Search

Bu çalışmanın amacı, anlam ile birlikte dinin iki temel psikolojik sütunundan biri olan kutsalın, dindar bireyin anlam arayışı sürecindeki değerini incelemektir. Bilindiği üzere din, kutsal ile anlamın kesişme noktasında bulunur. Hatta bazı araştırmacılar, dinin bu kutsalı arama sürecinden başka bir şey olmadığını ifade etmişlerdir. Bazılarına göre ise, varoluşsal anlamda insanda bulunan ve onu dindarlaşmaya yönelten fıtrat, kutsal ve kutsallık duygusuyla aynı şeydir. Bu nedenle kutsalın, insanın dinî gelişiminde oldukça işlevsel olduğunu söylemek mümkündür. Bununla birlikte, olumsuz yaşam olayları ile karşılaşan dindarın anlam arayışı sürecinde ihtiyaç duyduğu psikolojik enerjinin kaynağının da büyük ölçüde bu kutsallık duygusunun olduğu söylenebilir. Hal böyle iken, olumsuz yaşam olayları ile karşılaşan insanların, dinî başa çıkma ve anlam arama sürecinde zikredilen bu kutsallık duygusunun değerinin genelde ıskalandığı görülmektedir. İlgili çalışmaların küçük bir bölümünün maneviyat, ezici bir bölümünün ise dindarlık bağlamında yürütüldükleri tespit edilmiştir. Hâlbuki Din Psikolojisi biliminin çalışma alanı dikkate alındığında, kutsallık duygusunun insanın anlam arayışındaki fonksiyonunun incelenmesinin bir gereklilik olduğu söylenebilir. Bir amacı da bu eksikliğe dikkat çekmek olan çalışmada, birincil ve ikincil kaynaklar çerçevesinde kutsallık duygusunun dindar bireyin anlam arayışındaki psikolojik değeri incelenmiştir. Sonuçların, kutsallık duygusunun, insanın anlam arayışında pozitif etkilerinin olabileceğine dair düşünceleri desteklediği görülmüştür.

Bir tanrıya veya tanrılara duyulan inanç, milyarlarca insan yaşamının temel bir bileşeni ve psikolojinin sürekli ilgilendiği bir konudur. Bununla birlikte son beş yıl içinde yapılan araştırmalar, Tanrı inancının hem uzak hem de yakın nedenleri hakkında yeni bir anlayış ortaya koyacak seviyeye ulaşmıştır. Bir özellik üzerindeki evrimsel etkiler olarak tanımlanan uzak nedenler, Tanrı inancının uyum değerine ve insanlarda bu inanca yönelik bir eğilim olmasının nedenlerine ışık tutar. Bir özelliğin ifadesi üzerindeki doğrudan etkiler olarak tanımlanan yakın nedenler ise inançtaki çeşitliliği ve değişiklikleri açıklar. Çalışmada, bu araştırmayı ele alıyor ve Tanrı inancının tam olarak anlaşılmasının önündeki engelleri tartışıyoruz.

20. yüzyıldaki en önemli dönüşüm kitle iletişiminde gerçekleşmiştir. Bu dönüşüm dünyadaki pek çok yeri birbirine benzer hale getirmiştir. Her yerde herkese ulaşabilir, birçok şeyden haberdar olabilirsiniz. Kullanıcılarına veri değiş tokuşu yapma imkânı sağlayan sosyal medya da, gelişen iletişim teknolojilerinin en önemli unsurlarındandır. Sanal dünyanın iletişim ortamı olan sosyal medya aslında günlük hayatın bir parçası olmuştur. Milyonlarca ve hatta milyarlarca kullanıcısı olan bu ortam, insan hayatındaki önemli ihtiyaçlardan biri halini almıştır. İnsanları sanal ortamda sosyalleşme paydasında buluşturan sosyal medya; faklı toplumlardan, kültürlerden, milliyetlerden, ayrı inanç sistemlerinden, çok sayıda insanı bir araya getirebilmektedir. Böylelikle sosyal medya artık pek çok kişi için insanlara düşüncelerini, fikirlerini, taleplerini, eylemlerini, beğenilerini, günlük rutinlerini baskı altında olmadan paylaşma imkânı veren yeni bir kamusal alana dönüşmüştür. Bu alanda insanların sıkça karşılaştığı içeriklerden biri de dini içeriklerdir. Bu araştırmada lise öğrencilerinin sosyal medyadaki dini içerikli paylaşımlara karşı bakış açılarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada kesitsel tarama modeli yöntemi kullanılmıştır. Veriler anket tekniği ile elde edilmiştir. Bu bağlamda lise çağında olan öğrencilerin sosyal medyada dini paylaşımda bulunup bulunmadığı, paylaşımda bulunan öğrencilerin motivasyonları, dini paylaşımlara yönelik düşünceleri ve sebep olan unsurları, dini içerik paylaşma sıklıkları, paylaşılan içeriklerin türleri araştırılmıştır.

