Search

Deze literatuurstudie bevat scenario’s voor de analyse van biomassaketens in de biobased economy (Hoofdstuk 2), het aanbod van biomassa (Hoofdstuk 3), de vraag naar biomassa (Hoofdstuk 4), de logistieke componenten van biomassaketens (Hoofdstuk 5), overwegingen bij het vormen van biomassaketens (Hoofdstuk 6) en tenslotte voorlopige conclusies en aanbevelingen (Hoofdstuk 7).

Dit rapport zet de mogelijkheden voor het gebruik van rijststro en tarwestro in de biobased economy op een rij. Er is gekeken naar beschikbaarheid, kosten (vooral van inzameling en logistiek) en duurzaamheidsaspecten.

RIO (Reflexief Interactief Ontwerpen) bestaat uit drie hoofdonderdelen: de (systeem)analysefase, de ontwerpfase en de verankeringsfase. RIO is ontstaan in een veehouderijcontext. Die context heeft een aantal specifieke eigenschappen, die toepassing van RIO in andere sectoren niet volledig vanzelfsprekend maakt. In een drietal projecten in de tuinbouw en biobased research is onderzocht in hoeverre (onderdelen van) RIO toepasbaar zijn in deze contexten. Gemeenschappelijk kenmerk van de cases die daarbij aan de orde waren was dat een technologisch kernidee het startpunt voor het ontwerpproces vormde, met een min of meer impliciete maatschappelijke problematiek die daarachter werd voorondersteld. De drie cases zijn: grasraffinage, Teelt de Grond Uit: bloembollen en appel, Teelt de grond uit: vinicultuur en aquaponics.

Deze driedelige serie geeft een overzicht van de mogelijkheden van biocomposieten. Het drieluik omvat een overzicht van de beschikbaarheid, prijzen, technische eigenschappen, verwerkingskenmerken en leveranciers van natuurlijke vezels en bioharsen, en gaat in op recente ontwikkelingen en belangrke spelers op het gebied van biocomposieten. Deze artikelenreeks is gebaseerd op een publicatie die is ontstaan op initiatief van DPI Value Centre in samenwerking met Wageningen UR-FBR en VKCN. Zij wilden geïnteresseerde ondernemers meer inzicht geven in de mogelijkheden en onmogelijkheden van biocomposieten. In dit eerste deel kijken we naar de stand van zaken met betrekking tot kunststofcomposieten in Nederland en hoe biocomposieten daarin een rol spelen. In deel twee bespreken we de stand van zaken in Nederland rond (bio) composieten en richten we ons op natuurlijke vezels en bioharsen. In het laatste deel komen recente ontwikkelingen rond biocomposieten voorbij en kijken we naar verwachtingen voor de toekomst.

Biobased economy is expected to grow substantially in Europe within the coming 20 years. An important part of the bioeconomy is biorefineries in which biomass is processed in a sustainable manner to various exploitable products and energy. Bioeconomy can be seen as an expansion of the biorefinery concept as it also includes the exploitation of biotechnology in processing of non-biological raw materials or production of non-bio products exploiting certain biological principles.Enzymes offer a selective and efficient means to convert biomass and its components including polysaccharides into chemicals, materials, energy, food and feed in a sustainable manner. Due to their specificity enzymes are powerful tools especially in the targeted modification of biomass components. Furthermore, enzymes can be used to overcome some of the challenges related to the utilisation of biomass. Compared to traditional manufacturing systems, biomass can be processed by enzymes in mild conditions with significantly less energy, water and without the need of aggressive chemicals. A wide variety of potential enzymes suitable for processing and upgrading of lignocellulosic polysaccharides and polysaccharide -based materials is currently commercially available and novel enzymes are actively searched for. The role of these enzymes in future lignocellulosic polysaccharide processing and up-grading is dependent on the value addition and economical feasibility reached as well as the wide industrial acceptance of the bioprocessing technologies.

Dit boek gaat in op een vergelijking van producten uit natuurlijke olie. Drie oliegewassen zijn in de studie vergeleken: oliepalm, koolzaad en soja. Uit deze gewassen kan een veelheid van biobased producten gemaakt worden: biodiesel, polyol voor polyurethaan en harsen zijn in de studie als eindproduct omschreven. Voor alle onderzochte producten geldt, dat vervanging van een fossiel product door een vergelijkbaar biobased product leidt tot een verlaging van de uitstoot van broeikasgassen en van het gebruik van fossiele energie.

