Search

Like the decorative design of a building built by a sculptor, the proverb enriches a language and enhances its beauty. This is an elegant, polished and artistic expression of a proverb, while a group of people came together to expresses in words for a particular message which stays years and generations together. Each linguistic group can boast its own proverbs. When proverbs are not used, the sweetness of a declaration or the strength of a situation cannot be perceived. It is often said that the proverb is a short sentence in common use, which is the expression acquired by experience or observation. Archer Taylor suggested the definition of the proverb as "the wisdom of many people and the intelligence of one." Normally "suggests the cause of an action or a decision on a situation" (Taylor 1949: 902-905). This is one of the commonly accepted definitions of the proverb. Some demonstrations were provided by people on various information obtained with the help of proverbs. At the same time, they are given the pictures of the different states of an individual country by finding the places of these countries, and their historical, political, religious and moral aspects closely related to them. Proverbs therefore allow us to reach a state using the things that they express about themselves for the real importation of their place. This demonstrates the importance and utility of a comparative study of specific place or language proverbs. In our daily lives, we use proverbs or we hear from people who want to make their speech effective. Consciously or unconsciously using proverbs in our discussion, we can convince people and use proverbs helps to clear doubts in our mind regarding any particular situation. Sometimes the proverbs may not be used correctly, but we still cannot leave these proverbs as useless carts of information. In short, proverbs have become a part of our social life and these proverbs cannot be separated from everyday life. Passing through both Turkish and Indian literature, it can be concluded that proverbs are like ornaments in literary life. İf Vedas, Upanishad and all old literary heritage are regarded as the information store of the sanctuaries, we can say "the proverbs are the best way to learn about people's feelings" than any other source. Because language and literature explain the position of a race or the civilization of a nation at an important point, and proverbs are widely considered to identify it. Proverbs are based on long experiences in different areas of people's lives; common thoughts are observations and expressions that come to life as a result, expressed in a concise and creative way. In this study, we discussed different topics regarding to the origin of the Proverb, different form of Proverbs, how Proverbs provides us the valuable long-lost sight of habits and traditions of any culture, the norms and upbringings, socio-political status and personal views of any society. In this study, we compared the proverbs from different categories in Turkish and İndian Language to verify the thought that in spite of different language families both the language has very much impact on each other. Through this study, it is wide open and clear that although both languages proverbs may or may not same on the basis of sentence structure and form but usually cluster with the same intention, meaning, and concept. The figure ıf speeches, Tenses, messages, and attention carries the same pattern through short-form concise and single judgments. This clearly indicates the impact or effect of social interactions on the literature of both the languages. İn spite of different language families this interaction in these languages shows that these two languages are exceptionally alike in many respect not restricted to literature but also in grammar, word formation and syntax. With the help of smilier studies, we can deal with the reflection and impacts of these universally acclaimed historic languages and proverbs are the best perspective to start with. By this, we will be able to understand both civilizations more deeply and clearly. TRANSKRİPSİYON ALFABELERİ ................................ ................................ .................. xiii HINTÇE ................................ ................................ ................................ .............................. xiii GİRİŞ ................................ ................................ ................................ ............................. 