Search

In this presented study, FAST and Harris corner detection algorithms, Sobel algorithm from edge detection algorithms, dilation and erosion methods from morphological processing algorithms, and color changing algorithm have been designed to work on FPGA chips in real time. Xilinx Vivado Design Suite HLx was used in the designed real time image processing algorithms. Real-time images were taken from the camera via HDMI. VHDL was used to process the real-time image data received on FPGA. All designs were implemented on the Xilinx Zybo Z7-20 card. Image data obtained from the results of FPGA-based designs were transferred to the monitor via HDMI. The results obtained from real-time image processing algorithms designed to work on Xilinx Zybo Z7-20 FPGA board have been presented., Sunulan bu çalışmada, köşe algılama algoritmalarından FAST ve Harris köşe algılama algoritmaları, kenar bulma algoritmalarından Sobel kenar bulma algoritması, morfolojik işlem algoritmalarından yayma ile aşındırma yöntemleri ve renk değiştirme algoritması FPGA çipleri üzerinde çalışmak üzere gerçek zamanlı olarak tasarlanmıştır. Tasarlanan gerçek zamanlı görüntü işleme algoritmalarında Xilinx Vivado Design Suite HLx kullanılmıştır. Gerçek zamanlı görüntüler HDMI aracığıyla kameradan alınmıştır. Alınan gerçek zamanlı görüntü verilerinin FPGA üzerinde işlenebilmesi için VHDL kullanılmıştır. Yapılan tüm tasarımlar Xilinx Zybo Z7-20 kartı üzerinde gerçeklenmiştir. FPGA-tabanlı tasarımların sonuçlarından elde edilen görüntü verileri, HDMI aracılığıyla monitöre aktarılmıştır. Xilinx Zybo Z7-20 FPGA kartı üzerinde çalışmak üzere tasarımı yapılan gerçek zamanlı görüntü işleme algoritmalarından elde edilen sonuçlar sunulmuştur.

Quick and effective evaluation of customer feedbacks is one of the requirements for long-term relationships with customers. Ensuring efficiency in this process necessitates the effective use of information technology. Hotel businesses which have complex bundle of services use online booking sites to obtain reviews and ratings regarding their accommodation booking and service experiences. In this study, it is aimed to evaluate the service perception regarding the hotels in Antalya province based on non-comment customer data. Non-comment used here consist of ratings and customer information which indicate satisfaction and preferences for hotel service quality criteria added to comments by customers. Data belongs to 164 hotels in total have been analysed within the scope of the research. In the research, it has been revealed that customers coming from abroad are more satisfied than domestic customers with all service criteria. It has been also determined that the month in which overall satisfaction and service satisfaction level of the residents have the highest average is April; the month with the highest average satisfaction of sleep quality is December; and the month with the highest average satisfaction of location suitability is June. Owing to rapid analysis of hotel data obtained from online booking sites, it is thought that it will be possible for hotel managers to make fast, consistent and cost-effective marketing decisions., Müşterilerden gelen geri bildirimlerin hızlı ve etkili biçimde değerlendirilmesi, müşterilerle uzun vadeli ilişkilerin kurulabilmesinin gerekliliklerinden biridir. Bu süreçte verimliliğin sağlanması, bilişim teknolojisinin etkin biçimde kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Karmaşık hizmet demetine sahip olan otel işletmeleri gerek konaklama rezervasyonu gerekse hizmet deneyimlerine ilişkin yorum ve değerlendirmeler elde edebilmek amacıyla çevrimiçi rezervasyon sitelerinden faydalanmaktadırlar. Bu çalışmada, yorum dışı müşteri verilerinden hareketle Antalya ilindeki otellere ilişkin hizmet algısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Burada kullanılan yorum dışı veriler, müşteriler tarafından yorumlara eklenilen otel hizmet kalite kriterlerine yönelik memnuniyet ve tercihlerini belirten derecelendirmelerden ve müşteri bilgilerinden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında toplamda 164 otele ait veri analiz edilmiştir. Araştırmadaki tüm hizmet kriterlerinde yurtdışından gelen müşterilerin, yurtiçinden gelen müşterilere göre daha memnun oldukları ortaya konulmuştur. Ayrıca konaklayanların genel memnuniyet ve hizmet memnuniyeti düzeyinin en yüksek ortalamaya sahip olduğu ayın Nisan ayı; uyku kalitesinden duyulan memnuniyetin en yüksek ortalamaya sahip olduğu ayın Aralık ve konum uygunluğundan duyulan memnuniyetin en yüksek ortalamaya sahip olduğu ayın Haziran olduğu saptanmıştır. Çevrimiçi rezervasyon sitelerinden elde edilen otel verilerinin analizi sayesinde, otel işletmelerinin yöneticilerinin hızlı, tutarlı ve maliyet etkin pazarlama kararları almalarının mümkün olabileceği düşünülmektedir.

Purpose The purpose of this exhaustive experimental study is to investigate the fluid-structure interaction in the flexible membrane wings over a range of angles of attack for various Reynolds numbers. Design/methodology/approach In this paper, an experimental study on fluid-structure interaction of flexible membrane wings was presented at Reynolds numbers of 2.5 × 104, 5 × 104 and 7.5 × 104. In the experimental studies, flow visualization, velocity and deformation measurements for flexible membrane wings were performed by the smoke-wire technique, multichannel constant temperature anemometer and digital image correlation system, respectively. All experimental results were combined and fluid-structure interaction was discussed. Findings In the flexible wings with the higher aspect ratio, higher vibration modes were noticed because the leading-edge separation was dominant at lower angles of attack. As both Reynolds number and the aspect ratio increased, the maximum membrane deformations increased and the vibrations became visible, secondary vibration modes were observed with growing the leading-edge vortices at moderate angles of attack. Moreover, in the graphs of the spectral analysis of the membrane displacement and the velocity; the dominant frequencies coincided because of the interaction of the flow over the wings and the membrane deformations. Originality/value Unlike available literature, obtained results were presented comparatively using the sketches of the smoke-wire photographs with deformation measurement or turbulence statistics from the velocity measurements. In this study, fluid-structure interaction and leading-edge vortices of membrane wings were investigated in detail with increasing both Reynolds number and the aspect ratio.

Hayvan çiftliklerindeki aydınlatmanın düşük olması durumunda süt veriminin etkilendiği ve yüksek olduğunda ise çiftliğin enerji tüketimi konusunda zarara yol açtığı bilinmektedir. Bunun yanında yetersiz aydınlatmanın hayvanların sağlık ve refah düzeyini de etkilediği bilinmektedir. Bu gerekçelerden dolayı, bu çalışmada, süt hayvancılığı yapılan çiftliklerde kullanılan aydınlatma sistemlerinin ölçümü ve sonuçların uluslararası standartlar ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Kırklareli ili sınırları içerisinde bulunan iki adet modern süt çiftliğinin farklı alanlarından ölçümler alınmıştır. A çiftliğinin sağımhane çukurunda gerçekleştirilen ölçümlerde, ASAE standartlarına göre 500 lüx olması gereken aydınlık şiddeti 152 lüx olarak tespit edilmiştir. B çiftliğinde ise bu değer 124 lüx olarak ölçülmüştür. Sonuç olarak, mevcut sistemlerle yapılan aydınlatmanın standartlara göre yetersiz kaldığı, tespit edilmiştir. Doğru aydınlık seviyelerinin verimli aydınlatma cihazlarıyla elde edilmesinin enerji verimliliği üzerine olası etkileri konusunda çiftçilere tavsiyelerde bulunulmuştur. Eksiklikler ve yanlış uygulamalar belirlenerek yapılması gereken çözüm önerileri ortaya konulmuştur.

Bu çalışmada, gerçek zamanlı Bulanık Mantık uygulamaları için gauss, triangular (üçgen), trapezoidal (yamuk), generalized bell-shaped (genelleştirilmiş çan eğrisi) üyelik fonksiyonlarının matematiksel modeli referans alınarak 32-bit IEEE-754-1985 kayan noktalı sayı standardına uygun FPGA (Field Programmable Gate Array-Alan Programlanabilir Kapı Dizileri) tabanlı gauss, üçgen, yamuk ve çan eğrisi üyelik fonksiyonu üniteleri tasarlanmıştır. Tasarım VHDL (Very High Speed Integrated Circuit Hardware Description Language-Çok Yüksek Hızlı Tümleşik Devre Donanımı Tanımlama Dili) ile kodlanmış ve Xilinx ISE Design Suite programı kullanılarak sentezlenmiştir. Tasarlanan ünitelerin test edilebilmesi amacıyla testbench dosyaları oluşturulmuştur. Bu test verilerinden elde edilen sonuçlar ile Matlab tabanlı nümerik sonuçlar karşılaştırılmış ve hata değerleri hesaplanmıştır. Place&Route işleminin ardından FPGA tabanlı Gauss Üçgen, Yamuk ve Çan eğrisi üyelik fonksiyonlarına ait ünitelerin maksimum çalışma frekansları elde edilmiştir. Place&Route işleminin ardından FPGA tabanlı Gauss üyelik fonksiyon ünitesinin maksimum çalışma frekansı 304.534 MHz, Üçgen üyelik fonksiyon ünitesinin maksimum çalışma frekansı 245.031 MHz, Yamuk üyelik fonksiyon ünitesinin maksimum çalışma frekansı 599.664 MHz ve Çan eğrisi üyelik fonksiyon ünitesinin maksimum çalışma frekansı 185.086 MHz olarak elde edilmiştir. In this study, FPGA (Field Programmable Gate Array) based gauss, triangular, trapezoidal and generalized bell-shaped membership function units are designed for real-time Fuzzy Logic applications in accordance with the 32-bit IEEE-754-1985 floating-point number standard by referring to the mathematical model of gauss, triangular, trapezoidal and generalized bell-shaped membership functions. The design was coded in VHDL (Very High Speed Integrated Circuit Hardware Description Language) and synthesized using Xilinx ISE Design Suite program. Testbench files were created in order to test the designed units. The results obtained from this test data were compared with Matlabbased numerical results and error values were calculated. Following the Place&Route operation, the maximum operating frequencies of the units belonging to FPGA based gauss, triangular, trapezoidal and generalized bell-shaped membership functions were obtained. After the Place&Route operation, the maximum operating frequency of FPGA based gauss membership function unit was got as 304.534 MHz, the maximum operating frequency of FPGA based triangular membership function unit was achieved as 245.031 MHz, the maximum operating frequency of FPGA based trapezoidal membership function unit was obtained as 599.664 MHz and the maximum operating frequency of FPGA based generalized bell-shaped membership function unit was got as 185.086 MHz.