In this perspective it is shown that considerable amounts of fossil raw materials in the EU economy can be replaced by biomass by 2030 and 2050. Especially the additional demand from the chemical industry and part of the transportation fuels is investigated. Sufficient supply to accommodate the additional demand is achieved by a number of approaches: (i) by increasing the field yield of the main EU crops, including grassland; and (ii) by the application of biorefining technologies, which will enable efficient and economical use of biomass components for several purposes, for example, energy, animal feed, and chemical production. Especially the application of biorefinery technologies makes a broader crop choice possible, since all components present in the crop can be made to good use. It is concluded that in this way the EU can supply considerable amounts of its energy and raw material base, including the potential demand of the chemical industry, while at the same time decreasing its dependence on importing animal feed components from elsewhere

Food & Biobased Research werkt vaak aan het ontwikkelen van nieuwe technologie. Het is de vraag of en zo ja hoe de Reflexief Interactief Ontwerpen (RIO) methode toegepast zou kunnen worden binnen projecten van Food & Biobased Research. Om deze vraag te onderzoeken is gekozen voor het analyseren van de mogelijkheden voor RIO binnen een biobased voorbeeld n.l. de grasraffinagecase. Gras wordt door velen als één van de belangrijke nieuwe grondstoffen voor de biobased economy gezien. De nieuwe grasverwerkingsindustrie zal regionaal (dicht bij het oogstgebied) en kleinschalig (afgestemd op beperkte hoeveelheden) opgezet moeten worden. De verwerking van gras gebeurt in twee fases: primair en secundaire raffinage. De grasraffinagecase ligt veel opener dan een ‘standaard’ ontwerpcase in RIO. Voor het toepassen van RIO in technologie ontwikkeltrajecten is het noodzakelijk om de RIO systematiek uit te breiden met een ‘concept-ontwikkelcirkel’.

This study focused on the potential of seaweed, cultivated in the North Sea, as a sustainable and profitable resource for feed and non-food applications. Seawood production can take place as part of multi-use platforms at sea (MUPS). A review of the state-of-the-art in seaweed production and its applications. Various economic, ecological and social challenges are identified, which need to be addressed to utilise this potential. Dit onderzoek richt zich op het potentieel van zeewier productie in de Noordzee, als een duurzaam uitgangsmateriaal voor productie in diervoeders en andere non-food toepassingen. Zeewier kan geteeld worden in zogenaamde multi-use platforms at sea (MUPS). Het onderzoek geeft een overzicht van kennis over zeewier productie en toepassingen. Resultaten laten zien dat Noordzee zeewier in potentie een duurzaam uitgangsmateriaal is. Diverse economische, ecologische en maatschappelijke uitdagingen zijn geformuleerd. Deze zullen geadresseerd moeten worden voordat het potentieel van zeewier ten volle benut kan worden.

This report explains in brief how the palm oil production system is set-up and how by-products of palm oil extraction (Empty Fruit Bunch (EFB), Mesocarp Fibre, Shells and Palm Oil Mill Effluent (POME)) are generated in the Palm oil Mill and what the composition of each stream is. Then the options are shown for improved energy efficiency and alternative uses for the by-products and additional income generation while reducing the GHG (greenhouse gas) emissions.

This study focused on the potential of seaweed, cultivated in the North Sea, as a sustainable and profitable resource for feed and non-food applications. Seawood production can take place as part of multi-use platforms at sea (MUPS). A review of the state-of-the-art in seaweed production and its applications. Various economic, ecological and social challenges are identified, which need to be addressed to utilise this potential.

Deze publicatie geeft een overzicht van de mogelijkheden van biocomposieten. Het rapport besteedt aandacht aan zowel bioharsen als aan biologische (natuurlijke) vezels. Met het begrip ‘bio’ wordt bedoeld dat een aanzienlijk deel van het materiaal gebaseerd is op een biobased grondstof. Het aandeel ‘bio’ kan komen van de vezel of de hars of van beide. Dit boekje behandelt al die verschillende combinaties.

