Search

چکیدهاهداف: گیاهان پوششی توانایی بالایی برای کمک به کشاورزی پایدار دارند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثربخشی استفاده از گیاهان پوششی زمستانه ترب­سفید و یولاف به­صورت تک­کشتی یا مخلوط بر بهبود عملکرد سیب­زمینی و برخی ویژگی­های خاک بود. مواد و روش­ها: آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال­های1396 و 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت پاییزه گیاهان پوششی یولاف(Avena sativa L.)، ترب سفید (Raphanus sativus L.) و کشت مخلوط آنها با نسبت بذر 50 درصد و تیمار شاهد در سال 1396 و کاشت سیب زمینی متعاقب آن در سال 1397بود. یافته­ها: نتایج نشان داد که بیشترین زیست­توده گیاهان پوششی از تیمار تک­کشتی ترب سفید (1/466 گرم در متر مربع) حاصل شد. ­بیشترین زیست­توده علف­های هرز از تیمار شاهد (6/353 گرم در متر مربع) به­دست آمد. تک­کشتی و کشت مخلوط یولاف و ترب سفید اختلاف آماری معنی­داری از نظر کاهش زیست­توده علف­های هرز نداشتند. غالب ویژگی­های خاک مورد اندازه­گیری بجزء کربن آلی خاک، تحت تاثیر گیاهان پوششی قرار گرفتند. عملکرد سیب­زمینی در تک­کشتی و کشت مخلوط گیاهان پوششی دارای اختلاف آماری معنی­داری نبود اما در مقایسه با تیمار شاهد بدون کشت گیاهان پوششی، تک­کشتی یولاف، ترب سفید و کشت مخلوط آن­ها به ترتیب 45/31، 55/24 و 56/20 درصد عملکرد سیب­زمینی را افزایش دادند. نتیجه­گیری: نتایج حاصل از این آزمایش بیانگر تأثیر مثبت گیاهان پوششی زمستانه بصورت تک­کشتی و کشت مخلوط بر ویژگی­های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک و همچنین عملکرد سیب­زمینی بود.

انگور یکی از میوه‌های مناطق معتدله است که اغلب در اثر سرمازدگی بهاره دچار صدمه می‌شود. پژوهش حاضر بمنظور بررسی اثر اسیدسالیسیلیک بر کاهش صدمه ناشی از سرمازدگی بهاره در ارقام انگور بی‌دانه سفید، پرلت و گونه ریپاریا، بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. اسیدسالیسیلیک با غلظت‌های صفر (شاهد)، 5/0 و 1 میلی‌مولار در دو مرتبه در مرحله 5-4 برگی و با فاصله زمانی 24 ساعت روی نهال‌های دوساله گلدانی محلولپاشی گردید. پس از 24 ساعت، عامل دما در سه سطح شامل عدم سرما (گلخانه با دمای طبیعی)، دماهای صفر و 2- درجه سانتی‌گراد به مدت 8 ساعت اعمال شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش سرما تا 2- درجه سانتی گراد درصد سوختگی شاخه افزایش و درصد زنده‌مانی جوانه های باقی مانده کاهش یافت، همچنین تحت این شرایط صدمه به غشاء سلولی و در نتیجه نشت یونی و تولید مالون دی آلدهید افزایش نشان داد. کاربرد اسیدسالیسیلیک با غلظت 1 میلی‌مولار باعث کاهش صدمه به شاخه و افزایش قدرت بازیابی نهال‌ها گردید و کمترین میزان نشت الکترولیتی (18 درصد) و مالون دی آلدهید (15/0 نانومول بر گرم وزن تر) نیز در این غلظت مشاهده شد. همچنین افزایش غلظت پرولین (6/193 میکرومول بر گرم وزن تر) و ترکیبات فنولی (6/26 میلی گرم بر گرم وزن تر) و حداکثر تجمع کربوهیدرات‌های محلول (3/12 میلی گرم بر گرم وزن تر) در تیمار یک میلی‌مولار اسیدسالیسیلیک اتفاق افتاد. بنظر می‌رسد اسیدسالیسیلیک توانسته است منجر به کاهش صدمات ناشی از تنش سرما به غشای سلول‌ها شده و با افزایش قدرت بازیابی نهال‌های تحت تنش، اثرات منفی سرمازدگی را بهبود بخشد.

