Search

In 2004 is een samenwerkingsverband van Landschapsbeheer Nederland en Alterra een methodiek ontwikkeld waarmee kleine landschapselementen zoals solitaire bomen, boomgroepen, bosjes, poelen en beekjes op een uniforme wijze in kaart kunnen worden gebracht (Oosterbaan en Pels 2004). Met deze methodiek, de Monitor Kleine kenmerken over de samenstelling, de kwaliteit en de beheerstoestand opgenomen. De resultaten worden vastgelegd in een databestand gekoppeld aan een GIS-bestand.

Deze Geochemische bodematlas geeft een uniek overzicht van de chemische samenstelling van de bodem in Nederland. Bodemmonsters van meer dan 350 locaties zijn geanalyseerd op meer dan 40 chemische elementen. De atlas geeft niet alleen informatie over de door de mens beïnvloede toplaag van de bodem, maar ook over de dieper gelegen C-horizont die nog niet of nauwelijks door de mens is beïnvloed. De lijst van elementen omvat uiteraard bekende metalen als cadmium, koper en lood en relevante meststoffen als fosfor en kalium. Daarnaast geeft de atlas ook inzicht in gehalten van elementen waarvan minder bekend is, zoals thallium, uranium en lithium. Totaalgehalten alleen geven onvoldoende inzicht in de beschikbaarheid of het risico van chemische elementen voor planten, dieren, en mensen. Daarom presenteert deze atlas ook meetresultaten van aanvullende bepalingen die de 'reactieve' en de 'beschikbare' fracties van de elementen in de bodemmonsters benaderen.

Duurzaam voedsel leeft en staat volop in de belangstelling. Het ministerie van EL&I ziet een belangrijke rol weggelegd voor gemeenten om duurzame regionale voedselsystemen te ontwikkelen samen met bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties. Steeds meer gemeenten experimenteren met een aanpak. Daarbij rijzen er vragen over wat de juiste strategie is om duurzame regionale voedselsystemen te ontwikkelen en hoe de samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen eruit moet komen te zien. Deze studie gaat in op deze uitdaging. Ze beschrijft de ontwikkeling naar duurzame regionale voedselsystemen aan de hand van vier niveaus van ontwikkeling: strategisch, tactisch, operationeel en reflexief. Het rapport analyseert aan de hand van deze niveaus hoe duurzame regionale voedselsystemen zich in de FoodValley regio, Rotterdam en Alphen-Chaam ontwikkelen.

In 2007/2008 is gekeken welke partijen een rol spelen bij de risico- en crisisbeheersing van (grote) bos- en natuurbranden, wat hun rol precies is en welke taken en bevoegdheden ze hebben. Ook is geïnventariseerd welke hiaten er zijn in de bestaande taakverdeling en regelgeving. Hiaten die de oorzaak kunnen zijn dat natuurbranden ontstaan en kunnen uitgroeien tot een ramp. De inhoud van het rapport was toen dermate gevoelig dat pas in 2011 is besloten dit rapport uit te brengen.

Regional geochemical data of heavy metals are commonly used for environmental risk assessment and management. Often these data are based on so-called total concentrations, whereas the exposure to the mobile or reactive fraction of these elements finally determines whether the exposed ecosystem is at risk and to which extent. The objective of our research was to develop a wider applicable method for quantitative hazard assessment of soil metal contamination attributable to the activity of man, based on and illustrated with data from the Netherlands. Since chemical availability (0.43 M HNO3 extractable concentrations) of Cd, Cu, Pb and Zn appeared strongly related to the estimated anthropogenic enrichment, we used these concentrations to assess the hazard of human-induced enrichment of these metals. We expressed the enrichment hazard using the toxic pressure concept, which estimates the fraction of biological species (varying between 0 and 1) potentially affected due to the level of exposure to single metals or their local mixtures. This is done using logistic (enrichment) concentration/response models parameterized with ecotoxicological effect data from toxicity tests and mixture models. Hazards varied from very low toxic pressures (lower than 0.01) to (most often) toxic pressure less than 0.05, whereby the latter relates to the so-called 95%-protection criterion used in some soil protection legislations. In rare cases, the toxic pressure exceeded the value of 0.05, to an upper limit of 0.054 for Cd. The rank order of metal enrichment hazards suggests that Cd enrichment induces the largest hazard increase. There are limited (rank order) differences in enrichment hazards between soil types. Comparing the judgement of soils based on soil screening levels and based on toxic pressure of anthropogenic Cd, Cu, Pb and Zn enrichments, the soil screening values appear to more conservative. This exemplifies the use of soil screening values as a method to note regulatory concern, but not always indicating an actual hazard or risk. When screening values are exceeded, refined hazard insights can be obtained, as illustrated in this paper. This provides a more refined insight in the ecotoxic implications of human-induced metal enrichments in soils, as refined basis for risk management decisions.

