Search

Ekonomik büyüme ve gelişmişliğin merkezinde yer alan tasarruf-yatırım döngüsünün sağlıklı ve etkin bir şekilde işlemesi için sermaye piyasalarının ve dolayısıyla sermaye piyasası araçlarının çeşitliliği ve derinliği son derece önemlidir. Son 40 yıldaki hızla artan globalleşme ve ülkelerarası finansal entegrasyonlar klasik sermaye piyasası araçlarının yanı sıra bir yandan türev ürünler ile egzotik finansal ürünlere olan arz ve talebi körüklerken, diğer yandan da finansal okuryazarlık veya finansal eğitim alanında da yazılı kaynaklara olan ihtiyacı gün yüzüne çıkarmaktadır. Bu amaca yönelik olarak, kitabımızda klasik sermaye piyasası araçlarıyla birlikte türev ürünler ile finansal hayatımıza yeni yeni giren veya girmeye bağlayan egzotik finansal ürünler hakkında teorik ve uygulamaya yönelik bilgiler verilmiştir. Konuya ilgi duyan akademisyenlere, yatırımcılara, finans sektörü çalışanları, reel sektör finans çalışan ve yöneticileri ile finansal okuryazarlığını artırmak isteyen tüm bireylere yönelik olarak hazırlanmış olan bu kitabın yararlı olması dileğiyle&hellip

Sağlık hizmetleri ülkelerin refah seviyelerinin yükselmesinde toplum için büyük rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanarak şehir hastaneleri kapasitelerine yönelik temel göstergelerin performans sıralaması ve karşılaştırılmasını yapmaktır. Çalışmanın uygulama sürecinde Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Entropi ve MAUT kullanılmıştır. Türkiye’de faaliyet gösteren 18 şehir hastanesi ve 6 kriterin yer aldığı kapasite değerlendirilmesine ait temel değerleri gösteren veriler ele alınmıştır. Yöntemlerden elde edilen çıktıya göre en iyi kapasite değerlendirilmesine sahip hastane Ankara Etlik Şehir Hastanesi olmuştur., Health services have played a prominent role for the society in increasing the welfare of countries. The aim of this study is to rank and compare the performance of key indicators for city hospitals' capacities using Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods. In the application process of the study, Entropy and MAUT have used from Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods. It has been examined with the data obtained from the basic values of capacity assessment, which includes operating in Turkey 18 city hospitals and 6 criteria. According to the output obtained from the methods, the hospital with the best capacity assessment is Ankara Etlik City Hospital.

