Search

43 tutularak, ilk yirmi sırayı oluşturan sıfatlar belirlenmiştir. Bu sıfatların Danışmanlık Bölümü öğrencilerinin genel karakteristiğini oluşturacağı kabul edilmiştir. Deney grubu, Sıfat Listesinin ihtiyaç ölçekleri içinde en yüksek puanlan Gösteriş, Duygulan anlama, Değişiklik ve Yakınlık alt ölçeklerinden elde etmiştir. Aynı grubun ihtiyaç ölçekleri içinde en düşük puanlar ise saldırganlık ve ilgi görme ihtiyaçlarıdır. Diğer ölçekler grubu içinde en yüksek puanlar ise kişisel uyum, yaratıcı kişilik ve özgüven alt ölçeklerinden elde edilmiştir. Yüksek puan alman ölçeklerin genel değerlendirmeleri birleştirildiği zaman psikolojik danışma bölümü öğrencilerinin genel kişilik özellikleri şöyle özetlenmektedir : Kendi içlerinde olduğu kadar toplumla uyum sağlamış, kendilerine güvenli, insanlarla birlikte olmaktan ve duygusal paylaşımdan zevk alan kişilerdir. Var olan ihtiyaçlarını bastırmaktan veya kısıtlamasız açığa vurmaktan ziyade, toplumla ters düşmeden giderebilen kişilerdir. Deney grubu için işaretlenme sıklığı en yüksek yirmi sıfat; başkalarının haklarına saygılı, güvenilir, dikkatli, barışçı, anlayışlı, dürüst, candan, saygılı, doğru sözlü, hoşgörülü, doğal, samimi, vicdanlı, gerçekçi, duygulu, açık düşünceli, uyumlu, mantıklı, akılcı ve arkadaş canlısıdır. Belirlenen bu sıfatların tümü, testin genel değerlendirmesi ile tutarlıdır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar, psikolojik danışma literatüründe yer alan pek çok araştırma sonuçları ile büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Stefflre (1962) Bergin ve Soloman (1970) Lt>esch ve Weikal (1976) Spence (1978) Kaner (1981) Kuzgun (1985) 'un yapmış oldukları çalışmalarda, Danışmanlık Bölümü öğrencilerinin ve danışmanların, çeşitli kişilik testlerinde Duyguları anlama, Yakınlık, Değişiklik alt ölçeklerinden yüksek puan aldıkları görülmektedir. Yine aynı çalışmalarda en düşük puanların saldırganlık ölçeğinden alındığı anlaşılmaktadır. Bu araştırmada Psikolojik Danışma bölümü öğrencilerinin gösteriş alt ölçeğinden en yüksek puanı aldıkları görülmektedir. Yabancı litarütürde bu durumu destekleyici araştırma sonucu bulunamamıştır. Ancak gösteriş alt ölçeğinden yüksek puan alanların genel özellikleri, diğer sonuçları destekler niteliktedir.42 Literatürde yer alan bu kavramsal bilgilerin, Türkiye'de Psikolojik Danışma eğitimi gören öğrencilerde ne derece de bulunduğunu ortaya koymak, bu araştırmanın temel amacını oluşturmuştur. Elde edilecek sonuçların, Türkiye'de ki Danışmanlık eğitiminin yeterliliğinin değerlendirilmesine ışık tutabilmesi ve uzun vadede Danışmanlık Bölümü öğrencilerinin seçiminde alınması gerekli önlemler konusunda yardımcı olması umulmaktadır. Araştırmanın çalışma evrenini İstanbul da bulunan üniversitelerin Psikolojik Danışma ve Rehberlik bölümlerinde okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem grubunu ise Marmara ve İstanbul üniversiteleri Psikolojik Danışma ve Rehberlik bölümlerinde okuyan 1 1 birinci ve dördüncü sınıf öğrencileri meydana getirmiştir. Psikolojik Danışma ve Rehberlik bölümü öğrencilerinin kişilik özelliklerinin karşılaştırılmasını mümkün kılmak için araştırmada ayrıca kontol grubu kullanılmıştır. Psikolojik danışma bölümü öğrencilerinden farklı kişilik ve ihtiyaç örüntülerine sahip olduğu kabul edilen 30'ar kişilik Mühendislik Resim ve Beden Eğitimi bölümü öğrencileri kontrol gruplarını meydana getirmiştir. Araştırmada, öğrencilerin kişilik özelliklerini belirlemek üzere, veri toplama aracı olarak Sıfat Listesi (adjective check list) kişilik testi kullanılmıştır; Sıfat Listesinin 28 alt ölçeği bulunmaktadır. Testin, deney ve kontrol gruplarına uygulanmasından sonra, her öğrencinin 28 alt ölçek temelinde ham puanları elde edilmiştir. Daha sonra bu puanlar cinsiyet ve işaretlenen sıfat sayısı kategorilerine göre standart puanlara çevrilmişitir. En son aşamada ise, deney ve kontrol gruplarının standart puanları temel alınarak, aritmetik ortalamalar ve standart sapmalar bulunmuştur. Deney ve kontrol gruplarının test sonuçları açısından farklılığı `t` testi ile ayrıca sınanmıştır. Sıfat listesinin değerlendirme sistemi dışında, deney41 V. BOLUM ÖZET, SONUÇ VE ÖNERİLER Özet ve Sonuçlar Problemli kişiler ile onun kişisel probleminin çözümüne yardımcı olabilecek uzman kişi (danışman) arasında problemin çözümüne yönelik olarak oluşturulan psikolojik yardım etkinliğine psikolojik danışma adı verilmektedir. Psikolojik danışma etkinliğinin temel noktasını danışman oluşturur. Etkili bir danışma sürecinde, danışmanın belli kişilik yapısına sahip olması çok önemlidir. Bu konu, Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanında çalışan araştırmacıları cok ilgilendirmiş ve buna yönelik pek çok araştırmalar yapmışlardır. Etkili bir danışmanda bulunması gerekli kişilik özelliklerini, Amerikan Ulusa! Danışman Eğitimi ve Denetimi, Derneği şöyle açıklamaktadır : 1. Bütün insanlara karşı güven duyma 2.Kendini insanlık değerlerine adama 3. Geniş görüşlülük 4.Dünya olaylarına karşı ilgi S.Kendini tanıma ö.Mesleğe bağlılık. Psikoloji kuramlarına göre, bireyin meslek seçimini büyük ölçüde, bireyin psikolojik özellikleri belirlemektedir. Ancak mesleğe girildikten sonra da birey mesleğin gerekli kıldığı bazı özellikleri benliğine katarak, kişiliğini geliştirir. Bu açıklananlar doğrultusunda Psikolojik Danışmanlık bölümünü seçen ve öğrenim gören öğrencilerin kişilik özellikleri diğer bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin kişilik özelliklerinden farklı olmak zorundadır. Diğer taraftan, Danışmanlık Bölümü öğrencileri, sahip oldukları kişilik özelliklerine aldıkları eğitim sonunda,, danışmanda bulunması gerekli özellikler doğrultusunda geliştirmeleri gerekmektedir.41 V. BOLUM ÖZET, SONUÇ VE ÖNERİLER Özet ve Sonuçlar Problemli kişiler ile onun kişisel probleminin çözümüne yardımcı olabilecek uzman kişi (danışman) arasında problemin çözümüne yönelik olarak oluşturulan psikolojik yardım etkinliğine psikolojik danışma adı verilmektedir. Psikolojik danışma etkinliğinin temel noktasını danışman oluşturur. Etkili bir danışma sürecinde, danışmanın belli kişilik yapısına sahip olması çok önemlidir. Bu konu, Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanında çalışan araştırmacıları cok ilgilendirmiş ve buna yönelik pek çok araştırmalar yapmışlardır. Etkili bir danışmanda bulunması gerekli kişilik özelliklerini, Amerikan Ulusa! Danışman Eğitimi ve Denetimi, Derneği şöyle açıklamaktadır : 1. Bütün insanlara karşı güven duyma 2.Kendini insanlık değerlerine adama 3. Geniş görüşlülük 4.Dünya olaylarına karşı ilgi S.Kendini tanıma ö.Mesleğe bağlılık. Psikoloji kuramlarına göre, bireyin meslek seçimini büyük ölçüde, bireyin psikolojik özellikleri belirlemektedir. Ancak mesleğe girildikten sonra da birey mesleğin gerekli kıldığı bazı özellikleri benliğine katarak, kişiliğini geliştirir. Bu açıklananlar doğrultusunda Psikolojik Danışmanlık bölümünü seçen ve öğrenim gören öğrencilerin kişilik özellikleri diğer bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin kişilik özelliklerinden farklı olmak zorundadır. Diğer taraftan, Danışmanlık Bölümü öğrencileri, sahip oldukları kişilik özelliklerine aldıkları eğitim sonunda,, danışmanda bulunması gerekli özellikler doğrultusunda geliştirmeleri gerekmektedir. 359