Chitin research and development seems to be under intensive progress during the last years. Attractive properties of chitin and its derivative—chitosan, for example, biological behavior, and development of their applications caused increased interest of scientists and companies. More and more practical development has been applied on the market, mainly in medicine and food. Firstly, this chapter reviews processing, isolation, and purification of chitin/chitosan. Then it discusses applicable forms of chitin and chitosan and chitosan derivatives. The main part of this chapter contains applications of chitin and chitosan in food, medicine, agriculture, bionanotechnology, and cosmetics. Future trends in chitin and its derivatives in medicine are presented and the end of this book includes research conducted within the EPNOE.

Deze catalogus is opgezet om biobased bouwmaterialen te etaleren en beoogt een overzicht te geven van commercieel beschikbare biobased materialen in 2012. De catalogus heeft als doel de grondstoffen, materialen, producten en diensten die betrekking hebben op biobased bouwen zoveel mogelijk te rubriceren naar grondstof en toepassing en kort te beschrijven.

A common practice in Egypt has been the burning of rice straw, as a measure to prepare agricultural land for follow-up crops. This practice has caused significant greenhouse gas emissions, in addition to aerial pollution. By using straw residue for the production of pellets and shipping these pellets to Europe for co-firing in electricity plants, significant overall emission reductions could be achieved. This study was conducted in the framework of project “Technical and economic feasibility of environmentally safe rice straw disposal and utilization methods for Egypt”. Based on a potential business set-up with three pelletizers, divided over three rice producing regions in Egypt’s Nile Delta, greenhouse gas emissions were quantified for the principal operations in the biomass-to-energy chain. Also expected emission reductions were calculated, in comparison with the use of fossil fuels.

Dankzij wetgeving voor gewasbescherming is de waterkwaliteit vooruit gegaan, al zijn de beleidsdoelen voor de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater en voor de drinkwaterwinning niet bereikt. Ook bevat het oppervlaktewater op de helft van de meetlocaties nog te veel gewasbeschermingsmiddel. Wel zijn de beleidsdoelen voor voedselveiligheid en economie gehaald. De meeste zorg zit bij arbeidsveiligheid, vooral in de tuinbouw.

Eiwitten zijn, behalve essentiële bouwstoffen voor mens en dier, tevens bruikbaar voor toepassingen in bijvoorbeeld shampoos, bioplastics, coatings of lijmen. In deze studie is een inventarisatie gemaakt van zowel de huidige beschikbare eiwitbronnen als de bronnen waar in de toekomst veel van verwacht wordt. Mits er voldoende efficiënt met grondstoffen wordt omgesprongen, kunnen voor zowel food als non-food toepassingen wereldwijd voldoende eiwitten worden geproduceerd. Het is wel belangrijk dat de eiwitten die door bioraffinage uit grondstoffen worden gehaald, hun unieke eigenschappen behouden.

Chemisch gezien kunnen vrijwel alle bouwstenen voor plastics uit hernieuwbare grondstoffen worden gemaakt, maar niet elke route is commercieel haalbaar. Processen zijn vaak (nog) niet efficiënt genoeg, producten hebben een te lage zuiverheid of de grondstoffen zijn te duur. Deze uitgave geeft meer inzicht in de routes waar momenteel aan gewerkt wordt en door welk bedrijf, en in welk ontwikkelingsstadium de processen momenteel zijn (van R&D tot commerciële productie).

Chemisch gezien kunnen vrijwel alle bouwstenen voor plastics uit hernieuwbare grondstoffen worden gemaakt, maar niet elke route is commercieel haalbaar. Processen zijn vaak (nog) niet efficiënt genoeg, producten hebben een te lage zuiverheid of de grondstoffen zijn te duur. Deze uitgave geeft meer inzicht in de routes waar momenteel aan gewerkt wordt en door welk bedrijf, en in welk ontwikkelingsstadium de processen momenteel zijn (van R&D tot commerciële productie).

The overall objective of the ME4 research project was to develop an integrated framework to assess and analyse the spatial implications and related opportunities and consequences of an increased implementation of biomass delivery chains for energy, biofuels and biochemicals at different geographical levels. The research project has addressed four main topics: biomass in The Netherlands and EU present and future situation; framework tool for integrated spatial design and assessment of regional biomass chains; regional biomass chains evaluation; dialogue on sustainability of bioenergy. Het hoofddoel van het project was een geïntegreerde raamwerkmethode te maken. Daarmee kunnen de ruimtelijke gevolgen, en gerelateerde kansen en consequenties worden beoordeeld en geanalyseerd, van een verhoogde implementatie van biomassaketens voor energie, transportbrandstoffen en chemicaliën op verschillende geografische niveaus. Het project heeft vier hoofdonderwerpen behandeld: biomassa in Nederland en de EU: huidige en toekomstige situatie; raamwerkmethode voor geïntegreerd ruimtelijk ontwerp en beoordeling van regionale biomassaketens; evaluatie van regionale biomassaketens; dialoog over duurzaamheid van bioenergie.

