Search

İnsanoğlunun anlam ve hakikat arayışı, onu sürekli bir sorgulamaya ve tenkide sevk etmiştir. Bu durum, insanın düşünen ve düşündükleriyle de eleştiriye mahkûm olan bir varlık olarak kabul edilmesini gerekli kılmaktadır. Tarih boyunca sıkça karşılaştığımız eleştiriler gerek insan gerekse insana “yolda olma” halini hatırlan felsefe için son derece doğal bir durumdur. Bu nedenle, felsefî alandaki en sert tartışmalar bile “yaratıcı bir yıkım” olarak nitelendirilmiştir. Söz konusu eleştiri ve tartışmalar, İslâm düşünce tarihinde yoğun bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Meşşâî ekolünün en büyük sistemci filozofu olan İbn Sînâ, felsefî görüşleri ile tenkit ve tartışmaların odak noktası olmuştur. İslâm dünyası özelinde, İbn Sînâ felsefesine yönelik eleştiriler söz konusu olduğunda, Gazzâlî ve bu alanda yazdığı “Tehâfütü'l-Felâsife” adlı eseri, hatırı sayılır bir üne sahiptir. Bunun yanında, nispeten daha az tanınan Şehristânî’nin Musâraʿatü’l-felâsife ve Nasîrüddîn Tûsî’nin Musâriʿu’l-Musâri adlı eserleri, İbn Sînâ felsefesine reddiye niteliğinde yapıtlar olarak karşımıza çıkmıştır.

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel güç mesafesi algıları ile özerklik davranışları arasındaki ilişkide eleştirel düşünme eğilimlerinin aracı rolünün belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemini, Muğla ili Menteşe ilçesindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde çalışan 322 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Örgütsel Güç Mesafesi Ölçeği, UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği ve Öğretmen Özerkliği Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, betimsel istatistikler ve Pearson korelasyon katsayıları kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel güç mesafesi algıları ile özerklik davranışları arasındaki ilişkide eleştirel düşünme eğilimlerinin aracı etkisi yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, öğretmenler, örgütsel güç mesafesinin boyutları açısından, en çok gücü kabullenme, en az gücü meşrulaştırma algısına sahiptir. Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ve özerklik davranışları yüksek düzeydedir. Öğretmenlerin özerklik davranışları ile gücü araçsal kullanma, gücü meşrulaştırma ve güce razı olma arasında düşük düzeyde, negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Eleştirel düşünme eğilimi ile gücü kabullenme, gücü araçsal kullanma ve güce razı olma arasında düşük düzeyde, negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Eleştirel düşünme eğilimi ile gücü meşrulaştırma arasında orta düzeyde, negatif yönlü; eleştirel düşünme eğilimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasında ise orta düzeyde, pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Örgütsel güç mesafesinin boyutlarından gücü meşrulaştırma ve güce razı olma ile öğretmen özerkliği arasındaki ilişkide eleştirel düşünme eğiliminin tam aracı rolünde olduğu ortaya konmuştur., The aim of this study is to determine the mediating role of teachers’ critical thinking dispositions in the relationship between their organisational power distance perceptions and autonomy behaviors. The sample of the research consists of 322 teachers working in primary, secondary, and high schools in Menteşe district of Muğla province. Organizational Power Distance Scale, UF/EMI Critical Thinking Disposition Scale, and Teacher Autonomy Scale were used as data collection instruments. Descriptive statistics and Pearson correlation coefficients were used in the analysis of the data. The mediating effect of teachers’ critical thinking dispositions in the relationship between their organisational power distance perceptions and autonomy behaviors was tested with structural equation modeling. According to the research findings, teachers have the perception of acceptance of power the most and justification of power the least in terms of the dimensions of organisational power distance. Teachers' critical thinking dispositions and their autonomy behaviors are at high levels. There are low level, negative and statistically significant relationships between teachers' autonomy behaviors and their instrumental use of power, justification of power, and acquiescence of power. There are low level, negative, and statistically significant relationships between critical thinking disposition and acceptance of power, instrumental use of power, and acquiscence of power. In addition, there is a moderate level, negative, and statistically significant relationship between critical thinking disposition and justification of power, and a moderate level, positive, and statistically significant relationship between critical thinking disposition and teachers' autonomy behaviors. It has been revealed that the critical thinking disposition has a full mediator role in the relationship between teacher autonomy and the dimensions of organisational power distance which are justification of power and acquiescence of power.