In this study, FPGA-based triangular, trapezoidal and generalized bell-shaped membership function units are designed for real-time Fuzzy Logic applications in accordance with the 32-bit IEEE-754-1985 floating-point number standard by referring to the mathematical model of triangular, trapezoidal and generalized bellshaped membership functions. The design was coded in VHDL (Very High Speed Integrated Circuit Hardware Description Language) and synthesized using Xilinx ISE Design Suite program. Testbench files were created in order to test the designed units. The results obtained from this test data were compared with Matlab-based numerical results and error values were calculated. Following the Place&Route operation, the maximum operating frequencies of the units belonging to FPGA based triangular, trapezoidal and generalized bell-shaped membership functions were obtained. After the Place&Route operation, the maximum operating frequency of FPGA based triangular membership function unit was achieved as 245.031 MHz, the maximum operating frequency of FPGA based trapezoidal membership function unit was obtained as 599.664 MHz and the maximum operating frequency of FPGA based generalized bell-shaped membership function unit was got as 185.086 MHz. Bu çalışmada, gerçek zamanlı Bulanık Mantık uygulamaları için triangular (üçgen), trapezoidal (yamuk), generalized bell-shaped (genelleştirilmiş çan eğrisi) üyelik fonksiyonlarının matematiksel modeli referans alınarak 32-bit IEEE-754-1985 kayan noktalı sayı standardına uygun FPGA-tabanlı üçgen, yamuk ve çan eğrisi üyelik fonksiyonu üniteleri tasarlanmıştır. Tasarım VHDL (Very High Speed Integrated Circuit Hardware Description Language-Çok Yüksek Hızlı Tümleşik Devre Donanımı Tanımlama Dili) ile kodlanmış ve Xilinx ISE Design Suite programı kullanılarak sentezlenmiştir. Tasarlanan ünitelerin test edilebilmesi amacıyla testbench dosyaları oluşturulmuştur. Bu test verilerinden elde edilen sonuçlar ile Matlab tabanlı nümerik sonuçlar karşılaştırılmış ve hata değerleri hesaplanmıştır. Place&Route işleminin ardından FPGA tabanlı Üçgen, Yamuk ve Çan eğrisi üyelik fonksiyonlarına ait ünitelerin maksimum çalışma frekansları elde edilmiştir. Place&Route işleminin ardından FPGA tabanlı Üçgen üyelik fonksiyon ünitesinin maksimum çalışma frekansı 245.031 MHz, Yamuk üyelik fonksiyon ünitesinin maksimum çalışma frekansı 599.664 MHz ve Çan eğrisi üyelik fonksiyon ünitesinin maksimum çalışma frekansı 185.086 MHz olarak elde edilmiştir.

Amaç – Havayolu taşımacılık sektöründe işletme sayılarının ve filo büyüklüklerinin artması ve yeni uçuş noktalarının açılması sonucu havayolu hizmet kalitesi en önemli rekabet unsuru haline gelmiştir. Küreselleşmenin etkisiyle müşteri ihtiyaç & isteklerinin değişmesi, bilgi teknolojilerinin etkinleşmesi müşteri memnuniyeti ve sadakatini sağlamayı daha da zorlaştırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, havayolu taşımacılığında hizmet kalitesinin kurumsal imaj, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakati üzerindeki etkilerini belirlemektir. Yapılan literatür taramasında, havayolu taşımacılığında hizmet kalitesinin kurumsal imaj, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakati üzerindeki etkisini inceleyen bir çalışmaya rastlanılamamıştır. Bu çalışma ile literatüre katkı sağlanması hedeflenmektedir. Yöntem – Araştırmanın evrenini, uluslararası tanınırlığa sahip bir havayolu işletmesinin İstanbul kalkışlı 260 dış hat yolcuları oluşturmaktadır. Anket formlarının uygulandığı dış hatlarda farklı destinasyonlara gidecek yolcuların bulunması ve yolcuların farklı özelliklerde olması örneklem evreninin temsil yeteneğini güçlendirmektedir. Araştırmaya gönüllü olarak katılan havayolu taşımacılığını tercih eden dış hat yolcularına ilişkin veriler, yüz yüze anket yöntemi ile elde edilmiştir. SPSS paket programından yararlanılarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Bulgular – Araştırma bulguları, havayolu hizmet kalitesinin alt boyutlarından güven ve empatinin kurumsal imajı pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Havayolu taşımacılığında müşteri memnuniyetinin ve sadakatinin sağlamasında fiziki görünüm, güvenirlilik ve empati boyutlarının etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tartışma – Çalışma hizmet kalitesi, kurumsal imaj, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakati ilgili literatürde daha önce yapılan çalışmaları destekler niteliktedir. Havayolu hizmet kalitesinin alt faktörlerinden hevesliliğin kurumsal imaj, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakati üzerinde belirgin bir düzenleyici etkisinin olacağı tahmin edilmiştir. Ancak araştırmada elde edilen sonuçlarda pozitif bir etkisi olmadığını göstermektedir. Purpose – Airline service quality has become the most important element of competition in the air transport sector as a result of the increase in the number of enterprises and fleet sizes and the opening of new destinations. Changing the needs and desires of the customers with the effect of globalization and the activation of information technologies make it more difficult to ensure customer satisfaction and loyalty. The aim of this study is to determine the effects of service quality on corporate image, customer satisfaction and customer loyalty. In the literature review, a study examining the effect of service quality on corporate image, customer satisfaction and customer loyalty could not be found. This study aims to contribute to the literature. Design/methodology/approach – The population of the study consists of 260 international passengers departing from Istanbul of an internationally recognized airline. The presence of passengers to different destinations on the international lines where the questionnaire forms are applied and the different characteristics of the passengers reinforce the representation ability of the sample universe. The data on the international passengers who prefer to participate in the study voluntarily were obtained through a face-to-face survey. SPSS software was used for statistical analysis. Findings – The findings of the study revealed that trust and empathy, one of the sub-dimensions of airline service quality, positively affected the corporate image. Physical appearance, reliability and empathy dimensions were found to be effective in achieving customer satisfaction and loyalty in air transportation. Discussion – The study supports previous studies in the literature related to service quality, corporate image, customer satisfaction and customer loyalty. The willingness, one of the sub-factors of airline service quality, was predicted to have a significant regulatory impact on corporate image, customer satisfaction and customer loyalty. However, the results obtained in the study showed no positive effect.

In this study, the Fuzzy Logic based smart and durable speed controller design of PMDC motor at non-linear reference speeds under constant and variable loads are realized. Intelligent control methods aim to develop systems capable of imitating human's intuitive and conscious behavior. The designed control methods are: Fuzzy Logic controller (FLC), proportional-integral (PI) type FLC (FLCPI) and Self-Tuning Fuzzy PI (STFPI) controllers. The purpose of the control algorithm is to force the speed of the motor to always follow the desired reference speed. The designed controller must meet this request for different speed / time changes, regardless of load failure and parameter changes. The performances of the controllers on durable speed control under unstable operating conditions have compared and the results obtained have discussed. According to the comparison and simulation results obtained, the STFPI control method showed better results than others in meeting the desired control criteria., Bu çalışmada, sabit ve değişken yükler altında doğrusal olmayan referans hızlarda çalışan SMDA motorun bulanık mantık tabanlı akıllı ve dayanıklı hız kontrolör tasarımı gerçekleştirilmiştir. Akıllı kontrol, insanın bulucu ve uyarlayıcı davranışlarını taklit edebilecek niteliğe sahip sistemler geliştirmeyi hedeflemektedir. Tasarlanan akıllı kontrol teknikleri; Bulanık Mantık denetleyici (BMD), oransal-integral (PI) tipli BMD ve Kendini Ayarlayan (Öz uyarlamalı) Bulanık PI (KABPI) denetleyicidir. Kontrol algoritmasının amacı, rotor hızının istenen referans hızını her zaman güçlükle takip etmeye zorlamaktır. Bu amaca, yükte bozulma ve parametre değişikliklerinden bağımsız olarak farklı hız/zaman değişimleri içinde ulaşılmalıdır. Tasarlanan denetleyicilerin kararsız çalışma koşulları altında dayanıklı hız denetimi üzerindeki performansları karşılaştırılmış ve alınan sonuçlar tartışılmıştır. Elde edilen karşılaştırma ve benzetim sonuçlarına göre, KABPI kontrol yöntemi istenen kontrol kriterlerini karşılamada diğerlerine nazaran daha iyi sonuçlar göstermiştir.

Chaotic systems exhibit complex and aperiodic behavior, sensitive dependence on initial conditions and emerge in deterministic nonlinear systems. Due to these features, intensive studies have been carried out on the development of chaos based TRNG structures in recent years. Since this structure gives more reliable source, it is offen used in cryptography for initial vector, generation of private and secure key and in Pseudo RNGs for the production of seed. Digital-based FPGA chips have a big potential for enhancing the capacity of data security in the applications like cryptography and secure communication that provide high performance and processor power. In this book, a new dual entropy core discrete time chaos-based TRNG structure has been implemented on FPGA. The designed units have been synthesized for the Xilinx Virtex–6 FPGA chip using Xilinx ISE simulation program. The data rates of the designed dual entropy core TRNG units range between 390-464 Mbps. In the last step, the generated bit streams obtained from FPGA-based dual entropy core new TRNGs have been subjected to full FIPS 140-1 and NIST 800-22 test suites and all of them passed.