1 METODOLOJİ ................................ ................................ ................................ .............. 10 BİRİNCİ BÖLÜM ................................ ................................ ................................ .......... 12 ATASÖZLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER ................................ ................................ .... 12 1.1 Atasözleri Tanımı ve Anlamı ................................ ................................ ......................... 12 1.2 Atasözlerinin Sınıflandırılması ................................ ................................ ...................... 15 1.2.1 Basit Yapıdaki Atasözleri ................................ ................................ ....................... 15 1.2.2 Birleşik Yapıdaki Atasözleri ................................ ................................ ................... 17 İKİNCİ BÖLÜM ................................ ................................ ................................ ............ 19 TÜRK VE HİNT ATASÖZLERİNİN KONULARA GÖRE İNCELENMESİ ............................... 19 2.1 Arkadaslık, ................................ ................................ ................................ ................... 19 2.2 Beslenme ................................ ................................ ................................ ..................... 22 2.3 Bilgi ................................ ................................ ................................ .............................. 25 2.4 Dil ................................ ................................ ................................ ................................ . 29 2.5 Durumlar ................................ ................................ ................................ ...................... 33 2.6 Eğitim ................................ ................................ ................................ ........................... 37 2.7 Evrensel Gerçekler ................................ ................................ ................................ ....... 41 2.8 D avranışlar ................................ ................................ ................................ ................... 44 2.8.1 İyi Davranışlar ................................ ................................ ................................ ....... 44 2.8.2 Kötü Davranışlar ................................ ................................ ................................ .... 47 2.9 Kader ................................ ................................ ................................ ............................ 50 2.10 Hata ................................ ................................ ................................ ........................... 53 2.11 Sorumluluk ................................ ................................ ................................ ................. 57 2.12 İklim ile İlgili Türk ve Hintçe Atasözleri ................................ ................................ ....... 60 ÜÇÜNCÜ B Ö LÜM ................................ ................................ ................................ ........ 64 x KARŞILAŞTIRMALI TÜRK VE HİNT ATASÖZLER ................................ ............................ 6 Bir binanın heykeltıraş tarafından yapılan dekoratif tasarımı gibi atasözü bir dili zenginleştirir ve güzelliğini arttırır. Bir grup insan belirli bir mesajı yıllarca ve nesillerce birlikte ifade etmek için kelimelerle ifade ederken, bu zarif, cilalı ve sanatsal ifade bir atasözü haline gelir. Her linguistik grup kendine özgü atasözlerinden övünebilir. Atasözleri kullanılmadığında, bir bildirinin tatlılığı veya bir durumun gücü algılanamaz. Genellikle atasözünün ortak kullanımda kısa bir cümle olduğu söylenir; bu ifade deneyim ya da gözlem yoluyla edinilen ifadedir. Taylor atasözünün tanımını "birçok insanın bilgeliği ve birinin zekası" olarak önerdi. Normalde "bir eylemin nedenini veya bir durumla ilgili bir karar önermektedir" (Taylor 1949: 902-905). Atasözünün yaygın kabul gören tanımlarından biridir. Bazı gösteriler atasözleri yardımıyla elde edilen çeşitli bilgilere insanlar tarafından sağlanmıştır. Aynı zamanda, bu ülkelerin yerlerini ve tarihsel, politik, dini ve manevi yönlerini kendileri ile yakından ilişkilendirerek, bir ülkenin farklı devletlerinin resimlerini veriyorlar. Atasözleri, bu nedenle, yerinin gerçek ithalatı için kendileri hakkında ifade ettikleri şeyleri kullanarak bir devlete erişmemize izin verir. Bu, belirli bir