Search

Amaç: Allojeneik hematopoietik hücre nakli (AHHN) sırasında kullanılan yüksek doz kemoterapi ve/veya tüm vücut ışınlama yöntemi tiroid fonksiyonlarında değişikliklere neden olabilmektedir. Bu çalışma, AHHN uygulanan hastalarda nakil sonrası dönemde gelişebilecek tiroid fonksiyon bozukluklarını tanımlamak amacıyla yapıldı.Gereç ve Yöntem: Ortalama takip süresi 16 ay (1-38 ay) olan 68 olgu retrospektif olarak incelendi. Bulgular ve Sonuç: Nakil sonrası ilk altı ay içerisinde üç hastada antikor negatif tirotoksikoz geliştiği görüldü. Bunların ikisi düşük, biri ise yüksek uptakeliydi.

oz Otolog periferik kök hücre nakli (OPKHN) desteğinde yüksek doz kemoterapi (YDK) uygulanması pek çok hematolojik malignitenin tedavisinde gün geçtikçe artan sıklıkta kullanılmaktadır. Periferik kök hücre mobilizasyonunu takiben toplanan mononükleer hücrelerin içlerindeki total şekilli hücre (TNC), total mononükleer hücre (TMNH) MNH CD34 miktarı belirlenmektedir. Sonrasında hastadan eş zamanlı toplanmış olan otolog plazma ve kriyoprotektan madde (örn. DMSO) ile karıştırılır ve kontrollü bir dondurucu ile -l°C/dk - 120°C ye dondurulmakta azotun sıvı fazında saklanmakta ve merkezimizde de aynı uygulama altı senedir süregelmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda -80°C lik soğutucularla kontrollü dondurucu kullanmaksızın, %6 pentastarch (HES) kullanılarak ve %5 DMSO kullanılarak bu işlemin yapılabileceğine dair yayınlar vardır ve hangi yöntemin güvenilir, pratik ve daha ucuz olduğunu gösteren karşılaştırmalı çalışma sayısı azdır. Dondurma ve çözme sonrasında hücrelerin hastalara geri verilmesi sırasında meydana gelen kayıpların değerlendirilmesinde en önemli takip kriteri hematopoietik dokunun semi-solid kültür ortamında, CFU-E, BFU-E, CFU-GM ve CFU-G koloni oluşturma yetisinin değerlendirilmesidir. Hücre saklama ve nakli sırasında koloni oluşturma yetisine sahip öncüllerin karşılaştırılması, dondurarak saklama (DS) işleminde meydana gelen kayıpları yansıtacaktır. Koloni oluşturma değerlendirilmesi bir hafta ile 10 gün arası bir süreç olduğundan dolayı CD34 yüzey belirleyicisinin kullanılarak hematopoietik kök hücre sayısının belirlenmesi sık kullanılan, kısa sürede sonuç alınabilen, tekrarlanabilir, pratik fakat tam anlamıyla yeterli olmayan bir değerlendirmedir. Yirmi bir adet kullanılmayacak olan periferik kök hücre ürünü iki eşit hacime ayrılmış ve içlerindeki MNH ve CD34 miktarı ve işlem öncesi ve sonrası koloni yapabilme yetenekleritayini yapılmıştır. Ürünler, üç farklı kriyoprotektan solüsyon; 1- %3 HES + %5 DMSO + otolog plazma, 2- %6HES + %5 DMSO + otolog plazma ve 3- %10 DMSO + otolog plazma, kullanılarak, PVC bazlı (20cc.lik, Cryocyte, Baxter, 4R9951) torbalarda kriyoprezerve edilmişlerdir. İki farklı dondurarak saklama yöntemi; hız kontrollü (özel bilgisayar aracılıklı) ve kontrolsüz (sıvı azotun buhar fazında) dondurulmuşlar bu şekilde her bir ürün için altı adet torba hazırlanmıştır. Sonrasında ürünler eşit zaman aralıklarında eşit koşullarda sıcak su banyosunda 37°C'de çözdürülmüş ve yine viyabilite, total nükleer hücre (TNH), mononükleer hücre (MNH), ve koloni yapabilme yetenekleri tekrarlanmışlardır. Sonuçlar hem her iki dondurma yöntemi ve hem de kendi aralarında da her 3 hazırlama tekniği için ayrı ayrı değerlendirilmiş ve grup içi ve gruplar arası istatistik değerlendirme yapılmıştır.Bu şekilde her kolda yapılmış olan çalışmalar olmakla birlikte aynı hastadan farklı 6 şekilde kriyopreservasyon yapılarak optimal dondurarak saklama yönteminin bulunulmasına çalışılmıştır. Periferik kan kök hücre (PKKH) örneklerinin ekim öncesi ortalama