Kentlileşme, sosyal değişmenin hızını ve niteliğini büyük ölçüde artırmıştır. Sanayi Devrimiyle birlikte kentler, kır nüfusunu çekerek yoğun ve kalabalık yerleşim birimleri haline gelmiştir. Yeni kent sakinleri, üretim ve tüketim ilişkileri, sahip oldukları kültür ve kendilerini bağlayan ahlaki ilkeler açısından önemli değişimler yaşamışlardır. Gelişmiş ülkelerin, Sanayi Devriminin hemen sonrasında yaşadığı bu değişimleri Türkiye, 20. yüzyılın ikinci yarısı itibarıyla tecrübe etmeye başlamıştır. Başta İstanbul ve Ankara olmak üzere büyük kentlere istikrarlı göç hareketleri gerçekleşmiş ve buralarda yaşayan nüfus hızla artmıştır. Böylece kentlerde farklı yaşam tarzları, yeni insan ilişkileri ve kültürler görülmeye başlamıştır. İletişim araçlarında meydana gelen gelişmeler ise gerçekleşen değişim üzerinde çarpan etkisi oluşturmuştur. Tüm bunlar kültürle yakın ilişki içinde olan din kurumunu da önemli ölçüde etkilemiştir. Pek çok boyuta sahip olan bu etki çalışmamızda daha spesifik şekilde ele alınmıştır. Kentlileşme sürecinde yaşanan sosyal ve dini değişimin bazı dini pratikler üzerindeki etkisine, din-kültür ilişkisi bağlamında odaklanılmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Örneklem olarak Bursa’nın Belenören köyünden kent merkezine göç eden aileler seçilmiştir. Kentlileşme sürecini izleyebilmek için her ailenin üç neslini temsil eden toplam 42 kişiyle görüşülmüştür. Araştırma verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşme sonucunda elde edilen veriler, içerik analizine tabi tutulmuştur. Diğer taraftan kültür ile din-kültür ve kentlileşme ilişkisine dair literatür taranmıştır. Elinizdeki araştırma şu üç temel soru üzerinde şekillenmiştir. 1) Din ile kültür arasındaki ilişki nedir? 2) Kentlileşmenin getirdiği değişim, kültürü ve dini etkilemekte midir? 3) Kentlileşme sürecinde yaşanan dini ve kültürel değişim bazı dini pratiklerin uygulanmasına yansımakta mıdır? Çalışma kapsamında katılımcılara, başta inanç ve ibadete dair olmak üzere pek çok soru yöneltilmiştir. Buna göre katılımcıların oruç, kurban ve mevlid pratiklerine diğer dini pratiklere göre daha fazla önem verdikleri görülmüştür. Makalede anılan her bir dini pratik müstakil bir başlık altında ele alınmıştır. Özellikle bu üç pratiğe verilen önem katılımcıların namaz kılma durumlarıyla kıyaslanmıştır. Buna göre gündelik hayatlarının merkezine dini koymayan ve dini pratikleri yerine getirme eğilimi taşımayan katılımcıların bile büyük ölçüde oruç tuttukları görülmüştür. Halihazırda beş vakit namaz kılan bazı katılımcıların namaz kılmadıkları ve bazı dini yasakları önemsemedikleri dönemlerde dahi oruç tuttuklarını belirtmeleri elde edilen bu kanaati destekler niteliktedir. Netice itibarıyla oruç pratiği ve bununla ilintili olarak Ramazan ayı, her nesilden katılımcılar için önemini korumaya devam etmektedir. Orucun ardından kurban pratiği ele alınmıştır. Pek çok inanç ve kültürde önemli bir yere sahip olan kurban pratiğine eski Türk inanç ve geleneklerinde de son derece önem atfedilmektedir. Türkler Müslüman olduktan sonra ise bu önem İslam’ın koyduğu sınırlar çerçevesinde varlığını devam ettirmiştir. Kurban Bayramı vesilesiyle yaşanan toplumsal coşku ve yardımlaşma ise kurban pratiğine atfedilen önemi artırmıştır. Tüm bunlar her üç nesilden katılımcıların da kurban pratiğine son derece önem atfetmelerine sebep olmaktadır. Kentlileşmeyle birlikte kurban pratiğinin uygulanışında da farklılaşmalar görülmektedir. Kentlileşen katılımcılar kurbanlarını bizzat kendileri kesmek yerine bu işi profesyonel kasaplara veya sivil toplum kuruluşlarının ve dini grupların organizasyonlarına bırakmaktadır. Son olarak mevlid pratiği ele alınmıştır. Mevlid merasimleri Türk halkının dini ve kültürel hayatında önemli bir yere sahiptir. Katılımcılarla yapılan görüşmeler mevlid merasimlerine atfedilen önemin devam ekmekle birlikte önemli ölçüde aşındığını göstermektedir. Kentlileşme sürecinde formel din eğitimi alan veya dini gruplarla temas halinde olan katılımcıların mevlid pratiğine önem atfetmedikleri söylenebilir. Buna karşın mevlid merasimleri, geleneksel din algısına sahip olan ve dindar bir profil çizmeyip hayatlarının merkezine dini yerleştirmeyen katılımcıların dini hayatlarında hala önemli bir yer tutmaktadır. Neticede kentlileşmenin yaşam tarzı, zihniyet yapısı ve kültür üzerinde meydana getirdiği değişim ve dönüşüm, dini algılama ve yaşama biçimini de etkilemektedir. Üç farklı neslin, ele alınan üç dini pratiğe atfettikleri önem ve bu pratikleri uygulama biçimlerindeki farklılık bu etkiyi göstermektedir.

Çatışma çözümü ve barış inşası literatürü 20. yy. başlarından itibaren çalışılmaya başlansa dahi özellikle 2. Dünya Savaşı’na müteakip bölgesel ve etnik çatışmaların artan yoğunluğu bu alandaki teorik ve pratik çalışmaları hızlandırmıştır. Çatışma ve barışa dair farklı tanımlar ve sınıflamalar ortaya konulmuş klasik çatışmayı durdurma misyonunun çok daha ilerisine gidilerek sürdürülebilir barışın tesisi üzerine çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu alanın öncü isimlerinden olan Johan Galtung’un pozitif barış ve şiddetin sınıflandırılması noktasında ortaya koyduğu çaba uluslararası çatışmalardan, gruplar ve kişilerarası çatışmalara değin uygulanan teorilerin gelişimine ön ayak olmuştur. Bu çerçevede bu araştırmanın problemi kültürel şiddet ve din ilişkisini açıklamaya çalışmaktır. Araştırmada çatışma kavramı, çatışma çözüm süreci, kültürel şiddetle ilişkisi ve son olarak kültürel şiddetin dini görümleri ele alınmaktadır. Çalışma nicel araştırma metodunu benimsemektedir. Ele alınan kavrama dair literatürdeki teori ve kavramlar analiz edilmiştir. Yapılan araştırma din bilimleri ile uluslararası ilişkiler biliminin ortak çalışmalar yürütebileceğini göstermesi açısından önemlidir. Kültürel şiddet kavramına dair İngilizce literatürde spesifik çalışmaların sayısı azdır. Çalışmanın, Türkçe literatürde kültürel şiddet kavramı ve din boyutunun kavramsal incelemesini yapan öncü araştırma olduğu ifade edilmelidir. Böylece çatışma çözümü araştırmalarında dinin bir değişken ve aktör olarak belirginleşmesine fayda sağlanacağı düşünülmektedir.

Bu çalışmanın amacı, umut ve dindarlık arasındaki ilişkileri incelemektir. Umut, insan için varoluşsal bir değere sahiptir. Zira bireyin, karşılaştığı olumsuz yaşam olaylarından yara almadan ya da minimum hasarla kurtulmasına aracılık eden umut, birçok değişkenden etkilenebilmektedir. Bu bağlamda umut, sadece iyimserlik, sabır gibi psiko-sosyal değişkenlerden değil aynı zamanda yaş, cinsiyet, medenî durum, sosyo-ekonomik düzey ve mükemmeliyetçilik kişilik özellikleri gibi sosyo-demografik değişkenlerden de etkilenebilmektedir. Umudu etkileyebilen bir diğer değişken ise psiko-teolojik kökene sahip olan dindarlıktır. Çünkü dindarlık, doğası itibarıyla umudu besleyen önemli bir motivasyon kaynağıdır. Bu durumun, dindar bireyin ruh sağlığı açısından önemli çıktılarının olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın iki temel hareket noktasından birisi budur. Bir diğeri ise, ruh sağlığı bozulmuş olan bireylere hizmet veren uzmanlara, bu hizmetlerinin daha etkin sonuçlar üretebilmesi için, danışanlarının dinî inançlarının bu gücünden yararlanabilecekleri konusunda bir farkındalık sağlamaktır. Bu bağlamda çalışma, ilgili değişkenler arasındaki ilişkileri incelemiş olan araştırmaların verilerinden yararlanılarak yürütülmüştür. Çalışma sonuçları, genel olarak, bireylerin dindarlık düzeylerine paralel olarak umut düzeylerinin de yükseldiğini bunun ise onların ruh sağlıklarına olumlu yansıdığını göstermektedir.

