Giriş ve amaç: Diyabetik retinopati ile oksidatif stres faktörlerinin ve prolidaz aktivitesinin ilişklili olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızın amacı, diyabet nedeniyle takip edilen retinopatili hastalarda ve kontrol grubu sağlıklı kişilerde serum prolidaz aktivitesi ve bunun oksidatif stres parametreleri ile ilişkisini değerlendirerek, bu sistemlerin mikrovasküler komplikasyonların prognozu ve erken tedavisine yönelik yeni yararların ortaya konulması araştrmaktır.Gereç ve yöntem: Çalışma Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahiliye Kliniği'nde sadece diyabet tanılı 30, diyabetik retinopati tanısı almış 30 proliferatif retinopatili ve 30 nonproliferatif retinopatili hasta ile yaş ve cinsiyet uyumlu 30 sağlıklı gönüllü üzerinde yapıldı. Diyabet hastalarının tanısı için hastaların Hba1c ve açlık kan glukozu bakıldı. Hastalardan ve sağlıklı kontrol grubundan 6 mL kan jelli serum tüplerine alındı. Alınan kan 4000 rpm de 10 dakika santrifüj edildikten sonra serum ayrılıp -80 ºC' de saklandı. Serum örneklerinde prolidaz aktivitesi ve oksidatif stres (tas,tos) düzeyleri ELISA yöntemiyle ölçüldü.Bulgular: Çalışmaya alınan hasta ve sağlıklı grup toplamda 120 kişiydi. Sağlıklı grup 30 (%25) kişi, hastaların 30 u (%25) proliferatif diyabetik retinopi, 30 u (%25) non proliferatif diyabetik retinopati, 30 u (%25) sadece diyabetli olarak saptandı. Bu çalışmaya alınan hasta ve kontrol grubunun demografik özellikleri benzerdi. Dört grubun hepsinde 12 erkek 18 kadın çalışmaya dahil edildi. Prolidaz ve TOS değerleri diyabetli grupta anlamlı düzeyde daha yüksek tespit edildi(Sırasıyla p=0,000, p=0,016). TAS değerleri sağlıklı grupta anlamlı düzeyde daha yüksek tespit edildi (p=0,000). Sağlıklı ve diyabetli grup arasında OSİ ortalamaları açısından anlamlı fark tespit edilmedi (p=0,093). Araştırmaya dahil edilen dört grup arasında Prolidaz ve TAS değerleri arasında anlamlı farklılık tespit edildi (Sırasıyla p=0,000 ve p=0,000). Prolidaz seviyesi en yüksek nonproliferatif retinopatisi olan diyabetli grupta, en düşük sağlıklı grupta tespit edildi. TAS düzeyi en yüksek sağlıklı grupta, en düşük proliferatif retinopatisi olan diyabetli grupta tespit edildi. Bu gruplar arasında TOS ve OSİ değerleri arasında anlamlı farklılık tespit edilmedi (Sırasıyla p=0,081 ve p=0,236). Retinopatisi olan diyabetli hastalarda serum prolidaz düzeyi anlamlı düzeyde daha yüksek tespitedildi (p=0,000). Retinopati varlığının TAS, TOS ve OSİ değerlerine anlamlı düzeyde etkisi olmadığı saptandı (Sırasıyla p=0,133, p=0,389 ve p=0,214).Sonuç: Sonuç olarak bu çalışmada TAS düzeyi DR'nin şiddeti ile azalırken, TOS, OSI, DR'nin şiddeti ile değişmemekteydi. Özellikle PDR grubunda bulduğumuz TAS düzeyini ve sağlıklı grubunda bulduğumuz TOS düzeyini diğer gruplara göre istatistiksel olarak düşük saptadık. Bu bulgular serbest radikaller ve antioksidan kapasitesinin, DM ve DR progresinde rol alabileceğini düşündürmektedir. Oksidatif stres ve kollajen yıkımında aktif rolü olan prolidaz enzim aktivitesi DM ve DR hastalarda yüksek bulunmustur. Prolidaz enzim aktivitesinin, özellikle DR hastalarda daha da anlamlı olarak yükselmis olması serum prolidaz aktivitesi ölçümünün, periferik dokulardaki kollajen doku hasarını tespit etmeyi mümkün kılabiliceği öngörülmektedir. Fakat daha detaylı ve ileri çalısmalarla bu sonucumuzu teyit etmemiz literature yaptığımız bu katkıyı daha da kesinlestirecektir Background and aim: There appears to be an association between diabetic retinopathy and oxidative stress factors, and prolidase activity. The aim of our study is to investigate the relationship between serum prolidase activity and oxidative stress parameters in patients with diabetic retinopathy compared to healthy individuals and to investigate the prognosis of the microvascular complications of these systems along with possible early treatment options.Materials and Methods: The study was performed at Gaziantep University Medical Faculty Internal Medicine Clinic on a total of 120 subjects: 30 patients with just DM diagnosis without apparent complications, 30 patients with diabetic proliferative retinopathy, 30 patients with diabetic nonproliferative retinopathy, and 30 age- and sex-matched healthy volunteers. HbA1c and fasting blood glucose of patients were taken for the diagnosis of diabetes. The blood was taken from the patients and from the healthy control group into 6 mL blood collection tubes. The blood was centrifuged at 4000 rpm for 10 minutes, then the serum was separated and stored at -80 ºC. The prolidase activity and oxidative stress (tas, tos) levels were measured from the serum samples via ELISA assay.Results: A total of 120 subjects were included in the study. 30 of the subjects (25%) were healthy volunteers, 30 (25%) have proliferative diabetic retinopathy, 30 (25%) have non- proliferative diabetic retinopathy, and 30 (25%) only have diabetes diagnosis without apparent complications. Demographic characteristics of the patient and healthy volunteers were similar. In all four groups, 12 males and 18 females were included. Prolidase and TOS were significantly higher in the diabetic group (p = 0,000, p = 0.016, respectively). TAS values were significantly higher in the healthy group (p = 0.000). There was no significant difference between healthy and diabetic groups in terms of OSI averages (p = 0.093). Significant differences were found between the Prolidase and TAS values among the four groups included in the study (p = 0,000 and p = 0,000 respectively). Prolidase levels were highest in the non-proliferative diabetic retinopathy group, and lowest in the healthy group. TAS levels were highest in thehealthy group, and lowest in the proliferative diabetic retinopathy group. There was no significant difference between TOS and OSI values among these groups (p = 0,081 and p = 0,236, respectively). Serum prolidase levels were significantly higher in diabetic retinopathy patients (p = 0.000). There was no significant effect of retinopathy on TAS, TOS and OSI values (p = 0,133, p = 0,389 and p = 0,214, respectively).Conclusions: In conclusion, while the TAS level in this study decreased with the severity of DR; TOS, and OSI did not change with the severity of DR. In particular, we found the TAS level in the PDR group and the TOS levels in the healthy volunteers were statistically lower than the other groups. These findings suggest that free radicals and antioxidant capacity may play a role in DR progression. Prolidase enzyme activity, which has an active role in oxidative stress and collagen degradation, is found to be high in patients with DM and DR. Having significantly higher serum prolidase activity in DR patients gives the possibility of using it to detect collagen tissue damage in peripheral tissues. With more detailed and advanced studies, we will be able to uphold this contribution to literature.Keywords: Diabetic retinopathy, Prolidase activity, Oxidative stress (tas, tos) 75