TNH, MNH ve CD34 değerleri sırasıyla; 2,lxl0e8, 0,6xl0e8, 0.4xl0e6 dır. DS öncesi son viyabilite değerlendirmeleri ortalama % 94 (89-99)olup ekilen 21 örnekten 20' de başarılı koloni formasyonu izlenmiş olup ortalama CFU-GM 6xl0e4/ml dir. D S sonrası iki ay içinde çözülen 10 ürün örneğine ait TNH, MNH ve viyabilite verileri sırasıyla, 2,0xl0e8, 0,57xl0e8 ve %95 (90-99)' dir. Ekilen 1 1 örnekten 11' de başarılı koloni formasyonu izlenmiş olup ortalama CFU-GM 5.8xl0e4/ml dir. Sonuçta her iki DS yöntemi ile de başarılı ve yeterli bir şekilde hücre viyabilitesinin ve hematopoietik koloni üretme yetisinin korunabileceği ve HES içeren DS solüsyonlarında ürün saflığı ve viyabilitesinin anlamlı olmasa dahi daha iyi korunduğu ama kontrollü dondurucu olmaksızın da bu işlemin yapılabileceğini çalışmamız göstermiştir. the PBSC were divided in two equal parts and aliquots for semi solid assays and CFU quantification were drawn from the collection bag. Afterwards the harvest material was cryopreserved using three different cryoprotectant solutions; 1-3% HES + 5% DMSO + autologous plasma (1 : 1), 2- 6% HES + 5% DMSO + autologous plasma (1:1) and 3% HES+ 10%DMSO+ autologous plasma (1:1). Before cryopreservation the ideal cell concentration was held at 2-4xlOE7 cells/ml. Prepared PBSC was transferred into 3 different PVC based 20ml storage bags (Cryocyte, Baxter, 4R9951) in laminar flow hood following aseptic conditions. These bags (in each 3) will be cryopreserved in two different ways; rate controlled freezing (in a programmed freezer) and in vapor phase of nitrogen, respectively. After öne month each cryopreserved product will be thawed in water bath in similar conditions and with the same protocol. Viability, MNC, CD34 and colony forming assays were performed for each of the six thawed PBSC. In conclusion both methods, controlled rate vs vapor phase, seemed reliable methods for hematopoietic progenitor cell cryopreservation. PBSCs cryopreserved in HES containing solutions proved to have remarkable effect on viability and progenitor cell recovery. The role of HES containing cryoprotectant solutions and vapor phase cryopreservation are encouraging and further clinical studies regarding engraftment kinetics are necessary for firm conclusions. *t' ithe PBSC were divided in two equal parts and aliquots for semi solid assays and CFU quantification were drawn from the collection bag. Afterwards the harvest material was cryopreserved using three different cryoprotectant solutions; 1-3% HES + 5% DMSO + autologous plasma (1 : 1), 2- 6% HES + 5% DMSO + autologous plasma (1:1) and 3% HES+ 10%DMSO+ autologous plasma (1:1). Before cryopreservation the ideal cell concentration was held at 2-4xlOE7 cells/ml. Prepared PBSC was transferred into 3 different PVC based 20ml storage bags (Cryocyte, Baxter, 4R9951) in laminar flow hood following aseptic conditions. These bags (in each 3) will be cryopreserved in two different ways; rate controlled freezing (in a programmed freezer) and in vapor phase of nitrogen, respectively. After öne month each cryopreserved product will be thawed in water bath in similar conditions and with the same protocol. Viability, MNC, CD34 and colony forming assays were performed for each of the six thawed PBSC. In conclusion both methods, controlled rate vs vapor phase, seemed reliable methods for hematopoietic progenitor cell cryopreservation. PBSCs cryopreserved in HES containing solutions proved to have remarkable effect on viability and progenitor cell recovery. The role of HES containing cryoprotectant solutions and vapor phase cryopreservation are encouraging and further clinical studies regarding engraftment kinetics are necessary for firm conclusions. *t' i 19

