Search

Bu araştırmanın amacını, Miller Fonksiyon ve Katılım Ölçeği (Miller Function & Participation Scales: M-FUN) Türkçe formunun oluşturulması ile geçerlik-güvenirlik analizlerinin yapılması ve 48-95 ay arası çocukların motor gelişimlerinin incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, amaca yönelik örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesi için testin uygulama prosedürü dikkate alınarak ölçütler oluşturulmuş ve bu ölçütleri karşılayan İstanbul ilinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilkokul, anaokulu, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine devam eden 48-95 ay arası özel eğitim tanısı almış ve motor gelişim gecikmesi gösteren grup dahil olmak üzere toplam 262 çocuk araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma verileri, kişisel bilgi formu ve Miller Fonksiyon ve Katılım Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Testin Türkçe formunun uyum geçerliğini belirlemek amacıyla Gazi Erken Çocukluk Gelişimi Değerlendirme Aracı ve Frostig Gelişimsel Görsel Algı Testi kullanılmıştır. Miller Fonksiyon ve Katılım Ölçeği'nin geçerlik çalışması kapsamında yapı geçerliği, diğer değişkenlerle olan ilişkisi ve klinik grupları ayırt etme geçerliği kanıtlanmıştır. Güvenirlik çalışması kapsamında, iç tutarlılığı, test-tekrar test güvenirliği ve bağımsız değerlendiriciler arası korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Ayrıca çocukların görsel, ince ve kaba motor puanlarının yaş, cinsiyet, kardeş sahibi olma ve fiziksel aktiviteye katılım değişkenleri açısından farklılaşma durumu incelenmiştir. Araştırma sonucunda, Miller Fonksiyon ve Katılım Ölçeği Türkçe formunun 48-95 ay arası çocukların motor gelişimlerini değerlendirmek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür. Çocukların motor gelişimleri yaş değişkeni açısından incelendiğinde, Miller Fonksiyon ve Katılım Ölçeği puanlarının yaşa göre anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiş ve çocukların yaşları ilerledikçe görsel, ince ve kaba motor performanslarının yükseldiği görülmüştür. Cinsiyet değişkenine göre testin görsel ve ince motor puanlarının anlamlı farklılık gösterdiği ve kız çocukların erkek çocuklara göre daha yüksek puanlar aldığı bulunmuştur. Çocukların motor gelişimleri kardeşi olma durumuna göre incelendiğinde, kardeşi olan çocukların kardeşi olmayan çocuklara göre kaba motor puanlarının istatiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu, görsel ve ince motor puanlarının farklılaşmadığı bulunmuştur. Düzenli olarak fiziksel aktiviteye katılan çocukların görsel, ince ve kaba motor puanlarının fiziksel aktiviteye katılmayan çocukların puanlarına göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı ve motor puanlarının yükseldiği görülmüştür. Bulgular ilgili literatür kapsamında tartışılmıştır. In this study, a validity and reliability research was carried out for a Turkish translation of Miller Function and Participation Scales, including an effort to assess motor development of children aged 48-95 months. The study group was formed through goal-oriented sampling. In order to determine the study group, criteria were established by taking into consideration the test application procedure; and a total of 262 children aged 48-95 months, including a group diagnosed with special education needs and showed motor development delay, attending primary schools, kindergartens, special education and rehabilitation centers affiliated to the Ministry of National Education in Istanbul province meeting these criteria were included in the study. Research data were collected using personal information form and Miller Function and Participation Scales. Gazi Early Childhood Development Assessment Tool and Frostig Developmental Visual Perception Test were used to determine the criterion validity of the Turkish version of the test. Within the scope of the validity study on Miller Function and Participation Scales, construct validity, its relationship with other variables, and clinical discriminant validity were demonstrated. In the reliability study, internal consistency, test-retest reliability, and inter-rater correlation coefficients were calculated. In addition, the visual, fine and gross motor scores of the children were examined in terms of age, gender, having siblings and physical activity participation. Considering the results of the study, it was concluded that the Turkish version of Miller Function and Participation Scales is a valid and reliable tool for assessing the motor development of children aged 48-95 months. Comparisons of motor development of children in terms of age, showed that the scores of Miller Function and Participation Scales differed significantly according to age and that visual, fine and gross motor performances increased with age. It was found that the visual and fine motor scores of the test showed a significant difference according to the gender variable and the girls scored higher than the boys. Comparisons of motor development of children in terms of having sibling(s), showed that the gross motor scores of the children with siblings were significantly higher, but the visual and fine motor scores did not differ. Results showed that the visual, fine and gross motor scores of children attending a physical activity branch regularly, differed significantly from the scores of children who do not and their motor scores were higher. Results are discussed in light of the related literature. 146

Bu araştırmanın temel amacı ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin FeTeMM mesleklerineyönelik ilgi düzeyleri ile akademik benlik algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Buamaç doğrultusunda 8. sınıf öğrencilerinin FeTeMM mesleklerine yönelik ilgi veakademik benlik algılarının cinsiyet, anne ve baba eğitim durumları, aylık gelirdüzeyleri ve yerleşim yeri türlerine göre farklılaşma gösterip göstermediğine bakılarakdaha sonra aralarındaki ilişki incelenmiştir.Araştırma 2017- 2018 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş'ta öğrenim gören 450 8.sınıf öğrencisinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olaraköğrencilerin akademik benlik algılarını ölçmek için Kuzgun (2004) tarafındangeliştirilen `Akademik Benlik Kavramı Ölçeği` kullanılmıştır. FeTeMM mesleklerineyönelik ilgiyi ölçmek için Kier, Blanchard, Osborne and Albert (2013) tarafındangeliştirilen `TEM Career Interest Survey (STEM-CIS)` ölçeğinin Türkçeye uyarlanmışçalışmasıdır. Bu ölçek Koyunlu Ünlü, Dökme ve Ünlü (2016) tarafından dilimizeuyarlanmıştır. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı tarama modellerinden ilişkiseltarama modeli ile yapılan betimsel bir çalışmadır. Öğrencilerin akademik benlik algılarıve FeTeMM alanlarına yönelik ilgi düzeylerinin cinsiyet, eğitim durumları, aylık gelirdüzeyleri ve yerleşim yeri türü değişkenlerini hesaplamak için t testi ve tek yönlüvaryans analizi ANOVA testi kullanılmıştır. Araştırmanın değişkenleri arasındakiilişkiyi belirlemek için pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Akademik benlikalgısı yetenek ve ilgi boyutlarının FeTeMM alanlarına yönelik ilginin anlamlıyordayıcıları olup olmadığına çoklu regresyon analizi tekniği ile bakılmıştır.viAraştırmanın sonuçlarına göre öğrencilerin akademik benlik algısı ölçeğininboyutlarından ilgi ve yetenek düzeyleri arttıkça FeTeMM meslek alanlarına yönelikilginin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Akademik benlik algısı ölçeğinin alt boyutlarıfen, teknoloji, mühendislik ve matematik alanı mesleklerine yönelik ilgiyi anlamlışekilde yordamaktadır.Anahtar Kelimeler: FeTeMM, akademik benlik kavramı, ilgi, yetenek, FeTeMMmesleklerine yönelik ilgi, meslek, ortaokul The main objective of this study is to analyze the relationship between the academicself-perceptions of 8th-grade students and their interest levels in STEM professions. Inline with this purpose, the relationship between the interest levels of 8th-grade studentsin STEM professions and their academic self-perceptions was analyzed afterdetermining whether these factors vary depending on gender, educational background ofthe parents, monthly income levels and type of settlement.The research was carried out with the participation of 450 8th-grade students studying inKahramanmaraş during the 2017-2018 academic year. The `Academic Self-PerceptionScale` developed by Kuzgun (2004) was used as a data collection tool to measure theacademic self-perceptions of students. It was adapted from the `TEM Career InterestSurvey (STEM-CIS)` scale developed by Kier, Blanchard, Osborne, and Albert (2013)to measure the students' interest in STEM professions. This scale was adapted toTurkish by Koyunlu Ünlü, Dökme, and Ünlü (2016). It is a descriptive study conductedwith a correlational survey model, one of the survey models where quantitative researchmethod is used. The t-test and one-way analysis of variance ANOVA test were used tocalculate the variables of students' academic self-perceptions and interest levels inSTEM professions depending on the variables of gender, education level, monthlyincome levels, and type of settlement. The Pearson correlation coefficient wascalculated to determine the relationship between the variables of the study. The multipleregression analysis method was used to determine whether academic self-perception,talent and interest levels are meaningful predictors of interests in STEM professions.The results of the study showed that as the levels of interest and talent as the dimensionsof students' academic self-perception scale increase, their interest in STEM professionsviiiincreases as well. It predicts the interest in professions in the fields of science,technology, engineering, and mathematics, which are the sub-dimensions of theacademic self-perception scale.Keywords: STEM, Academic Self-Perception, ability, interest, interest in STEMprofessions, job, middle school 131

Bu araştırmada Zarar Verici Sosyal Davranışlar (ZVSD) ölçeğinde puanlayıcılar arası güvenirlik Klasik Test Kuramı ve Genellenebilirlik Kuramı'na göre karşılaştırılarak kuramlardan hangisinin daha detaylı bilgi sunduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubu Sakarya ilinde bulunan bir özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde en az bir yıldır öğrenim gören otizmli yirmi çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Otizm Sosyal Beceriler Profili ölçeğinin `zarar verici sosyal davranışlar` alt ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırmada görev alan iki puanlayıcı ölçekte yer alan on iki madde doğrultusunda yirmi bireyi puanlamıştır. Ölçekten elde edilen verilerin Klasik Test Kuramı çerçevesinde uyum değerleri Cronbach Alfa (α), Kendall'ın uyuşum katsayısı ve Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı ile hesaplanmıştır. Ayrıca puanlayıcılar tarafından verilen puanların karşılaştırılması amacıylailişkili örneklemlerde t-testi uygulaması yapılmıştır. Genellenebilirlik Kuramı kapsamında ise tasarlanan desenlerden ilki bireylerin (b) aynı maddeler (m) doğrultusunda puanlayıcıların (p) her biri tarafından puanlandığı bxmxp çapraz desendir. Diğeri bireylerin tüm maddeler doğrultusunda farklı puanlayıcılar tarafından puanlandığı (p:b)xm yuvalanmış desenidir. Bu desen çerçevesinde ayrı ayrı G ve K çalışmaları yapılmıştır.Araştırma sonucunda Klasik Test Kuramı'na göre puanlayıcıların Cronbach Alfa katsayılarının kabul edilebilir düzeyde olduğu (ilk ve ikinci puanlayıcı sırasıyla; 0,70 ve 0,68) görülmüştür. Ayrıca korelasyon ve Kendall uyuşum katsayılarınınyüksek olduğu (sırasıyla 0,98 ve 0,99) sonucuna varılmıştır.Genellenebilirlik Kuramı çerçevesinde çapraz desen ve yuvalanmış desen için ayrı ayrı hesaplanan G ve Phi katsayılarının kabul edilebilir düzeylerde değerler aldığı(bxmxp deseni için G=0,69 Phi=0,64; (p:b)xm deseni için G=0,73 ve Phi= 0,69) görülmüştür.G ve Phi katsayılarında artış sağlanması için puanlayıcı sayısını artırmaktansamadde sayısını artırmanın daha etkili olduğu görülmüştür.Genellenebilirlik Kuramı kapsamında G ve Phi katsayılarının her ikisinin birden 0,80 düzeyine ulaştığı durum puanlayıcı sayısının 3 madde sayısının 20 olduğu karar çalışmasında görülmüştür. İki kuramda da puanlayıcılar arası tutarlılık düzeyinin yüksek olduğu görülmüştür. İlgili literatürde olduğu gibi Genellenebilirlik Kuramı Klasik Test Kuramı'ndan daha detaylı bilgi verdiği görülmüştür. Bu bağlamda araştırmalarda yer alan değişkenlik kaynaklarının bir arada görülmesine olanak sağlaması açısından Genellenebilirlik Kuramı'ndan yararlanılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler:Otizm, Zarar verici davranış, Klasik test kuramı, genellenebilirlik kuramı, puanlayıcılar arası güvenirlik In this study, it was aimed to compare the reliability of the raters between the classical test theory and generalizability theory and determine which theory provides more information. The study group consisted of twenty children with autism who had been studying in a special education and rehabilitation center in Sakarya for at least one year. In the study, `damaging social behaviors`subscale of the Autism Social Skills Profile scale. The two raters who took part in the study scored twenty individuals according to twelve items on the scale. The data obtained were calculated by using the internal consistency reliability of the raters in classical test theory. Within the scope of generalizability theory; The raters have been designed together to design the individuals that they score together and alternately. One of the designs designed in this context is the bxmxp cross pattern in which the individuals (b) are scored by each of the raters (p) in the direction of the same items (m). The other is that the individuals are scored by different raters in line with all items (p: b) xm nested pattern G and K studies were conducted separately. At the end of the research, it was found that the Cronbach Alpha coefficients, which indicate the internal consistency reliability of the raters according to the Classical Test Theory, were acceptable (first and second raters were 0.70 and 0.68, respectively). The correlation coefficients between the scoring and Kendall's coefficient of coherence were found to be high. The G and Phi coefficients, calculated separately for the cross and nested pattern within the scope of generalizability theory, are acceptable.(For the bxmxp pattern G = 0.69 Phi = 0.64; (p:b)xm pattern G = 0.73 and Phi = 0.69). It was concluded that increasing the number of items was more effective than increasing the number of raters.According to all these results, it was determined that generalizability theory gave more detailed information than classical test theory, and the level of consistency among the raters was high in both theories. In studies where the source of variability is the only one, it is recommended to use the General Test Theory and the Generalizability Theory in studies where more than one source of variability is available.Keywords:Autism, Damaging social behavior, Classical test theory, generalizability theory, interrater reliability 88

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yapılacak kişi-çevre uyum araştırmalarına katkı sağlaması amacı ile Chuang, Shen ve Judge (2016) tarafından geliştirilen Algılanan Kişi-Çevre Uyum Ölçeği’nin (The Perceived Person–Environment Fit Scale-PPEFS) türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin sınanmasıdır. Araştırma, Türkiye’de değişik sektörlerde faaliyet gösteren 383 beyaz yakalı çalışanın oluşturduğu katılımcı grubu ile gerçekleştirilmiştir. Yapı geçerliği sınamaları için açıklayıcı faktör analizi yürütülmüş, faktörlerin birbirleriyle ve örgütsel vatandaşlık davranışı, iş doyumu ve işten ayrılma niyeti ile olan ilişkileri incelenmiştir. Ek olarak yaklaşan geçerlik için kişi-örgüt uyumunu ölçen başka bir ölçek ile, uzaklaşan geçerlik kapsamında ise ölçeğin yaş ve cinsiyet değişkenleri ile ilişkileri test edilmiştir. Son olarak, güvenirlik analizleri için ölçümün Cronbach Alfa içtutarlılık ve test-tekrar test durağanlık katsayıları incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar ölçeğin orjinalindeki gibi; “Kişi-Örgüt”, “Kişi-Grup”, “Kişi-Yönetici” ve “Kişi-İş” uyumu olmak üzere dört faktörlü bir yapıdan oluştuğunu, bu faktörlerin birbirleriyle ve ölçülen diğer yapılarla ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, beklenildiği üzere, faktörlerin diğer kişi-örgüt uyum ölçeği ile ilişkileri anlamlıyken, yaş ve cinsiyet ile olan korelasyon katsayıları ise anlamsızdır. Faktörlerin Cronbach Alfa güvenirlik katsayılarının .79 ile .94 arasında değiştiği, test-tekrar test durağanlık katsayısı değerlerinin ise .90 ile .94 arasında olduğu bulunmuştur. Tüm bu bulgular Algılanan Kişi-Çevre Uyum Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliğine yönelik kanıtlar sunmaktadır., The aim of this study is to adapt the Perceived Person-Environment Fit Scale (PPEFS), which is developed by Chuang, Shen, and Judge (2016), to Turkish and test the psychometric properties of the scale. This research was carried out with 383 white-collar employees whose operating in different sectors in Turkey. For the construct validity, the exploratory factor analysis was conducted, and also the relationships between each factors, and also between the factors and organizational citizenship behavior, job satisfaction and intent to quit were examined. Additionally, while the relationships between the scale and another scale measuring person-organizational fit was analyzed for the convergent validity, the relationships between the scale and age, and gender were tested for the divergent validity. Lastly, in order to conduct reliability analysis, Cronbach’s Alpha internal consistency and test-retest stability coefficients were investigated. The results indicated that the scale consists of a four-factor structure as in the original scale, which are "Person-Organization Fit", "Person-Group Fit”, “Person-Supervisor Fit” and “Person-Job Fit”. The correlation analysis showed that these factors are related both to each other, and the other related constructs. Additionally, as expected, while the factors were related to the other person-organizational fit scale, they were not correlated significantly to age and gender. The Cronbach Alpha’s reliability coefficients of the factors were found to be varied between .79 and .94, whereas their test-retest reliability coefficients were ranged between .90 and .94. All these findings provided some evidence for the validity and reliability of The Perceived Person-Environment Fit Scale.

Bu araştırma `Erken Düşünme Becerileri Ölçeği`ni oluşturan `Erken Düşünme Becerileri Öğretmen Formu` ve `Erken Düşünme Becerileri Ebeveyn Formu`nun geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmak amacıyla yapılmıştır. Tarama niteliğinde olan çalışmanın evrenini 2018-2019 eğitim öğretim yılında Ankara il merkezi Çankaya, Altındağ, Keçiören ve Pursaklar ilçelerinde bulunan MEB'e bağlı bağımsız anaokuluna ve ilkokullar bünyesindeki anasınıfları ve birinci sınıflara devam eden 48-72 aylık çocukların öğretmenleri ve ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu tabakalama yöntemi ile seçilmiş 527 çocuğun öğretmeni ve ebeveyni oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen '' Erken Düşünme Becerileri Ölçeği Öğretmen Formu'' ve '' Erken Düşünme Becerileri Ölçeği Ebeveyn Formu` ile ''Öğretmen Kişisel Bilgi Formu'' ve ''Ebeveyn Kişisel Bilgi Formu'' kullanılmıştır. '' Erken Düşünme Becerileri Ölçeği Öğretmen Formu'' ve '' Erken Düşünme Becerileri Ölçeği Ebeveyn Formu` geçerlik çalışmasında, uzman görüşüne dayalı kapsam geçerlik oranı ve indeksleri hesaplanmıştır. '' Erken Düşünme Becerileri Ölçeği Öğretmen Formu'' ve '' Erken Düşünme Becerileri Ölçeği Ebeveyn Formu` güvenirliği için madde toplam korelasyonlarına dayalı güvenirlik incelemeleri yapılmıştır. Cronbach alfa iç tutarlılık katsayılarına ve test tekrar test yöntemine dayalı güvenirlik hesaplamaları yapılmıştır. Bu sonuçlara göre `Erken Düşünme Becerileri Ölçeği`ni oluşturan `Erken Düşünme Becerileri Öğretmen Formu` ve `Erken Düşünme Becerileri Ebeveyn Formu`nun geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir. This research was conducted to perform the validity and reliability study of the `Early Thinking Skills Teacher Form` and `Early Thinking Skills Parent Form` which create `Early Thinking Skills Scale`. The population of the research consisted of 48-72 month old children's teachers and parents attending to independent kindergartens and primary schools acting under the Ministry of Education in the central towns of Çankaya, Altındağ,Keçiören and Pursaklar in the city of Ankara in the educational year of 2018-2019. Teachers and parents of 527 children selected by layering technique create study group of the research. In the collection of research data, `Early Thinking Skills Scale Teacher Form`, `Early Thinking Skills Scale Parent Form`, `Teacher Personal Information Form` and `Parent Personal Information Form` developed by the researcher were used. In the validity study of `Early Thinking Skills Scale Teacher Form` and `Early Thinking Skills Scale Parent Form`,scope of validity and indexes based on expert opinion were calculated. For the reliability of `Early Thinking Skills Scale Teacher Form` and `Early Thinking Skills Scale Parent Form`, reliability analyzes based on the total item correction were performed. Reliability calculations based on Cronbach alpha internal consistency coefficients and test-retest method were performed. According to these results, it is stated that `Early Thinking Skills Teacher Form` and `Early Thinking Skills Parent Form` which create `Early Thinking Skills Scale` were determined to be valid and reliable. 145

