı bir sorundur. Günümüz rekabet koşulları düşünüldüğündebelirsizlik altında kararlar almak kaçınılmaz olmaktadır. Gri sistem teorisieksik bilgiden kaynaklanan belirsizliğin modellenmesinde kullanılan yöntemleriçermektedir. Hedef Programlama yöntemi ise karar problemini sınırlayankısıtlar çerçevesinde belirlenmiş hedeflerden sapmaları minimize edecek tatminedici çözümler sunmaktadır. İşgücü çizelgeleme karar problemi karar vericininbirden fazla hedefe sahip olduğu bir karar problemi çeşididir. Bu açıdan eksikbilgiden kaynaklanan belirsizliğin hakim olduğu prototip üretiminde Gri HedefProgramlama yaklaşımının kullanılması uygun olmaktadır. Bu çalışmada otomotivsektöründe faaliyet göstermekte olan bir işletmenin prototip üretimindekarşılaştığı işgücü çizelgeleme karar problemi incelenmiştir. İşletmeden alınangerçek verilerle oluşturulan model Excel Solver yardımıyla çözülmüştür.

In this study, the financial efficiency of enterprises registered in the BIST Food, Beverage and Tobacco index was measured using Data Envelopment Analysis and Analytical Network Process Methods. Within the scope of the analysis, 18 enterprises were considered as decision-making units, and efficiency measurements were made on 6 input and 3 output variables. CCR, BCC and Assurance Region models of Data Envelopment Analysis were used in the application phase. Analytical Network Process method was used to obtain the weight constraints required by the Assurance Region model. As a result of the application, it was observed that the lower and upper limits used in the Assurance Region model decreased the number of decision making units (DMU) that were evaluated and hence gave more realistic results by discriminating the efficient and inefficient DMUs., Bu çalışmada Veri Zarflama Analizi ve Analitik Ağ Süreci Yöntemleri kullanılarak Borsa İstanbul(BIST) Gıda, İçecek ve Tütün endeksine kayıtlı işletmelerin finansal etkinlikleri ölçülmüştür. Analiz kapsamında 18 işletme karar verme birimi olarak ele alınmış, 6 girdi ve 3 çıktı değişkeni üzerinden etkinlik ölçümü yapılmıştır. Uygulama kısmında CCR, BCC ve Güven Bölgesi Veri Zarflama Analizi modelleri kullanılmıştır. Güven Bölgesi modelinin gerektirdiği ağırlık kısıtlarının elde edilmesi için Analitik Ağ Süreci yönteminden faydalanılmıştır. Yapılan uygulama sonucunda Güven Bölgesi modelinde kullanılan alt ve üst limitlerin etkin olarak değerlendirilen karar verme birimi (KVB) sayısını azalttığı ve etkin olan ve olmayan karar verme birimlerini daha iyi ayrıştırarak daha gerçekçi sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.