Mitoloji’nin ne olduğu meselesi, Sosyal bilimlerin ana tartışma konusu olan uçsuz bucaksız bir alandır. Konu ile ilgili farklı alanlardan pek çok ilim adamı çalışmalar yapmıştır. Bazı araştırmacılar mitleri anlamsız bulurken bazıları da içlerinden çıktıkları toplumu tanıma açısından gerekli olduğunu belirtmişlerdir. Mitoloji ile tartışılan temel konu ise gerçekliğinin ne kadar olduğudur. Mitler içlerinden çıktıkları toplumları yansıtmaktadır. Bu yönüyle anlamsız hikâyeler olarak görülmesindense kültürel bir olgu olarak incelenmelidir. Çünkü bir toplumu oluşturan temel mihenk taşlarından en önemlisi kültürel boyutudur. Mitoloji daha genel anlamda bir toplumun inanç sistemi, kültürün en önemli koruyucu ve oluşturucularından birisidir. Toplum, inanç sistemi ile hayatını maddi ve manevi anlamda şekillendirir. Bunlar bazen belli cisimleri ya da zamanları, bazen de belli ritüelleri kutsallaştırma şeklinde ortaya çıkabilmektedir. İnsanlar kutsallaştırdıkları her şeye saygı göstermeye başlar ve onun etrafında belli ritüeller geliştirmeye başlarlar. Bazen geliştirilen bu davranış şekilleri o toplumun veya bireyin benimsediği dine uygun olabilmekte ya da bu durumun zıddı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Halk inanışları kavram olarak bireysel ve toplumsal olarak kabul edilen dinin dışındaki inanış biçimleridir. Birden fazla sebepten ortaya çıkabilmektedirler. Tarihsel olarak yaşanan bir olay veya tarihte yaşamış önemli bir kişinin eylemi sonucu kullanılan nesne veya kişi vb. Toplum içerisinde halk inanışları denilen davranış biçimlerine bakıldığı zaman mitolojiye yönelik pek çok etkileşim olduğu görülecektir. Tarihte büyük medeniyetler kurmuş toplum ve devletlerden tutun en ilkel toplumlara kadar her toplumda halk inanışları mevcuttur. Günümüzde de gelişmiş olarak kabul edilen devletlerin vatandaşlarından geri kalmış denilen ülkelerin vatandaşlarına kadar her toplumda halk inanışları vardır. Bu da halk inanışlarının kabul edilme oranı faklı olsa bile her eğitim seviyesinden insanların kabul ettiği gerçeğini önümüze koymaktadır. Toplumsal hayatla ilgili olarak bizlere en çok fikir veren ve pratik hayatta sürekli karşımıza çıkan konu ise insan sağlığıdır. İnsan sağlığı halk inanışlarını konusunun en temel ve önemli alanıdır. Çünkü konu ile ilgili uygulamalara bakıldığı zaman maddi ya da manevi anlamdaki sıkıntılar halk bilimi anlamında halk hekimliği ile de çözülmeye çalışılmıştır. Çözüm yolları ise tarihte yaşanılan olaylardan veya inanılan dinin temel hareket noktalarından ve kutsallarından esinlenilerek gerçekleştirilmiştir. Ayrıca eylemleri gerçekleştiren kişilere kutsallık yüklenmiş onların sıra dışı olan bu özellikleri ile insanları sağlık ile ilgili sıkıntılardan kurtardığına inanılmıştır. Kimi zaman ise “ocakcılık” denilen sağlık uygulamalarının büyücülüğe dönüştüğü de görülmektedir. Türk halk inanışları, mitoloji ve şifa kavramları birbirleri ile ayırt edilemez parçalardır. Bu yüzden kavram olarak bahsettiğimiz bu üç kavramın incelenmesin uygun olacaktır. Bu nedenle makalede halk inanışları, mitoloji ve şifa kavramları incelenecek fenomenolojik olarak yorumlanacaktır.

Copyright of Journal of Selcuk University Social Sciences Institute / Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi is the property of Journal of Selcuk University Social Sciences Institute and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Sociological Context / Sosyolojik Bağlam Dergisi is the property of Journal of Sociological Context and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of RumeliDE Journal of Language & Literature Research / RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi is the property of RumeliDE Uluslararasi Hakemli Dil & Edebiyat Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Conservative Thought / Muhafazakar Düşünce is the property of Muhafazakar Dusunce Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Religious Studies / Dini Araştırmalar is the property of Diyanet Isleri Baskanligi Yayinlari and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of BEÜ Ilahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Bulent Ecevit University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Asia Minor Studies is the property of Asia Minor Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of ULUM Journal of Religious Inquiries is the property of ULUM Journal of Religious Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Social Sciences Research / Sosyal Bilimler Arastirmalari Dergisi is the property of ODU Journal of Social Sciences Research and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Projekt-Management Aktuell is the property of Narr Francke Attempto Verlag GmbH & Co.KG and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of UMDE Journal of Religious Inquiries / UMDE Dini Tetkikler Dergisi is the property of Nevsehir Haci Bektas Veli Universitesi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Bozok University Journal of Faculty of Theology / Bozok Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Bozok University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

The expansion route of the Ottoman Empire was generally on the lands where Christians lived. On this occasion, it carried out a liberal and egalitarian policy of tolerance on the non-Muslim population it dominated and gave the necessary permission for these elements to worship or perform rituals according to their own religions and sects. The state, which brought a new perspective to the politics of tolerance with the understanding of the modern nation that developed after the Tanzimat, allowed a wide autonomy of the community regardless of religion, language, race, tradition and custom. The non-Muslim communities governed according to this understanding maintained their religious and cultural immunity in accordance with the regulations published by the Ottoman State specific to them. In line with the determined laws, the internal organization and administration of these communities was not interfered with, and the administration of their places of worship, schools and charity was left to the management organizations of the relevant communities. The structuring process of local communities and the creation of community councils, which are discussed in this article, have been prepared by giving the example of Uzunköprü community councils. The aim of the article is to reveal how all ethnic elements living in the Ottoman Empire were managed and to give information about the community structure formed down to the smallest administrative units. Although there are various studies on the administrative structure of the communities living in the Ottoman Empire in general, studies on local communities are insufficient. For this reason, in this study, which was based on the structure of Uzunköprü community councils, it was tried to give information about local communities. The article gains importance in this aspect. While preparing this study, archival documents of the period, yearbooks and studies on congregations were used. However, due to the lack of documents and resources on the function of local communities and their work, it has not been possible to evaluate the benefits of communities and community councils to the regions where they were established. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

This study, which focuses on the relationship between religion and economics in the context of the epistemic value of Islamic jurisprudence (shariah knowledge), aims to investigate the epistemic value of jurisprudential knowledge, the nature of its relationship with economics, and the content of debates on this topic. Among the goals of the study are to examine the role and importance of shariah knowledge in Islamic economic research, its impact on economic decisions and practices, and the perception of the relationship between religion and economics. In addition, the study will present an overview of the general approach to the perception and application of jurisprudential knowledge (fıqh) in Islamic economic research, and will highlight the necessity of increasing the influence of jurisprudence (fıqh) to create an economic model that is compatible with the fundamental principles of Islamic economics. The scope of the study is to investigate the epistemic value of shariah knowledge inherited from the Islamic tradition in the context of the relationship between religion and economics, and to contribute to future research by examining different approaches in detail. This study is a literature review conducted through the method of examining the factual value of jurisprudential knowledge (fıqh) in the relationship between religion and economics, and position within economics. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