Bu betimsel çalışma Scanllan ve arkadaşları tarafından geliştirilen spora bağlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlama geçerlik ve güvenirlik çalışmasıdır. Ülkemizde daha pek bilinmemekte olan spora bağlılık çalışmalarını yapabilmek için Scanllan ve a. tarafından geliştirilen 12 boyutlu 58 sorudan oluşan Spor Bağlılık Ölçeği (Sport Commitment Questionnaire-2) çalışmasıyla bir grup sporcu üzerinde Türkçeye uyarlama çalışması yapılmıştır. Öncelikle spora bağlılık ölçeğinin takip süreci yaklaşık 25 yıl sürmüş ve özellikle Elit Sporcu Bağlılık Projesi (PEAK) döneminde yapılan hem nicel hem de nitel çalışmalar ölçeğin gelişiminde önemli katkı sağlamıştır. Öncelikle yapılan orijinal metin ile Türkçe metinin anlam bütünlüğü olduğuna karar verilmiştir. Böylelikle ölçek geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için hazır hale getirilmiştir. Çeviri işlemlerinin sonrasında ölçek uygulanarak ortaokula devam eden 30 aktif sporcuya iki hafta ara ile test tekrar test yöntemi ile bir pilot çalışma yapılmıştır. Test uyumlarının en yüksek 0,980 en düşük ise 0,916 olduğu ve uyumların çok yüksek güven aralığında olduğu görülmüştür. Böylece ölçeğin dil anlaşılırlığı test edilip çalışmaya başalanmıştır. Çalışmaya 356 aktif sporcu katılmıştır. Yapılan madde analizinde madde yüklerinin ,20' nin altında olması, bazı maddelerin yükünün hiçbir faktöre oturmamasından dolayı 19, 20, 21, 43 numaralı sorular ölçekten çıkarılmak zorunda kalmıştır. Her iki faktörde madde yükü olan 7, 11, 12, 24, 32, 39 numarılı maddeler orjinal ölçeğin dışındaki faktörlerde değerlendirilmiştir. Bunun sonucunda kısıtlı bağlılık, AFA' da hiçbir şekilde ayırt edici özelliği olmadığı için ölçekten çıkarılmıştır. Bu düzenlemelerden sonra 58 maddelik KMO değerlerine göre yeniden düzenlenen 54 maddelik 11 faktörlü ölçeğin KMO katsayılarında artış meydana gelmiştir. Yapılan çalışmada ilerleme hem KMO değerlerinin hem de yapılan cronbach alpha katsayısının yüksek çıkması, çalışmanın güvenirlik yönünde ilerlemesine sebep olmuştur. Tüm faktörler tekrardan güvenirlik testine tabi tutulmuştur. Orjinal ölçekle paralel olarak spordan alınan keyif ,698 ile en büyük katsayı olarak bulunmuştur. Aynı zamanda sosyal destek-duygusal faktörü ise ,541 ile en düşük katsayı olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirliği için ise; hem iç tutarlılık hem de durağanlık katsayılarının yüksek olduğu ve bu sonuçların ölçümün güvenilir olduğunu gösterdiği söylenebilir. Ancak araştırma AFA değerleri bakımdan incelendiğinde orjinal ölcekle paralellik göstermemiştir. Araştırmanın geçerliğinin yeterli olmadığı sonucuna varılmıştır. This descriptive study aimed to adapt sport commitment scale (Scanllan & a.) into Turkish and examine its validity and reliability. To conduct the study which has not been investigated in detail in Turkish context, Sport Commitment Questionnaire-2 (SCQ-2) with 12 dimensions and 58 questions was sought to be adapted into Turkish through a group of sportsmen. The implementation of sport commitment scale lasts for 25 years and the quantitative and qualitative studies conducted in the period of Project on Elite Athlete Commitment (PEAK) Project contributed to the development of the scale. It was decided that there was a cohesion between the original and Turkish texts. The scale was organized in order to study its validity and reliability. Having completed the translation process, the study was piloted through 30 active sportsmen attending to secondary schools via test-retest method. Test score was found to be between 0,980 and 0,916. Therefore, after checking the comprehensibility of the language, the study was conducted with 356 active sportsmen. After making item analysis, as some items are below .20 and some of the others were not suitable to be categorized under any factors, the items numbered as 19, 20, 21, 43 were excluded from the study. The items numbered as 7, 11, 12, 24, 32, 39 were calculated separately from factors of the original scale. As Constrained Commitment Results: Exploratory factor analysis did not show any distinctive property, it was excluded from the study. After these changes, there was an increase in the coefficient ratio of KMO gathered from the scale consisting 54 items with 11 factors. Due to the high ratio of KMO value and Cronbach-alpha, the study was continued to be carried out. Reliability test was implemented for all of the factors again. In line with the original scale, the highest pleasure coefficient value taken from the sport was found to be 0,698; on the other hand, the lowest coefficient value of social support- emotional factor was found to be ,541. As for validity, it could be stated that the coefficient value of internal consistency and stability is high; and therefore, the results are valid. 57

Bu araştırmada Okul Öncesi Akran Zorbalığı Ölçeği Öğretmen Formu geliştirilip ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi (AFA) için Gaziantep'te çalışan toplam 279 okul öncesi öğretmeninden veri toplanmıştır. Kapsam geçerliliği doğrultusunda uzman ve öğretmen görüşleri alınarak oluşturulan 28 maddelik taslak form veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. AFA sonucunda 28 madde varyans değeri en yüksek olan maddeler belirlenmiştir ve varimax rotasyon yöntemi ile ölçek 14 maddeden oluşan iki faktöre indirgenmiştir. Rotasyon işleminde birinci boyut altında .52 ve üzeri yük değerlerine sahip dokuz madde olduğu görülmüştür. İkinci boyut altında .64 ve üzeri madde yüklerine sahip olan beş madde olduğu görülmüştür. İlgili maddelerin içerikleri göz önüne alınarak ilk boyut fiziksel/ilişkisel zorbalık olarak, ikinci boyut sözlü zorbalık olarak isimlendirilmiştir.Araştırmanın geçerliliğine yönelik yapılan doğrulayıcı faktör analizi için İstanbul'da çalışan toplam 247 okul öncesi öğretmeninden veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak AFA sonucu elde edilen 14 maddelik ölçek kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi ile iki faktörlü yapı sınanmış ve sınanan modelin kabul edilebilir uyum endekslerine sahip olduğu saptanmıştır. Ölçeğin AFA ve DFA grubuna ait güvenirlik analizi yapılmıştır. AFA ve DFA grbuna ait madde toplam iç tutarlılığın her iki grup için .88 olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, Okul Öncesi Akran Zorbalığı Ölçeği Öğretmen Formu'nun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu bulgulanmıştır. Geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak Okul Öncesi Akran Zorbalığı Ölçeği Öğretmen Formu, alan yazına ve araştırmacılara geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak katkı sağlamanın yanında akran zorbalığına karşı mücadele etmek isteyen okul psikolojik danışmanları, okul öncesi öğretmenleri ve okul idarecileri için önemli bir ölçüm aracı olacaktır. Anahtar Sözcükler: Okul Öncesi, Akran zorbalığı, Geçerlik, Güvenirlik, Açımlayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi TThe Pre-School Peer Bullying Scale Teacher Form was developed in this research. For the exporatory factor analysis (EFA) procedure, data were collected from 279 pre-school teachers working in Gaziantep. A 28-item draft form was conducted as the data collection tool. The common variance values of the 28 items were firstly examined in the EFAprocedure, and the items with the highest factor loadings were identified among the 28 items. This resulted in 14 items. The EFA performed with the varimax rotation method suggested two factors. While the first factor included 9 items with loading values higher than .52, the second factor involved 5 items with loading values higher than .64. Considering item contents, the first dimension is named physical/relational bullying and the second dimension is named verbal bullying.To confirm the Pre-School Peer Bullying Scale Teacher Form with 14 items, a second data collection process for confirmatory factor analyis was performed. Data were collected from 247 preschool teachers working in p İstanbul. A confirmatory factor analysis was performed on this data. The two-factor structure was confirmed by the second data which revelaed that the tested model had acceptable fit indeces. Therefore, the Pre-School Peer Bullying Scale Teacher Form was found as a valid and reliable measurement tool. The Pre-School Peer Bullying Scale Teacher Form will be an important contribution to the peer bullying literature as well as the researchers interested in preventing bullying in preschool. In addition, the Pre-School Peer Bullying Scale Teacher Form will be an important measurement tool for school counselors, pre-school teachers and school administrators who want to combat peer bullying.Keywords: Pre-School, Peer Bullying, Validity, Reliability, Exploratory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis 98

Bu çalışmanın amacı Martin ve Sass (2010) tarafından geliştirilmiş olan Davranış ve Öğretim Yönetimi Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanması ve okul öncesi öğretmenleri için geçerlik ve güvenirlik analizi yapılmasıdır. Çalışma, devlet (n=120) ve özel (n=120) okul öncesi kurumlarda görev yapmakta olan 238 kadın ve 2 erkek olmak üzere toplam 240 okul öncesi öğretmen üzerinde yürütülmüştür. Elde edilen veriler betimleyici analizler sonucunda çözümlenmiştir. Ölçeğin geçerliğini incelemek için Açıklayıcı Faktör Analizi Yöntemleri, güvenirlik için ise Cronbach's Alpha iç tutarlık katsayısı, maddelerin iki yarı güvenirliği (split-half reliability) ve Bağımsız Örneklemler T-testi kullanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, Türkçe'ye uyarlanmış Davranış ve Öğretim Yönetimi ölçeğinin yeterli düzeyde geçerli ve güvenilir olduğu; okul öncesi öğretmenlerinin davranış ve sınıf yönetimi beceri düzeyleri ile kıdem, çalıştıkları kurum türü, eğitim verdikleri sınıf mevcudu, aldıkları hizmet içi eğitim sayısı arasında anlamlı bir farklılık olduğu; mezun oldukları bölüm arasında ise bir fark olmadığı saptanmıştır. Ayrıca çalıştıkları öğrenci yaşı değişkenine göre okul öncesi öğretmenlerin davranış yönetimi tutumları incelendiğinde anlamlı farklılıklara ulaşılmışken, öğretim yönetimi tutumları incelendiğinde farklılık bulunmamış, benzer şekilde hizmet içi eğitim niceliği değişkenine göre davranış yönetimi ortalamasında anlamlı farklılıklara ulaşılmışken, öğretim yönetimi ortalamasında farklılık görülmemiştir. The purpose of this study is to analyze the validity and reliability of the Behavioral and Instructional Management Scale developed by Martin and Sass (2010) for the adaptation of the Turkish version and the preschool teachers. The study was conducted on a total of 240 pre-school teachers, including 238 women and 2 men working in the state (n = 120) and private (n = 120) pre-school institutions. The obtained data were analyzed as a result of descriptive analysis. In order to examine the validity of the scale, explanatory factor analysis methods, Cronbach's Alpha internal consistency coefficient, split-half reliability and independent samples T-test were used for reliability. As a result of the study, it was found that the Behavior and Instructional Management Scale adapted to Turkish was sufficiently valid and reliable; It was found that there was a significant difference between the skill levels of the pre-school teachers and their classroom management skills, seniority, the type of institution they worked, the class size they provided education, the number of in-service training they receive; it was found that there was no difference between the type of school they graduated. In addition, when the attitude management behaviors of preschool teachers were examined according to the age of the students, meaningful differences were reached, while there was no difference when the teaching management attitudes were examined. 117

Bu çalışmanın temel amacı genel yaratıcılık ve bununla ilintili olarak sanatsal yaratıcılık göstergelerini ortaya çıkarmaktır. Bu genel amaç çerçevesinde ilkokul 1., 2., 3. ve 4. sınıf düzeyinde genel ve sanatsal yaratıcılık düzeyini belirleyecek özgün bir ölçek geliştirilmiş, genel ve sanatsal yaratıcılık ile alt bileşenlerine ilişkin ortalamalar arasındaki ilişkiler ortaya çıkartılmıştır. Ayrıca öğrencilerin sınıf düzeyi ile genel ve sanatsal yaratıcılık göstergeleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın katılımcılarını genel ve sanatsal yaratıcılık ölçeğinin geliştirilmesindeki katılımcılar (n:626) ve bu ölçeğin Eskişehir örneklemine uygulanması aşamasındaki katılımcılar (n:226) olmak üzere farklı katılımcı grupları oluşturmuştur. Ölçeğin geliştirilme aşamasının katılımcıları ilkokul, ortaokul ve bilim sanat merkezlerinde öğrenim gören toplam 852 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmanın amacına yönelik olarak; Genel yaratıcılık bağlamındaki akıcılık, esneklik ve orijinallik boyutlarına ek olarak sanatsal yaratıcılık boyutu da dikkate alınmış ve toplam yaratıcılık puanları hesaplanmıştır. Alanda yapılan benzer çalışmalar da incelenerek hazırlanan ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracının hazırlanması aşamasında yaratıcılığın akıcılık, esneklik ve orijinallik boyutları ile ilişkilendirilen farklı madde havuzları oluşturulmuş, madde havuzlarının uzman panellerinde görüşülmesi ve geliştirilmesi ile veri toplama aracına son hali verilmiştir. Maddelerin ölçek geliştirme aşamasında tek yönlü varyans analizi, korelasyon analizi ve çoklu karşılaştırma testlerine dayalı olarak gelişimsel geçerlik, puanlayıcılar arası ilişki ve boyutlar arası ilişkiye bakılmıştır.Araştırmada geliştirilen bu ölçek, genel yaratıcılığa ilişkin akıcılık, esneklik ve orijinallik boyutları ile sanatsal yaratıcılığa ilişkin kompozisyon, oran-orantı, çizgi, perspektif ve özgünlük boyutları ile ele almakta; genel ve sanatsal yaratıcılık arasındaki ilişkiyi ve ayrıca yaratıcılığın gelişimsel bağlamını sorgulamaktadır. Yapılan çözümlemeler sonucunda genel yaratıcılık göstergeleri ile sanatsal yaratıcılık göstergelerinin anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu, yaratıcılığa ilişkin tanılama bağlamında ayırt edicilik ortaya koyduğu, sanatsal yaratıcılığın ölçümlenmesi bağlamında da ayırt edicilik ortaya koyduğu belirlenmiştir. Ayrıca sınıf düzeylerine dayalı olarak gelişimsel bağlamda yapılan karşılaştırmada ise sınıf düzeyinde yaratıcılık boyutları arasındaki bağıntıların anlamlı olduğu belirlenmiştir. The aim of this study was to determine the indicators of artistic creativity that is related to general creativity. In this regard, an original scale was developed. Thanks to this scale, a measure to address the level of general and artistic creativity among primary school studentswas proposed, and the links across these types of creativity and their subcomponents were investigated.The participants of the study consisted of two samples. The first sample was involved for the development of the scale whereas the second group was involved for the implementation of the scale among participants in Eskişehir. During the process, approximately 850 primary, secondary and science-art centre students took part. In addition to artistic creativity, fluency, flexibility and originality of general creativity were taken into consideration. Validity and reliability analyses of the scale were made through detailed investigations of the studies in the field. During data collection, different measurement pools adressing the fluency, flexibility and originality components of creativity were constructed. Then, the experts discussed and interpreted the results to obtain the final version. They also conducted one–way analysis of variance, multiple comparisons, and correlations to explore developmental validity and relations across components and scores. Thanks to this scale, it is possible to handle general creativity with fluency, flexibility and originality dimensions and artistic creativity with composition, rate–proportion, perspective and originality. Furthermore, the scale questions the connections between general and artistic creativity and their bond with developmental creativity. As a result of the analyses, it was clear that general creativity and artistic creativity had a reasonable relation and their measures both had discriminant validity. Finally, it was also obvious that the higher the class levels the more meaningful was the extent of creativity. 208

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin performans değerlendirme sürecine ilişkin öğretmen algılarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015–2016 eğitim öğretim yılında Tekirdağ ili Çerkezköy ilçesinde görev yapan 537 öğretmen oluşturmaktadır. Elde edilen veriler SPSS ve LISREL yazılımları kullanılarak çözümlenmiştir.Öğretmenlerin kişisel özelliklerini belirlemek amacıyla bilgi formu hazırlanmıştır. Bilgi formu ile birlikte sunulan ölçme aracı 6 faktör ve 70 maddeden oluşmaktadır. Ölçme aracında; fikrim yok, tamamen katılıyorum, katılıyorum, katılmıyorum ve kesinlikle katılmıyorum seçeneklerinden oluşan 5'li likert tipi derecelendirme kullanılmıştır.Çalışmada, öncelikli olarak elde edilen verilerin açıklayıcı faktör analizi için uygun olup olmadığına, Kaiser Meyer Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett testi ile karar verilmiştir. Kaiser- Meyer-Olkin Katsayısı .97 olarak hesaplanmış ve faktör analizine uygun olduğu belirlenmiştir. Verilerin faktör analizi için uygun çıkması üzerine, ölçeğin yapı geçerliğini saptamak için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Ölçeğin faktör yapısını incelemek amacıyla, ölçekte yer alan maddelere temel bileşenler analizi ve dik döndürme tekniği uygulanmıştır. Varimaks dik döndürme tekniği kullanılarak faktör yükleri .40'ın altında olan ve birden fazla faktörde birbirine yakın faktör yükleri veren 10 madde ölçekten çıkartılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizinde elde edilen uyum indeks değerleri yeterli uyuma işaret etmektedir. Madde-toplam korelasyonlarının .66 ile .90 oranında değiştiği saptanmıştır. Ölçeğin bütününe ait Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayıları birinci faktörden altıncı faktöre doğru sırasıyla .95, .94, .95, .94, .93 ve .90'dur. Sonuç olarak okul müdürlerinin performans değerlendirme sürecine ilişkin öğretmen algılarını belirlemeye yönelik, geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış toplamda 6 faktörlü ve 60 maddeden oluşan ölçek elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Performans, performans değerlendirme, öğretmen performans değerlendirme, okul müdürü, ölçek geliştirme. The aim of this study is to develop valid and reliable evaluation method for performance evaluation process in order to assess teacher perceptions by school principals. The study was conducted on 537 teachers from 2015-2016 academic year in Cerkezkoy, Tekirdag. The collected data was analyzed by using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) and Linear Structural Relations (LISREL) softwares. In order to determine teachers' individual skills and characteristics, an information survey was prepared. The evaluation method including the survey consists of 6 factors and 70 items. The responses to the evaluation include `have no idea, strongly disagree, disagree, agree, strongly agree`.Using Kaiser Meyer Olkin (KMO) coefficient and Barlett test, the collected data was tested for whether it was suitable for explanatory factor analysis or not. The coefficient was found as .97 which confirmed that the data was suitable for the factor analysis. After the convenience analysis of the data, exploratory and confirmatory factor analyses were further performed to determine the construct validity of the scale. In order to examine the factor structure of the scale, basic component analysis and vertical rotation technique were applied to the items in the scale. Using the Varimax vertical rotation technique, 10 items with factor loads below .40 and values close to each other were removed from the scale. The concordance index values obtained from confirmatory factor analysis indicate adequate concordance. The item-total correlations ranged between .66 and .90. The Cronbach alpha internal consistency and reliability coefficients of the whole scale were .95, .94, .95, .94, .93, and .90 from the first factor to the sixth factor, respectively.As a result, the validated and reliable scale consisting of 6 factors and 60 items has been created and used to determine teacher perceptions of school principals for the performance evaluation process. Key Words: performance, performance evaluation, performance evaluation of teacher, school manager, school manager, scale development. 108

Sağlık, geçmişten bugüne insanlığın var olabilmesinin, yaşamsal faaliyetlerinin ve sürekliliğinin yegane temellerinden biridir. Tarihsel perspektifte değerlendirdiğimizde sağlık, tıp bilimi başta olmak üzere çok sayıda farklı bilime ve disipline kaynaklık etmektedir. Sağlıklı bir beden ve ruh yapısı ile sağlıklı bir sosyal çevre, günümüz modern toplumlarının önemli unsurları olarak değerlendirilmektedir. Gelişen teknoloji ile sağlık ve sağlığa dair uygulamaların da değiştiği görülmektedir. Kendi sağlık yönetimine aktif olarak katılabilen bireylerin, tıbbi bilgiye ihtiyaç duyduklarında başvuru kaynakları çeşitlenmiştir. Gelişen medya teknolojileri ve internet tabanlı elektronik kaynaklar, sağlık alanında da önemli başvuru mecralarından biri haline gelmiştir. Türkiye'de sağlık alanında reklam uygulamaları, ilgili mevzuat gereği yasaktır. İnternet ortamlarının reklam verenlerin yeni adresi olduğu dijital dünya, sağlık içerikli reklamların da sıklıkla kullanıcılara sunulduğu bir mecra olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan araştırmalar ve Ticaret Bakanlığına bağlı Reklam Kurulu Başkanlığı Basın Bülteni'nde 'sağlık' başlığı altındaki reklam içeriklerinin büyük çoğunluğunun da mecra olarak interneti kullanması, bu tespiti doğrulamaktadır. Bu çalışmanın amacı özellikle son dönemlerde yaygınlaşmaya başlayan 'e-sağlık' alanında yeni bir okuryazarlık ölçeği oluşturmak ve internet ortamında kullanıcıların karşısına çıkan 'sağlık' içerikli reklamları farkındalık düzeylerini ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi akademik birimleri oluşturmaktadır. Küme örnekleme yöntemi ile yürütülen çalışma kapsamında her fakülteden rastlantısal olarak seçilen öğrencilerden oluşan örneklem grubuna, çevrimiçi anket uygulanmış ve 733 katılımcıdan elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır. Çalışma neticesinde katılımcıların yarıdan fazlasının yeterli ve mükemmel düzeyde e-sağlık okuryazarı olduğu tespit edilmiş ayrıca okuryazarlık düzeyleri ile eğitim gördükleri fakülteler arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Benzer bir ilişki katılımcıların reklam farkındalığı söz konusu olduğunda da görülmektedir. Sağlıkla ilgili konularda `iletişim araçları içinde` internet güven duyulan ilk kaynakken, katılımcıların yarıdan fazlası ilgili mevzuat gereği sağlık içerikli reklam uygulamalarının yasak olduğunu bilmemektedir. Health is one of the fundamental aspects of existence of humanity, of vital activities, and their sustainability from past to present. When considered from a historical perspective, health is a resource for many scientific fields and disciplines, particularly the field of medicine. A healthy body, mental status and a healthy social environment are considered as important components of today's modern societies. With developing technology, health and health practices also change. Reference resources when in need for medical information by individuals who are actively involved in their own health management are diverse. Developing media technologies and the internet based electronic resources have become an important point of reference in the health field. Healthcare commercials are banned in Turkey due to relevant legislations. Digital world in which the internet platforms serve as the new address for commercials, it is also a platform where commercials with health related content are presented frequently to users. Research conducted and frequent use of the internet as the platform for commercial with `health` related content by the press bulletin of the Commercial Council Presidency serving under Ministry of Commerce support this identification.The purpose of this study is to develop a new scale for literacy in 'ehealth' which is becoming more prominent lately and to investigate the awareness levels of users on commercials with 'health' related content. Academic departments at Ankara Hacı Bayram Veli University constitute the population of the study. A cluster sampling method was used in the study and the sampling group consists of students randomly selected from each academic department. An online survey was implemented and the responses collected from 733 participants were analyzed.The findings showed that more than half of the participants' ehealth literacy levels were sufficient and excellent. Additionally, a significant relationship was found between literacy levels and the academic departments they study in. A similar relationship is seen in the commercial awareness of participants. While the internet is the first source considered to be reliable among `communication tools` in relation to health, more than half of the participants do not know that commercials with health related content are not allowed due to related legislations. 129

Bu çalışmanın amacı Akdeniz Bölgesi'nde alkol kullanan bireylerde aleksitimi ile pozitif ve negatif duygudurum arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmaya gönüllü katılan bireylerin alkol kullanım sıklıkları, aleksitimi düzeyleri, pozitif ve negatif duygudurumları incelenmiştir.Türkiye Bağımlılık ve Ruh Sağlığı Haritası Çalışması'nda yer alan dokuz demografik bölgeden biri olan Akdeniz Bölgesi içerisinde yaşayan ve 18 yaşın üstünde olan 2800 kişi çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Örneklem çeşitli çalışma ve kamu alanlarından seçilmiştir. Toplam örneklemin %49,8'i kadın (n=1395), %50,2'si erkektir (n=1405) ve yaş ortalaması 33,2'dir.Verilerin toplanmasında demografik bilgilere ilişkin soruların yer aldığı araştırmacı tarafından hazırlanmış Sosyodemografik Bilgi Formu, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği (PNDÖ) ve 20 Maddelik Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) kullanılmıştır.Çalışmanın verileri SPSS21 kullanılarak analize tabi tutulmuştur. Verilerin analizinde Tukey Tek Yönlü ANOVA Analizi ve Lineer Regresyon kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda negatif duygudurumu ile alkol bağımlılığı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Katılımcıların alkol kullanım sıklıkları ile negatif duygudurumları arasındaki ilişki incelendiğinde, alkol kullanmayanlar ile haftada 1-2 defa alkol kullananlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Alkol bağımlılığı, Aleksitimi, Negatif duygudurum, Pozitif duygudurum. This study investigates the relationship between alexithymia and the positive and negative affect in alcohol consumers in Mediterranean Region. Alcohol consumption frequency, alexithymia levels, positive and negative affect of the volunteers were examined.The sample consists of 2800 people who are 18 years old or older and live in Mediterranean Region, which is one of the nine demographic regions that takes place in The Study of Turkey's Addiction and Mental Health Map. The samples were chosen from various workplaces and public spaces. 49,8 percent of the participants were female (n=1395) while 50,2 percent of them were male (n=1405) and average age is 33,2.The data has been collected by using Toronto Alexithymia Scale, Positive and Negative Affect Schedule and Socio-demographic Background Form, which were created by the researcher.The data has been been analyzed by using SPSS21. Tukey One-way ANOVA Analysis and Linear Regression have been used for the analysis.As a result of this study, a positive correlation between negative affect and alcohol addiction was found. The examination of the relationship between alcohol consumption frequency and negative affect of the participants showed a statistically-meaningful difference between alcohol non-users and those who consume once or twice a week.Keywords: Alcohol Addiction, Alexithymia, Negative affect, Positive affect. 71

