Search

Dit rapport is deel van het project “Graadmeterstelsel Biodiversiteit zoute wateren”. Het project is uitgevoerd door Wageningen IMARES en had een looptijd van drie jaar (2003-2006). Het rapport vormt de basis van een programma dat als doel heeft om een adequaat en samenhangend instrumentarium van biodiversiteitgraadmeters, -meetnetten en -modellen voor de zoute wateren op te zetten om de kerntaken van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) te ondersteunen. Het rapport bevat een aantal overzichten, waaronder: (1) een samenvatting van eerder voorgestelde en soms toegepaste graadmetersystemen, (2) een overzicht van internationale verdragen en bijbehorende (voorgestelde) graadmeters, (3) inpassing van graadmeters in nationale wetten en beleidskaders, (4) een samenvatting van evaluatiekaders voor water- en natuurbeleid, (5) een overzicht van lopende meetnetten, (6) een overzicht van bestaande modellen, en (7) een opsomming van gebruiksfuncties en drukfactoren. Verder is een lijst met graadmeters uitgewerkt waarmee met zo min mogelijk inspanning en kosten, met behulp van bestaande meetnetten, zoveel mogelijk beleidskaders kunnen worden bediend. De set van graadmeters als geheel geeft tevens een representatief beeld van de toestand van de biodiversiteit van de Waddenzee, Noordzee en Delta. Voor de presentatie en een (eenvoudige) analyse van de gegevens is EMIGMA (EffectModellering Indicatoren Gebruik en Management) ontwikkeld. Een applicatie waarmee geaggregeerde gegevens snel beschikbaar zijn en eenvoudig geactualiseerd kunnen worden. Trefwoorden: Graadmeters, indicatoren, biodiversiteit, EMIGMA, mariene milieu, Delta, Waddenzee, Noordzee

Er is bij zittingen van Raad van State met betrekking tot de vergunningverlening van schelpdiervisserij regelmatig sprake van verschil in wetenschappelijk inzicht over wat de voedselpreferentie is van schelpdieretende vogels in Waddenzee. Het gaat hierbij om: Zwarte Zee-eend, Topper, Eider, Scholekster, Kanoet en Steenloper. Voor dit zestal vogelsoorten is samengevat wat hun status is, hun trekstrategie, hun voedselecologie en energiebehoefte en eventuele bedreigingen, en is aangegeven op welke terreinen er wezenlijke kennisleemtes liggen.

Recentelijk is een nieuw schelpdiervisserijbeleid van kracht geworden in de kustwateren. Daarbij wordt geconstateerd dat te weinig bekend is over de effecten van mosselzaadvisserij en mosselkweek op de natuurwaarden van dit gebied

Het Ministerie van Defensie wil baggerspecie, afkomstig uit de Nieuwe Haven van Den Helder en de Mokbaai van Texel, storten in het Marsdiep. Twee vergunningen zijn daarvoor benodigd: die vanuit de WVO (die al verleend is) en vanuit de Natuurbeschermingswet. Dit rapport geeft een uitgebreide beschrijving van mogelijke (toxische) effecten op de fauna van het Waddengebied.

Onderzocht is welke invloed kokkelvisserij heeft op het voorkomen en overleven van mossel(zaad)banken. Hierbij is gebruik gemaakt van gegevens over het voorkomen van mosselbanken en van kokkelbanken, plus de locatie en de intensiteit van de kokkelvisserij. Procesgericht onderzoek was geen onderdeel van de analyse. De onderzoeksperiode betrof de jaren 1992-2002 en omvatte de droogvallende delen van de gehele Nederlandse Waddenzee

Onderzocht is in hoeverre de factoren die de draagkracht van het Waddenzee-ecosysteem voor schelpdieren bepalen onderhevig zijn aan lange-termijnveranderingen. Draagkracht is hierbij gedefinieerd als de maximale biomassa van schelpdieren die in de Waddenzee kan bestaan. Gebruik is gemaakt van het dynamische simulatiemodel EcoWasp; het systeemgedrag is doorgerekend voor de periode 1976-1999. Daarnaast is met behulp van een statistische toetsing de relatie tussen de conditie van schelpdieren en het gehalte aan chlorofyl onderzocht. Het onderzoek heeft zich beperkt tot de westelijke helft van de Nederlandse Waddenzee.

Het rapport bevat een beschrijving van wat onder een mosselbank moet worden verstaan, en er wordt aangegeven hoe de begrenzing van een mosselbank kan worden vastgesteld. Er is aldus een methode beschreven waarmee de grootte van mosselbank kan worden bepaald, en het areaal aan mosselbanken in een gebied als de Waddenzee kan worden vastgesteld. Daarnaast wordt een methode gegeven waarmee de stabiliteit van mosselbanken kan worden geclassificeerd. Tenslotte is een vergelijking gegeven tussen waarnemingen vanuit vliegtuigen en vanaf foto¿s en veldwaarnemingen aan mosselbanken.

In het rapport wordt een habitatgeschiktheidskaart voor mosselbanken in de Nederlandse Waddenzee gepresenteerd; de kaart geeft aan welke delen van het waddengebied het meest geschikt zijn voor het voorkomen van natuurlijke mosselbanken. De basis voor de kaart bestaat uit allerlei omgevingskenmerken; in het rapport wordt uitgebreid ingegaan op de analysemethode en de betekenis van de resultaten

Dit rapport beschrijft het onderzoek naar het gebruik van de Oosterscheldehabitat door zeehonden en het onderzoek naar toekomstige ontwikkelingen van de zeehondenpopulatie in het Deltagebied. Aan de hand van dat laatste zijn evalueerbare doelen aangegeven waarmee het beleid de populatieontwikkeling kan sturen.