Search

In de afgelopen 15 jaar is een sterke groei te zien van het aantal Nederlanders dat voldoende beweegt volgens de beweegnorm , van ruim de helft naar bijna driekwart van de volwassen bevolking. Groepen die achterblijven op beweeggebied zijn enerzijds kinderen en jongeren, voor wie een strengere beweegnorm geldt, en anderzijds chronisch zieken en ouderen als het gaat om intensief bewegen (fitnorm ). De medische kosten van een aantal ziekten (zoals diabetes en hart- en vaatziekten) als gevolg van onvoldoende beweging worden voor 2014 berekend op 471 miljoen euro per jaar. Bij de laatste meting is voor het eerst ook depressie meegenomen in de berekening. Inclusief depressie worden de medische kosten als gevolg van onvoldoende beweging berekend op 793 miljoen euro per jaar. Verder is het aantal sportblessures is in de laatste jaren sterk toegenomen. Vooral jeugdige sporters raken vaker geblesseerd. In het trendrapport wordt een mogelijke verklaring gezocht in afnemende fitheid. Ook de volwassen sporters lopen meer sportblessures op. Deels komt dit doordat Nederlanders meer zijn gaan sporten, maar ook de kans op een blessure is toegenomen. De jaarlijkse directe medische kosten ten gevolge van sportblessures worden in 2014 geschat op 530 miljoen euro per jaar.

In de afgelopen 15 jaar is een sterke groei te zien van het aantal Nederlanders dat voldoende beweegt volgens de beweegnorm , van ruim de helft naar bijna driekwart van de volwassen bevolking. Groepen die achterblijven op beweeggebied zijn enerzijds kinderen en jongeren, voor wie een strengere beweegnorm geldt, en anderzijds chronisch zieken en ouderen als het gaat om intensief bewegen (fitnorm ). De medische kosten van een aantal ziekten (zoals diabetes en hart- en vaatziekten) als gevolg van onvoldoende beweging worden voor 2014 berekend op 471 miljoen euro per jaar. Bij de laatste meting is voor het eerst ook depressie meegenomen in de berekening. Inclusief depressie worden de medische kosten als gevolg van onvoldoende beweging berekend op 793 miljoen euro per jaar. Verder is het aantal sportblessures is in de laatste jaren sterk toegenomen. Vooral jeugdige sporters raken vaker geblesseerd. In het trendrapport wordt een mogelijke verklaring gezocht in afnemende fitheid. Ook de volwassen sporters lopen meer sportblessures op. Deels komt dit doordat Nederlanders meer zijn gaan sporten, maar ook de kans op een blessure is toegenomen. De jaarlijkse directe medische kosten ten gevolge van sportblessures worden in 2014 geschat op 530 miljoen euro per jaar.

Dit artikel is het eerste van een reeks van vier artikelen waarin een overzicht wordt gegeven van de beschikbaarheid en effectiviteit van primaire preventie-eerstelijnsleefstijlinterventies die toepasbaar zijn in de bedrijfsgezondheidszorg. Dit artikel gaat in op het leefstijlthema "bewegen". Op basis van literatuuronderzoek is geconcludeerd dat bewegingsstimuleringsinterventies een positief effect hebben op een aantal gezondheidsgerelateerde variabelen, zoals de mate van lichamelijke activiteit, het aëroob uithoudingsvermogen en het percentage lichaamsvet. Indien het programma tevens gericht is op het bewegingsapparaat, leidt het over het algemeen tot een vermindering van klachten aan het bewegingsapparaat. Voor het effect of werkgerelateerde variabelen, zoals bijv. ziekteverzuim, ontbreekt een bewijs mede vanwege gebrek aan onderzoeken met een goede onderzoeksopzet. Op basis van gesprekken met veldpartijen bleek dat interventies ter stimulering van bewegen weliswaar ontwikkeld en ingezet worden, maar dat deze niet structureel geëvalueerd worden. Arbodiensten zetten bewegen niet of nauwelijks in t.b.v. primaire preventie. Bij het realiseren van de intentie van de NVAB om leefstijlinterventies vaker in te laten zetten door de bedrijfsarts, dient dit beleidsdoel dan ook goed gecommuniceerd te worden met bedrijfsartsen.

Dit Trendrapport geeft een overzicht van de meest relevante onderzoeksresultaten op het terrein van bewegen, gezondheid en blessures. Er zijn bijdragen opgenomen van een groot aantal organisaties die op dit onderzoeksterrein actief zijn. De lezer krijgt een breed en actueel beeld van de huidige kennis op dit terrein en de beleidsmatige implicaties daarvan.