Son dönemlerde önemi artmakta olan sürdürülebilirlik politikaları lojistik alanında da etkisini göstermektedir.Firmaların rekabet üstünlüğü sağlamayı amaçlarken; sosyal, çevresel ve ekonomik konularda sürdürülebilirlikçalışmaları ‘yeşil lojistik’ yaklaşımını ortaya çıkarmıştır. Salınım oranı az yakıtların tüketilmesi, otomasyon sistemlerinaktif kullanılması, filoların çevreci araçlarla değiştirilmesi, karbon salınımlarının hesaplanması, yeni tasarrufprojelerinin yapılması, yeşil binalarda hizmet verilmesi ve uluslararası standartlarda belgelerin alınmaya çalışılmasıyeşil lojistik alanında üretilen çözümlerdir. Bu çalışmada yeşil lojistik uygulamaları irdelenerek ortak bir çerçeveoluşturulmakta, firmaların yeşil lojistik uygulamaları kapsamında aldıkları önlemlerin farklı dağıtım stratejilerinin velojistik faaliyetlerindeki enerji kullanımlarının çevresel etkileri üzerinden, lojistik performansları ölçülerek, yeşil lojistikuygulamalarının başarı payları ortaya konmaktadır. Bu kapsamda Türkiye'de çatı platformu UTİKAD (UluslararasıTaşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği) üyesi 456 firmanın merkez ve şube lokasyonlarının seçimiaraştırılmaktadır. Her bir firma resmi internet sitesindeki güncel bilgi paylaşımları, yeşil lojistik uygulamaları veyayınladıkları sürdürülebilirlik raporları üzerinden değerlendirilmektedir. Değerlendirme sonucu tam veri setineulaşılan ve karşılaştırma yapılabilen 17 firma bulunmaktadır. Anılan firmalara ilişkin değerlendirmede belirlenenkriterler üzerinden bir karşılaştırma matrisi oluşturularak firmalar arasında yeşil lojistik uygulamasındaki en başarılıfirma seçilmektedir. Elde edilen sonuçlara göre, kullanılan filolardan altyapıya kadar her alanda enerji tüketimininazaltılması, geri dönüşüm işleyişinin ve kaynak tasarrufunun sağlanması ve bu alanda bilinçli yönetim ile personelbulundurulması lojistik performansı değerlendirilmesinde önem arz etmekte; tedarik, üretim ve satış aşamalarında dabaşarı getirmektedir. Yeşil lojistik uygulamalarında başarının artışı alternatif ulaşım yöntemlerine ilişkin farkındalılığıarttıracak; kentlerde trafik sıkışıklığı, enerji tüketimi ve kirliliğin önemli ölçüde azalmasına katkıda bulunabilecektir. Sustainability policies, which have been increasing in importance in recent years, also show their effect in the field oflogistics. While aiming to provide competitive advantage to companies; studies related to social, environmental andeconomical sustainability paves the way for green logistics approach. Consumption of less emission rate fuel, active use ofautomation systems, replacement of the fleets with environmental friendly vehicles, carbon emission calculations,projects on saving, services in green buildings and attempts to obtain international standard approvals are some of thesolutions for green logistics. In this study, green logistics applications are examined and a common framework isestablished. The green logistic performance of the companies is measured and the success rates of the green logisticsapplications are determined based on the environmental impacts of the measures taken by companies within the scope ofgreen logistics applications, different distribution strategies and energy use in logistics activities. In this context, the headoffice and branch locations of 456 firms are analysed. These selected firms are the members of Association ofInternational Forwarding and Logistics Service Providers (UTİKAD). The sustainability reports published and green logisticpractices described on each company’s official website were investigated. The results showed that, among 456 firms only17 companies had an accurate data set which can be compared and analysed. The data for these selected 17 companieswere compared via a comparison matrix based on the determined criteria. Based on this matrix; the most successfulcompany in the green logistics application was selected. Results showed that, the energy consumption from fleets to theinfrastructure, the recycling and resource saving, knowledgeable management and staff in the field influences theevaluations of the logistics performance of the firms. Considerations on these issues bring success in procurement,production and sales. Successful green logistics applications will increase awareness of alternative transportationmethods, contribute to a significant reduction of traffic congestion, energy consumption and pollution in cities.

Document Information Language:English Accession Number: WOS:000507273700069 PubMed ID: 31637612, In the present (twenty-first) century, the pertinent challenge of attaining the regime of food security with low pollution amidst the drive for sustainable economy and energy efficiency is core to governance and intergovernmental agencies. Therefore, in an attempt to investigate environmental issues among the coastline Mediterranean countries (CMCs) for the first time, the current study examines the dynamic long-run nexus of carbon dioxide (CO2) emissions with food production and inflation rate over the annual period 1995-2014. Using a dynamic Autoregressive Distributed Lag (ARDL) approach, the consumption of renewable energy in the panel of sixteen (16) CMCs is empirically observed to be an efficient policy vehicle for mitigating CO2 emissions. Also, in all the examined CMCs, consumption of renewables is observed to cause significant decline in CO2 emissions, thus securing a sustainable environment. However, in the long run and in the panel of CMCs, the study reveals that increase in food production (a drive toward food security) increases environmental risk. Additionally, the study found that high inflation regime in the panel CMCs is associated with low CO2 emissions especially in the long-run, thus necessitating efficient policy mechanism. In adopting the genetic resources of the International Treaty on Plant Genetic Resources, as well as employing price control policy, the members of the CMCs might have unearthed a suitable policy directive in effectively sustaining environmental quality.

In order to remove the problems arising from the restriction of the development rights by various reasons, Transferable Development Right (TDR) has been developed, and it is accepted that development rights can be transferred by setting it apart from property right. In this study, it is aimed to introduce the TDR system in generally and to propose a new model for Turkey. In the study, it is proposed that the establishment of the development right transfer fund be provided by the municipalities. It is foreseen that pledging the revenue as security, which is to be obtained from the transfer of the development rights to the fund and a receivable pool should be established. In addition, the transfer and redemption of the development rights and the collection of the receivables done by municipalities, and fund management done by portfolio management companies. Also, it is suggested that the fund's income be linked to the certificate and exported as securities.