Bu araştırmada, çocuk haklarına yönelik ebeveyn tutumları ile ortaokul öğrencilerinin çocuk hakları farkındalık düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Ebeveynlerin çocuk haklarına yönelik tutumları ile öğrencilerin çocuk hakları farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla hazırlanan bu çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim öğretim yılında Van ili İpekyolu, Edremit ve Tuşba ilçelerine bağlı okullarda öğrenim görmekte olan ve random yöntem ile belirlenmiş 240 ortaokul öğrencisi ile bu öğrencilerin ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilere ve ebeveynlerine uygulanmak üzere iki farklı ölçme aracı kullanılmıştır. Öğrencilerin çocuk haklarına yönelik farkındalık düzeylerini belirlemek amacıyla Zöğ (2008) tarafından geliştirilen `Çocuk Hakları Ölçeği` ile ebeveynlerin çocuk haklarına yönelik tutumlarını saptamak amacıyla Yurtsever Kılıçgün (2009) tarafından geliştirilen `Ebeveyn Çocuk Hakları Tutum Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin çocuk hakları farkındalık düzeylerinin cinsiyet, anne-baba eğitim durumu ve aile gelirlerine göre farklılaşmadığı, buna karşın ebeveynlerinin medeni durumuna ve devam ettikleri sınıf değişkenine göre anlamlı farklılaştığı görülmektedir. Ayrıca ebeveynlerin çocuk haklarına yönelik tutumları ebeveyn yaşına, eğitim durumuna, mesleklerine, gelir durumlarına ve medeni durumlarına göre değişmemektedir. Bununla birlikte araştırmada öğrencilerin çocuk hakları farkındalık düzeyleri ile ebeveynlerin çocuk hakları tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiş dolayısıyla bu iki değişken arasında bir neden-sonuç ilişkisinden söz edilememektedir. In this study, the relationship between parental attitudes towards children's rights and perceived levels of children's rights in terms of various variables was investigated. In this study, which was prepared to determine the relationship between the attitudes of parents towards children's rights and children's awareness of children's rights, relational screening model was used from general survey models of quantitative research methods. The sample of the study consists of 480 students, 10-14 years old students attending state schools of Ministry of National Education in Tusba, Ipekyolu and Edremit districts of Van province during the 2016-2017 academic year. Two different measure ment tools were used for the students and their parents. `Child Rights Scale` developed by Zöğ (2008) was used to determine students' awareness of children's rights. `Parent Child Rights Attitude Scale` developed by Yurtsever Kılıçgün (2009) was used to determine the attitudes of parents towards children's rights.As a result of the research, it is seen that children's rights level does not differ according to gender, parental education level and family income, while their parents differ significantly according to their marital status and the class variable they continue. In addition, parents' attitudes towards children's rights do not change according to parental age, education, occupation, income status and marital status. However, there is no statistically significant relationship between the children's rights awareness level of the students and the children's rights attitudes of parents. Therefore, a causal relationship between these two variables can not be mentioned. 113

In today’s world where it is an undisputed fact that one of the most important competitive sources for enterprises is qualified labor force and a valid performance evaluation system is needed to manage this power in enterprises. This research has been planned and conducted in order to develop a sector specific measurement tool for the housekeeping staff which works in the hospitality business sector. For this purpose, firstly a literature review has been made and a conceptual framework on performance evaluation and housekeeping has been tried. Then, development of expressions, structuring of the scale and data analysis were completed by applying the scale development steps. In this process, face-to-face interviews were conducted in order to determine the expressions. The universe of the study consists of 434 housekeeping personnel working in the accommodation companies (21-3 star, 18-4 star and 15-5 star) in Ankara province. The data obtained from the research were analyzed with confirmatory and exploratory factor analyzes and structural equation model. As a result of the analyzes, it was concluded that a valid and reliable scale was developed to evaluate the performance of housekeeping staff. In addition, factors affecting individual performance were also investigated and statistically significant relationships were found between organizational commitment, perceived stress and freedom of decision and individual performance. KABUL VE ONAY i YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ii ETİK BEYAN iii İTHAF iv TEŞEKKÜR v ÖZET vi ABSTRACT vii İÇİNDEKİLER viii TABLOLAR DİZİNİ xiii ŞEKİLLER DİZİNİ xiv GİRİŞ 1 1. BÖLÜM: PERFORMANS VE PERFORMANS DEĞERLENDİRME KAVRAMLARI İLE 360 DERECE PERFORMANS DEĞERLENDİRME YÖNTEMİNİN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ 7 1.1. PERFORMANS KAVRAMI 7 1.2. PERFORMANS DEĞERLENDİRME KAVRAMI 8 1.3. PERFORMANS DEĞERLENDİRME KAVRAMININ GELİŞİM SÜRECİ 10 1.4. PERFORMANS DEĞERLENDİRMENİN ÖNEMİ 14 1.5. PERFORMANS DEĞERLENDİRMENİN AMAÇLARI 15 1.6. PERFORMANS DEĞERLENDİRMENİN FAYDALARI 16 1.6.1. Çalışan Açısından Faydaları 16 1.6.2. Yönetici Açısından Faydaları 17 1.6.3. Kurum Açısından Faydaları 18 1.7. PERFORMANS DEĞERLENDİRME SİSTEMİNİN TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLER 19 1.7.1. Güvenilirlik 19 1.7.2. Geçerlilik 20 1.7.3. Pratiklik 20 1.7.4. Adalet 21 1.8. PERFORMANS DEĞERLENDİRME SÜRECİ 21 1.8.1. Değerlendirme Kriterlerinin Belirlenmesi 22 1.8.2. Değerlendirme Standartlarının Belirlenmesi 23 1.8.3. Değerlendirme Döneminin Belirlenmesi 24 1.8.4. Değerlendirme Yönteminin Belirlenmesi 24 1.8.5. Değerlendiricilerin Belirlenmesi 25 1.9. PERFORMANS DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 25 1.9.1. Performans Değerlendirmede Geleneksel Yöntemler 25 1.9.1.1. Sıralama Yöntemi 26 1.9.1.2. Zorunlu Dağılım Yöntemi 27 1.9.1.3. Grafik Derecelendirme Ölçeği 28 1.9.1.4. Kritik Olay Yöntemi 28 1.9.1.5. Kontrol Listesi Yöntemi 29 1.9.1.6. Davranışsal Değerlendirme Ölçekleri 29 1.9.2. Performans Değerlendirmede Modern Yöntemler 29 1.9.2.1. Direkt İndeks Yöntemi 30 1.9.2.2. İş Standartları Yöntemi 30 1.9.2.3. Değerlendirme Merkezi Yöntemi 31 1.9.2.4. Psikolojik Değerlendirmeler 31 1.9.2.5. Kurumsal Karne Yöntemi 31 1.9.2.6. Amaçlara Göre Performans Değerlendirme Yöntemi 32 1.9.2.7. Hedeflere Göre Performans Değerlendirme Yöntemi 32 1.9.2.8. 360 Derece Performans Değerlendirme Yöntemi 32 1.9.2.8.1. 360 Derece (Geri Bildirim) Kavramı 33 1.9.2.8.2. 360 Derece Performans Değerlendirme Sisteminin Özellikleri 35 1.9.2.8.3. 360 Derece Performans Değerlendirme Sisteminin Faydaları 36 1.9.2.8.4. 360 Derece Performans Değerlendirme Sisteminin Amaçları 37 1.9.2.8.5. 360 Derece Performans Değerlendirme Sisteminin Tercih Edilme Nedenleri 37 1.9.2.8.6. 360 Derece Performans Değerlendirme Sisteminin Değerlendiricileri 38 2. BÖLÜM: KURUM EV İDARESİ (KAT HİZMETLERİ) BÖLÜMÜ, ÖNEMİ, PERFORMANS YÖNETİMİ 43 2.1. KURUM EV İDARESİ (KAT HİZMETLERİ) YÖNETİMİNİN KAVRAMSAL AÇIDAN İNCELENMESİ 43 2.1.1. Kurum Ev İdaresi (Kat Hizmetleri) Bölümünün Anlamı ve Önemi 43 2.1.2. Kurum Ev İdaresi (Kat Hizmetleri) Bölümünün Faaliyet Alanları 45 2.1.3. Kurum Ev İdaresi (Kat Hizmetleri) Bölümünün Organizasyon Yapısı 46 2.1.4. Kurum Ev İdaresinde (Kat Hizmetlerinde) Çalışan Personelin Nitelikleri ve Görevleri 50 2.1.4.1. Kat Hizmetleri Yöneticisi 51 2.1.4.2. Kat Yönetici Yardımcısı 52 2.1.4.3. Kat Şefleri 53 2.1.4.4. Oda Hizmetlileri (Maid/Vale) 54 2.1.4.5. Meydancılar 55 2.2. KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE KURUM EV İDARESİ (KAT HİZMETLERİ) YÖNETİMİ 55 2.3. KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE KURUM EV İDARESİ (KAT HİZMETLERİ) YÖNETİMİ SÜRECİ VE PERFORMANS YÖNETİMİ İLİŞKİSİ 58 2.4. KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE PERFORMANS ÖLÇMENİN ANLAMI VE ÖNEMİ 60 2.5. KONU İLE İLGİLİ YAPILAN ARAŞTIRMALAR 63 2.5.1. Yurtdışında Yapılan Çalışmalar 64 2.5.2. Yurtiçinde Yapılan Çalışmalar 65 3. BÖLÜM: YÖNTEM 75 3.1. ARAŞTIRMANIN TASARIMI 75 3.2. ARAŞTIRMANIN EVRENİ VE ÖRNEKLEM 77 3.3. VERİ TOPLAMA ARACININ GELİŞTİRİLMESİ 83 3.3.1. Ulusal ve Uluslararası Literatürün İncelenmesi 83 3.3.2. Odak Grup Görüşmeleri 84 3.3.2.1. Odak Grup Görüşmelerinin Aktarılması 85 3.3.3. Madde Havuzunun Oluşturulması 89 3.3.4. Taslak Ölçeğin Örneklemden Seçilmiş Küçük Bir Gruba Uygulanması 90 3.3.5. Veri Toplama Aşaması (Ana Uygulamanın Yapılması) 91 3.3.6. Veri Toplama Araçları 91 3.3.7. Veri Analizi 94 3.3.7.1. Ölçek Geliştirme 94 3.3.7.2. EİPPDÖ ve Ortaya Çıkacak Alt Bileşenleri Etkileyen Etmenler 95 3.3.8. Araştırmanın Sınırlılıkları 95 4. BÖLÜM: BULGULAR 97 4.1. KATILIMCILARA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 97 4.2. ÖLÇEK BULGULARI 99 4.2.1. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) 99 4.2.2. Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) 103 4.3. ÖRGÜTSEL BAĞLILIK, ALGILANAN STRES VE KARAR SERBESTLİĞİ ÖLÇEKLERİNİN YAPI GEÇERLİLİĞİ ANALİZLERİ 110 4.3.1. Örgütsel Bağlılık Ölçeği 110 4.3.2. Algılanan Stres Ölçeği 111 4.3.3. Karar Serbestliği Ölçeği 112 4.4. PERFORMANS ALGISINI ETKİLEYEN ETMENLERİN ANALİZ SONUÇLARI 113 4.4.1. İlişki Analizi 114 4.4.2. Ev İdaresi Personeline Yönelik Performans Değerlendirme Ölçeği’ni (EİPPDÖ) Etkileyen Etmenlere Dair Regresyon Analizi Sonuçları 116 4.4.3. Ev İdaresi Personeline Yönelik Performans Değerlendirme Ölçeği (EİPPDÖ)-İşe Yönelik Bilgi Beceri Algısını Etkileyen Etmenler 117 4.4.4. Ev İdaresi Personeline Yönelik Performans Değerlendirme Ölçeği (EİPPDÖ)-İş Yerine Uyum Algısını Etkileyen Etmenler 119 4.4.5. Ev İdaresi Personeline Yönelik Performans Değerlendirme Ölçeği (EİPPDÖ)-İşin Sükûnetle Yapıldığına İlişkin Algıyı Etkileyen Etmenler 120 5. BÖLÜM: TARTIŞMA 121 5.1. EV İDARESİ PERSONELİNE YÖNELİK PERFORMANS DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİNE İLİŞKİN BULGULARIN TARTIŞILMASI 121 5.2. BİREYSEL PERFORMANS ALGISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERE İLİŞKİN BULGULARIN TARTIŞILMASI 124 5.2.1. Örgütsel Bağlılık İle Bireysel Performans Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 125 5.2.2. Algılanan Stres İle Bireysel Performans Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 126 5.2.3. Karar Serbestliği İle Bireysel Performans Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 126 6. BÖLÜM: SONUÇ VE ÖNERİLER 128 6.1. SONUÇ 128 6.2. ÖNERİLER 130 KAYNAKÇA 132 EKLER 159 İşletmeler için en önemli rekabet kaynaklarından birinin nitelikli iş gücü olduğunun tartışmasız bir gerçek olduğu günümüzde, işletmelerde bu gücün yönetilmesi için sağlıklı bir performans değerlendirme sistemine ihtiyaç vardır. Bu araştırma, konaklama sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde çalışan ev idaresi (kat hizmetleri) personelinin performanslarını değerlendirmeye yönelik olarak sektöre özel bir ölçüm aracı geliştirilmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Bu amaçla öncelikle literatür taraması yapılmış, performans değerlendirme ve kat hizmetleri konularında bir kavramsal çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır. Daha sonra ölçek geliştirme adımları uygulanarak ifadelerin geliştirilmesi, ölçeğin yapılandırılması ve veri analizleri tamamlanmıştır. Bu süreçte, ifadelerin belirlenmesi için yüz yüze görüşmeler yapılmış, taslak ölçek oluşturulduktan sonra küçük bir gruba uygulama yapılarak ölçeğin nihai şekli verilmiştir. Araştırmanın evrenini Ankara ilinde faaliyet gösteren 54 adet (21 adet 3; 18 adet 4 ve 15 adet 5 yıldızlı olmak üzere) konaklama işletmesinde çalışan 434 ev idaresi (kat hizmetleri) personeli oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizleri ve yapısal eşitlik modeli ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda ev idaresi (kat hizmetleri) personelinin performansını değerlendirmeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirildiği sonucuna varılmıştır. Bunun yanında bireysel performansı etkileyen faktörler de incelenmiş ve örgütsel bağlılık, algılanan stres ve karar serbestliği ile bireysel performans arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.

Bu çalışmada internet bağımlılığı, dürtüsellik, materyalizm, yalnızlık, yaşam doyumu, depresyon-anksiyete-stres değişkenlerinin kompulsif çevrimiçi satın alma davranışı ile ilişkisi araştırılmıştır. Araştırmaya Türkiye'nin farklı illerinden toplam 578 gönüllü kişi katılmıştır. Araştırmanın ilk adımında 'Bergen Shopping Addiction' ölçeğinin çevrimiçi alışverişlerde kullanılmak üzere Türkçe uyarlama çalışması için geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Sonraki adımda ise; kompülsif çevirimiçi satın alma davranışını çalışma değişkenlerinin ne derece yordadaığı regresyon analizi kullanılarak belirlenmiştir. Daha sonra ise kompulsif çevrimiçi satın alma davranışı ve ilişkili değişkenler arasındaki olası aracı değişkenlerin rolünü belirleyebilmek amacıyla aracı değişken (mediatör) modelleri test edilmiştir (Hayes, 2013). Sonuçlar internet bağımlılığı, dürtüsellik, depresyon-anksiyete-stres ve materyalizmin kompulsif çevrimiçi satın alma davranışını yordadığını göstermiştir. Ayrıca internet bağımlılığının kompulsif çevrimiçi satın alma davranışı üzerindeki dolaylı etkisinin materyalizm; depresyon-anksiyete-stresin kompulsif çevrimiçi satın alma davranışı üzerindeki dolaylı etkisinin ise internet bağımlılığı aracı rolüyle olduğu görülmüştür. Son olarak araştırmanın sonuçları, güçlü yönleri, kısıtlılıkları ve gelecek çalışmalar için öneriler literatür ışığında tartışılmıştır. In this study, the relationship of internet addiction, impulsivity, materialism, loneliness, life satisfaction, depression-anxiety-stress variables with compulsive online buying behavior was investigated. Totaly 578 volunteers from several city of Turkey participated to this research. In the first stage of research, validity and reliability analysis of Turkish adaption work of Bergen hopping Scale was done for the usage of online buying. In the next stage; mediator model was tested to determine its role on study variables and compulsive online buying behavior (Hayes, 2013). The findings have shown that; internet addiction, impulsivity, depression-anxiety-stress and materialism predicts compulsive online buying behavior. In addition, the indirect effect of internet addiction on compulsive online buying behavior through materialism; the indirect effect of depression-anxiety-stress on compulsive online buying behavior was found to be mediated by the role of internet addiction. Finally, the results of the study, its strengths, limitations and recommendations for future studies was discussed in the light of the literature. 125

Bu araştırmanın amacı tıpta uzmanlık alan tercihlerine etki eden faktörleri tespit etmektir. Araştırma kapsamında uzmanlık alan tercihine etki eden faktörler, bu tercihleri etkileyen nedenler ve son yıllarda hekim tercihlerindeki önemli değişiklikler incelenmiş, ayrıca Türkiye'de insan kaynaklarının geliştirilmesine katkıda bulunmak hedeflenmiştir. Araştırma karma araştırma yöntemi ile yürütülmüş, keşfedici sıralı araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma üç aşama olarak tasarlanmıştır. Bu aşamalar: keşfedici, ölçme aracı geliştirme ve ölçme aracını uygulamadır. Araştırmanın keşfedici aşamasında 14 uzman hekim ile ortalama 43 dakika süren yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile nitel veriler toplanmış, bulgular betimsel ve içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında nitel analiz sonucunda elde edilen verilerden yola çıkılarak ölçme aracı geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçme aracı sonuçların bütüncül bir şekilde yansıtılması amacıyla tıp fakültesi öğrencileri ile uzmanlık sınavına hazırlanan toplam 502 kişi üzerinde uygulanmıştır.Araştırmada nitel bulgular 4 tema altında yapılandırılmıştır. Bu temalar; tıpta uzmanlık branşlarına etki eden faktörler, son yıllarda hekimlerin değişen tercihlerine ilişkin nedenler, değişen tercihlerin ileriki yıllarda oluşturabileceği problemlere ilişkin sorunlar ve sorunların önüne geçebilmek için yapılan öneriler olarak gruplandırılmıştır.Araştırma sonucunda katılımcıların görüşlerine göre hekimlerin tıpta uzmanlık alan tercihine etki eden faktörler bireysel, mesleki ve sistemsel faktörler olarak sınıflandırılmıştır. Tıpta uzmanlık alan tercihlerini etkileyen birçok faktör olsa da araştırma sonucunda bireysel faktörlerden kişilik özelliklerinin uzmanlık alan tercihinde önemli olduğu, mesleki faktörlerden branşın mortalite oranı, taşıdığı risk ve şiddete maruz kalma durumunun ve sistemsel faktörlerden performansa dayalı ek ödeme uygulamasının bu seçimi etkilediği ve yön verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca son yıllarda tercih eğilimlerinin değiştiği, hekimlerin tercihlerinin klinik branşlardan preklinik branşlara doğru kaydığı bu nedenle ileride çok tercih edilen alanlara yığılma olacağı, önlem alınmazsa bu durumun hastalar açısından nitelikli sağlık hizmeti alamama, sağlık sistemi açısından ise hizmette aksamalara neden olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında nitel verilere dayalı olarak 42 madde ve 7 boyuttan oluşan `Hekimlerin Branş Tercih Eğilimleri Ölçeği` geliştirilmiş, bu ölçek ile nitel verilerin nicel veriler ile desteklendiği sonucuna ulaşılmıştır. The aim of this study is to determine the factors affecting the preferences of specialization in field of medicine. Within the scope of the research, the following were studied: factors that affect preferences of field of specialization by physicains, the reasons for such preferences, significant changes in decision-making in recent years and also important were deductions made in order make suggestions decision-making and development of human resources for health in Turkey.Mix̄ed research methods and exploratory sequential research design were used. The research was designed in three stages: explorative, measurement tool development and application of measurement tool. In the ex̄plorative phase of the study, qualitative data were collected from 14 specialist physicians using semi-structured questionnare through interviews that lasted on avarage for 45 minutes. The findings were analyzed with descriptive and content analyses methods. In the second stage of the study, the measurement tool was developed from the data obtained from the qualitative analyses during the first stage. The developed measurement tool was applied to medical school students and the physicians prepared for the specialization exam. A total number of 502 participants were recruited for the second stage. Qualitative findings from the second stage were structured under 4 themes. These themes are: the factors affecting the specialization into various field of medicine, the reasons for changing preferences of the physicians in recent years, future challenges related to changing preferences and suggestions made to prevent potential problems identified.According to the results of the research, the factors affecting the physicians' preference of specialty in medicine were classified as individual, occupational and about systemic factors. Although there are many factors that affect the preferences of medical field, it is concluded that the personality traits of individuals and mortality rates associated with the branch or field of medicine are the most significan professional factors, while the risks and the exposure to violence and the application of the additional payment based on the performance of candidates are the systemic factors that affect selections and preferences. 191