In a bio-based economy, chemicals, materials, biofuels, and other forms of energy will be produced from biomass. Pressure on agricultural land will thus increase, calling for highly effi cient solutions in terms of land use, with minimal environmental impacts. In order to gain better insight into the available options and their trade-offs, this perspective studies the production of polylactic acid (PLA), bioethanol, and bio-based polyethylene (PE) from wheat, maize, sugarbeet, sugarcane, and Miscanthus. While in current agricultural practice some plants are harvested and used as whole crop (e.g. Miscanthus), for others only part of the plant is used, with the remainder being returned to the fi eld (e.g. wheat straw). In order to obtain an understanding of the unused potential we assume as default case that all agricultural residues and processing co-products are used for energy purposes, thereby replacing non-renewable energy. We conclude that this agricultural practice would allow to substantially reduce non-renewable energy use (NREU). We also fi nd a clear difference in ranking depending on whether we study (i) NREU per (metric) tonne of product or (ii) Avoided NREU per hectare of land. The latter seems a suitable choice in a world where land availability is limited. In this case, we identify PLA as the preferred choice, irrespective of the type of crop. The production of ethanol for the replacement of fuels scores as the worst option for all crops. For each of the products studied, sugarcane offers the highest savings per hectare followed by sugarbeet.

Deze publicatie geeft een overzicht van de mogelijkheden van biocomposieten. Het rapport besteedt aandacht aan zowel bioharsen als aan biologische (natuurlijke) vezels. Met het begrip ‘bio’ wordt bedoeld dat een aanzienlijk deel van het materiaal gebaseerd is op een biobased grondstof. Het aandeel ‘bio’ kan komen van de vezel of de hars of van beide. Dit boekje behandelt al die verschillende combinaties.

Barley straw, sugarcane bagasse and empty fruit bunches were pretreated under acid- and alkaline conditions. Solid phase was separated from the liquid phase and the concentration of dissolved monomeric sugars, organic acids and furanics was determined. Acid hydrolysis yielded monomeric xylose concentrations (max 20 g/l) whereas for alkaline hydrolysis less than 1 g/l was found. Organic acids and furanics were detected with high concentrations when dried empty fruit bunches were used. Acetic acid was found in all samples (max 3 g/l), concentrations were higher under alkaline conditions.

De uitstoot van fosfaat door de Nederlandse veehouderij veroorzaakt milieuproblemen zoals overdadige algengroei in oppervlaktewater. De Europese Unie heeft richtlijnen opgesteld om deze problematiek terug te dringen. Om te voldoen aan deze richtlijn zal de uitstoot van fosfaat in Nederland aanzienlijk verlaagd moeten worden. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie wil weten of deze verlaging bereikt kan worden via het voerspoor (door verlaging van het fosfaatgehalte van veevoedergrondstoffen). Met deze kennis kunnen ze de juiste beleidsmatregelen opstellen om te voldoen aan de fosfaatrichtlijn met minimale financiële schade voor de veehouderijsector.

Dankzij wetgeving voor gewasbescherming is de waterkwaliteit vooruit gegaan, al zijn de beleidsdoelen voor de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater en voor de drinkwaterwinning niet bereikt. Ook bevat het oppervlaktewater op de helft van de meetlocaties nog te veel gewasbeschermingsmiddel. Wel zijn de beleidsdoelen voor voedselveiligheid en economie gehaald. De meeste zorg zit bij arbeidsveiligheid, vooral in de tuinbouw.

A common practice in Egypt has been the burning of rice straw, as a measure to prepare agricultural land for follow-up crops. This practice has caused significant greenhouse gas emissions, in addition to aerial pollution. By using straw residue for the production of pellets and shipping these pellets to Europe for co-firing in electricity plants, significant overall emission reductions could be achieved. This study was conducted in the framework of project “Technical and economic feasibility of environmentally safe rice straw disposal and utilization methods for Egypt”. Based on a potential business set-up with three pelletizers, divided over three rice producing regions in Egypt’s Nile Delta, greenhouse gas emissions were quantified for the principal operations in the biomass-to-energy chain. Also expected emission reductions were calculated, in comparison with the use of fossil fuels.