yer veya dil atasözlerinin karşılaştırmalı bir çalışmasının önemini ve faydasını gösterir. Günlük yaşamlarımızda, biz atasözü kullanırız ya da konuşmalarını etkili kılmak isteyen insanlardan duyuruz. Tartışmamızda bilinçli ya da bilinçsiz olarak atasözlerini kullandığımız için insanları ikna edebilir ve belirli bir durumla ilgili aklımda şüpheleri ortadan kaldırmak için atasözleri kullanabiliriz. Bazen atasözleri doğru bir şekilde kullanılamayabilir, ancak hala bu atasözlerini bilgi gereksiz olarak bırakamayız. Kısaca atasözleri sosyal hayatımızın bir parçası haline geldi ve bu atasözleri günlük yaşamdan ayrılamaz. Hem Türk hem de Hint edebiyatından geçtiği için, atasözlerinin edebi hayatta süslemeler gibi olduğu sonucuna varılabilir. Eğer Vedas, Upanishad ve tüm eski edebi miras kutsal alanların bilgi deposu olarak kabul edilirse, "başka kaynaklara kıyasla insanların duygularını öğrenmenin en iyi yolu atasözüdür" diyebiliriz. Dil ve edebiyat, bir ırkın veya bir ulusun medeniyetinin önemli bir noktadaki konumunu açıkladığından ve atasözleri onu tanımlamak için yaygın olarak düşünülür. Atasözleri, insan hayatının farklı alanlarında uzun deneyimler üzerine kuruludur; ortak düşünceler, sonuç olarak, özlü ve yaratıcı bir şekilde ifade edilen gözlem ve ifadelerdir. Bu çalışmada Atasözlerinin kökeni, atasözlerinin farklı biçimleri, Atasözlerinin bize herhangi bir kültürün alışkanlıklarını ve geleneklerini, normlarını ve yetiştiriciliğini, herhangi bir toplumun sosyo-politik durumunu ve kişisel görüşlerini nasıl sağladığı konusunda farklı konuları tartıştık. Bu çalışmada farklı dil ailelerinden gelen atasözleri Türkçeyle Hint Dilinde karşılaştırılarak, farklı dil ailelerine rağmen her iki dilin birbiri üzerinde çok fazla etkisi olduğu düşünülmüştür. Bu çalışma sayesinde, her iki dilde de atasözleri cümle yapısı ve biçimi temelinde aynı olmayabilir ya da olmayabilir, ancak genellikle aynı niyet, anlam ve kavramla kümelenmektedir. Konuşmaların şekli Zamanlar, mesajlar ve dikkat, aynı şekli kısa ve özlü tekli yargılarla taşır. Bu, sosyal etkileşimlerin her iki dilin edebiyatı üzerindeki etkisini veya etkisini açıkça gösterir. Farklı dil ailelerine rağmen, bu dillerdeki bu etkileşim, bu iki dilden literatürle sınırlı değil, aynı zamanda dilbilgisi, sözcük oluşumu ve sözdizimi açısından istisnai olarak birbirine benzediğini göstermektedir. Gülünç çalışmaların yardımıyla, evrensel olarak alkışlanan tarihi dillerin yansımalarını ve etkilerini ele alabiliyoruz ve atasözleri en başında gelen en iyi perspektiftir. Bundan dolayı, her iki uygarlığı da daha derin ve açık bir şekilde anlayabiliyor olacağız.

Bu çalışmada Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesi sıfatlarının anlam açısından karşılaştırılması üzerinde durulmuştur. Bu amaçla iki sözlük kullanılmıştır. Azerbaycan Türkçesi için Azerbaycan Dilinin İzehli Lüğeti adlı 4 ciltlik çalışmanın Türkiye Türkçesine Seyfettin Altaylı'nın yaptığı Azerbaycan Türkçesi Sözlüğü esas alınmıştır. Türkiye Türkçesi için esas alman sözlük Türk Dil Kurumu'nca 1998'de yayımlanan Türkçe Sözlük'tür. Çalışmada madde başlarını Azerbaycan Türkçesi Sözlüğü'ndeki sıfatlar oluşturmaktadır. Karşılık olarak Türkçe Sözlük'ten verilen sıfatlarla çalışmamız Azerbatcan Türkçesinden Türkiye Türkçesine bir sıfat sözlüğü niteliğini kazanmıştır. Anlam farklılıklarının madde madde verildiği bölümlerden sonra tablolar halinde verilen sayısal verilerle karşılaştırmanın istatistik yönü oluşturulmuştur. Son bölümde de Azerbaycan Türkçesinden Türkiye Türkçesine bir karşılıklar dizini bulunmaktadır.Anahtar Sözcükler : Sıfat, Anlam, Anlambilim, Azerbaycan Türkçesi, Türkiye Türkçesi In this thesis we investigated the dimensions of adjectives between Azerbaijan Turkish and Turkey Turkish in the perspective of comparision. Two dictionary was held to compare the adjectives. One dictionary name is Azerbaycan Dilinin İzehli Lügeti translated into Turkey Turkish in the name of Azerbaycan Türkçesi Sözlüğü translated by Seyfettin Altaylı and other is Türkçe Sözlük published by Turkish Language Institue. The headwords include adjectives of Azerbaijan Turkish. Study has a charecteristic describing the adjectives. Having described the differences of two lexical field of adjectives, tables were given in order to demonstrate the statistics. Last chapter contains indexes of equaivalents.Key words: Adjective, Meaning, Semantics, Azerbaijan Turkish, Turkey Turkish 699