Veri madenciliği yaklaşımlarından biri olan kümeleme analizi, verilerin benzer özelliklerine göre gruplandırılarak özet bilgi halinde sunulmasını sağlayan yaygın bir yöntemdir. Bu çalışmada; 80 il ve 89 faaliyet grubu için sektör bazında illere göre dağılımı için kümeleme analizi ile ilgili bir veri madenciliği çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışma bağlamında Türkiye’de yer alan iller ile çeşitli faaliyet alanında yer alan iş yerleri ve zorunlu sigortalı çalışanlar üzerine kümeleme analizi uygulanmıştır. Türkiye’de sosyal güvenlik göstergeleri çerçevesinde zorunlu sigortalı çalışanlar ile faaliyet gruplarına ait özel iş yerlerinin illere ve bölgelere göre tespiti çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu çalışma ile sosyal güvenliği yaygınlaştırmak ve kurumsal bir bakış açısı kazandırmak hedeflenmiştir. Verileri analiz etmek için Kümeleme Analizi ve Kanopi Kümeleme Algoritmasından yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda iller 6 kümeye ayrılmış ve kümeler faaliyet gruplarına göre değerlendirilmiştir. Bu bağlamda işyerleri ve zorunlu sigortalı çalışanlar illere göre önceliklendi-rilmiş olup, sektörlere göre kümeler ortaya çıkarılmıştır. Karar vericiler açısından kümeleme sonuçları bölgesel ve sektörel istihdam açısından yol gösterici nitelik taşımaktadır., Cluster analysis, one of the data mining approaches, is a common method that allows data to be grouped according to similar characteristics and presented as summary. In this article, a data mining study on cluster analysis are carried out for 80 provinces and 89 activity groups for the distribution by provinces on a sectoral basis. Within the scope of this study, clustering have been applied on workplaces in various fields activity and compulsory policyholders in Turkey. In terms of social security indicators in Turkey, the distribution of compulsory insured employees and private workplaces belonging to activity groups by provinces and regions is the main purpose of the study. With this study, it is aimed to promote social security and give instutive point of view. To analyze the data, are used clustering analysis and Canaopy Clustering Algorithm. As a result of the study, the provinces are divided into six clusters and theirs evaluated according to activity groups. In this context, workplaces and employees with compulsory insurance have been prioritized according to provinces, and clusters have been created according to sectors. For decision makers, this study is a guide for regional and sectoral employment.

Energy is one of the critical issues on which a lot of research and work has been done in order to meet the constantly changing and increasing needs of societies throughout history.. The fact that energy resources are limited in nature makes this importance even more critical for all world assets. Energy, which is the basis of all processes, has an active role in areas that include all supply and demand from production to supply. This is an indication that energy is an important economic compass. In this study, Turkey’s incentive-based production and development of renewable energy innovation, established were analyzed by multivariate regression model. Following the literature review carried out about innovations and approaches of different countries in the energy field, developed in Turkey “renewable energy support mechanism”, it has investigated the effects of renewable energy production. The relationship between renewable resource generation and the support provided in this field was modeled by multivariate linear regression method. According to the results obtained from the model, with the support provided energy transformation in Turkey; it has been observed that bioenergy and photovoltaic energy sources continue their development rapidly, Enerji, tarih boyunca toplumların sürekli değişen ve artan ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla üzerine çok fazla araştırma ve çalışma yapılan kritik konulardandır. Enerji kaynaklarının doğada kısıtlı olması da tüm dünya varlıkları açısından bu önemi daha da kritik hale getirmektedir. Tüm süreçlerin temeli olan enerji, üretimden tedarike bütün arzı ve talebi içeren alanlarda etkin bir role sahiptir. Bu durum enerjinin önemli bir ekonomik pusula olduğunun göstergesidir. Bu çalışmada, Türkiye’nin yenilenebilir enerji yeniliğinin üretim ve teşvik tabanlı gelişimi, kurulan çok değişkenli regresyon modeliyle incelenmiştir. Enerji alanında yapılan yenilikler ve farklı ülkelerin yaklaşımları ile ilgili gerçekleştirilen literatür incelemesinin ardından, Türkiye’de geliştirilen “Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM)’in, yenilenebilir enerji üretimi üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Çok değişkenli doğrusal regresyon yöntemi ile yenilenebilir kaynak üretimi ve bu alanda sağlanan destek arasındaki ilişki modellenmiştir. Modelden elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’de sağlanan enerji dönüşümü destekleriyle; biyoenerji ve fotovoltaik enerji kaynaklarının gelişimini hızla sürdürdüğü görülmüştür