This study aims to reveal that all religion-science debates, which deal with religion and science in a comparative way, present them as alternatives to each other and show the two sides as if they are in competition, are essentially fictional. This debate, which emerged as a reflex against the discourses produced about the religion-science relations in the Middle Ages after the scientific revolution and modern thought in the West, took place in different forms in the Islamic world. However, we observe that almost all of the discourses produced in this way take place in a way that accepts the authority of science and centers science by affirming all aspects. In other words, in the religion-science debate that took place after the aforementioned periods, science has always been defined as a legitimate field that is not open to discussion, and religious discourse has been compelled to act in accordance with the scientific data of the period. In such an approach, science is elevated to a position that expresses the absolute truth in every situation, and religion is forced to comply with this exemplary institution of truth. However, some changes in the world of science in the last century show that science does not actually provide us with the perfect truth, that scientific data is accepted according to periodic usefulness, and these acceptances are also affected by some personal and social factors. That is, science does not offer us objective reality, but the practical form in which reality is perceived in our minds. The most influential theory that reveals that science is not perfect and does not have absolute objectivity and certainty is Thomas S. Kuhn's theory of paradigms. With this theory, Kuhn revealed the invalidity of the claims of infallibility and immutability imposed on them, without devaluing scientific claims and without falling into a rigid subjectivism, and laid the foundations of a new view towards science, parallel to the shaking of the idea of unlimited trust in reason in philosophy. Some other developments in the world of science also show us that scientific data is always open to change. So, equating science with religion, which is a field of discourse that is open to being affected by periodic and personal conditions and therefore dependent on change, will be a problematic approach in terms of the universal claims of religion. In order to overcome this problem, the borders of religion and science should be well drawn, and the point at which these two fields can come together should be clearly revealed. As a result of this effort, it will be understood that religion and science are two different fields that do not aim to offer alternatives to each other. In other words, a scientific data should never be put into discussion with the data of religion. This situation does not seem possible from a theoretical and methodological point of view. For example, by combining the theory of evolution, which is a scientific claim, with religions' narratives of creation, to initiate a debate between religion and science, or to declare one of the two claims true and the other false; It will mean that religion, which aims to make a statement about the subject, is put into a fictional struggle. Or, by juxtaposing a narrative about the history of the prophets with the claims of the science of history, to seek support from the science of history or to conclude that there is an inconsistency between them would be to force two distant claims together. Religious texts are not the ground on which the accuracy of scientific claims about the formation of humanity will be checked. Or the narratives about the first man in religious texts should not be considered as the thesis or antithesis of a scientific claim. In this study, based on Thomas S. Kuhn's views on the extent to which scientific claims can represent absolute truth, we argue that the fact that religion and science, which have different goals, are presented in competition as alternatives to each other, is not actually compatible with the essence of both fields, that is, between religion and science. We aim to justify that the alleged debates or tensions are actually fictions that have no reality. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

This study aims to explain the existence and effect of religion in society by addressing Durkheim's theory of religion with the method of literature review. The study focused on Durkheim's First Forms of Religious Life and examined his emphasis on the source of religion. In this work, Durkheim examined the social origins of religion by focusing on a tribe in Australia. He claims that religion originates from society, that is, society is god. In this way, Durkheim emphasizes that religion is a part of social reality and emphasizes its function in social structures. It also draws attention to the importance of the sanction and functionality of religion in society. According to Durkheim, religion is a phenomenon that needs to be understood in a social context and should be examined from a sociological perspective. This study provides information that enables us to understand Durkheim's theory of religion, but when approached from a critical perspective, it can be said that Durkheim does not adequately address the individual experiences and diversity of religion and ignores the effects of religion on social transformation. In addition, it can be observed that Durkheim has a limited perspective on the universality of religion and diversity in different cultures. Therefore, Durkheim's theory of religion calls for critical examination and highlights the need for a more comprehensive approach to fully grasp the multidimensional nature of religion. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Ibn ‘Akîl, one of the Islamic political theorists (d. 513/1119) defines politics as “doing things that lead people to righteousness and avoid iniquity, even if there is no revelation or application of the Prophet.” With this explanation, Ibn 'Akîl actually summarizes the most basic principles that Islam possess in its relationship with state administration and politics. In the Holy Qur'an and the Sunnah of Prophet, which are the two main sources of Islam, no state management model is recommended for Muslims. However, in many verses of the Qur'an and the traditions (hadiths) of the Prophet, there are dynamics, values and principles that the entire society must abide by in the name of public interest for a political power -which can be called a state- whose ruler and people are Muslims. These; compliance with justice, council, that is, making decisions through consultation in state affairs, caring about merit, enjoining good and preventing evil are universal rules that encompass everyone regardless of time and place. This study focuses on the basic dynamics that Islam accepts as the basis for an ideal state and social order. It is also mentioned how these idealized foundations in theory come into being in practice. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Trust is a fundamental aspect of interpersonal and social relations, contributing to healthy relationships, effective communication, cooperation, risk-taking, and social stability. Religion, customs, and traditions shape society's values and belief systems, influencing trust within a community. The innate need for trust begins from birth, as humans depend on caregivers and seek safety in social relationships. Trust is essential for feeling secure, and lack of trust leads to unease and caution in unfamiliar environments. Trustworthiness is vital for gaining society's love, respect, and trust. Honesty is a foundational trait, and individuals who prioritize honesty are regarded as trustworthy. Religion and cultural norms significantly shape social structures and customs, promoting moral values and providing guidance. Religion plays a crucial role in social integration, establishing common values, and fostering stability, solidarity, and moral behavior. Trust and confidence in God and society are essential for religion to fulfill its functions, including providing solace, combating guilt, and guiding moral decision-making.. The Prophet Muhammad, the founder of Islam, exemplified exceptional morals and virtues. Muslims regard his life as a model to emulate, as recommended in the Quran. The Prophet's trustworthiness and truthfulness were evident throughout his life, earning him the title "al-Amin." Even his adversaries acknowledged his integrity and truthfulness. The Kaaba arbitration, where the Prophet played a significant role in rebuilding the Kaaba and resolving disputes, demonstrated his trustworthiness. His honesty and trustworthiness left an indelible impression on society, inspiring admiration and respect. This article explores the exemplary morals and personality of Prophet Muhammad, focusing on his trustworthiness and truthfulness. Through his life and teachings, the Prophet continues to serve as a guiding light for Muslims, offering valuable lessons in integrity, honesty, and trustworthiness for individuals and society at large. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

In recent days, it has been observed that the number of discussions on the phenomenon of nationalism and religion has increased all over the world, both in the national and international arena. This situation arises from the urge to reactivate the consciousness of being a nation in the memories of societies. The same is true for the Russian Federation. Looking at their historical traditions, autocracy, nationalism and Orthodoxy in the Russian land are inseparable parts of a whole. Christianity, which is one of the most prominent components of the Russian land, constitutes the subject of our research. Our study is based on the assumption that Russian governments and people do not always approach the concept of religion in the same way. In order to clarify this situation, the religious policies and their reflections on the society in the Russian lands were examined from the acceptance of Orthodoxy until the XXIst century. The wide time span created limitations in detailing the developments. On the other hand, it contributed to illuminating the events on the basis of a holistic view and cause-effect connection. While conducting the research, the principles of the holistic approach, historical, descriptive and comparative methods were used. As a result of a large-scale examination, it is striking that there were different approaches to religion in Russian geography at various times. The acceptance of Orthodoxy as the official religion at the end of the Xth century completely changed the way of life of the Russians. Traces of this change could be seen in many fields such as culture, art, literature, craft and trade. Slavs living on different lands came together and the foundations of the Russian state were laid. The principality of Moscow, which formed the main core of the new state, was built on a religious unity, that is, founded and raised on the basis of Orthodoxy. The Russian Orthodox Church became one of the few institutions that survived during the Mongol invasion (1243-1480). Religion gained the identity of being the main element feeding the desire and feeling of being a nation at that time when the lack of central government was felt. Since the middle of the XVth century, the Russian Orthodox Church gained its freedom when it started to appoint its own clergy without asking the Byzantines. The exit from the Time of Troubles (1598-1613), in which there was an administrative gap and a crisis in the country, was again realized with the help of religion. The process of schism (raskol) that started in the 1650s was the first major blow to religion. These separatist views in the church also paved the way for secularization to be experienced in the future. With the abolition of the patriarchate and the establishment of the Holy Synod in 1721, the power of the church decreased and it turned into an institution dependent on the tsar. Although a secular management approach was adopted, Orthodoxy continued to maintain its importance for the Russian people. During Catherine II’s period, the policy of religious tolerance was followed for the first time in Russia and the other religions and sects were approached moderately. The tsarist regime, which left secularism aside in the XIXth century, used religion to establish its own power. Religion, which directed the movements of thought in the country, was seen as indispensable by the Slavophiles against the Westerners. The advances in science, the politicization of the church, the worsening of economic conditions, and the spread of movements of thought such as nihilism and Marxism led to the questioning of religious feelings in society. As a matter of fact, with the Bolsheviks taking over the government, the biggest blow was dealt to religion. It was determined that the Communist Party administration, which adopted the scientific atheism doctrine, applied oppressive religious policies even though they were flexible from time to time, and tried to remove the concept of religion not only from the public sphere but also from private life, but these efforts did not find a full response in the society. It’s interesting that although the Communist Party leaders were mostly criticized for the fight against religion, it was seen that the previous administrations also used religion as a tool to implement their own policies with different methods. In fact, the aim was not a direct struggle against religion, but a struggle with religion. The common goal of all of them was to increase the power and dominance of the central authority. Thanks to the findings, answers were sought to the questions of why Christianity was brought up for discussion with the schism process, why politics turned into one of the main administrative areas and tools, whether religion was included in the gap between the public and the palace, and in summary, it was tried to illuminate the way for Russia to have a bipolar Christianity understanding, from spiritual to material. After the schism process, two different understandings of Christianity settled in the Russian belief system: ‘spiritual Orthodoxy’, which had historical, traditional foundations and Russian people followed, and ‘material Orthodoxy’, which was guided by the tsarist, imperial or communist regime rulers. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