De levensverwachting in ons land is de afgelopen eeuw sterk toegenomen. Ruim 75% van de mannen en bijna 85% van de vrouwen bereikt tegenwoordig de leeftijd van 70 jaar. Op 1 januari 2010 telde Nederland ruim 2,5 miljoen ouderen (65 jaar en ouder); dat is 15% van de bevolking. Hun aantal zal sterk blijven toenemen: volgens de bevolkingsprognose van het cbs zijn er in 2020 3,4 miljoen 65-plussers, van wie 0,8 miljoen 80-plussers. In 2050 zullen er 4,5 miljoen 65-plussers zijn, een kwart van de bevolking. De stijgende levensverwachting is een ongekende verworvenheid; vooral als we erin slagen tot op hoge leeftijd gezond en fit te blijven. Bewegen en sporten zijn daarbij essentieel.

Dit Trendrapport geeft een overzicht van de meest relevante onderzoeksresultaten op het terrein van bewegen, gezondheid en blessures. Er zijn bijdragen opgenomen van een groot aantal organisaties die op dit onderzoeksterrein actief zijn. De lezer krijgt een breed en actueel beeld van de huidige kennis op dit terrein en de beleidsmatige implicaties daarvan.

Meer volwassenen tussen de 18 en 64 jaar zijn de afgelopen jaren aan sport (minstens 40 weken per jaar) gaan doen: in 1991 39%, in 2007 opgelopen naar 46%. Vooral mensen die nu tussen de 46 en 64 jaar zijn, zijn meer gaan sporten dan voorgaande ohorten (zie hoofdstuk 3). In het volwassen leven beïnvloeden echter verschillende omstandigheden de mogelijkheden om te sporten en bewegen.

Meer volwassenen tussen de 18 en 64 jaar zijn de afgelopen jaren aan sport (minstens 40 weken per jaar) gaan doen: in 1991 39%, in 2007 opgelopen naar 46%. Vooral mensen die nu tussen de 46 en 64 jaar zijn, zijn meer gaan sporten dan voorgaande ohorten (zie hoofdstuk 3). In het volwassen leven beïnvloeden echter verschillende omstandigheden de mogelijkheden om te sporten en bewegen.

Dit Trendrapport geeft een overzicht van de meest relevante onderzoeksresultaten op het terrein van bewegen, gezondheid en blessures. Er zijn bijdragen opgenomen van een groot aantal organisaties die op dit onderzoeksterrein actief zijn. De lezer krijgt een breed en actueel beeld van de huidige kennis op dit terrein en de beleidsmatige implicaties daarvan.

voor de volwassen bevolking blijkt bewegen een belangrijke determinant van (on)gezondheid en vroegtijdig overlijden. Voldoende bewegen kan het beloop van tal van chronische ziekten gunstig beihvloeden. Daarnaast is bewegen een belangrijk middel om overgewicht te voorkomen of te beheersen. Voor werknemers geldt bovendien dat voldoende bewegen de inzetbaarheid en productiviteit bevordert. onvoldoende bewegen brengt dan ook een forse kostenpost met zich mee voor de gezondhei dszorg en ook voor het bedrijfsleven in termen van ziekteverzuim.

In dit rapport staat beschreven in hoeverre werkgevers eind 2008 bekend waren met Bedrijfssport van Sport en Zaken, de COACH methode, Fietsen Scoort en Lunchwandelen. Voor al deze bedrijfsbewegingsprogramma’s zijn communicatiedoelstellingen geformuleerd voor 2009. Eind 2008 is nagegaan in welke mate er ten tijde van de voormeting (november 2008) al voldaan werd aan deze communicatiedoelstellingen. Hiervoor zijn 1015 interviews afgenomen bij werkgevers met tenminste 25 werknemers. Daarnaast zijn 89 extra interviews afgenomen bij werkgevers met 100 tot 250 werknemers en 98 interviews bij werkgevers met tenminste 250 werknemers. Uit deze voormeting bleek dat de communicatiedoelstellingen voor de meeste bedrijfsbewegingsprogramma’s nog lang niet gehaald waren. Geen van de bedrijfsbewegingsprogramma’s voldeed aan de communicatiedoelstellingen t.a.v. spontane bekendheid en de bereidheid om het betreffende bedrijfsbewegingsprogramma in te voeren. Alleen Fietsen Scoort voldeed aan de communicatiedoelstellingen t.a.v. geholpen bekendheid en de bekendheid met producten en diensten. De communicatiedoelstellingen voor Fietsen Scoort waren echter ook minder hoog dan die voor de andere bedrijfsbewegingsprogramma’s. Indien alleen werkgevers uit de voorkeurssectoren werden bevraagd, voldeed ook de COACH eind 2008 al aan de bekendheid t.a.v. de producten en diensten. Conclusie: De meeste communicatiedoelstellingen voor 2009 waren op baseline (november 2008) nog lang niet gehaald.