Metin madenciliği, metinlerden oluşan veriler üzerinde bir takım analiz yöntemlerini kullanmak suretiyle ilgi çeklcl ve gizli bilgi desenlerinin keşfedilmesidir. Duygu analizi ise metin madenciliğinin alt bileşenlerinden biri olup, bir metnin tamamı ya da bir kısmı içindeki duygunun bilgisayar temelli tekniklerle anlaşılması esasına dayanmaktadır.Bu tezde, metin madenciliği uygulaması ileri bir karar destek sistemi olarak kullanılmış ve müşteri yorumlarında gizli kalmış yapı ve desenler ile bunları içerdiği duyguların ortaya çıkarılması çalışmanın temel amacı olarak belirlenmiştir. Çalışmaya konu olan veriler çevrimiçi bir rezervasyon sitesinden çekilen ve Antalya'da yer alan otellere ilişkin müşteri yorumlarından ve otel hizmetlerinin kalitesine ilişkin müşteri algılarını belirleyen ek derecelendirmeler ile müşteri bilgilerinden oluşmaktadır.Çalışmada ilk olarak müşterilerle ilişki kurma ihtiyacından bahsedilmiştir. Bu ihtiyaç müşteri ilişkileri yönetimi perspektifinden ele alınmış, bu bağlamda müşteri ilişkileri yönetiminin temel stratejilerine odaklanılmıştır. Dahası bu temel stratejilerin müşteri şikâyet ve yorumlarının değerlendirilmesini nasıl gördüğü üzerinde durulmuştur. Ardından çalışmanın araştırma evreni olan konaklama işletmelerinin yapısı ele alınmıştır. Bu işletmeler detaylı biçimde ele alınmıştır. Otel işletmelerinin özellikleri ve hizmet boyutları detaylı bir biçimde teorik ve literatür destekli olarak ortaya konulmuştur.Otel işletmelerinin detaylandırılmasının ardından metin madenciliği ve alt bileşenlerinden bahsedilmiştir. Bu alt bileşenlerden biri olan duygu analizleri, araştırmanın temel aldığı yöntem olduğundan dolayı daha detaylı olarak ele alınmıştır. Duygu analizi tipleri anlatıldıktan sonra, pazarlamada duygu analizinin kullanıldığı alanlardan kısaca bahsedilmiştir. Bu kısımda ayrıca hem duygu analizlerinin farklı türleri hem de duygu analizinin pazarlamada kullanımı ile alakalı detaylı bir literatür taramasına yer verilmiştir.Uygulama kısmında ilk olarak makine öğrenmesi temelli duygu analizi metodu ile bilgisayar ortamında çekilen yorumlar analiz edilmiştir. Kullanılan yedi farklı algoritma yardımıyla (Lojistik Regresyon, Random Forest, CART Sınıflandırıcı, K-En Yakın Komşu, Destek Vektör Makineleri, Doğrusal Diskriminant Analiz Sınıflandırıcısı ve Naive Bayes) yapılan yorumların ve beğeni derecelerinin uyumluluğu arasındaki doğruluk ortaya konmuştur. Kullanılan yöntemlerin ortalama başarısının %81,3 olduğu hesaplanmıştır. Bunların içerisinde ise en başarılı yöntemin Lojistik Regresyon (%87,9) olduğu anlaşılmıştır. Yorumlarla birlikte çekilen diğer değişkenler, yorum giren müşterilerin memnuniyet duydukları konaklama kriterleri konusunda bilgi vermektedirler. Müşterilerin yaşadıkları yer, konaklama amacı ve konakladıkları zaman bilgisi ile konakladıkları odadan, otelin bulunduğu konumdan ve otelde sunulan hizmetten memnun olup olmadıkları incelenmiştir. Böylelikle hem duygu analizi ile müşterilerin konaklamalardaki genel duygu durumları hem de otellerin hizmet kalite kriterlerine bakış açıları ortaya konulmuştur. Tüm memnuniyet kriterlerinde yurtdışından gelen müşteriler, yurtiçinden gelen müşterilere göre daha memnun olduklarını belirtmişlerdir. Benzer şekilde konaklama amacı tatil olan katılımcıların ortalama memnuniyet düzeyleri daha yüksektir. Genel memnuniyet ve hizmet memnuniyeti düzeyinin en yüksek ortalamaya sahip olduğu ayın Nisan ayı; uyku memnuniyetinin en yüksek ortalamaya sahip olduğu ayın Aralık ayı ve konum uygunluğundan duyulan memnuniyetin en yüksek ortalamaya sahip olduğu ayın Haziran olduğu saptanmıştır.Çalışmada uygulanan modelin otel işletmelerinin yöneticilerinin hızlı, tutarlı ve maliyet etkin pazarlama kararları almalarında yardımcı olacağı düşünülmektedir. İşletmecilik açısından bakıldığında duygu analizi ile kısa bir sürede ve uzman personel ihtiyacı olmadan metinsel ifadeler analiz edilerek katma değer oluşturulabileceği ortaya konmuştur. Çalışmanın gerek konaklama işletmelerinin paydaşlarına gerekse bu konuda çalışma yapacak araştırmacılara destek sağlayacağı düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Metin Madenciliği, Duygu Analizi, Müşteri Yorumları, Müşteri Şikâyetleri, Otel İşletmeleri, Hizmet Kalitesi Text mining is the discovery of interesting and latent patterns of information by using a number of analysis methods on the data consisting of texts. Sentiment analysis, on the other hand, is one of the sub-components of text mining and it is based on the understanding of the sentiment in a whole or part of a text by computer based techniques.In this thesis, the application of text mining has been used as an advanced decision support system and revealing the hidden structures and patterns in the customer interpretations. Understanding of their sentiments was also determined as one of the main purposes of the study. The data which were retrieved from an online booking site and involved in the study consists of both customer reviews and additional ratings along with detailed customer information that determines customer perceptions of the quality of services providing by hotels located in Antalya.Firstly, the need to establish relationships with customers was mentioned in the study. This need has been addressed from the perspective of customer relationship management, and in this context, it has been focused on key strategies of customer relationship management. After that, it is emphasized how these basic strategies regard the evaluation of customer complaints and comments. Then, accommodation businesses which are also selected research population of the study were handled in detail. The characteristics and service dimensions of hotel business firms have been put forward in detail with theoretical and literature support. Following the elaboration of the hotel businesses, text mining and its sub-components are mentioned. Sentiment analysis which is one of these sub-components is discussed in more detail since it is the method that the research is based on. After explaining the types of sentiment analysis, the areas where sentiment analysis is used in marketing are briefly mentioned. This section also provides a detailed literature review of both the different types of sentiment analysis and the use of sentiment analysis in marketing.In the analysis section of thesis, first of all, the machine learning-based sentiment analysis method and the comments retrieved in computer environment were analysed. The accuracy between interpretations and rating compatibility was determined with the help of seven different algorithms (Logistic Regression, Random Forest, CART Classifier, K- Nearest Neighborhood, Support Vector Machines, Linear Discriminant Analysis Classifier and Na'ı've Bayes). The average success of the methods used was calculated as 81.3%. Logistic Regression (89.3%) was the most successful method.The other variables crawled together with the comments provide information about accommodation criteria that the commenting customers are satisfied with. Using customers' information about their hometown, accomodation purpose and accomodation interval, it was examined whether the they were satisfied with the room, the location of the hotel and the service provided at the hotel. In this way, both sentiment analysis and the general feeling of the customers in the accommodation and the points of view of the service quality criteria of the hotels were revealed. In all pleasure criteria, customers coming from abroad stated that they were more satisfied than customers coming from domestic. Similarly, the average pleasure level of the participants with the purpose of holiday is higher. It was also determined that levels of both general pleasure and service pleasure had the highest average value in April; sleep pleasure had the highest value in December and pleasure due to location convenience had the highest value in June.It is thought that the model applied in this study will help hotel managers to make fast, consistent and cost effective marketing decisions. In terms of business administration, it has been revealed that the added value can be created by analyzing the textual expressions in a short time and without the need of specialized personnel through sentiment analysis. It is thought that the study will provide support to the stakeholders of the accommodation enterprises as well as the researchers who will conduct researches on this subject.Keywords: Text Mining, Sentiment Analysis, Customer Comments, Customer Complaints, Hotel Businesses, Service Quality 226

Nowadays, Artificial Neural Networks (ANN), which is one of the widely used fields of artificial intelligence, has been commonly used in many areas including regression, estimation, decision making, classification, image and voice recognition, nonlinear signal processing and chaotic oscillator design. ANN, implemented in two different ways as software-based and hardware-based, has features such as parallel signal processing and distributed information processing. Therefore, ANN is known as a structure that includes very intensive mathematical operations. Hardware-based ANN applications can be implemented using many different platforms. FPGA (Field Programmable Gate Array) chips, as one of these platforms, have parallel processing capacity with high operating speed. In this study, a Linear Activation Functions Library has been created by implementing 6 different linear activation functions on FPGA for real time ANN applications. The designs have been coded using VHDL (Very High Speed Integrated Circuit Hardware Description Language) in accordance with 32-bit (16I-16Q) IQ-Math number standard. All designs have been tested using Xilinx ISE Design Suite program. After the test phase, the implementations have been synthesized for Xilinx Kintex-7 FPGA chip. The chip statistics and performance analyses obtained from FPGA-based activation functions have been presented. Bu çalışma 19.FEN.BİL.14 proje numarası ile Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir.