One of the most important elements that characterizes the modern age is leaving behind the traditional life forms with the ideal of progress. While the traditional way of life was woven with the perception of the metaphysical world, the determinant of modern life shifted towards a materialistic world perception. This situation is reflected in literary works. Herman Melville, one of the famous writers of American literature, approaches the existential and epistemological questions that individuals experience on the axis of the perception of the metaphysical and materialistic world, and by shaping the space of conflict stemming from the two perceptions around the theme of sea travel, he processes the mental transformation of modern American individual in his novel Moby Dick (1851). Similarly, İhsan Oktay Anar, who is known for his postmodern novels in Turkish literature, also dealt with Turkish modernization as a mental transformation around a sea voyage in his novel Tiamat (2022) and discusses the doubt arising from the tension between the perception of the metaphysical and materialistic world in his work. Within the scope of this study, Melville's Moby Dick and Anar's Tiamat are examined and compared with the qualitative research method. The purpose of choosing this method is to compare the perception of the metaphysical and materialistic world in Moby Dick and Tiamat through the sea voyage theme and characters, and to argue that the suspicion and tension caused by both perceptions sheds light on the modernization experience of American and Turkish individuals. Thus, the similar and different modernization experiences are revealed within the framework of their own social and cultural dynamics, along with the tension between the perception of the sacred and profane world. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

The work written by Yasemin Apalı, is an empirical study examining the perception of religiosity and religiosity levels of late aged adults who are called «people on the way to old age». The study was prepared to measure the religiousness perception of the elderly people living in Burdur in terms of various variables. Since there is no independent study on the subject in the specified age group, the author has chosen to deal with this subject. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

In this study, I aim to find the impact of social values and demographic characteristics on attitudes toward immigrants in Turkey. For the empirical analysis, wave 7 data from the World Values Survey (WVS) is used. Individual-level data from 2018 shows that religion and nationalism play a key role in increasing negative attitudes toward immigrants. As individuals' social class improves, their anti-immigrant sentiments tend to decrease. However, when there is concern about potential competition for scarce jobs in the labor market, social class jumps result in discrimination against immigrants. The logit regression coefficients for political opinion, education, age and marital status do not show robust results in different models using different measures of negative attitudes. Thus, demographic characteristics do not systematically influence opinions toward immigration in Turkey. Rather, values and socioeconomic position in society have an impact on opinions toward immigrants. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Academic Social Science Studies is the property of Journal of Academic Social Science Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Academic Social Science Studies is the property of Journal of Academic Social Science Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Turkish Journal of Religious Education Studies / Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi is the property of Turkish Journal of Religious Education Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Talim: Journal of Education in Muslim Societies & Communities is the property of Talim: Journal of Education in Muslim Societies & Communities and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (CUIFD) is the property of Cukurova Universitesi Ilahiyat Fakültesi Dergisi (CUIFD) and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Mesned Journal of Theological Research is the property of Mesned Journal of Theological Research and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Analytic Divinity is the property of Analytic Divinity Center and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Analytic Divinity is the property of Analytic Divinity Center and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Firat University Faculty of Theology / Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Firat University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Ulva ohnoi has a big potential in IMTA-RAS fish–seaweed systems. In order to design the best production strategy in these systems, the effect of the main environmental factors, such as pH, nutrient concentration (N, P, and N: P ratios) and dissolved inorganic carbon (DIC), on the productivity, bio filtration capacity, and quality of the biomass obtained was studied. It is concluded that in closed systems, strong pH variations (7.9–10.1) do not influence the growth of U. ohnoi and growth is slowed down due to the depletion of DIC. This fact would not be a problem in IMTA-RAS fish–macroalgae systems, due to the physiological activity of the fish contributing CO2 to the medium and replenishing it. The results obtained in the wide range of N: P ratios tested (2–410), allow us to conclude that this ratio should not be a limiting factor for the cultivation of Ulva ohnoi in IMTA-RAS systems. Based on those results, the best strategy to follow in an IMTA-RAS sole–sea lettuce would be to maintain the algae with highest level of nitrogen. This procedure implies a high rate of water renewal, which would also guarantee the maintenance of an adequate DIC and the best commercial quality of seaweed.

Günümüze kadar ulaşan tapınak ve sunak kalıntılarından anlaşıldığı üzere binlerce yıllık şehirlerde ve medeniyetlerde din, insan hayatının merkezindeydi. Bugün de aynı şekilde din, toplumların rotasını, devletlerin politikasını, insanlar arasındaki ilişkinin seyrini az veya çok etkileyen bir unsurdur. En seküler görünümlü toplumlarda bile din hukukun, eğitimin, sosyal politikaların hatta sağlık hizmetlerinin çerçevesi içerisinde tartışılmaktadır. Laikliğin ana yurdu Fransa’nın laikliği bile vaftiz edilmiş laiklik olarak nitelenirken dinin öneminin ihmal edilmesi imkânsızdır. Bu nedenle sosyal bilimler alanının en önemli ve kadim disiplinlerinden birisi din çalışmalarıdır, demek son derece isabetli olacaktır. Dinlerin kaynağının, tarihinin, içeriğinin, sınırlarının, insanlar ve toplumlar üzerindeki etkisinin ne olduğunu araştırmak ve bulguları, bilgileri insanlarla paylaşmak din çalışmalarının odağıdır. Bununla beraber din olgusu farklı yönlerine temas edilmek suretiyle farklı din çalışmaları disiplinlerince ele alınmaktadır. Bir dinin içeriğinin tespit edilmesi bir çeşit din çalışması metodunu gerektirirken aynı dinin insan üzerindeki etkisinin tespit edilmesi ise başka bir metodu gerekli kılmaktadır. Müstakil bir dinden bağımsız olarak din olgusunun mahiyeti tespit edilecekse de daha farklı bir metoda başvurmak gerekmektedir. Dinin farklı yönlerden ele alınma zorunluluğunun bir sonucu olarak din çalışmalarında çeşitli metotlar ortaya konulmuştur. Günümüzde eğitim alanında öncü olan ülkelerde birçok alanda olduğu gibi din çalışmaları alanında da metot farkı gözetilmiş ve ciddiye alınmıştır. Din çalışmaları yapan kurumlar bu farklılıklara istinaden farklı isimlendirilmiştir. Batı’yı esas aldığımızda bu isimleri Religious Studies, Theology, Divinity Schools, Seminaries ve Biblical Studies/Collages şeklinde sıralayabiliriz. Ülkemizde ise din çalışmaları İlahiyat Fakültesi, İslamî İlimler Fakültesi, Dinî Yüksek İhtisas ve Eğitim Merkezleri gibi isimler altında yapılmaktadır. Bu isimlendirmelerin en ideal şekliyle metot farklarına dayanması beklenmektedir. Böylece her kurumun din çalışmalarındaki sınırı ve sunduğu hizmetin niteliği netleşmiş olacaktır. Bu tebliğde ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere örneği üzerinden din alanında sunulan lisansüstü eğitim hakkında metot ve içeriğe dair bilgiler verilecektir. İkinci olarak ülkemizdeki mezkûr kurumlarla kısa bir karşılaştırması yapılacaktır. Böylece bu tebliğ ile hem yurt dışında ilahiyat alanında lisansüstü eğitim almak isteyenlere fayda sağlamak hem de ülkemizin ilahiyat eğitiminin mevcut durumuna dair bilgi sahibi olmak isteyenlerin karşılaştırmalı bir şekilde meseleye yaklaşmasına imkân sağlamak hedeflenmektedir. * Bu çalışma, 2. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu’nda sözlü olarak sunulan ancak tam metni yayımlanmayan “İlahiyat Alanında Yurt Dışında Lisansüstü Eğitim: ABD ve İngiltere Örneği” adlı tebliğin içeriği geliştirilerek ve kısmen değiştirilerek üretilmiş hâlidir.

