Search

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Bu çalışma; ruh ve nefs kavramlarının anlamlarını; gerek Kur'an gerekse Buhari'de yer alan hadisleri tarayarak tespit etmek; ortaya çıkan sonucu psikolojik veriler çerçevesinde değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.Kur'an ayetlerinde; ilahi nefha anlamıyla ruhun, olumsuz çağrışımları olmayan bir kullanıma sahip olduğu; var olan olumsuz çağrışımların ise; ruh ve nefsin hadis kaynaklı eşanlamlı kullanımından kaynaklandığı; ilahi nefha anlamıyla ruhun sübjektif ve ferdi olmayan canlılık enerjisi olarak Cebrail ve ilahi vahiy anlamıyla ruha müheyya kılınma anlamına geldiği görülmüş; ortaya çıkan bu sonucun ise psikanalist ekol marifetiyle olumsuzluklardan arındırılan duygusal bilinçaltı ve sosyal bilişsel teorisyenler marifetiyle ortaya konan rasyonel bilinçaltı anlayışı veya Assagioli'nin üst bilinçdışı yaklaşımıyla örtüştüğü; Cebrail ve ilahi vahiy anlamıyla ruhun ise sezgi, ilham, sezgi ve ilham yoluyla kozmik zekâdan bilgi alma, ışık hızında veya ışık hızından daha hızlı bilinçli belleklerin varlığı merkezli değerlendirmeler ile paralellik arz ettiği tespit edilmiştir.Varlığı ruhun varlığına bağlı nefsin ise; ben idrakine sahip bilinçli zat anlamına geldiği; ruh-beden bütünlüğü ile bilinçli özneyi ifade eden psikolojik bir kavram; insan kompleksindeki olumlu veya olumsuz bir çok özelliği ile teklifin muhatabı olarak sorumlu olan; ölüm sonrası süreçte sorgulanacak, varlığını devam ettirecek olan yegâne unsur olduğu tespit edilmiş; psikoloji biliminin bilinç, davranış, olumlu ve olumsuz anlamıyla bilinçaltı konularıyla ilintili olduğu görülmüş; biopsikososyal bir varlık olarak; biyolojik anlamda kalıtsallığın, psikososyal anlamda geçmiş deneyim ve davranışların etkisi altında şekillenmiş bir varlık olsa da; bulunduğu hale mahkum olmayan, davranışçı veya psikanalist yaklaşımın determinist bakışının ötesinde; sınırları zorlayarak kendini aşabilen, ruhtan daha geniş anlam çerçevesine sahip bir varlık olduğu anlaşılmıştır. This study; has been conducted for detecting the meanings of the spirit and the soul concepts by scanning both of the Kur'an and Bukhari's hadith and the result which occurred to evaluate in the framework of the psychological datas.İn the Qur?an verses; the spirit with in terms divine nefha; has usage don?t have negative connotations; whereas the negative connotations are substantial; caused by synonym usage of the spirit and the soul from the hadith source; the spirit with in terms divine nefha as the viability energy non subjektive and individual was seen the meaning of the prepare in terms Gabriel and divine revelation.the outcome which emerged overlaps with the emotional subconscious which purged from the negativeness by psychoanalyst school and the understanding of the rational subconscious which set forth by social cognitive theorists or Assagioli?s top unconscious approach; as fort he spirit in terms Gabriel and divine revelation presents paralellism with centered assessments ıntuition, ınspration, get the information from the cosmic intelligence via intuition and inspiration, the existence of the concious memories in the light-speed or faster than light speed have been determined.As for the soul which the presence of this soul dependent on the presence of the spirit; conscious people who has myself perception, a psychological concept expressed and indicate to conscious subject with the spirit-body unity, responsible as a partner of the proposal with various positive or negative qualities in the human complex, that have been determined as the only element which will be questioned after-death process and will continue it?s presence; was seen associated with the subconscious issues of the science of psychology in terms consciousness, behavior, positive and negative. As a biopsychosocial asset; even if shaped under the influence of the heritability in the sence of biological, past experiences and behaviors in the sence of psychosocial; not becoming a prisoner within the conditions, beyond of the behavioral or psychoanalyst approach?s determinist wievs, be able to transcend itself by pushing boundaries, an asset has a wider context from the spirit is understood.

Gazali bilgi meselsini teorik ve pratik düzlemde ele almıştır. O, hemen hemen bütün eserlerinde muhtevaları farklı da olsa bu konu üzerinde durmuş ve çeşitli açıklamalarda bulunmuştur. Bu çalışma giriş ve iki bölümden meydana gelmektedir. Giriş kısmında düşünce tarihinde bilgiyi ve bilginin kaynağı konusunda ortaya çıkan görüşler ele alınmıştır. Birinci bölümde bilgi denildiğinde genel olarak ne ifade edildiği, Gazali'de bilgi ve bilginin imkânı konuları üzerinde durulmuştur. Çalışmanın önemli bir kısmını teşkil eden bilgi kaynakları ve aralarındaki ilişki bu bölümde incelenmiştir. Burada ilk önce duyular, kısımları ve bunlar arasındaki ilişki konu edilmiştir. Daha sonra bir bilgi kaynağı olarak aklın hem bilgi sürecindeki fonksiyonu, alanı hem de duyu, tecrübe ve dinle olan ilişkisinin çerçevesi incelenmiştir. Son olarak ta kalp bir bilgi kaynağı olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde öncelikle bilgi çeşitleri, sırasıyla duyu, tecrübe, akıl ve kalp bilgisi üzerinde durulmuştur. Daha sonra ise bu bilgilerin tek tek değeri meselesi incelemiştir. Sonuç olarak bilgi meselesi Gazali düşünce sisteminde çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü o, düşünce ve inanç sistemini sağlam ve güvenilir bir bilgi üzerine kurmayı amaçlamıştır., Imam Al Ghazali has discussed knowledge issue in theoretical and practical level. He, in His almost all works, has laid stress on this issue though their contents are different, and has made different explanations. Our work has been consisted of an introduction chapter and two main chapters. In the introduction chapter; it has been discussed opinions about knowledge in the history of thinking and the source of knowledge. In the first chapter; it has been urged upon what knowledge means in general and upon the issues of knowledge and capability of knowledge at Imam Al Ghazali. Knowledge sources and relation between them, which constitute a more important part of the Work, have been examined in this chapter. Then, it has been discussed both the function and the place of intelligence in knowledge process as a knowledge source, and examined its relation with sense, experience and religion. At last, the heart, as a knowledge source, has been evaluated. In the second chapter, firstly; it has been emphasized kinds of knowledge. These are, in turn; the knowledge of sense, experience, intelligence and heart. And then, it has been analyzed, one by one, the value issue of these knowledge. As a consequence, knowledge issue, in the thinking system of Imam Al Ghazali, has a more important value. Because, He has aimed for setting His system of opinion and belief on a strong and reliable knowledge.