Bu çalışma 12-14 yaş grubu ergenlerin algıladıkları duygusal istismar düzeyi ilesosyal beceri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmakapsamına İstanbul'da İlköğretim 2. kademe öğrencileri olan, 204 erkek 221 kız olmaküzere toplam 425 ergen dahil edilmiştir. Ergenlerin genel özelliklerini belirlemekamacıyla Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Ergenlerin algıladıkları duygusal istismardüzeylerini belirlemek amacıyla, Anne ve Baba için Anne/Genç İlişkileri Ölçeği,Öğretmen için Algılanan Öğretmen Davranışları Ölçeği kullanılmıştır. Ergenlerin sosyalbeceri düzeylerini ölçmek amacıyla Matson Çocuklarda Sosyal BecerileriDeğerlendirme Ölçeği (MESSY) kullanılmıştır. Cinsiyet, yaş, okul türü, kardeş sayısı,doğum sırası, anne baba eğitim durumu, anne baba birliktelik durumu, anne babatutumu, anne babanın hayatta olup olmama durumu, anne babanın öz olup olmamadurumu ve sosyoekonomik düzey? değişkenlerine göre sosyal beceri düzeylerininfarklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir.Verilerin çözümlenmesi aşamasında, demografik değişkenler gruplandırılmışardından öğrencilere uygulanan ölçekler puanlanmıştır. Ham verilerin çözümlemeleriBağımsız Grup T Testi, Non Parametrik Mann Whitney U Testi, Tek Yönlü VaryansAnalizi(ANOVA), Tamamlayıcı Post Hoc Tekniği olarak da Scheffe Testi ve TamhaneTesti, Pearson Çarpım Moment Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Regresyon Analizi ilesınanmıştır.Araştırma sonucunda, ergenlerin sosyal beceri düzeyleri olan olumlu ve olumsuzsosyal davranışlarının, algılanan duygusal istismar seviyeleriyle ilişkili olduğu tespitedilmiştir. This study aimed to assess the relationship between the level of the perceivedemotional abuse and social skills of the adolescents. The research included 425 studentson 6-8th graders from Istanbul, 204 of them were boy and 221 of them were girl.To gather demografical characteristics of the adolescents ?PersonalQuestionnarie Form? was applied. To define the level of perceived emotional abuse ofadolescents ?The perceived Teacher Behavior Inventory? and ?The Perception ofPsychological Maltreatment Inventory for Adolescent-Mother Form and FatherForm? were used. In addition to evaluate the level of the social skills of the adolescents?Matson Evaluation of Social Skills with Youngster? was also applied.In this study social skills was investigated correlationally in terms of thevariables of adolescents? sex, age, school type, number of siblings, birth order,educational status of parents, parenting attitudes of parents, parents being together ornot, being alive or not, being biological parents or not and social and economical statusof the parents.While analysis of the data, inventories were scored after the demograficalvariable had been scored. Independent Sample T-Test, non-parametric Mann-Whitney-U Test, one- way ANOVA, and as posthoc techniques Scheffe- Test and Tamhane?s T-2Test, Pearson Correlation Coefficient, Multiple Linear Regression Analyse were used asstatistical techniques.The findings demonstrated that social skills of the adolescents differ with respectto level of the perceived emotional abuse. 216

ÖZET Psikolojik belirtilerin ölçülebilmesi amacıyla tüm dünyada ve ülkemizde sayıları gittikçe artan ölçekler geliştirilmekte ve bu geliştirilen ölçekler bir çok alanda kullanılmaktadır. Bu ölçekler özellikle bireylerin yaşadığı psikolojik sıkıntıların ya da sorunların niteliği ve niceliği hakkında fikir verebilmekte ve yapılacak mudahale tarzının şekillenmesinde, erken ya da önleyici mudahale şansının artmasında önemli roller oynayabilmektedir. Bu araştırmanın amacı, Multi Healty System Inc. ( MHS ) adına, başta Edward A. Maurish’in bulunduğu uzman bir kurul eşliğinde SCL-90-R verileri baz alınarak geliştirilen Symptom Assessment Questionnaire SA-45, SA-45 Sorun Tarama Ölçeği (STÖ)’nin Türkiye koşullarına uygun dilsel eşdeğerlik, geçerlik, güvenirlik ve norm çalışmasını gerçekleştirmektir. Bu amaçla, 2006 yılı içerisinde çeşitli çalışma gruplarıyla İstanbul iline bağlı üç ilçede ve altı ilk ve orta dereceli okulda öğrenim gören 13, 14, 15 ve 16 yaşlarındaki 550 ergen, çalışmanın araştırma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada SA-45 Sorun Tarama Ölçeği (STÖ)’ nin güvenirlik çalışması için, her bir alt ölçek için, aritmetik orta, standart sapma değerleri, test tekrar test sonuçları, iç tutarlılık katsayıları ve madde analizi işlemleri; geçerlilik çalışmaları içinse kapsam geçerliliği, yapı ve kriter geçerliliği hesaplamaları yapılmıştır. Tüm bu istatistiksel işlemlerde SPSS paket programı kullanılmış ve istatistiksel sınamada anlamlılık düzeyi en az .05 olarak Kabul edilmiştir. .01 düzeyinde anlamlı çıkan sonuçlar da tablolarda ayrıca belirtilmiştir. Araştıma sonucunda elde edilen bulgular, SA-45 Sorun Tarama Ölçeği (STÖ)’nin alt ölçeklerinin güvenilir ve geçerli olduğunu göstermiştir. ABSTRACTWith the aim of measuring psychological symptoms, scales increasing in number have been developed in the world and in our country and these scales have been used in lots of areas. These instruments are able to give ideas about especially the quantity and the quality of the psychological troubles or problems the individuals encounter and thus play important roles in shaping the type of intervention and increasing the chance of early or preventive intervention.The aim of this study is to do the linguistic equivalence, validity, reliability, and norm studies- appropriate for Turkiye - of Symptom Assessment Questionnaire SA-45 which has been developed on the basis of SCL-90-R data with the contribution of an expert committee with Edward A. Maruish at the head, on behalf of Strategic Advantage Inc. (Multy Healthy System Inc.; MHS). With this purpose, 550 adolescents of 13, 14, 15, 16 years of age studying in 6 primary and highschools in 3 districts of İstanbul have been the research group for this study throughout the year of 2006. In the research, for the reliability study of SA- 45 Symptom Assessment Questionnaire, for each sub-scale, arithmetic average, standard deviation scores, test-retest scores, internal consistency coefficients and item analysis; for validity studies, content validity, construct and criterion- related validity calculations have been made. In all of these statistical calculations, SPSS package program has been used and statistical significance value has been accepted as 0.05. The scores significant at 0.01 have been shown in the tables.The findings obtained at the end of the research had indicated that SA- 45 Symptom Assessment Questionnaire sub scales are reliable and valid.