Düşünce tarihinin ilk dönemlerinden itibaren “doğru” ve “gerçek” kavramlarının ifade ettiği şeyi her filozof kendi felsefi sistemi bağlamında farklı şekillerde tanımlamıştır. Bu kavramları tanımlayış şekline göre filozoflar, kendi ontoloji ve epistemolojilerini tesis etmişlerdir. Buna göre çalışmamızda ilkin, konunun daha iyi anlaşılabilmesi için “doğruluk” ve “gerçeklik” kavramalarının Platon ve Aristoteles tarafından nasıl ele alındığına değinilerek problemin tarihsel arka planı ortaya konacaktır. Daha sonra, Bertrand Russell felsefesinin, özellikle de epistemolojisinin temelini oluşturan “doğruluk” ve “gerçeklik” meselesinin metafizik ve mantıksal atomculuk konularıyla olan bağlantıları izah edilecektir.

Sosyoloji geleneğinin öncü temsilcilerinden Durkheim, meslek hayatı boyunca din ve ahlak konularını çalışmalarının merkezine oturtmuş birisidir. Öyle ki Durkheim sosyolojisine ahlak sosyolojisi demek yanlış olmaz. Durkheim’ın ahlak konusuna olan yoğun ilgisini, amacını ve çıkarımlarını irdelemek, onun ahlak anlayışını ve sosyolojisiyle ilişkisini anlamak bakımından önemlidir. Bu çalışma da ilgiye kayıtsız kalmamış, onun ahlak anlayışının teorik ve pratik boyutlarını çözümlemeyi konu edinmiştir. Durkheim, din konusuna eğilmeden edememiştir. Çünkü toplumsal düzenlemeler alanında önemli yeri olan ve Durkheim sosyolojisinin kilit kavramlarından olan ahlak, dinin referansına büyük oranda bağlı kalıp dine paralel konumlanmaktadır. Onun sosyolojisini anlamak, ahlak konusuna verdiği değeri anlamaksızın mümkün görünmemektedir. Durkheim, ahlak gibi soyut bir konuyu modern bir disiplin olan sosyolojinin konusu yapmış ve incelemiştir. Kant’ın teolojik mütalaalardan arındırılmış rasyonel ahlakından etkilenmiş; diğer yandan Aristo’nun eyleme dayanan pratik bilim dediği ‘etik’ini benimsemiştir. Çalışmanın önemi; buradan hareketle Durkheim’ın ahlak meselesini teorik ve pratik olarak koyduğu yer, değerlendirme biçimi, ahlakın toplumsal yansımaları, din ve toplumla ilişkisi temelinde irdelemesidir. Durkheim’ın din sosyolojisine en karakteristik katkısı; dini, kolektif bilince etkisi ve ahlakla ilintisi üzerinden en önemli sosyal olgu kabul etmesi ve toplumu da sosyal olguların temeli saymasıdır. Ona göre sosyal olgular içerisinde ahlak, sosyal bir gerçekliktir ve bu gerçeklik, soyut kuram ve düşüncelerin değil; eyleme geçiren ahlakın gerçekliğidir. Bu çalışma, Durkheim sosyolojisinde ahlakın neliğini, gerekliliğini, kaynağını, sürekliliğini, gerçekliğini, geçerliliğini ve toplumsal tezahürlerini incelemeyi amaçlamıştır. Ayrıca bu incelemenin sonucunda da onun sosyolojisine ve ahlak anlayışına dair değerlendirmeler ve çözümlemelerde bulunmayı amaçlamıştır. Durkheim’ın ahlak içerikli kitapları başta olmak üzere ulaşılabilen Türkçe ve İngilizce tüm kitapları incelenmiştir. Çalışma, karşılaştırmalı bir usul çerçevesinde, kavramlar ve olgular arasındaki nedensellik ve sebep-sonuç ilişkisi gözetilerek ortaya konmuştur. Pozitivist anlayışın sosyolojideki öncülerinden olan Durkheim, rasyonel ve seküler bir ahlakın oluşturulmasından yanadır. Ahlakı dinin egemenliğinden kurtarmak için çalışmış, ona özgürlüğünü vermek ve onu kendi çağına uyarlamak için sosyoloji ‘bilimi’nin aracı yapmıştır. Soyut, öznel, metafizik yönleri bulunan bir olguyu; somut, nesnel, rasyonel bir zeminde bilimin nesnesi haline getirmiştir. Adına ahlak bilimi diyecek kadar önemsediği sosyolojiyi, ahlaki kuralları tespit etmek ve göreve koşmak için kullanmıştır. O, toplumsal dayanışmayı ve bütünleşmeyi son derece önemseyen muhafazakâr bir ahlakçıdır. ‘Toplum’un müminlerini ‘Tanrı’nın müminlerine tercih etmiştir. Topluma yüklediği aşırı önem ve değer sosyolojizm sayılır. Durkheimcı ahlak, tüm yurttaşlara öğretilmesi gereken ideal bir seküler ahlaktır ve onun, ‘toplum’ adını verdiği ‘din’in kuralları olarak ikame edilmiştir. Durkheim, birey ve ahlak, toplum ve ahlak, din ve ahlak ilişkisini ve bu ilişkilerdeki organik bağı; rasyonel, akılcı, laik anlayış lehine yerinden oynatmaya girişmiştir.