Sufilerin kanaatlerine göre insan kendisinde beş tane 'mutlak' olan unsuru barındırır. Letaif-i hamse diye isimlendirilen bu unsurlar insan bedenine yerleştiril-miştir. Bunlar şöyle ifade edilirler: Kalp, göğsün sol tarafında bulunan ve yeri he-men hemen bildiğimiz kalbin yeridir. Ruh, kalbin tam karşısında ve göğsün sağ ta-rafındadır. Sırr, daha yüksek bir şuurun ilk aşamasıdır. Orijinal bir terim olan sır, derunî şuur olarak da isimlendirilir. Hafî, gizli sözlük anlamının yanı sıra, derin gizli-lik anlamını taşır. Ahfâ, mahalli beyindir. İşleyiş alanı olan beyin ve kalp arasında görev yapar. En gizli anlamına gelir. Bu çalışmamızda mutasavvıfların letâif-i ruha-niyye ile ilgili fikirlerini ana hatlarıyla vermeye çalıştık.In Mystical Terminology the Five Subtleties (Lataif-I Rouhiyya)The human being is stated, in Sufi presentation to contain five elements of the absolute. These five subtleties (Lataif-i Khamsa/ lataif-i rouhiyya) are located in the body. They are named as follows: Heart center, on the left side, whose 'field' is approximately where the heart is called Qalb. Spirit, on the right side, opposite heart center. This is known as Rouh, sometimes translated as the soul center. Se-cret, the first stage of higher consciousness. The original term is Sırr, which has been called 'inner consciousness.' Mysterious, its name is Khafi, which carries the connotation of deep secrecy. The deeply hidden, which is resident in the brain and whose 'field' of operation may move between the brain and the center of the chest. Their technical name is Akhfa, which stands for 'most hidden. In this our work, we have studied opinions of sufis related to lataif-i rouhaniya with main lines.https://www.marife.org/marife/article/view/487, Atıf / Cite as: Çelik, İsa. "Tasavvuf Terminolojisinde Letâif-i Ruhaniyye". Marife 9/2 (2009): 83-116. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344056., {"references":["A. J. Arberry, Sûfism (An Account of the Mystic of Islam), Second Impression, George Allen Unwin Ltd., London, 1956.","Abdulkerim b. İbrahim el-Cîlî, el-İnsânu'l-Kamil fî Ma'rifeti'l-Evâhiri ve'l-Evâil, Matbaatu Muhammed Ali Sabîh, Mısır, 1383/1963.","Abdulkerîm Kuşeyrî, er-Risâletü'l-Kuşeyriyye, Tahkîk: Abdülhalim Mahmûd‑Mahmûd b. eş‑Şerif, Dâru'l‑ Kütübi'l‑Hadîs, I‑II, Basım yeri ve tarihi yok.","Abdulkerîm Kuşeyrî, Risale-i Kuşeyrî, çev. Ali Arslan, 2.bs., Arslan Yay., İstanbul 1980.","Abdulkerîm Kuşeyrî, Tasavvuf İlmine Dair: Kuşeyrî Risalesi, çev. Süleyman Uludağ, Dergah Yay., İstanbul 1978.","Abdurrahman-i Taği-Muhammed Ziyâuddîn, İşaretler, 3.bs., Umran Yay., Ankara 1995.","Abdülkâdir Geylânî, el-Fethu'r-Rabbânî ve'l-Feyzu'r-Rahmânî, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1403/1983.","Abdülkâdir Geylânî, Sırru'l-Esrâr, çev. Abdülkadir Akçiçek, Bahar Yay., İstanbul 1996.","Abdülmün'im el-Hıfnî, Mu'cemu Mustalahâti's-Sûfiyye, Dâru'l-Mesîre, Beyrut 1405/1987.","Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfü'l‑Hafâ ve Müzîlü'l‑İlbâs ammâ 'şteherâ mine'l-Ehâdîsi alâ Elsineti'n‑Nâs, 4. bs., Müessesetü'r‑Risâle, Beyrut, 1405.","Ahmed b. Abdülahad el-Fârûkî es-Serhendî İmam‑ı Rabbânî, el-Mektûbât, I-III, Demir Kitabevi, İstanbul 1963.","Ahmed Ziyâüddîn Gümüşhanevî, Câmiü'l-Usûl Velîler ve Tarîkatlarda Usûl, çev. Rahmi Serin, Pamuk Yayınları, İstanbul 1979.","Ahmed Ziyâüddîn Gümüşhanevî, Câmiü'l-Usûl, Basım yeri ve yılı yok.","Akay, Hasan, İslâmî Terimler Sözlüğü, 2.bs., İşaret Yay., İstanbul 1995.","Ali b. Osman el-Hucvirî, Keşfü'l-Mahcûb, İngilizce'den Arapça'ya tercüme, İsmaîl Mâzî Ebu'l‑Ğarâim, Tahkîk: İbrahim Düsûkî, Dâru't‑Turâsi'l‑Arabî, Kahire, 1974.","Annemarie Schimmel, Tasavvufun Boyutları, Kırkambar Yay., İstanbul 2000.","Atik, M. Kemâl, \"Nefis\", İslâmî Kavramlar, Sema Yazar Gençlik Vakfı Yay., Ankara, 1997.","Aynî, Mehmed Ali, İslâm Tasavvuf Tarihi, Sad., H. R. Yananlı, Akabe Yay., İstanbul 1985.","Aytekin, Ülker, Sarı Abdullah Efendi ve Mesnevî-i Şerif Şerhi, (Basılmamış Doktora Tezi, MÜSBE.), İstanbul 2002.","Azizüddin Nesefî, İnsân-ı Kâmil: Tasavvufta İnsan Meselesi, Haz. Mehmet Kanar, Dergâh Yayınları, İstanbul 1990.","Bolay, Süleyman Hayri, \"Akıl\", DİA., II, 238, ss.238-242.","Cebecioğlu, Ethem, \"Nefs\", İslâm, (Haziran 1994), Sayı: 130, s.54.","Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber Yay., Ankara, 1997.","Çetin, İsmail, Mufassal Medeni Ahlak, Dilara Yay., Isparta 1993.","Dâvûd el-Kayserî, Matlau Husûsi'l-Kilem fî Meânî Fusûsi'l-Hikem, Dâru'l-Hilâfeti'l-Bahire, İstanbul 1299.","Dâvûd el-Kayserî, Mukaddemât, çev. Hasan Şahin, Turan Koç, Seyfullah Sevim, Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay., Kayseri, 1997.","Develioğlu, Abdullah, Gülzâr-ı Sofiyye (Kaside-i Tâiyye Şerhi), Ahmed Said Mat., İstanbul 1961.","Ebû Hafs Şihabüddin Ömer es-Sühreverdi, Avârifu'l‑Maârif, Dâru'l‑Kütübi'l-Arabî, Beyrut, 1983.","Ebû Hafs Şihabüddin Ömer es-Sühreverdi, Avârifu'l‑Maârif, Tasavvufun Esasları: Âvârifü'l-Maârif Tercümesi, Haz., H. Kâmil Yılmaz-İrfan Gündüz, Erkam Yay., İstanbul 1993.","Ebû Hâmid Muhammed Gazzâlî, İhyâu Ulûmi'd‑Dîn, , Dâru'l-Ma'rife, Beyrut, ts.","Ebû Hâmid Muhammed Gazzâlî, İhyâu Ulûmi'd‑Dîn: el-İmlâ fî İşkâlâti'l-İhyâ, I‑V, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut, ts.","Ebû Muhammed Rûzbihân el-Baklî eş-Şîrâzî, Kitâbu Meşrabi'l-Ervâh el-Meşhûr be Hezâr u Yek Makâm, Tashih, Nazif Muharrem Hoca, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1974.","Ebu'l‑Alâ Afîfî, Tasavvuf (İslâm'da Manevi Devrim), çev. H. İbrahim Kaçar-Murat Sülün, Risale Yay., İstanbul 1996.","Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dinî Kur'ân Dili, I-X, Eser Neşriyât, İstanbul 1979.","Esad Sahib, Mektûbat-ı Mevlânâ Hâlid, haz. Dilaver Selvi-Kemal Yıldız, Umran Yay., İstanbul 1993.","Evelyn Underhill, Mysticism (A Study in the Nature and Development of Man's Spiritual Conciousness), Methuen Co. Ltd., London, 1957.","Fahruddin er-Râzî, et-Tefsîru'l-Kebîr, 3.bs., Dâru İhyâi't-Turâsi'l-Arabî, Beyrut, ts.","Frager, Robert, Sûfî Psikolojisinde Gelişim Denge ve Uyum: Kalp Nefs ve Ruh, çev. İbrahim Kapaklıkaya, Gelenek Yayıncılık, İstanbul 2004.","Furat, Ahmed Subhi, \"Ebû'l-Huseyn en-Nurî ve Makamatü'l-Kulûb Adlı Risalesi\", İslâm Tedkikleri Enstitüsü Dergisi, Cilt: VII, Cüz: 1-2, Yıl: 1978, ss.340-355.","Gölpınarlı, Abdülbaki, Yunus Emre ve Tasavvuf, 2.bs., İnkılap Kitabevi, İstanbul 1992.","Gündüz, İrfan, Gümüşhânevî Ahmed Ziyâüddîn, Seha Neşriyât, İstanbul 1984.","Hâce Yusuf-i Hemedanî, Rutbetü'l-Hayat: Hayat Nedir, çev. Necdet Tosun, İnsan Yay., İstanbul 1998.","Hâkim Tirmizî, Beyânü'l-Fark Beyne's-Sadr ve'l-Kalb ve'l-Fuâd ve'l-Lüb, Kahire 1958.","Hançerlioğlu, Orhan, Felsefe Ansiklopedisi Kavramlar ve Akımlar, Remzi Kitabevi, İstanbul 1977.","Hasan eş-Şarkavî, Mu'cemu Elfâzi's-Sûfîyye, Müessesetü Muhtâr, Kahire, 1987.","Hâce Yusuf-i Hemedanî, Rutbetü'l-Hayat: Hayat Nedir, çev. Necdet Tosun, İnsan Yay., İstanbul 1998.","http://dergi.altinoluk.com/makale_detay.php?makale_no=d200s026m1&dergi_sayi=200.","http://www.hermetics.org/ chakra. html; Yazan: El Collie, Çakralar, çev. Kemal Menemencioğlu.","Hüseyin b. İbn Yemîn, Mir'ât'ül-Bedâyi', Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Veliyyüddîn, nr.3229.","Hüseyin b. Muhammed Rağıb el-İsfehanî, el-Müfredât fi Ğarîbi'l-Kur'ân, Dâru Kahraman, İstanbul 1986.","Idries Shah, A Performed Scorpion: The Way to the Way, Third Impression, The Octagon Press, London, 1990."]}

