Search

Przedmiotem artykułu jest art. 59a k.k. wprowadzający do polskiego postępowania karnego instytucje tzw. umorzenia kompensacyjnego. Od 1 lipca 2015 r. w przypadku popełnienia drobnych przestępstw możliwe jest umorzenie postępowania na wniosek złożony przez pokrzywdzonego, w przypadku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia oraz pojednania sprawcy z pokrzywdzonym. Jest to przejaw idei sprawiedliwości naprawczej w polskim prawie karnym. Wprowadzone rozwiązanie stanowi także kolejny wyjątek od obowiązującej zasady legalizmu. Umorzenie kompensacyjne jeszcze przed wejściem w życie budziło wśród przedstawicieli doktryny wiele pytań i wątpliwości. W pierwszej części tekstu autorki dokonują analizy przesłanek stosowania instytucji z art. 59a k.k. oraz wskazują na problemy interpretacyjne związane z tym przepisem. W drugiej natomiast omówione zostały korzyści i zagrożenia, które mogą pojawić się w związku ze stosowaniem tej instytucji. This paper touches upon article 59a of the Polish Criminal Code, which introduce new measure to Polish criminal proceedings. After 1 July 2015 discontinuance of criminal proceedings at a request from a victim is possible, if the offender repaired damage. It is a sign of restorative justice in Polish criminal law. Article 59a is a new exception to the principle of legality. This institution, even before entering into force, raises doubts and questions in the doctrine. In the first part of text the authors analyze the grounds and next indicate the benefits and the risks that entails the introduction of this institution.

In the eighties of the 17th century many young noblemen and magnates from the Polish Commonwealth of the Two Nations set out on an educational grand tour of Western Europe. The above tour constituted the last stage in the educational process of the young elites; it was embarked on for the purpose of acquiring experience, getting to know the world and unknown countries, their culture, customs and language. Adam Mikołaj Sieniawski (1666-1726), the subsequent voivode of Bełz, Grand Hetman and Castellan of Krakow also received a similar education. Initially, this son of the Crown Field Hetman Mikołaj Hieronim and Cecylia Maria Radziwiłł attended the schools in Lvov and subsequently, he began his studies at the University of Krakow. In the years 1684-1686, the young subprefect of Lvov set out on a tour of Western Europe; in the autumn of 1684, he travelled from Prague to Paris. During this journey, two governors - Fox and Woynarowski took care of the young Sieniawski. A diary of the journey conducted by two brothers, Aleksander Jan and Jan Stanisław Jabłonowski, who also visited Western Europe at the time, makes it possible to complete the missing details of Sieniawski’s stay in the capital of France. In the diary there are frequent allusions to the meetings with the young Lvov subprefect. While in Paris, Sieniawski did not only concentrate on studying but also spent time on social visits, entertainment and simply sightseeing. Towards the end of April 1685, he went for a trip to England where he participated in the coronation celebrations of James Stuart II. In the autumn of the same year, he also visited the north of France and the Netherlands. Towards the end of 1686, Adam Mikołaj Sieniawski returned to the Polish Commonwealth; one can only assume that on his way back, he also visited Rome and Venice.

In the years 1682-1688, the sons of hetman Stanisław Jabłonowski, Aleksander Jan and Jan Stanisław Jabłonowski had embarked on a great educational journey across Europe, the so called grand tour during which they visited even the most remote corners of our continent; in the course of their travels, they visited France, Spain, Italy, and even distant England. Thanks to the diary of their youthful journey which has been preserved intact, it is possible for us today to learn many interesting details concerning their grand tour: "Diarium mansionis Parisiis et diarium itineris in Angliam conscriptum ab me Alexandro in Jabłonow Jabłonowski". The manuscript of the diary, written in Latin and consisting of over 500 pages, can be found in the Counts’ Czartoryski Library in Kraków; its reference number is: 1152 II. In the volume, one can find notes which were recorded by the two Jabłonowski brothers during the time of their studies in the Jesuit College Louis-le-Grand in Paris; the hetman’s sons made note of all their daily events, giving accounts of their meetings, visits, the course of their studies. One can also find descriptions of historical monuments as well as meetings with various contemporary luminaries. At the end of August and at the beginning of September 1685, the Jabłonowski brothers set off for England. In their diary, they gave a detailed account of their stay on the Island; the account constitutes one of the more interesting descriptions of this type in Poland. In November 1686, following a longer sojourn in Paris, brothers Aleksander and Jan Stanisław Jabłonowski set out on another leg of their journey, this time across Spain and Italy. They gave a detailed account of this part of the journey in their diary. Finally, it ought to be said that the diary reveals and illustrates a very interesting phenomenon, namely that of how popular and indeed widespread the idea of travel had become among the inhabitants of the Polish Commonwealth of Nations.

Z przedmowy: "Naturalną koleją rzeczy wszyscy ku niej zmierzamy. Starość jest równie nieuchronna jak kolejna pora roku. A jednak na co dzień wolimy o niej nie myśleć, nie lubimy o niej mówić. W dzisiejszym świecie, kiedy liczy się przede wszystkim młodość, powodzenie, osobisty sukces, starość zazwyczaj kojarzy się z odchodzeniem na margines życia, dolegliwościami ciała, z samotnością. Czas mija, a my łudzimy się, że mija dla innych, nie dla nas, że my sami nadal jesteśmy młodzi. Aż pewnego dnia nieoczekiwanie jakiś dobrze wychowany młody człowiek z wymownym spojrzeniem ustępuje nam miejsca w tramwaju... Jak godzimy się z upływem czasu, co robimy, żeby przygotować się do tego, jacy będziemy za kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt lat, żebyśmy nie czuli się zaskoczeni, żeby nie pozostało nam tylko gorzkie „a nie mówiłem” i poczucie zmarnowanych życiowych szans? Jak dziś odnosimy się do naszych seniorów w rodzinach, w najbliższym otoczeniu, w społeczeństwie, do którego należymy? Stoi przed nami wiele trudnych zadań."(...)