ÖZETİstanbul'da üniversitelerde okuyan öğrencilerin, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri ilepsikolojik belirtileri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu araştırmada; yaş, cinsiyet,okudukları bölüm, sınıf, ÖSS puan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarıdüzeyleri, mezun oldukları lise türü, kardeş sayısı, kaçıncı çocuk oldukları, anne ve babanıneğitim durumu, ebeveynlerin birlikte olup olmaması, ebeveynlerin hayatta olup olmamaları,anne, baba meslekleri, ailenen gelir düzeyi, yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yer, ilgililik,sıcaklık, resmiyet, karşılıklı anlayış, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, çatışmadurumu gibi algılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri gibi bağımsız değişkenler ele alınmıştır.Uygulama, 2004-2005 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ili sınırları içerisinde bulunanİstanbul Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi'nde öğrenim gören309 öğrenciyle tamamlanmıştır.Araştırmada mükemmeliyetçi kişilik özelliğini ölçmek için Çok BoyutluMükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ), psikolojik belirti düzeyini belirlemek için RuhsalBelirti Tarama Listesi (SCL-90) ve genel bilgilere ulaşabilmek için Anket Formuuygulanmıştır.Araştırma kapsamında kullanılan anket ile toplanan verilere ilişkin frekans ve yüzdelikdağılımlar bulunmuş, elde edilen sonuçlar tablolaştırılarak bulgular bölümündeyorumlanmıştır.Verilerin analizinde, mükemmeliyetçilik puanlarının çeşitli demografik özellikleraçısından farklılıklarını saptamak üzere çeşitli hipotez testleri kullanılmıştır. Demografiközelliklerin kendi içinde ikiye ayrıldığı durumlarda ilişkisiz grup t testi, ikiden fazla grubaayrıldığı durumlarda tek yönlü varyans analizi ANOVA kullanılmıştır. ANOVA'da farkçıkan durumlarda hangi ikli gruplar arasında fark olduğunu anlamak amacıyla tamamlayıcıhesaplardan Scheffe testi kullanılmıştır.Mükemmeliyetçilik ile SCL-90 alt ölçekleri arasındaki korelasyon Pearson MomentlerKorelayon Katsayısı ile bulunmuştur. Araştırma kapsamında tüm veriler çift yönlü olaraksınanmış ve anlamlılık düzeyi en az .05 düzeyinde kabul edilmiştir. Elde edilen tüm verilerinçözümlenmesinde sosyal bilimler alanında istatistiksel analiz için kullanılan SPSS 10.00programı kullanılmıştır.Elde edilen bulgular;⢠Mükemmeliyetçilik, bağımsız değişkenlere göre incelenmiştir. Cinsiyet, mezunoldukları lise türü, kardeş sayısı, doğum sırası, anne ve babanın eğitim durumu, aileninalgılanan gelir düzeyi, resmiyet, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmuştur. Anne-baba birlikteliği, yaş, öğrencilerin okudukları bölüm, sınıf, ÖSSpuan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarı düzeyleri, yaşamlarınınçoğunu geçirdikleri yer, ilgililik, sıcaklık, karşılıklı anlayış çatışma durumu gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmamıştır.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile algılanan anne-baba çocuk yetiştirme tutumu,algılanan anne-baba-çocuk ilişkilerinden ilgililik, karşılıklı anlayış, sıcaklık, paylaşım,huzur ve çatışma arasında anlamlı fark bulunmuştur.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğiarasındaki ilişki incelendiğinde ise, çok boyutlu mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, sosyal odaklı mükemmeliyetçiliğin SCL 90'nın tüm alt boyutları olansomatizasyon, obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arası duyarlılık, depresyon,anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90 toplam puanlarıarasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, başkaları odaklı ve kendi odaklı mükemmeliyetçilik alt boyutlarındanSCL 90 arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.⢠Mükemmeliyetçilik toplam puanları ve SCL 90 alt boyutları incelendiğinde,mükemmeliyetçilik tolam puanları ve obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arasıduyarlılık, anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.⢠SCL 90'nın alt boyutları ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişki incelendiğinde ÖSSEA puanı ile paranoya arasında pozitif korelasyon olduğu bulumuştur. Yaş ile fobikanksiyete arasında da pozitif korelasyon bulunduğu tespit edilmiştir.⢠SCL 90 alt boyutlarından fobik anksiyete, psikotizm ve toplam SCL 90 puanları ilemükemmeliyetçilik düzeyi değişkenine göre farklılaşmaktadır. ÖZETİstanbul?da üniversitelerde okuyan öğrencilerin, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri ilepsikolojik belirtileri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu araştırmada; yaş, cinsiyet,okudukları bölüm, sınıf, ÖSS puan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarıdüzeyleri, mezun oldukları lise türü, kardeş sayısı, kaçıncı çocuk oldukları, anne ve babanıneğitim durumu, ebeveynlerin birlikte olup olmaması, ebeveynlerin hayatta olup olmamaları,anne, baba meslekleri, ailenen gelir düzeyi, yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yer, ilgililik,sıcaklık, resmiyet, karşılıklı anlayış, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, çatışmadurumu gibi algılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri gibi bağımsız değişkenler ele alınmıştır.Uygulama, 2004-2005 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ili sınırları içerisinde bulunanİstanbul Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi?nde öğrenim gören309 öğrenciyle tamamlanmıştır.Araştırmada mükemmeliyetçi kişilik özelliğini ölçmek için Çok BoyutluMükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ), psikolojik belirti düzeyini belirlemek için RuhsalBelirti Tarama Listesi (SCL-90) ve genel bilgilere ulaşabilmek için Anket Formuuygulanmıştır.Araştırma kapsamında kullanılan anket ile toplanan verilere ilişkin frekans ve yüzdelikdağılımlar bulunmuş, elde edilen sonuçlar tablolaştırılarak bulgular bölümündeyorumlanmıştır.Verilerin analizinde, mükemmeliyetçilik puanlarının çeşitli demografik özellikleraçısından farklılıklarını saptamak üzere çeşitli hipotez testleri kullanılmıştır. Demografiközelliklerin kendi içinde ikiye ayrıldığı durumlarda ilişkisiz grup t testi, ikiden fazla grubaayrıldığı durumlarda tek yönlü varyans analizi ANOVA kullanılmıştır. ANOVA?da farkçıkan durumlarda hangi ikli gruplar arasında fark olduğunu anlamak amacıyla tamamlayıcıhesaplardan Scheffe testi kullanılmıştır.Mükemmeliyetçilik ile SCL-90 alt ölçekleri arasındaki korelasyon Pearson MomentlerKorelayon Katsayısı ile bulunmuştur. Araştırma kapsamında tüm veriler çift yönlü olaraksınanmış ve anlamlılık düzeyi en az .05 düzeyinde kabul edilmiştir. Elde edilen tüm verilerinçözümlenmesinde sosyal bilimler alanında istatistiksel analiz için kullanılan SPSS 10.00programı kullanılmıştır.Elde edilen bulgular;⢠Mükemmeliyetçilik, bağımsız değişkenlere göre incelenmiştir. Cinsiyet, mezunoldukları lise türü, kardeş sayısı, doğum sırası, anne ve babanın eğitim durumu, aileninalgılanan gelir düzeyi, resmiyet, eleştiricilik, destekleyicilik, paylaşımcılık, huzur, gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri, ebeveynlerin algılanan anne baba tutumu vemükemmeliyetçilik düzeyleri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmuştur. Anne-baba birlikteliği, yaş, öğrencilerin okudukları bölüm, sınıf, ÖSSpuan türü ve puanı, eğitim yaşamında algıladıkları başarı düzeyleri, yaşamlarınınçoğunu geçirdikleri yer, ilgililik, sıcaklık, karşılıklı anlayış çatışma durumu gibialgılanan anne-baba-çocuk ilişkileri ile mükemmeliyetçilik arasında anlamlı bir farkbulunmamıştır.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile algılanan anne-baba çocuk yetiştirme tutumu,algılanan anne-baba-çocuk ilişkilerinden ilgililik, karşılıklı anlayış, sıcaklık, paylaşım,huzur ve çatışma arasında anlamlı fark bulunmuştur.⢠SCL 90 Ruhsal belirti tarama listesi ile Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğiarasındaki ilişki incelendiğinde ise, çok boyutlu mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, sosyal odaklı mükemmeliyetçiliğin SCL 90?nın tüm alt boyutları olansomatizasyon, obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arası duyarlılık, depresyon,anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90 toplam puanlarıarasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik altboyutlarınından, başkaları odaklı ve kendi odaklı mükemmeliyetçilik alt boyutlarındanSCL 90 arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.