Havacılık faaliyetlerinin atmosferde hava kalitesini etkileyen emisyonlara neden olduğu gözardı edilemeyecek seviyededir. Uçakların iniş/kalkış sayıları ve seyir aşamalarında harcadıkları yakıt sonucu oluşan sera gazları ile hava kirleticilerinin küresel ısınmaya etki ettiği daha önce yapılan bilimsel çalışmalarla ortaya konmuştur. Bu unsurlar göz önünde bulundurulduğunda bir havalimanında 24 saat içinde gerçekleşen tüm uçuşların bir günlük çevreye etki ettikleri emisyon oranları pandemi öncesi ve sonrası olacak şekilde hesaplanmış, Pandemi sonrası seyir sayısındaki azalışın bir günlük çevreye olan etkisini ortaya çıkaracak bir farkındalık oluşturmak amaçlamıştır. İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda uçuşların LTO (Landing and Take-off Cyle / İniş-kalkış) esnasında oluşturduğu sera gazı emisyonları ve hava kirleticileri IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change /Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) tarafından önerilmiş olan Tier yaklaşım metodolojisi ile hesaplanmıştır. Uçak tiplerine göre incelemeler yapıldığında, emisyon miktarı olarak atmosfere en çok emisyon veren uçak tipi tespit edilmiştir. Seyir kısıtlarının kalkması ve havalimanında ki uçuş sayılarının artmasıyla birlikte emisyon değerlerinin tekrar yükselişe geçeceği bilinmektedir. Çalışma kapsamında yapılan değerlendirmelerde sefer sayısındaki azalışın bir günlük etkisi ortadadır. Havayolu taşımacılığının atmosfere bıraktığı sera gazı ve hava kirleticilerinin bir gün içerisinde ve bir havalimanı üzerinde incelenmiş olması, konunun ciddiyetini ve alınması gereken tedbirlerin bir an önce yapılması gerektiğini ortaya çıkartmıştır.

Determining the exact needs to meet the demand in manufacturing enterprises is an important factor in terms of the efficiency of the production environment. Businesses can make accurate decisions about which material to order in what quantity through the Material Requirements Planning system. At this point, the methods used in determining lot-size are among the effective tools in order amount decision. One of the sectors where material order quantities are critical is the food sector, as it includes perishable goods.In this paper, it is aimed to determine the cost-effective lot- sizing method that will minimize the cost for an enterprise producing gum which is a perishable goods. For this purpose, 10 different lot-sizing methods were used for three different products with real data obtained from a company produces gum. The performances of the techniques were evaluated. A comparison was made for three types of gum in terms of number of orders, order cost, holding cost and total cost according to the cases with and without shelf life constraints and the method that minimizes the total cost was sought. When the results of the study were considered, it was seen that different methods yielded the cost-effective results for the cases with and without shelf-life constraints pertaining to the criteria of the number of orders, order cost, inventory holding cost and total cost criteria. However, it has been observed that the multi-echelon optimization method created to be peculiar to the firm yielded the result with a lower cost than the others.