In dit rapport staat beschreven in hoeverre werkgevers eind 2008 bekend waren met Bedrijfssport van Sport en Zaken, de COACH methode, Fietsen Scoort en Lunchwandelen. Voor al deze bedrijfsbewegingsprogramma’s zijn communicatiedoelstellingen geformuleerd voor 2009. Eind 2008 is nagegaan in welke mate er ten tijde van de voormeting (november 2008) al voldaan werd aan deze communicatiedoelstellingen. Hiervoor zijn 1015 interviews afgenomen bij werkgevers met tenminste 25 werknemers. Daarnaast zijn 89 extra interviews afgenomen bij werkgevers met 100 tot 250 werknemers en 98 interviews bij werkgevers met tenminste 250 werknemers. Uit deze voormeting bleek dat de communicatiedoelstellingen voor de meeste bedrijfsbewegingsprogramma’s nog lang niet gehaald waren. Geen van de bedrijfsbewegingsprogramma’s voldeed aan de communicatiedoelstellingen t.a.v. spontane bekendheid en de bereidheid om het betreffende bedrijfsbewegingsprogramma in te voeren. Alleen Fietsen Scoort voldeed aan de communicatiedoelstellingen t.a.v. geholpen bekendheid en de bekendheid met producten en diensten. De communicatiedoelstellingen voor Fietsen Scoort waren echter ook minder hoog dan die voor de andere bedrijfsbewegingsprogramma’s. Indien alleen werkgevers uit de voorkeurssectoren werden bevraagd, voldeed ook de COACH eind 2008 al aan de bekendheid t.a.v. de producten en diensten. Conclusie: De meeste communicatiedoelstellingen voor 2009 waren op baseline (november 2008) nog lang niet gehaald.

voor de volwassen bevolking blijkt bewegen een belangrijke determinant van (on)gezondheid en vroegtijdig overlijden. Voldoende bewegen kan het beloop van tal van chronische ziekten gunstig beihvloeden. Daarnaast is bewegen een belangrijk middel om overgewicht te voorkomen of te beheersen. Voor werknemers geldt bovendien dat voldoende bewegen de inzetbaarheid en productiviteit bevordert. onvoldoende bewegen brengt dan ook een forse kostenpost met zich mee voor de gezondhei dszorg en ook voor het bedrijfsleven in termen van ziekteverzuim.

Op veel werkplekken bewegen mensen tegenwoordig weinig. De computer is een belangrijke veroorzaker van deze gedwongen bewegingsarmoede. De rol van de computer terugdringen is anno 2008 geen haalbare kaart. Door computertechnologie in te zetten voor bewegingsstimulering wordt de computer deel van de oplossing in plaats van deel van het probleem. In dit artikel wordt het computerspel Lasersquash beschreven, dat de intensiteit van sport combineert met de "fun" van computergames. TNO Kwaliteit van Leven onderzocht de lichamelijke belastingsintensiteit van het spelen van Lasersquash bij 10 gezonde mannen en vrouwen van 25-60 jaar. Het bleek dat iemand tijdens een spelletje negen keer zoveel energie verbruikt als in rust. Of dit soort spellen echt leidt tot gezondheidseffecten en productiviteitswinst moet toekomstig onderzoek nog uitwijzen.

Op veel werkplekken bewegen mensen tegenwoordig weinig. De computer is een belangrijke veroorzaker van deze gedwongen bewegingsarmoede. De rol van de computer terugdringen is anno 2008 geen haalbare kaart. Door computertechnologie in te zetten voor bewegingsstimulering wordt de computer deel van de oplossing in plaats van deel van het probleem. In dit artikel wordt het computerspel Lasersquash beschreven, dat de intensiteit van sport combineert met de "fun" van computergames. TNO Kwaliteit van Leven onderzocht de lichamelijke belastingsintensiteit van het spelen van Lasersquash bij 10 gezonde mannen en vrouwen van 25-60 jaar. Het bleek dat iemand tijdens een spelletje negen keer zoveel energie verbruikt als in rust. Of dit soort spellen echt leidt tot gezondheidseffecten en productiviteitswinst moet toekomstig onderzoek nog uitwijzen.