ÖZET Bu çalışmada Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji-Onkoloji Kliniği'nde tanı almış olan 28 KLL ve 9 düşük dereceli NHL olgusunda perifer kan, kemik iliği ve lenf nodunda yüzey antijeni ve adhezyon moleküllerinin ekspresyonu Akım sitometrik olarak incelendi. Aynı hasta gruplarında farlı dokular arası ve hastalık grupları ile 8 benign lenfoproliferatif hastalığa sahip kontrol grubu arasındaki ilişki araştırıldı. B-KLL olgularında periferdeki lenfositlerde hastalığa özgü olan CD5, CD23, zayıf IgM ekspresyonu, pan B hücre belirleyicilerinden CD19, CD20, CD22 ve T hücre belirleyicilerinden CD7 pozitifliği saptandı. Aynı zamanda bu lenfositlerde CD44+/CD44+CD54+, CD54+/CD44+54+, CD44+CD54+ gözlendi ve her 2 adhezyon molekülünün koekspresyonu saptandı. Kemik iliğinde ek olarak CD2 ve CD25 ekspresyonu vardı. Ki'de PK'a göre CD54+' ligi daha fazlayken (p=0.014), LN'da CD44+'liği daha yüksek olarak (p=0.024) saptandı. PK ve Ki'de LN'a göre daha fazla CD22 ekspresyonu(p=0.038 ve p=0.05) ve LN'da Ki'ne göre daha çok CD23 pozitifliği (p=0.026) izlendi. LG-NHL olgularında PK, Kİ ve LN'da T hücre belirleyicilerinden CD2, CD5 ve CD7; B hücrelerine özgü CD19, CD20, CD22 ve CD23 ile yüzey IgM ekspresyonu gözlendi. Adhezyon moleküllerinin koekspresyonu söz konusuydu. PK'da Kl'ne göre CD25 ( p=0.001); LN'ye göre de CD2 (p=0.044), CD25 (p=0.007) daha fazla eksprese ediliyordu. LN'da CD20 pozitifliği Ki'ye göre daha fazlaydı. (p=0.05) PK'da CD44+/CD44+CD54+ popülasyon LN'dan daha yüksekken (p=0.019), CD54+44- popülasyonda bunun tam tersi gözlendi. 37(p=0.001) Kl'de LN'a göre CD44+54- popülasyon daha fazlayken (p=0.05), CD54+44- popülasyon için tam tersi söz konusuydu. (p=0.0001) Kontrol grubunda PK'da CD2, CD5, CD7, CD44+.CD44+/CD44+54+, CD54+/CD44+54+ ve CD44+54+; Kl'de CD2, CD5, CD54+/CD44+54+ ve LN'de CD2, CD5, CD7, CD19, CD20, CD23, CD54+, CD54+/CD44+54+ gözlendi. KLL ile kontrol grubu karşılaştırıldığında PK'da CD22 (p=0.033), CD23 (p=0.005), CD25 (p=0.05) ve yüzey IgM ekspresyonu (p=0.001) anlamlı olarak daha yüksekti. Kl'de de CD20 (p=0.021), CD22 (p=0.036), CD23 (p=0.007) ve yüzey IgM ekspresyonu (p=0.024) ve CD44+ (p=0.04) ve CD44+/CD44+54+ (p=0.049) KLL olgularında anlamlı olarak yüksek saptandı. LN'de ise sadece CD44+CD54- hücre popülasyonu KLL lehine daha fazlaydı. (p=0.049) LG-NHL ile kontrol grubu karşılaştırılmasında; PK'da CD54+/CD44+CD54+ (p=0.027) popülasyon, Kl'de CD19 (p=0.030), CD20 (p=0.04), CD23 (p=0.035), yüzey IgA (p=0.012), CD44+54- (0.009) ve LN'de ise CD44+54- (p=0.001) ve CD44+/CD44+54+ (p=0.0001) LG-NHL olgularında daha fazlaydı. Kontrol grubunda tek anlamlı yükseklik gösteren Mo.Ak. Kl'de CD54+CD44- popülasyondu. (p=0.007) KLL ile LG-NHL arasındaki karşılaştırmada anlamlı farklılık gösteren antijenler: PK'de yüzey IgM ekspresyonu (p=0.01); Kl'de CD25+ (p=0.008) ve CD54+44- (p=0.005) ve LN'de CD44+54- (p=0.007) KLL lehine yüksekti. LG- NHL olgularında Kl'de CD44+54+ (p=0.017) ve LN'de CD54+44- (p=0.005) hücre yüzdesi daha yüksekti. 38Tanı gözetilmeksizin, sadece tanı sırasındaki mutlak lenfosit değerleri için 1 5x1 09/l kesim noktası olacak şekilde 37 hasta iki gruba ayrıldı ve lenfositozu olan grupta Ki'de ve LN'de CD44+CD54- (p=0.020 ve p=0.042), LN'de ise CD54+44- popülasyon anlamlı olarak yüksekti. (p=0.030) KLL olgularında Rai'ye göre evre 3 ve 4 hastalık grubunda PK'da CD54+44- (p=0.031) ve CD19+ (p=0.004); Kl'de CD20 (p=0.033) daha yüksek fakat erken evrelerde (Rai 0, 1 ve 2) PK'da CD25 (p=0.05), CD5 (p