Biomass production has both direct effects and indirect effects. Direct effects such as the energy balance and GHG balance can be directly measured, to make sure that impacts are (significantly) below the fossil fuel comparator. In recent years it has also been recognized that the production and use of biomass for energy has indirect effects which are caused by competition for inputs and land. The most important indirect effect is ILUC (indirect land use change) and the associated GHG emissions, which have been quantified in different studies. Avoiding ILUC is now becoming important. An important option is the use of land that would otherwise not be used for food or feed production. This generally means that lower quality or marginal land will be used. Switchgrass is one of the main perennial biomass crops that can produce high biomass yields under low input conditions and which can be established at low cost by seeds. In Ukraine this crop has in recent years been tested, yielding information that can be used to assess the cost and GHG balance of growing the crop, pelletizing, transport to the Netherlands and conversion into electricity. Results show that GHG emissions on low quality soil without ILUC (12.5 g CO2 MJ-1 pellet) are higher than for good quality soil grown switchgrass with ILUC (0.1 g CO2 MJ-1 pellet). Analysis of the costs of growing switchgrass on low productive soils are 22% higher compared to high quality soils. We conclude that ILUC avoidance needs to be quantified and rewarded., Proceedings of the 20th European Biomass Conference and Exhibition, 18-22 June 2012, Milan, Italy, pp. 1988-1991

Deze catalogus is opgezet om biobased bouwmaterialen te etaleren en beoogt een overzicht te geven van commercieel beschikbare biobased materialen in 2012. De catalogus heeft als doel de grondstoffen, materialen, producten en diensten die betrekking hebben op biobased bouwen zoveel mogelijk te rubriceren naar grondstof en toepassing en kort te beschrijven.

The overall objective of the ME4 research project was to develop an integrated framework to assess and analyse the spatial implications and related opportunities and consequences of an increased implementation of biomass delivery chains for energy, biofuels and biochemicals at different geographical levels. The research project has addressed four main topics: biomass in The Netherlands and EU present and future situation; framework tool for integrated spatial design and assessment of regional biomass chains; regional biomass chains evaluation; dialogue on sustainability of bioenergy.

Avoiding ILUC is becoming important. An important option is the use of land that would otherwise not be used for food or feed production. This generally means that lower quality or marginal land will be used. Switchgrass is one of the main perennial biomass crops that can produce high biomass yields under low input conditions and which can be established at low cost by seeds. In Ukraine this crop has in recent years been tested, yielding information that can be used to assess the cost and GHG balance of growing the crop, pelletizing, transport to the Netherlands and conversion into electricity. Results show that GHG emissions on low quality soil without ILUC are higher than for good quality soil grown switchgrass with ILUC. Analysis of the costs of growing switchgrass on low productive soils are 22% higher compared to high quality soils. It is concluded that ILUC avoidance needs to be quantified and rewarded.

Eiwitten zijn, behalve essentiële bouwstoffen voor mens en dier, tevens bruikbaar voor toepassingen in bijvoorbeeld shampoos, bioplastics, coatings of lijmen. In deze studie is een inventarisatie gemaakt van zowel de huidige beschikbare eiwitbronnen als de bronnen waar in de toekomst veel van verwacht wordt. Mits er voldoende efficiënt met grondstoffen wordt omgesprongen, kunnen voor zowel food als non-food toepassingen wereldwijd voldoende eiwitten worden geproduceerd. Het is wel belangrijk dat de eiwitten die door bioraffinage uit grondstoffen worden gehaald, hun unieke eigenschappen behouden.