Din felsefesi, dini konuları felsefi bir bakış açısıyla inceleyen bir alandır. Türkiye’de din felsefesi alanında en çok okutulan Din Felsefesi adlı eseri yazmış Mehmet S. Aydın, din ile felsefeyi uzlaştırmaya çalışan bir düşünür olarak bu alanda dikkate değer çalışmaların sahibidir. Aydın’a göre felsefî olarak nitelendirilebilecek düşüncelerin en başta “rasyonellik, şümullülük, objektiflik ve tutarlılık” özelliklerine sahip olmaları gerekir. Bu temel özellikleri içinde bulunduran felsefi bakış açısıyla dinin ve bilimin ortaya koyduğu bilgiler arasında uzlaşım sağlayarak, bilginin bütünlüğünü göstermeye çalışmak bir din felsefecisinin temel amacıdır. Süreç felsefesinden etkilenen Aydın’a göre Tanrı-Âlem ilişkisi statik bir yapıda değildir. Köklerini Kur’an’dan alan bu ilişki, yeniliğe doğru evirilen ve yaratıcı bir gelişmenin içindedir. Aydın, dini tesis etmek amacında değildir. Aydın, “dini tarihsel yorumlarından arındırarak özsel bir din yani liberal ve demokratik karakterde saf ve evrensel bir ahlâk dini tesis etme” yani dini Kur’an kaynaklı anlama çabasındadır. Esinlendiği Kant’ın ödev ahlakından farklı olarak Aydın; dinin, hayatın her yönüne etki ettiğini söylemektedir. Dinî hayatın modern hayatla olan problemlerinin çözümlenmesi gerektiğine dikkat çeker. Bu bağlamda araştırmanın konusu Aydın’ın genel anlamda din felsefesi anlayışının ne olduğu ve din felsefesine olan katkıları ile ilgilidir. Aydın’ın din felsefesi alanındaki fikirlerini ortaya koyan çalışmalara az rastlanmaktadır. Literatürdeki boşluğa katkı sunması açısından bu çalışma önemlidir. Araştırmada; Mehmet S. Aydın’ın muhtelif eserlerinden hareketle ve hakkında yapılan diğer çalışmalardan yola çıkarak Aydın’ın din felsefesi ile ilgili fikirlerinin ve bu fikirlerin arka planındaki temel ilkelerin tespit edilerek din felsefesi anlayışının ortaya konulması amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi içerisinde yer alan kuramsal araştırma deseni tercih edilmiştir. Veriler oluşturulurken, Mehmet S. Aydın’ın Din Felsefesi, Tanrı-Âlem İlişkisi, İslam Felsefesi Yazıları isimli eserleri temel kaynak olarak tercih edilmiş ve literatürdeki muhtelif çalışmalardan da yararlanılmıştır. Bu eserlerden hareketle düşünürün din felsefesi ile ilgili fikir ve terminolojisi çıkarılıp problem odaklı bir şekilde tasnif edilmesi amacıyla doküman analizi yöntemi tercih edilmiştir. Sonuç olarak; Din felsefecisinin temelde yapmak istediği aslında ilahiyat alanı ile sosyal bilimler alanı arasında bir köprü kurup, bilgi alışverişi yapmaya olanak sağlamanın yanı sıra dinin ve bilimin ortaya koyduğu bilgiler arasında uzlaşım sağlayarak bilginin bütünlüğünü göstermeye çalışmaktır. Dinin, hayatın her alanıyla ilgili olduğunu düşünen Aydın; “şu veya bu aydın olabilmek için kendi dinî ve ahlâkî değerlerini, kendi tarihî değerlerini inkâr etmek gerekmediğini” belirtmektedir. Bu da dinî, kültürel değerleri öğrenerek, benimseyerek en önemlisi de bütün bunları yaşama geçirerek gerçekleşecektir. “Kur’an insanını” yani hakikî dindarı, ferdi ve içtimai benliği içinde yeniden hayat sahnesine çıkarma fikri Aydın’ın temel gayesi olmuştur.

Meşruiyet herhangi bir düşünce, tutum ve icraatı yasal gösterme ve toplum tarafından kabul edilir hâle getirme çabasıdır. Meşruiyet, siyasal iktidarların varlık sebebi ve devam etmesinin güvencesi, eylemlerinin birey ve toplum nezdinde kabul görüp uyulmasının yegâne dayanağıdır. Bu bakımdan siyaset, devlet, iktidar ve egemenliğin söz konusu olduğu alanlar aynı zamanda meşruiyet alanları olduğundan İslam tarihi araştırmaları açısından Emevîler’in toplum gözünde meşruiyetini sağlamlaştırmak amacı ile kullandıkları argümanların tespit edilmesi önem arz etmektedir. Emevîler’in yaşadığı meşruiyet sorunu hakkında spesifik bir çalışma bulunmamaktadır. İslam tarihinde birçok iktidarın meşruiyetlerini sağlamlaştırmak için dinî argümanları kullanması söz konusu olmakla birlikte Emevîler’in bu konuda ilk olması ve daha sonra birçok iktidar tarafından taklit edilmesi İslam tarihi için önemli bir dönüm noktasıdır. Çalışmamızda spesifik olarak Emevîler’in kuruluş şekli, başka bir ifade ile hilafeti ele geçirme şekli sebebiyle yaşadığı dinî-siyasi meşruiyet ve söz konusu meşruiyet problemini aşmak için başvurduğu özellikle âyet ve hadisleri kendilerine dayanak olarak kullanmaları, Hz. Peygamber’e yakınlıklarını vurgulamaları gibi yöntemler ele alınacaktır. Amacımız, adı geçen devletin yaşadığı dinî-siyasi meşruiyeti aşmak için başvurduğu yolları ve bu konuda amacına ulaşıp ulaşmadığını tespit etmektir. Araştırmamızda yöntem olarak ise İlk dönem İslam tarihinde yazılan genel İslam tarihi ve siyasetnâme türü kaynaklarının yanı sıra hadis kitaplarına başvurulmuştur. Emevîler, kendilerinden önce gelen Dört Halîfe Dönemi’nden farklı olarak hilafeti seçim/şura ile değil siyasi hilelere dahi başvurarak ele geçirmeye çalışmışlardır. Bu süreçte yaşanan hakem olayı, Sıffin Savaşı İslam tarihi açısından hâla tartışılagelen meselelerdir. Hilafetin bu karışıklıklar sonrasında el değiştirmesi dönemin ulemasının yanı sıra toplumun diğer kesimleri tarafından da sürekli eleştirildi ve söz konusu yönetim dinî-siyasi açıdan itaate layık görülmedi. Dönemin yöneticileri ise hilafeti ele geçirmek için verilen mücadeleyi ve hilafeti ele geçirme şeklinin kader olduğunu iddia ederek bu dinî argümanla iktidarlarını kabul ettirmeye çalışmışlardır. Örneğin Hz. Peygamber sonrasında halife seçilen Hz. Ebubekir'e Allah'ın halifesi anlamında "Halifetullah" denilmiş ancak o Müslümanları uyararak kendisine "Halifetu Resûlillah" denilmesini istemiştir. Emevîler’de ise halifeler için "Emînullah (Allah’ın emin olduğu kimse) ve Halîfetullâh (Allah’ın halifesi) gibi sıfatların kullanıldığını görmekteyiz. Birtakım uygulamalar ve söylemler üzerinden hilafetlerini güçlendirmeye çalışmışlardır. Sadece kullandıkları sıfat itibari ile değil hac emirliği görevini kendileri ya da ailenden birinin üstlenmesi, camilerde göstermelik ve şekli biat törenleri düzenlemeleri vb. uygulamalar ile halifelerin dinî kimliklerini siyasi alanda aktif tuttukları anlaşılmaktadır. Emevîler’in temel meşruiyet sorunu İslam tarihinde ilk olarak “din için iktidar” anlayışı yerine “iktidar için din” anlayışını benimsenmiş olmalarından kaynaklanmaktadır.