Tarih boyunca önemini koruyan altın madeni günümüz finansal yatırım araçları arasında son yıllarda sürekli artan getirileriyle, değer koruma aracı, yatırım aracı ve saklama aracı olarak gözde bir finansal seçenek pozisyonunda varlığını devam ettirmektedir. Bununla ilişkili olarak merkez bankalarının, altını finansal rezerv aracı olarak kullanmaları yanında ekonomilerde belirsizlik ve istikrarsızlık dönemlerinde altının yatırımcı tarafından güvenli liman olarak algılanması altın fiyatlarının tahmin edilmesini önemli ve gerekli hale getirmektedir. Altın fiyatlarının tahmin ihtiyacı çerçevesinde klasik zaman serisi metotları finansal yatırım araçlarının fiyat ve getiri tahminlerinde kullanılmaya devam edilmektedir. Yakın dönemlerde veri ve istatistik bilimleri alanında oldukça rağbet gören yapay sinir ağı uygulamaları tahmin performansları nedeniyle birçok farklı alanda kullanılmaya başlanmıştır. Günümüz gelişen teknolojileri içerisinde popülerlik kazanan yapay sinir ağı uygulamaları tahmin performansları sebebiyle birçok farklı alanda kullanılmaya başlanmıştır. Zaman serisi analizlerinde son zamanlarda başarısı ile dikkat çeken yapay sinir ağları ile olarak özellikle kısa dönemde başarısı ile öne çıkan geleneksel yaklaşımlardan Box Jenkins yaklaşımının tahmin performansları karşılaştırılmak istenmiştir. Bu amaçla 01/07/2009 - 28/06/2019 tarihleri arası 2608 işgünü altın fiyatı (dolar/ons) çalışmaya dahil edilmiştir. Karşılaştırmalarda örneklemiçi ve örneklem dışı olmak üzere iki farklı yaklaşım benimsenmiş tahmin performansları ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlar ARIMA (27,1,27)* modeli ile YSA (2-4-1) modelinin altın fiyatlarının tahminlenmesinde birbirine yakın sonuçlar ürettiği ve başarılı oldukları yönündedir. İÇİNDEKİLER ÖZET ..................................................................................................................................... vii ABSTRACT ........................................................................................................................... ix ÖNSÖZ ................................................................................................................................... xi İÇİNDEKİLER ..................................................................................................................... xiii ŞEKİLLER DİZİNİ ............................................................................................................. xvii TABLOLAR DİZİNİ ............................................................................................................ xix EKLER DİZİNİ .................................................................................................................... xxi GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 1.BÖLÜM ............................................................................................................................... 3 1.TEMEL KAVRAMLAR ...................................................................................................... 3 1.1. Zaman Serileri ............................................................................................................... 3 1.2. Zaman Serilerinin Özellikleri ........................................................................................ 3 1.2.1. Zaman Serisi Bileşenleri ........................................................................................ 4 1.2.1.1. Trend ................................................................................................................ 4 1.2.1.2. Mevsimsellik.................................................................................................... 4 1.2.1.3. Konjonktürel (Devirsel) Dalgalanmalar .......................................................... 4 1.2.1.4. Düzensiz (Rassal)Hareketler ........................................................................... 5 1.2.2. Durağanlık Kavramı ............................................................................................... 5 1.2.2.1. Durağanlığın İncelenmesi ................................................................................ 6 1.2.2.2. Korelogram Testi ............................................................................................. 6 1.2.2.3. Birim Kök Testi (Dickey-Fuller ve Genelleştirilmiş Dickey Fuller Testi) ..... 7 1.3. Otoregresif Model (AR) ................................................................................................ 8 1.4. Beyaz Gürültü Süreci .................................................................................................... 9 1.5. Rassal Yürüyüş Süreci ................................................................................................ 10 xiv 1.6. Hareketli Ortalama Süreci (MA) ................................................................................. 11 1.7. Otoregresif Hareketli Ortalama Süreci (ARMA) ........................................................ 12 1.8. Otoregresif Bütünleşik Hareketli Ortalama Süreci (ARIMA) .................................... 12 2.BÖLÜM.............................................................................................................................. 14 2.YAPAY SİNİR AĞLARI ................................................................................................... 14 2.1. Yapay Sinir Ağlarının Yapısı ...................................................................................... 14 2.1.1. Yapay Sinir Hücresi .............................................................................................. 14 2.1.1.1. Girdiler ........................................................................................................... 15 2.1.1.2. Ağırlıklar ........................................................................................................ 15 2.1.1.3. Birleştirme Fonksiyonu .................................................................................. 15 2.1.1.4. Aktivasyon Fonksiyonu ................................................................................. 16 2.1.1.5. Çıktılar ........................................................................................................... 19 2.1.2. Yapay Sinir Ağları ................................................................................................ 19 2.1.2.1. Girdi Katmanı ................................................................................................ 20 2.1.2.2. Ara Katman .................................................................................................... 20 2.1.2.3. Çıktı Katmanı ................................................................................................. 21 2.2. YSA Özellikleri ........................................................................................................... 21 2.2.1. Doğrusal Olmama ................................................................................................. 21 2.2.2. Genelleme ............................................................................................................. 21 2.2.3. Paralellik ............................................................................................................... 21 2.2.4. Öğrenme ............................................................................................................... 22 2.2.5. Hata Toleransı ....................................................................................................... 22 2.2.6. Uygulanabilirlik .................................................................................................... 22 2.3. YSA’ nın Sınıflandırılması .......................................................................................... 22 2.3.1. Bağlantı Türlerine Göre Yapay Sinir Ağları ........................................................ 23 2.3.1.1. İleri Beslemeli Yapay Sinir Ağları................................................................. 23 xv 2.3.1.2. Geri Beslemeli Yapay Sinir Ağları ................................................................ 24 2.3.2. Katman Sayısına Göre .......................................................................................... 24 2.3.2.1. Tek Katmanlı Yapay Sinir Ağları .................................................................. 24 2.3.2.2. Çok Katmanlı Yapay Sinir Ağları ................................................................. 27 2.3.3. Öğrenme Şekline Göre Yapay Sinir Ağları .......................................................... 28 2.3.3.1. Danışmanlı Öğrenme ..................................................................................... 29 2.3.3.2. Danışmansız Öğrenme ................................................................................... 30 2.3.3.3. Destekleyici Öğrenme ................................................................................... 30 2.3.3.4. Öğrenme Kuralları ......................................................................................... 31 3. BÖLÜM ............................................................................................................................ 33 3. TAHMİN METOTLARI ................................................................................................... 33 3.1. Box-Jenkıns Yaklaşımı ............................................................................................... 33 3.1.1. Model Belirleme ................................................................................................... 33 3.1.2. Model Parametrelerinin Tahmini ......................................................................... 35 3.1.3. Modelin Kontrolü ................................................................................................. 35 3.1.4. Modelin Öngörüde Kullanılması .......................................................................... 36 3.1.5. Model Seçim Kriterleri ......................................................................................... 36 3.1.6. Box-Jenkins (BJ) Yaklaşımı ile Yapılan Çalışmalar ............................................ 38 3.2. YSA Modelleme Süreci .............................................................................................. 40 3.2.1. Veri ....................................................................................................................... 40 3.2.1.1. Veri Önişleme ................................................................................................ 41 3.2.2. YSA Mimarisi ...................................................................................................... 42 3.2.2.1. Girdi Nöron Sayısı ......................................................................................... 42 3.2.2.2. Gizli Katman Sayısı ....................................................................................... 43 3.2.2.3. Gizli Nöron Sayısı ......................................................................................... 43 3.2.2.4. Çıktı Nöron Sayısı ......................................................................................... 44 xvi 3.2.2.5. Başlangıç Ağırlıkları ...................................................................................... 44 3.2.2.6. Aktivasyon Fonksiyonu ................................................................................. 44 3.2.2.7. Öğrenme ve Momentum Katsayıları .............................................................. 45 3.2.3. Eğitim Aşaması ..................................................................................................... 45 3.2.4. Performans Değerlendirme ................................................................................... 47 3.2.5. YSA Modelleri ile Yapılan Çalışmalar ................................................................. 48 4. BÖLÜM............................................................................................................................. 51 4.ALTIN FİYATLARININ TAHMİNİ ÜZERİNE UYGULAMA ....................................... 51 4.1. Altın ............................................................................................................................. 51 4.1.1. Altın Fiyatlarının Belirleyicileri ........................................................................... 52 4.1.2. Altın Konusunda Yapılan Çalışmalar ................................................................... 52 4.2. Altın Fiyatlarının Tahmini........................................................................................... 62 4.2.1. Veri Seti ve Verilerin İstatiksel Özellikleri .......................................................... 62 4.2.2. Uygulama .............................................................................................................. 65 4.2.2.1. Box Jenkins (ARIMA) Yaklaşımı ile Tahmin ............................................... 66 4.2.2.2. YSA İle Tahmin ............................................................................................. 78 4.2.3. ARIMA (27,1,27)* ve YSA (2-4-1) Model Tahminlerinin Karşılaştırılması ...... 89 SONUÇ .................................................................................................................................. 96 KAYNAKLAR ..................................................................................................................... 99 EKLER ................................................................................................................................ 107 ÖZGEÇMİŞ ........................................................................................................................ 161

Bu çalışmada; hedonik alışveriş motivasyonları, teknoloji yenilikçiliği ve mobil uygulamalar üzerinden satın alma niyeti arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında, mobil alışveriş uygulaması kullanan 398 kişiden, yüz yüze anket uygulaması yardımıyla veriler toplanmıştır. Elde edilen verilere, faktör analizi ve korelasyon analizi yapılmıştır. Çalışma bulgularına göre; hedonik alışveriş motivasyonlarından bazılarının teknoloji yenilikçiliği ile bazılarının ise mobil uygulamalar üzerinden satın alma niyeti ile ilişkisi belirlenmiştir. Teknoloji yenilikçiliği ile mobil uygulamalar üzerinden satın alma niyeti arasında herhangi bir ilişki belirlenememiştir. Çalışma kapsamında ele alınan hedonik alışveriş motivasyonları, teknoloji yenilikçiliği ve mobil uygulamalar üzerinden satın alma niyeti duygularının birbirleriyle ilişkisinin belirlenmeye çalışılması özgün değer taşımaktadır. Araştırma sürecinde karşılaşılan kaynak ve zaman yetersizliği, bu çalışmanın kısıtını oluşturmaktadır.

In this paper, the design of the fourth order Runge-Kutta (RK4) algorithm has been performed using 32- bit IQ-Math (16I-16Q) fixed point number format in VHDL on FPGA. The designed system has been implemented into 3-B Jerk chaotic system. The design has been synthesized in Xilinx ISE Design Tools 14.7 programmer and it has been implemented in Xilinx Virtex–6 FPGA chip.The performance analyses have been carried out by evaluating the maximum operating frequencies and chip statistics that obtained from Place&Route process of FPGA-based designs. The comparative analyses between RK4 numeric-based Jerk chaotic system designed in fixed point number format on FPGA and ANN-based Jerk chaotic system on FPGA existing in literature have been performed. Accordingly, it has been observed that the numeric-based Jerk chaotic oscillator has not only greater operating frequency but also lower chip resource ratio. In future, chaos based various engineering applications can be carried out utilizing the Jerk chaotic system model implemented in FPGA-based fixed point number format.

In this paper, the design of 3D PC chaotic system has been implemented using Euler, Heun, RK4 and RK5-Butcher numerical algorithms in VHDL with 32 bit IQ-Math fixed point number format (16I-16Q) on FPGA. The chaotic system designed with different numerical algorithms has been tested by being synthesized in Xilinx Virtex–6 (xc6vlx75t) FPGA chip. Additionally, the statistics of FPGA chip resource consumption have been investigated. It has been observed that the chaotic oscillators that designed on FPGA in fixed point number format have not only higher operating frequencies but also lower resource consumption ratio with respect to observed results and floating point designs in literature. As a result, various chaos based engineering applications can be performed using chaotic system model that realized in fixed point number format with different algorithms as hardware.