£ ÖZET Türkiye Türkçesi cümle bilgisi özellikleri üzerine yapılan çalışmalarla Türkiye Türkçesi cümlesi, bugün belli bir noktaya ulaşmıştır. Ancak cümle bilgisi alanında yapılan çalışmalarda tanım ve terim farklılıkları olduğu gibi, cümle türleri konusunda da farklı görüşler vardır. Tarihi Türk lehçelerinin cümle yapısı üzerine yapılan çalışmalarsa istenen düzeyde değildir. Biz, bu nedenle Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait mensur, çeviri metin bir eser üzerinde birleşik cümleler açısından bir tez çalışması yaptık. Üzerinde çalıştığımız Saltuk-nâme isimli eser, üç ciltten oluşmaktadır. I. cilt üzerine bir cümle çalışması Ş. Haluk Akalın tararından yapıldığı için biz, II. cilt üzerinde birleşik cümleleri yapılan, anlamlan, dizilişleri ve yüklemleri açısından inceledik ve bu cümleleri özelliklerine göre tasnif ettik. Çalışmamıza başlamadan önce cümle ile ilgili olan tüm eserleri taradık. Birbirine yakın olan görüşleri bir arada değerlendirdik. Kendimize göre bir cümle tanımı ve cümle tasnifi belirledik. Bunu yaparken üzerinde cümle çalışması yaptığımız eserdeki cümlelerin yapılarını da dikkate aldık. Birleşik cümle konusundaki düşüncemiz böylece belirgin hâle geldi. Cümle, yargı bildiren ve en az bir çekimli yüklemi bulunan sözcük veya sözcükler dizisinden oluşur. Birleşik cümle ise; içerisinde en az iki yargı, iki çekimli yüklem bulunduran ve bir bütünlük içinde kullanılan cümleler arasında anlam ve şekil ilişkisi bulunan cümlelerden oluşmaktadır. Biz, incelediğimiz eserden de yola çıkarak birleşik cümleleri altı gruba ayırdık. Bu cümlelerden şartlı birleşik cümle, iç içe birleşik cümle ve ki'li birleşik cümle, bir yardımcı cümleyle bir ana cümleden oluşmaktadır. Bağlı birleşik cümle, sıralı birleşik cümle ve karmaşık birleşik cümlede yardımcı cümle ile ana cümle, belirgin bir şekilde birbirinden ayırt edilememektedir. Ki'li birleşik cümlede Türkçenin `Yardımcı cümle başta, ana cümle sonda bulunur.` kuralına aykırı bir kullanım vardır. Bu da ki'li birleşik cümlenin dilimize başka bir dilden geçtiğine kanıt durumundadır. Anahtar Sözcükler l.Dil 2. Cümle 3. Birleşik Cümle 4. Anlam S.Öge SUMMARY Recently, 'Turkey Turkish' sentence has reached a considerable point with the studies carried out on the aspects of the sentence knowledge in Turkey Turkish. But, like there are some differences in the terms and definitions between these studies, there are, also, some different ideas about the sentence types. And, The studies executed on the sentence structure of the Historical Turkish Dialects are not at the desired level. For these reasons, we have carried out a thesis study about the compound sentences in a mensur, translation text that belongs to The Old Anatolian Turkish. The work, called 'Saltuk-name', that we study on consist of three volumes. We analyse the compound sentences, structures, the meanings, word orders and verbs in the 2nd volume and we classified these sentences according to their characteristics. We have analyse the 2nd volume because an sentence study has carried out on the 1st volume by S. Haluk AKALIN. Before starting our study, we reviewed all articles, books, etc related to the sentence. We evaluated the similar ideas together, and determined a definition of the sentence, and a classification of sentence. While making this, we also consider the sentence structures in the work we study on. Thus, our opinion about the compound sentences became clear. A sentence consists of a sequence of words that tell a judgement and have at least one inflected predicate. But a compound sentence consists of at least two judgement, two inflected predicate and it includes meaning and form relation between the sentences that are used in an integrity. We have classified the sentences into six group with starting out of the work we analysed. Among these sentences, the conditional compound sentence, the compound sentence one within the other and the compound sentence with 'ki/ consist of a main and an auxiliary sentence. In the relative compound sentence, the compound sentence arranged in order, and the complex compound sentence the main and the auxiliary sentences cannot be distinguished significantly. In the compound sentence with 'Id', there is an usage contrary to the rule that `the auxiliary sentence exists in the head part, and the main sentence exists in the end part of the sentence.` in Turkish. And this is an evidence for the compound sentence with 'ki's joining in Turkish from another language. The Key Words 1. Language 2. Sentence 3. The compound sentence 4. Meaning 5. Component 473

215

532