Search

Een ramlam van tien weken oud staat in april al uren wat te dromen in de wei. Zijn kop is dikker dan normaal. Het broertje van het lam mankeert niets, volgens de schapenhouder. Toch bedreigt een tekort aan kobalt het hele koppel.

Chlamydia abortus komt wijdverspreid voor op schapenbedrijven. Vermoedelijk slaat deze bacterie, die soms ook mensen kan besmetten, vaker om zich heen dan bekend is. Bedrijven met abortusproblemen wordt geadviseerd hun verwerpers te laten onderzoeken als vrucht en nageboorte geen uitsluitsel geven over de abortusverwekker.

Schapen en geiten hebben geregeld last van huidaandoeningen. In dit artikel geven we een overzicht van de meest voorkomende problemen. We delen ze in vier groepen in: jeuk, korst- en wondvorming, zonnebrand en haar- of wolverlies zonder jeuk.

Rotkreupel: schapenhouders kennen dit probleem maar al te goed. Uitbanning blijkt lastig. De klauwaandoening komt vrijwel altijd binnen door insleep. Risicofactoren als het weer en slechte hygiëne verhogen de infectiedruk. “Zorgvuldig handelen is cruciaal”, stelt dierenarts Van den Brom.

De besmettelijke bultenziekte CL werd twee jaar geleden vastgesteld bij stamboek-Suffolks. De ziekte had kans gezien zich te verspreiden naar meerdere bedrijven. Het PVV besloot subsidie te verstrekken, zodat de GD in samenwerking met het stamboek de ziekte kon aanpakken. Na drie onderzoeksrondes zijn vrijwel alle besmette dieren bij de deelnemers afgevoerd.

Regelmatig ziet dierenarts Herman Aa in zijn praktijk rammen met blaas- en urinestenen. Oorzaak is meestal het voeren van grote hoeveelheden verkeerd samengesteld krachtvoer in combinatie met te weinig ruwvoer.

Klauwproblemen veroorzaken pijn, verminderde beweeglijkheid en daardoor verlaagde voeropname. Minder vreten leidt weer tot gewichtsverlies. Naast de overbekende rotkreupel lijkt Italiaanse stinkpoot voortaan ook bij schapen schade aan te richten. De ziekteverwekker is bekend uit de rundersector.

Myiasis is een vervelende ziekte, die elk jaar toeslaat tussen april en oktober. Schapen hebben veel last van de huidaandoening: pijn en jeuk. Op deze themapagina's staat de actuele informatie over deze ziekte.

Een onbekende belt op een avond de dierenarts. Een paniekerige stem zegt: “Ze gaan bij mij allemaal dood.” Na een paar kalmerende woorden blijkt het de vakantieoppas van een Zwartblesfokker te zijn. De schapen hebben onverwacht een forse worminfectie. De wormen hadden zich explosief vermeerderd door het broeierige weer.

Bij een stuitligging of een teruggeslagen kop is geboortehulp bijna altijd nodig. De geboorte wordt nog moeilijker als het om een verkeerd liggend Schmallenberglam gaat. Dierenarts Norbert Steurbaut helpt een ooi in nood en vertelt over zijn ervaringen.

Een ooi in goede conditie van schapenhouder Henk kan half januari niet meer staan. Daags ervoor lag een andere zomaar dood op het land. De dierenarts constateert melkziekte, maar dat is vreemd voor de fase van de dracht.

De Werkgroep Leverbotprognose waarschuwt voor ernstige leverbot. Vooral in het westen van Nederland is het gras fors geïnfecteerd. Bedrijven in de leverbotgebieden moeten rekening houden met zware besmettingen bij hun schapen.

Schapen, die worden behandeld met tilmicosine tegen rotkreupel en daarvan te veel krijgen, kunnen doodgaan. Bij dit geneesmiddel is er al gauw sprake van een overdosis.

De afgelopen maanden is er veel ophef over de zwoegerziektetest. Maar waarom is dat testen zo belangrijk? Om wat voor ziekte gaat het eigenlijk? Zwoegerziekte blijkt een sluipmoordenaar. Naar schatting is een kwart van de Nederlandse schapen besmet.

Zoönosen zijn ziektes die je als mens van dieren kunt krijgen. Het zal geen mens ontgaan zijn dat Q-koorts zo’n ziekte is. Maar er zijn er meer.

This Opinion considers lameness in farmed sheep in Great Britain. The objectives are: - to review the evidence for the welfare and economic issues linked to sheep lameness; - to review the prevalence, causes and management of sheep lameness and whether these have changed since FAWC last considered this topic in 1994; - to review current advice and best practice for joint and foot conditions in sheep and to identify gaps in knowledge; - to review current approaches to knowledge transfer; and - to recommend needs for further research and development.

