Search

The public-private funded project “Ornamentals in the Biobased Economy” was conducted by Royal FloraHolland, Kenniscentrum Plantenstoffen, Wageningen UR, Fytagoras and Prisna. In this project, bioactivity in plant extracts against the most important pests and diseases in greenhouse cultivation were tested. In bioassays, extracts with bioactivity against powdery mildew, botrytis, aphids, spider mite and thrips were found. With LCMS, metabolic profiles of the extracts were generated. Furthermore explorative experiments with plant extracts for crop resilience were conducted, and also plant extracts were tested in a bioassay for fat metabolism in obesitas In het kader van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen PPS “Sierteelt in de Biobased Economy”, hebben Royal FloraHolland, Kenniscentrum Plantenstoffen, Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen UR Bioscience, Fytagoras en Prisna onderzoek gedaan naar de perspectieven van plantenextracten en -stoffen uit siergewassen als gewasbeschermingsmiddel, als plantversterker en als middel tegen obesitas. De nadruk lag op de effectiviteit van plantextracten tegen de belangrijkste ziekten en plagen in de glastuinbouw. Er zijn een aantal extracten gevonden met werking tegen meeldauw, botrytis, bladluis, spint en trips. Van de extracten zijn metabolietprofielen gemaakt met LCMS. In een oriënterende screening zijn enkele plantextracten gevonden met potentiële werking tegen obesitas.

Dat trips een enorm probleem is in de sierteelt onder glas is geen nieuws meer. In de meeste gevallen gaat het dan om de Californische trips, een soort met een sterke voorkeur voor bloemen. De laatste jaren duikt er steeds vaker een andere polyfage trips op, de Echinothrips americanus. Deze typische bladbewonende trips kan in sierteeltgewassen zoals gerbera en roos behoorlijk schade geven als er niet tijdig wordt ingegrepen. In onderzoek is nog eens nauwkeurig gekeken naar de bestrijding met een aantal soorten roofmijten en roofwantsen.

The public-private funded project “Ornamentals in the Biobased Economy” was conducted by Royal FloraHolland, Kenniscentrum Plantenstoffen, Wageningen UR, Fytagoras and Prisna. In this project, bioactivity in plant extracts against the most important pests and diseases in greenhouse cultivation were tested. In bioassays, extracts with bioactivity against powdery mildew, botrytis, aphids, spider mite and thrips were found. With LCMS, metabolic profiles of the extracts were generated. Furthermore explorative experiments with plant extracts for crop resilience were conducted, and also plant extracts were tested in a bioassay for fat metabolism in obesitas

Dat trips een enorm probleem is in de sierteelt onder glas is geen nieuws meer. In de meeste gevallen gaat het dan om de Californische trips, een soort met een sterke voorkeur voor bloemen. De laatste jaren duikt er steeds vaker een andere polyfage trips op, de Echinothrips americanus. Deze typische bladbewonende trips kan in sierteeltgewassen zoals gerbera en roos behoorlijk schade geven als er niet tijdig wordt ingegrepen. In onderzoek is nog eens nauwkeurig gekeken naar de bestrijding met een aantal soorten roofmijten en roofwantsen.

PSTVd (potato spindle tuber viroid = aardappelspindelknollenviroïde) is een quarantaine organisme dat veel schade geeft in aardappel en tomaat. Dit viroïde is ook aangetroffen in Dahlia. Voor aanvang van het teeltseizoen 2014 is een hygiëneprotocol gemaakt op basis van bestaande kennis over dit viriode en de teelt van Dahlia om de kans op verspreiding van dit viroide te minimaliseren. Het hygiëneprotocol is via de KAVB verspreidt onder de Dahliatelers.

De Echinothrips americanus is een zeer polyfage tripssoort die de laatste jaren steeds meer komt opzetten in de sierteelt. Dit onderzoek was gericht op het opsporen en evalueren van nieuwe natuurlijke vijanden van Echinothrips. Verschillende soorten roofmijten, roofwantsen en gaasvliegen zijn getest in het laboratorium, in kleinschalige kasproeven en in 2 praktijkproeven in een gerberateelt. De roofmijt Amblydromalus limonicus lijkt een betere predator te zijn van Echinothrips dan Amblyseius swirskii. In het laboratorium werd bij deze roofmijt een hogere predatie van larven van Echinothrips gevonden dan bij A. swirskii, en in gerbera was er een betere vestiging van de roofmijt en betere bestrijding van Echinothrips. Verschillende roofwantsen die behoren tot de Miridae konden Echinothrips goed bestrijden, maar deze wantsen zijn niet geschikt voor elk gewas. Gerbera lijkt een geschikt gewas, maar de mogelijke schade die deze wantsen bij bloemen kunnen veroorzaken moet verder onderzocht worden. Larven van meerder soorten gaasvliegen bleken allemaal in staat te zijn om dichtheden van Echinothrips te reduceren. Loslatingen in de praktijk resulteerde echter alleen een remming in de populatiegroei van Echinothrips.

Enkele jaren geleden zette Wageningen UR in op een integrale benadering van plantgezondheid. Onder de noemer ‘Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid’ wordt die lijn doorgetrokken. Programmamanager plantgezondheid Helma Verberkt en onderzoeksmanagers Rob Meijer en Willem Jan de Kogel belichten de achtergronden, kansen en knelpunten.