Bu çalışma, David Purpura tarafından geliştirilen Erken Sayı Ölçeklerinin (2015) Türk dili ve kültürüne uyarlanması için yürütülen nicel bir çalışmadır. Uyarlanan bu ölçek 12 farklı alt ölçekten ve toplam 71 maddeden oluşmaktadır. Alt ölçekler sırasıyla birebir sayma ve kardinal, grup oluşturma, gruplara göre sayma, hızlı sayma, sayı karşılaştırma, grup karşılaştırma, sıralama, sayı tanıma, miktar-sayı eşleştirme, hikayeleştirilmiş problemler, toplama ve çıkarma bölümlerinden oluşmaktadır. Süreç, Uluslararası Test Komisyonu (2017) tarafından yayınlanan uyarlama aşamaları takip edilerek gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında, ölçeğin araştırma için kullanılması ve uygulanması için ölçek geliştirici ile iletişime geçilip izin alınmış ve materyaller istenmiştir. Ölçek materyalleri, İngiliz dili uzmanları tarafından Türkçeye çevrilmiş ve çevrilen ölçek konu alan uzmanları tarafından incelenmiştir. Anaokullarında uygulamaya başlamadan önce Milli Eğitim Bakanlığı'ndan uygulama izni alınmış ve uygulama uygunluğu için ilgili okulların yöneticileri ile görüşülmüş ve araştırma süreci hakkında bilgi verilmiştir. Uygulama odası ihtiyacı ve uygulama süresinden dolayı uygun örnekleme yöntemi ile pilot çalışmaya beş yaş 18 gönüllü çocuk, ana uygulamaya beş yaş 363 gönüllü çocuk dahil edilmiştir. Ölçeğin test tekrar test güvenirlik çalışması için ise aynı örneklem içerisinden 72 çocuğa tekrar uygulama yapılmıştır. Veri toplama araçları olarak Erken Sayı Ölçekleri, Çocuk Onay Formu ve Aile İzin Formları kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analiz edilmesi için LISREL programı kullanılarak Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmış, SPSS programı ile test tekrar test katsayıları, alt testler arası korelasyonlar ve TAP (Test Analysis Program) bilgisayar programı ile madde istatistikleri hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, Erken Sayı Ölçeklerinden birebir sayma ve kardinal, grup oluşturma, gruplara göre sayma, hızlı sayma, sayı karşılaştırma, sıralama, sayı tanıma, miktar-sayı eşleştirme, hikayeleştirilmiş problemler ve toplamanın beş yaş grubu için geçerli ve güvenilir olduğu kabul edilmiştir. Çıkarma ve grup karşılaştırma alt ölçeklerinin ise kullanılamayacağı sonucuna ulaşılmıştır. This research aims to adapt ''Preschool Early Numeracy Scales'' developed by David Purpura (2015) into Turkish language and culture. It has 71 items and 12 subscales which are one to one counting/cardinality, counting a subset, counting by category, subitizing, number comparison, set comparison, number order, number identification, set to numerals, story problems, addition and subtraction. In this process, test adaptation guidelines published by International Test Commission (2017) are followed. Firstly, to use and apply this scale, the researcher received permission from scale developer and asked for the materials. Next, the scale is translated into Turkish by English language experts and examined by experts in early childhood education. Secondly, the researcher obtained permission from the Ministry of National Education before conducting research in preschools and then contacted with preschool administrators. The research processes are explained. Due to the need for empty and silent room and having a long research process, appropriate preschools are chosen. After the pilot study with 18 volunteered children, by using conventional sampling method, five years old 363 volunteered children were included into research. For test retest reliability studies, 72 volunteered children participated from the same sample. Child consent form, parent consent form and Preschool Early Numeracy Scales are the instruments of this research. Lastly, to analyze data, LISREL program for confirmatory factor analysis, SPSS program for test retest reliability and correlations between subscales and TAP (Test Analysis Program) for item analysis are used. The results of this study showed that within the Preschool Early Numeracy Scales, one to one counting/cardinality, counting a subset, counting by category, subitizing, number comparison, number order, number identification, set to numerals, story problems and addition subscales are appropriate to conduct a research with five years old children. However, set comparison and subtraction subscales are not appropriate to conduct a research. 167

Bu çalışmada çocuk ve ergenlerde Tikler için Uyarıcı Dürtü Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Tik bozuklukları ile diğer bozukluklar arasında ayrımı yapmak, tik yapmadan önce gelen uyarıcı dürtüleri tanımlayabilmek için ölçeğe ihtiyaç vardır. Araştırmanın hedefi bu eksikliğe ve literatüre katkı sağlamaktır.Araştırma Adana ve Ankara ilinde hizmet veren 2 hastanede tedavi gören 102 çocuk ve ergen ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Tikler için Uyarıcı Dürtü Ölçeği (TUDÖ), Yale Genel Tik Ağırlığını Derecelendirme Ölçeği (YGTADÖ) ve Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) kullanılmıştır. Uyarlama çalışmasında önce geçerlik ve güvenirlik incelenmiştir. Geçerlik incelemesi için AFA ve DFA yapılmıştır. Ölçeğin güvenirlik incelemesi için Cronbach's Alfa iç tutarlılık ve eşdeğer test korelasyonuna bakılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi ve güvenirlik testleri için SPSS 21.0, doğrulayıcı faktör analizi için SPSS Amos 25.0 kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda TUDÖ' nün çocuk ve ergenlerde uygulanması için yeterli geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğu saptanmıştır. Ayrıca TUDÖ ile YGTADÖ arasında düşük düzey, pozitif ve anlamlı bir korelasyon olduğu, TUDÖ ile GGA arasında anlamlı bir ilişki ortaya çıkmamıştır. The aim of this study is to performe on the validity and reliability of the PUTS anmong children and adolescent. To differentiate the tic disorders from the other disorders a scale to diagnose the premonitory urges before the tic is needed. The main purpose of this study is to contribute to the literature.This study is performed on 102 children and adolescents who have been treated in 2 hospitals in Adana and Ankara. Personal information form, Premonitory Urge for Tics Scale (PUTS), Yale Global Tic Severity Scale (YGTSS) and Strength and Difficulties Questionniare (SDQ) werw used to gather the data.The validity and reliability have been investigated in this adaptation study. EFA and CFA have been performed to investigate the validity. Cronbach's Alpha internal consistency ceofficiend and Equivalent tesr correlation were used to investigate the reliability of the scale. SPSS 21.0 was used for exploratory factor analysis and reliability tests, and SPSS Amos 25.0 was used for confirmatory factor analysis.The results of these analysis proved that PUTS for children and adolescents had sufficient validity and reliability. Also a positive and significant but a weak correlation between PUTS and YGTSS but not a significant correlation between PUTS and SDQ have been detected. 98

Günlük hayatta ya da çalışma ortamında karşılaşılan karar verme problemlerinde yaşanan en önemli zorluklardan biri, birden fazla ölçüt, seçenek ve/veya paydaşı içermeleridir. Bu tarz karar verme problemlerinde sıklıkla kullanılan çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), karar vericiler tarafından tercih edilmesini sağlayan sistematik ve anlaşılır yapısına karşın, yöntemin ana uygulamalarından biri olan ikili karşılaştırmalarda en sık kullanılan sayısal ölçek açılarından yetersizlikler de içermektedir. AHS, alternatiflerin sözel olarak karşılaştırılması ve bu sözel karşılaştırmaların bir sayısal ölçeğe göre sayısal puanlara çevrilmesi prensibiyle uygulanır. AHS'de kullanılan sayısal ölçek aynı zamanda yöntemin `tutarlılık` adı verilen en önemli karakterinden biri üzerinde etkilidir.Bu çalışma, AHS'de en sık kullanılan sayısal ikili karşılaştırma ölçeği olan Temel Ölçek ile AHS'nin öne sürülüşünden beri (Saaty, 1980) önerilmiş olan diğer ana sayısal ikili karşılaştırma ölçeklerinin karşılaştırmasını içermektedir. Bu karşılaştırmalar sırasında öncelikle Temel Ölçek'in yetersizlikleri belirtilmiş; bu yetersizlikleri gidereceği düşünülen yeni bir ölçek önerilmiş; sonrasında ise bütün ölçeklerin genel özellikleri analiz edilmiştir. Bu analizler yapılan geniş kapsamlı simülasyonlarla test edilmiş ve daha sonra bütün ölçekler bir örnek karar verme uygulaması üzerinde değerlendirilerek AHS için fayda ve sakıncaları yorumlanmıştır. One of the most significant difficulties in daily life or business decision problems is that they often involve multiple criteria, alternatives and/or stakeholders. Analytic Hierarchy Process (AHP) is one of the most widely used multi-criteria decision making tools in such problems. Despite its wide acceptance due to its systematic and simple procedure, AHP has limitations especially in terms of the numerical comparison scale used in one of its core steps: Pairwise comparisons. AHP is based on verbal comparison of alternatives, which are then converted to numerical scores with a one-to-one mapping between the verbal comparisons and and a numerical scale. The choice of numerical scale affects one of the most important characteristics of pairwise comparisons, which is named as `consistency`. This study includes the comparison of the most widely used numerical pairwise comparison scale (Fundamental Scale) with other main numerical scales that have been suggested since the first foundation of AHP (Saaty, 1980). In the comparison procedure, the limitations of Fundamental Scale are identified, a new scale is proposed considering these limitations, and characteristics of all numerical pairwise comparison scales are analyzed. These analyses are tested with extensive simulations. All numerical scales are evaluated on an example decision making problem. Lastly, the advantages and disadvantages of the numerical scales are presented. 134

Bu çalışmada, psikolojik sözleşme taraflarından işgörenin algısı analiz edilmeye çalışılmıştır. Psikolojik sözleşme, işletme ile işgören arasında karşılıklı beklenti ve yükümlülükleri içeren ve işgörenin algısıyla şekillenen bir sözleşme türüdür. Günümüz iş hayatı içerisinde farkı yaratanın insan olduğu kabul edilmiş olup psikolojik sözleşmenin belirlenmesinde önemli rol oynayan işgörenin algısı demografik verilerle ele alınmıştır.Bu çalışma ile işletmelerdeki psikolojik sözleşmelerin taraflarından biri olan işgörenlerin algısını ölçmeye ve bu algının demografik özelliklerine göre farklılıklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.Bu sebeple İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Teknoloji Geliştirme Merkezi'nde faaliyet gösteren firmalarda çalışanların katılımı ile araştırma gerçekleşmiştir. Araştırma sonuçlarına göre çalışmaya katılan 177 katılımcının psikolojik sözleşme maddelerinden en çok Çalışma Şartları alt ölçeğini oluşturan maddelerin gerçekleştiği söylenebilir. Diğer alt ölçekler olan Duygusal/İlişkisel Yön ve Başarı alt ölçekleri ile ilgili olarak vaat edilen düzeyde gerçekleşmediği söylenebilir. In this dissertation, the perception of employees from psychological contractual parties has been tried to be analyzed. Psychological contract is a type of contract that includes mutual expectations and obligations between the enterprise and the employee and is shaped by the perception of the employee. People maket the difference in today's business life. The perception of the employee who plays an important role in determining the psychological contract is dealt with demographic data.With this study, it is aimed to measure the perception of employees who are one of the parties of psychological contracts in companiesand to show their differences according to demographic characteristics of this perception.For this reason, research was carried out with the participation of the employees working in the Technology Development Center of İzmir Institute of Technology (IZTECH). According to the results of the study, it can be said that the items which constitute the Working Conditions subscale are the most frequently seen items of the psychological contract articles of 177 participants. Other subscales, Emotional / Relational Direction and Success subscales about the promised level does not occur 120

Bu çalışmada Kurumsal Kaynak Planlama Sistemlerinin şirket performansına etkileri analiz edilerek, bu sistemler hakkında farkındalık yaratmak ve şirketlerin ERP sistemlerine gerekli önemi vermelerini sağlamak hedeflenmiştir. Kurumsal Kaynak Planlama Sistemlerinin yazılımları, danışmanlık hizmetleri, şirketler için bir gider kalemidir ancak, şirketler bu sistemleri doğru ve etkin bir şekilde kullanarak iş süreçlerini kolaylıkla yönetebilir, yeniliklere hızlıca adapte olabilir, anlık rapor alabilir ve böylece karlılıklarını doğrudan arttırabilirler.Araştırmada ERP sistemlerinin şirket performansı üzerindeki etkilerini ölçmek için 40 sorudan ve 3 bölümden oluşan yedili likert tutum ölçeğinin kullanıldığı bir anket uygulanmıştır. Anket özel ve kamu kuruluşlarında çalışan 131 çalışana uygulanmıştır. Analiz sonuçlarında ERP sistemlerinin ve Değişim Mühendisliğinin şirket performansı üzerinde doğrudan ve kayda değer bir şekilde pozitif yönde etkili olduğu gözlemlenmiştir. This This study is aimed to analyze the effects of Enterprise Resource Planning Systems on company performance to raise awareness about these systems and to ensure that companies give the necessary importance to ERP systems. Enterprise Resource Planning Systems softwares and consultancy services are an expense item for companies however companies can easily and efficiently manage their business processes, adapt to innovations, receive instant reports and thus increase their profitability directly. In order to measure the impact of ERP systems on company performance, a questionnaire consisting of 40 questions and a three-point seven-point Likert scale was applied. The questionnaire was applied to 131 employees working in private and public institutions. In the analysis results, it was observed that ERP systems and Change Engineering had a direct and significant positive impact on the company performance. 85

Travmatik tepkilere yol açan stresli yaşam olayları dikkate değer bulunmaktadır ve travma çalışmaları genellikle kişinin en son yaşadığı ya da kişiyi en çok etkileyen travmatik olayları değerlendirmektedir. Ancak, travmaların birikimsel etkilerine özellikle travmatik olayların sıkça görüldüğü toplumlarda odaklanılması gerekmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, travma çalışmalarında kullanabilmek için Kümülatif Travma Ölçeği-Kısa Form (KTÖ-K)'u Türkçe'ye uyarlamak ve ölçeğin psikometrik özelliklerini incelemektir. Uyarlama sürecinde ölçek Türkçe'ye çevrilmiştir ve anlaşılabilirliği kontrol edilmiştir. Çalışmanın örneklemini 18 yaşından büyük ve en az bir travmatik yaşantı geçiren 384 katılımcı oluşturmaktadır. Bu katılımcılara kartopu örneklem yöntemi ile ulaşılmıştır. KTÖ-K'un güvenirliğini ölçmek için, değerlendiriciler arası güvenirlik ve iç güvenirlik analizleri yürütülmüştür. Geçerliği test etmek amacıyla, KTÖ-K ile eşzamanlı ve ıraksak geçerlik ölçekleri arasında korelasyon analizleri yapılmıştır. Ayrıca, Türk kültüründe en çok ve en sık deneyimlenen travmatik olaylar araştırılmıştır ve cinsiyet farklılıkları vurgulanmıştır. Çalışmanın sonucu KTÖ-K'un uyarlanmış versiyonunun güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak, erkek ve kadın örneklemlerinin farklı travmatik yaşam olayları deneyimledikleri ve bu olayların değerlendirmelerinin cinsiyete göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Çalışma bulguları ilgili literatür ve ölçeğin orjinal çalışması doğrultusunda tartışılmıştır. Son olarak, bu çalışmanın güçlü yönleri ve sınırlılıkları gösterilmiştir ve ilerideki çalışmalar için önerilere işaret edilmiştir. Stressful life events leading to traumatic reactions are noteworthy, and trauma studies generally consider one traumatic event which an individual experienced recently or affected most dramatically. However, cumulative impacts of traumas are also necessary to focus especially in the cultures in which traumatic events are common. The main aim of the current study is to adapt the Cumulative Trauma Scale-Short Form (CTS-S) into Turkish and to investigate its psychometric properties to use in trauma-related researches. In the adaptation process, the scale was translated into Turkish, and clarity of scale was checked. The study sample consisted of 384 participants who have at least one traumatic experience and older than 18 years, recruited through snowball sampling. For examining the reliability of the CTS-S, interrater and internal reliability analyses were conducted. For the validity purposes, correlation analyses were run between the CTS-S and concurrent and discriminant validity scales. Moreover, the most commonly and most frequently experienced traumatic events in Turkish culture were investigated, and gender differences were highlighted. A result of the current study revealed the adapted version of the CTS-S is a reliable and valid instrument. Furthermore, male and female samples were found to be experienced different traumatic events in terms of occurrence and frequency, and evaluation of these events varied across gender. The findings of the present study were discussed in line with related literature and the original study of the CTS-S. Finally, the strengths and limitations of this study were presented, and suggestions for further research were pointed out. 172

Bu çalışmanın amacı Suçluluk ve Utanç Eğilimi Ölçeğini Türkçe'ye uyarlamak ve ölçeğin psikometrik özelliklerini belirlemektir. Bu amaçla ölçeğin orijinal formu Türkçe'ye çevrilmiş ve Türkçeye çevrilmiş hali tekrardan İngilizceye çevrilerek ölçeğin orijinal hali ile karşılaştırılmıştır. Uzmanların ölçeğin maddelerinin anlaşılırlığı, kullanılan dilin kültüre uygunluğu hakkındaki görüşleri doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılmış ve ölçeğin Türkçe formu böylelikle son haline kavuşmuştur. Ölçeğin faktör yapısı, güvenirliği ve geçerliliğini test etmek amacı ile katılımcılardan Suçluluk ve Utanç Eğilimi Ölçeği, Ahlaki Temeller Ölçeği, Buss-Warren Agresyon Ölçeği, Beş Faktörlü Kişilik Envanteri ve demografik bilgi formunu doldurmaları istenmiştir. Veriler internet üzerinden, kolayda örnekleme yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırmaya katılan 401 kişiden 383 katılımcının verileri analiz için uygun bulunmuştur. Elde edilen verilerin rastgele seçilen ve yaklaşık olarak tüm verilerin yarısına tekabül eden bir kısmı keşfedici faktör analizi için, diğer kısmı ise doğrulayıcı faktör analizi için kullanılmıştır. Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin doğrultusunda 6 maddenin ölçeğin Türkçe versiyonuna dahil edilmemesi önerilmiştir. Utanç alt ölçeklerinin her birinde sadece iki madde kalmıştır ve bu ölçeklerin güvenilirlik değerleri düşük bulunmuştur. Çalışmanın bulguları ölçeğin Türkçe formundaki utançla ilişkili alt ölçeklerin geçerli ve güvenilir olduğuna ilişkin kanıt sunmakta başarısız olmuştur. Bulgulara yönelik olası yöntembilimsel, kültürel ve teorik açıklamalar tartışılmış ve ileriki çalışmalar için öneriler sunulmuştur. The aim of this study was to adapt Guilt and Shame Proneness Scale to Turkish and determine its psychometric properties. To this aim, the original scale was translated to Turkish, and back translation was performed. Revisions were made in accordance with the opinions of experts on the clarity of items and congruity of the language to the culture, and the Turkish version of the scale reached its final form. In order to test the factor structure, and reliability and validity of the Turkish version of the scale, participants were asked to fill out Turkish version of the GASP, Moral Foundations Questionnaire, Buss-Warren Aggression Questionnaire, Big Five Inventory, and a demographic information form. The data was collected online through convenient sampling method. Of the 401 individuals participated in the study, the data of 383 participants was suitable for analyses. The data was randomly split approximately in two halves, one of which was used for exploratory factor analysis, and the other for the confirmatory factor analysis. Based on the exploratory and confirmatory factor analyses, 6 items were not advised to be included in the Turkish version of the scale. Shame NSE and shame withdraw subscales of the scale remained only two items in each, and the reliability scores of these subscales were found to be low. Thus, the results of this study failed to provide evidence for shame-related subscales of the Turkish version of GASP to be valid and reliable measures. Potential methodological, cultural, and theoretical explanations for the findings were discussed; and future directions for further research were presented. 92

Organizasyonlar açısından sürdürülebilir olabilmek için rekabetçi olmak ne kadar önemliyse, çalışanlar için de çalıştığı kurumda devamlılık sağlayabilmek adına rekabeti iyi yönetmesi o derece önem arz etmektedir. Yapılan bu çalışmanın ana amacı, çalışanların rekabetçi tutum düzeylerinin iş verimlilikleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Kurumların çalışanlar arası rekabeti desteklemenin işgören verimliliğinde ne gibi değişiklikler ortaya çıkardığını bilmeleri açısından bu çalışma önem taşımaktadır. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak anket tekniği belirlenmiş olup, katılımcıları İstanbul ilinde hizmet sektöründe faaliyet gösteren kurumlarda çalışanlar oluşturmaktadır. Anketin birinci bölümünde katılımcıların demografik özelliklerini ölçmeye yönelik 6 adet soru yer almaktadır. İkinci bölümde rekabetçi tutum düzeyini ölçmek için rekabetçi tutum ölçeği kullanılmıştır. Ölçek 20 ifadeden oluşmaktadır. Son olarak üçüncü bölümde işgören verimliliğini ölçmek amacıyla 10 ifadeden oluşan işgören verimlilik ölçeği kullanılmıştır. İfadeler 5'li likert tipi yapısında hazırlanmıştır. Anket uygulaması offline olarak gerçekleştirilmiş olup ankete katılan 393 kişinin verileri SPSS 24.0 programında analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılıma uygunluğu sınandıktan sonra ölçeklere ilişkin fark testleri olan Levene Homojenlik Testi, Bağımsız Grup T Testi ve ANOVA T Testi uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucunda oluşturulan hipotezlerin sonuçları çizelgelerde sayı, yüzde ve grafik olarak sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Rekabetçi Tutum, İşgören Verimliliği, Hizmet Sektörü In order to be sustainable in terms of organizations, it is extremely important for employees to manage the competition well in order to ensure continuity in the institution they work for. The main purpose of this study is to examine the effect of the competitive attitude levels of the employees on the work efficiencies. This study is important for organizations to know what changes in the employee productivity of supporting the competitiveness of the employees. In the study, the survey technique was determined as the data collection method and the participants were employed in the institutions operating in the service sector in Istanbul. In the first part of the questionnaire, there are 6 questions to measure the demographic characteristics of the participants. In the second part, the competitive attitude scale was used to measure the competitive attitude level. The scale consists of 20 expressions. Finally, in order to measure the productivity of the employees working in the third part, the efficiency scale consisting of 10 statements was used. Expressions were prepared in 5-point Likert-type structure. The survey was conducted offline and the data of 393 people surveyed were analyzed in SPSS 24.0 program. Levene Homogeneity Test, Independent Group T Test and ANOVA T Test were applied to the scales. Pearson Correlation Analysis was used to determine the relationship between variables. The results of the hypotheses created as a result of the analysis of the research data are presented in tables as number, percentage and graph. Keywords: Competitive Attitude, Employee Efficiency, Service Sector 160

