Search

Bu araştırmada, saldırgan davranışları olan ergenlere yönelik `Şiddet ve Saldırganlıkla Baş Etme` programı ve bu ergenlerin ebeveynlerine yönelik `Şiddetsiz Karşı Koyma` ebeveyn programı uygulanmıştır. Bu programların ergenlerde görülen saldırganlık, anne-babalarının ebeveynlik rolüne ilişkin kendilik algıları, aile ilişkileri ve anne-baba stres düzeyleri üzerindeki etkisi incelenmiştir.Araştırma karma desenli bir çalışmadır. Araştırmanın deney grubunda bulunan öğrencilere sistemik aile terapileri kuramlarına dayalı olarak oluşturulan 10 oturumluk 'Şiddet ve saldırganlıkla baş etme psikoeğitim programı' uygulanırken, onların anne-babalarına yönelik 14 oturumluk 'Şiddetsiz karşı koyma ebeveyn programı' uygulanmıştır. Kontrol gruplarına ise herhangi bir işlem yapılmamıştır. Deney grubu öğrencilerine haftada bir olmak üzere ortalama 90 dakika süren 10 oturum uygulanırken, onların ebeveynlerine haftada bir olmak üzere ortalama 90 dakika süren 14 oturum uygulanmıştır.Araştırmanın nicel verileri deney ve kontrol grubunda bulunan öğrencilere uygulanan 'Saldırganlık Ölçeği', ve ebeveynlere uygulanan 'Anne-Baba Stres Ölçeği', 'Aile Değerlendirme Ölçeği' ve 'Ebeveynlik Rolüne İlişkin Kendilik Algısı Ölçeği' aracılığıyla elde edilmiştir. Söz konusu ölçekler deney ve kontrol grubu öğrenci ve anne-babalarına öntest, sontest ve izleme ölçümleri olarak uygulanmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde SPSS 17 paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla elde edilmiştir. Nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemikullanılmıştır.Bulgular incelendiğinde, ergen ve anne babalarına uygulanan programların ergenlerde görülen saldırgan davranışları azalttığı, ana-babalarının ebeveynlik becerilerini ve aile ilişkilerini geliştirdiği ve anne-baba stres düzeylerini anlamlı derecede düşürdüğü ve bu etkinin uzun süreli olduğu görülmüştür. Bu sonuçlardan hareketle özellikle ergenlere yönelik hizmet veren tüm kurumlarda, bu programların anne-babalarla işbirliği çerçevesinde uygulanması önerilmektedir. Ergenlerde görülen şiddet ve saldırganlık problemlerinin azaltılmasında, yapıcı ve sıcak ilişkilerin kurulduğu aile ortamının oluşturulması ve ebeveynlik becerilerinin geliştirilmesinin faydalı olabileceği düşünülmektedir.Anahtar kelimeler: Şiddet, saldırganlık, şiddet ve saldırganlıkla baş etme programı, şiddetsiz karşı koyma programı, aile ilişkileri In this study `dealing with violence and aggressiveness` program intended for the adolescents who have violent and disruptive behaviours, and `non violent resistance` parent program intended for the parents of those adolescents were applied. The effects of these programs on adolescents', family relationships, self perception of parents on parenthood role and stress levels of parents were analysed.The research is a mixed designed study. A 10 session `dealing with violence and aggressiveness` pscho-education program based on systemic family therapy theories was applied on the students who were in the experimental group of the research and a 14 session `non violent resistance` parent program intended for their parents was applied. No treatment was applied on control groups. On experimental group students once a week 10 sessions that lasted 1,5 hours on average was applied, on their parents once a week 14 sessions that lasted 1,5 hours on average was applied.The quantitative data of the study were obtained by the scales 'Aggression Questionnaire', 'Mc Master Family Assesment Device', 'Self-Perception of Parental Role Scale' and 'Parent Stress Scale'applied on the students and parents who were in experimental and control groups. The scales in question were obtained by applying pre-test, final-test and follow up measures on students and parents in the experimental and control groups. For the analyze of the quantitative data of the study, SPSS 17 program was used. The qualitative data of the research was obtained by semi-structured interview forms organised by the researcher. The examination of the qualitative data was made by the content analysis method. When the findings were investigated it was observed that the aggressive behaviours seen in adolescents were decreased, that parenthood skills and the family relationships of the parents was improved, that stress levels of parents was decreased significantly, and these effects were prolonged.Considering these results it was advised that the programs should be applied with the cooperation of the parents at all the institutions intended specially for the adolescents. It was considered that it would be helpful to decrease the violence and aggressiveness problems seen with adolescents, to constitute a family enviorenment where constructive and warm reletionships are established and to improve parenthood skills.Keywords: Violence, aggressiveness, coping with violence and aggression program, nonviolent resistance programme, family relations. 204

Bu araştırmanın amacı, ilk ergenlik döneminde bulunan öğrencilerin akılcı olmayan inançları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek ve akılcı olmayan inançların öğrencilerin saldırganlık puanlarını ne ölçüde yordayabildiğini ortaya koymaktır. Bu çerçevede, öğrencilerin saldırganlık puanları cinsiyet, anne-baba eğitim düzeyi, ailelerinin gelir düzeyi ve kardeş sayılarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırma grubu, 955 ilköğretim yedinci ve sekizinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler ?Ergenler İçin Mantıkdışı İnançlar Ölçeği? (EMİÖ), ?Saldırganlık Envanteri? ve ?Kişisel Bilgi Formu? ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde Pearson korelasyon katsayısı, t testi, varyans analizi ve standart çoklu regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada, tüm grupta saldırganlık puanları ile EMİÖ toplam puan ve üç alt ölçek (Başarı Talebi, Rahatlık Talebi ve Saygı Talebi) puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler elde edilmiştir. Erkeklerin saldırganlık düzeylerinin kızlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Regresyon analizi sonuçlarına göre, rahatlık ve başarı talebi alt ölçeklerinden elde edilen puanların öğrencilerin saldırganlık düzeylerini, saygı talebi alt ölçek puanlarına oranla daha anlamlı bir şekilde yordadığı ortaya çıkmıştır. The purpose of this study was to examine relationships between irrational beliefs and aggression of students in early adolescence and, to determine if how irrational beliefs predict aggression level. In this pespective, it is investigated that weather there is a differentiation of students' aggressiveness score or not according to the gender , parents' education level, families' income level and number of siblings. Subjects of this study were 955 students in 7th and 8th grads from junior high school in Elazığ. To collect the data, The Irrational Beliefs Scale for Adolescents (IBSA) and Aggression Inventory (AI) were administered. Data were analyzed busing Pearson?s Product Moment Correlation coefficients and multiple regression analysis. In this study, significant positive correlations were found between aggression and IBSA total scores and the subscales (demand for success, demand for comfort, and demand for respect) for total sample. For boys, aggression scores was found higher and more significant than girls. According to the results of regression analysis, it is indicated that demand for comfort and success subscale points were more significant predictor for student?s aggression points than demand for respect subscale points. 102