Bu araştırmanın amacı, eğitim örgütlerinde örgütsel güven ile örgütsel adalet, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkilerin ortalama etki büyüklüğünün belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, 1997-2020 yılları arasında, belirtilen ilişkileri belirlemeye dönük çalışmaların meta-analizi yapılmıştır. Meta-analiz çalışmasına öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel adalet algıları arasındaki ilişkiler açısından 34 (Ntoplam=17.271), örgütsel güven ve örgütsel bağlılıkları açısından 35 (Ntoplam=15.874), örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışları açısından 27 (Ntoplam=14.991) araştırma dâhil edilmiştir. Araştırmada, bu değişkenleri alt boyutları ile inceleyen çalışmaların da meta-analizi yapılmıştır. Meta-analize dâhil edilen çalışmalar Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Çin, Endonezya, Hollanda, İran, İsrail, Kanada, Kuveyt, Malezya, Pakistan, Tayland, Tayvan ve Türkiye’de gerçekleştirilen araştırmalardan oluşmaktadır. Yayım yanlılığı için incelenen huni saçılım grafikleri, Duval ve Tweedie kırp ve doldur yöntemi, Orwin Güvenli N analizi ve Egger regresyon testi, meta-analizde yayım yanlılığının olmadığına işaret etmektedir. Rastgele etkiler modeline göre gerçekleştirilen etki büyüklüğü analizlerinde, Fisher ɀ katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, örgütsel güven ile örgütsel adalet arasındaki ilişkinin ortalama etki büyüklüğünün yüksek, örgütsel güven ile örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişkilerin ortalama etki büyüklüğünün orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Meta-analiz çalışmasının sonuçları, bu ilişkilerin öğretim kademesi (ilköğretim, ortaöğretim), çalışma türü (makale ve lisansüstü tez) ve yıl (2010 ve öncesi, 2011-2015, 2016 ve sonrası) alt grupları açısından farklılaşmadığını, araştırmaların gerçekleştiği ülkeler (Amerika, Avrupa, Asya ve Avrasya) açısından örgütsel güven ile örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişkilerin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığını göstermektedir. The purpose of this study is to determine the mean effect sizes of the relationship of organisational trust with organisational justice, organisational commitment, and organisational citizenship behaviours in educational organisations. In accordance with this purpose, a meta-analysis was conducted that included studies published between 1997 and 2020 with regard to the specified relationships. In total, 34 studies (Ntotal = 17,271) were included in the meta-analysis concerning the relationship between teachers’ organisational trust and organisational justice perceptions, 35 studies (Ntotal = 15,874) for the relationship between organisational trust and organisational commitment, and 27 studies (Ntotal = 14,991) for the relationship between organisational trust and organisational citizenship behaviours. The meta-analysis also included studies that examined these variables in terms of their sub-dimensions. The included studies consisted of researches conducted in the United States (USA), China, Indonesia, the Netherlands, Iran, Israel, Canada, Kuwait, Malaysia, Pakistan, Thailand, Taiwan, and Turkey. The examination of funnel plots, Duval and Tweedie’s Trim and Fill technique, Orwin’s Fail-Safe N analysis, and Egger’s regression test confirmed an absence of publication bias. Fisher’s coefficient was used for effect size analyses performed using a random-effects model. The mean effect size of the relationship between organisational trust and organisational justice was determined to be at a high level, whereas the relationship of organisational trust with organisational commitment and organisational citizenship were at a moderate level. The results of the meta-analysis also showed that these relationships did not differ in terms of the sub-groups of grade-level (primary to lower secondary or upper secondary), study-type (article or graduate thesis), or study-year (2010 or before, 2011 to 2015, and 2016 or after), but the relationship of organisational trust with organisational commitment and organisational citizenship significantly differed in terms of country groups (America, Europe, Asia, and Eurasia). © 2021 Turkish Education Association. All rights reserved.

