Search

Tom Stoppard’ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler adlı oyununda kaynak eser Shakespeare’in Hamlet oyununda da görülen belirsizlik, kuşku ve olanaksızlıklar gibi temalar vurgulanır. Stoppard’ın oyunu uyumsuz tiyatronun en önemli örneklerindendir ve oyunda karakterler arasındaki ilişkilerdeki belirsizlik, değişkenlik ve yaşamlarındaki başedilemez anlamsızlık ele alınmaktadır. Seyirci olarak bizler Rosencrantz’a ve Guildenstern’e çıktıkları belirsizliklerle dolu olan bu yolculukta onlara eşlik ederiz ve karakterler yolculuklarında kimlik belirsizliği ile adeta sınanırlar. Rosencrantz ve Guildenstern başlarına gelen olayların ve aynı zamanda kaderlerindeki ve kimliklerindeki belirsizliği sorguladıkları olayların içinde betimlenirler. Yaşam denilen belirsizlikler batakhanesinde onlar için önceden tayin edilmiş gelecek ve onları bekleyen ölüm karakterlerin kimliklerini şekillendirir. Oyunda ilk söylenen söz Rosencrantz ve Guildenstern arasında oynanan yazı tura oyununa atfen kullanılan “yazı” kelimesidir. Birkaç kez tekrarlanan “yazı” kelimesi bahiste kullanılan ve havaya atılan bozuk paranın sürekli “yazı” olarak yere düşmesinin imkansızlığına gönderme yapar. Her seferinde Rosencrantz “yazı” geldiğini duyurur ve Guildenstern hem kaybedeceği paradan hem de “kader” anlamını da barındıran kelimenin ima ettiklerinden endişelidir. Karakterler için nafileliği ve acizliği temsil eden bu işlem bir kaç kez tekrarlanır. Boşunalık nihayeti olmayan bir yaşam döngüsü oluşturur. Belirsizlik, uyumsuzluk, anlaşılmazlık, mantıksızlık ve ümitsizlik karakterlerin davranışlarını anlamsızlıştırır. Boşluktan muzdarip karakterler büyük bir ihtirasla belirsiz ve ümitsiz bir hayata anlam vermeye çalışırlar. Ne yazık ki tüm davranışlarının ve çabalarının nafile olduğunu fark ederler. Varoluşlarıyla ilgili yaptıkları sorgulamalar yaşadıkları imkansızlıkları içinde barındırır zira geçmişlerini hatırlayamazlar. Bu çalışma Tom Stoppard’ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler adlı oyununda iki baş karakter olan Rosencrantz ve Guildenstern’in hafızalarındaki zayıflıktan dolayı geçmişle bağlarının kopmasıyla kimliklerini kaybetmelerini ve oyunun sonunda ölümleriyle birlikte kimlikleriyle ilgili belirsizliğin son bulmasını metin analizi yoluyla incelemeyi amaçlar.