In this study, the economic analysis of a geothermal energy assisted hydrogen production system has been performed using Artificial Neural Networks (ANN) in real time on Field Programmable Gate Array (FPGA). During the modeling of the system in computer environment, a liquid geothermal resource with a temperature of 200 ºC and a flow rate of 100 kg/s is used for electricity generation and this electricity is used as a work input in the electrolysis unit to split of water into the hydrogen and oxygen. In the designed system, the net work produced from the geothermal power cycle, the overall exergy efficiency of the system, the unit cost of the produced hydrogen and the simple payback period of the system (Nsbp) have been calculated as 7978 kW, 46.6%, 1.088 $/kg H2 and 4.096 years, respectively. In the second stage of the study, Feed-Forward ANN (FFANN) model with a single hidden layer has been used for modeling the system. The activation functions of hidden layer and output layer are Tangent Sigmoid and Linear functions, respectively. 45 data sets have been used for learning while 15 data sets have been used for testing. In the last stage of the study, geothermal energy assisted hydrogen generation system has been implemented on FPGA using the Matlab-based FFANN model of the system as a reference. 32-bit IEEE-754-1985 floating point format has been used in VHDL for the design. The implemented unit has been synthesized for the Xilinx VIRTEX–6 chip using Xilinx ISE Design Suite. After the Place and Route process, the maximum operating frequency and chip statistics of the FPGA-based geothermal energy assisted hydrogen production system designed unit have been presented. Bu çalışmada, FPGA çipleri üzerinde jeotermal enerji destekli hidrojen üretim sisteminin ekonomik analizi gerçek zamanlı olarak yapay sinir ağları ile modellenmiştir. Çalışmada, sistemin bilgisayar ortamında modellenmesinde, elektrik elektroliz ünitesinde suyun hidrojen ve oksijene parçalanmasında gerekli elektrik işini sağlamak için 200ºC sıcaklık ve 100 kg/s debiye sahip sıvı bir 271 jeotermal kaynak kullanılmıştır. Tasarımı yapılan sistemde jeotermal güç çevriminden üretilen net iş 7978 kW, sistemin genel ekserji verimi 46.6%, üretilen hidrojenin birim maliyeti 1.088 $/kg H2 ve sistemin geri ödeme süresi (Nsbp) 4.096 yıl olarak hesaplanmıştır. İkinci aşamada, sistemin Yapay Sinir Ağları (YSA) ile modellenmesi için tek gizli katmana sahip ileri beslemeli YSA modeli kullanılmıştır. YSA gizli katmanında aktivasyon fonksiyonu olarak Tanjant Sigmoid Aktivasyon fonksiyonu ve çıkış katmanında ise Purelin aktivasyon fonksiyonu kullanılmıştır. YSA modellemesi aşamasında 45 veri seti eğitim için ve 15 veri seti test için ile kullanılmıştır. Son aşamada ise Matlabtabanlı ileri beslemeli YSA modeli referans alınarak, jeotermal enerji destekli hidrojen üretim sistemi FPGA çipleri üzerinde çalışmak üzere 32-bit kayan noktalı sayı standardı ile ünitesi VHDL dilinde kodlanmıştır. Ünite Xilinx ISE Design Suite programı kullanılarak VIRTEX-6 çipi sentezlenmiştir. Place ve Route işleminin ardından FPGA-tabanlı jeotermal enerji destekli hidrojen üretim sisteminin maksimum çalışma frekansı ve çip istatistikleri sunulmuştur.

Son yıllarda öne çıkan ve önemli çalışma alanlarından birisi olan kaos ve kaotik sistemler kriptoloji ve güvenli haberleşme, endüstriyel kontrol, yapay sinir ağları, rasgele sayı üreteçleri ve görüntü işleme gibi alanlarda kullanılmaktadır. Bu çalışmalarda kullanılan en temel yapı kaotik sinyali üreten bir kaotik osilatör tasarımıdır. Kaotik osilatörler diferansiyel denklemler kullanılarak ifade edilmektedir. Bu diferansiyel denklemlerin çözümü için Euler, Heun, dördüncü dereceden Runge-Kutta-4, beşinci dereceden RK5-Butcher ve Dormand-Prince nümerik algoritmaları kullanılmaktadır. Literatürde Euler, Heun, RK4 ve RK5- Butcher yöntemleriyle kaotik osilatör tasarımları bulunmaktadır. Diğer yöntemlere göre daha hassas çözümler üreten Dormand-Prince yöntemi kullanılarak FPGA-tabanlı kaotik osilatör tasarımı çalışmasına güncel literatür taraması yapıldığında rastlanmamıştır. Yapılan bu çalışmada 3 boyutlu altın oranlı kaotik sistem Dormand-Prince nümerik algoritması kullanılarak FPGA üzerinde 32-bit IEEE-754-1985 kayan noktalı sayı standardında tasarlanmış ve VHDL dilinde kodlanmıştır. Kaotik sistemin tasarımı için Xilinx ISE Design Tools kullanılmıştır. Yapılan tasarım Xilinx Virtex- 6 FPGA çipi için sentezlenmiş ve test edilmiştir. Xilinx ISE tasarım aracı kullanılarak yapılan Route-Place işleminden sonra elde edilen çip istatistikleri ve maksimum çalışma frekansı sunulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre tasarımın maksimum çalışma frekansı yaklaşık 316 MHz olarak elde edilmiştir.

Objective of this study is to elucidate relationship with aerodynamic properties and vortex shedding from suction surface and wake of wind turbine blade at low Reynolds numbers. Force measurement of NACA 4412 airfoil was conducted at various angles of attack and Reynolds numbers. Furthermore, smoke-wire experiment was performed to clearly visualize flow patterns such as flow separation or laminar separation bubble (LSB) over the airfoil. Also, velocity measurements at near wake region were done to highlight coactions among LSB and trailing edge vortices. Hot-film experiment was performed to obtain more information with regards to progress and formation of LSB. Experiments indicated that location and formation of LSB were affected by variety of both Reynolds number and angle of attack. Besides, mean and rms velocities showed that flow characteristics near wake were influenced by LSB and trailing-edge separation. At lower angles of attack, short bubble occurred, and frequency of vortex shedding due to short bubble were high whereas shedding frequency of long bubble at moderate angles of attack were low. The bubbles can cause vibration and noise at the wind turbine blade, hence they should be better known and eliminated, which aerodynamic performance and energy efficiency of turbine can be increased. (C) 2017 Elsevier Ltd. All rights reserved.

In this paper, the 3-D novel Jerk chaotic system has been coded in Very High Speed Integrated Circuits Hardware Description Language (VHDL) with 32-bit IEEE-754-1985 floating point number standard for real-time Artificial Neural Networks (ANNs). The designed 3-D novel Jerk chaotic system has been synthesized in the Xilinx ISE Design Tools 14.7 program and has been implemented on the Xilinx VIRTEX-6 FPGA chip. In the presented study, 3-D novel Jerk chaotic system has been modeled as numerical using fifth order Runge-Kutta-Butcher algorithm based on Matlab. 2000X3 data set obtained from the Matlab-based 3-D Novel Jerk chaotic system has been is divided into two parts. These are 1600X3 train data set for training of the ANN and 400X3 test data set for testing of the ANN. The multi-layer feed forward (MLFF) ANN has been modeled as Matlab-based and has been trained using train data set. The trained MLFF ANN structure has been tested using test data set. The weight and bias values that used in structure of MLFF ANN-based 3-D Novel Jerk Chaotic oscillator designed on Matlab has been taken as reference for FPGAbased 3-D Novel Jerk Chaotic oscillator unit design. The MLFF ANN-based 3-D Novel Jerk chaotic oscillator unit has been coded in VHDL language with 32-bit IEEE-754-1985 floating point number standard and has been synthesized for VIRTEX-6 family (XC6VLX240T device, FF1156 package, -1 speed) using Xilinx ISE Design Tools 14.7 program. The maximum operating frequency of the MLFF ANN-based 3-D Novel Jerk chaotic oscillator unit obtained from Place&Route processes and FPGA chip statistics have been presented. In future, ANN-based chaotic random number generator can be performed using the proposed MLFF ANN-based 3-D Novel Jerk chaotic oscillator unit on FPGA. Bu çalışmada, gerçek zamanlı Yapay Sinir Ağları (YSA) uygulamaları için 3-B Yeni Jerk kaotik sistemi 32-bit IEEE-754-1985 kayan noktalı sayı standardı ile VHDL dilinde kodlanmıştır. Tasarlanan 3-B Yeni Jerk kaotik sistemi Xilinx ISE Design Tools 14.7 programında sentezlenmiş ve VIRTEX-6 FPGA çipi üzerinde gerçeklenmiştir. Sunulan çalışmada, 3-B Yeni Jerk kaotik sistemi beşinci dereceden Runge-Kutta-Butcher algoritması ile nümerik olarak Matlab üzerinde modellenmiştir. Nümerik modelden elde edilen 2000X3 veri seti, 1600X3 eğitim verisi ve 400X3 test verisi olmak üzere iki bölüme ayrılmıştır. Çok katmanlı ileri beslemeli (ÇKİB) YSA modeli Matlab-tabanlı olarak oluşturulmuş ve eğitim verisi kullanılarak eğitilmiştir. Eğitilen ağ yapısı test verileri kullanılarak test edilmiştir. Matlab üzerinde tasarlanan YSA-tabanlı 3-B Yeni Jerk kaotik osilatörünün yapısında kullanılan ağırlık ve bias değerleri, FPGA-tabanlı 3-B Yeni Jerk kaotik osilatör ünitesi tasarımı için referans olarak alınmıştır. ÇKİB YSA-tabanlı 3-B Yeni Jerk kaotik osilatör ünitesi 32-bit kayan noktalı sayı standardı ile VHDL dilinde kodlanmış ve Xilinx ISE program kullanılarak VIRTEX-6 ailesi (XC6VLX240T aracı, FF1156 paketi, -1 hız) için sentezlenmiştir. Place and Route işleminden elde edilen FPGA-tabanlı 3-B Yeni Jerk kaotik osilatör ünitesi maksimum çalışma frekansı ve FPGA çip istatistikleri sunulmuştur. İleride yapılacak çalışmalar ile sunulan FPGA üzerindeki çok katmanlı ileri beslemeli YSAtabanlı 3-B Yeni Jerk kaotik osilatör ünitesi kullanılarak YSA-tabanlı kaotik rasgele sayı üreteci gerçekleştirilebilir.