Rouwmuggen zijn zeer algemeen in kassen, en meestal talrijker dan de typische plaag-insecten. De meeste soorten voeden zich met schimmels en met organisch materiaal, en zijn onschadelijke voor planten. Enkele soorten kunnen schadelijk zijn in zaaibedden, aan stekmateriaal en aan jonge planten. Veel breedwerkende insecticiden hebben een effect op de muggen en hun larven, maar het probleem blijft dat de populaties zich echter snel herstellen. De afgelopen jaren zijn er een aantal biologische bestrijders getest als alternatief voor synthetische bestrijdingsmiddelen, waaronder nematoden, bacteriën, bodemroofmijten en kortschildkevers. Dit project has als doel om de biologische bestrijding van rouwmug te verbeteren. Natuurlijke vijanden van rouwmuggen werden verzameld in Nederlandse kassen. Roofvliegen, roofmijten en sluipwespen bleken algemene natuurlijke vijanden van rouwmuggen. Een literatuurstudie over natuurlijke vijanden en vangmethoden werd uitgevoerd. Verschillende strategieën met nematoden werden getest. Nematoden bleken goed toepasbaar te zijn op pluggen in tegenstelling tot wat veel telers denken. De toepassing van nematodes bleek het meest optimaal op een periode van zes weken. penkweeksystemen voor bodemroofmijten werden ontwikkeld om de effectiviteit van deze predatoren te verbeteren. In kasproeven is aangetoond dat de ontwikkelde openkweeksystemen de dichtheid van bodemroofmijten in het gewas vergroten t.o.v. huidige introducties. In praktijkproeven bleken de openkweeksystemen gevoelig voor uitdroging. Deze werden aangepast om dit probleem te vermijden. Fungus gnats are very common in greenhouses and are usually more numerous than any other pests. Most of the species feed on fungi and organic matter and are harmless to plants. Some species can cause damages in seedlings, cuttings and young plants. Many broad spectrum insecticides have an effect on the adult gnats and their larvae, but the problem persists because of the fast recovery of the populations. The last years a number of biological control agents were tested as alternatives to synthetic pesticides, including nematodes, bacteria, soil dwelling predatory mites and rove beetles. This project aimed at improving biological control of fungus gnats. Natural enemies of fungus gnats were collected in Dutch greenhouses. Predatory flies, predatory mites and wasps seemed to be common natural enemies of fungus gnats. A literature study on natural enemies and trapping methods were done. Several strategies with nematodes were tested. Nematodes were found to be effective in plugs contrary to what many growers think. The use of nematodes was the most optimal when these were applied for a period of six weeks. Open rearing systems for soil dwelling predatory mites were developed in order to improve the efficacy of the predators. Greenhouse experiments have demonstrated that the systems increase the density of predatory mites in the growing substrate in comparison with the current introductions of predatory mites. The main problem in the first field trials was moisture loss. The rearing systems have been adapted to solve this problem.

Enkele jaren geleden zette Wageningen UR in op een integrale benadering van plantgezondheid. Onder de noemer ‘Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid’ wordt die lijn doorgetrokken. Programmamanager plantgezondheid Helma Verberkt en onderzoeksmanagers Rob Meijer en Willem Jan de Kogel belichten de achtergronden, kansen en knelpunten.

Rouwmuggen zijn zeer algemeen in kassen, en meestal talrijker dan de typische plaag-insecten. De meeste soorten voeden zich met schimmels en met organisch materiaal, en zijn onschadelijke voor planten. Enkele soorten kunnen schadelijk zijn in zaaibedden, aan stekmateriaal en aan jonge planten. Veel breedwerkende insecticiden hebben een effect op de muggen en hun larven, maar het probleem blijft dat de populaties zich echter snel herstellen. De afgelopen jaren zijn er een aantal biologische bestrijders getest als alternatief voor synthetische bestrijdingsmiddelen, waaronder nematoden, bacteriën, bodemroofmijten en kortschildkevers. Dit project has als doel om de biologische bestrijding van rouwmug te verbeteren. Natuurlijke vijanden van rouwmuggen werden verzameld in Nederlandse kassen. Roofvliegen, roofmijten en sluipwespen bleken algemene natuurlijke vijanden van rouwmuggen. Een literatuurstudie over natuurlijke vijanden en vangmethoden werd uitgevoerd. Verschillende strategieën met nematoden werden getest. Nematoden bleken goed toepasbaar te zijn op pluggen in tegenstelling tot wat veel telers denken. De toepassing van nematodes bleek het meest optimaal op een periode van zes weken. penkweeksystemen voor bodemroofmijten werden ontwikkeld om de effectiviteit van deze predatoren te verbeteren. In kasproeven is aangetoond dat de ontwikkelde openkweeksystemen de dichtheid van bodemroofmijten in het gewas vergroten t.o.v. huidige introducties. In praktijkproeven bleken de openkweeksystemen gevoelig voor uitdroging. Deze werden aangepast om dit probleem te vermijden. Fungus gnats are very common in greenhouses and are usually more numerous than any other pests. Most of the species feed on fungi and organic matter and are harmless to plants. Some species can cause damages in seedlings, cuttings and young plants. Many broad spectrum insecticides have an effect on the adult gnats and their larvae, but the problem persists because of the fast recovery of the populations. The last years a number of biological control agents were tested as alternatives to synthetic pesticides, including nematodes, bacteria, soil dwelling predatory mites and rove beetles. This project aimed at improving biological control of fungus gnats. Natural enemies of fungus gnats were collected in Dutch greenhouses. Predatory flies, predatory mites and wasps seemed to be common natural enemies of fungus gnats. A literature study on natural enemies and trapping methods were done. Several strategies with nematodes were tested. Nematodes were found to be effective in plugs contrary to what many growers think. The use of nematodes was the most optimal when these were applied for a period of six weeks. Open rearing systems for soil dwelling predatory mites were developed in order to improve the efficacy of the predators. Greenhouse experiments have demonstrated that the systems increase the density of predatory mites in the growing substrate in comparison with the current introductions of predatory mites. The main problem in the first field trials was moisture loss. The rearing systems have been adapted to solve this problem.