In deze Focus op ... artikelen over: 1) De Vlaamse schapenhouderij onder de loep. 2) Gezondheid bij schapen. 3) Een uit de hand gelopen hobby. 4) Afzet gegarandeerd dankzij Offerfeest. 5) Zet een schaap in je landschap. 6) Wat doet de Boerenbond voor schapenhouders?

Over maagdarmwormen is heel veel kennis aanwezig, maar nog steeds veroorzaken deze parasieten te veel schade in de Nederlandse schapenhouderij. Maak in overleg met uw eigen dierenarts een ontwormplan en voer dat vervolgens goed uit. Op de meeste bedrijven zal minder vaak ontwormen tot betere resultaten leiden.

Zwoegerziekte- en CAE-certificering bestaan in Nederland al ruim 25 jaar. Door verbetering van testen is dit systeem al jaren heel solide. Door bij heronderzoek niet alle dieren te onderzoeken, onderzoeken te combineren en monsters gepoold te onderzoeken is er sprake van een systeem met een goede prijs-kwaliteitsverhouding.

Het is zelden saai in de praktijk als je werkt als dierenarts. Die maandag in juni was er een goed voorbeeld van. Alles was geregeld: visites aangenomen, route gepland en auto ingepakt en ook nog eens een mooie zonnige dag. Fluitend wilde ik de auto instappen. Jammer dan! Net voor ik de auto wilde instappen ging mijn mobiel over. Het was de assistente: "Ga met spoed naar een ernstig ziek schaap." Ik had die dag de spoeddienst, dus alle spoedjes waren voor mij. Weg planning ging er door mijn hoofd, maar direct daarop dacht ik alleen nog maar aan hoe snel ik zo snel mogelijk ter plaatse kon zijn. Ik werd opgewacht door de eigenaren en in het weiland liep het zieke schaap, afgezonderd van de rest. Toen we erheen liepen zag ik haar persbewegingen maken. Ik stelde de vraag of ze ook drachtig kon zijn. Er werd instemmend geknikt.

Brief van staatssecretaris Bleker (EL&I) aan de Tweede Kamer over de actuele ontwikkelingen rondom het Schmallenbergvirus.

Document met vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus in Nederland..

Kaart van locaties van bedrijven waar misvormde lammeren zijn geboren. De kaart is een bijlage bij de Kamerbrief met de stand van zaken van het Schmallenbergvirus in Nederland (21 december 2011).

Kamerbrief over de meest recente ontwikkelingen met betrekking tot het Schmallenbergvirus. Tot en met 30 december 2011 is er van 108 bedrijven een melding ontvangen van verschijnselen die kunnen wijzen op een besmetting met het Schmallenbergvirus. Dit betrof 67 schapenbedrijven, 40 rundveebedrijven en 1 geitenbedrijf.

Echt geschrokken over de grote resistentie van Haemonchus tegen ivermectine is hij niet. Parasitoloog Harm Ploeger is wel bezorgd over de manier waarop veel schapenhouders hun dieren ontwormen: ze doen vaak maar wat. Kennis ontbreekt.

Een pasgeboren ramlam had een fors opgezwollen scrotum. De balzak was ruim twee keer zo groot als normaal. Zonder ingrijpen is de kans op complicaties groot. Na de operatie was het lam eenzijdig gecastreerd, maar kan het normaal opgroeien.

Voor het eerst is bij het schaap baarmoederontsteking vastgesteld, die veroorzaakt werd door Clostridium sordellii. De bacterie leidde tot ernstige problemen op een bedrijf waar in het voorjaar van 2011 twintig ooien stierven.

De twee gezondheidsprogramma’s voor zwoegerziekte leiden tot tweespalt in de schapensector, vooral bij de Texelaarfokkers. “Een slechte ontwikkeling”, vindt Nico Verduin, LTOvakgroepvoorzitter Schapenhouderij. Verschil van inzicht over de kwaliteitsborging is het belangrijkste twistpunt.

Dit voorjaar werd in Hollum op Ameland een kaal lam geboren. Het rammetje had vrijwel geen wol. Volledig wolloos is zeldzaam, maar ook gedeeltelijk kale lammeren komen niet vaak voor. De vooruitzichten van zo’n lam zijn slecht. Doorfokken met de ouderdieren is niet verstandig.

Schapen wegen voor het ontwormen. Twee tot vijf procent van het koppel niet behandelen. Jaarlijks een weideschema maken. Het zijn adviezen van het ‘nieuwe ontwormen’. Niemand weet hoeveel schapenhouders zo werken, maar de indruk bestaat dat nog velen vasthouden aan de achterhaalde aanpak van maag-darmwormen. Toch is de nieuwe werkwijze zo moeilijk niet.