In the logistics sector, which is one of the most critical and strategic areas of today, businesses want to minimize costs by minimizing both the number of vehicles and the distance they travel. In this context, Vehicle Routing Problems (ARP), which is a widely used optimization type, offers effective solution alternatives with different techniques for different situations. It is important that the algorithm developed in Capacity Restricted Vehicle Routing (KKAR) problems, which is an important type of ARP, gives consistent and good results. In this study, it is aimed to present an optimization model aiming to find the shortest distance for these models in line with certain constraints by creating different models for problems involving variable location (location / city) number and variable number of vehicles, which can be applied to many businesses. Simulated Annealing algorithm, which is one of the meta-heuristic solution methods, was used in the application. The algorithm established with a data set obtained from online accessible databases was tested, and then the application study was carried out with the scenario where distribution is made to the provinces of the Black Sea Region from the distribution center, whose central warehouse is Istanbul., Yoğun rekabet baskısı altındaki firmaların dünyanın dört bir yanına ürünlerini, mallarını etkin dağıtım kanalları aracılığıyla ulaştırmaları günümüzde rekabet açısından kritik bir unsurdur. Kilit sektörlerden lojistikte maliyetlerin büyük bir bölümünü taşıma maliyetleri oluşturmaktadır. Taşıma maliyetleri kapsamında hem araç sayılarını, hem kat ettikleri mesafeyi hem de maliyeti minimize etmek isteyen işletmeler farklı çözüm arayışlarına gitmektedirler. Bu kapsamda Araç Rotalama Problemleri (ARP) farklı durumlara farklı teknikleri ile etkin çözüm alternatifleri sunmaktadır. Araç sayısı, kat edilen mesafe ve maliyet kısıtları üzerinden eniyileme konusuna odaklanan ve etkili çözümler sunarak yaygın kullanım alanına sahip bir optimizasyon çeşidi olan ARP’nin önemli bir türü olan Kapasite Kısıtlı Araç Rotalama (KKAR) problemlerinde müşteri taleplerini karşılamak ve aynı zamanda katedilen mesafeyi azaltmak için geliştirilen algoritmanın tutarlı ve iyi sonuçlar vermesi önemlidir. Bu çalışmada birçok işletme için uygulanabilecek, değişken konum (lokasyon/şehir) sayısı ve değişken araç sayısı içeren problemlere yönelik farklı modeller oluşturarak bu modeller için belirli kısıtlar doğrultusunda en kısa mesafeyi bulmayı hedefleyen bir optimizasyon modeli sunulmak amaçlanmıştır. Uygulamada Kapasite Kısıtlı Araç Rotalama Problemlerinde sıklıkla kullanılan, iyi sonuçlar veren, meta sezgisel çözüm yöntemlerinden biri olan Tavlama Benzetimi algoritması kullanılmıştır. Geliştirilen algoritma MATLAB R2017 programı ile çalıştırılmıştır. Koordinatların, araç sayısının ve şehir sayısının bilindiği modeller için uygulanabilir formdaki algoritma ile belli bir işletmeye özgü olmayan, genel bir araç rotalama problemi çözümü elde etmek istenmiştir. Talep miktarının az olduğu işletmeler için uygun olan modelde müşteri talepleri göz önünde bulundurulmaktadır ve birden fazla araç için çözüm üretilebilmektedir. Online erişilebilir hazır veritabanlarından elde edilen bir veri seti ile öncelikle kurulan algoritma test edilmiş, daha sonra da Karadeniz Bölgesi illerine İstanbul merkezli bir depodan dağıtım gerçekleştirildiği düşünülen bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Yöntem için elde edilen gerekli parametreler belirlenerek elde edilen çözümler tablo haline dönüştürülüp listelenmiş ve bilinen en iyi çözümle karşılaştırılması sunulmuştur.