Bu makalede, Abdülganî Nablusî'nin İnsan'ı konu edinen "Bezlü'l-İhsân fî Tahkîki Ma'nâ'l-İnsân" adlı yazma risâlesi, edisyon-kritik edilerek sağlam bir metin inşâ edilmiş ve ardından Arapça'dan Türkçe'ye tercüme edilmiştir. Çalışmada, kütüphane raflarında saklı-duran bu kısa risaleyi oralardan alıp bilim adamlarının nazarına sunmak amaçlanmıştır.An Investigation Concerning Human Meaning: Abd al-Ghani al-NablusiIn this study, firstly, Abd al-Ghani al-Nablusi's most important and uniquie manuscript so-called Bazl al-ihsan fi tahqîqi mana'l-insân is edited, critiqued re-viewed, annoted and translated from Arabic into Turkish. It is aimed in this study to bring out like hidden and short booklet from the shelf of the library and submit it to the eyes and minds of scholars.https://www.marife.org/marife/article/view/473, Atıf / Cite as: Toprak, Mehmet Sait. "'İnsan'ın Anlamı Üzerine Bir Araştırma': Abdülganî En-Nablûsî". Marife 9/1 (2009): 99-129. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344043., {"references":["Alûsî, Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdullah, Rûhu'l-Me'ânî fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-'Azîm ve Seb'i'l-Mesânî.","Aristoteles, Kitâbü'n-Nesf (çev. Ahmed Fu'âd el-Ehvânî), Dârü İhyâi'l- Kütübi'l-Arabiyyeti, (Birinci baskı), Kâhire, 1949.","Aristoteles, Ruh Üzerine (Çev. Zeki Özcan: sözkonusu çeviri, Fransızca'dan Türkçe'ye yapılmıştır), Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., (İkinci baskı), Bursa 2001.","Bakri Alâ al-Din, Abdalganî al-Nabulusî (1143/1731): Oeuvre, vie et doctrine, (doktora tezi), I-II, Paris Üniversitesi, Paris 1985.","Bekrî Alâaddin, Abdulganî en-Nablusî, II, 74; a.mlf., Bir Çağın Öncüsü Abdülgani Nablusî: Hayatı ve Fikirleri (Trc.Veysel Uysal), İnsan Yayınları, İstanbul 1995.","Berkâvî, Züheyr Halil, 'Abdulganî en-Nablusî ve Tasavvufuhû, Ammân 2003.","Beyzavî, Envârü't-Tenzîl ve Esrârü't-Te'vîl, .","Brockelmann, Carl,\"Abdülganî\", MEB. İ.A., I-66-67.","Buber, Martin, Between Man and Man (Almanca'dan çev. Ronald Gregor Smith. Orijinal adı: \"Was ist der Mench?\"), Macmillan Company, İngiltere 1947.","Cassirer Ernest, İnsan Üstüne Bir Deneme (çev. Necla Arat), Remzi Kitabevi, İstanbul 1980, (Birinci basım).","Cihan, Ahmet Kamil, Abdulganî Nablusî'nin Hayatı ve Kelâmî Görüşleri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Kayseri, 1988.","Çiftçi, Adil, Fazlur Rahman İle İslam'ı Yeniden Düşünmek, Kitâbiyât, Ankara 2000.","Dalkılıç, Mehmet, İslam Mezheplerinde Rûh, İz Yayıncılık, İstanbul 2004.","Eflatun, Birinci Alkibiades, Büyük Klasikler I, (çev. İrfan Şahinbaş), Hürriyet Yayınları, İstanbul, Nisan 1973.","Farabî, el-Medînetü'l-Fâzıla, (çev. Nafiz Danışman), Maarif Basımevi, Şark-İslam Klasikleri:35, İstanbul 1956.","Fazlur Rahman, Ana Konularıyla Kur'ân (Çev. Alpaslan Açıkgenç) Fecr Yayınevi, Ankara 1993.","Fergalî, Ali Ma'bed, 'Abdulganî en-Nablusî: Hayâtühû ve Ârâ'üh, Kâhire, 1426/2005.","Gusdorf, Georges, İnsan ve Tanrı (çev. Zeki Özcan), Alfa Basım-Yayın Dağıtım Ltd., İstanbul 2000.","Hamidullah, Muhammed, İslam Peygamberi (çev. Salih Tuğ), İrfan Yayıncılık (beşinci baskı), İstanbul 1991.","Işık, Aydın, Bir Felsefî Problem Olarak Vahiy ve Mucize, Elis Yayınları, Ankara 2006.","İbn Arabî-Ahmed Avni Konuk, Tedbîrât-ı İlâhiyye Tercüme ve Şerhi (haz. Mustafa Tahralı), İz Yayıncılık, İstanbul 2004, (3. Baskı).","Kam, Ferid-Aynî, M. Ali, İbn Arabi'de Varlık Düşüncesi, (Haz. Mustafa Kara), İnsan Yayınları, İstanbul 1992.","Kardec, Allan, The Spirits' Book (çev. Anna Blackwell: Portekizce'den İngilizce'ye), Breziyla 1996.","Khalidi, W.A.S., \"Abd al-Ghani\", EI2, I, 60 (İngilizce).","Kutluer, İlhan, \"İnsân\", TDV. İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2000, XX, s. 320-323.","Macit, Nadim, Eylem-Değişim İlişkisinin Teolojik Yorumu, Etüt Yayınları, Samsun 2000.","Mert, Muhit, İnsan Nedir? İnsanın Tanımlanmasına Dair Kelamî Bir Yaklaşım, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2004.","Mirandelo, Pico Della, İnsanın Değeri Üzerine Söylev: Ya da Rönesansın Manifestosu (Çev.Levent Özşar), Biblos Kitabevi Yayınları, İstanbul 2006, (Birinci basım).","Münâvî, Abdurrauf, Feyzü'l-Kadîr, IV, 238, nu: 4956.","Nablusî Abdülganî, Bezlü'l-İhsân fî Tahkîki Ma'nâ'l-İnsân, Süleymaniye Kütüphânesi/Halet Efendi Bölümü, Dem. nu: 759, vr. 296a-300b.","Nablusî Abdülganî, Gazi-Hüsrev Begova Biblioteka Sareyova/Halil Efendi Bölümü, vr. 310-313, Dem. nu: 3357/34.","Nablusî Abdülganî, İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi/Arapça Bölümü, Dem. nu: 3767.","Nablusî Abdülganî, Kayseri Râşid Efendi Kütüphânesi, Dem. nu: 611 vr. 206b-209b .","Nefrâvî, Ahmed b. Gunaym b. Sâlim, el-Fevâkihu'd-Devvânî 'alâ risâleti İbn Ebî Zeyd el-Kayravânî (tahk. Rızâ Ferhat), Mektebetü Sakâfeti'd-Diniyye, .","Özel, Ahmet, \"Nablusî, Abdülgani\", TDV.İA., İstanbul 2006.","Razî, Fahreddin, İslâm İnsancının Ana Konuları/Meâlimu Usûliddin, (çev.Nadim Macit), Erzurum 1996.","Salah Muhammed Ebû'l-Hâc, et-Tetimmetü'l-Celiyye amlf. et-Tuhfetü'l-Bedî'e bi-Ahbâri Sadri'ş-Şerîa, .","Schlegell, Barbara Rosenow von, Sufism in the Ottoman Arab world: Shaykh 'Abd al-Ghani al-Nabulusi (d. 1143/1731) [=Osmanlı Dönemi İslam Coğrafyasında Tasavvuf: Abdülganî en-Nablusî Örneği (ö.1143/1731)], (Doktora Tezi), University of California, Berkeley, 1997.","Şehristanî, Kitâbü'l-Milel ve'n-Nihal, Mektebetü'l-Anglo el-Mısriyye, Kâhire trz.","Vico, Giambattista, Yeni Bilim (çev. Sema Önal), Doğu-Batı Yayınları, Ankara 2007.","Weiss, Dennis M., Interpreting Man, The Davies Group Publishers, Amerika, 2002.","Winter, M.. \"A Seventeenth-Century Arabic Panegyric of the Ottoman Dynasty\", Asian and African Studies 13.2 (1979), s. 130-156.","Wolfson, H. Austryn, Kelam Felsefeleri: Müslüman-Hıristiyan-Yahudi Kelâmı, (çev. Kasım Turhan), Kitabevi, İstanbul 2001."]}