İkinci Dünya Savaşının üzerinden on yedi yıl geçmiş ve Soğuk Savaşın gölgesinde, Kıyamet Günü Saati’nin tik-taklarının hüküm sürdüğü bir dönemde, 1962 tarihinde Chris Marker’ın La Jetée adlı eseri adeta zamanı delip geçmiş ve bir ok gibi bilim-kurgu sinemasının üzerine fırlamıştır. Yirminci yüzyılın önemli filozoflarından Henri Bergson’un zaman ve belleğe dair düşüncelerinin izlerini barındıran bu kısa film (Marker’ın tabiriyle foto-roman ya da sine-roman), fotoğrafı hem bellekle hem de zamanla kurduğu ilişki bağlamında bir anlatı aracı olarak kullanmıştır. Marker film boyunca inşa ettiği zaman yolculuğu anlatısını belleğin ve fotoğrafın ontolojisiyle girift bir ilişki içerisinde kurmuştur. Böylece tekniğin anlatıyı güçlendirmek, doğru temsil etmek amacıyla kullanılmasının, sinema tarihindeki en iyi örneklerinden birini oluşturmuştur. La Jetée eseri bütün bu bahsedilen fotoğraf tekniği, zaman, anlatı ve bellek arasındaki ilişkiler üzerinden Roland Barthes’ın punctum kavramının anlamı genişletilerek, Bergson’un süre ve bellek hakkındaki düşüncelerinin ve Paul Ricoeur’nün Üçlü Mimesis kuramının ışığında analiz edilecektir. Seventeen years have passed since the Second World War, and in the shadow of the Cold War, at a time when the Doomsday Clock ticked, Chris Marker's La Jetée in 1962 almost pierced time and flew over science-fiction cinema like an arrow. This short film (photo-roman or ciné-roman, as Marker puts it), which contains the traces of Henri Bergson's thoughts on time and memory, one of the important philosophers of the twentieth century, used photography as a narrative tool in the context of its relationship with both memory and time. Marker has created the time travel narrative he has constructed throughout the film in an intricate relationship with the ontology of memory and photography. Thus, it constituted one of the best examples in the history of cinema, of using the technique to strengthen the narrative and to represent it correctly. The work of La Jetée will be analyzed in the light of Bergson's thoughts on time and memory in addition with Paul Ricoeur's Threefold Mimesis theory by expanding Roland Barthes' concept of punctum through the relations between all these mentioned photographic technique, time, narrative and memory.

This study analyses the evolution of narrative from the fin-de-siécle to postmodern period within the context of narratology. To do so, the evolution of prose narrative and the general approaches of narratology is closely examined in the first chapter. The second focal point is to show the representation of time and memory through the transformation of the prose narrative. While time and memory in the postmodern period is widely discussed by many scholars, the fin-de-siécle has not received much critical attention. In this regard, this study shows the representation of time and memory from the fin-de-siécle to postmodern era. While doing this examination, the main point of departure is to demonstrate the state of paranoia in the fin-de-siécle and schizophrenia in the postmodern period. What this study also seeks to examine is to show the interrelation of paranoia and schizophrenia with time and memory. In this sense, Daniel Deronda by George Eliot and Sexing the Cherry by Jeanette Winterson are chosen as the literary works to be examined. In Daniel Deronda, the reader can experience the psychological and metaphysical dimensions of time and memory. While experiencing these dimensions, it is shown that paranoia is a state of mind that transgresses the borders of rational thinking about time and memory. In Sexing the Cherry, the focal points are how time is represented as cyclical and fluid in a schizophrenic condition and what is the role of memory in this regard. Thus, this thesis analyses the selected literary works by regarding the evolution and breaking point of the prose narrative. While doing this analysis, this study traces paranoia and schizophrenia in the narrative. In this way, it is shown how time and memory functions in the narrative in the context of paranoia and schizophrenia., Bu çalışma, anlatı bilim bağlamında anlatının yüzyıl dönümünden postmodern döneme olan evrimini incelemektedir. Bunu yaparken, düz yazı anlatısının evrimi ve anlatı bilimin genel yaklaşımları birinci kısımda inceden inceye ele alınılmıştır. İkinci odak noktası düz yazı anlatısının evriminde zaman ve hafızanın oynadığı rolü göstermektir. Zaman ve hafızanın postmodern dönemdeki yansımaları birçok akademisyen tarafından geniş çapta incelenmiş olsa da, yüzyıl dönümünün bu noktada yeterince ilgi görmediği ortadadır. Bu açıdan, bu çalışma zaman ve hafızanın yüzyıl dönümünden bu yana postmodern döneme kadar nasıl temsil edildiğini göstermektedir. Bu incelemeyi yaparken, asıl çıkış noktası yüzyıl dönümünde paranoyanın ve postmodern dönemde şizofreninin durumunu göstermektir. Bu çalışmanın incelediği bir diğer nokta paranoya ve şizofreninin zaman ve hafızayla olan yakın ilişkisidir. Bu bağlamda, George Eliot'ın Daniel Deronda ve Jeanette Winterson'ın Vişnenin Cinsiyeti adlı romanlarının incelenmektedir. Daniel Deronda'da okuyucunun zaman ve hafızayı psikolojik ve metafiziksel uzamda da tecrübe ettiği görülür. Bu uzamları tecrübe ederken, paranoyanın zaman ve hafızanın sınırlarını aşan bir bilinç hali olduğu gösterilir. Vişnenin Cinsiyeti'nde zamanın şizofrenik bir durumda, döngüsel ve değişken olduğu gösterilmektedir ve bu bağlamda hafızanın rolü netleştirilmektedir. Böylece, bu tez, seçilen eserleri düz yazı anlatısının evrimini ve kırılma noktasını da göz önünde bulundurarak analiz etmektedir. Bu analiz yapılırken, bu çalışma paranoya ve şizofreniyi saptamaktadır. Bu şekilde, zaman ve hafızanın anlatıda paranoya ve şizofreni bağlamında nasıl işlediği gösterilmektedir.

Yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren sosyal bilimler alanında önemli bir değişim ve dönüşümün ardından başlayan bellek çalışmaları; sinemasal yaklaşımda, yeni kavramların ortaya çıkmasında etkili olmuş ve klasik tarih anlayışına bir alternatif olarak akademik ve kültürel çalışmalarda merkezi bir konuma gelmiştir. Bellek çalışmaları sonucu gelişen farklı yaklaşım ve bakış açıları pozitivist veya belgeci modernist bilim anlayışının aksine insan merkezli bakış açısı sunmakta, pek çok disiplini ve sanatı analiz etmek ve kavramak için bir araç olarak da kullanılmaktadır. Bu bağlamda, sinemanın özellikle geçmişle ve belgeli tarihle olan ilişkisinde kısaca tarihsel film eleştirisi yaklaşımıyla analiz edilebilecek her filmde, yetkin ve sağlıklı bir çözümleme imkânı sunabilen bellek çalışmaları, kavramları ve kavramsallaştırmaları, içinden çıktığı toplum hakkında izleyiciye doyurucu bilgiler veren korku sineması için de kullanılabilir. Bu çalışmada, 2000 sonrasında çıkış yapan Türk Korku Sineması’na ait filmler örnekleme dâhil edilmiş, filmlerde bellek çalışmaları ve yeni kavramlara ait unsurlar analiz edilerek filmlerin toplumsal bellekle ilişkisi ortaya konulmuştur. Çalışmada, nitel araştırmalarda kullanılan amaçlı (nonprobalistic sampling) örnekleme yöntemlerinden biri olan tipik durum örneklemi kullanılmıştır., From the last quarter of the twentieth century, memory studies contributing to development after a significant change and transformation in the field of social sciences; In the cinematic approach, it was effective in the emergence of new concepts and has become a central position in academic and cultural studies as an alternative to the classical understanding of history. Different approaches and perspectives developed as a result of memory studies offer a human-centered perspective as opposed to a positivist or documentary modernist science approach, and are also used as a tool to analyze and comprehend many disciplines and arts. In this context, specially in the relationship of cinema with the past and documented history, memory studies concepts and conceptualizations, which can provide a competent and healthy analysis opportunity in every film that can be analyzed briefly with historical film criticism approach, can also be used for horror cinema, that provides satisfying information to the audience about the society from it comes. In this study, films belonging to the Turkish Horror Cinema, which appeared in the post-2000 years, were included in the sample, and the relationship between the films and social memory was revealed by analyzing the memory studies and elements of new concepts. In the study, content analysis was preferred because it is a systematic and impartial method and suitable for interdisciplinary texts and sociological film criticism was used.

Yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren sosyal bilimler alanında önemli bir değişim ve dönüşümün ardından başlayan bellek çalışmaları; sinemasal yaklaşımda, yeni kavramların ortaya çıkmasında etkili olmuş ve klasik tarih anlayışına bir alternatif olarak akademik ve kültürel çalışmalarda merkezi bir konuma gelmiştir. Bellek çalışmaları sonucu gelişen farklı yaklaşım ve bakış açıları pozitivist veya belgeci modernist bilim anlayışının aksine insan merkezli bakış açısı sunmakta, pek çok disiplini ve sanatı analiz etmek ve kavramak için bir araç olarak da kullanılmaktadır. Bu bağlamda, sinemanın özellikle geçmişle ve belgeli tarihle olan ilişkisinde kısaca tarihsel film eleştirisi yaklaşımıyla analiz edilebilecek her filmde, yetkin ve sağlıklı bir çözümleme imkânı sunabilen bellek çalışmaları, kavramları ve kavramsallaştırmaları, içinden çıktığı toplum hakkında izleyiciye doyurucu bilgiler veren korku sineması için de kullanılabilir. Bu çalışmada, 2000 sonrasında çıkış yapan Türk Korku Sineması’na ait filmler örnekleme dâhil edilmiş, filmlerde bellek çalışmaları ve yeni kavramlara ait unsurlar analiz edilerek filmlerin toplumsal bellekle ilişkisi ortaya konulmuştur. Çalışmada, nitel araştırmalarda kullanılan amaçlı (nonprobalistic sampling) örnekleme yöntemlerinden biri olan tipik durum örneklemi kullanılmıştır. From the last quarter of the twentieth century, memory studies contributing to development after a significant change and transformation in the field of social sciences; In the cinematic approach, it was effective in the emergence of new concepts and has become a central position in academic and cultural studies as an alternative to the classical understanding of history. Different approaches and perspectives developed as a result of memory studies offer a human-centered perspective as opposed to a positivist or documentary modernist science approach, and are also used as a tool to analyze and comprehend many disciplines and arts. In this context, specially in the relationship of cinema with the past and documented history, memory studies concepts and conceptualizations, which can provide a competent and healthy analysis opportunity in every film that can be analyzed briefly with historical film criticism approach, can also be used for horror cinema, that provides satisfying information to the audience about the society from it comes. In this study, films belonging to the Turkish Horror Cinema, which appeared in the post-2000 years, were included in the sample, and the relationship between the films and social memory was revealed by analyzing the memory studies and elements of new concepts. In the study, content analysis was preferred because it is a systematic and impartial method and suitable for interdisciplinary texts and sociological film criticism was used.

In this study called "Subject/Memory - Object/Space Relations in Act of Art", the reflections of the relation between memory and space upon art act have been questioned both externally (plenary) and internally (particularly). In this context, the definitions of the concepts (subject-object) that will occur as a result of the two perspectives, the dialectical relationship between them and the reflections of this relation to the act of art are generally examined in the first chapter. In the second chapter, memory and act of art, which is looked at from the outside (in planery context) is examined in the space. In this context, the relationship between memory and space in art has been examined in human and world scale and the reflection of the displacement created by the dialectical relationship between them has been investigated. In the third chapter, the memory of the action (act of art) is examined from inside (in particular context) and the space of memory and artistic action is examined. As a result, the relation between memory and space was questioned in the act of art by looking at both the memory of space and the space of memory. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY……………………………………………………………………………i BİLDİRİM…………………………………………………………………………………….ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI…………………………..iii ETİK BEYAN………………………………………………………………………………...iv ÖZET…………………………………………………………………………………………..v ABSTRACT…………………………………………………………………………………..vi İÇİNDEKİLER……………………………………………………………………………...vii GÖRSEL DİZİNİ……………………………………………………………………….......viii 1. BÖLÜM ÖZNE/BELLEK – NESNE/MEKÂN İLİŞKİSİ…………………………………………….1 1.1. Özne ve Nesne Tanımları…………………………………………………………...1 1.2. Özne-Nesne İlişkisi………………………………………………………………….2 1.3. Sanat Eyleminde Özne/Bellek-Nesne/Mekân İlişkisi………………………………3 2. BÖLÜM MEKÂNIN BELLEĞİ………………………………………………………………………6 2.1. Bellek-Mekân İlişkisinde, Yerinden Edilme-Yerinden Etme………………………6 2.2. Tümel Bağlamda, Bellek-Mekân İlişkisinin Sanat Eylemine Yansımaları………...8 3. BÖLÜM BELLEĞİN MEKÂNI……………………………………………………………………..25 3.1. Yaratım Sürecinde, Bellek-Mekânın Yeniden Yapılandırılması………………….25 3.2. Uygulamalarda, Ev-Bellek İlişkisinde Yeniden Yapılandırma…………………...32 SONUÇ……………………………………………………………………………………….43 KAYNAKÇA………………………………………………………………………………...45 EK: TURNİTİN RAPORU "Sanat Eyleminde Özne/Bellek-Nesne/Mekân İlişkisi" adlı bu çalışmada, genel olarak bellek-mekân ilişkisinin sanat eylemine yansımaları, hem dışardan (tümel) hem içerden (tikel) bakılarak sorgulanmıştır. Bu kapsamda: Birinci bölümde; iki bakışın sonucunda oluşacak kavramların (özne-nesne) tanımları, aralarındaki diyalektik ilişki ve bu ilişkinin sanat eylemine yansımaları genel olarak incelenmiştir. İkinci bölümde; belleğe ve sanat eylemine dışardan (tümel bağlamda) bakılmış bellek ve sanat eylemi, mekânın içinde incelenmiştir. Bu bağlamda; sanatta bellek ve mekân ilişkisi, insan ve dünya ölçeğinde incelenmiş ve aralarındaki diyalektik ilişkinin yarattığı yerinden edilmenin sanat eylemine yansımaları araştırılmıştır. Üçüncü bölümde ise eylemin (sanat eylemi) belleğine içerden (tikel bağlamda) bakılmış; belleğin ve sanatsal eyleminin mekânı incelenmiştir. Sonuç olarak, hem mekânın belleğine hem de belleğin mekânına bakılarak Sanat Eyleminde Bellek ve Mekân İlişkisi sorgulanmıştır.

Bir kitap başlığı olan yaşlandıkça hayat neden çabuk geçer (2012) ifadesi, yazar Douwe DRAAISMA’a aittir. Yazar zaman üzerinden ilerleyen yılların insan yaşamından neleri alıp götürdüğü, neleri ömrüne kattığı meselesini kendine dert edinmiş ve şu soruları sormuştur. Yakın geçmişimizde anılarımızı doğru düzgün hatırlayamazken, nasıl olup da eski anılarımızı daha dün olmuşçasına net bir şekilde hatırlarız? Belleğin zaman algısı üzerindeki etkisi nedir? Çocukluğumuz ve gençliğimizde uzun bir süre gibi gelen bir ay, bir yıl yaş aldıkça söz konusu bu süreler nasıl olup da biz anlamadan geçip gitmiştir? Bu yanılsamalar bazen saniye ve dakikaları alırken bazen günler, bazen yıllar, bazen insan ömrünün uzun dönemlerini kapsar. Ama saat ve takvim ölçüsüne göre uzunlukları ne olursa olsun hepsi şu ortak özelliğe sahiptir: hepsi de zaman deneyimimiz ile bilincimizde olup bitenleri birbirine bağlar. Bu çalışmanın özünü yaş aldıkça yılların akıp gitmesi karşısında hissettiğimiz “yaşamı kaçırma duygusunu sorgulamak” oluşturmaktadır. Oysa yaşlanma aynı zamanda bir bilgelik durumudur. O halde yapılması gereken, yaş aldıkça zamanın hızlanmasını değil, geçmişimizdeki deneyimlerimizi hatırlayıp, halen neyi üretip üretemediğimizin muhasebesini yapmanın yaşam için daha anlamlı olacağı konusunu sürekli canlı tutmak olmalıdır. The phrase of a book title “why life speeds up as you get older” belongs to Douwe DRAAISMA. The author concerns about what passing years make away off and what contribute to human life and asks those questions. While we cannot remember memories of the recent past, how can we remember the older memories as if they happened as recently as yesterday? What is the impact of memory on time perception? While one month is perceived as a longer time when we are child and young, how do we perceive that time is passing speed when we get older? While such illusions sometimes take only seconds and minutes, they sometimes include days, years and longer periods of human life. But regardless their length according to the clock and calendar measure, they all have a common characteristic: all connect our time experience to our conscious. The main theme of this study is to question the ‘feeling of missing the life’ when the years are passing and people are getting older. However, aging is wisdom at the same time. And so, the past experiences, instead of speeding time, should be reminded and it should be considered what can be produced or not in order to make life more meaningful when getting older.