PSTVd (potato spindle tuber viroid = aardappelspindelknollenviroïde) is een quarantaine organisme dat veel schade geeft in aardappel en tomaat. Dit viroïde is ook aangetroffen in Dahlia. Deze deskstudie is een eerste aanzet om aan te geven wat bekend is over dit viroïde, de waardplantenreeks, schade en symptomen, de wijze van verspreiding en variaties in PSTVd. Daarnaast is gekeken hoe met deze kennis een eerste aanzet is te geven over hoe met Dahlia moet worden omgegaan om verspreiding van dit viroïde in Dahlia te voorkomen. Verspreiding in andere gewassen vindt vooral plaats via vegetatieve vermeerdering en overdracht van sap. Dit lijkt ook voor Dahlia van belang. Bij andere gewassen zoals aardappel en/of tomaat is ook verspreiding via stuifmeel, zaad en luizen, soms onder specifieke omstandigheden, waargenomen. Deze aspecten lijken in eerste instantie voor Dahlia minder van belang.

PSTVd (potato spindle tuber viroid = aardappelspindelknollenviroïde) is een quarantaine organisme dat veel schade geeft in aardappel en tomaat. Dit viroïde is ook aangetroffen in Dahlia. Deze deskstudie is een eerste aanzet om aan te geven wat bekend is over dit viroïde, de waardplantenreeks, schade en symptomen, de wijze van verspreiding en variaties in PSTVd. Daarnaast is gekeken hoe met deze kennis een eerste aanzet is te geven over hoe met Dahlia moet worden omgegaan om verspreiding van dit viroïde in Dahlia te voorkomen. Verspreiding in andere gewassen vindt vooral plaats via vegetatieve vermeerdering en overdracht van sap. Dit lijkt ook voor Dahlia van belang. Bij andere gewassen zoals aardappel en/of tomaat is ook verspreiding via stuifmeel, zaad en luizen, soms onder specifieke omstandigheden, waargenomen. Deze aspecten lijken in eerste instantie voor Dahlia minder van belang.

PSTVd (potato spindle tuber viroid = aardappelspindelknollenviroïde) is een quarantaine organisme dat veel schade geeft in aardappel en tomaat. Dit viroïde is ook aangetroffen in Dahlia. Voor aanvang van het teeltseizoen 2014 is een hygiëneprotocol gemaakt op basis van bestaande kennis over dit viriode en de teelt van Dahlia om de kans op verspreiding van dit viroide te minimaliseren. Het hygiëneprotocol is via de KAVB verspreidt onder de Dahliatelers.

De Echinothrips americanus is een zeer polyfage tripssoort die de laatste jaren steeds meer komt opzetten in de sierteelt. Dit onderzoek was gericht op het opsporen en evalueren van nieuwe natuurlijke vijanden van Echinothrips. Verschillende soorten roofmijten, roofwantsen en gaasvliegen zijn getest in het laboratorium, in kleinschalige kasproeven en in 2 praktijkproeven in een gerberateelt. De roofmijt Amblydromalus limonicus lijkt een betere predator te zijn van Echinothrips dan Amblyseius swirskii. In het laboratorium werd bij deze roofmijt een hogere predatie van larven van Echinothrips gevonden dan bij A. swirskii, en in gerbera was er een betere vestiging van de roofmijt en betere bestrijding van Echinothrips. Verschillende roofwantsen die behoren tot de Miridae konden Echinothrips goed bestrijden, maar deze wantsen zijn niet geschikt voor elk gewas. Gerbera lijkt een geschikt gewas, maar de mogelijke schade die deze wantsen bij bloemen kunnen veroorzaken moet verder onderzocht worden. Larven van meerder soorten gaasvliegen bleken allemaal in staat te zijn om dichtheden van Echinothrips te reduceren. Loslatingen in de praktijk resulteerde echter alleen een remming in de populatiegroei van Echinothrips.