Gülten Akın şiiri işkence gibi sosyal sorunlarla yakından ilişkilidir. Onun Oğlunu Soran Kadının Şiiri ve Şifahi adlı şiirleri, şiirin işkenceye karşı nasıl bir direnme stratejisi olarak kullanılabileceğini gösteren işlevsel örneklerdir. Öte yandan, bu şiirler yalnızca birer ağıt değil, aynı zamanda işkence eyleminin çıkmazlarını gösteren birer ahlaki manifestodur. Dolayısıyla, bu şiirler J.M. Coetzee’nin Barbarları Beklerken adlı romanında işkence üzerine yaptığı spekülasyonlarla ilişkilendirilebilir: Bir kurbanın işkenceden ruhunu kurtarabilmesi mümkün müdür? İşkencecinin ellerini yıkayarak işkence suçundan aklanması mümkün müdür? Akın’ın yanıtı, işkence üzerine Stoacı argümanlarla örtüşür. İnsanoğlu bir aklî ruha sahiptir, dolayısıyla o, aklî ruhunu kullanarak bedensel hazları ve acıları göz ardı edebilir. İşkence mağdurunun direnme stratejisi de bu aklî ruha dayanır. Çünkü mağdur bedensel acıyı göz ardı edebildiği sürece, işkencecinin işlevi anlamını yitirecektir. Böylece, mağdur ruhunu işkenceden kurtarabilecek, oysa, işkenceci ellerini yıkayabildiği hâlde, asla suçundan arınamayacaktır. Çünkü mağdurun bedeni, işkencecinin ise ruhu kirlenmiştir. Başka deyişle, bedensel temizlik, işkenceci için daima simgesel bir arınma olarak kalacaktır, Gülten Akın’s poetry is strongly related to social problems like “torture”. Her poems entitled Poem of a woman who asks her son and Oral are very useful examples displaying how poetry can be used as a resistance strategy against torture. For this reason, each of these poems is not only an elegy but also an ethical manifest which questions metaphysical dilemmas of torture. Hence, these poems can be associated with J. M. Coetzee’s speculations on torture in his novel, entitled, Waiting For The Barbarians. Is it possible for a victim to save his soul from torture? Is it possible for a torturer to be acquitted of his crime by cleaning his hands? In her poems, Akın’s answer is in harmony with Stoic argumentations on torture: Human being has a rational soul, so, he / she is able to ignore bodily desires or pains by using it. The victim’s resistance strategy also depends on the rational soul. Since the victim is able to ignore bodily pain, the torturer’s function is doomed to be meaningless. Thus, the victim can save his / her soul from torture, however, though the torturer is able to clean his hands, he can never be acquitted his “crime”. Because, the victim’s body is spoiled, whereas, the torturer’s soul. In other words, bodily cleaning always remains as a symbolic purification for the torturer.