Son yıllarda insan yaşam süresinin artması ve bu süreçte yaşanan sorunlar önem kazanmaya başladı. Bu çalışmada Türkiye'de ve dünyada yaşlanma, yaşlanmanın çeşitleri ve teorileri, zaman, algı, bellek zaman ilişkisi, algıyı etkileyen faktörler ile yaşlanma algısı açıklanarak yaşlanma sürecinde zaman algısındaki değişim incelendi.Yaşımız ilerledikçe nasıl oluyor da zamanın daha hızlı geçtiğini algılamaya başlıyoruz? Beynimizin hangi bölgeleri bu değişimde rol oynuyor? Farklı yaşlardaki deneklere uygulanan zaman tahmin deneyi zamanın geçiş hızının yaşlanmaya bağlı olarak değiştiğini ortaya koydu.Çalışmada 20, 40, 60 ve 80 yaşındaki 16 birey ile görüşüldü. Bu bireyler verilen süreyi herhangi bir zaman ölçme aracı olmaksızın kullandı. Elde edilen tahmin sürelerinin ortalaması saniye cinsinden `yaşlanma ve zaman grafiği' üzerinde tespit edildi.Yaşlar ile zaman algısı arasında istatistiksel olarak fark olup olmadığı varyans analizi ile incelendi. Gruplar arasında veri sayısı az olduğundan parametrik olmayan yöntem olan Kruskal-Wallis H varyans analizi yöntemi kullanıldı. Bu yönteme göre denek sayısının az olmasına bağlı olarak yakın yaşlarda zaman tahmin algısında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (Ki-kare=7.61, serbestlik derecesi=3, p=0.055).Bu yüzden her bir yaş grubu için ikili karşılaştırma yapıldı. İkili karşılaştırmada her yaşın, diğer yaşlarla arasında ilişki olup olmadığı Mann-Whitney U testi ile incelendi. Buna göre 20-60 yaş ve 20-80 yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı farkın olduğu tespit edildi. In the recent years the increase in the life span of humans and the problems encountered in this process have gained emphasis. In this study the aging in Turkey and world, types and theories of ageing, relationship between time, perception and memory, factors affecting perception and the perception of ageing are discussed while the change in the perception of time with ageing has been analyzed.How is it that as we age we perceive time to pass faster? Which parts of our brain play a role in this change? Time estimation experiment applied to subjects of different ages reveals that the perception of how fast time passes varies on the basis of ageing.In the study 16 people of ages 20, 40, 60 and 80 were interviewed. The subjects utilized the time given without any means to measure it. The average of the estimates obtained has been determined on the `ageing and time graphic? drawn in terms of seconds.Variance analysis was used to determine whether there is any significant statistical difference between age groups and the perception of time. Due to the limited number of data points obtained in the age groups used, non-parametric Kruksal-Wallis H Variance analysis method was employed.On the basis of this method and based on the limited number of subjects used, a significant statistical difference could not be found in close age groups in regards to the time estimate perception (Chi Square=7.61, Degree of freedom=3, p=0.055).For this reason the age groups were compared in pairs. In the comparison of pairs Mann-Whitney U test was used to determine whether each age group has any relationship with other age groups. According to this test it has been established that there is a statistically significant difference between 20 ? 60 and 20 ? 80 age groups. 203

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2008, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2008, Metropoller için zaman ve mekanın etkileşimi son derece önemlidir. Hareket ve hızın belirleyici olduğu günümüz kentlerinde yaşantı da buna uygun olarak kurgulanmaktadır. Bu hızlı yaşam senaryosu içinde bireyin şimdiki zamanı deneyimleyebilmesi son derece zordur. Yatayda olduğu kadar düşeyde de gelişen metropollerde doğal zaman verilerinden yoksun, zamansız mekanlar oluşmaktadırlar. Zamansız mekanlarda bireyin bellek oluşturması kolay değildir. İçinde bulunduğu anı tam olarak deneyimleyemeyen birey, mekanı da algılayamamaktadır. Bu çalışma kapsamında, metropollerdeki zaman mekan ilişkilerini incelemek amacıyla metrolar