Anket yöntemi Sosyal Bilimlerin birçok alanında farklı kavramları ölçmede sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Ancak katılımcıların anketlere verdikleri cevaplar bazı yanlılıklara açıktır ve bu yanlılıklardan en önemlilerinden birisi sosyal kabul arzusu yanlılığıdır (SKAY). SKAY'ın özellikle pazarlama ve davranış ölçümlerinde dikkatle yaklaşılması gereken bir husus olduğu literatürde belirtilmektedir. Anket yöntemi ile toplanan verilerde SKAY, ölçümlerin geçerliliğine ve dolayısı ile bu ölçümlerle yapılan analizlerin geçerliliğine, bulgulardan yapılan çıkarımların doğruluğuna zarar vermektedir. Bununla beraber davranış bilimlerinin birçok alanında duygu, düşünce, niyet, tutum gibi gözlenemeyen kavramlara ilişkin veri toplamada anket yöntemine çok az alternatif bulunduğundan, araştırmacılar anket yöntemi ile elde ettikleri verinin ve yaptıkları çıkarımların kalitesini iyileştirmek için SKAY'nı ölçümlemeli veya en aza indirmeye çalışmalıdırlar.Yıllardır süren çalışmalar neticesinde SKAY'ın olumsuz etkileri ile mücadele edebilmek maksadıyla bazı metodlar öne sürülmüştür. Bunlardan bazıları SKAY'nı önlemek üzerine geliştirilmiş iken, diğerleri bu yanlılığı ölçmek ve gerekirse etkisini istatistiki olarak kontrol altına almak üzere kullanılmaktadır. Ankete verilen cevapların SKAY'na ne derece maruz kaldığını ölçümlemek amacı ile birçok ölçek geliştirilmiş olmakla beraber bu ölçeklerin yapısına, psikometrik özelliklerine ve etkililiklerine dair tartışmalar sürmektedir.Bu kapsamda, bu tez çalışmasının temel amacı halihazırda varolan farklı SKAY ölçeklerini karşılaştırarak, Türkçe çalışmalarda önemli bir sistematik hata kaynağı olan SKAY'nı etkili bir şekilde tespit edebilen, kısa ancak kapsamlı, geçerli ve güvenilir bir araç önerisinde bulunmaktır. Bu amacı yerine getirmek maksadıyla tek grup pre-test/post-test tasarımına sahip bir deneysel araştırma yürütülmüştür. Bu kapsamda, 118 katılımcı üzerinde bir ay arayla anket anonimliği unsuru manipüle edilerek iki anket uygulaması yapılmıştır. Bulgular, araştırmaya konu olan farklı SKAY ölçeklerinin tamamınının ikiden fazla boyuta sahip olduğunu ve boyutların SKAY unsurunu yakalamada aynı performansı göstermediğini ortaya koymuştur. Bununla beraber, SKAY'nı tespit etmede nispeten daha etkili, geçerlilik ve güvenilirlik açısından daha güçlü, teorik açından kapsamlı iki ayrı boyuta ve toplam dokuz soruya sahip bir ölçek ortaya çıkmıştır. Elde edilen sonuçların, özellikle sosyal açıdan hassas kavramların ölçümünde anket yöntemi kullanan araştırmacıların SKAY'nı tespit etme ve etkilerini kontrol etmede faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Self-reporting is a frequently used method to measure various constructs in many areas of social science research. But the responses given by participants hold certain biases and literature provides abundant evidence that social desirability bias (SDB) is one of the most important types of bias which requires specialized attention particularly within the context of marketing and behavioural studies. SDB can severely plague the validity and accuracy of the measurements. However, in many areas of behavioral research, there is only a few alternatives to self-report surveys for collecting data about specific constructs which only the respondents may have the information about. Thus, researchers need to detect, minimize or adjust SDB to improve the quality of overall data and consequently the theoretical implications drawn from them.Throughout the decades of research, many methods have been set forth to cope with SDB. While some of them specialize in preventing it, others are used to detect and measure its effects. Social desirability scales are frequently used instruments to measure SDB in a data set. A number of scales have been presented thus far but none of them is without controversy. Moreover, even though researchers can find an answer to its existence, a clear guideline answering how much and where questions still have not been introduced. In this context, the main goal of the present dissertation is to provide literature an effective, comprehensive, reliable, valid and practicable method to detect SDB which is a critical source of systematic error by testing and comparing several existing social desirability scales. To achieve the purpose of this study single group pre-test, post-test design was adopted. Congruently, two survey applications with 1-month interval were implemented to 118 participants wherein anonymity was experimentally manipulated. According to the results, SDB scales composed of more than two dimensions and each dimension has manifested correlations with context variables in varying degrees. More importantly, a valid and reliable scale is obtained with two dimensions and nine questions with successful detection capability. It is expected that the results of this study will be beneficial to researchers who implement self-report measures in detecting SKAY and controlling its effects. 92

Bu çalışmanın amacı Algılanan Değersizleştirme-Ayrımcılık (ADA) ölçeğinin Türk dili ve kültürüne adaptasyonunu yapmaktır. Bu amaçla, iki farklı örneklemden katılımcılar çalışmaya dahil edilmiştir. İlk örneklem genel toplumdaki 145 bireyden, ikinci örneklem ise kronik psikiyatrik bozukluğu bulunan 85 bireyden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında ADA'nın Türkçe versiyonunun psikometrik özellikleri, genel toplum ve klinik örneklemlerde istatistiksel analizlerle test edilmiştir. Bu bağlamda, keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri, iç tutarlılık güvenirlik analizi, yankınsak ve ayırd edici geçerliliği analizleri yapılmıştır. Keşfedici faktör analizi sonucunda, hem genel toplum hem de klinik örneklemlerde ADA için iki faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu faktörler Algılanan Ayrımcılık ve Olumsuz Değerlendirme ile Algılanan Kabul ve Olumsuz Olmayan Değerlendirme alt ölçekleri olarak adlandırılmıştır. Söz konusu iki faktörlü yapı doğrulayıcı faktör analizinde de desteklenmiş, genel toplum örnekleminde iyi bir veri-model uyuşması göstermiş, klinik örneklemde de kabul edilebilir bir veri-model uyuşması ortaya koymuştur. ADA ölçeği için Cronbach alfa değeri genel toplum örnekleminde .76, klinik örneklemde ise .79 olarak bulunmuştur. ADA alt ölçeklerinin alfa değerlerinin ise her iki örneklemde de .72 ile .77 arasında değiştiği gözlemlenmiştir. ADA için yapılan yakınsak ve ayırd edici geçerliliği testlerinin genel toplum örnekleminde kısmi olarak geçerlilik desteği ortaya koyduğu görülmüş, klinik örneklem içinse güçlü yakınsak geçerliliği kanıtları ortaya konmuştur. Bulgular, uygulamalar ve gelecek çalışmalar için çeşitli öneriler tartışılmıştır. The purpose of this thesis was to adapt Perceived Devaluation-Discrimination (PDD) scale for Turkish language and culture. With this aim, participants for two different samples were included in the study. The first sample consisted of 145 general community residents and the second sample consisted of 85 individuals with chronic psychiatric disorders. Statistical analyses were carried out to test for psychometric properties of the Turkish version of PDD in general community and clinical samples. In this regard, exploratory and confirmatory factor analyses, internal consistency reliability analysis, convergent and discriminant validity analyses were conducted. As a result of exploratory factor analysis, a two-factor structure for PDD emerged in both the general community and clinical samples. These factors were named as Perceived Discrimination and Negative Evaluation and Perceived Acceptance and Non-negative Evaluation subscales. The two-factor structure was supported with confirmatory factor analysis with good model-data fit in the general community sample and acceptable data-model fit in the clinical sample. Cronbach's alpha values for PDD were .76 in the general community sample and .79 in the clinical sample. Alpha values of PDD subscales ranged between .72 and .77 in both samples. While convergent and discriminant validity tests provided partial support for construct validity of PDD in the general community sample, the convergent validity tests conducted with the clinical sample provided strong evidence for validity of PDD. The findings and their implications for future research were discussed. 138

Aile çocuğun etkileşime girdiği ilk sosyal gruptur. Hem anne hem baba çocuğun gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Ancak annelerin çocuğun gelişimine daha etkin katıldığı, babanın pasif kaldığı görülmektedir. Çocuğun gelişimine babaların daha az, annelerin daha fazla katılması o kültürün annelik ve babalık rollerine yüklediği anlamlara göre değişkenlik gösterebilmektedir.Bu araştırmanın amacı, babasavar annelik ölçeğinin geliştirilmesi, babasavar annelik davranışlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi ve anne-baba-çocuk etkileşim davranışlarının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda şu sorulara cevap aranmıştır:1. Babasavar Annelik Ölçeği'nin geçerlik düzeyi nedir?2. Babasavar Annelik Ölçeği'nin güvenirlik düzeyi nedir?3. Annelerin babasavar davranışları anne bakım süresi, anne çalışma durumu, anne çalışma saati, anne eğitim durumu, annenin yaşı, baba çalışma saati, baba eğitim durumu, babanın yaşı, birlikte yaşanan akraba olup olmaması, çocuk bakımında destek alınıp alınmaması, çocuk sayısı, evlilik süresi ve okul türü değişkenlerine göre farklılaşmakta mıdır?4. Annelerin çocuklarıyla olan algıladıkları etkileşim düzeyi nedir?5. Annelerin çocuklarıyla etkileşimini etkileyen faktörler nelerdir?6. Annelerin benimsedikleri anne babalık anlayışları nelerdir?7. Annelerin eşleriyle algıladıkları etkileşim düzeyi nedir?8. Annelerin eşleriyle algıladıkları etkileşim türü nedir?9. Annelerin eşleriyle daha iyi bir etkileşim kurmak için beklentileri nelerdir?Bu çalışmada açımlayıcı sıralı karma yöntem deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel kısmında evreni İstanbul'da 36-72 aylık çocukları olan annelerdir. Örneklem grubu ise 6 ilçeden seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilmiş 25 okul öncesi eğitim kurumunda 36-72 aylık çocuğu olan 524 annedir. Veriler araştırmacı tarafından `Babasavar Annelik Ölçeği` ve `Aile Bilgi Formu` ile toplanmıştır. Benzer test güvenirliği ve test tekrar test analizi 2 okuldan 54 anne ile yapılmıştır. Geliştirilen ölçeğin geçerlik güvenirlik sınamaları yapılmış ve geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu kanısına varılmıştır. Daha sonra annelerin babaların erişimini kısıtlayan davranışlarının farklı değişkenlere göre değişip değişmediğinin incelendiği fark testleri yapılmıştır. Nicel bulgular araştırma sorularına uygun olarak istatistik paket program aracılığıyla çözümlenmiştir.Araştırmanın nitel kısmı kapsamında İstanbul ili Avrupa ve Anadolu yakasından kolay ulaşılabilir örneklem yoluyla seçilen birer ilçeden 2 okuldan toplam 13 katılımcıyla yüz yüze görüşülmüştür. Nitel bulguların çözümlenmesinde betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen nicel bulgular incelendiğinde; yapılan analizler sonucunda `Babasavar Annelik Ölçeği`nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür. Yapılan fark testleri sonucunda annenin çocuk bakım süresi, çalışma durumu ve saati, eğitim durumu, yaşı ile babanın çalışma saati ve eğitim durumu, çocuk bakımında alınan destek, çocuk sayısı, evlilik süresi ve okul türüne göre annelerin babasavar davranışlarında fark bulunurken; babanın yaşı ve birlikte yaşanan akraba olup olmamasına göre fark bulunmamıştır.Araştırmanın nitel bulgularına göre; annelerin tamamına yakını çocuğuyla ve eşiyle etkileşiminden memnun olduğunu belirtmiştir. Annelere göre çocuklarıyla etkileşimini çocukla ilgili faktörler (çocuğun mizacı, cinsiyeti, sağlığı, davranışları), aile içi faktörlerden (anne babaini mizacı, çocukla iletişim, kaliteli zaman, baba katılımı) ve aile dışı faktörlerden (okul, teknoloji, gelenek ve görenekler, uzman ve kaynak desteği) etkilenmektedir. Annelerin çoğu anne babalık anlayışını eşitlikçi olarak tanımlasa da söyledikleri anne babalık anlayışı ile çelişen örnekler vermişlerdir. Annelerin çoğu eşleriyle iletişim türlerinin konuya göre değiştiğini ifade etseler de çocuk ve ev ile ilgili konularda kendilerinin, maddi konularda ise eşlerinin daha baskın olduğunu belirtmişlerdir. Anneler eşleri ile daha iyi bir etkileşim kurmak için uzman ve kaynaklardan bilgi almanın yanı sıra eşinin daha katılımcı olmasını, iletişiminin daha güçlü olmasını ve çalışma koşullarının daha rahat olmasını beklemektedir.Elde edilen bulgular, ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.Anahtar Sözcükler: Babasavar Annelik Ölçeği, okul öncesi çağda çocuğu olan anne-babalar, anne babaların etkileşim davranışları Family is the first social group in which child interacts. Both mothers and fathers have an impact on the development of children. However, it is obvious to see that mothers more involve in the development of children while fathers remain more passive. The participation of mothers and fathers in the development of the child may vary according to the cultural attributions given to mother and father roles.The aim of the research is to develop a valid and reliable measuring instrument to investigate the maternal gatekeeping of mothers, examining maternal gatekeeping behaviors of mothers according to different variables, and examining mother-father-child interactions. In order to reach that aim, answers for the questions were sought:1. What is the validity of the `Maternal Gatekeeping Scale`?2. What is the reliability of the `Maternal Gatekeeping Scale`?3. Do the maternal gatekeeping behaviors differ according to duration of maternal care, mothers' working status, working hours, ages, fathers' education levels, ages, living together with a relative or not, number of children, duration of marriage, and schools' types?4. What are the perceived interaction levels of mothers with their children?5. What are the factors that affect the interaction between mothers and their children?6. What are the parental attitudes of mothers?7. What are the perceived interaction levels between mothers and their spouses?8. What are the perceived interaction types between mothers and their spouses?9. What are the expectations of mothers to have better interactions with their spouses?In this research `Exploratory Sequential Mixed Model` was used. In the qualitative part of the study, the population is mothers of 36-72 months' children from private and state preschools in Istanbul. The sample of the research was randomly selected 524 mothers of 36-72 from25 preschools of 6 districts. The data was collected via `Maternal Gatekeeping Scale` and `Family Information Form`. Similar test reliability and test retest analysis were conducted with 54 mothers from 2 preschools. Reliability and validity analysis of the scale were done and it is considered that is a reliable and valid measurement tool. Then, in order to investigate whether there are differences in the behaviors of mothers according to different variables, comparison tests were conducted. Quantitative results were analyzed via the statistical package program in accordance with the research questions.In the qualitative part of the study, face-to-face conversations with 13 participants from 2 preschools were conducted. In order to analyze qualitative data, descriptive and content analysis were used.According to the quantitative results of the study, it is revealed that `Maternal Gatekeeping Scale` is a valid and reliable measurement tool. As the results of the comparison tests, although there are differences according to the duration of maternal care, mothers' working status, working hours, education levels, ages, fathers' working hours, education levels, whether there is a support in child care, number of child, school type, and duration of marriage; there is no difference according to fathers' ages and whether there is a relative living with or not.According to the qualitative results of the research, the majority of the mothers said that they are satisfied their interactions with their children and spouses. According to the mothers' point of view, their interactions with their children are influenced from child-related (child's temperament, gender, health, and behaviors), family-related (parents' temperament, communication with the child, quality time, and father involvement), and out-of-family factors (school, technology, customs and traditions, expert and resource support). Although the majority of the mothers define their parental attitudes as equitable, their examples are contradictory. The majority of the mothers think their interactions with their spouses' change according to the topic. However, they stated that they are dominant in child and home related issues whereas their husbands are dominant in economic issues. Mothers' expectations to have better interactions with their spouses are expert and resource support, more involved spouses, more powerful communication, and better working situations.The results of the study were discussed in light of the relevant literature.Key Words: Maternal Gatekeeping Scale, Mothers and fathers of preschool aged children, interaction behaviors of mothers and fathers 185

Bu araştırmada çift ilişkilerinde davranışsal öz düzenleme ile ilgili veri toplamaya yardımcı olan, etkili ilişkiler için davranışsal öz düzenleme ölçeği isimli veri toplama aracının Türkçeye uyarlama geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmaktadır. Bu çalışma kapsamında Ölçek en az bir yıl ve bir yıldan uzun süredir evli olan 150 çifte (300 kişi) uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini sınamak adına, doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analizin sonucunda EİDÖDÖ'nün Ben faktöründe strateji alt boyutunun faktör yüklerinin .425 ile .721 arasında, efor boyutunun faktör yüklerinin .299 ile .657 arasında değiştiği, partner faktöründe efor alt boyutunun faktör yüklerinin .348 ile .724 arasında değiştiği bulunmuştur.Ölçeğin uyum geçerliğini sınamak adına katılımcı çiftlere, Lovibond ve Lovibond (1995) tarafından geliştirilen, Depresyon-Anksiyete-Stres ölçeğinin depresyon alt ölçeği (Dass-42), Johnson, Zabriske ve Hill (2006) tarafından geliştirilen Evlilik Yaşam Doyum Ölçeği (EYDÖ), Spainer (1976) tarafından geliştirilen Çiftler Uyum Ölçeği (ÇUÖ) verilmiştir. EİDÖDÖ'nün diğer ölçeklerle uyum geçerliğine bakıldığında ben faktörünün strateji alt boyutunun EYDÖ ile .36, Depresyon ile -.36, ÇUÖ ile .57 ve ÇUÖ'nün alt boyutlarıyla .46, .31, .40, .41 şeklinde, efor alt boyutunun EYDÖ ile -.11, Depresyon ile -.39 ÇUÖ ile -.32, ÇUÖ'nün alt boyutları ile -.30, -.20, -.26 ve -.29 olduğu bulunmuştur. Partner faktörünün strateji alt boyutunun EYDÖ ile .54, Depresyon ile -.45, ÇUÖ ile .68 ve ÇUÖ'nün alt boyutlarıyla .61, .41, .56, .53 şeklinde, efor alt boyutunun EYDÖ ile -.24, Depresyon ile .25 ÇUÖ ile -.42, ÇUÖ'nün alt boyutları ile -.35, -.23, -.36 ve -.34 olduğu bulunmuştur. Ölçeğin bu değerlerle uyum geçerliliğini sağladığı görülmektedir. Ölçeğin güvenirliğini ölçmek amacıyla Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları değerlendirilmiş ve madde analizleri incelenmiştir. EİDÖDÖ'nün ben faktörünün strateji alt boyutunun Cronbach alfa değeri .85, efor alt boyutunun Cronbach alfa değeri .63 olarak, partner faktörünün strateji alt boyutunun Cronbach alfa değeri .92, efor alt boyutunun Cronbach alfa değeri .71 olarak bulunmuştur. Ben faktöründeki madde analizi sonuçlarına göre düzeltilmiş madde- test korelasyonlarının strateji alt boyutu için .39 ve .63 arasında, efor alt boyutu için .24 ve .47 arasında değiştiği görülmüştür. Partner faktöründeki madde analizi sonuçlarına göre düzeltilmiş madde- test korelasyonlarının strateji alt boyutu için .63 ve .76 arasında, efor alt boyutu için .34 ve .51 arasında değiştiği görülmüştür.EİDÖDÖ, 5'li likert tipli 32 maddeden, Ben ve partner olmak üzere iki temel faktör ve bu faktörlere ait strateji ve efor şeklinde iki alt boyuttan oluşmaktadır. Yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışması sonucunda EİDÖDÖ'nün Türkçe formunun, Türk kültürüne uygun olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Davranışsal Öz Düzenleme, Etkili İlişkiler, Evlilik Uyumu, Evlilik Doyumu, Davranışsal Öz Düzenleme ölçeği, İlişki Stratejisi, İlişki Eforu In this study, it is aimed to study adaptation to Turkish, validation and reliability of the Behavioral Self- Regulation for Effective Relationships Scale (BSRERS) which help to collect data related to behavioral self- regulation in couple relations. To test the validity of the scale, a Confirmatory Factor Analysis was performed. As a result of the analysis, it was found that the factor loadings of the strategy sub-dimension of self- factor varied between .425 and .721 and, the effort sub-dimension of self- factor varied between .299 and .657. The factor loadings of the strategy sub- dimension of partner factor varied between .633 and .797 and the effort sub-dimension of partner factor varied between .348 and .724. To test the adaptability of the scale, participating couples were given the depression sub-scale of the Depression- Anxiety- Stress Scale (DASS-42), developed by Lovibond and Lovibond (1995), The Marital Life Satisfaction Scale (SWML), developed by Johnson, Zabriske and Hill (2006), Dyadic Adjustment Scale (DAS), developed by Spainer (1976). When BSRERS's compliance with other scales was examined; strategy sub-dimension of self- factor was found for SWML is .36, for Depression is -.36, for DAS is .57 and for the sub-dimensions of DAS is .46, .31, .40, .41, the effort sub-dimension of self- factor was found for MLS is -.11, for Depression is -.39, for DAS is -.32 and for the sub-dimensions of DAS is -.30, -.20, -.26, and -.29. The strategy sub- dimension of partner factor was found for SWML is .54, for Depression is -.45, for DAS is .68, and the sub- dimensions of DAS is .61, .41, .56, .53, the effort sub- dimension was found for SWML is -.24, for Depression is .25, for DAS is -.42, and for the sub- dimensions of DAS is, -.35, -.23, -.36, and -.34. It seems that the scale provides compliance with these values. In order to measure the reliability of the scale, Cronbach alpha were examined. The Cronbach alpha value of the BSRERS's strategy sub- dimension of self- factor was .85, the effort sub-dimension of self- factor was .63. The Cronbach Alpha value of the BSRERS's strategy sub- dimension of partner factor .92, the effort sub- dimension of partner factor was .71. According to the item analysis results in the me-factor, the adjusted item-test correlations varied between .39 and .63 for the strategy sub-dimension and between .24 and .47 for the effort sub-dimension. According to the item analysis results in the partner-factor, the adjusted item-test correlations varied between .63 and .76 for the strategy sub-dimension and between .34 and .51 for the effort sub-dimension.BSRERS consist 32 items of 5 Likert type with two main factors, 'Self and Partner', and two sub- dimensions of these factors 'Strategy' and 'Effort'. As a result of the validity and reliability study, the Turkish form of the BSRERS was found to be suitable for Turkish culture. Key Words: Behavioral Self-Regulation, Effective Relationships, Marital Adjustment, Marriage Satisfaction, Behavioral Self- Regulaiton scale, Relationship Satisfaction, Relationship Effort 88