The purpose ofthis study was to determine the effect of gender, grade level, and parents’ educationalattainment variables on teacher candidates’ critical thinking dispositions.Within this purpose, a meta-analysis was conducted for the studies conducted inTurkey on teacher candidates’ critical thinking. A total of 53 studies forgender, 28 for grade level, 13 for mothers’ educational attainment, and 15 forfathers’ educational attainment were included in the meta-analysis. Totalsample size of the included studies was 20.682 for gender, 12.002 forgrade-level, 7.087 for mothers’ and 7.148 for fathers’ educational attainmentvariables. The studies included in the meta-analysis were heterogeneous. Funnelplots, Orwin’s Fail-N Safe test, Duval and Tweedie’s Trim and Fill, and Egger’sregression coefficients indicated to an absence of a possible publication bias.Effect sizes were computed by the assumptions of random effects model. Cohen’sd coefficient was used in computing the effect sizes. According to the resultsof the study, gender, grade level, and parents’ educational attainmentvariables had a very low effect on teacher candidates’ critical thinkingdispositions. As for the moderator analysis results, the variance among studiesfor study-type moderator was not significant in terms of gender, grade, andparents’ educational attainment variables. However, the variance among studiesfor region moderator was significant only in terms of gender variable., Bu araştırmanınamacı, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumudeğişkenlerinin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkisininbelirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeeğilimlerine ilişkin Türkiye’de yapılan çalışmaların meta analizi yapılmıştır.Meta analiz çalışmasına; cinsiyet değişkeni açısından 53, sınıf düzeyideğişkeni açısından 28, anne eğitim durumu değişkeni açısından 13 ve babaeğitim durumu değişkeni açısından 15 araştırma dâhil edilmiştir. Meta analizedâhil edilen çalışmaların toplam örneklem büyüklükleri cinsiyet değişkeninegöre 20682, sınıf düzeyine göre 12002, anne eğitim durumuna göre 7087 ve babaeğitim durumu değişkenine göre 7418 şeklindedir. Meta analize dâhil edilençalışmalar heterojen yapıdadır. Huni saçılım grafikleri, Orwin Güvenli Nanalizi, Duval ve Tweedie Kırpma ve Doldurma analizi ve Egger regresyon testimeta analiz çalışmasında yayın yanlılığının olmadığına işaret etmektedir.Araştırmada etki değerleri rastgele etkiler modeline göre hesaplanmıştır. Etkideğeri hesaplamalarında Cohen’in d katsayısı kullanılmıştır. Araştırmasonuçlarına göre, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumudeğişkenleri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerini çok düşükdüzeyde etkilemektedir. Cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumununeleştirel düşünme eğilimlerine etkisi yayın türü ara değişkenine görefarklılaşmamakta, araştırmanın yapıldığı bölge ara değişkenine göre yalnızcacinsiyet değişkeni açısından farklılaşmaktadır.