The data about climate change, environment, natural disasters, and the documents on the consumption of resources reveal that cities are against sustainability and bring the world above ecological thresholds in recent years. Risks caused by climate change are increasing, creating threats to residents and urban infrastructures. In addition to the ecological dimension, the city residents and systems become vulnerable to events such as disasters, social events, wars, terror and epidemics. In the face of these complex, uncertain and ever-changing risks, it is necessary to introduce new policies to make cities safe and protect urban ecosystems. Considering that people are the main reason of environmental change, it is a priority to introduce new paradigms in urban planning. It is necessary to create more livable, sustainable and resilient cities and also to reduce environmental and social impacts of climate change on the entire planet. However, there is no consensus on resilience concept for urban areas and how resilience can be provided in urban planning. In this study, in order to prepare cities for all kind of changes, things should be done to create the link between theory and practice, the necessity of resilience in planning processes with quantitative methods and creation of these methods are explained. In this regard, the indicators for measurement and index formulation were investigated, and what kind of indices and formulas could be produced were discussed., Son yıllardaki iklim değişikliği ve çevre verileri, doğal afetler, kaynakların tüketimiyle ilgili belgeler, kentlerin sürdürülebilirliğe aykırı olduğunu ortaya koymakta ve dünyayı ekolojik eşiklerin üstüne çıkarmaktadır. İklim değişikliğinin kentlere getirdiği riskler giderek artmakta, kentte yaşayanlara ve kentsel altyapılara yönelik tehditler oluşturmaktadır. Ekolojik boyuta ek olarak, afetler, sosyal olaylar, savaşlar, terör, salgın hastalıklar gibi olaylarla kentler hasar görebilir konuma gelmektedir. Bu karmaşık, belirsiz ve sürekli değişen riskler karşısında kentleri güvence altına almak, kentsel ekosistemleri, türleri ve bunların sağladığı hizmetleri korumak için yeni politikalar ortaya koymak gerekmektedir. İnsanların çevresel değişimin temel sebeplerinden biri olduğu göz önüne alındığında, sadece daha yaşanabilir, sürdürülebilir ve dirençli kentler yaratmak için değil, aynı zamanda insanoğlunun tüm gezegen üzerindeki çevresel ve sosyal etkilerini azaltmak için kent planlamada yeni paradigmalar getirmek gereklidir. Bununla birlikte, kentsel alanlar için dirençliliğin (urban resilience) ne anlama geldiğine ve kent planlamada dirençliliğin nasıl sağlanabileceğine dair bir fikir birliği yoktur. Bu çalışmada kentleri ve kentte yaşayanları iklim değişikliğinin etkilerine ve olası risklere hazırlamak adına kentsel dirençlilik konusunda farklı yaklaşımlar, teori ve pratik arasındaki bağın oluşturulması için yapılması gerekenler üzerinde durulmuştur. Dirençlilik konusunun nicel yöntemlerle planlama süreçlerine dahil edilmesi gerekliliği ve bu yöntemlerin nasıl oluşturulacağı açıklanmıştır. Bu konuda ölçüm ve endeks oluşturma yolundaki göstergeler araştırılıp yeni göstergeler önerilmiş; ne tür endeksler ve formüller çıkarabileceği tartışılmıştır.

The purpose of this study was to adapt to Turkish and to determine the validity and reliability of the Scale for Esports Spectator Demand (SESD), which was developed to determine the demands of the viewers who follow the esports broadcasts by Qian, Zhang, Wang and Hulland (2020). After the Turkish form equivalence test, the scale was applied to viewers who following esports broadcasts on the online broadcast network "Twitch". A total of 495 volunteers (21.43 ± 3.50), 423 men (21.71 ± 3.51), and 72 women (19.75 ± 2.95), aged between 18-32, participated in the online study. Exploratory (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) was performed on the data obtained. A total of 7 factors were determined with EFA, respectively, 4 overlapping items (21-11-18-29), 2 items that make up a single factor (19-20) and the 30th item that disrupted the meaning integrity of the factor to which it belongs were removed from the scale. It was seen that the model consisting of the remaining 25 items and 6 dimensions explained 67.278% variance and the 6-factor model had an acceptable fit as a result of CFA. (χ2/df=2,622; GFI=,896; AGFI=,892; CFI=,918; NFI=,902; RMR=,064; RMSEA=,071). It was determined that the internal consistency coefficients of the scale on the basis of sub-dimensions ranged between .755 and .863, and the overall internal consistency coefficient was α = .924 As a result, it was determined that the Scale for Esports Spectator Demand (SESD), adapted to Turkish, can be used as a valid and reliable measurement tool to determine the demands of esports spectator. ​Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file. Özet Bu çalışma’nın amacı, Qian, Zhang, Wang ve Hulland (2020) tarafından espor yayınlarını takip eden izleyicilerin yayından taleplerini belirlemek amacıyla geliştirilmiş olan Scale for Esports Spectator Demand (SESD)’in Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirliği’nin belirlenmesidir. Ölçek, Türkçe form eş-değerlik sınamasının ardından Türkiye genelinde çevrimiçi yayın ağı “Twitch” üzerinden espor yayınlarını takip eden izleyicilere uygulanmıştır. Çevrimiçi ortamda gerçekleştirilen çalışmaya yaşları 18-32 arasında değişen 423 erkek (21,71±3,51) ve 72 kadın (19,75±2,95) olmak üzere toplam 495 gönüllü birey (21,43±3,50 katılmıştır. Elde edilen veriler üzerinde açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) gerçekleştirilmiştir. AFA ile toplam 7 faktör belirlenmiş, sırasıyla binişik olan 4 madde (21-11-18-29), tek bir faktörü oluşturan 2 madde (19-20) ve ait olduğu faktördeki anlam bütünlüğünü bozan 30. madde ölçekten çıkarılmıştır. Kalan 25 madde ve 6 boyuttan oluşan modelin %67,278 varyansı açıkladığı ve DFA sonucunda 6 faktörlü modelin kabul edilebilir bir uyuma sahip olduğu görülmüştür (χ2/df=2,622; GFI=,896; AGFI=,892; CFI=,918; NFI=,902; RMR=,064; RMSEA=,071). Ölçeğin alt boyutlar bazında iç tutarlılık katsayılarının ,755 ile ,863 arasında değiştiği, genel iç tutarlılık katsayısının ise α= ,924 olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Türkçe’ye uyarlama çalışması yapılmış olan Espor İzleyici Talepleri Ölçeği (ESİTÖ)’nün espor izleyicilerinin taleplerini belirlemek için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.