⢠Mükemmeliyetçilik toplam puanları ve SCL 90 alt boyutları incelendiğinde,mükemmeliyetçilik tolam puanları ve obsesif kompulsif bozukluk, kişiler arasıduyarlılık, anksiyete, düşmanlık, fobik anksiyete, paranoya, psikotizm ve SCL 90toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.⢠SCL 90?nın alt boyutları ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişki incelendiğinde ÖSSEA puanı ile paranoya arasında pozitif korelasyon olduğu bulumuştur. Yaş ile fobikanksiyete arasında da pozitif korelasyon bulunduğu tespit edilmiştir.⢠SCL 90 alt boyutlarından fobik anksiyete, psikotizm ve toplam SCL 90 puanları ilemükemmeliyetçilik düzeyi değişkenine göre farklılaşmaktadır.ABSTRACTWithin this study, which aims to study the relationship between perfectionist personalitycharacteristics and psychological symptoms among the students who study at the universitiesin Istanbul, the following independent variables have been taken into consideration: age,gender, their department, year, the type of the ÖSS exam and score, their perception of theirlevel of success in their education life, the type of high school they attended to, number ofsibling, birth order, the educational background of their parents, and whether parents livetogether or not, and whether they are alive or not, parents? occupations, the perceived socio-economical status, the place where they have spent most of their lives, perceived mother-father-child relations such as interest, warmth, formality, mutual understanding, criticism,supportiveness, sharing, peace, and conflict, perceived parenting style and perceiveperfectionism levels from their parents.In 2004-2005 academic year, three hundred nine university students from differentdepartments of İstanbul University, Marmara University and İstanbul Bilgi Universityparticipated the study.In order to measure perfectionism, Multi Dimensional Perfectionism Scale (MPS), tomeasure the level of psychological symptoms, Symptom Check List (SCL-90) and to reachdemographic data, Demographic Data Sheet have been used in this investigation.By the application of the Demographic Data Sheet, distribution of frequencies andpercentages has been found and the results have been analyzed in tables in the result section.In the analysis of the data, different hypothesis tests used to see how perfectionismscores are different from each other from the scores of varied demographic characteristics. Inthe case that demographic characteristics are divided into two categories , independent t-test,and in the case that demographic characteristics are divided into more than two categories ,one way variance of analysis, ANOVA, have been used. The Scheffe test, a complementarytest, has been used to see which two groups have differences in the case that there is adifference in the results of ANOVA.The correlation between Perfectionism and SCL-90 subscales has been found by usingPearson Correlation. All data have been cross examined and significance level has beenaccepted .05 minimum. In the analysis of all data, SPSS 10.00 program, which is used for thepurpose of statistical analysis in the field of social science, has been applied.The findings obtained;⢠Perfectionism analyzed according to independent variables. A significant differencehas been observed when gender, the type of school which they graduated from, thenumber of siblings, birth order, the education level of parents, the perceived level ofincome, from the relations among mother-father-child formality, criticism,supportiveness, sharing, peace, conflict, perceived parenting style, perceived parentsperfectionism levels and perfectionism are questioned. No difference has beenobserved between perfectionism and the togetherness of both parents, age, theirdepartment at school, school grade, the type of ÖSS exam they took, ÖSS score, theirperceived success level in their education life, the place where they have spent most oftheir life, from the perceived relations among mother-father-child interest, warmth,mutual understanding.⢠A significant difference has been found among perceived parenting style, mutualunderstanding, warmth, sharing, peace and conflict interest in perceived mother-father-child relations and SCL 90 Symptom Check List.⢠When the relation between SCL 90 Symtom Check List and Multi DimensionalPerfectionism Scale has been examined, from the subscales of multi dimensionalperfectionism scale socially prescribed perfectionism has significant relationshipbetween total scores of SCL 90 and all dimensions of SCL 90, psychoticism, paranoia,phobic anxiety, hostility, anxiety, depression, interpersonal sensitivity, obsessivecompulsive disorder, somatization.⢠When perfectionism total scores and SCL 90 sub dimensions examined, a significantrelation observed between SCL 90 and psychosis, paranoia, phobic anxiety, hostility,inter-sensitivity, obsessive compulsive disorder, and perfectionism total scores.⢠When the sub dimensions of SCL 90 and the relation among independent variablesstudied, a positive correlation has been observed between ÖSS EA score and Paranoia.A positive correlation observed between age and phobic anxiety, as well.⢠Phobic anxiety, psychoticism which are the sub dimensions of SCL 90 and SCL 90total score differs according perfectionism level. 196

ÖZETSon yıllarda ilerleyen teknolojik gelişmeler, insanoğlunu çeşitli şekillerdeetkilemektedir. Bu etkilerden bir kısmı, insan hayatını kolaylaştırmakta ve olumlu birbiçimde etkilemektedir. Ancak, teknolojik gelişmelerin insanlara yaşattığı bazı olumsuzduygular da vardır. Yalnızlık, belki de son zamanlarda, insan hayatını en çok etkileyenduygulardan birisidir. İnsanoğlunun gelişim süreci boyunca yaşadığı en hassas gelişimevrelerinden birisinin de ergenlik dönemi olduğu bilinmektedir. Ergenlik dönemiyalnızlık duygusunun sıklıkla yaşandığı bir dönemdir. Ergenlik döneminde yaşananyalnızlığın konu alındığı çok fazla araştırma yoktur. Bu sebeple, bu araştırmada, liseliergenlerde kişilik ve sosyal desteğin yalnızlığa olan etkisi incelenmiştir.Araştırmanın evrenini İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan Milli EğitimBakanlığı'na bağlı resmi ve özel orta öğretim kurumlarında öğrenim görmekte olanöğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubunu da; İstanbul ili Anadolu yakasındabulunan 2005-2006 Eğitim-Öğretim yılında öğrenim görmekte olan 219'u kız 95'i erkekolmak üzere toplam 314 öğrenci oluşturmaktadır.Araştırma kapsamında veri toplamak amacıyla; araştırmacı tarafındanhazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu?, ?UCLA Yalnızlık Ölçeği?, ?Aileden veArkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği? ve ?Sıfat Tarama Listesi(ACL)?kullanılmıştır.Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS for Windows 13.00 versiyonukullanılarak yapılmıştır.. Araştırmada veri türlerine göre; ilişkisiz grup t testi, tek yönlüvaryans analizi (ANOVA), Kruskall Wallis testi kullanılmıştır. ANOVA ve KruskallWalliste anlamlı fark çıktığında ikili gruplar arasındaki farklılığı saptamak üzeretamamlayıcı hesaplardan Scheffe testi, Benferonni Düzeltmeli Mann Whitney U testikullanılmıştır. İstatistiklerin manidarlıkları en az .05 olarak çift yönlü sınanmıştır.Elde edilen bulgular;⢠Yalnızlık, bağımsız değişkenlere göre incelenmiştir. Cinsiyet, okul türü, anneçalışma durumu değişkenlerine göre yalnızlık özelliği anlamlı bir biçimdefarklılaşmamıştır. Anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı, anne-baba birliktelik durumu, algılanan gelir durumu, algılanan anne tutumu,algılanan bana tutumu, insan ilişkilerini algılama biçimi,yalnızlık kavramı ileilgili kendini değerlendirme biçimine göre yalnızlık özelliği farklılaşmıştır.⢠Yalnızlık ölçeği ile sıfat tarama listesi (ACL) arasındaki ilişkinin incelenmesisonucunda; ACL alt boyutlarından, başarma, başatlık, sebat, düzen, duygularıanlama, şefkat gösterme, yakınlık, karşı cinse ilgi, gösteriş, ilgi gösterme, kendinisuçlama, otokontrol, özgüven, kişisel uyum, ideal benlik, askeri liderlik veerkeksi özellikler ile yalnızlık arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.⢠Yalnızlık Ölçeği ile Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği arasındaki ilişkininincelenmesi sonucunda; Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği altboyutlarından, benlik saygısı ile ilgili duygusal destek, duygusal desteğegüvenme, bilgisel destek, araçsal destek aile yalnızlık arasında negatif yöndeanlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bununla beraber Aileden Algılanan Sosyal DestekÖlçeği alt boyutlarından, duygusal desteğe ihtiyaç duyma ve aktif duygusaldestek ile yalnızlık arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Aileden algılanantoplam sosyal destek ile yalnızlık arasında negatif yönde anlamlı bir ilişkibulunmuştur.