Er worden veel spontaan optredende roofmijtsoorten gevonden in de winterperiode in gerberakassen. Onbekend is of deze roofmijten een rol spelen in de bestrijding van weekhuidmijten. Als ze effectief zijn zou het vroegtijdig stimuleren van hun aanwezigheid interessant kunnen zijn in de beheersing van weekhuidmijten. Ze worden nu vaak in november-december in grote aantallen gevonden. Dat is echter te laat om schade te vermijden. Het doel van het project was de effectiviteit van diverse roofmijtensoorten te bepalen op weekhuidmijten, eieren van Duponchelia en larven van fruitvlieg in gerbera. Larven van de fruitvlieg werden door alle geteste roofmijten genegeerd. Weekhuidmijten werden vaak over het hoofd gezien door de grote soorten bodemroofmijten. Amblyseius reductus bleek wel een geschikte kandidaat te zijn tegen weekhuidmijten. De meeste roofmijten uit dit onderzoek kunnen eieren van Duponchelia en soms de jonge rupsen consumeren. Hypoaspis miles, Hypoaspis aculeifer en Macrocheles robustulus tonen echter vaak een voorkeur voor larven van rouwmuggen en trips-poppen

Wageningen UR Glastuinbouw onderzocht de effectiviteit en veiligheid van een oxidatief product als gewasbehandeling tegen echte meeldauw op rozen.

Bij bloemmisvorming zonder weekhuidmijten zijn, bij nader onderzoek, in de meeste gevallen in dit project toch weekhuidmijten gevonden. De enige uitzondering gaf ook op het gewas duidelijk afwijkende symptomen. Bij enkele monsters kan trips als oorzaak niet worden uitgesloten. Weekhuidmijten worden waarschijnlijk bij onderzoek en scouten vaak over het hoofd gezien. Het vereist een nauwkeurig onderzoek van symptomen en laboratoriumtechnieken om weekhuidmijtenaantasting vast te stellen. Een loupe volstaat niet. Weekhuidijten kunnen al verdwenen zijn, terwijl de bloemen toch nog schade vertonen. Weekhuidmijten kunnen zich zowel in bloemen, in knoppen, als op ingezonken plekken met bruine beharing op kelkbladeren en steel bevinden, waarbij weekhuidmijten inwendige aantasting in de stengel kunnen geven. De in Gerbera veel voorkomende weekhuidmijtensoorten uit deTarsonemidae familie laten geen sterke bladsymptomen zien. Bij sterk misvormde bloemen is ook inwendig rot gevonden dat ook al in een jong stadium op de bloembodem, net onder de buisbloemen, aanwezig was. Dit kan een aanknopingspunt zijn voor onderzoek naar het ontstaan van rotkoppen.Het Productschap Tuinbouw heeft door een consultancy opdracht dit onderzoek mogelijk gemaakt. Flori Consult Group heeft op 6 bedrijven het probleem vastgelegd, 8 monsters verzameld en de omstandigheden beschreven. Aanvullend heeft Wageningen UR glastuinbouw planten en bloemen in het laboratorium onderzocht.

Er worden veel spontaan optredende roofmijtsoorten gevonden in de winterperiode in gerberakassen. Onbekend is of deze roofmijten een rol spelen in de bestrijding van weekhuidmijten. Als ze effectief zijn zou het vroegtijdig stimuleren van hun aanwezigheid interessant kunnen zijn in de beheersing van weekhuidmijten. Ze worden nu vaak in november-december in grote aantallen gevonden. Dat is echter te laat om schade te vermijden. Het doel van het project was de effectiviteit van diverse roofmijtensoorten te bepalen op weekhuidmijten, eieren van Duponchelia en larven van fruitvlieg in gerbera. Larven van de fruitvlieg werden door alle geteste roofmijten genegeerd. Weekhuidmijten werden vaak over het hoofd gezien door de grote soorten bodemroofmijten. Amblyseius reductus bleek wel een geschikte kandidaat te zijn tegen weekhuidmijten. De meeste roofmijten uit dit onderzoek kunnen eieren van Duponchelia en soms de jonge rupsen consumeren. Hypoaspis miles, Hypoaspis aculeifer en Macrocheles robustulus tonen echter vaak een voorkeur voor larven van rouwmuggen en trips-poppen

Bij bloemmisvorming zonder weekhuidmijten zijn, bij nader onderzoek, in de meeste gevallen in dit project toch weekhuidmijten gevonden. De enige uitzondering gaf ook op het gewas duidelijk afwijkende symptomen. Bij enkele monsters kan trips als oorzaak niet worden uitgesloten. Weekhuidmijten worden waarschijnlijk bij onderzoek en scouten vaak over het hoofd gezien. Het vereist een nauwkeurig onderzoek van symptomen en laboratoriumtechnieken om weekhuidmijtenaantasting vast te stellen. Een loupe volstaat niet. Weekhuidijten kunnen al verdwenen zijn, terwijl de bloemen toch nog schade vertonen. Weekhuidmijten kunnen zich zowel in bloemen, in knoppen, als op ingezonken plekken met bruine beharing op kelkbladeren en steel bevinden, waarbij weekhuidmijten inwendige aantasting in de stengel kunnen geven. De in Gerbera veel voorkomende weekhuidmijtensoorten uit deTarsonemidae familie laten geen sterke bladsymptomen zien. Bij sterk misvormde bloemen is ook inwendig rot gevonden dat ook al in een jong stadium op de bloembodem, net onder de buisbloemen, aanwezig was. Dit kan een aanknopingspunt zijn voor onderzoek naar het ontstaan van rotkoppen.Het Productschap Tuinbouw heeft door een consultancy opdracht dit onderzoek mogelijk gemaakt. Flori Consult Group heeft op 6 bedrijven het probleem vastgelegd, 8 monsters verzameld en de omstandigheden beschreven. Aanvullend heeft Wageningen UR glastuinbouw planten en bloemen in het laboratorium onderzocht.