Bu araştırmada, ALSCAL ve PROXSCAL çok boyutlu ölçekleme yöntemlerinde stres değeri ve RSQ uygunluk katsayısının model-veri uyumu açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. İki kategorili (1-0) çok boyutlu yapılarda model veri uyumu, boyut sayısı (2, 3 ve 4), boyutlar arası korelasyon (0.10, 0.30 ve 0.50), örneklem büyüklüğü (100, 250 ve 500) ve madde sayılarının boyutlardaki dağılımı değişimlenerek incelenmiştir. Veriler, toplam madde sayısı ve model parametreleri sabitlenerek, basit yapıda çok boyutlu üç parametreli lojistik modelde türetilmiştir. Boyut sayısı, boyutlar arası korelasyon, örneklem büyüklüğü ve madde sayılarının boyutlara dağılımın değişimlenmesi sonucunda 54 farklı deneysel koşul oluşturulmuştur. Her bir koşul için 25 tekrarla ALSCAL ve PROXSCAL yöntemlerine göre analizler yürütülmüş, model-veri uyumuna yönelik stres ve RSQ değerleri elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, PROXSCAL yönteminin ALSCAL yöntemine göre stres değerini daha iyi indirgediği ve model-veri uyumunun görece daha iyi olduğu belirlenmiştir. Stres değeri boyut sayısı, örneklem büyüklüğü ve boyutlara madde dağılımına duyarlıdır. Boyut sayısı veya örneklem büyüklüğü arttıkça stres değeri azalırken, model veri uyumu artmaktadır. Her bir boyuta yer alan madde sayısı birbirine eşit veya yakın olduğunda stres değeri etkilenmezken boyutlardaki madde sayısı farklılaştığında stres değeri artmakta ve model veri uyumu azalmaktadır. Boyutlar arası korelasyon değişimi stres değerini etkilememektedir. RSQ uygunluk katsayısı model-veri uyumunun belirlenmesinde ayırt edici değildir.Anahtar Sözcükler: Çok Boyutlu Ölçekleme, ALSCAL, PROXSCAL, simülasyon. In the present study, comparison of multidimensional scaling techniques, ALSCAL and PROXCAL, in terms of the stress value and RSQ coefficient of congruence are investigated. The comparison is performed in order to observe the changes in the number of dimensions (2, 3 and 4), correlation between dimensions (0.10, 0.30 and 0.50), different sample sizes (100, 250 and 500) and the distribution of number of items in dimensions under binary (1-0) multidimensional structures. Data are produced by fixing total number of items and parameters of the model in the simple structure multidimensional three parameters logistic model. As a consequence of changing in the number of dimensions, correlation between dimensions, sample size and the distribution of items to dimensions 54 different experimental conditions are created. The experimental conditions are repeated 25 times for all cases considered, in order to obtain the stress value and RSQ coefficient of congruence in terms of model-data fit. The obtained results demonstrate that, PROXSCAL minimize the stress value better when compared to ALSCAL method. The number of dimensions, size of sample and the item distribution in dimensions affect the stress value. As the number of dimensions or sample sizes increases, the stress value decreases while the model-data fit increases. It is important to note that, the stress value remains unchanged while the numbers of items in dimensions are equal or similar. However, as the numbers of items in dimensions are different the stress value increases while the reduction is observed in the model-data fit. Changes in the correlation between dimensions have no influences on the stress value. The RSQ coefficient of congruence is not distinctive in order to determine model-data fit.Key Words: Multidimensional scaling, ALSCAL, PROXSCAL, simulation. 83

In this study, it is aimed to compare the different item selection methods and stopping rules used in Computerized Adaptive Testing (CAT) applications with simulative data by using the item parameters of Vocational Maturity Scale and to test the validity of CAT application by using the most appropriate item selection method and stopping rule. For this purpose, simulative data produced by using Vocational Maturity Scale item parameters were analyzed under different item selection methods and stopping rules by calculating the average number of items, standard error averages, correlation coefficients, bias and RMSE statistics. Under different item selection methods, standard error averages, correlation coefficients, bias and RMSE statistics showed similar results for all conditions. Although there is no difference between item selection methods in terms of these statistics, considering the average number of items, the appropriate method to be used in CAT application was determined item selection method as Maximum Fisher Information (MFI) and stopping rule as SE

Bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin öğrenciyi izleme ve değerlendirme çalışma becerileri konusundaki yeterliliklerini incelemek, sınıf öğretmenlerinin öğrenciyi izleme ve değerlendirme sürecinde karşılaştıkları sorunları ve bu süreci etkileyen faktörleri tespit ederek koşulların iyileştirilmesine yönelik çeşitli öneriler getirmek amaçlanmıştır.Çalışma 2017-2018 eğitim öğretim yılında nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın nicel verileri Ekinci-Yıldırım, ve Köksal (2011) tarafından geliştirilen 131 öğretmene uygulanan `ölçme ve değerlendirme yeterlikleri ölçeği` aracılığıyla, nitel verileri ise 16 sınıf öğretmenine uygulanan yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır.Elde edilen nicel veriler betimsel istatistik testlerle (frekans, yüzde, aritmetik ortalama) ve varyans analizi testleriyle analiz edilirken, nitel veriler ise içerik analizine tabi tutulmuştur. Verilerin analizlerinden ulaşılan sonuçlara göre sınıf öğretmenlerinin yeni ölçme ve değerlendirme yöntemlerinde, öğrencilerin kavramsal becerilerini tespite yönelik ölçme ve değerlendirme yöntemlerinde, öğrencilerin kendilerine yönelik ölçme ve değerlendirme yöntemlerindeki yeterliklerinin ortalamanın üstünde ve `yeterli` düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerin geleneksel ölçme ve değerlendirme yeterliklerinin ortalamanın üstünde ve `oldukça yeterli` düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin çoğunun ölçme ve değerlendirme yöntemleri ile ilgili eğitim almadıkları ve eğitim alan öğretmenlerin de bu eğitimi yetersiz gördüğü tespit edilmiştir. Öğrenci izleme ve değerlendirme çalışmalarının süreç boyunca öğrencinin gelişimini takip ettiği, öğrencinin eksiklikleri veya yeteneklerinin ortaya çıkmasını sağladığı tespit edilmiştir. İzleme ve değerlendirme çalışmaları ile öğrencilerin ilerlemelerinin destekleneceği bu sayede öğrencinin kendini daha iyi tanıyacağı ortaya çıkmıştır. İzleme ve değerlendirme çalışmaları ile öğretmen, okul ve velinin öğrenci hakkında bilgi sağlayacağı, öğrenciyi daha iyi tanıyacağı, plan ve programın öğrencinin eksikliğine veya ihtiyaçlarına göre yapılacağı tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin çoğunun geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntemleri bakımından kendilerini yeterli düzeyde gördükleri ve bu konuda eksikliklerinin olmadığı ortaya çıkmıştır. Sınıf öğretmenlerinin çağdaş ölçme ve değerlendirme yöntemleri bakımından kendilerini ise çoğunluk olarak yeterli gördükleri fakat eksikliklerinin de olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yaparken geleneksel araçları daha çok kullandıkları ortaya çıkmıştır. Öğrenci izleme ve değerlendirme çalışmalarında sınıf öğretmenlerinin çağdaş ölçme ve değerlendirme araçlarına öncelik vermedikleri görülmüştür. İzleme ve değerlendirme çalışmalarının dersten derse ve öğrenciye göre farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Öğrenci izleme ve değerlendirme çalışmalarının bir sonraki döneme aktarılmasının öğrenci, öğretmen ve veliye katkısı olduğu ortaya çıkmıştır. Sınıf öğretmenlerinin öğrenci izleme ve değerlendirme çalışmalarında bazı zorluklar yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Bu zorlukların çoğunlukla zaman darlığı, kazanım çokluğu, seviye farklılığı, veli ilgisizliği ve form tutmakta zorlanmaları olduğu görülmüştür. Öğretmenlere izleme ve değerlendirme çalışmaları ile ilgili hizmet içi eğitim verilmesi, izleme ve değerlendirme çalışmalarına daha çok önem verilmesi gerektiği, öğrenci izleme ve değerlendirme çalışmaları bütün kademelerde olması ve süreç boyunca devam edebilmesi gerektiği gibi öneriler getirilmiştir. In this study, it was aimed to investigate competence of primary school teachers of student monitoring and assessment skills, problems faced by primary school teachers in the process of student monitoring and assessment and to identify the factors affecting these processes and to make various suggestions for improving the conditions.The study was carried out in the 2017-2018 academic year with a mixed method of quantitative and qualitative methods. The quantitative data of the study were collected through the `measurement and assessment competence scale` applied by 131 teachers developed by Ekinci-Yıldırım and Köksal (2011) and the qualitative data were collected through semi-structured interviews applied to 16 primary school teachers.The quantitative data obtained were analyzed with descriptive statistical tests (frequency, percentage, arithmetic mean) and variance analysis tests, while qualitative data were subjected to content analysis.According to the results obtained from the analyzes of the data, it was determined that primary school teachers had a sufficient level of competence in the measurement and assessment methods of the students, in the measurement and assessment methods aiming at the students' conceptual competence, and above the competence of the students in their measurement and assessment methods. It has been found that primary school teachers are above the average of traditional measurement and assessment competencies and are `fairly adequate`.It has been determined that the most of primary school teachers do not take courses on measurement and assessment methods and have insufficient courses in their fields. It has been found that student monitoring and assessment studies follow the development of the student throughout the process and enable the student to develop deficiencies or abilities. Monitoring and evaluation studies will support the progress of the students and it is revealed that the student will know himself/herself better. It has been determined that monitoring and assessment studies will provide information about teachers, school and parents, better understand the student, and that the plan and program will be done according to the lack or needs of the student. It has emerged that most primary school teachers see themselves adequately in terms of traditional measurement and assessment methods, and that there are no shortcomings. It has been found out that the primary school teachers see themselves as the majority in terms of contemporary measurement and assessment methods, but also in their deficiencies. It has emerged that primary school teachers use more traditional tools when measuring and assesment. It has been seen that the instruments of modern measurement and assesment are not given priority. Monitoring and assesment studies have been found to differ according to the lesson and student. The transfer of monitoring and assesment studies the next level has contributed to of student, teacher and parent. It has become clear that primary school teachers are often constrained in their student monitoring and assesment efforts from time constraints, gain multiplicity, level differences, parental indifference and form retention.İt has been suggested to the teachers that in-service training related to monitoring and assessment studies should be given more importance to monitoring and assesment studiess, student monitoring and assessment studies should be at all levels and should continue throughout the process. 129

Ortaokul eğitiminde İngilizce'nin öğretim ve öğrenim süreci sadece algılamaya ve üretmeye yönelik becerileri (Okuma, Dinleme, Yazma ve Konuşma) edinmeyi içermez. Öğretme-öğrenme döngüsünü, değerlendirme ve ölçme olmaksızın düşünmek mümkün değildir. Bu nedenle, değerlendirme aşamasında merkezi sınavların rolünü dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavında (TEOG) yer alan İngilizce soruları ile ilgili öğretmen ve öğrenci görüşlerini ortaya koyarak karşılaştırmak ve merkezi sınavların İngilizce öğretme ve öğrenme süreci üzerindeki gerekliliğini, önemini, olumlu ve olumsuz etkilerini ortaya çıkarmaktır. Betimsel nitelikli araştırmanın çalışma grubunu Antalya'da 6 farklı ortaokulda öğrenimlerini sürdüren 545 sekizinci sınıf öğrencisi ile bu okullarda görev yapan 20 İngilizce öğretmeni oluşturmuştur. Çalışmada elde edilen veriler araştırmacı tarafından geliştirilen bir öğrenci anketi ve ölçek ile öğretmenlerle yapılan görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Toplanan veriler uygun analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırmanın bulguları, altı devlet ortaokulunun birbirine çok yakın konumlanmasına rağmen, okulların TEOG başarı seviyesine, öğrencilerin İngilizce ders algılarına ve ailelerin tutumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın diğer dikkat çeken bulgusu öğrencilerin ve öğretmenlerin TEOG sınavındaki İngilizce sorularından dolayı hissettikleri baskı ve kaygıyla ilgilidir. Analiz sonuçları TEOG sınavındaki İngilizce test öğelerinin öğrencilerin dinleme, yazma ve konuşma becerilerini anlamlı bir şekilde yordamadığını göstermektedir. Aynı zamanda, öğretmenler merkezi sınavların öğretim programlarına, materyal seçimlerine ve değerlendirme araçlarına olumsuz ileri etki yaptıklarını vurgulamışlardır.Elde edilen bu sonuçlara dayanarak araştırmada TEOG İngilizce çoktan şeçmeli soruların eğitim-öğretim sürecindeki bütün paydaşlar için bir dil yeterlilik göstergesi olarak kullanılması gerektiği önerilmiştir. Bu yolla bütün dil becerilerini kapsayan daha sistemli çalışmaların ve ölçme öğelerinin kullanılabileceği belirtilmiştir. The teaching and learning process of English at secondary school education does not involve the acquisition of the receptive and productive skills (Reading, Listening, Writing and Speaking) on their own. It is not possible to consider the teaching-learning cycle without assessment and testing. Therefore, it is a necessity to take the role of central examinations into consideration at the assessment phase. The purpose of the current study was to find out and compare teacher and student opinions on the English questions in Transition Exam from Basic Education to Secondary Education (TEOG) and to demonstrate the necessity, the importance, the positive and negative effects of central exams on English language teaching and learning process. In this descriptive study, 545 eighth grade students studying and 20 English language teachers working at six different middle shools in Antalya constitute the study group. The data proceeded in this study are collected through student questionnairesand a scale developed by the researcher and teacher interview forms. The collected data are analysed by utilizing appropiate analysis techniques. The findings of the study reveal that although the six state middle schools are closely located to each other, the schools show statistically significant differences compared to their TEOG success levels, the English course perceptions of students and the family attitudes. Another prevailing finding of the present study is about the anxiety and pressure that students and teachers feel about the English questions in the TEOG exams. The analysis results indicate that the English items in TEOG exams are not a significant predictor of students' listening, writing and speaking skills. Besides, teachers highlight the negative washback effect of central exams on their teaching program, material choices and assessment tools.Based on the results, it is recommended that the multiple-choice English items in TEOG should not be used as a language proficiency determiner for the stakeholders in the education-learning process. It is pointed out that more systematic studies and testing items might be carried out to encompass all language skills. 140

Depresyon toplumda en sık görülen duygu durum bozukluklarından birisi olup, özellikle lise çağındaki gençlerde daha fazla görülmektedir. Bunun yanında depresyonun kişilik özellikleri ile ilişkisi de literatürde incelenen bir konudur. Öte yandan değişen toplum yapısı ve giderek daha sanal bir yapıya dönüşen sosyalleşme durumunda, gençlerin depresyon düzeylerinin kişilik özellikleri ile ilişkisini ortaya koyan yeterli çalışma yoktur. Bu nedenle bu çalışmada, lise çağındaki gençlerin depresyon düzeyleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.İstanbul ilinin Sarıyer, Bayrampaşa, Maltepe, Beylikdüzü, Kadıköy, Fatih ve Beşiktaş ilçelerinde eğitim gören 195 gönüllü öğrenci bu araştırmaya katılmıştır. Katılımcılara Beş Faktör Kişilik Envanteri, Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği ve kişisel bilgi formu içeren anket uygulanmıştır.Çalışma sonuçlarına göre özdenetim (p

Bu araştırmada `Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi` (Social Skills Rating System) Ebeveyn formunun 48-60 ay aralığındaki çocuklar için geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmak ve cinsiyet, anne-baba öğrenim durumu, anne çalışma durumu, kardeş sayısı, doğum sırası, okul türü, okul öncesi eğitim alma süresi, okul öncesi bakım veren kişi değişkenlerinin 48-60 aylık çocukların sosyal becerilerine etkisini incelemek amaçlanmıştır.İlişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışma olan bu araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ilindeki çeşitli anaokullarına devam etmekte olan 48-60 aylık 301 çocuk oluşturmuştur. Yapılan analizler sonucunda `Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi` Ebeveyn formunun ülkemizde uygulanabilecek geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı olduğu görülmüştür. Demografik bilgi formunda yer alan cinsiyet, anne-baba öğrenim durumu, anne çalışma durumu, kardeş sayısı, doğum sırası, okul öncesi eğitim alma süresi, okul türü, okula gelmeden önce bakım veren kişi değişkenlerinin sosyal beceri puanlarına etkisini değerlendirmek amacı ile Mann-Whitney U, Kruskall Wallis, t-testi ve ANOVA istatistiksel analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre;Kız çocukların `Toplam Sosyal Beceri Puanlarının` erkek çocukların ise `Toplam Problem Davranış Puanlarının` daha yüksek çıktığı görülmüştür. Annesi lise mezunu olan çocukların `İşbirliği Alt Ölçeği Puanı`, annesi üniversite mezunu olan çocukların ise `Atılganlık Alt Ölçeği Puanı` daha yüksek çıkmıştır. Babası lise mezunu olan çocukların `İşbirliği Alt Ölçeği Puanı`, babası üniversite mezunu olan çocukların ise hem `Atılganlık Alt Ölçeği Puanı` hem de `Özdenetim Alt Ölçeği Puanı` daha yüksek çıkmıştır. Lise mezunu olan babaların çocuklarının `İçsel ve Dışsal Davranışlar Alt Ölçekleri Puanlarının` daha yüksek olduğu görülmüştür. İki ve daha fazla sayıda kardeşi olan çocukların `İşbirliği Alt Ölçeği Puanlarının` tek çocuk olanlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Özel okula giden çocukların `Atılganlık Alt Ölçeği Puanlarının`, devlet okuluna giden çocukların ise `Toplam Problem Davranış Puan`ları ile `İçsel Davranışlar Alt Ölçeği Puan`larının daha yüksek olduğu görülmüştür. 2-3 yıl süre ile okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların `Atılganlık Alt Ölçeği Puan`larının, 3-6 ay süre ile okul öncesi eğitime devam eden çocukların ise `Toplam Problem Davranış Puanları` ile `Dışsal Davranışlar Alt Ölçeği Puanlarının` daha yüksek olduğu görülmüştür. Okula gelmeden önce bakım veren kişi değişkeni incelendiğinde `diğer` kişiler tarafından bakılan çocukların `Atılganlık Alt Ölçeği Puanlarının` anne-baba-anneanne-babaanne ve bakıcı tarafından bakılan çocuklara göre daha yüksek olduğu görülmüştür.Doğum sırası ve anne çalışma durumu değişkenlerinin 48-60 aylık çocukların sosyal becerilerine bir etkisi olmadığı görülmüştür. In this research, `Social Skills Rating System` (Turkish version of the Social Skills Rating System) was used to study the validity and reliability of the children in the 48-60 month range, and at the same time gender, parental education status, maternal employment status, number of siblings, type, duration of pre-primary education, effects of pre-school caregiver variables on the social skills of children aged 48-60 months are among the aims of this study.The study group of this research, which is a descriptive study in the relational screening model, has established 301 children aged 48-60 months who attend various kindergartens in Ankara.As a result of the analysis, it is seen that the `Social Skill Rating System` is a valid and reliable evaluation tool which can be applied in our country. The aim of the demographic information form was to evaluate the effects of gender, parental education status, maternal employment status, number of siblings, delivery order, duration of pre-primary education, school type, pre-school caregiver variables on social skill points with the aim of Mann-Whitney U, Kruskall Wallis, t-test and ANOVA statistical analysis were used. The results of the study can be summarized as follows: It was observed that the `Total Social Skill Points` of the girls were higher than the `Total Problem Behavior Scale` of the boys. The scores of `Cooperation Subscale Score` and `Maternity Subscale Scale` were higher for children who were graduated from mother's high school. The scores of `Higher Assertiveness Subscale` and `Self-Esteem Subscale Scale` were higher for the high school graduate children and for the university graduate children, respectively. It was observed that the scores of the `Internal and External Behavior Subscales` of the children of the high school graduates were higher. Children with two or more siblings were found to have a higher `Cooperation Subscale Scale` than single children. It was found that the scores of `Assertiveness Subscale Scale` of the children attending private tutoring and `Total Problem Behavior Scale` of the children going to the state school were higher than the scores of `Internal Behavior Subscale Scale`.The `Assertiveness Subscale Scores` of the children who continue to pre-school education for 2-3 years and `Total Problem Behavior Scale` and `Outside Behavior Subscale Scale` of the children who are in pre-school education for 3-6 months are higher . When the caregiver was examined, the `Assertiveness Subscale Sca` of the `other` people were found to be higher than those of the parents, grandparents and caregivers.The order of birth and maternal employment status variables were not found to be an effect on social skills of children aged 48-60 months. 149

Bu çalışmada Anadolu Sak Zekâ Ölçeği'nin (ASIS) ölçüt geçerliği araştırılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda ASIS'in ölçmeyi amaçladığı becerileri doğru ölçebilme düzeyi ortaya konmaktadır. Araştırma 2015-2016 eğitim öğretim yılında, Eskişehir ilinde bulunan 2 okuldan 312 öğrenci ile çalışılmıştır. Ölçüt geçerliği çalışması için dış ölçüt olarak RIAS ve UNIT zekâ ölçekleri ve akademik başarı puanları kullanılmıştır. Öğrencilere her üç zekâ ölçeği eş zamanlı olarak uygulanmıştır. Akademik başarı puanları için öğrencilerin yılsonu ders notları kullanılmıştır. Elde edilen verilerden 232'si ile ASIS ile akademik başarı arasındaki ilişki, 111'i ile ASIS ile RIAS arasındaki ilişki ve 107'si ile ASIS ile UNIT arasındaki ilişki incelenmiştir. Kullanılan bütün dış ölçütlerle ASIS'in ilişki düzeyi korelasyon değerleri hesaplanarak analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda ASIS'in ölçüt geçerliğinin mükemmel ve iyi düzeyde olduğu görülmüştür. ASIS'in ölçüt geçerliği için bilimsel kanıtlar sunulmuştur. In this study, criterion validity of the Anadolu Sak Intelligence Scale (ASIS) was investigated and ASIS's criterion, which aimed to measure the level of ability accurately, was revealed. Participants included 312 students from two schools in the province of Eskişehir. Measures were RIAS and UNIT intelligence scales and academic achievement. All three intelligence scales were applied simultaneously to the students. Year-end lecture notes of students are used for academic achievement scores. ASIS scores correlated significantly with all the measures of academic achievement and with RIAS and UNIT intelligence scales. Correlations ranged from medium to high. The study provided strong evidence for the criterion validity of the ASIS. 108

