Search

Het huidige natuurbeschermingsrecht kenmerkt zich door toetsing aan ecologische instandhouding doelstellingen. Duurzame gebiedsontwikkeling vraagt echter niet om toetsing aan eenzijdige criteria, maar om een afweging van meerzijdige sociale, economische en ecologische belangen (people, profit, planet). Het huidige recht vormt dus een blokkade voor duurzame gebiedsontwikkeling.

In deze bijdrage gaan de auteurs in op de vraag naar de intrinsieke waarde van wilde dieren in natuurlijke én menselijke omgevingen. Na eerst enkele bestaande benaderingen te schetsen, gaan zij in op het onderscheid tussen wild en gedomesticeerd als opmaat naar een meer genuanceerd beeld van het begrip intrinsieke waarde. De auteurs stellen dat er een drietal interpretaties van intrinsieke waarde van het wilde dier onderscheiden kunnen worden: een naturalistische, een soortspecifieke en een individualistische interpretatie. De omstandigheden en de mogelijkheden van het dier zich te kunnen ontplooien volgens zijn aard en capaciteiten horen te bepalen welke interpretatie de meest geëigende is.

Traditioneel richt de aandacht van het bosbeheer voor een beleefbare natuur zich op de ontwikkeling van de recreatieve infrastructuur. Tegenwoordig krijgen ook andere vormen van samenleven met natuur aandacht. Deze ontwikkeling wordt weerspiegeld in het nieuwe begrip “bioculturele diversiteit”.

Dit is een quickscan van campingterrein De Braamhorst waar is gekeken naar beschermde natuurwaarden in relatie tot een voorgenomen locatie voor 300 asielzoekers.

Deze casestudy geeft inzicht in de ontwikkeling van drie maatschappelijke initiatieven in het natuurdomein: de Levende Tuin, Tijdelijke Natuur en Red de Rijke Weide. Rond alle drie de initiatieven ontwikkelen zich krachtige discoursen over nieuwe mogelijkheden voor natuurontwikkeling. De netwerken rond de initiatieven lopen uiteen van losjes gekoppeld tot formeel verankerd. Uitdagingen voor het opschalen van de initiatieven liggen in het veranderen van het keuzegedrag van achtereenvolgens tuineigenaren, grondeigenaren en melkveehouders.

Bos en bosbeheer veranderen continu. Met de ontwikkeling van de productiegerichte bosbouw van vijftig jaar geleden naar een bosbeheer gericht op meervoudige functievervulling in een dichtbevolkte samenleving veranderde ook de rol van de beheerder. Dit vraagt om andere kennis en vaardigheden van de beroepsgroep en andere organisatievormen van onderwijs en onderzoek. De Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging (KNBV) fungeert sinds de oprichting in 1910 als vakvereniging door en voor mensen uit de sector, volledig draaiend op vrijwilligers. De veranderingen in de sector en het werkveld vragen ook om een andere rol van de beroepsvereniging.

Deze casestudy geeft inzicht in de ontwikkeling van drie maatschappelijke initiatieven in het natuurdomein: de Levende Tuin, Tijdelijke Natuur en Red de Rijke Weide. Rond alle drie de initiatieven ontwikkelen zich krachtige discoursen over nieuwe mogelijkheden voor natuurontwikkeling. De netwerken rond de initiatieven lopen uiteen van losjes gekoppeld tot formeel verankerd. Uitdagingen voor het opschalen van de initiatieven liggen in het veranderen van het keuzegedrag van achtereenvolgens tuineigenaren, grondeigenaren en melkveehouders.

Om meer zicht te krijgen op de eigendomsverhoudingen en het historisch landgebruik rond het bosreservaat Kerperbos (onderdeel van het Vijlenerbos) is eerst de kadastrale kaart van circa 1840 gedigitaliseerd. Veldnamen blijken vroeger anders toegepast te zijn. Vervolgens is in het bosreservaat en aangrenzende delen, samen circa 40 ha, in de periode 2003-2007 de mosflora in kaart gebracht. Dit artikel doet daar uitgebreid verslag van

Er is de afgelopen jaren veel te doen geweest over de Ecologische Hoofdstructuur. Centraal in veel discussies stond de herijking ervan en de gevolgen die dat heeft voor de (inter-) nationale natuurdoelen. Bij de herijking werd ook vastgesteld dat de bescherming van de waarden van de EHS hetzelfde blijft, namelijk via het toepassen van het ‘nee, tenzij beginsel’. Maar welke waarden in de EHS zijn nu eigenlijk beschermd? En blijft die bescherming inderdaad hetzelfde? Of zijn er alternatieven voor bescherming?