Wageningen UR Glastuinbouw onderzocht de effectiviteit en veiligheid van een oxidatief product als gewasbehandeling tegen echte meeldauw op rozen.

Er is een breed scala bestrijders beschikbaar voor siertelers in Nederland. Steeds meer telers zetten ze in tegen plagen of gaan ermee experimenteren. Ondertussen komen via onderzoekers en fabrikanten nog steeds nieuwe beestjes of toepassingen in beeld. Naar verwachting zetten deze ontwikkelingen door.

In het project parapluplan Gerbera is een Botrytisvoorspeller ontwikkeld. Dit model kan op de PC van de kweker draaien, maar dit vereist een installatieprocedure die een grote belemmering blijkt voor toepassen van de voorspeller. Kwekers hebben in een Pilotperiode van een half jaar gestest of de weergave van het model in LetsGrow.com een eenvoudiger alternatief is. LetsGrow.com gebruikt de informatie uit de klimaatcomputer dan automatisch voor het draaien van het model. Gedurende de pilotperiode is weinig Botrytis voorgekomen in de kas. Als dit wel het geval was, dan is dit ook berekend/voorspeld. De voorspelling vooraf bleek lastig te interpreteren. Na uitleg over de grafieken in de tussentijdse bijeenkomst realiseerde de kwekers zich de betekenis van de lijnen beter. Kwekers blijken al snel een veilige strategie te voeren, met hoger energieverbruik dan strict noodzakelijk tot gevolg. Aanbevelingen voor verbetering zijn de voorspelling en de realisatie te combineren zodat van het verleden geleerd kan worden voor de toekomst. Beter begrip van het model en de gevolgen van klimaatinstellingen voor de voorspelling, kan leiden tot een klimaat regeling met lager energieverbruik. Voor de kwekers is het wenselijk dat een bandbreedte van gevoeligheid van het model is in te stellen, zodat zij dit aan hun eigen situatie kunnen tunen. Ten slotte zou een SMS bij hoog infectierisico voor de telers gewenst zijn, omdat zij niet elke dag (kunnen) kijken. De waarde van de Botrytisvoorspeller was voor de deelnemers van de pilotgroep groot genoeg om na de pilotfase verder te gaan tegen betaling. Abstract A predcition model for Botrytis in Gerbera is developped by Wageningen UR greenhouse horticulture. The installation of the software and separate interface from regular climate control evaluation have appeared to be tresholds for adapting the model in everyday practice. A pilotgroup of 10 growers have used the digital platform of LetsGrow.com for data exchange and consulting the model in combination with regular climate control evaluation. Little incidence of Botrytis has occurred during the pilotperiod, although climate was favourable for Botrytis at certain periods during the pilot. One case of Botrytis occurred and was predicted by the model. The interpretation of the data and figures appeared to be more complex than expected. Only after presentation of interpretation of the graphs growers realised how to translate the information to their situation and climate control. Growers tend to use the model to be on the safe side, however it could results in higher use of energy than needed. Growers would like to be able to adjust the sensitivity of the model to tune the model to their specific situation. Also an SMS service when risks are high would is expected to be helpful. Growers still did not use the model on a daily basis, although tresholds were lower. The value was high enough for growers of the pilot to continue using the model and pay for it after the pilotperiod was over.

DUTCH Bij de teelt van Viburnum opulus komt het soms voor dat de groei pleksgewijs langzaam terugloopt. Het gewas lijkt niet ziek, maar het blad wordt stug en donker en de taklengte en bladgrootte worden elk jaar kleiner. In dit consultancy onderzoek is onderzocht wat de oorzaak is van deze symptomen. In gewasmonsters is de schimmel Cylindrocarpon destructans gevonden, maar dit lijkt niet de hoofdoorzaak. Verder zijn ook wortellesie-aaltjes (Pratylenchus penetrans) waargenomen, maar de aantallen waren te laag om de symptomen te kunnen verklaren. Er zijn geen insecten en wortelduizendpoten gevonden in het wortelgestel en er zijn geen fytoplasma’s waargenomen in het gewas. Virussen hebben duidelijkere symptomen en liggen niet voor de hand. Biotoetsen met grond van goede en slechte plekken lieten zien dat fytotoxiciteit op basis van niet levende stoffen zoals plant-eigen wortelexudaten, hormonen of ander stoffen uitgesloten kan worden. Opmerkelijk is dat de grond zeer arm was en het is bekend dat een zeer lage EC kan leiden tot slecht groeiende en ziektegevoelige planten. Mogelijk is de terugloop in groei een gevolg van een combinatie van meerdere oorzaken zoals lage voedingstoestand, Cylindrocarpon destructans en Pratylenchus penetrans. ENGLISH When growing Viburnum opulus, it sometimes happens that growth slowly declines over the years. The crop does not seem sick, but the leaf is stiff and dark and the branch length and leaf size declines every year. In this study the cause of these symptoms was investigated. The fungus Cylindrocarpon destructans was found, but this fungus seems not to be the main cause. Furthermore, root lesion nematodes (Pratylenchus penetrans) were observed, but the numbers were too low to explain the symptoms. There were no root centipedes and insects found in the root system, and no phytoplasmas were observed in the crop. Viruses have clearer symptoms and are not obvious. Bioassays with soil of good and bad spots showed that there was no phytotoxicity based on non-living substances such as root exudates, hormones or other substances. It is noteworthy that the soil was very poor and it is known that a very low EC can lead to poor growing and susceptible plants. It is possible that the decline in growth is the result of a combination of several causes such as low nutritional status, Cylindrocarpon destructans and Pratylenchus penetrans .