Gülten Akın şiiri işkence gibi sosyal sorunlarla yakından ilişkilidir. Onun Oğlunu Soran Kadının Şiiri ve Şifahi adlı şiirleri, şiirin işkenceye karşı nasıl bir direnme stratejisi olarak kullanılabileceğini gösteren işlevsel örneklerdir. Öte yandan, bu şiirler yalnızca birer ağıt değil, aynı zamanda işkence eyleminin çıkmazlarını gösteren birer ahlaki manifestodur. Dolayısıyla, bu şiirler J.M. Coetzee’nin Barbarları Beklerken adlı romanında işkence üzerine yaptığı spekülasyonlarla ilişkilendirilebilir: Bir kurbanın işkenceden ruhunu kurtarabilmesi mümkün müdür? İşkencecinin ellerini yıkayarak işkence suçundan aklanması mümkün müdür? Akın’ın yanıtı, işkence üzerine Stoacı argümanlarla örtüşür. İnsanoğlu bir aklî ruha sahiptir, dolayısıyla o, aklî ruhunu kullanarak bedensel hazları ve acıları göz ardı edebilir. İşkence mağdurunun direnme stratejisi de bu aklî ruha dayanır. Çünkü mağdur bedensel acıyı göz ardı edebildiği sürece, işkencecinin işlevi anlamını yitirecektir. Böylece, mağdur ruhunu işkenceden kurtarabilecek, oysa, işkenceci ellerini yıkayabildiği hâlde, asla suçundan arınamayacaktır. Çünkü mağdurun bedeni, işkencecinin ise ruhu kirlenmiştir. Başka deyişle, bedensel temizlik, işkenceci için daima simgesel bir arınma olarak kalacaktır.

Locke'un cevherle ilgili görüşleri, onun felsefi sistemi açısından merkezi bir öneme sahiptir. Bu nedenle, bu büyük filozofun bütün felsefesini doğru bir şekilde anlamanın ilk ve en önemli şartı, onun cevherle ilgili açıklamalarını doğru bir şekilde tespit etmektir. Bu makale, Locke'un cevherle ilgili görüşlerini ortaya koymayı ve bu görüşler hakkında ortaya çıkan bazı yanlış anlamaları değerlendirmeyi hedeflemektedir. Locke's view of substance has a central place in his philosophy. So, the first and most important condition to comprehend the whole philosophy of this famous philosopher is to understand his accounts on this matter rightly. This article aims to investigate Locke's own views about substance and then to evaluate some misunderstandings relating to them.

Mekanistik kartezyen dünya görüşü bütün bilimler ve Batılı düşünme tarzının geneli üzerinde güçlü bir etki yapmıştır. Karmaşık fenomenleri temel yapı taşlarına indirgeme ve mekanizmalara karşılıklı etkileri açısından bakma yöntemi, çoğunlukla bilimsel yöntemin kendisiyle özdeşleştirilmiştir. İndirgemeci bilim üzerindeki bu ezici vurgunun bir sonucu olarak Batı kültürü devamlı surette parçalara bölünür hale gelmiş ve temelden sağlıksız teknolojiler, kurumlar ve hayat tarzları üretmiştir. İki buçuk yüzyıldır fizikçiler, klasik fizik olarak bilinen, dünyaya mekanistik bakışın kavramsal çatısını geliştirip işlediler. Onların düşünceleri bir yandan I. Newton’un matematiksel kuramına, bir yandan R. Descartes’in felsefesine ve öte yandan da bu ikisini onyedinci, onsekizinci ve ondokuzuncu yüzyıllarda hüküm süren gerçekliğin genel kavranışıyla uygun düşer tarzda geliştiren F. Bacon’ın ortaya koyduğu bilimsel metodolojiye dayalıydı. Madde bütün varlıkların temel ilkesiydi ve maddi dünya, kocaman bir makine içine yerleştirilmiş birbirinden kopuk nesneler yığını şeklinde anlaşılırdı. Kozmik makine, tıpkı insan-yapısı makinalar gibi ilksel parçacıklardan ibaret görülürdü. The Mechanistic cartesian world view has had a powerful influence on all sciences and on the Western way of thinking. The method of reducing complex phenomena to basic building blocks, and of looking at the mechanisms interms of mutual interact, which has often been identified with the scientific method. As a consequence of this overwhelming emphasis on reductionist science, Western culture has become progressively fragmented and has developed technologies, institutions, and life styles that are profoundly unhealthy. For two and a half centuries, physicists have used a mechanistic view of the world to develop and to refine the conceptual framework known as classical physics. They have based their ideas on the mathematical theory of I. Newton, the philosophy of R. Descartes, and the scientific methodology advocated by F. Bacon, and developed them in accordance with the general conception of reality prevalent during the seventeenth, eighteenth, and nineteenth centuries. Matter was thought to be the basis of all existence, and the material world was seen as a multitude of separate objects assemled into a huge machine. Like human-made machines, the cosmic machine was thought to consist of elementary parts.

Tedbîr-i İksîr adlı tezimizin amacı Gazâlî'nin Farsça ve Türkiye Türkçesiyle bulunan Kimyâ-yı Saâdet adlı eserinin Osmanlı Türkçesiyle ifade edilmiş hâlini Latin harfleriyle günümüz okuruna sunmaktır. Hazırladığımız gramer çalışmasında görüleceği üzere Türkçeye dair ilginç kullanım örnekleri ve Osmanlı Türkçesinin sıra dışı çekim sistemleri bu eserde sıklıkla yer almaktadır. Yaşanan medeniyet değişmesinin toplumun hayata baktığı pencereyi belirleyen kavramlarda ve kelimelerin anlam alanlarında neden olduğu bazen de sağladığı etkiyi, bu Farsça eserin Türkiye Türkçesiyle Osmanlı Türkçesi nüshalarının karşılaştırılması bize gösterecektir. The aim of our thesis called Tedbîr-i İksîr is to present the Latin version of Ottoman Turkish narration of the work which is called Kimyâ-yı Saâdet written in Turkey Turkish and in Gazâlî?s Persian. As seen in the grammar work we prepared, interesting examples of Turkish usage and extraordinary inflection systems of Ottoman Turkish are frequently used in this work. The comparison of this Persian work?s versions in Turkey Turkish and Ottoman Turkish will show us the effects which were caused in society?s point wiev of life and in the meaning of the words by the experienced changes of civilization. 206

Bu makale, Schelling'in Kant eleştirisinden hareketle Kant ve Descartes'ın felsefeleri arasındaki paralelliği göstermeyi amaçlıyor. Bu amaç doğrultusunda makale, Schelling'in Kant felsefesindeki "kendi başına şeyler" kavramına ilişkin eleştirisinin ayrıntılı bir çözümlemesini yapıyor. Bu çözümlemeye göre, Schelling’in Kant’a yönelik eleştirisinin haklılığı varsayıldığında, Kant’taki “kendi başına şeyler’’ tanrısal nitelikteki varolanlar halini alır. Böyle olunca da, Descartes felsefesindeki üç töze, cisim, ruh ve Tanrı’ya paralel olarak Kant’taki fenomen, noumen ve kendi başına şeyler ya da Descartes’taki Tanrı’nın sahip olduğu nitelikteki varolanlar denk düşer. Sonuç olarak, Descartes’ın, doğuştan kavramlar anlayışıyla Kant’taki a priori kavramlar arasındaki ayrım da ortadan kalkmış olacaktır. This article's aim is denotation of parallelism between the philosophy of Kant and Descartes, under the lights of Schelling's Kant criticism. The direction of this aim, this article includes deeply analyzing criticism with regard to "things in itself” which is in the Schelling's Kant philosophy. According to this analysis, Supposing the justness of Schnelling’s critisim about Kant, Kant’s ‘Things in itself’ becomes divine existents. Parallel to that, three substances in Descartes philosophy ‘’the Matter, the Spirit and the God ‘’ corresponds to Kant’s Phenomenon, Noumen and Things in Itself or Descartes’s Divine existents. Therefore the seperation between Descartes’ innate concepts and Kant’s a priori concepts will be eleminated.