Primary processing of oil-containing material involves pre-treatment processes, oil recovery processes and the extraction and valorisation of valuable compounds from waste streams. Pre-treatment processes, e.g. thermal, enzymatic, electrical and radio frequency, have an important effect on the oil recovery, quality of oil, extraction possibility and quality of valuable compounds from waste streams. Apart from these methods, dehulling, i.e. the separation of the coats from the seeds, can be regarded as a first and indispensable step. To extract and market proteins at an industrial scale, as long as water extraction remains in the domain of research and development, it will be necessary to dehull the seeds before oil extraction in order to extract the proteins and improve the valorisation of these crops. The state-of-the-art of the recovery of (residual) oil from olive, rapeseed and sunflower by-products is reported. The three crops are described with regard to structure, by-products from the oil production and the applied extraction methods. Alternatives for hexane extraction, such as water, iso-propyl alcohol, gas-assisted extraction or supercritical carbon dioxide extraction, could improve the potential of the different oil-bearing crops. The extraction of amino acids and/or protein fractions, which forms the main fraction in the press cakes is described. Also, the possibilities of the production of levulinic acid from the lignocellulosic parts of the crops are investigated.

Valorisation of lignin plays a key role in further development of lignocellulosic biorefinery processes the production of biofuels and bio-based materials. In the present study, organosolv hardwood and wheat straw lignins were converted in a supercritical fluid consisting of carbon dioxide/acetone/water (300–370 °C, 100 bar) to a phenolic oil consisting of oligomeric fragments and monomeric aromatic compounds with a total yield of 10–12% based on lignin. These yields are similar to the state-of-the-art technologies such as base-catalysed thermal processes applied for lignin depolymerisation. Addition of formic acid increases the yield of monomeric aromatic species by stabilizing aromatic radicals. Supercritical depolymerisation of wheat straw and hardwood lignin yielded monomeric compounds in different compositions with a maximum yield of 2.0% for syringic acid and 3.6% for syringol, respectively. The results of the present study showed that under the applied conditions competition occurred between lignin depolymerisation and recondensation of fragments.

Development of eco-friendly binders with no harmful emission during its complete life cycle is of high interest for the wood-based industry. In this paper, a fully renewable binder based on activated lignin and poly-furfuryl alcohol and a partly renewable lignin based phenol-formaldehyde (PF) binder were evaluated. Activation of kraft and soda lignins, isolated respectively from softwood and non-woods, by periodate oxidation was performed to improve lignin reactivity and application in wood adhesives. Periodate oxidation of lignin leads to higher lignin acidity, formation of quinonoid groups under more severe conditions, higher molar mass and higher reactivity towards the curing of furfuryl alcohol within a temperature range currently used in industry. Comparison of a 100% furan-based glue with a furan-based glue substituted by 10% lignin yields comparable product properties. However, periodate-activated lignin leads to lower wood failure, which might be caused by incompletely solubilised lignin particles in the acidic formulation disturbing crosslinking of the furan resin. Unmodified softwood kraft lignin performs well in a PF resin formulation at substitution levels up to 30% (w/w). Periodate oxidation of soda lignins enhances the glue performance because higher wood failure is attained. The higher molar mass after periodate treatment could be an important parameter for development of a stronger wood binder.

The utilisation of biomass for thermal conversion present limitations in terms of the content of ash and inorganic minerals producing different problems in the combustion systems. Implementing some methods at the growing, harvesting and pre-processing phases upstream in the production chain, increases the fuel value of biomass that will be used for the energy and heat generation. The methods/technologies include: selection of the plant type (species and variety) and plant fraction (leaf, stem, node, panicle), influences growing conditions (soil characteristics, use of fertilizers), harvest (time and method), handling and storage, pre-processing and conversion systems. This document presents a review of these methods, based on literature review, interviews with experts and case studies. Also in cases where is applicable some of the technologies are analysed considering their strengths, weaknesses, opportunities and threats.

International audience; The European Polysaccharide Network of Excellence (EPNOE) is a research and education network connecting 16 academic and research institutions and a large number of companies with its focus on polysaccharide expertise development and polysaccharide-related research for innovation in business and industry. EPNOE has two main missions in the field of polysaccharide applications in materials, food, and pharmacy/medicine, which are to organise education in polysaccharide science and to perform basic and applied research for the development of new products derived from polysaccharides. In 2009, the EPNOE network prepared a research road map vision to 2020 focussed on polysaccharide use in material structuring, food and health, taking both research and education into consideration. The research road map was prepared from various social, political, industrial and scientific inputs coming from within and outside EPNOE: (1) results of four brain-storming sessions by EPNOE scientists and students, (2) individual contributions of EPNOE scientists and (3) individual contributions of scientists outside EPNOE through an internet review. The result is described in this article.