Kişilik, insanın doğuştan getirdiği özelliklerle dış dünya ile etkileşime başladığı andan itibaren ortaya koyduğu tutum ve davranışlar bütünüdür. Bu tutum ve davranışların tutarlılığı insanın aklıyla sağlamlaştırdığı iradesi ile mümkündür. İnsanın akıl yetisi doğuştan getirdiği özellikleri barındırsa da çevreyle etkileşime geçtiği andan itibaren bunu kullanma şekli davranışlarının iradi olup olmadığını ortaya koyar. Hem içsel hem de dışsal olgu olan din bu özelliği gereği insanın davranışlarının iradi olmasına etki eden faktörlerden biridir. Bu nedenle din insanın kişilik inşasına da yardımcı olur. Dinin bu yardımcı rolü özellikle insanın çocukluk ve ergenlik dönemlerinde etkilidir. İlerleyen dönemlerinde ise kriz anlarında etkinliği ortaya çıkar. Cinsiyetlerin krizleri, din faktörü yardımıyla yönetimleri farklılık gösterir. Kadının kişilik inşasında ve kriz anlarında dinden yararlanmasının etkinliği araştırılması gereken bir konudur. Kişiliğin inşasına ilişkin literatür çalışmalarında cinsiyet üzerinden yapılan araştırmalarda, özel bir şahıs üzerinden kadın değerlendirilmesi ile karşılaşılmadı. Bu konuda eksik kalan alana katkı sağlamak amacıyla olumlu kontrolcü güç olarak dinin kişilik inşasındaki etkileri kadın üzerinden değerlendirildi. Kadının ruhsal dünyasında dini faktörlerin etkinliği daha fazladır. Kadın mizacının erkek mizacına göre daha yumuşak olması bu duruma etkendir. Bu yumuşak mizaç dezavantaj gibi görünse de samimi teslimiyeti doğurur. Bu teslimiyet bütüncül kişilik inşasının ekşi mayasıdır. Hayatı farklı dinlerin etkisinde dönemler barındıran Bezmialem Valide Sultan bu bağlamda ele alındı. Kişiliği inşa süreci araştırıldı. Çocukluk ve ergenlik dönemine etki eden farklı inançlar, farklı kültürel yapılar değerlendirildi. Hayatı boyunca edindiği kimliklerle kişiliğini bütüncül bir yapıya ulaştırması üzerinde duruldu. Özellikle din etkisiyle yaptığı hayır faaliyetleri ele alınarak inceleme yapıldı. Bezmialem Valide Sultan’ın bu faaliyetlerinden örnekler seçildi. Bu örnek faaliyetlerden bir kısmı; Vakıf Gureba Hastanesi, Darülmaarif, Dolmabahçe Camii, Galata Köprüsü ve Terkos Gölü’dür. Din kaynaklı hayırseverlik duygusu ile toplumun her kesimine dini olgu olan vakıf müessesesi ile ulaşması üzerinden kişiliğini inşası bilimsel açıdan değerlendirildi. Çalışmada nitel araştırma yöntemi olan dokümanların incelenmesi tekniği kullanıldı. Konuyla ilgili birincil ve ikincil el kaynakların incelemesi yapıldı. Bezmialem Valide Sultan’ın kişiliğini inşasında; dinin etkisinin olumlu olduğu görüldü. Kişilik inşasında din merkeze alındığında sonuçların tutarlı ve kalıcı olduğu Bezmialem Valide Sultan’ın yaptırdığı hayır vakıflarıyla tespit edildi. Kişilik inşasında kadında, dinin etkisinin pozitif yönde olduğu sonucuna varıldı.

Kazakistan, Çarlık Rusya sonrası Sovyetlerin istilasına maruz kalmıştır. Bu durum İslam’ın Kazakistan’daki varlığını olumsuz etkilemiştir. Sovyetlerin baskıcı politikaları Müslümanları bu coğrafyada kıskaç altına almıştır. 1990 yılında Sovyet rejiminin yıkılması ile yeni bir aşamaya geçilmiş ve Kazakistan’daki Müslümanlar açısından yeni bir dönem başlamıştır. Bu bildiride, bağımsızlık sonrası Kazakistan Müslümanlarının dini hayatı, Kazakistan Müslümanlarının resmî temsilcisi olarak kabule edilen Kazakistan Müslümanları Dini Başkanlığının (KMDB) dini hizmetleri bağlamında incelenmiştir. Konunun rahat anlaşılması amacıyla bu kurum çalışmada Kazakistan Diyanet İşleri Başkanlığı olarak anılacak veya kısaltma olarak KMDB ifadesi kullanılacaktır. Kurum, Kazakistan’da, üniversite de dahil olmak üzere medreselere ve camilere sahip olarak bu alanlarda riyaset hizmetini yürütmektedir. Amacı İslam dininin hem hizmetlerini hem de İslam’a dair davet ve irşat hizmetlerini ifa etmektedir. Söz konusu hizmetleri ifa edebilmesi için de devlet nezdinde akredite olmuş ve tanınmıştır. Kazakistan Diyanet İşleri Başkanlığının Müslümanlara yönelik din hizmetlerinin ifası yanında Müslümanlara karşı gerek toplumsal gerekse siyasi operasyonların da karşısında durmaya gayret etmektedir. Bu operasyonlardan biri de Müslümanların İslam’dan uzaklaşarak eski Türk gelenekleri üzere kurulmuş dini ritüellere dönmesi için ortaya konan çabalardır. Kazakistan’da çok fazla sayıda Ruslaştırılmış kazak bulunmaktadır. Bu çabaların hedefinde onlar vardır. Bu gayretlerin bir uzantısı olarak Sovyetler döneminde binlerle ifade edilen din âlimi öldürülmüştür. Dini alandaki yazılı müktesebat yok edilmiştir. Bugün de Müslüman toplumun dini yönden kontrol altında tutulması bir devlet politikası olarak varlığını devam ettirmektedir. Her şeye rağmen Kazakistan’da İslam ve Müslümanlık gün geçtikçe kurumsallaşma ve yerleşik hâle gelme süreçlerini tamamlamaktadır. Günün şartlarına göre Kazakistan Diyanet İşleri Başkanlığı din hizmetlerini TV ve radyo gibi kanallar yanında sosyal medya olarak ifade edilen mecralarda da sürdürmektedir. Hanefî geleneği üzere dinî yapılanma ve dinî konuların sunumu bir tercih olarak ön plandadır. Türkçe, Arapça ve Rusça yayınlar dikkat çekici bir seviyeye ulaşmıştır. Kazakistan halkı İslam’a ve tarihten devşirdikleri dinî sorumluluklara bağlı kalma iradesi içinde olduğu hissedilmektedir.

This article studies some Turkish novels written in Armenian letters before the first Turkish novels in Arabic letters were published in order to examine the far-reaching social effects of Westernization/modernization. Close readings of Akabi Hikâyesi (1851), Karnig, Gülünya ve Dikran'nın Dehşetlu Vefatleri Hikâyesi (1862) and Bir Sefil Zevce (1868) demonstrate how Westernization/modernization affected the institution of religion and how this is reflected in literary texts. This study also examines how this issue was handled in the first novels written by Muslim Ottoman writers and the two sets of novels are compared in this respect. In both sets of novels, the change originated from the West. Modernism began earlier in Armenian society, which had strong ties to the Western world. In the Armenian community, where the sectarian divisions were much sharper, the change led to a conflict between the church and the proponents of modernization. Armenian writers dealt with this conflict in their texts. In the Muslim Ottoman society, these effects began a little later. The religious institution was affected by this, but this effect was often not mentioned or simply ignored in the texts. In the said texts, not much reference is made to the existence of this institution, and it is defended or reckoned with in a limited manner. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Islamic Research / İslâmi Araştırmalar Dergisi is the property of Turkey Economical & Cultural Solidarity (TEK-DAV) Foundation and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Islamic Research / İslâmi Araştırmalar Dergisi is the property of Turkey Economical & Cultural Solidarity (TEK-DAV) Foundation and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Nisar: Journal of Religious Studies / Dini Tetkikler Dergisi is the property of NISAR and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)