Faaliyet denetimi, bir işletmede gerçekleşen faaliyetlerin doğru süreçlerden geçerek etkin ve etkili bir şekilde sürdürülüp sürdürülmediğini tespit etmek amacı taşımaktadır. Esnek bütçeleme ise, farklı kapasite kullanım durumlarını dikkate alarak hazırlanmasıyla diğer bütçeleme türlerinden ayrılmaktadır. Esnek bütçenin bu farkı sayesinde, birimler ve kişiler bazında, bütçeleme ve gerçekleşen veriler arasındaki farkların sorumluluk durumları daha açık tespit edilmektedir. Tespit edilen bu durumlar ise, faaliyet denetimi süreçlerinde aktif olarak kullanılmaktadır.Bu çalışmada, denetim ve denetim süreçlerini genel bir bakışla değerlendirdikten sonra, faaliyet denetiminin yeni ekonomik sistemde artarak önem kazandığı, nedenleri ile belirtilecektir. Faaliyet denetimi süreçlerinde etkililik ve etkinlik denetimi yapıldığından aktarılacak bilgilerin bütçeleme bazında çok önem arz ettiği ortaya konulacaktır. Esnek bütçelemenin ise, statik bütçelemeden farklı olarak, kapasite kullanımına göre ayarlanabilecek bir yapıya göre veri temin edilmesi detaylandırılacaktır. Esnek bütçelemenin doğruya yakın verileri sayesinde, faaliyet denetim süreçleri ile sorumlulukların saptanmasında desteği bölümler halinde açıklanacaktır.Uygulama bölümünde ise, üretim yapan bir işletmede, statik ile esnek bütçe ayrı ayrı çalışılmıştır. Statik bütçe ve esnek bütçe uygulamaları sonucunda; faaliyet denetim süreçlerine katkı olarak aktarılabilecek bilgiler ve faaliyet denetimi için, daha doğru verileri esnek bütçeleme yönteminin verdiği ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Esnek Bütçe, Faaliyet Denetimi, Statik Bütçeleme The supervision of activity has the aim to determine whether the activities which are realized in a management passing through correct processes are sustained efficiently or not.Flexible budgeting has differences from other budgeting types as it is prepared considering different capacity using situations.From this respect;as a result of flexible budgeting ,within the basis of module and individuals, the situations of responsibility of the differences between budgeting and realized datas are determined more efficiently. These situations that have been determined are used efficiently in the processes of activities' supervision. In this work; after we generally pass through supervision and processes of supervision,that the supervision of activity is gaining significance gradually in the new economic system is going to be mentoned with its reasons. Because the determinant and efficiency supervision have been made in the processes of activity supervision, that the information which would be given has a great importance within the basis of budgeting are going to be mentioned. Being different from static budgeting,in the flexible budgeting,details are going to be given regarding collecting datas according to capacity usage and a construction that could be arranged. Thanks to these datas of flexible budgeting being almost the same as reality,its support over determining the supervision periods and responsibilities are going to be mentioned within parts. In the application part, static and flexible budget in a business that has productivity have been mentioned distinctively. As a result of static budget and flexible budget practices; the information that can be transferred as a contribution to the activity audit processes, and the amount of budgeting provided for the activity audit.Keywords: Flexible Budget, Activity Audit, Static Budgeting 118

Bu araştırmanın amacı,Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne [Organisationfor Economic Co-operation and Development – OECD) üye ülkelerin öğrenci başarıları, gelirdağılımı ve buna bağlı olarak eğitim harcamaları arasındaki ilişkileribelirlemektir. Çalışmada güncel verilere yer vermek bakımından, öğrencibaşarıları Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (Programme forInternational Student Assessment -PISA) 2015 sonuçları ile ifade edilmiştir.Araştırmada, gelir eşitsizliğinin öğrencilerin PISA başarısını etkileyen önemlideğişkenlerden biri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna rağmen gelirdağılımındaki eşitsizlik bakımından OECD ortalaması altında bazı ülkeler dePISA 2015’te başarılı olmuştur. Bu bağlamda, OECD ülkelerinin eğitimeayırdıkları kaynakları nasıl dağıttıkları, eğitime yapılan kamu ve özel harcamaoranları ile öğrenci başına yapılan yıllık harcamalar değerlendirilmiş veyapılan harcamaların ne derecede etkin kullanıldığı sorularına da yanıtaranmıştır. Araştırmada, OECD ülkelerinin eğitimdeki başarılarının eğitimeayrılan kaynağın miktarından çok bu kaynakların adil dağıtımı ve etkinkullanımı ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır., The purpose of thisstudy was to determine the relationships between student achievements, incomedistribution and expenditure on educational institutions in the membercountries of Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). Inthe study, the level of student achievements of the member countries wasexpressed by Programme for International Student Assessment (PISA) 2015 scoresfor