This work aims to improve well known generalized averaged models for mathematical modelling of parallel active filter (PAF) with voltage supply. To achieve this task, the method is adopted to generalized state space averaging (GSSA) method. Non-linearity of the system is removed by using GSSA method. Relation between the state variables of the system is expressed by linear equations. An exact and fast approximation of the system parameters is achieved. Non-linearity of real elements that causes many problems such as long execution time, divergence, and huge produced files do not exist thanks to the method. A single phase full-bridge voltage supply inverter is proposed as a parallel active filter. A diode rectifier with RL load is used as a nonlinear load. In this study, simulation results of parallel active filter mathematically modeled with GSSA model are compared to real-time designed simulation results of parallel active filter realized power simulation with PSIM software. In the results obtained through mathematical models with real model has been observed that a good match.

Bu çalışmada, literatüre sunulan sürekli zamanlı otonom 3-Boyutlu kaotik sistem, FPGA üzerinde IQ-Math sabit noktalı sayı formatında Euler, Heun, RK4 ve RK5-Butcher nümerik algoritmaları kullanılarak VHDL dilinde ayrık zamanlı olarak gerçekleştirilmiştir. Tasarlanan bu sistemler Xilinx Virtex-6 ailesi FPGA çipinde sentezlenmiş ve test edilmiştir. FPGA üzerinde tasarlanan kaotik osilatörlerin performans analizleri ve çip donanım kullanım istatistikleri karşılaştırılmıştır. Ayrıca FPGA üzerinden alınan ayrık zamanlı sonuçlar, Matlab programından alınan sürekli zamanlı sonuçlarla karşılaştırılarak başarılı sonuçlar elde edildiği görülmüştür. Kaotik osilatörlerin bilgisayar ortamında kurgulanan benzetimi ile FPGA üzerinde gerçeklenen tasarımın aynı sonuçlar vermesi ile bu sistemlerin donanımsal olarak sentezlenmesi sağlanmıştır. Bu sayede farklı nümerik algoritmalarla ayrık zamanlı olarak tasarlanan FPGA-tabanlı kaotik osilatörler ile gömülü kaos-tabanlı çeşitli mühendislik uygulamaları gerçekleştirilebilir.

In this study, the Mexican hat function, one of the most popular main wavelet functions for real-time Wavelet transforms, is encoded in the VHDL language with the 32-bit IEEE-754-1985 floating point number standard and implemented on the FPGA synthesized in the Xilinx ISE Design Tools 14.7 program. The study was firstly modeled with the Mexican hat wavelet Matlab-based and tested with the help of the data set generated. After the testing phase Matlab-based Mexican hat wavelet reference to FPGA-based Mexican hat wavelet unit coded in VHDL with 32-bit floating-point standard and synthesized to Xilinx ISE program Virtex-6 chip VC6VLX75T vehicle and tested. FPGAbased Mexican hat wavelet unit was obtained as a maximum operating frequency of 185,086 MHz. The Matlab-based Mexican hat wavelet design sample data set at 0.890 s and FPGA-based Mexican hat wavelet unit can calculated in 1.408 µs. According to the results obtained, the FPGA-based Mexican hat wavelet provides high speed gain compared to the Matlab-based design. Bu çalışmada, gerçek zamanlı Wavelet dönüşümleri için en çok kullanılan ana dalgacık fonksiyonlarından biri olan Meksika şapkası fonksiyonu 32-bit IEEE-754-1985 kayan noktalı sayı standardı ile VHDL dilinde kodlanmış ve Xilinx ISE Design Tools 14.7 programında sentezlenerek FPGA üzerinde gerçeklenmiştir. Çalışma da öncelikle Meksika şapkası dalgacığı Matlab-tabanlı olarak modellenmiş ve oluşturulan veri seti yardımı ile test edilmiştir. Test aşamasından sonra Matlab-tabanlı Meksika şapkası dalgacığı referans alınarak FPGA-tabanlı Meksika şapkası dalgacığı ünitesi 32-bit kayan noktalı sayı standardı ile VHDL’de kodlanmış ve Xilinx ISE programında VIRTEX-6 çipi VC6VLX75T aracı için sentezlenmiş ve test edilmiştir. FPGA-tabanlı Meksika şapkası dalgacığı ünitesi maksimum çalışma frekansı 185.086 MHz olarak elde edilmiştir. Matlab-tabanlı Meksika şapkası dalgacığı tasarımı örnek veri setini 0.890 s’de ve FPGA-tabanlı Meksika şapkası dalgacığı ünitesi ise 1.408 µs’de hesaplayabilmektedir. Elde edilen sonuçlara göre FPGA-tabanlı Meksika şapkası dalgacığı Matlab-tabanlı tasarıma göre yüksek hız kazancı sağlamıştır.

Son teknolojik gelişmelerin ürünüolan günümüz cihazları, mekanik aksama, elektronik devrelere ve bir kontrolyazılımına sahiptir. Bu tür cihazlar mekatronik cihazlar olarakadlandırılmaktadır. Sanayi kuruluşları bu mekatronik cihazların üretim veüretimde kullanımı için yetişmiş ara elamanlara ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyacıkarşılamakla görevli olan meslek yüksekokulları uygulamalı programlama eğitimivermek konusunda yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada kontrolör olarak düşükmaliyetli, fonksiyonel ve uygulama için ekstra devre kurma gerektirmeyenarduino yazılım geliştirme kitlerini kullanarak gerçekleştirilebilecek olangömülü programlama dersinin mekatronik programlarının ders müfredatlarınateorik ve uygulamalı olarak nasıl eklenebileceği yönünde bir planlamayapılmıştır. Kırklareli Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek YüksekokuluMekatronik Programı’nda pilot çalışma yapılmıştır. Bu kapsamda 14 haftalıkteorik ve uygulamalı ders içeriği hazırlanmıştır. Dersin değerlendirilmesürecinde öğrenciler tarafından arduino kullanılarak yapılan robotlar özgünlük,mekanik tasarım ve programlama kalitesi gibi kriterler ile puanlanmıştır. Sonuçolarak mekatronik programında eğitim gören öğrenciler farklı derslerdeöğrendikleri teorik bilgileri tek bir proje üzerinde uygulayabilmişlerdir.Yılsonunda öğrencilere uygulanan anket sonuçları değerlendirilmiş veöğrencilerin programlama dersi hakkında çok olumlu görüşlere sahip olduklarıgözlemlenmiştir., The present apparatus which are the products of the latesttechnological developments, have mechanical parts, electronic circuits and acontrol software. These apparatus are called mechatronic devices. Theindustrial companies needs qualified technicians for the production of thesedevices and using during production. The vocational colleges attendant to meetthis need are insufficient on practical programming training. In this study, aplanning has been done on how to add the Embedded Programming course on theArduino which is lower priced, functional and not required extra circuits forapplication, as theoretical and practical to the mechatronics program’scurriculum. The pilot study was conducted in Kırklareli University VocationalSchool of Technical Sciences Mechatronics Program. In this context, theoreticaland practical course content was prepared for 14 weeks. In the theoreticalsection, topics like input-output ports, interrupts, timers etc. Disclosed andsupported by experiments. In the practical section, students are divided in thegroups and preparation of a kind of robot as their choices is provided. In thecourse evaluation process, the robots prepared by students are scored by usingthe criteria like originality, mechanical design and programming quality. Thebenefit analysis of the course was conducted. As a result, the mechatronicsstudents could implement the theoretical knowledge from varied courses on aproject. The students able to observe the robot’s action due to changes on theprogram so they had more consistent knowledge. The questionaries’ resultsadministered at the end of the year were evaluated and it has been observedthat students have a very favorable opinion of the programming course.

Müşteri davranışlarını inceleyerek ayrılması muhtemel müşterilere ait profilleri çıkarıp terk etme olasılığı yüksek müşterileri önceden tahmin etme işlemi müşteri kaybı analizi olarak adlandırılmaktadır. Yeni müşteri kazanma maliyetinin eldeki müşteriyi tutma maliyetinden daha yüksek olması, müşteri terk etme analizini stratejik karar verme ve planlama sürecinin vazgeçilmez bir parçası haline getirmiştir. Hızla büyüyen ve rekabet ortamının her geçen gün artığı, müşterilerin kolaylıkla operatör değiştirdiği ve bu nedenle firmaların milyonlarca dolar zarar ettiği telekomünikasyon sektöründe, müşteri ayrılma analizi daha da önem kazanmaktadır. Müşteri kaybı analizi, rakip firmaya geçmeyi planlayan müşterileri önceden tahmin ederek, şirkete bu müşterilerin bağlılığını arttırmayı hedefleyen çeşitli kampanyalar ve politikalar geliştirme fırsatı sunar. Müşteri kaybı analizi için son yıllarda veri madenciliği ve yapay zekâ teknikleri sıkça kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, telekomünikasyon sektöründe müşteri kaybını tahmin etmek için, Destek Vektör Makineleri (DVM), Yapay Sinir Ağları (YSA) ve Naive Bayes (NB) gibi çeşitli sınıflama yöntemleri yardımıyla bir analiz gerçekleştirilmiştir. Analiz, açık erişimli bir veri tabanından elde edilen, 4667 müşteriden oluşan ve her müşteri için 21 adet işlem kaydına ait özellikler ile müşterinin terk edip terk etmediğine dair sınıf bilgisi içeren bir veri seti üzerinde gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda, sadık ya da terk eden müşterileri sınıflamada yapay sinir ağları, diğer makine öğrenmesi yöntemlerine göre daha başarılı olmuştur.