Hangi felsefi etkinlik ya da hangi felsefi uğraş olursa olsun, her birinin temelinde bir ?insan? tasarımı ya da insanı anlama çabası vardır. İnsan ve insan ile ilgili olanın her türlü araştırmasının etik ve siyaset gibi değerler alanıyla doğrudan bağlantılı olduğu, bunlardan sıyrılmanın mümkün olmadığı Aristoteles felsefesinde insanın neliği, insanın ruhsal yanı temelinde açıklanmıştır. İnsanı, ruhu sebebiyle insan olarak kabul etmek onu tür olarak kabul etmektir ki bu, Aristoteles felsefesinde açıkça görülesi bir belirlenimdir. Diğer canlılarla ortak yanların ayırt edici olmaması sebebiyle ?insan?ı onlardan ayıran akılsal yan, insanın doğasına ayrı bir türsellik vermiştir. İnsanın, insan-olmayan ile açıklandığı Aristoteles felsefesinde tek ayırıcı olan akıl değil, aynı zamanda akla uygun eylem ve etkinliklerdir. Bu sebeple Aristoteles felsefesinde insanın neliği onun etik ve siyasetinden ayrı değildir; nitekim insan ilişkilerinin söz konusu olduğu yerde etik ve siyaset gibi alanların varlığı kaçınılmazdır. Yani Aristoteles felsefesinde insanın ne olduğu araştırıldıkça ya da doğasını oluşturan şeyin onu ayırt edici kılması bakımından anlamı araştırıldıkça, bunun pratik yaşamda karşılığı ve onu özne kılan şeyin neliği de araştırılmış olacaktır. Anahtar Sözcükler: İnsan, Doğa, Ruh, Beden, Akıl, Etik, Ahlak, Erdem, İşlev, İyi, Siyaset Felsefesi, Yaşam. Whatever philosophical activity or practice, in its ground there is a ?human? representation or an effort to understand human. In Aristotle?s philosophy, for which everything about human cannot be separated from values sphere, including ethics and politics, whatness of human is explained in respect to its soul. It is an obvious determination that human is human because of its soul means to accept human as species in Aristotle's philosophy. Due to the common features are not distinctive, the rational part which separates human from other livings makes human as a different species. In Aristotle?s philosophy, according to which human is explained with regard to non-human, the only distinctive feature is not reason but also conducts and activities of soul in accord with reason. Therefore for Aristotle?s whatness of human cannot be separated from ethics and politics. Thus insofar as it is searched what human is, and the nature distinct it, practical aspect of this in everyday life and what makes it subject will be searched. Key Words: Human, Nature, Soul, Body, Reason, Ethics, Moral, Virtue, Function, The Good, Political Philosophy, Life

Bedenin ölmesinden sonra hayatın bir şekilde devam ettiği inancına insanlık tarihinin başlangıcından itibaren rastlanır ve bu inanç tüm asırlar ve tüm kültürler boyunca devam edegelir. Bu çalışmada âhirete iman kapsamında kabir hayatının varlığı incelenmiştir. Bir taraftan İslâm'da kabir hayatı inancı ortaya konulurken diğer taraftan da ölüm öncesi ve sonrasıyla ilgili birtakım yanlış inanç ve uygulamalara işaret edilmiştir. Çalışmamızda öncelikle âhiret, kabir ve berzah kavramları açıklanmış, İslâm öncesi din ve kültürlerdeki kabir hayatına dair bilgiler verilmiştir. Bu şekilde konunun tarihî ve kavramsal temeli ortaya konulmuştur.Ayrıca kabirle ilgili genel özelliklerin işaret edildiği veya zikredildiği nasslar incelenmiş, bu konudaki yaygın inanışların oluşmasında etkili olan görüşlere de yer verilmiştir. Bununla birlikte kabir suali, kabir azabı ve nimeti ile ilgili âyet ve hadisler araştırılmış, kabir hayatının keyfiyeti konusunda âlimlerin farklı görüşlerine de yer verilerek, kabirde insanın karşılaştığı iyi veya kötü durumların insanın dünyada yaptıklarının bir yansıması olduğu sonucuna varılmıştır.Bu çalışmada mülakat metoduyla ?Arnavutluk'ta Âhiret Anlayışı? konusu üzerine uygulanan bir araştırmaya da yer verilmiştir. Tablo şeklinde hazırladığımız cevap dağılımlarının ardından değerlendirmeler ve konuyla ilgili öneriler de kaydedilmiştir. The belief that the life continues after the death of the body is seen since the beginning of human history and this belief continues through all ages and cultures. Systematizing this belief and the attempt to give it a mythological basis has been one of the most important functions of religion. The existence of the life in the grave in afterlife within the context of faith is examined in this study. Both the belief of the life in the grave in islam is put forvvard and also some wrong beliefs and practices related to the pre and post phases of death. The concepts of afterlife, grave and ravine are explained in our study and some information about the life in the grave in religions and cultures before islam is given. The historical and conceptual bases of this subject have been put forvvard.Moreover, the dogmas pointing or stating general features of grave have been examined and the ideas that are influential in creating these general beliefs are given. Also the verses of the Quran and the hadiths on endless questionings of afterlife, the agonies and the blessings of grave have been searched and after giving the different ideas of intellectuals on the state of the life in the grave, it is concluded that the good or the bad state a person experiences in the grave is a reflection of the person's acts in his life.An interview-research on `The Understanding of Afterlife in Albania` is given in this study. The distribution of the answers in a chart and then the evaluations and proposals on the subject are also recorded. 153