örnek olarak seçilmiştir. İçinde bulundukları kentten kopmuş ve zamansız olarak tanımlanan metrolar, birey için yeni zamansallıkların ve mekansallıkların yaratılabileceği deneysel mekanlar olarak düşünülmektedir. İçi tasarımcısı tarafından doldurulabilecek karanlık bir boşluk olarak düşünülebilen, hareketi ve hızı içinde barındıran metroların sahip oldukları potansiyeller, teknolojide ve etkileşimli malzemelerdeki gelişimlerle tasarımlarına yansıtılmalıdır. Belirtilen potansiyellerin tasarıma yansıtılması sonucunda da metrolar, günümüz kentlerinde bireyin şimdiki zamanı deneyimleyebildiği, farklı bir mekansal deneyime sahip olduğu, kaybolmadığı ama var olduğu şiirsel mekanlar olacaklardır. Çalışmada, mekanın ve zamanın özelliklerini kavrayabilmek amacıyla yapılan literatür araştırmasıyla, felsefe ve mimarlığın ilişkileri irdelenmeye çalışılmış, tanımlanan kavramların mimari karşılıklarının neler olabileceğini göstermek amacıyla çeşitli örneklere başvurulmuştur. Açıklanmak istenilen bazı durumları daha iyi kavrayabilmek için farklı alanlar örneklem olarak seçilmiş ve bu alanlarda çekilen kısa filmlerle konu derinleştirilerek açıklanmaya çalışılmıştır., The interactions between space and time are very important for metropolises. The significative concepts like movement and speed constitute lives in today’s cities. In this speedy life scenario, it is very difficult for a person to experience the present time. In metropolises, which are grown up not only horizontally but also vertically, timeless spaces, that are bare of natural time inputs, occur. It is not easy for a person to constitute a memory in timeless spaces. A person, who can not experience the present moment exactly, also can not perceive the space. In this study, subways are choosen as an example in order to examine the relations between time and space. Subways, which are considered as detachments and timeless spaces, are conceived as experimental spaces where new spatial and temporal experiences can be created. The potantials of subways, that can be thought as dark voids which can be filled by its designer and accomodate movement and speed, should be projected to their design with the developments in new technologies and interactive materials. As a result of this projection to the design, subways will be poetic spaces where a person can experience the present time and has a new spatial experience without getting lost. In order to comprehend the characteristics of space and time, a literature search was done, the relationships between philosophy and architecture were examined and some examples were found so as to show architectural equivalents to the defined concepts in the context of this study. Some fields are choosen as samples to comprehend some situations better and some short movies were shot in order to explain the argument of this study in depth., Yüksek Lisans, M.Sc.

Marcel Proust’un yedi ciltlik eseri Kayıp Zamanın İzinde , edebi değerinin yanında felsefi düşünümlere yer açması bakımından da önemli bir eser olarak bel leklerimize kazınmıştır. İşte bu çalışma, eserin belkemiğini oluşturan kavramlar (istemli ve istemsiz bellek, göstergeler) ve bakış açıları (kaybolan zamandan yakalanan zamana) etrafında zaman ile bilgi/hakikat arasında varsayılan ilişkiselliği, “geçmiş ve geleceğin hep bir şimdiki zamana tekabül ettiği” iddiası çerçevesinde incelemekte, bu çerçevede de Proust’un eserini özellikle Heideggeryen zaman anlayışı perspektifinde irdelemektedir., 7-volume-novel of Marcel Proust, In Search of Lost Time has been committed into our memories as a creation which opens horizons for philosophical reflexivities as well as its literary value. This study, however, views the presumed relationality between Time and Knowledge/Truth in consideration with the consepts (voluntary and involuntary memories; signifiers) and visions (from lost time to caught time) const ructing the novel’s main stay in framework of the claim “ past and future spirally correspond to now.” Paralelly, Proust’ novel is especially explicated around Heidegger’s view about Time.