Het gebruik van fungiciden vormt een knelpunt. Daardoor stijgt de belangstelling voor alternatieven als elektrochemisch geactiveerd water in de teelt en na-oogst. De actieve stoffen onderchlorig zuur en hypochloriet doden schimmels, bacteriën, algen en virussen in water, lucht of gewas. Dit geactiveerde water is als biocide wel toegestaan, maar een gewasbehandeling via vernevelen en spuiten niet.

Spint, trips en weekhuidmijten. Hardnekkige plagen waarmee ook zomerbloementelers worstelen. Reden voor Wageningen UR Glastuinbouw om onderzoek te doen naar de mogelijkheden van natuurlijke vijanden in deze gewassen. En wat blijkt? Inheemse roofmijten kunnen een belangrijke rol spelen in de geïntegreerde bestrijding.

In het project parapluplan Gerbera is een Botrytisvoorspeller ontwikkeld. Dit model kan op de PC van de kweker draaien, maar dit vereist een installatieprocedure die een grote belemmering blijkt voor toepassen van de voorspeller. Kwekers hebben in een Pilotperiode van een half jaar gestest of de weergave van het model in LetsGrow.com een eenvoudiger alternatief is. LetsGrow.com gebruikt de informatie uit de klimaatcomputer dan automatisch voor het draaien van het model. Gedurende de pilotperiode is weinig Botrytis voorgekomen in de kas. Als dit wel het geval was, dan is dit ook berekend/voorspeld. De voorspelling vooraf bleek lastig te interpreteren. Na uitleg over de grafieken in de tussentijdse bijeenkomst realiseerde de kwekers zich de betekenis van de lijnen beter. Kwekers blijken al snel een veilige strategie te voeren, met hoger energieverbruik dan strict noodzakelijk tot gevolg. Aanbevelingen voor verbetering zijn de voorspelling en de realisatie te combineren zodat van het verleden geleerd kan worden voor de toekomst. Beter begrip van het model en de gevolgen van klimaatinstellingen voor de voorspelling, kan leiden tot een klimaat regeling met lager energieverbruik. Voor de kwekers is het wenselijk dat een bandbreedte van gevoeligheid van het model is in te stellen, zodat zij dit aan hun eigen situatie kunnen tunen. Ten slotte zou een SMS bij hoog infectierisico voor de telers gewenst zijn, omdat zij niet elke dag (kunnen) kijken. De waarde van de Botrytisvoorspeller was voor de deelnemers van de pilotgroep groot genoeg om na de pilotfase verder te gaan tegen betaling. Abstract A predcition model for Botrytis in Gerbera is developped by Wageningen UR greenhouse horticulture. The installation of the software and separate interface from regular climate control evaluation have appeared to be tresholds for adapting the model in everyday practice. A pilotgroup of 10 growers have used the digital platform of LetsGrow.com for data exchange and consulting the model in combination with regular climate control evaluation. Little incidence of Botrytis has occurred during the pilotperiod, although climate was favourable for Botrytis at certain periods during the pilot. One case of Botrytis occurred and was predicted by the model. The interpretation of the data and figures appeared to be more complex than expected. Only after presentation of interpretation of the graphs growers realised how to translate the information to their situation and climate control. Growers tend to use the model to be on the safe side, however it could results in higher use of energy than needed. Growers would like to be able to adjust the sensitivity of the model to tune the model to their specific situation. Also an SMS service when risks are high would is expected to be helpful. Growers still did not use the model on a daily basis, although tresholds were lower. The value was high enough for growers of the pilot to continue using the model and pay for it after the pilotperiod was over.

Het gebruik van fungiciden vormt een knelpunt. Daardoor stijgt de belangstelling voor alternatieven als elektrochemisch geactiveerd water in de teelt en na-oogst. De actieve stoffen onderchlorig zuur en hypochloriet doden schimmels, bacteriën, algen en virussen in water, lucht of gewas. Dit geactiveerde water is als biocide wel toegestaan, maar een gewasbehandeling via vernevelen en spuiten niet.