Bu çalışmanın amacı, Gardiner ve Kline (2007) tarafından geliştirilen `Çalışanların Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği`nin Türkçe'ye uyarlanmasıdır. Araştırmada öncelikle Türkçe'ye çevrilen Çalışanların Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği üç farklı dil uzmanına sunularak her bir maddenin çevirisi hakkında görüş ve önerileri alınmıştır. Ardından, 18 İngilizce öğretmenine Orijinal ve Türkçe Form 3 hafta arayla uygulanarak dilsel eşdeğerliği (dil geçerliği) tespite yönelik korelasyon analizleri yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliği ve madde analizlerine ilişkin analizleri yapmak üzere ise araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yapılarak 300 çalışanın katılımıyla uygulanmıştır. Uzman görüşlerine dayanılarak elde edilen ölçek formunun geçerlik ve güvenirliğine ilişkin kanıtlar elde etmek amacıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre uyum indeksi değerleri RMSEA=0,075; GFI=0,914; AGFI=0,855; NFI=0,888; CFI=0,811 olarak bulunmuştur. Ayrıca iç tutarlılık anlamında güvenirlik düzeylerine ilişkin kanıtlar elde etmek üzere, ilgili ölçümlere ilişkin Cronbach α değerleri hesaplanmıştır. Verilerinin çözümlenmesinde SPSS 24.0 ve AMOS kullanılmıştır. Sonuç olarak, dil geçerliği korelasyon değerlerinin tamamı r=0,70'ten büyük bulunmuştur. Yapılan faktör analizleri sonucunda, Çalışanların Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği Türkçe Formu (ÇYBÖÖ-TF) 3 boyut altında toplanan toplam 16 maddeden oluşmuştur. Tutku alt boyutunun öz değeri 4,426, açıkladığı varyans %27,66; korku alt boyutunun öz değeri 2,586, açıkladığı varyans %16,16 ve hırs alt boyutunun öz değeri 2,023, açıkladığı varyans %12,64'tür. 16 maddenin tamamı toplam varyansın %56,465'ini açıklamaktadır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise ölçeğin minimum şartları sağladığı ve bir model oluşturduğu görülmüştür. Diğer taraftan, iç tutarlılığın tutku alt boyutunda 0,803 (%80,3), korku alt boyutunda 0,821 (%82,1), hırs alt boyutunda 0,783 (%78,3) ve ölçek genelinde 0,780 (%78) olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla, Cronbach Alpha, madde-toplam korelasyonu ve ayırt edicilik testleri sonucunda ölçeğin güvenirlik şartını sağladığı kararına varılmıştır. Sonuç olarak, Çalışanların Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği Türkçe Formu'nun (ÇYBÖÖ-TF) çalışanların yaşam boyu öğrenme motivasyonlarını ölçme ve motivasyonu oluşturan tutku, korku ve hırs alt boyutlarını ortaya çıkarmayı kapsayan araştırmalarda kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.Anahtar KelimelerÇalışan, Hırs, Korku, Ölçek uyarlama, Tutku, Yaşam boyu öğrenme The purpose of this study is to adapt the `Lifelong Learning Scale of Employees` developed by Gardiner and Kline (2007) to Turkish. In the study, the Lifelong Learning Scale of Employees translated into Turkish was presented to three different language experts and opinions and recommendations were obtained about the translation of each item. Afterwards, 18 English teachers were applied to the original and Turkish Forms for 3 weeks, and correlation analyzes were conducted for linguistic equivalence (language validity). In order to analyze the structure validity and substance analyzes of the scale, the researcher conducted face-to-face interviews with 300 employees. Explanatory and confirmatory factor analyzes were conducted to obtain evidence on the validity and reliability of the scale form obtained on the basis of expert opinions. According to confirmatory factor analysis results, compliance index values were RMSEA=0.075; GFI=0.914; AGFI=0.855; NFI=0.888; CFI=0.811. In addition, Cronbach α values for the relevant measures were calculated to obtain evidence of the level of reliability in terms of internal consistency. In the analysis of the data, descriptive and meaningful statistical methods were used by using SPSS 24.0 and AMOS software. As a result, all of the linguistic validity values were found to be greater than r = 0.70. As a result of the factor analysis, the Turkish Form of Employee Lifelong Learning Scale (ÇYBÖÖ-TF) composed of 16 items collected under 3 sub-dimensions. The eigen value of the passion sub-dimension was 4,426 and the explained variance was 27,66%; the eigen value of the fear sub-dimension was 2,586 and the explained variance was 16,16%, the eigen value of ambition sub-dimension was 2,023, and the explained variance was 12,64%. All of the 16 items accounted for 56,465% of the total variance. As a result of confirmatory factor analysis, it was observed that the scale provided minimum conditions and formed a model. On the other hand, internal consistency was found to be 0.803 in the passion subscale, 0.821 in fear subscale, 0.783 in the subscale of ambition and 0.780 in the scale overall. Therefore, Cronbach Alpha, item-total correlation and the discrimination tests provided the acceptable reliability condition of the scale. As a result, it has been concluded that the Employees' Lifelong Learning Scale Turkish Form (ÇYBÖÖ-TF) can be used to measure lifelong learning motivations for employees and can be used in research to reveal passion, fear and ambition sub-dimensions which are forming motivation.Key WordsAmbition, Employee, Fear, Lifelong learning, Passion, Scale adaptation 82

Bu çalışmanın amacı; Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği-Adölesan Kısa Formu'nun Türkçe uyarlamasını yapmaktır. Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği-Adölesan Kısa Formu'nun uyarlamasının yapıldığı araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı ortaokul ve liselerde eğitimine devam eden 11-17 yaş 1224 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmaya 7 tane ortaokul ve lise dahil edilmiştir. Bu okullar; Mehmet Beğen Ortaokulu, Alâeddin Keykubat Ortaokulu, Selçuklu Atiker Ortaokulu, Selçuklu, Atatürk Anadolu Lisesi, Konya Lisesi, Karatay Tes-İş Anadolu Lisesi, Meram Anadolu Lisesi'dir. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Kişisel Bilgi Formu, Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği, Olumlu-Olumsuz Yaşantı Ölçeği, Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği- Adölesan Kısa Formu (TEIQue-ASF) kullanılmıştır. Veri toplama araçları ile elde edilen verilerin analizi SPSS 18.0 ve AMOS 19.0 programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği-Adölesan Kısa Formu (TEIQue-ASF) uyarlama çalışmasında; ortalama, standart sapma, ranj, basıklık,çarpıklık, minimum ve maksimum puan değerleri hesaplanmış, geçerliğin hesaplanmasında; kapsam geçerliği, görünüş geçerliği, dil geçerliği, ölçüt bağımlı geçerliği ve yapı geçerliği yapılmış; güvenirliğin hesaplanmasında iç tutarlılık ve test tekrar test güvenirliği kullanılmıştır. Analizler sonucunda, TEIQue-ASF'nin araştırmada kullanılan diğer ölçeklerle ile arasındaki ilişkinin pozitif yönde anlamlı olduğu saptanmıştır. Yapılan Açımlayıcı Faktör Analizi sonucu da ortaya çıkan 15 maddeden oluşan 4 faktörlü Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği-Adölesan Kısa Formu (TEIQue- ASF)'nun uygulandığı örnekleme kabul edilebilir uyum gösterdiğine ilişkin önemli kanıtlar sağladığı ortaya çıkmıştır. Tüm bu istatistiki analizler ışığında TEIQue-ASF'nin psikometrik özelliklerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır., The purpose of this study is to adapt the Trait Emotional Intelligence-Adolescent Questionnaire Short Form (TEIQue-ASF) to Turkish. A general survey method was used in this study which aimed to adapt the Trait Emotional Intelligence - Adolescent Questionnaire Short Form. 1224 students between the ages of 11 and 17 who were enrolled in secondary and high schools affiliated with Konya Directorate of National Education during the academic year 2016-2017. The study included 7 secondary and high schools, which are Mehmet Beğen Secondary School, Alâeddin Keykubat Secondary School, Selçuklu Atiker Secondary School, Selçuklu Atatürk Anatolian High School, Konya High School, Karatay Tes-İş Anatolian High School, Meram Anatolian High School. The Personal Information Form, the Adolescent Subjective Well-Being Scale, the Scale of Positive and Negative Experience and the Trait Emotional Intelligence-Adolescent Questionnaire Short Form (TEIQue-ASF) were used as data collection tools in this study. The data collected were analysed using SPSS 18.0 and AMOS 19.0 programs. In this study of adapting the Trait Emotional Intelligence Adolescent Questionnaire Short Form (TEIQue-ASF), the average, standard deviation, range, kurtosis, skewness, minimum and maximum score values were calculated. The content validity, face validity, language validity, criterionreferenced validity, and construct validity were used to calculate the validity. The reliability was calculated using internal consistency and test-retest method. As a result of the analyses, the relation between the TEIQue-ASF and the other scales used in the study was found to be positively meaningful. At the end of the exploratory factor analysis, the Trait Emotional Intelligence - Adolescent Questionnaire Short Form (TEIQue-ASF), which includes 4 factors and 15 items, was applied to a sampling and there was strong evidence that it proved an acceptable adaptation. In the light of all these statistical analyses, it was concluded that the psychometric features of the TEIQue-ASF were at acceptable levels.

Yüksek lisans tezi., Bu çalışmanın amacı Covin ve Dozois (2011) tarafından geliştirilen Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği'ni Türkçeye uyarlamak ve geçerlik-güvenirlik analizlerini yapmaktır. Çalışma, ölçeğin Türkçeye uyarlanması, kültür ile uyumu ve bunun sonucunda da daha güvenilir sonuçların elde edilmesini amaçlamaktadır. Bu çalışma kapsamında 10 bilişsel çarpıtma türü ve 5 ruh sağlığı değişkeni değerlendirilmiştir. Değerlendirilen depresyon, anksiyete, ruminasyon gibi ruh sağlığı değişkenleri ile bilişsel çarpıtmalar arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra bilişsel çarpıtmaların kendi aralarında yapılan analizler de anlamlı ilişkiler olduğunu ortaya çıkarmıştır, yani bilişsel çarpıtmalar birbirlerini tetiklemekte ve bir düşünce tarzı olarak tüm hayatı etkilemektedirler. Uyarlaması yapılan ölçek ile bilişsel hataları tespit etmek mümkün olmaktadır. Böylece bilişsel çarpıtmaların neden olabileceği hastalıklar da önlenip tedbir alınabilecektir. Bu açıdan önemli olan bu çalışmada kullanılan ölçek ile hastanın bilişsel çarpıtmaları saptanıp bu yönde bir terapinin uygulanması da mümkün olabilecektir.

Düşünce Bozukluğu Ölçeği, orijinal adıyla `Thought Disorder Index`, 1979 yılında Johnston ve Holzman tarafından geliştirilmiştir. Bu ölçek Hermann Rorschach tarafından geliştirilen Mürekkep Lekesi testine verilen yanıtlar üzerinden puanlanan bir ölçektir. Ölçeğin amacı psikotik hastalık dönemi içerisinde olan hastalardaki, özellikle de şizofreni hastalarındaki düşünce bozukluklarını ölçmek ve düşünce bozukluğunu 4 şiddet derecesine göre puanlayıp, değerlendirmektedir. Rorschach testi günümüzde klinik pratikte ve bilimsel araştırmalarda büyük önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Rorschach testinin Düşünce Bozukluğu Ölçeği'nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasının yapılması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda DSM-IV ve DSM-V Tanı Ölçütleri Kılavuzu kriterlerine göre psikotik bozukluğu içeren bir tanı almış olan 40 hasta ve herhangi bir psikiyatrik tanısı olmayan 40 gönüllü katılımcı ile bu çalışma yürütülmüştür. Bu bağlamda hasta ve gönüllü grubuna Rorschach testinde `Düşünce Bozukluğu Ölçeği` uygulanmıştır, `SCL-90-Gözden Geçirilmiş Formu` ise sadece gönüllü grubuna uygulanmıştır. Ölçeğin geçerlilik çalışmasında `Düşünce ve Dil Ölçeği` kullanılmıştır. Test uygulamaları yapıldıktan sonra, elde edilen sonuçlar ölçek özelliklerine göre kodlanmış ve istatistiksel analize tabi tutulmuştur. Bunların neticesinde Düşünce Bozukluğu Ölçeği'nin (DBÖ) geçerlilik ve güvenilirlik puanlarına ulaşılmıştır. Çalışma 23 ile 65 yaşları arasındaki toplam 80 kişi ile yapılmıştır. Bulgular SPSS 22.0 for Windows programından yararlanılarak çözümlenmiş ve Betimleyici İstatiksel Analiz, Spearman's Korelasyon ve Mann-Whitney U Testi istatistiksel yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin güvenilirlik analizinde değerlendiriciler arası uyum güvenilirliğine bakılmış; DBÖ'nin güvenilirliğinin yüksek olduğu saptanmıştır. Geçerlilik çalışmasında düşünce bozukluğunu ölçen iki testin korelasyonu üzerinden yapı geçerliliği temel alınmıştır ve DBÖ'nin düşünce bozukluğunu tespit edebildiği sonucuna ulaşılmıştır. Rorschach testinde uygulanan DBÖ'nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, bu ölçeğin Türkiye toplumunda düşünce bozukluğunun varlığını ve düzeyini ölçmede güvenilir ve yeterli düzeyde olduğunu ortaya koymuştur. Anahtar Kelimeler: Rorschach Testi, Düşünce Bozukluğu Ölçeği, Geçerlilik, Güvenilirlik Thought Disorder Index was developed by Johnston& Holzman in 1979. This is an index that is graded from the answers given to the Rorschach Inkblot Test developed by Hermann Rorschach. The aim of the index is to measure the thought disorders at the psychotic patients groups, especially at the schizophrenic patients and to grade and evaluate the thought disorder according to the 4 degrees of severity.Nowadays the Rorschach Test has become important in clinical practice and scientific research studies. This work was aimed at assessing the validity and reliability of `Thought Disorder Index` of the Rorschach Test. In accordance with this aim, this work was executed to 40 patients with psychotic disorder diagnosis under DSM-IV and DSM-V criteria and to 40 voluntary healthy participants without psychiatric diagnosis. İn this context, Thought Disorder Index (TDI) of the Rorschach Test was administered to the both the patient group and the voluntary group, but `SCL-90-Revised Form` was administered only to the voluntary group. `Thought and Language Index` was used at the validity assessment of the index. After the tests were administered, the results were coded according to the index qualifications and statistically analyzed. As a result of this, the validity and reliability scores of Thought Disorder Index were calculated.The work was done with total 80 people between the ages 23 and 65. The data was analyzed by using SPSS 22.0 for Windows; Descriptive Statistical Analysis, Spearman's methods were applied. In the reliability analysis, inter-rater reliability was assessed, TDI is found to have high reliability. The validity assessment was based on the construct validity in the correlation of the two tests measuring the thought disorder. It was found that TDI could establish the thought disorder. The validity and reliability of the TDI proves that this subindex of the Rorschach Test is reliable and adequate to measure the presence and the level of the thought disorder in Turkish society.Key Words: Rorschach Test, Thought Disorder Index, Validity, Reliability. 109

Bu çalışmada Johnson, Burke, Brinkman ve Wade (2016) tarafından geliştirilmiş olan Ergenler İçin Kapsamlı Bilinçli Farkındalık Deneyimleri Envanterinin Türkçe'ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi Tekirdağ ili Süleymanpaşa İlçesi ve İstanbul İli Güngören İlçesi'ndeki toplam dört okulun lise hazırlık, 9. sınıf, 10. sınıf, 11. sınıf ve 12. sınıf öğrencisi olan 415 lise öğrencisinden (291 kız, 124 erkek) oluşmuştur. Dilsel eşdeğerliği sağlamak için ikisi iki-dilli, iyi derecede İngilizce bilen 4 kişi tarafından çeviriler yapılmış, envanterin son hali iyi derecede İngilizce bilen, çeviriyi yapan kişilerden farklı 3 akademisyen tarafından şekillendirilmiştir. Verilere uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda envanterin orijinalinde olduğu gibi sekiz faktörlü yapının iyi uyum gösterdiği görülmüştür. Bu sekiz faktör, İçsel Deneyimin Farkındalığı, Dışsal Deneyimin Farkındalığı, Farkındalıkla Davranma, Kabul ve Yargılamaksızın Yönelim, Merkezsizleşmek ve Tepkisizlik, Deneyime Açık Olma, Düşüncelerin Göreceliliği ve İçgörülü Kavrayıştır. Ölçeğin tüm ölçek için Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı 0.70, alt boyutlar için Cronbach Alpha iç tutarlık katsayıları ise 0.63 ile 0.80 arasında değişmektedir. Düzeltilmiş madde-toplam puan korelasyonlarının 0.20 ile 0.55 arasında olduğu görülmüştür. Ölçüt bağımlı geçerlik kapsamında benzer ve ayırt edici ölçek geçerliğine bakılmıştır. Benzer ölçek geçerliği için Bilinçli Farkındalık Ölçeği (Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz, 2011); ayırt edici ölçek geçerliği için ise Ergenler İçin Beş Boyutlu İyi Oluş Modeli: EPOCH Ölçeği (Demirci ve Ekşi, 2015) kullanılmıştır. Ölçüt bağımlı geçerlik analizlerinde anlamlı sonuçlar bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür kapsamında tartışılıp, ileride yapılacak araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur. Bilinçli farkındalığın etki mekanizmalarını anlamak için alt boyutlarının etkileşiminin incelenmesinin önemli olduğu; araştırmaların çoğunluğunun bilişsel alana yönelik olduğu ve merhamet unsurunun daha çok araştırılmasına ihtiyaç olduğu öneriler kapsamında belirtilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda Ergenler İçin Kapsamlı Bilinçli Farkındalık Deneyimleri Envanterinin Türkçe'ye uyarlanmış formunun bilinçli farkındalığı ergenlerde geçerli ve güvenilir şekilde ölçtüğü bulunmuştur. This study aimed the adaptation of Comprehensive Inventory of Mindfulness Experiences-Adolescents, developed by Johnson, Burke, Brinkman and Wade (2016) and evaluating its reliability and validity analysis. The sample is constituted of 415 high school students (291 girls, 124 boys) from preparation class, 9th grade, 10th grade,11th grade and 12th grade of four schools from Tekirdağ, Süleymanpaşa province and Istanbul, Güngören province. For providing linguistic equivalence, four advanced level English speaker, two of whom were bilinguals, translated the inventory and then three academicians, different from the translators, put the inventory into the final form. Confirmatory factor analyses confirmed the original eight-factor structure. Those eight factors are Awareness of Internal Experience, Awareness of External Experience, Acting with Awareness, Accepting and Nonjugdemental Orientation, Decentering and Nonreactivity, Openness to Experience, Relativity of Thouhghts and Insightful Understanding. Cronbach alpha coefficient for the overall scale is 0.70 and the coefficients differ from 0.63 to 0.80 for the dimensions. Corrected item-total correlations are found to be between 0.20 and 0.55. The convergent and divergent validity was examined by using The Mindful Attention Awareness Scale (Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz, 2011) and The EPOCH Measure of Adolescent Well-Being (Demirci ve Ekşi, 2015) and statistically significant relations are found. The results are discussed according to the relevant literature and suggestions for the future research are proposed. The importance of evaluating the relationship between different factors of mindfulness for understanding the effect mechanisms; the need for focusing on compassion theme in mindfulness studies considering the majority's cognitive emphasis, are stated in terms of suggestions. The study showed that the Turkish adaptation of The Comprehensive Inventory of Mindfulness Experiences-Adolescents is a reliable and valid scale for measuring mindfulness in adolescents. Bilinçli Farkındalık İle İlgili Alanyazın -- Modern Psikolojiye Göre Bilinçli Farkındalık -- Farkındasızlık --Otomatik pilot -- Bilinçli Farkındalığın Değişimi Sağlayan Süreçlerine Dair Bir Model -- Bilinçli Farkındalığa Dair Yanlış Bilinenler

Bu araştırmanın amacı LAP-3 Gelişim Değerlendirme Ölçeği'nin Türkçe'ye Uyarlanması ve 48-72 aylık çocukların gelişimlerinin incelenmesidir. İlk aşamada 48-72 aylık çocuklar için Türkçe uyarlaması yapılan `LAP-3 Gelişim Değerlendirme Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. İkinci aşamada ise geçerlik ve güvenirliği yapılan ölçme aracı kullanılarak çocukların gelişimlerinin çeşitli demografik (cinsiyet, anne-baba yaş, eğitim ve çalışma durumu, kardeş sahibi olma durumu, okul öncesi eğitim alma ve devam etme süresi) değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma türünde tasarlanan araştırmada çalışma grubu amaçlı örnekleme yoluyla belirlenen İstanbul ili Kadıköy, Çekmeköy, Sultanbeyli, Avcılar, Zeytinburnu, Bağcılar ilçelerinde bulunan MEB'e bağlı anaokulu ve anasınıflarında öğrenim görmekte olan normal gelişim gösteren 351 çocuktan oluşmaktadır. Araştırma kapsamında veriler; araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel bilgi formu, LAP-3 Gelişim Değerlendirme Ölçeği (The Learning Accomplishment Profile-3rd Edition) kullanılarak toplanmıştır. Kriter geçerliği için Marmara Gelişim Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerle ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca çocukların gelişimlerinin çeşitli (cinsiyet, anne-baba yaş, eğitim ve çalışma durumu, kardeş sahibi olma durumu, okul öncesi eğitim alma ve devam etme süresi) değişkenler bakımından farklılaşma durumu incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda LAP-3 Gelişim Değerlendirme Ölçeği'nin Türk çocukları için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte çocukların LAP-3 Gelişim Değerlendirme Ölçeği alt testlerinde elde ettikleri puanların cinsiyetlerine, anne-baba yaşa, kardeş sahibi olma durumuna göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. Buna karşın anne-babanın öğrenim durumunun yükselmesi ve anne-babanın çalışıyor olması; okul öncesi eğitim alması ve eğitim alma sürelerinin çocukların gelişimini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: gelişim, değerlendirme, erken çocukluk, LAP-3 Gelişim Değerlendirme Ölçeği, okul olgunluğu. The aim of this study is to perform validity and reliability study of LAP-3 Development Assessment Scale adopted to Turkish and examine the development of children aged between 48-72 months. In the first stage, the objective is to perform validity and reliability study of `LAP-3 Development Assessment Scale` adopted to Turkish for children aged between 48-72 months. In the second stage, using the tool, whose validity and reliability study is completed, evaluation of children's development in terms of various demographic (gender, parents' age, education and employment status, presence of siblings, pre-school education and its duration) variables will be performed. This study designed as a quantitative research model. The study group was formed by a total of 351 normally developed children who were studying in preschools affiliated to Ministry of National Education (Kadıköy, Çekmeköy, Sultanbeyli, Avcılar, Zeytinburnu, Bağcılar districts of Istanbul) Within the scope of the study; data were collected using the Personal Information Form and LAP-3 Development Assessment Scale. For the validity of the criteria, Marmara Development Scale was used. Also the variance in the variables of the children's development was assessed. The analysis results of the demographic variables in the research showed that the scores children got in the sub-tests of LAP-3 Development Assessment Scale did not depend on their gender, parents' age, presence of siblings. However, it was found that increases in parents' education level and their employment status; and pre-school education and its duration positively affects children's development.Keywords: development, assessment, early childhood, LAP-3 development assessment scale, school readiness. 180