research, Dış ruh kavramı ilk defa James Frazer tarafından kullanılmış bir kavram olarak bilinmektedir. Frazer özellikle masallarda devlerin, kahramanların ruhlarının farklı yerlerde, farklı varlıklarda yer aldığını; dolayısıyla ölmeleri için ruhun bulunduğu yerin veya varlığın tespiti ve öncelikle onun öldürülmesi gereğine işaret etmiştir. Bu çalışmada özellikle ölüm adet ve inanışları bağlamında Türk folklorunda dış ruh tasarımı ve anlayışı üzerinde durulup örnek metin ve uygulamalardaki yeri belirlenmiştir. Bu şekilde eski dönemlerden bugüne ulaşan inanç ve uygulamaları mukayeseli biçimde tespit ve değerlendirme amaçlanmıştır., The concept of the external spirit has first been used by James Frazer. Frazer has pointed out that usually the spirits of giants and heroes in fairy tales are located externally, in a different place or being. Such figures #8217; death is only possible through the death of their spirits, which requires identifying the external location of the spirit. This study focuses on the concept of the external spirit in Turkish folklore, especially within the context of death rituals and beliefs, by analyzing a variety of sample texts. Through such analysis, the study aims to make a comparative assessment of beliefs and practices that have survived since ancient times to this day.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Hayat, yüzyıllardır filozoflarca tarafından soruşturulmuş bir kavramdır. Hayatın ne olduğu, hayatın kaynağının ne olduğu , canlılık ve cansızlık arasındaki sınırın ne olduğu bu konuyla ilgili önemli sorulardır. Kayserili Davud da bu soruları yanıtlayan düşünürlerden biridir. O, İbn Arabî şârihi ve takipçisidir.Kayserili Dâvûd, her şeyin canlı olduğunu düşünür. Ona göre, Tanrı canlıdır ve O'nun hayy sıfatı bütün varlığa yansımıştır. Yani, varlıklardaki hayatın kaynağı Tanrıdır. Her şeyin canlı olduğu gerçeğini herkes anlayamaz. Bu, sadece keşif ehli denilen kimseler için açık bir durumdur. Diğerleri bunu anlayamazlar ve varlıkları canlı-cansız diye ikiye ayırırlar.Kayserili Dâvûd'a göre üç tür ölüm vardır: İlk olarak tabiî ölümden bahseder. İkinci olarak, iradî ölümden bahseder. İradî ölüm sâlikin gerçekleştirdiği ölümdür. Üçüncü olarak, kâfirlerin durumundan bahseder. Bunlar hakikate kapalı oldukları için ölü sayılırlar.Kayserili Dâvûd'a göre su, hayatın aslıdır. Her canlı sudan yaratılmıştır. Su sadece fizikî olarak değil, metafizik olarak da önemlidir. Metafizik olan su, külli cevher ve Rahmanî Nefes diye adlandırılmıştır. Bu bildiğimiz su değildir. Ancak görüntüsü suya benzer.İnsan için asıl hayat ilimdir. Bu ruhun hayatıdır. İlimle kastedilen ledünnî ilimdir. Bu ilim Tanrı bilgisidir. Ancak insan sadece Tanrının isim ve fiillerini bilebilir, zâtını bilemez. Çünkü Tanrı'nın zâtının âlemle herhangi bir bağlantısı yoktur.Hayat, yüzyıllardır filozoflarca tarafından soruşturulmuş bir kavramdır. Hayatın ne olduğu, hayatın kaynağının ne olduğu , canlılık ve cansızlık arasındaki sınırın ne olduğu bu konuyla ilgili önemli sorulardır. Kayserili Davud da bu soruları yanıtlayan düşünürlerden biridir. O, İbn Arabî şârihi ve takipçisidir.Kayserili Dâvûd, her şeyin canlı olduğunu düşünür. Ona göre, Tanrı canlıdır ve O'nun hayy sıfatı bütün varlığa yansımıştır. Yani, varlıklardaki hayatın kaynağı Tanrıdır. Her şeyin canlı olduğu gerçeğini herkes anlayamaz. Bu, sadece keşif ehli denilen kimseler için açık bir durumdur. Diğerleri bunu anlayamazlar ve varlıkları canlı-cansız diye ikiye ayırırlar.Kayserili Dâvûd'a göre üç tür ölüm vardır: İlk olarak tabiî ölümden bahseder. İkinci olarak, iradî ölümden bahseder. İradî ölüm sâlikin gerçekleştirdiği ölümdür. Üçüncü olarak, kâfirlerin durumundan bahseder. Bunlar hakikate kapalı oldukları için ölü sayılırlar.Kayserili Dâvûd'a göre su, hayatın aslıdır. Her canlı sudan yaratılmıştır. Su sadece fizikî olarak değil, metafizik olarak da önemlidir. Metafizik olan su, külli cevher ve Rahmanî Nefes diye adlandırılmıştır. Bu bildiğimiz su değildir. Ancak görüntüsü suya benzer.İnsan için asıl hayat ilimdir. Bu ruhun hayatıdır. İlimle kastedilen ledünnî ilimdir. Bu ilim Tanrı bilgisidir. Ancak insan sadece Tanrının isim ve fiillerini bilebilir, zâtını bilemez. Çünkü Tanrı'nın zâtının âlemle herhangi bir bağlantısı yoktur.Hayat, yüzyıllardır filozoflarca tarafından soruşturulmuş bir kavramdır. Hayatın ne olduğu, hayatın kaynağının ne olduğu , canlılık ve cansızlık arasındaki sınırın ne olduğu bu konuyla ilgili önemli sorulardır. Kayserili Davud da bu soruları yanıtlayan düşünürlerden biridir. O, İbn Arabî şârihi ve takipçisidir.Kayserili Dâvûd, her şeyin canlı olduğunu düşünür. Ona göre, Tanrı canlıdır ve O'nun hayy sıfatı bütün varlığa yansımıştır. Yani, varlıklardaki hayatın kaynağı Tanrıdır. Her şeyin canlı olduğu gerçeğini herkes anlayamaz. Bu, sadece keşif ehli denilen kimseler için açık bir durumdur. Diğerleri bunu anlayamazlar ve varlıkları canlı-cansız diye ikiye ayırırlar.Kayserili Dâvûd'a göre üç tür ölüm vardır: İlk olarak tabiî ölümden bahseder. İkinci olarak, iradî ölümden bahseder. İradî ölüm sâlikin gerçekleştirdiği ölümdür. Üçüncü olarak, kâfirlerin durumundan bahseder. Bunlar hakikate kapalı oldukları için ölü sayılırlar.Kayserili Dâvûd'a göre su, hayatın aslıdır. Her canlı sudan yaratılmıştır. Su sadece fizikî olarak değil, metafizik olarak da önemlidir. Metafizik olan su, külli cevher ve Rahmanî Nefes diye adlandırılmıştır. Bu bildiğimiz su değildir. Ancak görüntüsü suya benzer.İnsan için asıl hayat ilimdir. Bu ruhun hayatıdır. İlimle kastedilen ledünnî ilimdir. Bu ilim Tanrı bilgisidir. Ancak insan sadece Tanrının isim ve fiillerini bilebilir, zâtını bilemez. Çünkü Tanrı'nın zâtının âlemle herhangi bir bağlantısı yoktur.Hayat, yüzyıllardır filozoflarca tarafından soruşturulmuş bir kavramdır. Hayatın ne olduğu, hayatın kaynağının ne olduğu , canlılık ve cansızlık arasındaki sınırın ne olduğu bu konuyla ilgili önemli sorulardır. Kayserili Davud da bu soruları yanıtlayan düşünürlerden biridir. O, İbn Arabî şârihi ve takipçisidir.Kayserili Dâvûd, her şeyin canlı olduğunu düşünür. Ona göre, Tanrı canlıdır ve O'nun hayy sıfatı bütün varlığa yansımıştır. Yani, varlıklardaki hayatın kaynağı Tanrıdır. Her şeyin canlı olduğu gerçeğini herkes anlayamaz. Bu, sadece keşif ehli denilen kimseler için açık bir durumdur. Diğerleri bunu anlayamazlar ve varlıkları canlı-cansız diye ikiye ayırırlar.Kayserili Dâvûd'a göre üç tür ölüm vardır: İlk olarak tabiî ölümden bahseder. İkinci olarak, iradî ölümden bahseder. İradî ölüm sâlikin gerçekleştirdiği ölümdür. Üçüncü olarak, kâfirlerin durumundan bahseder. Bunlar hakikate kapalı oldukları için ölü sayılırlar.Kayserili Dâvûd'a göre su, hayatın aslıdır. Her canlı sudan yaratılmıştır. Su sadece fizikî olarak değil, metafizik olarak da önemlidir. Metafizik olan su, külli cevher ve Rahmanî Nefes diye adlandırılmıştır. Bu bildiğimiz su değildir. Ancak görüntüsü suya benzer.İnsan için asıl hayat ilimdir. Bu ruhun hayatıdır. İlimle kastedilen ledünnî ilimdir. Bu ilim Tanrı bilgisidir. Ancak insan sadece Tanrının isim ve fiillerini bilebilir, zâtını bilemez. Çünkü Tanrı'nın zâtının âlemle herhangi bir bağlantısı yoktur. Life is a consept that have been investigated by philosopher for centuries. What is the life? What is the source of life? What is the border between liveliness and lifeless? These are importantant questions about subject. Kayserili Davud is one of thinkers who answered these questions. He is explanatory and pursuer of İbn Arabî.Kayserili Davud thinks that everything is alive. According to him God is alive and his life adjective has been reflected to everything. It means, God is source of life in existence. Everyone can not understand that everything is alive. It is clear for only ?keşif ehli?. The others can not understand that and they separate existence with saying alive and lifeless.According to Kayserili Davud there are three kinds of death. He talks about natural death firstly. Secondly he talks about deliberatly death. İt is death who was made by ?sâlik?. Thirdly he talks about stuation of unbeliever. They are supposed death because they are covered up to truth.According to Kayserili Davud water is origin of life. Every alive was made of water. The water is not only important in point of physical, it is important also in point of metaphysical.Metaphysical water was called ?küllî unsur? and ?Rahmanî Nefes?. It is not water which we know. But its appearences look like water.For human real life is knowledge. It is soul?s life. ?Ledünnî İlim? is purposed with saying knowledge. This knowledge is God?s knowledge. But human can know only God?s names and adjectives, not his peson. Because there is no connection between his person and universe.