providing updated data. In the study, income inequality was determined tobe one of the variables having impact on the PISA achievements of the students.However, it was considered that some countries, the income inequalities ofwhich were under OECD average, were also successful in PISA 2015. In thisregard, it was also searched for an answer to how OECD member countriesdistribute educational resources, how their public and private expenditureratios on education were, how their annual expenditure for per student was, andhow efficient they use these expenditures on education. It was concluded in thestudy that the student achievements of OECD member countries were much moreassociated with fair and efficient use of educational resources, rather thanthe amount of these resources

Bu araştırmada, okul iklimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Muğla il merkezi ve ilçelerindeki kamu ve özel, okul öncesi eğitim kurumları, ilkokul, ortaokul ve liselerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini, oransız küme örnekleme tekniğine göre seçilen 434 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Öğretmen Özerkliği Ölçeği ve Örgütsel İklim Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmen Özerkliği Ölçeği, bu araştırma kapsamında geliştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA ve çoklu regreyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, okul iklimi açısından okul müdürleri en çok destekleyici, öğretmenler ise en çok işbirlikçi davranışlar sergilemektedir. Öğretmenlerin genel özerklik davranışları orta düzeyin üzerindedir. Öğretmenler, özerklik boyutları arasında en çok öğretme süreci; en az mesleki gelişim özerkliği davranışları sergilemektedir. Okul iklimi boyutları, öğretmenlerin genel özerklik davranışlarının %8'ini açıklamaktadır. Destekleyici ve emredici müdür davranışı, öğretmenlerin genel özerklik davranışlarının anlamlı yordayıcılarıdır In this study, it was aimed to find out the relationship between the school climate and teacher autonomy. The research population consisted of private and public school teachers at preschool, primary, lower secondary and upper secondary schools in the centre and the districts of Mugla. The study was designed in survey model. The sample of the study consisted of 434 teachers selected by using disproportionate cluster sampling technique. The Teacher Autonomy Scale and the Organizational Climate Scale were used as data collection tools. Teacher Autonomy Scale was developed within the scope of the present study. Descriptive statistics, t-test, ANOVA, and the multivariate regression analysis were used to analyze the data. According to the results of the research, while the principals display supportive behaviours the most; the teachers display collegial behaviours the most. The findings also reveal that teachers display above average autonomy. Out of all the autonomy dimensions, teachers display teaching autonomy the most, professional development autonomy the least. The dimensions of the school climate explain 8% of general teacher autonomy. Supportive and directive principal behaviours are the significant predictors of the general teacher autonomy

Markalaşma, günümüzde tüketicilerin satın alma tercihlerini daha fazla etkilemeye başlamıştır. İşletmeler yoğun rekabet ortamında tüketicilerin akıllarında kalabilmek ve rakiplerinden farklılaşıp piyasada daha öne geçebilmek amacı ile çeşitli markalaşma çalışmaları oluşturmakta ve bu çalışmaları da farklı ortamlarda gerçekleştirmeye başlamışlardır. Bu çalışmaları yeni iletişim kanallarından olan sosyal medyada da gözlemlemek mümkündür. Bu çerçevede yeni gelişen sosyal medya ağları işletmelere çok önemli ve etkin bir ortam sunmaktadır. Sosyal medya üzerinde markalaşmadaki amaç, marka imajı ve kişiliği vasıtasıyla tüketicilerle sağlıklı ve yoğun olarak iki yönlü iletişime geçerek tüketiciler üzerinde marka farkındalığı oluşturmak ve markalı ürün bilincini kullanarak tüketicilerin satın alma tercihlerine yön verebilmektir. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de markalaşmanın sosyal medya üzerindeki etkilerinin nasıl olabileceğini araştırmaktır. Sosyal medya üzerinde işletmelerin reklâm, markalaşma ve tanıtım faaliyetleri gibi zihin yönlendirme ve tüketici davranışlarını kontrol etme amacı sayesinde, tüketiciler üzerinde ne şekilde yeni tüketim alışkanlıkları ve satın alma tercihleri geliştirilebileceğini göstermektir.Anahtar Kelimeler : Marka, Markalaşma, Sosyal Medya, TüketiciDavranış Modelleri, Reklâm Branding is becoming more influencial on the consumer behavior ofpurchasing. In the current high competitive market, companies have started to investmore on branding to differentiate and to be more visible to consumers. Companieshave started branding activities on different media. The same understanding is alsoapplicable on social media as a new communication channel. From this angle; thenew channel social media is providing a very effective and important environmentfor companies. The main goal for branding on social media is to create brandawareness in the consumers' mind, by having a healthy and significant two waycommunication with the brand image and identity and to guide the purchasingdecision with the branded products concept. The goal of this study is to research theaffect of branding on social media in Turkey. And to explain how companies cancreate new consumer behaviors and new purchasing preferences by running mindchanging and purchasing behavior controlling activities on social media; likeadvertising and branding executions.Keywords : Brand, Branding, Social Media, Consumer Behaviour, Advertisement 77

Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Anahtar Kelimeler – Çevre ve Kalite Yönetim Sistemleri, İSO 14000 Günümüzde tüketici, ürün kalitesi tanımı içerisine “çevre” boyutunu da katmış durumdadır. Çevre bilinci gelişmiş tüketicilerde, çevreye zarar veren proseslerle üretilmiş ürünleri kullanmaktan kaçınma eğilimi gözlenmektedir. Tez çalışmamda öncelikle; TKY’nin günümüzdeki hızlı değişimlere ayak uydurabilmenin anahtarı olduğu ve bir ürünün dünya pazarına sunulabilmesinin koşullarından birisinin de kalite tanımı içerisinde önemi giderek artan çevre boyutu olduğundan hareketle, TKY ve ÇYS’nin entegre yürütülmesinin önemine dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Tez çalışmasının birinci bölümünde; toplam kalite ve çevre yönetim sistemlerinin doğuşu anlatılmış, İSO 14000 çevre yönetim sistemi standardı ile İSO 9000 kalite yönetimi standartları arasındaki benzer ve farklı yönler araştırılmıştır. Özellikle kalite tanımı içerisinde çevre boyutunun artan önemi ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde; ÇYS’nin tarihi gelişimine, tanımına, faydalarına, sonuçlarına ve kuruluşlar için önemine değinilmiş olup, İSO 14000 standartlarının çevre yönetiminin çerçevesini “sürdürülebilirlik” prensiplerine göre belirlediği vurgulanmıştır. Türkiye’nin AB’ye girebilmesinde çevre yönetim sistemi standardının ne kadar önemli olduğuna dikkat çekilmiştir. Dünyada, Avrupa’da ve Türkiye’deki İSO 14000 sertifika sayılarına dikkat çekilmiş ve Türkiye’nin bu konuda ne kadar geride olduğu vurgulanmıştır. Çevre yönetim sisteminin amaçları, ÇYS’den etkilenen kuruluş fonksiyonları, işletmelerde sisteme kimlerin katılabileceği, ÇYS kurma aşamaları ve başlangıçta gözden geçirme konularına değinilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise; Aydın Örme’ de halen sürdürülen çevre yönetim sistemi çalışmalarından hareketle bu konuda yapılan çok ayrıntılı araştırmalar doğrultusunda İSO 14000 standardına uygun olarak ÇYS tasarlanmıştır. Tasarlanan ÇYS’de ; “çevre politikasından başlamak üzere, planlama ve operasyonlar, kontrol ve düzeltici faaliyetler” ve gözden geçirme faaliyetleri açısından aşamalı olarak ele alınmıştır. Key Words – Environmental and Quality Management Systems, ISO 14000 Consumer of today has included the “environment” dimension in the definition of product quality. Consumers having a developed sense of environmental awareness stay away from using products produced in processes giving damages to the environment. In my thesis first; having in mind Total Quality Management as being the key of keeping in step with fast changes of today and knowing that environment dimension gaining importance in time is the condition of a product’s entrance in world market, importance of working out Total Quality Management and Environmental Management System together is tried to be expressed. In the first part of the thesis, the way total quality and environment management systems have come out is explained, and similarities and differences between ISO 14000 environmental management system standard and ISO 9000 quality management standard are searched. Especially the increasing importance of environment dimension in definition of quality is tried to be expressed. In the second part; definition, historical development, advantages, results, and importance of Environmental Management System for institutions is mentioned, and it is expressed that ISO 14000 standards determine frame of environmental management according to “sustainability” principles. Attention is tried to be attracted at the importance of environmental management system standard in Turkey’s integration with European Union. Number of ISO 14000 certificates in Turkey, Europe and the world is put forward, and how far Turkey has fallen behind at this matter is emphasized. Purposes of Environmental Management System, functions of institutions influenced by Environmental Management System, participation possibilities of the personnel of institutions in the system, stages in formation of environmental management system and preview at the beginning is mentioned. In the third last part; taking into consideration the studies done about environmental management system in Aydin Örme, Environmental Management System is planned appropriately according to ISO 14000, and with the direction of very detailed researches done at this subject. In this Environmental Management System; “starting from environmental policy, plans and operations, controlling, correcting activities” and all checking activities are handled gradually.