Een drachtige ooi had haar voorpoot gebroken. Vervelend, want een achterpoot heeft meer kans op herstel. De schapenhouder zei: “Als er niets aan te doen is, moet ze een spuitje hebben.’’

Een antibioticumkuur sloeg niet aan bij een jonge ooi. Het broodmagere dier was al ontwormd en leverbot kon in die hooggelegen contreien niet voorkomen. Ze stierf op de dag dat de dierenarts een nieuwe behandeling startte. Twee vragen rezen op: wat was de doodsoorzaak en was de dierenarts aansprakelijk?

De Gezondheidsdienst voor Dieren krijgt steeds vaker meldingen van listeriose, vooral in de wintermaanden. Daarnaast lijkt de behandeling minder goed aan te slaan, waardoor veel sterfte voorkomt. De ziekte kan beter worden voorkomen dan genezen.

In najaar en winter zien we vaak meer kreupele schapen. De vochtige omgeving zorgt voor verweken van de opperhuid waardoor er beschadigingen kunnen ontstaan door doorns, steentjes of ander trauma.

Een hobbyhouder belde 's ochtends de dierenarts tijdens het spreekuur. Drie lammeren, een week of zes oud, waren sinds de dag ervoor erg onrustig terwijl de ooi weinig leek te mankeren. Ze bleek een milde vorm van mastitis te hebben.

Een prolaps is iets wat bij schapen regelmatig voorkomt. Met een eenvoudige ingreep kan de dierenarts voorkomen dat een schaap met een prolaps haar hele darmstelsel naar buiten perst.“Kan er vandaag iemand komen? Er komt een vreemde bal uit bij de ooi en ze is nog lang niet uitgeteld.” Ik weet meteen wat voor vlees ik in de kuip heb, want een meer ervaren schapenhouder die belt zou meer iets zeggen in de trant van: “Wil er vandaag iemand een bandje komen zetten? De ooi perst ut lief d’ruut”. Maar dat geeft niet, daar zijn we voor.

Dierenartsen worden regelmatig geconsulteerd wanneer schapen of geiten giftige planten hebben opgenomen. Meestal gaat het om dieren, die zijn uitgebroken of die (onbewust) giftig snoeiafval als voer hebben gekregen. De gevolgen zijn meestal dodelijk.

In de rubriek 'Ik werk met boerderijdieren' vertelt Ellie Hofman (41) uit Beinsdorp (N.H.) over haar werk met boerderijdieren. Ellie is van veel markten thuis als het om dieren gaat. Ze is actief als schapenscheerder, maar komt ook in actie bij dieren met gezondsheids- en gedragproblemen. Omdat steeds meer dierhouders een beroep op haar doen, heeft Ellie van het dieren helpen haar beroep gemaakt.

Vanwege de kou en droogte in het voorjaar en voorzomer verwacht de Werkgroep Leverbotprognose geen leverinfectie. De Werkgroep adviseert om schapen en rundvee alleen te behandelen tegen leverbot na onderzoek.

Caseous lymfadenitis (CL) wordt veroorzaakt door een bacterie en leidt tot vergrote lymfeklieren. Dit is bij geiten goed te voelen maar bij schapen ontwikkelt CL zich voornamelijk inwendig, waardoor er uitwendig soms niets is te zien of te voelen.

In april 2009 zijn in Amerika ziektegevallen bij mensen geconstateerd die toe te schrijven zijn aan een nieuwe vorm van influenza. Inmiddels heeft dit virus, dat eerst ‘Varkensgriep’ genoemd werd en later “Mexicaanse griep” en dat nu Nieuwe Influenza A(H1N1) heet, zich over veel landen verspreidt. Het heeft kenmerken van bekende varkensgriepvirussen. Begin mei 2009 is bekend geworden dat een Canadees varkensbedrijf hiermee besmet is geraakt. Het virus is hier waarschijnlijk geïntroduceerd door een medewerker die besmet teruggekomen is uit Mexico. In dit advies van de Groep van Deskundigen wordt ingegaan op de risico’s die de Nederlandse varkenssector en wellicht pluimveesector loopt op besmetting en welke maatregelen er mogelijk zijn ter preventie, signalering en indien nodig bestrijding van de besmetting

Ook al doe je als schapenhouder nog zo goed je best, soms kan het gebeuren dat de dieren het niet zo goed doen als je zou willen. Dierenarts Albert Vink beschrijft hoe hij via onderzoek van mest ontdekte dat de schapen van Rinus leden onder zowel een besmetting met coccidiose als wormen

Sinds augustus 2006 houdt bluetongue Noordwest-Europa en ook Nederland in de greep. Nederland richt zich op een vrijwillige aanpak, maar wel met een dringend advies: ent uw schapen en geiten tegen bluetongue!