لکه­ برگی سرکوسپورایی از بیماری­ های برگی مهم چغندرقند می­ باشد که در برخی مناطق خسارت­ هایی را در این محصول وارد می­ سازد. به منظور بررسی مقاومت ارقام متداول چغندرقند در مقابل این بیماری، مطالعه­ ای به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک­ های کامل تصادفی انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل بیماری لکه­ برگی سرکوسپورایی در دو سطح (شاهد و بیمار) و 11 رقم چغندرقند (Cesira, Lisetta, Antek, BTS 853, Merak, Yasmene, Qualita, SB16, 25447-79, 25448-79, HI 0063) بود. صفات مورد اندازه­ گیری شامل دوره نهفتگی، روز ظهور علایم، تعداد لکه، قطر لکه و درصد آلودگی بوته بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که بین مقاومت به بیماری و دوره نهفتگی و همچنین سایر صفات مورد بررسی ارتباط مستقیمی وجود داشت، به­ طوری که ارقام متحمل به بیماری، طولانی­ ترین دوره نهفتگی، کمترین تعداد لکه، کمترین درصد آلودگی بوته و رقم حساس کوتاه­ترین دوره نهفتگی، بیشترین تعداد لکه و بیشترین درصد آلودگی بوته را داشتند. بر این اساس، رقم HI 0063 به­عنوان اولین گروه در تجزیه خوشه­ ای به­ عنوان حساس­ترین رقم و ارقام SB16، 25447 و Merak در گروه چهارم به­ عنوان ارقام متحمل دسته­ بندی شدند.

امروزه هیدرو-پرایمینگ به عنوان یکی از پیش تیمارهای ساده و ارزان جهت بهبود کارآیی بذر شناخته می­شود. به منظور ارزیابی اثر قدرت بذر دو رقم کلزا بر سودمندی هیدرو-پرایمینگ، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل دو رقم کلزا (اکاپی و اپرا)، سه سطح قدرت بذر (شاهد، 2 و 4 روز فرسودگی) و پیش تیمار (بدون پرایمینگ و هیدرو-پرایمینگ) بود. با کاهش سطح قدرت بذر، افت بیشتری در شاخص­های جوانه­زنی و رشد گیاهچه رقم اپرا مشاهده شد. از طرف دیگر، اثرات بهبود دهنده پیش تیمار آبی بذر بر درصد و سرعت جوانه­زنی و وزن خشک گیاهچه در رقم اکاپی بیشتر نمود پیدا کرد. در سطح سوم قدرت بذر، اثرات محرک هیدرو-پرایمینگ بر شاخص­های جوانه­زنی و رشد گیاهچه به طور قابل ملاحظه­ای کاهش یافت. افزایش مقدار قندهای محلول و کاهش محتوای پروتئین کل و فعالیت آنزیم کاتالاز در بذور فرسوده هر دو رقم کلزا اتفاق افتاد. هیدرو-پرایمینگ اثرات سوء ناشی از فرسودگی بذر را تا حدودی رفع نمود، به طوری که بیشترین میزان قند محلول (82/2) و کمترین میزان پروتئین کل (08/1) و فعالیت آنزیم کاتالاز (021/0) در گیاهچه­های حاصل از بذور فرسوده سطح سوم قدرت بذر در شرایط عدم کاربرد پیش تیمار آبی مشاهده شد. در نهایت با توجه به نتایج این پژوهش، می­توان به سودمندی پرایمینگ دست کم در ارتباط با ترمیم آسیب­های ناشی از مراحل اولیه فرسودگی بذر در ارقام کلزا اشاره نمود.

قارچ خوراکی Agaricus bisporus مهمترین قارچی است که به صورت صنعتی کشت می­گردد و به دلیل کیفیت غذایی مناسب و میزان بالای پروتئین جایگاه ویژه­ای را در سبد غذایی مردم جهان به خود اختصاص داده است. استفاده از پسماندهای آلی به عنوان بستر تولید قارچ خوراکی می­تواند راه حل مناسبی در دفع این مواد و تامین بخشی از نیاز غذایی مردم جهان باشد. در این پژوهش برای بررسی قابلیت استفاده از پسماندهای آلی مختلف به عنوان بستر کشت قارچ دکمه­ای و بعلاوه تاثیر باکتری­های محرک رشد گیاه بر عملکرد و کیفیت قارچ خوراکی آزمایشی به صورت فاکتوریل دو فاکتوره، در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل چهار بستر کمپوست تازه قارچ، کمپوست مصرفی قارچ، کمپوست زباله شهری و ورمی­کمپوست بود، که با نسبت یک به یک با کمپوست تازه قارچ مخلوط شده بودند. فاکتور دوم نیز شامل تیمار بدون باکتری و دو باکتری سودوموناس فلورسنس و ریزوبیوم لگومینوزاروم بیووار فازئولی مولد ایندول استیک اسید بود. نتایج نشان داد تاثیر بسترهای مختلف بر عملکرد قارچ در سطح احتمال یک درصد دارای اختلاف معنی­دار می­باشد و کمپوست تازه قارچ با میانگین 5/545 گرم، بیشترین میزان عملکرد را به خود اختصاص داد، ضمنا در بستر ورمی­کمپوست قارچ تولید نشد. در بین باکتری­های تلقیح شده باکتری ریزوبیوم لگومینوزاروم بیووار فازئولی سبب بهبود عملکرد قارچ در تمامی بسترها شد و2/17 درصد عملکرد قارچ را نسبت به تیمار بدون باکتری افزایش داد. پروتئین قارچ نیز تحت تاثیر دو فاکتور بستر و باکتری قرار گرفت و بیشترین درصد پروتئین در تیمار کمپوست زباله شهری به همراه باکتری سودوموناس فلورسنس به­دست آمد.