Problem Durumu: Sosyal bilimler alanyazininda son yillarda is doyumu ve tukenmislik arasindaki iliskileri inceleyen calismalarda onemli bir artis yasanmaktadir. Bu arastirmalarin bulgulari incelendiginde, arastirma sonuclarinin birbirinden farklilasmasi dikkat cekicidir. Birbirinden bagimsiz olarak yurutulen bu calismalarin bulgularinin birlestirilmesi, gecerli ve guvenilir bilgilerin uretilmesi bakimindan onemlidir. Tukenmislik ile is doyumu arasindaki iliskilerin ogretmenler ozelinde incelenmesi ise egitim orgutleri baglaminda genellenebilir bilgilerin olusmasina katki saglayacaktir. Alanyazinda ogretmenlerin tukenmislik ve is doyumu duzeylerini brans, cinsiyet, medeni durum, kidem, okul turu ve ogrenim durumu gibi demografik degiskenler acisindan inceleyen meta analiz calismalari yer almaktadir. Ogretmenlerde tukenmislik ve is doyumunun algilanan stres, orgutsel destek, sinif yonetimi becerileri, istenmeyen ogrenci davranislari, yildirma ve orgutsel baglilik gibi cesitli kisisel ve orgutsel degiskenler acisindan incelendigi meta analiz calismalari da bulunmaktadir. Ancak tukenmislik ve is doyumu arasindaki iliskileri ogretmenler ozelinde inceleyen bir meta analiz ya da meta degerlendirme calismasina ulasilamamistir. Bu nedenle, ogretmenlerin is doyumlari ile tukenmislikleri arasindaki iliskilerin belirlenmesine yonelik bir meta analiz calismasina gereksinim oldugu dusunulmektedir. Arastirmanin Amaci: Bu arastirma ile Turkiye’de gorev yapan ogretmenlerin tukenmislikleri ve is doyumlari arasindaki iliskilerin belirlenmesi amaclanmistir. Bu amac dogrultusunda, ogretmenlerin is doyumlari ile tukenmisligin boyutlari olan; duygusal tukenmislik, duyarsizlasma ve kisisel basarisizlik algilari arasindaki iliskilerin buyuklugu ve yonu belirlenmistir. Arastirmada ayrica, is doyumu ile tukenmislik arasindaki iliskiler uzerinde etkili oldugu dusunulen calisma turu (makale, lisansustu tez) ve okul turu (okul oncesi, ilkokul, ortaokul, lise) degiskenlerinin ara degisken (moderator) etkisinin incelenmesi amaclanmistir. Yontem: Arastirma meta analiz yontemi ile desenlenmistir. Calismada yer alan arastirmalar icin Web of Science, ERIC, ULAKBIM, EBSCOhost, Google Akademik ve YOK Ulusal Tez Merkezi veri tabanlari kullanilmistir. Bu cercevede, 58 makale ve 40 lisansustu tez olmak uzere 98 calismaya ulasilmistir. Elde edilen calismalar incelendikten sonra, calismalarin meta analize dâhil edilmesine iliskin bazi olcutler belirlenmistir. Bu olcutler: 1) Arastirmalarin 2005-2016 yillari arasinda tamamlanmis lisansustu tezler ile hakemli dergilerde yayinlanmis makaleler olmasi, 2) Turkiye’de gorev yapan okul oncesi, 192 Yilmaz Ilker YORULMAZ - Ibrahim COLAK - Yahya ALTINKURT Eurasian Journal of Educational Research 71 (2017) 175-192 ilkokul, ortaokul ya da lise ogretmenlerinin tukenmislikleri ile is doyumlari arasindaki iliskileri belirlemeye yonelik olmasi, 3) Arastirma bulgularinda orneklem buyuklugu ve korelasyon katsayisinin yer almasi veya hesaplanabilmesi icin gerekli degerlerin verilmis olmasi, 4) Lisansustu tezlerden uretilen makaleler olmasi durumunda, daha fazla