⢠Yalnızlık Ölçeği ile Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği arasındakiilişkinin incelenmesi sonucunda; Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeğialt boyutlarından, duygusal desteğe ihtiyaç duyma ile yalnızlık arasında negatifyönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bununla beraber Arkadaşlardan AlgılananSosyal Destek Ölçeği alt boyutlarından, benlik saygısı ile ilgili duygusal destek,bilgisel destek, duygusal destekte yakınlık ve kabul, aktif duygusal destek,duygusal desteğe güvenme ile yalnızlık arasında anlamlı bir ilişkibulunamamıştır. Arkadaşlardan algılanan toplam sosyal destek ile yalnızlıkarasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.⢠Algılanan aile desteği, algılanan arkadaş desteği ve ACL kişilik testinin yalnızlıkpuanlarını yordaması için yapılan regresyon analizinde, yalnızlık puanlarınıntoplam varyansının %15,6'sının algılanan aile desteği, algılanan arkadaş desteğive ACL Kişilik testi tarafından karşılandığı anlaşılmıştır. SUMMARYRecently, advanced technologic developments have influenced human beings invarious ways. One part of these effects makes human life easier, so positively influencesit. But the technologic developments also make people have some emotions.Loneliness,perhaps recently, is one of the emotions affecting human life the most. It is known thatadolescence is one of the most sensitive developmental periods human beings livethroughout the developmental process. Adolescence is a period that emotion ofloneliness is experienced frequently. There are not very research related to experiencedloneliness in adolescence period, so effect of personality and social support inadolescents at highschool on loneliness was investigated in the present study.Population of the study was composed of students who study in formal andprivate middle school institutions affiliated with Natioanl Education Ministry inAnadolu part of Istanbul. Study group was composed of total 314 students, 219 femalesand 95 males, studying in 2005-2006 education period.To collect data for the study ?Personal Information Form?, ?UCLA LonelinessScale?, ?Social Support perceived in Family anf Friends Scale? and ?Adjective CheckList? all which were prepared by the researcher used.Statistical analyses were done by use of SPSS for Windows 13.00 version.Unrelated group t test,univariate analyses of variance (ANOVA), Kruskall Wallis testwere used according to types of data. Because a difference was found in ANOVA andKruskall Wallis to determine the difference between double groups all Scheffe test,Mann Whitney test corrected by Benferonni coming from complementary accounts wereused.Significance of statistics was tested as dual ways and 0.5 at least.Found results:. Loneliness was explored as to independent variables. Loneliness featuredid notsignificantly differ according to all sex, school type, mother?s working variables.Loneliness feature differed as to education level of mother, education level of father,number of sibling, living together state of parents, perceived income state, perceivedattitude of mother, perceived attitude of father, perception style of human relationships,self-evaluation in respect of loneliness.. When the relationship between Loneliness Scale and Adjective Counting List (ACL)was examined a significant relation was obtained between all success, dominance, sebat,order, understanding of emotions, kindness, closeness, interest, self-blamind, auto-control, self-confidence, personal adaptation, ideal self, military leadership, andmasculine features from ACL sub-dimensions and loneliness.. When the relationship between Loneliness Scale and Social Support perceived inFamily Scale was investigated a negatively significant relation was found between allemotional support related to self-esteem, trust in emotional support, informationalsupport, enstrumental support from sub-dimensions of Social Support perceived inFamily Scale and loneliness. However, a significant relation was not found between needof emotioanl support and active emotioanl support and loneliness from sub-dimensionsof Social Support perceived in Family Scale. A negatively significant relation wasobtained between loneliness and total social support perceived in family.. When the relation between Loneliness Scale and Social Support perceived in FriendsScale was examined a negatively significant relation was found between need of emotioalsupport and loneliness from sub-dimensions of Social Support perceived in FriendsScale. However, a significant relation was not found between emotional support relatedto self-esteem, informational support, closeness in emotioanl support and acceptance,active emotional support, trust in emotional support and loneliness from sub-dimensionsof Social Support perceived in Friends Scale. A negatively significant relation was foundloneliness and total social support perceived in friends.. When a regression analysisi was applied to interpret loneliness scores of perceivedfamily support, perceived friend support and ACL personality test it was seen that 15,6% of total variance of loneliness scores was provided by perceived family support,perceived friend support and ACL personality test. 155

ÖZETBİLİŞSEL DEĞERLENDİRME SİSTEMİ (COGNİTİVE ASSESSMENT SYSTEM-CAS) TESTİNİN ON YAŞ ÇOCUKLARI ÜZERİNDE GEÇERLİK, GÜVENİLİRLİKVE NORM ÖN ÇALIŞMASININ UYGULANMASIBu araştırmanın amacı, Jack A. Naglieri ve J. P. Das (1997) tarafındangeliştirilmiş olan Bilişsel Değerlendirme Sistemi ( Cognitive Assessment System-CAS)'nin 10 yaş Türk çocukları üzerinde güvenirlik, geçerlik ve norm ön çalışmasınınyapılmasıdır. Bu amaç için önce PASS Teorisi tanıtılmıştır. Çünkü BilişselDeğerlendirme Sistemi (CAS), PASS Teorisine dayalı Nöropsikolojik bir değerlendirmesistemidir.Araştırmanın örneklemini, İstanbul ilinde üç farklı sosyo-ekonomik ve kültüreldüzeyi temsil ettiği düşünülen ilköğretim okullarındaki, 230 çocuk oluşturmaktadır. 10yaşındaki çocukların oluşturduğu bu örnekleme Bilişsel Değerlendirme Sistemi (CAS)bireysel olarak uygulanmıştır.Verilerin analizinde, güvenirlik çalışmaları için test-tekrar test güvenirlikkatsayıları, iç tutarlık katsayıları ve ölçmenin standart hata değerleri belirlenmiştir.Geçerlik çalışmalarında; içerik, yapı ve kriter geçerliği işlemleri yapılmıştır. Ayrıcademografik özelliklere göre bilişsel özelliklerin farklılıkların analizinde ilişkin ANOVAve tamamlayıcı hesaplardan Scheffe testleri yapılmıştır. Sonuçlar SPSS Sosyal Bilimlerİstatistik Programı ile değerlendirilmiştir.Araştırmanın sonucunda, Bilişsel Değerlendirme Sistemi (CAS)'nin geçerli vegüvenilir bir araç olduğu saptanmıştır. Elde edilen normların Amerika örneklemi ilebenzer olduğu belirlenmiştir.IŞIK DONDURUCU ABSTRACTTHE VALIDITY, RELIABILITY AND NORM STUDIES OF COGNITIVEASSESSMENT SYSTEM (CAS) TEN YEARS OF CHILDRENThe basis of this research is to apply the reliability, validity and norm studies ofCognitive Assessment System (CAS), which was developed by Jack A. Naglieri and J.P.Das in 1997, on Turkish children who are ten years of age.Cognitive Assessment System (CAS) is a neuro-psychological assessment systemthat rests on PASS Theory. The sampling of the study is composed of 230 childrencoming from schools that represent the three different socio- economical and culturallevels of İstanbul.Cognitive Assessment System (CAS) has been applied individually to the 230children. In the data analyses, for the reliability studies test-retest reliability coefficients,content validity coefficients and standard deviation have been identified. In the validitystudies, content validity, construct validity and criterion validity procedures have beencarried out. The results have been evaluated by the SPSS for windows (statisticalpackage of social sciences) the results also indicate a similarity with the Americansamples.IŞIK DONDURUCU 213