Testen van de beoordelingsmethode voor natuurkwaliteit volgens de ‘Werkwijze Monitoring en beoordeling natuurkwaliteit EHS en Natura2000/ PAS’ op basis van in oktober 2014 beschikbare monitoringsgegevens en kaarten. De test betreft een beoordeling van de flora- en fauna-, structuur-, milieu- en ruimtelijke indicatoren voor natuurkwaliteit op gebiedsniveau in de Nieuwkoopse plassen en de Loonse en Drunense duinen; twee Natura2000-gebieden in het Natuurnetwerk Nederland. Aangenomen is dat de beschikbare monitoringsgegevens gebruikt kunnen worden als indicatie voor de gegevens zoals die volgens de monitoringsmethodiek van de ‘werkwijze’ zijn verzameld en straks beschikbaar komen. In deze notitie zijn onze bevindingen bij de te nemen keuzes, interpretaties en aannames bij het volgen van de ‘Werkwijze’ vastgelegd. De notitie heeft als doel de discussie over de beoordeling en eventuele voorstellen voor verbetering te ondersteunen.

De afgelopen 60 jaar is de landbouw sterk geïntensiveerd. Dit bracht veranderingen teweeg in zowel de agrarische werkzaamheden als de samenstelling van het landschap: het gebruik van bestrijdingsmiddelen en (kunst)mest nam toe, percelen werden groter, de diversiteit aan gewassen liep terug en natuurlijke elementen werden uit het landschap verwijderd. Om het nog altijd doorgaande verlies van biodiversiteit te stoppen is het agrarisch natuurbeheer ingevoerd in Nederland en andere Europese landen. In akkerbouwgebieden komt met name de akkerrand veel voor, een strook langs de akker die is ingezaaid met grassen en bloeiende planten. Het doel van deze beheersmaatregel is onder meer het bieden van foerageer- en broedgelegenheid voor vogels. In dit proefschrift wordt de waarde van akkerranden voor vogels geëvalueerd, met speciale aandacht voor de Veldleeuwerik.

De afgelopen 60 jaar is de landbouw sterk geïntensiveerd. Dit bracht veranderingen teweeg in zowel de agrarische werkzaamheden als de samenstelling van het landschap: het gebruik van bestrijdingsmiddelen en (kunst)mest nam toe, percelen werden groter, de diversiteit aan gewassen liep terug en natuurlijke elementen werden uit het landschap verwijderd. Om het nog altijd doorgaande verlies van biodiversiteit te stoppen is het agrarisch natuurbeheer ingevoerd in Nederland en andere Europese landen. In akkerbouwgebieden komt met name de akkerrand veel voor, een strook langs de akker die is ingezaaid met grassen en bloeiende planten. Het doel van deze beheersmaatregel is onder meer het bieden van foerageer- en broedgelegenheid voor vogels. In dit proefschrift wordt de waarde van akkerranden voor vogels geëvalueerd, met speciale aandacht voor de Veldleeuwerik.

De huidige zeedijk in de Eemsdelta voldoet niet meer aan de veiligheidsnormen. Omdat de dijk in een aardbevingsgevoelig gebied ligt is dijkversterking urgent. Daarnaast heeft Noordoost-Groningen behoefte aan nieuwe economische impulsen, en is voor de natuur in het Eems-estuarium kwaliteitsverbetering dringend gewenst. Dit was aanleiding voor de provincie Groningen om te onderzoeken of een innovatieve, multifunctionele dubbele dijk haalbaar is. Daarmee kunnen drie doelen worden bereikt: meer veiligheid, nieuwe economische dragers en meer biodiversiteit.

De huidige zeedijk in de Eemsdelta voldoet niet meer aan de veiligheidsnormen. Omdat de dijk in een aardbevingsgevoelig gebied ligt is dijkversterking urgent. Daarnaast heeft Noordoost-Groningen behoefte aan nieuwe economische impulsen, en is voor de natuur in het Eems-estuarium kwaliteitsverbetering dringend gewenst. Dit was aanleiding voor de provincie Groningen om te onderzoeken of een innovatieve, multifunctionele dubbele dijk haalbaar is. Daarmee kunnen drie doelen worden bereikt: meer veiligheid, nieuwe economische dragers en meer biodiversiteit.