The present apparatus which are the products of the latest technological developments, have mechanical parts, electronic circuits and a control software. These apparatus are called mechatronic devices. The industrial companies needs qualified technicians for the production of these devices and using during production. The vocational colleges attendant to meet this need are insufficient on practical programming training. In this study, a planning has been done on how to add the Embedded Programming course on the Arduino which is lower priced, functional and not required extra circuits for application, as theoretical and practical to the mechatronics program’s curriculum. The pilot study was conducted in Kırklareli University Vocational School of Technical Sciences Mechatronics Program. In this context, theoretical and practical course content was prepared for 14 weeks. In the theoretical section, topics like input-output ports, interrupts, timers etc. Disclosed and supported by experiments. In the practical section, students are divided in the groups and preparation of a kind of robot as their choices is provided. In the course evaluation process, the robots prepared by students are scored by using the criteria like originality, mechanical design and programming quality. The benefit analysis of the course was conducted. As a result, the mechatronics students could implement the theoretical knowledge from varied courses on a project. The students able to observe the robot’s action due to changes on the program so they had more consistent knowledge. The questionaries’ results administered at the end of the year were evaluated and it has been observed that students have a very favorable opinion of the programming course. Son teknolojik gelişmelerin ürünü olan günümüz cihazları, mekanik aksama, elektronik devrelere ve bir kontrol yazılımına sahiptir. Bu tür cihazlar mekatronik cihazlar olarak adlandırılmaktadır. Sanayi kuruluşları bu mekatronik cihazların üretim ve üretimde kullanımı için yetişmiş ara elamanlara ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyacı karşılamakla görevli olan meslek yüksekokulları uygulamalı programlama eğitimi vermek konusunda yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada kontrolör olarak düşük maliyetli, fonksiyonel ve uygulama için ekstra devre kurma gerektirmeyen arduino yazılım geliştirme kitlerini kullanarak gerçekleştirilebilecek olan gömülü programlama dersinin mekatronik programlarının ders müfredatlarına teorik ve uygulamalı olarak nasıl eklenebileceği yönünde bir planlama yapılmıştır. Kırklareli Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Mekatronik Programı’nda pilot çalışma yapılmıştır. Bu kapsamda 14 haftalık teorik ve uygulamalı ders içeriği hazırlanmıştır. Dersin değerlendirilme sürecinde öğrenciler tarafından arduino kullanılarak yapılan robotlar özgünlük, mekanik tasarım ve programlama kalitesi gibi kriterler ile puanlanmıştır. Sonuç olarak mekatronik programında eğitim gören öğrenciler farklı derslerde öğrendikleri teorik bilgileri tek bir proje üzerinde uygulayabilmişlerdir. Yılsonunda öğrencilere uygulanan anket sonuçları değerlendirilmiş ve öğrencilerin programlama dersi hakkında çok olumlu görüşlere sahip oldukları gözlemlenmiştir.

Bu tez çalışmasında, FPGA üzerinde 4 farklı nümerik algoritma kullanılarak tasarımı gerçekleştirilen 2 adet yeni kaotik sistem ile 1 adet ring osilatör yapıları kullanılarak, yüksek çalışma ve bit üretim hızına sahip kaos tabanlı çift entropi çekirdekli Gerçek Rasgele Sayı Üreteçleri (GRSÜ) gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma doğrultusunda, ilk olarak son yıllarda literatüre sunulan ve üzerinde FPGA ile çalışma yapılmamış farklı matematiksel özelliklere sahip 8 adet kaotik sistem seçilmiştir. Bu sistemlerin matematiksel denklem yapıları incelenerek bilgisayar ortamında nümerik çözümleri elde edilmiştir. Ayrıca kaotik sistemlerin zaman serileri, faz portreleri ve Lyapunov üstelleri gibi kaotik dinamik analizleri gerçekleştirilmiştir. İkinci aşamada; referans olarak seçilen Pehlivan C Kaotik Sistemi (PCKS) ve Pehlivan 3 Boyutlu Kaotik Sistemi (P3BKS) dört farklı nümerik metot ile modellenmiş ve sistemlerin dinamik davranışları incelenerek kaos analizleri yapılmıştır. Yine bu aşamada PCKS ve P3BKS tasarımları FPGA üzerinde donanım tanımlama dili VHDL ile 32 bit IQ-Math sabit noktalı sayı standardına uygun olarak modellenmiştir. Modelleme aşamasında Euler, Heun, RK4 ve RK5-Butcher olmak üzere dört farklı algoritma kullanılmıştır. Xilinx Virtex–6 ailesi XC6VLX75T-3FF784 nolu çipi kullanılan tasarımlar Xilinx ISE Design Tools 14.2 benzetim programı kullanılarak sentezlenmiştir. Ayrıca bu aşamada FPGA üzerinde VHDL dili kullanılarak ring osilatör tasarımı gerçekleştirilmiştir. Kaotik ve ring osilatör tasarımlarının FPGA çip kaynak kullanımına ve ünitelerin saat hızlarına ait parametrelerinin istatistikleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre ring osilatörün çalışma frekansı 1,5 GHz, kaotik osilatörlerin çalışma frekansı 390-464 MHz dolaylarında değişmektedir. Bu aşamada tasarımlardan elde edilen sonuçlar literatürdeki benzer çalışmalarla karşılaştırılmıştır.Üçüncü aşamada; Euler, Heun, RK4 ve RK5-Butcher algoritmaları kullanılarak FPGA-tabanlı PCKS ve P3BKS tasarımları ile ring osilatör yapısı birleştirilerek çift entropi çekirdekli yeni GRSÜ tasarımı gerçekleştirilmiştir. Genel olarak iki farklı kaotik sistem, dört farklı nümerik algoritma ve bir kuantalama işlemi ile toplamda 8 farklı GRSÜ ünitesi tasarlanmıştır. FPGA tabanlı GRSÜ modellemelerinde 32 bit IQ-Math sabit noktalı sayı standardı kullanılmıştır. Geliştirilen modeller VHDL donanım tanımlama dili kullanılarak kodlanmıştır. Tasarımı yapılan 8 farklı GRSÜ ünitesi Xilinx firmasının ürettiği Virtex-6 ailesinin XC6VLX75T-3FF784 çipi için sentezlenerek, FPGA çip kaynak kullanımına ve ünitelerin saat hızlarına ait parametrelerin istatistikleri incelenmiştir. GRSÜ ünitelerinin verileri işleme süreleri Xilinx ISE Design Tools 14.2 simülasyon programı kullanılarak elde edilmiştir. Tasarlanan yeni GRSÜ üniteleri sistemin belirtilen çalışma frekansında yaklaşık olarak 390-464 Mbit/s arasında değişen yüksek bit üretim hızları elde edilmiştir. Son aşamada; FPGA üzerinde kaos tabanlı çift entropi çekirdekli tasarlanan 8 adet GRSÜ'lerinden elde edilen sayı dizilerinin rasgelelik testleri gerçekleştirilmiştir. Test aşamasında literatürde yoğun bir şekilde kullanılan uluslararası FIPS 140-1 ve NIST 800-22 test paketleri kullanılmıştır. Tasarımı gerçekleştirilen 8 adet GRSÜ ünitesinden alınan 20 Kbit sayı dizileri FIPS testlerine, 1 Mbit sayı dizileri NIST testlerine tabi tutulmuştur. Tüm tasarımlar rasgelelik testlerinden son işlem uygulamasına gerek kalmadan geçerek, sistemin çalışma frekansı ile aynı değerlerde yüksek bit üretim hızları (390-464 Mbit/s) elde edilmiş ve buda önerilen yeni tasarımın özgün bir çalışma olduğunu göstermiştir. Kaotik osilatörlerin gürültü benzeri özellikler taşımaları ve bilgi işaretini gizleyebilme gibi özelliklerinden dolayı kaos tabanlı GRSÜ yapıların geliştirilmesi üzerine son yıllarda büyük çabalar sarf edilmektedir. Rasgele sayı üreteçleri kriptografi, Monte-Carlo metodunun kullanıldığı uygulamalar, bilgisayar benzetimleri ve modellemeleri ile sayısal analiz uygulamaları gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Bu tez çalışmasında FPGA üzerinde kaos tabanlı çift entropi çekirdekli tasarımı gerçekleştirilen yeni GRSÜ ünitelerinden elde edilen yüksek çalışma ve bit üretim hızına sahip rasgele sayı dizileri; hızlı, güvenli ve yoğun işlem gerektiren kriptografi ve güvenli haberleşme alanlarında kullanılabileceklerdir. In this thesis study, chaos-based dual entropy core True Random Number Generators (TRNG) with high operation capacities and bit generation speeds were realized by using 2 new chaotic systems and 1 ring oscillator structures that are designed on FPGA by using 4 different numerical algorithms. In the direction of this study, firstly, 8 chaotic systems having different mathematical characteristics, which have not been studied on FPGA and have been presented to the literature in recent years, were selected. Numerical solutions were obtained in computer environment by examining the mathematical equation structures of these systems. In addition, chaotic dynamic analyzes such as time series, phase portraits and Lyapunov exponents of chaotic systems, were realization. In the second phase; The Pehlivan C Chaotic System (PCCS) and the Pehlivan 3D Chaotic System (P3DCS), which were selected as reference, were modeled by four different numerical methods and chaos analyzes were carried out by analyzing the dynamic behaviors of the systems. Again in this phase, the PCCS and P3DCS designs were modeled on the FPGA in accordance the 32 bit IQ-Math fixed point number standard with hardware description language VHDL. Four different algorithms as Euler, Heun, RK4 and RK5-Butcher were used in the modeling stage. The designs, in which the XC6VLX75T-3FF784 numbered chip of Xilinx Virtex-6 family were utilized, were synthesized using the Xilinx ISE Design Tools 14.2 simulation program. In addition, a ring oscillator design was actualized on the FPGA by using the VHDL language. The statistics of parameters of chaotic and ring oscillator designs belonging to FPGA chip source usage and clock rates of the units have been examined. According to the obtained results, the operating frequency of the ring oscillator is changed around 1,5 GHz, and the operating frequency of the chaotic oscillator is changed around 390-464 MHz. At this phase, the results obtained from the designs are compared with the results of the similar studies in the literature.In the third phase; new dual entropy core TRNG design was actualized by combining the FPGA-based PCCS and P3DCS designs with the ring oscillator structure, and by using Euler, Heun, RK4 and RK5-Butcher algorithms. In generally, 8 different TRNG units were designed with two different chaotic systems, four different numerical algorithms and a quantization operation. While modeling FPGA-based TRNGs, 32 bit IQ-Math fixed-point number standard was used. The developed models were coded using the VHDL hardware description language. 8 different TRNG units, which were designed, were synthesized for the XC6VLX75T-3FF784 chip of the Virtex-6 family produced by Xilinx Company, and the statistics of parameters belonging to FPGA chip source usage and clock rates of the units were analyzed. Data processing durations of TRNG units were obtained by using the Xilinx ISE Design Tools 14.2 simulation program. High bit production rates of about 390-464 Mbit/s were obtained at the specified operating frequency of the systems of new designed TRNGs. In the last stage; randomness tests of number sequences obtained from the 8 chaos-based dual entropy core TRNGs designed on FPGA were carried out. In the test phase, international FIPS 140-1 and NIST 800-22 test packages, which are intensively used in the literature, were utilized. The 20 Kbit number sequences obtained from the designed 8 TRNG units were subjected to FIPS tests, and the 1 Mbit number sequences were subjected to NIST tests. All designs passed through randomness tests without any need for the application of finishing, high bit production rates (390-464 Mbit/s) having the same values with the operating frequency of the system was obtained, which shows that the proposed new design is a unique study.Due to the certain characteristics of chaotic oscillators such as having noise and their ability to hide the informatory signs, a massive amount of effort for the development of chaos-based TRNG structures have been spent in the recent years. Random number generators have been utilized in numerous fields such as cryptography, applications using Monte-Carlo method, computer simulations and modeling and numerical analysis applications. In this thesis study, random number arrays with high operation and bit production rate obtained from new chaos-based dual entropy core TRNG units, which are designed on FPGA; will possibly be used in cryptography and secure communication areas that require fast, secure and intensive operations. 196