ÖZETSon yıllarda ilerleyen teknolojik gelişmeler, insanoğlunu çeşitli şekillerde etkilemektedir. Bu etkilerden bir kısmı, insan hayatını kolaylaştırmakta ve olumlu bir biçimde etkilemektedir. Ancak, teknolojik gelişmelerin insanlara yaşattığı bazı olumsuz duygular da vardır. Yalnızlık, belki de son zamanlarda, insan hayatını en çok etkileyen duygulardan birisidir. İnsanoğlunun gelişim süreci boyunca yaşadığı en hassas gelişim evrelerinden birisinin de ergenlik dönemi olduğu bilinmektedir. Ergenlik dönemi yalnızlık duygusunun sıklıkla yaşandığı bir dönemdir. Ergenlik döneminde yaşanan yalnızlığın konu alındığı çok fazla araştırma yoktur. Bu sebeple, bu araştırmada, liseli ergenlerde kişilik ve sosyal desteğin yalnızlığa olan etkisi incelenmiştir.Araştırmanın evrenini İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ve özel orta öğretim kurumlarında öğrenim görmekte olan öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubunu da; İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan 2005-2006 Eğitim-Öğretim yılında öğrenim görmekte olan 219’u kız 95’i erkek olmak üzere toplam 314 öğrenci oluşturmaktadır.Araştırma kapsamında veri toplamak amacıyla; araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu”, “UCLA Yalnızlık Ölçeği”, “Aileden ve Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ve “Sıfat Tarama Listesi (ACL)”kullanılmıştır.Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS for Windows 13.00 versiyonu kullanılarak yapılmıştır.. Araştırmada veri türlerine göre; ilişkisiz grup t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskall Wallis testi kullanılmıştır. ANOVA ve Kruskall Walliste anlamlı fark çıktığında ikili gruplar arasındaki farklılığı saptamak üzere tamamlayıcı hesaplardan Scheffe testi, Benferonni Düzeltmeli Mann Whitney U testi kullanılmıştır. İstatistiklerin manidarlıkları en az .05 olarak çift yönlü sınanmıştır.Elde edilen bulgular; •Yalnızlık, bağımsız değişkenlere göre incelenmiştir. Cinsiyet, okul türü, anne çalışma durumu değişkenlerine göre yalnızlık özelliği anlamlı bir biçimde farklılaşmamıştır. Anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı, anne-baba birliktelik durumu, algılanan gelir durumu, algılanan anne tutumu, algılanan bana tutumu, insan ilişkilerini algılama biçimi,yalnızlık kavramı ile ilgili kendini değerlendirme biçimine göre yalnızlık özelliği farklılaşmıştır.•Yalnızlık ölçeği ile sıfat tarama listesi (ACL) arasındaki ilişkinin incelenmesi sonucunda; ACL alt boyutlarından, başarma, başatlık, sebat, düzen, duyguları anlama, şefkat gösterme, yakınlık, karşı cinse ilgi, gösteriş, ilgi gösterme, kendini suçlama, otokontrol, özgüven, kişisel uyum, ideal benlik, askeri liderlik ve erkeksi özellikler ile yalnızlık arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. •Yalnızlık Ölçeği ile Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği arasındaki ilişkinin incelenmesi sonucunda; Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği alt boyutlarından, benlik saygısı ile ilgili duygusal destek, duygusal desteğe güvenme, bilgisel destek, araçsal destek aile yalnızlık arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bununla beraber Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği alt boyutlarından, duygusal desteğe ihtiyaç duyma ve aktif duygusal destek ile yalnızlık arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Aileden algılanan toplam sosyal destek ile yalnızlık arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.•Yalnızlık Ölçeği ile Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği arasındaki ilişkinin incelenmesi sonucunda; Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği alt boyutlarından, duygusal desteğe ihtiyaç duyma ile yalnızlık arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bununla beraber Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği alt boyutlarından, benlik saygısı ile ilgili duygusal destek, bilgisel destek, duygusal destekte yakınlık ve kabul, aktif duygusal destek, duygusal desteğe güvenme ile yalnızlık arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Arkadaşlardan algılanan toplam sosyal destek ile yalnızlık arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.•Algılanan aile desteği, algılanan arkadaş desteği ve ACL kişilik testinin yalnızlık puanlarını yordaması için yapılan regresyon analizinde, yalnızlık puanlarının toplam varyansının %15,6’sının algılanan aile desteği, algılanan arkadaş desteği ve ACL Kişilik testi tarafından karşılandığı anlaşılmıştır. SUMMARY Recently, advanced technologic developments have influenced human beings in various ways. One part of these effects makes human life easier, so positively influences it. But the technologic developments also make people have some emotions.Loneliness, perhaps recently, is one of the emotions affecting human life the most. It is known that adolescence is one of the most sensitive developmental periods human beings live throughout the developmental process. Adolescence is a period that emotion of loneliness is experienced frequently. There are not very research related to experienced loneliness in adolescence period, so effect of personality and social support in adolescents at highschool on loneliness was investigated in the present study. Population of the study was composed of students who study in formal and private middle school institutions affiliated with Natioanl Education Ministry in Anadolu part of Istanbul. Study group was composed of total 314 students, 219 females and 95 males, studying in 2005-2006 education period. To collect data for the study “Personal Information Form”, “UCLA Loneliness Scale”, “Social Support perceived in Family anf Friends Scale” and “Adjective Check List” all which were prepared by the researcher used. Statistical analyses were done by use of SPSS for Windows 13.00 version. Unrelated group t test,univariate analyses of variance (ANOVA), Kruskall Wallis test were used according to types of data. Because a difference was found in ANOVA and Kruskall Wallis to determine the difference between double groups all Scheffe test, Mann Whitney test corrected by Benferonni coming from complementary accounts were used.Significance of statistics was tested as dual ways and 0.5 at least. Found results:. Loneliness was explored as to independent variables. Loneliness featuredid not significantly differ according to all sex, school type, mother’s working variables. Loneliness feature differed as to education level of mother, education level of father, number of sibling, living together state of parents, perceived income state, perceived attitude of mother, perceived attitude of father, perception style of human relationships, self-evaluation in respect of loneliness.. When the relationship between Loneliness Scale and Adjective Counting List (ACL) was examined a significant relation was obtained between all success, dominance, sebat, order, understanding of emotions, kindness, closeness, interest, self-blamind, auto-control, self-confidence, personal adaptation, ideal self, military leadership, and masculine features from ACL sub-dimensions and loneliness.. When the relationship between Loneliness Scale and Social Support perceived in Family Scale was investigated a negatively significant relation was found between all emotional support related to self-esteem, trust in emotional support, informational support, enstrumental support from sub-dimensions of Social Support perceived in Family Scale and loneliness. However, a significant relation was not found between need of emotioanl support and active emotioanl support and loneliness from sub-dimensions of Social Support perceived in Family Scale. A negatively significant relation was obtained between loneliness and total social support perceived in family.. When the relation between Loneliness Scale and Social Support perceived in Friends Scale was examined a negatively significant relation was found between need of emotioal support and loneliness from sub-dimensions of Social Support perceived in Friends Scale. However, a significant relation was not found between emotional support related to self-esteem, informational support, closeness in emotioanl support and acceptance, active emotional support, trust in emotional support and loneliness from sub-dimensions of Social Support perceived in Friends Scale. A negatively significant relation was found loneliness and total social support perceived in friends.. When a regression analysisi was applied to interpret loneliness scores of perceived family support, perceived friend support and ACL personality test it was seen that 15,6 % of total variance of loneliness scores was provided by perceived family support, perceived friend support and ACL personality test.