DUTCH Bij de teelt van Viburnum opulus komt het soms voor dat de groei pleksgewijs langzaam terugloopt. Het gewas lijkt niet ziek, maar het blad wordt stug en donker en de taklengte en bladgrootte worden elk jaar kleiner. In dit consultancy onderzoek is onderzocht wat de oorzaak is van deze symptomen. In gewasmonsters is de schimmel Cylindrocarpon destructans gevonden, maar dit lijkt niet de hoofdoorzaak. Verder zijn ook wortellesie-aaltjes (Pratylenchus penetrans) waargenomen, maar de aantallen waren te laag om de symptomen te kunnen verklaren. Er zijn geen insecten en wortelduizendpoten gevonden in het wortelgestel en er zijn geen fytoplasma’s waargenomen in het gewas. Virussen hebben duidelijkere symptomen en liggen niet voor de hand. Biotoetsen met grond van goede en slechte plekken lieten zien dat fytotoxiciteit op basis van niet levende stoffen zoals plant-eigen wortelexudaten, hormonen of ander stoffen uitgesloten kan worden. Opmerkelijk is dat de grond zeer arm was en het is bekend dat een zeer lage EC kan leiden tot slecht groeiende en ziektegevoelige planten. Mogelijk is de terugloop in groei een gevolg van een combinatie van meerdere oorzaken zoals lage voedingstoestand, Cylindrocarpon destructans en Pratylenchus penetrans. ENGLISH When growing Viburnum opulus, it sometimes happens that growth slowly declines over the years. The crop does not seem sick, but the leaf is stiff and dark and the branch length and leaf size declines every year. In this study the cause of these symptoms was investigated. The fungus Cylindrocarpon destructans was found, but this fungus seems not to be the main cause. Furthermore, root lesion nematodes (Pratylenchus penetrans) were observed, but the numbers were too low to explain the symptoms. There were no root centipedes and insects found in the root system, and no phytoplasmas were observed in the crop. Viruses have clearer symptoms and are not obvious. Bioassays with soil of good and bad spots showed that there was no phytotoxicity based on non-living substances such as root exudates, hormones or other substances. It is noteworthy that the soil was very poor and it is known that a very low EC can lead to poor growing and susceptible plants. It is possible that the decline in growth is the result of a combination of several causes such as low nutritional status, Cylindrocarpon destructans and Pratylenchus penetrans .

Trips is nog steeds hét probleem in de gewasbescherming van chrysant; 100% chemie is geen oplossing, want dan doemt spint als probleem op. Maar jaarrond geïntegreerde bestrijding lukt ook nog niet. Met name in het najaar moeten telers alle zeilen bijzetten om de trips onder de duim te houden, om tripsvrij de winter in te gaan voor een schone start in het voorjaar. Entomoloog Anton van der Linden van Wageningen UR in Bleiswijk zoekt naar nieuwe roofmijten die beter bij chrysant passen en gelooft in een combinatie van bestrijders, bijvoorbeeld met de roofwants Orius majusculus.

Er is een breed scala bestrijders beschikbaar voor siertelers in Nederland. Steeds meer telers zetten ze in tegen plagen of gaan ermee experimenteren. Ondertussen komen via onderzoekers en fabrikanten nog steeds nieuwe beestjes of toepassingen in beeld. Naar verwachting zetten deze ontwikkelingen door.

Trips is nog steeds hét probleem in de gewasbescherming van chrysant; 100% chemie is geen oplossing, want dan doemt spint als probleem op. Maar jaarrond geïntegreerde bestrijding lukt ook nog niet. Met name in het najaar moeten telers alle zeilen bijzetten om de trips onder de duim te houden, om tripsvrij de winter in te gaan voor een schone start in het voorjaar. Entomoloog Anton van der Linden van Wageningen UR in Bleiswijk zoekt naar nieuwe roofmijten die beter bij chrysant passen en gelooft in een combinatie van bestrijders, bijvoorbeeld met de roofwants Orius majusculus.

Spint, trips en weekhuidmijten. Hardnekkige plagen waarmee ook zomerbloementelers worstelen. Reden voor Wageningen UR Glastuinbouw om onderzoek te doen naar de mogelijkheden van natuurlijke vijanden in deze gewassen. En wat blijkt? Inheemse roofmijten kunnen een belangrijke rol spelen in de geïntegreerde bestrijding.

Spint, trips en weekhuidmijten. Hardnekkige plagen waarmee ook zomerbloementelers worstelen. Reden voor Wageningen UR Glastuinbouw om onderzoek te doen naar de mogelijkheden van natuurlijke vijanden in deze gewassen. En wat blijkt? Inheemse roofmijten kunnen een belangrijke rol spelen in de geïntegreerde bestrijding.

Telers hebben de laatste tijd veel interesse in elektronisch geactiveerd water. Dit wordt door diverse leveranciers op de markt gebracht. Wat doet het en wat zijn de verschillen tussen de producten?

Er zijn genoeg alternatieven voor de beheersing van echte meeldauw zonder pijpzwavel. Zo luidt de conclusie van Wageningen UR Glastuinbouw na een inventarisatie. Maar veelal gaat het om combinaties van alternatieven en is doorontwikkeling naar praktijktoepassing nog nodig.

Telers hebben de laatste tijd veel interesse in elektronisch geactiveerd water. Dit wordt door diverse leveranciers op de markt gebracht. Wat doet het en wat zijn de verschillen tussen de producten?

De belangstelling voor elektrochemisch geactiveerd water is groot. Dat bleek uit een grote opkomst bij de Arenasessie over dit onderwerp, vorige week donderdag in het GreenQ Improvement Center. Meer dan 80 toehoorders zaten schouder aan schouder te zweten in de luchtdicht afgesloten presentatieruimte.

Er zijn genoeg alternatieven voor de beheersing van echte meeldauw zonder pijpzwavel. Zo luidt de conclusie van Wageningen UR Glastuinbouw na een inventarisatie. Maar veelal gaat het om combinaties van alternatieven en is doorontwikkeling naar praktijktoepassing nog nodig.

Enkele jaren geleden zette Wageningen UR in op een integrale benadering van plantgezondheid. Onder de noemer ‘Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid’ wordt die lijn doorgetrokken. Programmamanager plantgezondheid Helma Verberkt en onderzoeksmanagers Rob Meijer en Willem Jan de Kogel belichten de achtergronden, kansen en knelpunten.