De Nederlandse overheid heeft als doel gesteld om meer energie uit biomassa te winnen. Eén van de mogelijkheden daarvoor is het winnen van energie uit takhout dat normaal gesproken als oogstresten in het bos achter blijft. Oogst van takhout leidt echter tot een verhoging van de afvoer van voedingsstoffen uit het bos. Uit de literatuurstudie die in dit rapport is weergegeven, blijkt dat er in het buitenland veel onderzoek naar dit thema is gedaan. Over de effecten daarvan op de bodemvruchtbaarheid en groei van bos geeft de aanwezige literatuur geen eenduidig beeld. In het algemeen blijven vooral zorgen bestaan om uitputting van calcium en andere kationen op de armere bodems. Stikstoftekort zal naar verwachting in Nederland niet optreden. Effecten op de groei van bomen worden soms wel en soms niet geconstateerd, wat verklaard wordt door het complex aan factoren die bepalen hoe snel voedingsstoffen vrijkomen. Buitenlandse richtlijnen over houtoogst en oogst van takhout delen veelal bodems in risicoklassen en schrijven mitigerende maatregelen voor op de risicovolle arme bodems.

In het kader van het Groningse project 'Een schone berm geeft energie!' heeft Alterra de duurzaamheid en haalbaarheid van de vergisting van bermmaaisel tot biogas onderzocht. Van drie provinciale wegen in de provincie Groningen is de vegetatie en de kwaliteit gemonitord en werd in het voor- en najaar maaisel verzameld. Het maaisel werd vergist in een praktijkinstallatie. De duurzaamheid van vergisting van bermmaaisel is vergeleken met de huidige verwerkingsmethode door compostering. De samenstelling van bermmaaisel doorstaat niet in alle gevallen de milieutoets voor covergistingsmaterialen. Vergisten van bermmaaisel is duurzamer dan composteren wanneer wordt gekeken naar energieproductie, de besparing op broeikasgassen en de landbouwkundige waarde van digestaat ten opzichte van compost. Over de financiële aspecten van de vergisting bestaan veel onzekerheden

Visie van de auteur over welke boomsoorten uit het oogpunt van de klimaatverandering en duurzaamheid teruggeplant kunnen woren in historische lanen, die ook blijvend passen in de cultuurhistorische sfeer van die lanen.

Deze tweede, uitgebreide editie van de Geochemische Atlas van Nederland bevat kaarten en tabellen die gebaseerd zijn op een bodemchemische dataset van ruim 700 monsters van 358 locaties in Nederland. Aan bovengrond- en ondergrondmonsters zijn totaalgehalten van 38 chemische elementen bepaald. De resultaten worden in deze atlas gepresenteerd als kaarten, tabellen en frequentieverdelingen.

Het doel van deze studie is om inzicht te verwerven in de relaties tussen de bedrijfsvoering in de landbouw, de biodiversiteit in het agrarisch gebied en de kosten en hiervoor een methode te ontwikkelen die een bijdrage levert aan de ontwikkeling van die graadmeter. Daarnaast wordt met de methode beoogd om de kosteneffectiviteit te bepalen van de maatregelen die agrariërs in dit verband uitvoeren.

Dit rapport is de weerslag van een onderzoek naar de urgent bedreigde en potentieel urgent bedreigde typische soorten en de urgent bedreigde en potentieel urgent bedreigde vegetatietypen van de habitattypen van de Natura 2000-gebieden. In totaal zijn 67 typische soorten als Urgent Bedreigd gecategoriseerd; nog eens 26 soorten zijn gecategoriseerd als Potentieel Urgent Bedreigd. Voor de vegetatietypen geldt dat er 15 (sub)associaties Urgent bedreigd zijn. Op een bijbehorende cdrom wordt voor al deze soorten en vegetaties de huidige verspreiding gegeven, of herstel binnen of buiten Natura 2000 zou moeten plaatsvinden, wat de knelpunten hierbij zijn en waar de beste herstellocaties gelegen zijn.