In this study, we present a new approach for real-time implementation of continuous-time autonomous Lü-Chen (2002) chaotic system on FPGA (Field Programmable Gate Array). In the presented approach, the Lü-Chen chaotic system is designed on IQ-Math fixed-point number format on FPGA. The design was implemented using the Heun algorithm, which is one of the differential equation solution methods with VHDL, which is the structural hardware identification language. The designed system was synthesized and tested on the Xilinx Virtex-6 FPGA chip. The operating frequency of the FPGAbased Lü-Chen chaotic generator is set at 464.688 MHz and the chip statistics obtained from the design are presented. In addition, Matlab-based numerical results have been compared with the results obtained from the newly presented FPGAbased Lü-Chen chaotic generator, and successful results have been obtained. This work demonstrates that the hardwaredesigned Lü-Chen chaotic system can be used in various chaos-based embedded system applications such as securecommunication and random number generation. Bu çalışmada literatürde sunulan sürekli zamanlı otonom Lü-Chen (2002) kaotik sistemi FPGA(Alan Programlanabilir Kapı Dizileri) üzerinde yeni bir yaklaşım sunularak modellenmiştir. Sunulan yaklaşımda, Lü-Chen kaotik sistemi FPGA üzerinde IQ-Math sabit noktalı sayı formatında tasarlanmıştır. Tasarım yapısal donanım tanımlama dili olan VHDL ile diferansiyel denklem çözüm yöntemlerinden biri olan Heun algoritması kullanarak gerçekleştirilmiştir. Tasarlanan sistem Xilinx Virtex-6 FPGA çipinde sentezlenerek test edilmiştir. FPGA-tabanlı Lü-Chen kaotik üretecinin çalışma frekansı 464.688 MHz olarak belirlenmiş ve tasarımdan elde edilen çip istatistikleri sunulmuştur. Ayrıca yeni sunulan FPGA-tabanlı Lü-Chen kaotik üretecinden elde edilen sonuçlar ile Matlab-tabanlı nümerik sonuçlar karşılaştırılmış ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışma ile, donanımsal olarak tasarlanan Lü-Chen kaotik sisteminin güvenli haberleşme ve rasgele sayı üretimi gibi çeşitli kaos tabanlı gömülü sistem uygulamalarında kullanılabileceği gösterilmiştir.

Ülkemizde 2014 yılı itibariyle toplam süt üretimi 18 milyon 499 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarın %91,2‘sini inek sütü, %6’sını koyun sütü, %2,5’ini keçi sütü ve %0,3’ünü ise manda sütü oluşturmaktadır. Ülkemizde ağırlıklı olarak süt sığırcılığı yapıldığından süt denince akla direkt olarak büyükbaş hayvan yetiştiriciliği gelmektedir. Ülkemizde süt hayvancılığında işletme başına düşen hayvan sayıları gelişmiş bir yapıya sahip olan AB ülkelerine göre çok düşüktür. Süt sığırcılığı ülke içinde ekonomik ve sosyal açıdan çok büyük öneme sahiptir. Kırsal kesimde yaşayan milyonlarca insanımızın esas işi veya yan işi niteliğindedir. Böylece bu insanlara bulundukları yerlerde iş ve aş imkanı sağlamaktadır. Dolayısıyla bu iş ile uğraşan insanlarımızın emeklerinin karşılığını alabilmeleri süt üreticiliğinin en önemli yönünü oluşturmaktadır. Bu amaçla gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmaların ülkemize uyarlanabilmesi ve işe özel çözümler üretilerek süt sığırlarının süt üretim verimlerinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılması elzemdir. Süt verimliliğin artmasındaki önemli faktörlerden birisi de aydınlatmadır. Literatürlerde yapılan çalışmalara bakıldığında ise doğru aydınlatmanın hem süt verimine hem de enerji verimliliğine olumlu etkiler yaptığı görülmüştür. Bu çalışmada, süt sığırcılığı yapılan modern çiftliklerde aydınlatmaların ölçümü ve sonuçların enerji tüketimi üzerine etkilerinin saptanması hedeflenmiştir. Bu amaçla Trakya Bölgesi Kırklareli ili sınırları içerisinde bulunan çiftlikler ziyaret edilerek mevcut aydınlatma sistemler çeşitleri, sayıları, güç ihtiyaçları ve aydınlık ölçümleri yapılmıştır. Bulunan sonuçlar literatürlerde belirlenen referans sonuçlarıyla mukayese edilerek özellikle enerji yönetimi ve süt verimliliği konularında tavsiyelerde bulunulacaktır.

Bu çalışmada, kaos tabanlı yeni bir yapı kullanılarak yüksek çalışma ve bit üretim hızına sahip FPGA üzerinde gömülü Gerçek Rasgele Sayı Üreteci (GRSÜ) gerçekleştirilmiştir. Kaotik osilatörlerin gürültü benzeri özellikler taşımaları ve bilgi işaretini gizleyebilme gibi özelliklerinden dolayı kaos tabanlı GRSÜ yapıların geliştirilmesi üzerine son yıllarda büyük çabalar sarf edilmektedir. Hızlı, güvenli ve yoğun işlem gerektiren kriptografi ve güvenli haberleşme alanlarında kullanılan GRSÜ’ lerde entropi kaynağı olarak deterministik karaktere sahip olmayan fiziksel yöntemler kullanılmaktadır. Bu amaçla, son yıllarda literatüre sunulan yeni bir kaotik sistemin dinamik analizleri gerçekleştirilerek denklem yapıları incelenmiştir. Sonraki bölümlerde literatüre yeni sunulan kaotik sistem iki farklı nümerik integrasyon metodu (Euler, Heun) ile modellenmiş ve sistemlerin dinamik davranışları incelenerek kaos analizleri yapılmıştır. Daha sonra kaotik sistem FPGA üzerinde donanım tanımlama dili VHDL ile 32 bit IQ-Math sabit noktalı sayı standardına uygun olarak modellenmiştir. Modelleme aşamasında Euler ve Heun olmak üzere iki farklı algoritma kullanılmıştır. FPGA çip kaynak kullanımına ve ünitelerin saat hızlarına ait parametrelerin istatistikleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre kaotik osilatörlerin çalışma frekansı yaklaşık 390-464 MHz arasında değişmektedir. Ardından, Euler ve Heun algoritmaları kullanılarak FPGA-tabanlı GRSÜ tasarımı gerçekleştirilmiştir. FPGA tabanlı GRSÜ modellemelerinde 32 bit IQ-Math sabit noktalı sayı standardı kullanılmıştır. Geliştirilen model VHDL donanım tanımlama dili kullanılarak kodlanmıştır. Tasarımı yapılan GRSÜ ünitesi Xilinx firmasının ürettiği Virtex-6 ailesinin XC6VLX550T-2FF1759 çipi için sentezlenerek, FPGA çip kaynak kullanımına ve ünitelerin saat hızlarına ait parametrelerin istatistikleri incelenmiştir. In this study, True Random Number Generator (TRNG) that is embedded on FPGA having high operation and bit rate was performed by using chaotic oscillator design having a new structure based on chaos. Since the chaotic oscillators have features such as noise-like and the ability to hide the sign of information, great efforts have been made in recent years on the development of chaos-based TRNG structures. TRNGs that is used in the field of cryptography and secure communications require fast, secure and intensive process of the physical methods that do not have deterministic character are used as entropy source. For this purpose, the equation structures of chaotic systems, which were presented in the literature in the last years, were investigated by performing their dynamic analysis. In the following parts, the chaotic systems, newly introduced to literature, were modeled by two different numerical integration methods (Euler, Heun) and chaos analysis was done by being examined the dynamic behaviors of the systems. The chaotic system was then modeled on the FPGA in hardware identification language VHDL in accordance with the 32 bit IQ-Math fixed point number standard. Two different algorithms as Euler and Heun were used in the modeling phase. The parameters belonging to the FPGA chip source usage and clock speeds of units were examined. According to the results obtained, the operating frequency of the chaotic oscillators changes about between 390-464 MHz. Subsequent to that, the TRNG design by using the Euler and Heun algorithms. The 32-bit IQMath fixed-point numbering standard was used in FPGA-based TRNG modelling. The developed model was encoded by using the VHDL hardware identification language. The TRNG units designed were synthesized for the XC6VLX550T2FF1759 chip of the Virtex-6 family produced by Xilinx, and the statistics of parameters belonging to FPGA chip source usage and clock speeds of the units, were examined.

Bu çalışmada; FPGA üzerinde gerçek zamanlı, Heun nümerik diferansiyel denklem çözüm yöntemiyle yüksek bit üretim hızına sahip yeni kaotik sistem ile yüksek çalışma frekanslı halka osilatörler kullanılarak, yüksek çalışma frekansına ve yüksek bit üretim hızına sahip GRSÜ tasarımı gerçekleştirilmiştir (Şekil 2). Sistemin çalışma frekansı 400 MHz olarak tespit edilmiş ve yapılan tüm istatistiki testlerden başarılı bir şekilde geçmiştir. Bu sistem Xilinx Virtex-6 FPGA çipinde VHDL dilinde 32 bit IQ-Math Fixed-Point Number (Sabit-Noktalı Sayı) formatında tasarlanmıştır. Literatürdeki IEEE 754-1985 kayan nokta sayı formatındaki tasarımlarına nazaran sabit noktalı sayı formatının daha az FPGA çip istatistikleri kullandığı ve bu sayede çalışma frekansının ve bit üretim hızını arttığı gözlemlenmiştir. VHDL tamamen sayısal tabanlı olduğundan reel sayılar üzerinde işlem yapmak için sayıların sabit noktalı (IQ-Math Fixed-Point) veya kayan noktalı (IEEE-754 Floating-Point) biçimde ifade edilmesi gerekir. Sabit noktalı sayı biçimi hızlı ve kolay uygulanabilmesine rağmen, kayan noktalı sayı biçimi daha duyarlı işlemler için kullanılır.