Met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) heeft de Nederlandse overheid een keerpunt in het natuurbeleid gemaakt. De EHS is verkleind, de uitvoering is bij provincies neergelegd en de financiering van het natuurbeheer is veranderd. Eigendom en beheer van natuurgebieden wordt niet meer automatisch gegund aan Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten of provinciale landschappen. Ook de naam is vernieuwd: Natuurnetwerk Nederland (NNN). Deze rapportage beschrijft vier botsproeven, waarin mogelijke veranderingen naherijking van de EHS aan bod komen. Het natuurbeleid rust op vier pijlers: wettelijke bescherming door de Flora- en faunawet, de Natuurbeschermingswet, de Boswet en de Natuurschoonwet; ruimtelijke bescherming via provinciale verordeningen en bestemmingsplannen van gemeenten; het eigendom van terreinbeherende organisaties; en de overheidssubsidies voor verwerving, inrichting en beheer van natuurgebieden. Het blijkt dat de gewenste natuurbeheertypen alleen in het subsidiekader zijn vastgelegd. Als één van deze pijlers wegvalt of verandert, heeft dat in eerste instantie vaak geen grote gevolgen voor de continuïteit van het natuurbeheer. In veel gevallen worden bestaande natuurwaarden beschermd door algemene wetgeving enlokale bestemmingsplannen. Om bepaalde gewenste natuurontwikkelingen of het behoud van bepaalde natuurtypen te realiseren, zijn beheersubsidies echter vaak onmisbaar.

Dood hout is een belangrijke drager van natuurwaarden in het bos. Dat inzicht wordt in het bosbeheer breed gedeeld. Toch is het in tijden van een naar hout hongerende economie met een groeiende behoefte aan biomassa uit bos, goed om dit uitgangspunt nog eens nader te belichten. Dit artikel is gebaseerd op een eerder artikel uit Entomologische Berichten (2014), p. 28-41

Dit rapport gaat in op het waarderen en verzilveren van ecosysteemdiensten en biodiversiteit in de verkenning van de haalbaarheid van een Multifunctionele Dubbele Keringzone als alternatief bij de Dijkversterking Eemshaven – Delfzijl. Het project richt zich op het waarderen van ecosysteemdiensten die worden geleverd door de voorgestelde een ‘natuurinclusieve’ dijk en de meerwaarde hiervan in termen van biodiversiteit.

Met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) heeft de Nederlandse overheid een keerpunt in het natuurbeleid gemaakt. De EHS is verkleind, de uitvoering is bij provincies neergelegd en de financiering van het natuurbeheer is veranderd. Eigendom en beheer van natuurgebieden wordt niet meer automatisch gegund aan Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten of provinciale landschappen. Ook de naam is vernieuwd: Natuurnetwerk Nederland (NNN). Deze rapportage beschrijft vier botsproeven, waarin mogelijke veranderingen naherijking van de EHS aan bod komen. Het natuurbeleid rust op vier pijlers: wettelijke bescherming door de Flora- en faunawet, de Natuurbeschermingswet, de Boswet en de Natuurschoonwet; ruimtelijke bescherming via provinciale verordeningen en bestemmingsplannen van gemeenten; het eigendom van terreinbeherende organisaties; en de overheidssubsidies voor verwerving, inrichting en beheer van natuurgebieden. Het blijkt dat de gewenste natuurbeheertypen alleen in het subsidiekader zijn vastgelegd. Als één van deze pijlers wegvalt of verandert, heeft dat in eerste instantie vaak geen grote gevolgen voor de continuïteit van het natuurbeheer. In veel gevallen worden bestaande natuurwaarden beschermd door algemene wetgeving enlokale bestemmingsplannen. Om bepaalde gewenste natuurontwikkelingen of het behoud van bepaalde natuurtypen te realiseren, zijn beheersubsidies echter vaak onmisbaar.

Dit rapport gaat in op het waarderen en verzilveren van ecosysteemdiensten en biodiversiteit in de verkenning van de haalbaarheid van een Multifunctionele Dubbele Keringzone als alternatief bij de Dijkversterking Eemshaven – Delfzijl. Het project richt zich op het waarderen van ecosysteemdiensten die worden geleverd door de voorgestelde een ‘natuurinclusieve’ dijk en de meerwaarde hiervan in termen van biodiversiteit.

Testen van de beoordelingsmethode voor natuurkwaliteit volgens de ‘Werkwijze Monitoring en beoordeling natuurkwaliteit EHS en Natura2000/ PAS’ op basis van in oktober 2014 beschikbare monitoringsgegevens en kaarten. De test betreft een beoordeling van de flora- en fauna-, structuur-, milieu- en ruimtelijke indicatoren voor natuurkwaliteit op gebiedsniveau in de Nieuwkoopse plassen en de Loonse en Drunense duinen; twee Natura2000-gebieden in het Natuurnetwerk Nederland. Aangenomen is dat de beschikbare monitoringsgegevens gebruikt kunnen worden als indicatie voor de gegevens zoals die volgens de monitoringsmethodiek van de ‘werkwijze’ zijn verzameld en straks beschikbaar komen. In deze notitie zijn onze bevindingen bij de te nemen keuzes, interpretaties en aannames bij het volgen van de ‘Werkwijze’ vastgelegd. De notitie heeft als doel de discussie over de beoordeling en eventuele voorstellen voor verbetering te ondersteunen.