Bu araştırmanın amacı işverenlerin engelli çalışanlara yönelik duygu, düşünce ve davranışlarını belirlemektir. Araştırmada engelli çalışanlara yönelik işverenlerin tutumları, işverenlerin demografik özellikleri açısından incelenmiştir.Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde 50-110 arası işçi çalıştıran 100 işveren oluşturmaktadır.Veriler, Kişisel Bilgi Anketi, İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde araştırma kapsamındaki Kişisel Bilgi Anketi ile toplanan verilerin frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılarak ve metin içerisindetablolaştırılarak yorumlanmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarında ilişkili grup t testi , ilişkisiz grup t testi, Sepearman Brown, Cronbach Alpha, Guttman güvenirlik katsayıları teknikleri kullanılmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği, alt ölçek puanları anket ile toplanan süreksiz değişkenler cinsinden farklılıkları saptamak için istatistiksel açıdan Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada tüm istatistik işlemleri anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmada tüm istatistiksel işlemler SPSS paket program kullanılarak yapılmıştır.iiYapılan bu çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Cinsiyet değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır.Yaş değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Eğitim durumu değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kurum türü değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır. Mesleki deneyim değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Engelli yakını olup olmaması değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kendilerinde bir engeli olup olmaması değişkenine göre; sadece bir işverenin engellilik özelliği olduğundan tutum puanları için fark analizi yapılamamıştır. Çalıştırdığı veya çalıştırmayı düşündüğü engelli bireyin engel değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır.Bu araştırmanın amacı işverenlerin engelli çalışanlara yönelik duygu, düşünce ve davranışlarını belirlemektir. Araştırmada engelli çalışanlara yönelik işverenlerin tutumları, işverenlerin demografik özellikleri açısından incelenmiştir.Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde 50-110 arası işçi çalıştıran 100 işveren oluşturmaktadır.Veriler, Kişisel Bilgi Anketi, İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde araştırma kapsamındaki Kişisel Bilgi Anketi ile toplanan verilerin frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılarak ve metin içerisindetablolaştırılarak yorumlanmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarında ilişkili grup t testi , ilişkisiz grup t testi, Sepearman Brown, Cronbach Alpha, Guttman güvenirlik katsayıları teknikleri kullanılmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği, alt ölçek puanları anket ile toplanan süreksiz değişkenler cinsinden farklılıkları saptamak için istatistiksel açıdan Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada tüm istatistik işlemleri anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmada tüm istatistiksel işlemler SPSS paket program kullanılarak yapılmıştır.iiYapılan bu çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Cinsiyet değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır.Yaş değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Eğitim durumu değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kurum türü değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır. Mesleki deneyim değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Engelli yakını olup olmaması değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kendilerinde bir engeli olup olmaması değişkenine göre; sadece bir işverenin engellilik özelliği olduğundan tutum puanları için fark analizi yapılamamıştır. Çalıştırdığı veya çalıştırmayı düşündüğü engelli bireyin engel değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır.Bu araştırmanın amacı işverenlerin engelli çalışanlara yönelik duygu, düşünce ve davranışlarını belirlemektir. Araştırmada engelli çalışanlara yönelik işverenlerin tutumları, işverenlerin demografik özellikleri açısından incelenmiştir.Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde 50-110 arası işçi çalıştıran 100 işveren oluşturmaktadır.Veriler, Kişisel Bilgi Anketi, İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde araştırma kapsamındaki Kişisel Bilgi Anketi ile toplanan verilerin frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılarak ve metin içerisindetablolaştırılarak yorumlanmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarında ilişkili grup t testi , ilişkisiz grup t testi, Sepearman Brown, Cronbach Alpha, Guttman güvenirlik katsayıları teknikleri kullanılmıştır.İşverenlerin Engelli Çalışanlara Yönelik Tutum Ölçeği, alt ölçek puanları anket ile toplanan süreksiz değişkenler cinsinden farklılıkları saptamak için istatistiksel açıdan Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada tüm istatistik işlemleri anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmada tüm istatistiksel işlemler SPSS paket program kullanılarak yapılmıştır.iiYapılan bu çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Cinsiyet değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır.Yaş değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Eğitim durumu değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kurum türü değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır. Mesleki deneyim değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Engelli yakını olup olmaması değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmaktadır. Kendilerinde bir engeli olup olmaması değişkenine göre; sadece bir işverenin engellilik özelliği olduğundan tutum puanları için fark analizi yapılamamıştır. Çalıştırdığı veya çalıştırmayı düşündüğü engelli bireyin engel değişkenine göre; işverenlerin engelli çalışanlara ilişkin tutumları farklılaşmamaktadır.The attitudes of employers were investigated related with employers demographic characterishics.The employers are randomly selected in İstanbul.There were 100 employers and the number of their employees were between 50 - 100.The data is colleted by "Personel Information Form" and "The Attitudes of Employers Towards Handicapped Workers Scalas"."The Group T test, unrelated t test, Spearman Brown, Cronbach Alpha and Guttman" tests and validity-safety techniques are used. " The Attitudes Scala of Employers Towards Handicapped Workers" and to determine differences : statitically Man-Whitney U test, Kruskal Wallis test are used. The Statistical Package of Social Sciences (SPSS) program is used for this research.The findings of this study are; gender variable has an effect in the attitudes of employers towards disabled workers. The age of employers has an also effect on the attitudes towards disabled workers. According to educational level; employers have different attitudes towards handicapped employees. The attitudes of employers are not varied according to the kind companies. The working experiment of employers has an effect on the attitudes towards handicapped employees. Having a handicapped relative has an effect. There is only one handicapped employer in this study so that the effect of the disability of employers attitudes towards handicapped workers can not investigated.The kind of handicap of workers has no effect on the attitudes towards handicapped employees.iviii