TEZ7693 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2005. Kaynakça (s.79-84) var. Ölüm sonrası hayat, tarih boyunca insanlığın önemli merak ve tartışma konularından biri olmuştur. Bu çalışmada İslam'a göre ölüm sonrasının ilk devresi olan kabir hayatı, es-Suyuti'nin Serhu's-Sudur adlı eseri bağlamında incelenmiştir. es-Suyuti ve eseri hakkında kısa bilgi verildikten sonra bu eser kapsamında kabir hayatı ile ilgili konular ve rivayetler incelenmiştir. Böylece bir taraftan İslam'da kabir hayatı inancı ortaya konulurken diğer taraftan da birçok yanlış inanç ve hurafelere sebep olan zayıf ve uydurma rivayetlere işaret edilmiştir. Çalışmamızda öncelikle kabir ve berzah kavramları açıklanmış, İslam öncesi din ve kültürlerdeki kabir hayatına dair bilgilere yer verilmiştir. Bu şekilde konunun tarihi ve kavramsal temeli ortaya konulmuştur. Ayrıca kabirle ilgili genel özelliklerin zikredildiği rivayetler incelenmiş, bu konudaki yaygın inanışların oluşmasında etkili olan görüşlere de yer verilmiştir. Bununla birlikte kabir suali ve kabir azabı ilgili ayet ve hadisler araştırılmış, kabir hayatının keyfiyeti konusunda alimlerin farklı görüşlerine de yer verilerek, kabirde insanın karşılaştığı iyi/kötü durumların insanın dünyada yaptıklarının bir yansıması olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışmada sağlam bilgi ve delillere dayanması gereken bir inanç konusunda, zayıf ve uydurma rivayetlere yer veren Hadis Ekolü anlayışının birçok olumsuzluklara sebep olduğuna da işaret edilmiştir. The life after death has been one of the important curiosity and discussing subjects of humanity throughout the history. In this work, the grave life which is the first period after death according to Islam, was examined in accordance with es-Suyuti's work which was named ""Serhu's-Sudur"". After giving information about es-Suyuti and his work briefly, the subjects and the narrations which are related to the grave life were examined in the context of this work. So, on the one hand while the belief of the grave life in Islam is being explained, and on the other hand the weak and false narrations which caused a lot of wrong beliefs and superstitions were pointed out. In our work, firstly, the grave and the isthmus concepts were expressed and the information about the grave life in the previous religions and cultures before Islam is stated. By this way, the historical and the conceptual base of the subject was described. Also, the narrations which the general characteristics about the grave are expressed in were examined and the ideas which were effective on the formation of the widespread beliefs were stated. Besides this, the Quranic verses and the hadiths which are related to the grave interrogation and the grave torment were studied. Also by expressing the different opinions of the scholars on the nature of the grave life, it is concluded that the good and bad situations which human meet in the grave are the reflections of his actions in the world. In this study, it was also indicated that the comprehension of Hadith School which includes weak and fabricated narrations on the subject of a belief that must depend on trustworthy knowledge and evidence, caused a lot of negativities. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No: SOSBE2003YL1.

91

Henüz soyut düşünme seviyesi zayıf olan ilkel insan,soyut kavramları maddî bir şekle büründürme, onları belli bir şekilde algılama ve yansıtma ihtiyacı duymuştur. Her varlığın bedeninden ayrı bir canı bulunduğu en ilkel insanların inanç sistemlerinde bile somut şekilde düşünülmüştür. Bu sebeple ilkel insan, kendi dışındaki her varlığı canlı, ruhlu saymıştır. Bu inanışı, Türk masallarında görmek mümkündür. Olağanüstü masallarda masalın baş kahramanının alt etmesi gereken en büyük engellerden biri olan devin canı bedeninde değildir. Başlangıcı belli olmayan bir zamanda güvenli bir yer olarak seçilmiş bir yerde devin canı muhafaza edilir. Dış can kavramı, bize tarih öncesi devirlerde bunun bir inanış konusu olduğunu düşündürmektedir. İlkel insan kendini düşmanlarına karşı güvende hissetmek için canıyla bedeninin ayrı yerlerde olduğu inancına sahiptir. Biz bu inancın kalıntılarını masallarda buluyor olabiliriz. The primitive man that has a very veak power to think abstractly, need to perceive and reflect the abstracts to a concrete shape. İt is considered every being has a soul or spirit, apart from the body, in a concrete shape, even in the most primitive man’s belief system. For this reason the primitive man considered every being excluding himself as alive and having a soul. İt is possible to see this primitive belief in Turkish tales, in the extraordinary tales greatest hinder that the chief heroin the tale is supposed to beat and defeat, is the giant that doesn’t have his soul in the body. The soul of the giant is pereserved in a place, decided as dependable, at a time as old as eternal life. The concept of soul protecting out of the body shows us a belief prevailing during the perehistoric ages. The primitive man thought his soul and body apart, to protect himself against his enemies. İt is possible that we find the remainder of this belief in the tales.

Telif Ve Tercüme Encümeni’nce Kabul Edilmişdir. Eserde "İstanbul Eğitim Enstitüsü Kitaplığı" Ve "Konya Erkek Muallim Mektebi [Kütübhanesi]" Mühürleri Vardır.