Turizm, ülkelerin ekonomisinde oldukça etkili olan sektörlerden biridir. Türkiye gibi iş veya kültürel başta olmak üzere birçok amaçla turizm faaliyetinin yoğun olarak gerçekleştirildiği ülkelerde turizm talebinin öngörülebilmesi oldukça önemlidir. Turizmde istihdam edilecek işgücünün ve ihtiyaç duyulan konaklama altyapısının tespit edilebilmesi gibi birçok sebep, turizm sektöründe taleplerin önceden tespit edilebilmesine yönelik çalışmaları son yıllarda arttırmıştır. Bu çalışmada turizme olan talep, konaklama işletmeleri açısından ele alınmaktadır. Sakarya’da faaliyet gösteren bir konaklama işletmesi için doluluk oranının tahmin edilmesi hedeflenmektedir. Doluluk oranı üzerinde etkisi olan çeşitli faktörler belirlenmiş ve yapay zeka tekniklerinden biri olan yapay sinir ağları kullanılarak doluluk oranının önceden yüksek bir tahmin oranı ile öngörülebilmesi sağlanmıştır., Tourism is one of the sectors that is highly influential in countries' economy. Tourism activity can be realized for many reasons, especially for business or cultural purposes. Such as Turkey, for countries where tourism is intensively carried out, It is very important to predict tourism demand. Many reasons such as determining the workforce to be employed in tourism and the accommodation infrastructure needed have increased in recent years the studies to determine the tourism demands in advance. In this study, the demand for tourism is handled in terms of accommodation establishments. It is aimed to estimate the occupancy rate for a accommodation business in Sakarya. Several factors that have an effect on the occupancy rate have been detected and it has been ensured that the occupancy rate can be predicted with a high estimation rate by using artificial neural networks which are one of the artificial intelligence techniques.

Elektrikli scooterlar dünyada birçok ülkede yaygın olarak kullanılan ve son birkaç yılda Türkiye’de de kullanılmaya başlanan mikro hareketlilik seçeneğidir. Bu çalışmanın amacı; dünyada yaygın kullanımı olan elektrikli scooterların düzenleme uygulamaları ve yasalaşma süreçleri ile ilgili genel bir bakış sağlamak, Türkiye’de henüz yasalarda yeri olmayan bu sistemlerin kullanıcı, sağlayıcı ve yönetici bakış açılarından mevcut durumu hakkında bilgi edinmektir. Dünya genelinde; hava kirliliği ve trafik sıkışıklıkları problemlerinin çözümüne yönelik mikro hareketlilik seçenekleri arasında yer almaya başlamış olan elektrikli scooterlar, bir firma aracılığı ile yerleşmelere dağıtılmakta ve yerel veya ulusal yöneticiler tarafından belirli standartlar ve zorunluluklar getirilerek uygulamanın amacına yönelik kullanımı sağlanmaktadır. Araştırma kapsamında, bu konuyla ilgili düzenlemeler yapmakta olan ülkelerin mevcut durumu ve uygulama pratiklerini tartışılmaktadır. Türkiye’deki mevcut durumun incelendiği araştırma kapsamında üç farklı elektrikli scooter firması ile yapılan görüşmelerden ve bir firma için yazılı yazılı kaynaklarda yer alan bilgiler derlenmiştir. Ayrıca Türkiye ‘de e-scooterlara ilişkin yasal düzenleme ile ilgili süreç, elektrikli scooter sağlayıcılarından ve yasa koyucu birimlerden edinilen bilgiler doğrultusunda tartışılmıştır. Bu araştırma konusu Türkiye’de bilimsel alanlarda henüz ele alınmamıştır. Elektrikli scooterlar; Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planları’nda yer verilen, paylaşımlı olarak kullanılabilen mikro hareketlilik cihazlarındandır. Bu yönüyle şehir planlama ve ulaşım planlama disiplinleri açısından önem taşımaktadır.