veri iceren calismanin analize dâhil edilmesi ile 5) Verilerin “Maslach Tukenmislik Olcegi” ile toplanmis olmasi ve olcegin boyutlarina iliskin bulgularin yer almasi seklindedir. Bu baglamda meta analiz calismasina, dâhil edilme olcutlerine uygun, duygusal tukenmislik ve duyarsizlasma acisindan 15, kisisel basarisizlik acisindan 14 calisma dâhil edilmistir. Meta analize dâhil edilen calismalarin toplam orneklem buyuklukleri duygusal tukenmislik ve duyarsizlasma acisindan 3778, kisisel basarisizlik acisindan 3455’tir. Arastirmada yayin yanliliginin durumu Huni Sacilim Grafikleri, Orwin’in Guvenli N analizi, Duval ve Tweedie’nin Kirpma ve Doldurmasi ve Egger’in Dogrusal Regresyon Testi ile incenmis ve arastirmada yayin yanliligi bulunmadigi sonucuna ulasilmistir. Meta analize dâhil edilen calismalarin yuksek duzeyde heterojen yapida oldugu belirlenmistir. Arastirmada etki degerleri rastgele etkiler modeline gore hesaplanmistir. Etki degeri hesaplamalarinda korelasyon katsayilari Fisher’in “ɀ” katsayisina donusturulmus ve analizler donusturulmus katsayilar ile gerceklestirilmistir. Ancak, genel etki buyuklugune ve guven araliklarina iliskin degerler raporlanirken, tekrar korelasyon katsayisina (r) donusturulmustur. Bulgular: Arastirmada is doyumu ile duygusal tukenmislik ve kisisel basarisizlik arasindaki iliskilerin orta duzeyde ve negatif yonde oldugu belirlenmistir. Buna karsin, is doyumu ile duyarsizlasma arasindaki iliskinin ise dusuk duzeyde negatif yonlu oldugu sonucuna ulasilmistir. Ogretmenlerin is doyumlari ile tukenmislikleri arasindaki iliskiler uzerinde etkili olabilecek yayin turu (lisansustu tez ve makale) ve ogretim kademesi (okul oncesi, ilkokul, ortaokul, lise) ara degiskenleri icin calismalar arasi varyans istatistiksel olarak farklilasmamaktadir. Ancak, duygusal tukenmislik ve duyarsizlasma acisindan okul oncesi ogretmenlerinin, kisisel basarisizlik acisindan ise ilkokul ogretmenlerinin tukenmislikleri ile is doyumlari arasindaki iliskilerin gorece yuksek oldugu belirlenmistir. Sonuclar ve Oneriler: Ogretmenlerin duygusal tukenmislikleri, duyarsizlasmalari ve kisisel basarisizliklarinin artmasi is doyumlarini gorece azaltmaktadir. Bununla birlikte, okul oncesi ve ilkokul ogretmenlerinin tukenmislikleri ile is doyumlari arasindaki iliskilerin buyuklugu gorece yuksektir. Bu durum, bu kademelerde gorev yapan ogretmenlerin gorece sicak ve samimi bir ortamda calismalarindan kaynaklaniyor olabilir. Tukenmislik ve is doyumu Turkiye’de son yillarda fazla sayida arastirma yapilan konular olarak dikkat cekmektedir. Ancak, arastirmacilarin yaptiklari calismalarin ileride yapilabilecek meta analiz calismalarina dâhil edilebilmesi icin, gerekli istatistikleri raporlama konusunda daha titiz davranmalari gerektigi soylenebilir. Bu tip arastirmalar, belirli bir kulturde genellemelere gidebilmek ve alanyazindaki tutarli olmayan arastirma sonuclarini birlestirmesi bakimindan yararli olabilir. Ayrica, fakli ulkelerde gorev yapan ogretmenler ile ilgili benzer meta analiz calismalari desenlenerek arastirma sonuclarinin genellenebilirligine katki saglanabilir.