Bu araştırmanın amacı, 3-7 yaş arası otistik çocuğa sahip olan annelerinalgıladıkları sosyal destek düzeyi ve depresyonları arasındaki ilişki ile bunlarıyordayıcı olabilecek değişkenleri belirlemektir.Araştırma örneklemini, stanbul ilinde yaşayan, Sosyal Hizmetler veÇocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) ve Milli Eğitime bağlı rehabilitasyonmerkezlerine devam etmekte olan 3-7 yaş arası otistik çocuğa sahip 165 anneoluşturmuştur.Araştırmada otistik çocukların annelerine ait kişisel bilgileri elde etmeküzere, araştırmacı tarafından geliştirilen ?Kişisel Bilgi Formu? kullanılmıştır.Annelerin algıladıkları sosyal destek düzeyi Zimet ve arkadaşlarının geliştirdiği,Eker , Arkar ve Yaldız'ın (2001) Türkçe'ye uyarladığı Çok Boyutlu AlgılananSosyal Destek Ölçeği (MSPSS) ile değerlendirilmiştir. Annelerin depresyondüzeyleri ise, Beck Depresyon Ölçeği ile belirlenmiştir. UygulamalarKasım 2004-Nisan 2005 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.Verilerin çözümünde ve yorumlanmasında, x, ss, Kurtosis, Kolmogorov-Simirnov, Kruskal Wallis, Hollender-Wolfe Testi, Mann Whitney ?U? Testikullanılmıştır. Sonuçların manidarlığı .05 ve .01 düzeyinde çift yönlü olaraksınanmıştır. Tüm veriler ?SPSS 11.0 for Windows? programında çözümlenmiştir.Yapılan istatistiksel analizler sonucunda; otistik çocuk annelerininyaşının, medeni durumlarının, otistik çocuğun doğum sırasının, otistik çocuğuncinsiyetinin, otistik çocuğun yaşının, otistik çocuğun doğum sırasının, otistikçocuğa tanı konulma süresinin, annelerin algıladıkları sosyal destek düzeyi iledepresyonlarını yordamadığı gözlenmiştir.Annenin eğitim durumu, ev dışında bir işte çalışma, eşin eğitimi durumu,aylık gelir, sahip olunan çocuk sayısı, otistik çocuğu ilk farkeden kişi, çocuklaradoğumdan itibaren bakan kişi, şuan bakıcı yardımı alıp almama ve otizmderecesini algılama değişkenlerinin ise annelerin algıladıkları sosyal destekdüzeyi ile depresyonlarını yordadığı görülmüştür.Bu sonuçlar çerçevesinde elde edilen bulguların literatüre uygunluğu vesonuçlar üzerinde etkili olabilecek diğer değişkenler tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Otizm, depresyon, sosyal destek The purpose of this research is to determine the releationship betweensocial support perception level and depressions of the mothers who have thechild with autism between the ages 3-7 and the variables that these caninterpret.The sample of the research is constituted from 165 mothers who havechild with autism between the ages 3-7 following the programs in rehabilitationcenters that are bound to SHÇEK and MEB and live in stanbul.To take the personal information about the mothers who have the childwith autism, ?the personal information form? that is improved by the researcherwas used.The perception of social support of mothers is evaluated withMultidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) that is improvedby Zimet and his/her collegues and adapted into turkish by Eker, Akar andYaldız(2001). Beck Depression Scale has used to determine the depressionlevels of the mothers.To analyse and interpret the datums, x, ss, Kurtosis, Kolmogorov-Simirnov, Kruskal Wallis, Hollender-Wolfe and Mann Whitney tests areused.The meaning of results were tested by double aspects in the level .05and.01.All the datums were analysed in the ?SPSS 11.0 for Windows? program.In The results of statistical analysis? observations , the age of the motherswho have the child with autism, the marital status, the birth sequence of thechild with autism, the sex and the age of the child with autism, the duration ofthe child?s diagnosis has not interpreted the perception of social support anddeperessions of mothers.It is observed that the mother?s educational status the mother?s who go towork, the father?s educational status, monthly income, the nomber of childrenthey have, the person who realisesthe autism of the child, the person who looksafter the child from birth, the perception of autism level, the child who has ababysitter, variables interpret the depression and the social support.Appropriateness to the literature of findings through out this researchand the other variables that can effect the results have been discussed due tothese results.Key Words: Autism, depression, social support 181

ÖZET Önceleri sadece çocuklarda görüldüğü zannedilen Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozuzluğunun (DEHB) yetişkinlik döneminde de devam ettiği tespit edilmiştir. Yetişkinlik DEHB nun DEHB olarak adlandırılabiimesi için DEHB belirtilerinin ve semptomlarının 7 yaşından önce başlaması gerekmekte ve dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve impulsivitenin olması gerekmektedir. Tam mekanizması bilinmemesine rağmen bir takın nörokimyasal ve gelişimsel bozukluklar görülmüştür. DEHB insanların eğitim, sosyal ve iş hayatlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı, Prof. Dr. Atilla Turgay tarafından geliştirilen Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeğinin (Adult ADD/ADHD DSM IV- Based Diagnostic Screening and Rating Scale) Türkiye koşullarına uygun dilsel eşdeğerlilik, geçerlik, güvenirlik ve norm çalışmasını gerçekleştirmektir. Araştırmada Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite ölçeğinin güvenirlik çalışması için, her bir alt ölçek için, aritmetik orta, standart sapma değerleri, test tekrar test sonuçları, iç tutarlılık katsayıları ve madde analizi işlenleri; geçerlilik çalışmaları için ise kapsam geçerliliği, yapı ve kriter geçerliliği hesaplamaları yapılmıştır. Tüm bu istatiksel işlemlerde SPSS paket programı kullanılmış ve istatiksel sınamada anlamlılık düzeyi en az 0,05 olarak kabul edilmiştir. 0.01 düzeyinde anlmalı çıkan sonuçlar da tablolarda ayrıca belirtilmiştir. Araştırma sonucu elde edilen bulgular, Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeğinin alt ölçeklerinin güvenilir ve geçerli olduğunu göstermiştir. ABSTRACT ADHD, once thought to exist only in children, is now recognized as continuning into adulthood in many people, in order to be labeled as such, signs and symptoms must begin before age 7 and are primarily charecterized by inattention, hyperactivitiy and impulsiviness. Altough the exact mechanism is unknown, a number of associated neurochemical and structural abnormalites have been observed. This disorder can negatively affect the educational, social ana occupational lives of those who suffer from these symptoms. The purpose of this research is to realize the.transliteral equivalence, eliability, validity and norm studies of Adult ADD/ADHD DSM IV- Based Diagnostic Screening and Rating Scale Which developed by Prof.Dr.med. Atilla Turgay in USA. To ensure the reliability studies of the Adult ADD/ADHD DSM IV- Based Diagnostic Screening and Rating Scale, arithmetic mean, standart deviation, inner coherence coefficiency and item analyses were calculated. To ensure the validity studies of the rest, scope, structure and criterion validity were calculated. SPSS pack was used for all those statistical processes testing. The results which were meaningful at 0,01 level were also specified in the tables. The findindg of the resrearch showed that of the Adult ADD/ADHD DSM IV- Based Diagnostic Screening and Rating Scale are reliable and valid. 207