Sanayi Devrimin başlangıcı ile kentler, hızlı bir büyüme sürecine girmişlerdir. Kentlerde ortaya çıkan fiziksel büyümeler, nüfus artışı ve gelişen teknoloji ile birlikte motorlu araçların artması, çevrenin bozulmasına, kaynakların kirlenmesine neden olmaktadır. Toplu ulaşım seçim yaparken, bu konuda uzman olmuş kişiler tarafından yapılan analizler sonucu ortaya çıkan bilimsel verilere göre, şehrin imar planına, ulaşım ana planına, nüfus ve yolculuk durumuna göre planlanmalıdır. Malatya kenti bu sistemler içinde elektrik ile çalışan Trambüs sistemini seçmiştir. Trambüs’ün kullandığı elektrikli sürüş sistemi, enerji tasarrufu sağlamakta ve çevreci ulaşım planı ile farklılık yaratmaktadır. Bu çalışmada Trambüs sisteminin, araç ve çalışma sistemi özetlenmektedir. Malatya kent merkezi nazım imar planı üzerinden; kentsel işlevlerin yerleri tespit edilip Trambüs durakları arasındaki mesafeler hesaplanarak erişebilirliği etüt edilmektedir. Ayrıca Trambüs hattı tespit edilerek yol üzerindeki trafik yoğunluklarına göre ulaşılabilirliğine bakılmaktadır. Tüm bu sentezlerden sonra Malatya Trambüs sisteminde çevre duyarlılığı, çalışma prensibi, ulaşımda yolcu taşıma kapasitesi, yolcu memnuniyeti ve Malatya kent içi trafiğine çözümleri araştırılmaktadır. Trafik sorununa fayda sağlayıp sağlayamayacağına ilişkin görüşler ortaya konulmaktadır. Basında çıkan haberler derlenmekte, yolcu görüşleri alınmaktadır. Kenti içi trafiğine, yakıt tüketimine göre olumlu ve olumsuz etkileri, karbon salımları tespit edilerek diğer kentlere örnek olabilecek değerlendirmeler yapılmaktadır With the beginning of the Industrial Revolution, cities entered a period of rapid growth. The physical growth in cities, population growth and the increase in motor vehicles combined with the developing technology, causes the deterioration of the environment, pollution of resources. At this point, public transportation has become the most important quality in the cities. The choice of public transportation should be planned according to the scientific data obtained from the experts by the subject, according to the orientation and manter plan of the city, transportation master plan, population and travel status and the travel estimates. The city of Malatya has chosen the Trambus system that works with electricity in these systems. In this study, vehicle and working system of Trambus system are summarized. Malatya city center via master plan: public institutions, social facilities, recreation areas, education areas, housing Areas, development areas, industrial areas and recreational areas are determined and the distances between Trambus stops are calculated and their accessibility is studied. In addition, the Trambus line is determined and its accessibility is examined according to the traffic density on the road. After all these syntheses, environmental sensitivity, working principle, passenger carrying capacity in transportation, passenger satisfaction and solutions to Malatya city traffic are investigated in Malatya Trambus system. Opinions about whether it can benefit traffic problems are put forward. News in the press are compiled and passenger opinions are received. Positive and negative effects are determined according to intra-city traffic and fuel consumption and evaluations that can be an example for other cities are made