Bu çalışmada Türkçe TCI-R'nin Türkiye toplumunda geçerliği, güvenirliği ve faktör yapısının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinde öğrenim gören 1026 (786 Kadın, 240 Erkek) üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Türkçe TCI-R, BDE, BAÖ ve KİÖ-KTF uygulandı. Türkçe TCI-R iç tutarlılık katsayısı tüm ölçekler için 0.85 bulundu. En yüksek Cronbach alfa Sebat Etme (0.92) için bulundu, en düşük ise Yenilik Arayış (0.73) için bulundu. Tüm boyutlar için test-tekrar test korelasyon katsayıları nispeten yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı çıktı. Türkçe TCI-R mizaç ve karakter boyutları ile BDE, BAÖ ve KİÖ-KTF toplam puanları arasında anlamlı korelasyon bulundu. Promax döndürme ile temel bileşenler analizi, mizaç boyutu için toplam varyansın %62.67'sini oluşturan, özdeğerleri 1'den yüksek olan 4 faktör üretti. Karakter boyutu için ise toplam varyansın % 56.14'ünü oluşturan, özdeğerleri 1'den yüksek olan 3 faktör üretti.Elde edile bulgular, Türkçe TCI-R'nin Türkiye toplumunda kişiliğin değerlendirilmesi için kullanılabilecek sağlam faktöriyel yapıya sahip, geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermiştir. In this study, we aimed to examine the reliability, validity, and factor structure of the TCI-R in a Turkish sample. Participants were 1026 (786 female, 240 male) college students at various universities in Turkey. Sociodemographic information of the participants was collected and the TCI-R, BDI, BAI, and PBQ-S1 were administered. For the whole scale, the internal consistency coefficient of Turkish TCI-R was found to be 0.85. The highest Cronbach alpha was found for Persistence Dimension (0.92) and the lowest Cronbach alpha was found for Novelty Seeking Dimension (0.73). The test-retest correlation coefficients for all dimensions were relatively high and statistically significant. TCI-R temperament and character scales were found significantly correlated with the BDI, the BAI, and the PBQ total scores. A principal-components analysis with Promax rotation yielded 4 factors with an Eigenvalue greater than one, representing 62.67% of the total variance for temperament dimension and 3 factors with an Eigenvalue greater than one, representing 56.14% of the total variance for character dimension. The findings of study suggested that Turkish TCI-R was a valid and reliable tool with a robust factorial structure for further use in the assessing of personality in Turkey. 139

Bu çalışma, ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlığına dair algılarını belirlemeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmeyi amaçlamıştır. Ölçeğin geliştirilme süreci altı aşamada gerçekleştirilmiştir.Birinci aşamada ölçeğin madde havuzunu oluşturmaya yönelik alanyazın taraması yapılmıştır. Bu bağlamda matematik okuryazarlığına yönelik temel beceri ve yetkinlikler belirlenmeye çalışılmış, alanda temel bir sınav olan PISA testleri incelenmiştir. Bununla birlikte sosyal bilişsel öğrenme kuramına yönelik alanyazın incelenerek duyuşsal özelliklerden öz yeterlik algısı ve onu etkileyen etmenler araştırılmıştır. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı öğretmenler ile görüşme yapılarak matematik okuryazarı bir bireyin sahip olması gereken duyuşsal özelliklerin neler olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır.Araştırmada ikinci olarak izlenen adım ölçek türünün belirlenmesi olmuştur. Bu bağlamda katılımcıların seviyesi, kullanım kolaylığı ve duyuşsal özelliklerin ölçülmesinde en çok kullanılan ölçek türü olan 5'li likert tipi ölçeği tercih edilmiştir. Üçüncü aşamada uzman görüşlerine başvurulmuştur. Öncelikle 3 konu alanı uzmanının görüşleri alınarak amaca hizmet etmeyen ya da aynı amaca hizmet eden maddelerin sadeleştirilmesi sağlanmıştır. Daha sonra 3 dil alanı uzmanının görüşleri alınarak dil bilgisi, seviye ve anlatım bakımından sadeleştirilme gerçekleştirilerek madde havuzu 40 maddeye indirilmiştir.Dördüncü aşamada asıl uygulamada karşılaşılacak sorunları öngörmek amacıyla anlaşılırlığı test etmeye yönelik uygulama yapılmıştır. Uygulamanın gerçekleştirilmesindeki ana amaç ölçeğin anlaşılabilirliğini test etmektir. Bu bağlamda gerçekleştirilen uygulamada anlaşılması güç olan ya da yanlış anlaşılan maddeye rastlanmamıştır. Beşinci aşamada hazırlanan taslak ölçek, tipik durum örnekleme yöntemi ile seçilen örneklem üzerine uygulanarak, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi ile başlanan analiz süreci, verilerin uygunluğu test edildikten sonra faktörleştirme işlemleri uygulanmıştır. Faktörler arası orta düzeyde ilişki bulunduğundan oblique döndürme yöntemlerinden promax döndürme tekniği uygulanarak 4 faktörlü 30 maddeden oluşan ölçek elde edilmiştir. Elde edilen ölçeğin yapı geçerliliğini arttırmak amacıyla birinci düzeyde doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Temel paramatere ölçümlerinde elde edilen t değerinin .01 düzeyinde manidar olduğu sonucuna ulaşılmış, incelenen uyum iyiliği indekslerinin eşik değerlerinin üzerinde olduğu görülmüştür. Son adım olarak güvenirlik çalışmaları gerçekleştirilen çalışmada ölçeğe ait maddelerin madde ─ toplam korelasyonlarının .351 ile .686 arasında değer aldığı gözlenmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık ölçümleri için kullanılan Cronbach Alpha katsayısı .925 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin dört alt boyutuna ait Cronbanch Alpha katsayıları ise sırasıyla .907, .758, .816 ve .789 olarak hesaplanmıştır. Ayırt ediciliğini test etmek içi gerçekleştirilen alt ve üst %27'lik grupların puan ortalamaları arasındaki farklılığın .01 düzeyinde anlamlı olduğu görülmüştür. This study was conducted to develop a measurement tool to measure perceptions of mathematics literacy for 7th grade students in secondary school. The development of the scale was carried out in six stages.In the first step, a survey of the literature was conducted to form a pool of items. In this context, the basic skills and competences for mathematical literacy were tried to be determined. However, by examining the literature on social learning theory, the perception of self-efficacy and affecting factors were investigated. In addition, interviews with the teachers affiliated to the Ministry of National Education were tried to reveal what the affective characteristics of a mathematical literate individual should have.The second step in the survey was to determine the type of the scale. In this context, the 5-point Likert-type scale, which is the most commonly used scale type, was chosen for measuring the level of participants, ease of use and affective characteristics.In the third stage, expert opinions were applied. Firstly, the opinions of the experts of the three subject areas were taken and the simplification of the items which did not serve the purpose or served the same purpose was provided. Then, by taking the opinions of the expert of 3 language field experts, simplification in terms of grammar, level and expression was realized and the item pool was reduced to 40 items.In the fourth step, intelligibility implementation was carried out in order to predict the problems to be encountered in the actual application. The main purpose of the implementation is to test the intelligibility of the scale. In this context implementation has not been found any items to be difficult to understand or misunderstood.The draft scale prepared in the fifth step was applied to the selected sample with the typical case sampling method, and the exploratory and confirmatory factor analysis was performed. The analysis process, which started with an exploratory factor analysis, was followed by factoring procedures after testing the suitability of the data. When there is a moderate relation between the factors, promax rotation technique is applied and a scale consisting of 4 factors and 30 items is obtained. The first level confirmatory factor analysis was performed to increase the construct validity of the obtained scale. It has been found that the t value obtained in the basic parameter measurements is at the level of .01, and it is seen that the cut off score of the compliance goodness indices examined are above the cut off score's values.As a final step, it was observed that the items - total correlations of items of scale were between .351 and .686. The Cronbach Alpha coefficient used for internal consistency measures of the scale was calculated as .925. The difference between the mean scores of the upper and lower 27% groups performed to test the distinctiveness was found to be significant at .01 level. 129

Bu çalışmada, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamsına (İBBS) göre belirlenen Düzey-2 bölgeleri seçilen sağlık göstergeleri açısından karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemlerinden çok boyutlu ölçekleme (ÇBÖ) ve kümeleme analizleri kullanılarak yapılmıştır. Böylece Düzey-2 bölgeleri arasında var olan benzerlik ve benzemezliklerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada ÇBÖ analizi olarak ALSCAL algoritmasından, kümeleme analizi olarak ise temelde hiyerarşik ve hiyerarşik olmayan yöntemler olmak üzere dört farklı kümeleme yönteminden yararlanılmıştır. Bölgelerin sağlık göstergeleri açısından incelenmesinden önce, her iki yöntemin teorik altyapıları ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Ayrıca bu iki yöntemde de kullanılan yakınlıklar ve standartlaştırma gibi temel kavramlara da çalışmanın birinci bölümünde yer verilmiştir. Sonuç olarak, bölgelerin her iki yöntemle sağlık göstergelerine göre çözümlemelerinin birbirini desteklediği ve bölgelerin yaklaşık olarak üç farklı grupta konumlandığı görülmüştür. İstanbul alt bölgesi özellikle sağlık personeli ve ekipman sayısı bakımından diğer bölgelerden ayrılmış ve tek başına bir grup oluşturmuştur. Aynı şekilde Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Van ve Ağrı alt bölgelerinin birbirine yakın konumlandığı ve özellikle BÖH, TDH ve KÖH gibi demografik değişkenler açısından diğer bölgelerden farklılaştığı sonuçuna ulaşılmıştır. In this study, the level-2 regions determined by the Statistical Region Units Classification were compared in terms of selected health indicators. The comparison was made using multidimensional scaling and clustering analyzes from multivariate statistical analysis methods. Thus, it is aimed to reveal similarities and dissimilarities between the level-2 regions. In addition, basic concepts such as proximity and standardization used in these two methods are given in the first chapter.In the study, ALSCAL algorithm was used as a multidimensional scaling analysis and four different clustering methods were used as clustering analysis, mainly hierarchical and non-hierarchical methods. Before the regions are examined in terms of health indicators, theoretical backgrounds of both methods have been discussed in a detailed manner. It has been seen that the solutions of the regions according to the health indicators in both methods support each other and the regions are located in approximately three different groups. In particular by the number of health personnel and equipment, the sub-region of Istanbul has been separated from other regions and has formed a group on its own.Similarly, the Southeastern Anatolia region, Van and Agrı sub-regions are located close to each other and differentiated from other regions in terms of demographic variables, especially infant mortality rate, total fertility rate and crude death rate. 104

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Özel Eğitim Anabilim Dalı, Kayıt no: 434732, Bu araştırmada Türkiye'nin ilk yerli zekâ ölçeği olan Anadolu-Sak Zekâ Ölçeği'nin (ASİS) özel eğitim grupları arasındaki ayırtedicilik geçerlilik çalışması yapılmıştır. ASİS çocukların genel zekâ, sözel zekâ, görsel zekâ, bellek kapasitesi hakkında değerlendirme yapan bir zekâ ölçeğidir. ASİS güncel zekâ kuramlarından Cattell-Horn-Caroll zekâ modeli temel alınarak geliştirilmiş, 4-12 yaş aralığındaki çocuklar için uygulanabilmektedir. ASİS değerlendirmeleri hem eğitim ortamlarında hem de klinik ortamlarda müdahale amaçlı kullanılabilmektedir. Araştırmada tanı almış özel yetenekli, zihinsel gelişim yetersizliği, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG), otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuklara ASİS uygulanarak veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler norm grubun ortalamaları ile karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonunda özel yeteneklilerin ASİS genel zekâ düzeyi 137.90, zihinsel gelişim yetersizliği olanların 47.18, DEHB olanların 81.86, ÖÖG olanların 86.76, OSB olanların 63.09 şeklindedir. Çalışma sonucunda katılımcıların ASİS'in toplam test ve alt test puan ortalamalarının daha önceden aldıkları tanıya uygun olduğu görülmüştür. Bu durum ASİS'in ayırtediciliğinin yüksek olduğunu göstermektedir.

Yüksek lisans tezi., Gerçekleştirilen çalışmada, bireylerin kendilerini hangi alanlarda ve hangi düzeyde biricik/özgün olarak değerlendirdiklerini anlayabilmek için Biriciklik Kaynakları Ölçeği (BKÖ) geliştirilmiştir. Biriciklik üzerine gerçekleştirilen çalışmalara değinildiğinde, literatürde; Biriciklik Algısı ve Biriciklik İhtiyacı'nın araştırıldığı ve ölçekler geliştirildiği görülmektedir. Gerçekleştirilmiş çalışmalar genel anlamı ile bireylerin, kendilerini biricik olarak algılayıp algılamadıklarını; biricik olmayı, bir ihtiyaç olarak değerlendirip değerlendirmediklerini ve kişilerin biricikliklerini ne düzeyde değerlendirdikleri yönünde veri sağlamaktadır. Gerçekleştirilen çalışmalara ek olarak, geliştirilen BKÖ ile bireylerin kendilerini, hangi alanlarda ve hangi düzeylerde biricik olarak değerlendirdiklerinin, içeriğinin anlaşılırlığı açısından da belirleyici olabileceği düşünülebilir. Gerçekleştirilen ön çalışmada; Ölçeğin İlk Formu 24 madde iken, ilk uygulamada edinilen verilerin analizleri doğrultusunda, madde sayısı 12 olarak belirlenmiştir. Bu 12 maddenin; 7 maddesi içsel-kişisel boyutu, 5 maddesi ise dışsal- kişisel boyutu oluşturmaktadır. Bireylerin kendilerini biricik olarak değerlendirmelerini sağlayan bu iki kaynaktan; içsel- kişisel boyut, bireylerin kendileri hakkında değerlendirmelerini içerirken, dışsal-kişisel boyut ise; bireylerin kendileri hakkında, çevre faktörünün etkisini de göz önünde bulundurduğu değerlendirmelerini içerdiği düşünülebilir. Araştırmanın ikinci uygulama aşamasında ise; random seçilen örneklem grubuna, Biriciklik Kaynakları Ölçeği ve farklı ölçekleri içeren bir ölçek bataryası uygulanmış, ölçekler arası korelasyon bulunduğu saptanmıştır. Ek olarak; elde edilen sonuçlar ile literatürde yer alan, benzer ölçek uygulamaları bulunan çalışmalara ait sonuçlar uyum göstermektedir. Son olarak; gerçekleştirilen test tekrar-test çalışmasında ise, Pearson Korelasyon katsayıları; hem içsel- kişisel (r= .82) ve dışsal-kişisel (r= .76) hem de toplam puanda (r= .83) yüksek korelasyon gösterdiği belirlenmiştir. Böylelikle; random seçilen, 478 katılımcının oluşturduğu farklı örneklem gruplarında gerçekleştirilen çeşitli uygulamalar sonucunda elde edilen verilerin analizi neticesinde, psikometrik bir ölçüm aracı elde edilmiştir.

Bu çalışmada Borderline Şiddet Değerlendirme Ölçeğinin Türkiye toplumunda geçerliği, güvenirliği ve faktör yapısının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemi Hasan Kalyoncu Üniversitesinde 201 kadın ve 105 erkek olmak üzere toplam 306 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Türkçe BEST ölçeğinin iç tutarlılığı Cronbach Alfa güvenirlik analizi tekniği ile hesaplanmıştır. Düşünceler ve Duygular, Olumsuz Davranışlar ve Olumlu Davranışlar alt ölçeklerinin Cronbach Alfa katsayıları sırasıyla 0.80, 0.65 ve 0.67 olarak bulundu. Bütün ölçek için ise iç tutarlılık katsayısı 0.75'dir. Yapılan test-tekrar test analizlerinde Düşünceler ve Duygular, Negatif Davranışlar ve Pozitif Davranışlar alt ölçeklerinin test-tekrar test puanları arasındaki korelasyon katsayıları sırasıyla 0.61, 0.50 ve 0.51 bulundu. Türkçe BEST ile Türkçe BPQ (r=0.337, p

Amaç: Bu çalışmada, Türkçe BPQ ölçeğinin geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısının incelenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Hasan Kalyoncu Üniversitesinde 2015-2016 yıllarında öğrenim görmekte olan 18‒36 yaş arasında 306 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada, araştırmacı tarafından hazırlanan Sosyodemografik Bilgi Formu, Borderline Kişilik Ölçeği (Türkçe BPQ), Borderline Şiddet Değerlendirme Ölçeği (BEST), Marlowe-Crowne Sosyal Arzulanırlık ölçeği (MCSAÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Kişilik İnanç Ölçeği Kısa Formu (KİÖ-KTF), Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği kullanılmıştır. Tüm istatistiksel değerlendirmeler için SPSS 23 yazılım programı kullanıldı. Bulgular: Türkçe BPQ iç tutarlılık katsayısı Cronbach αdeğeri 0.89 olarak hesaplandı. Test-tekrar test için Türkçe BPQ 4 hafta arayla tekrar uygulandı ve iki uygulama arasındaki korelasyon katsayıları Dürtüsellik, Duygulanımda Kararsızlık, Terk Edilme, İlişkiler, Kendilik İmgesi, İntihar/ Kendini Yaralama Davranışı, Boşluk Duygusu, Yoğun Öfke ve Psikoz Benzeri Durumlar boyutları için sırasıyla 0.50, 0.77, 0.40, 0.68, 0.72, 0.48, 0.73, 0.74 0.62 olarak bulundu. Türkçe BPQ ile BEST (r=0.337, p

Bu çalışmada bireylerin evlilik rol beklentilerini değerlendirebileceği bir ölçek geliştirilmiş ve daha sonra da bu ölçeğin geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma iki ayrı katılımcı grubunda toplam 766 kişi ile yürütülmüştür. Araştırma verileri 2014-2015 eğitim - öğretim yılında toplanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde hem evli ve bekar bireylerden alınan rol beklentileri hem de alanyazın ve daha önce geliştirilmiş ölçme araçları dikkate alınarak madde havuzu oluşturulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, yeni geliştirilen evlilik rol beklentileri ölçeği, ilişkisel-bireyci-toplulukçu benlik ölçeği ve Bem cinsiyet rolü envanteri kullanılmıştır. Evlilik rol beklentileri ölçeğinin yapı geçerliği, madde toplam korelasyonu, %27'lik alt-üst grup farkının anlamlılığı, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile araştırılmıştır. Ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliği ise ölçek puanları ile ilişkisel-bireyci-toplulukçu benlik ölçeği ve Bem cinsiyet rolü envanteri puanları arasındaki ilişkilerin ortaya konulması yoluyla incelenmiştir. Güvenirlik analizleri ise iç tutarlık Cronbach alfa ve test-tekrar test yöntemleri ile gerçekleştirilmiştir. Varimaks döndürme yöntemiyle gerçekleştirilen temel bileşenler analizi sonucunda 40 maddeden oluşan ölçeğin toplam varyansın % 36.25'sini açıklayan iki faktörlü bir yapı gösterdiği belirlenmiştir. Bu faktörler `geleneksel` ve `eşitlikçi` ve olarak isimlendirilmiştir. Bu iki bileşenli yapı doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulanmış ve uyum indekslerinin iyi uyuma işaret ettiği tespit edilmiştir (NFI = .92, NNFI = .95, CFI = .96, IFI = .96, RMSEA = .061, GFI = .79, AGFI = .76, SRMR = .074). İlişkisel-bireyci-toplulukçu benlik ölçeği ve Bem cinsiyet rolü envanteri ile yapılan ölçüt bağıntılı geçerlik çalışmaları sonucunda elde edilen korelasyon değerleri ölçeğin geçerliğini destekler niteliktedir. Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı ile iki hafta süreli test- tekrar test güvenirliği sırasıyla geleneksel faktör için .93 ve .95 eşitlikçi faktör için .88 ve .66 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak ERBÖ'nün evlilik rol beklentilerini ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu düşünülmektedir. The aim of the study was to develop The Marital Role Expectations Scale and test its validity and reliability. The study was carried out with 766 individuals among two different samples. The research data were collected 2014 - 2015 academic years. Married and single individuals' views, previous researches and previously developed instruments were used to generate item pool. Information sheet, relational – individual - collective self-aspect scale, Bem sex role inventory and the marital role expectations scale developed by the researcher were used to collect data. The construct validity of the Marital Role Expectations Scale were examined by item-total correlations, t - tests between the means of upper 27 % and lower 27 %, exploratory and confirmatory factor analyses. Criterion related validity of the scale was investigated by revealing relationships between marital role expectations scale and relational - individual - collective self-aspect scale and Bem sex role inventory scores. Reliability analyses were carried out with internal consistency Cronbach alpha and test-retest reliability methods. Principal component analysis with a varimax rotation showed that 40 items of the scale contained two factors, representing 36.25 % of the total variance. These two factors titled as 'traditional' and 'equalitarian'. Confirmatory factor analysis of the two-component structure indicated an acceptable fit between the predicted model and the observed data (NFI = .92, NNFI = .95, CFI = .96, IFI = .96, RMSEA = .061, GFI = .79, AGFI = .76, SRMR = .074). Correlations coefficients between relational - individual - collective self-aspect scale, Bem sex role inventory and the marital role expectations scale scores supported criterion related validity. For the traditional and the equalitarian factors, Cronbach alpha coefficients were .93 and .88, respectively. In addition, test-retest reliability coefficients were found .95 and .66, respectively. In conclusion, the marital role expectations scale was considered reliable and valid instrument to measure marital role expectations. 91

Testlerin Türkçe versiyonlarının, Hayatta Amaç Ölçeği (HAÖ), Hayatta Anlam Anketi (HAA) ve !aşam !önelimi Testi Revizenin geçerliği, güvenirliği ve faktör yapısının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi farklı üniversitelerde eğitim görmekte olan 648 öğrenciden oluşmaktadır. Türkçe HAÖ, HAA ve !!T-R'nin iç tutarlılığı Cronbach Alfa güvenirlik analizi tekniği ile hesaplanmıştır. HAÖ, HAA ve alt ölçekleri olan Hayatta Anlamın Varlığı ve Hayatta Anlam Arayışı ile YYT-R'nin Cronbach Alfa katsayıları sırasıyla 0.63, 0.74, 0.80, 0.79 ve 0.38 bulunmuştur. !apılan test-tekrar test analizlerinde HAÖ, Hayatta Anlamın Varlığı ile Hayatta Anlam Arayışı alt ölçeği ve YYT-R'nin test-tekrar test puanları arasındaki korelasyon katsayıları sırasıyla 0.79, 0.64, 0.73, 0.75 bulundu. Türkçe HAÖ ile Hayatta Anlamın Varlığı alt ölçeği (r=0.332, p