Larven van taxuskevers vormen een belangrijke plaag in boomkwekerijgewassen, door hun vraat aan verschillende gewassen. Volwassen kevers veroorzaken geen grote problemen, behalve in gewassen met een grote sierwaarde. Het is nodig om zowel de larven als de volwassen kevers te bestrijden, om deze plaag te kunnen beheersen.

De emissie van gewasbeschermingsmiddelen moet de komende jaren fors omlaag. Er valt nog veel te verbeteren aan de monitoring van plagen en de toepassing van middelen, meent WUR-onderzoeker Peter van Weel. Het kan schoner en efficiënter. Maar hoe kan de sector dat voor elkaar krijgen? Een kijkje in de toekomst.

De leerschool was hard: verschillende onderzoeksprojecten kwamen er niet uit, een tuinder ging er zelfs aan failliet. Niemand had nog vertrouwen in chrysantenteelt los van de grond. Dat overkomt ons niet weer, dachten onderzoekers, we betrekken er nu vanaf het begin alle disciplines bij.

Trips is een van de plagen in freesia die moeilijk is te bestrijden. Het pakket chemische gewasbeschermingsmiddelen is smal en door intensief gebruik van het beperkte aantal middelen is het risico van resistentieontwikkeling groot. Uitbreiding van de bestrijdingsmogelijkheden door de inzet van natuurlijke vijanden is een oplossing. Het hier beschreven onderzoek is uitgevoerd in 2009. Nu werd gestart in de zomer (week 31) en op hetzelfde bedrijf als waar in 2007 en 2008 het onderzoek werd uitgevoerd. De tripsdruk is in die periode veel hoger dan in het voorjaar. Weer is gewerkt met alleen commercieel beschikbare natuurlijke vijanden, waarbij verschillende uitzetstrategieën werd gevolgd. Daarnaast is oriënterend gekeken naar de mogelijkheid van het gebruik van bankerplanten en is gezocht naar van nature in een freesiagewas voorkomende natuurlijke vijanden van trips.

Larven van taxuskevers vormen een belangrijke plaag in boomkwekerijgewassen, door hun vraat aan verschillende gewassen. Volwassen kevers veroorzaken geen grote problemen, behalve in gewassen met een grote sierwaarde. Het is nodig om zowel de larven als de volwassen kevers te bestrijden, om deze plaag te kunnen beheersen.

Trips is een van de plagen in freesia die moeilijk is te bestrijden. Het pakket chemische gewasbeschermingsmiddelen is smal en door intensief gebruik van het beperkte aantal middelen is het risico van resistentieontwikkeling groot. Uitbreiding van de bestrijdingsmogelijkheden door de inzet van natuurlijke vijanden is een oplossing. Het hier beschreven onderzoek is uitgevoerd in 2009. Nu werd gestart in de zomer (week 31) en op hetzelfde bedrijf als waar in 2007 en 2008 het onderzoek werd uitgevoerd. De tripsdruk is in die periode veel hoger dan in het voorjaar. Weer is gewerkt met alleen commercieel beschikbare natuurlijke vijanden, waarbij verschillende uitzetstrategieën werd gevolgd. Daarnaast is oriënterend gekeken naar de mogelijkheid van het gebruik van bankerplanten en is gezocht naar van nature in een freesiagewas voorkomende natuurlijke vijanden van trips.

Nieuwe natuurlijke vijanden zijn van groot belang voor de ontwikkeling van biologische bestrijding in de glastuinbouw. Uit ons onderzoek blijkt dat de bodemroofmijt Macrocheles robustulus perspectief biedt voor de bestrijding van trips en varenrouwmuggen. Voor producent Kopper Biological Systems was dit onderzoek aanleiding om een massakweek van deze predator te ontwikkelen, waardoor hij beschikbaar komt voor telers.

Nieuwe natuurlijke vijanden zijn van groot belang voor de ontwikkeling van biologische bestrijding in de glastuinbouw. Uit ons onderzoek blijkt dat de bodemroofmijt Macrocheles robustulus perspectief biedt voor de bestrijding van trips en varenrouwmuggen. Voor producent Kopper Biological Systems was dit onderzoek aanleiding om een massakweek van deze predator te ontwikkelen, waardoor hij beschikbaar komt voor telers.

Nieuwe natuurlijke vijanden zijn van groot belang voor de ontwikkeling van biologische bestrijding in de glastuinbouw. Uit ons onderzoek blijkt dat de bodemroofmijt Macrocheles robustulus perspectief biedt voor de bestrijding van trips en varenrouwmuggen. Voor producent Kopper Biological Systems was dit onderzoek aanleiding om een massakweek van deze predator te ontwikkelen, waardoor hij beschikbaar komt voor telers.

De leerschool was hard: verschillende onderzoeksprojecten kwamen er niet uit, een tuinder ging er zelfs aan failliet. Niemand had nog vertrouwen in chrysantenteelt los van de grond. Dat overkomt ons niet weer, dachten onderzoekers, we betrekken er nu vanaf het begin alle disciplines bij.

De leerschool was hard: verschillende onderzoeksprojecten kwamen er niet uit, een tuinder ging er zelfs aan failliet. Niemand had nog vertrouwen in chrysantenteelt los van de grond. Dat overkomt ons niet weer, dachten onderzoekers, we betrekken er nu vanaf het begin alle disciplines bij.