Search

Ebeveynlerden birinin vefatı çocukların iyi oluşunu olumsuz yönde etkilemektedir. Hayatta kalan ebeveyn, genellikle, çocuk için en önemli destek kaynağıdır ve çocuğun yas tutma sürecinin yakın bir tanıdığıdır. Bu çalışmanın amacı, babanın yasını tutmanın çocukların psikolojik sağlığı ve başa çıkma stratejileri üzerindeki algılanan etkilerini annelerinin anlatıları aracılığıyla anlamaktır. Nitel araştırma yöntemlerine göre tasarlanan bu çalışmada, eşi vefat etmiş dokuz anne ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Yapılan tematik analiz sonucunda üç ana tema ortaya çıkmıştır: psikolojik sağlık üzerindeki negatif etkiler, travma sonrası büyüme ve başa çıkma stratejileri. Elde edilen bulgular baba kaybının sonuçlarının çocukların işlevselliği üzerindeki olumsuz etkilerle sınırlı olmadığını, çocukların kaybın ardından olumlu değişiklikler de deneyimleyebileceklerini göstermiştir. Dahası, anneler çocuklarının yeni aktiviteleri keşfetmek, din ve sosyal desteğe başvurmak gibi başa çıkma stratejilerini kullanarak baba vefatının üstesinden başarılı bir şekilde geldiklerini fark ettiklerini bildirmişlerdir. Sonuç olarak, bu bulgular kedere tepki ve dayanıklılık artırıcı stratejilerin her bir ailenin duygusal ihtiyaçlarına göre uyarlanması gerektiğini göstermiştir., Death of a parent has adverse effects on the child’s well-being. The surviving parent is often the most important source of support for the child and a close witness of the child bereavement process. The aim of this study was to understand the perceived effects of paternal bereavement on children’s mental health and coping strategies through their mothers’ narratives. Adopting qualitative research methods, semi-structured interviews were conducted with nine mothers who had lost their spouses. Thematic analysis revealed three main themes: negative effects on mental health, posttraumatic growth, and coping strategies. The findings indicated that the consequences of paternal loss are not limited to negative effects on children’s functioning, as they may also experience positive changes following the loss. Moreover, mothers noticed that their children overcame paternal death successfully by using coping strategies such as discovering new activities, religion, and social support. Consequently, these findings indicated that grief-response and resilience-enhancing strategies should be tailored to the emotional needs of each family.

The purpose of the present study was to adapt COVID-19 Induced Anxiety Scale (CIAS) and Protective Behaviors towards COVID-19 Scale (PBCS) into Turkish language, and to investigate their psychometric properties. 593 adults participated in the study. Data were collected through CIAS and PBCS as well as The Fear of COVID-19 Scale (FCS). Cronbach alpha (α) and McDonald’s Omega (ω) coefficients were utilized for reliability of the Turkish forms of the scales, and validity of the scales was tested with exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis and criterion validity. The analysis showed that α and ω reliability coefficients of both scales were over .70. The results of exploratory and confirmatory factor analyses revealed that CIAS had a single factor structure while PBCS had three dimensions as indicated in original forms of the scales. Significant and positive relationships were also found between the scores obtained from CIAS and PBCS and fear scores. To conclude, Turkish forms of CIAS and PBCS were proved to be valid and reliable tools to measure severity of COVID-19 induced anxiety through CIAS and individuals’ protective behaviors towards COVID-19 through PBCS.

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de COVID-19 salgınının yol açtığı psikolojik sorunların ve yardım arama taleplerinin incelenmesidir. Ayrıca bu çalışma ile ruh sağlığı uzmanlarının bu problemlere müdahale etme konusundaki bilgi, tutum ve becerileri tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma grubunu Türkiye’nin farklı bölgelerinde görev yapan 168 ruh sağlığı uzmanı oluşturmaktadır. Yapılan analizlerde, çalışmaya katılan ruh sağlığı uzmanlarının %57.1’inin salgın sürecinde ruhsal sorunlar nedeniyle yardım talebi aldığı, bu talebin kadın ve yetişkinlerden daha sık geldiği belirlenmiştir. En fazla yardım talep edilen konuların ilk sıralarında; aşırı kaygı, eğitsel ve mesleki sorunların yarattığı stres, virüs kapmaya ilişkin tekrarlayıcı düşünceler, zevk ve ilgi kaybı, uykusuzluk ve aşırı temizlik şikayetleri gelmektedir. Çalışmaya katılan ruh sağlığı uzmanlarının çoğunun, çevrimiçi psikolojik danışma yardımına ilişkin tutumlarının olumlu olduğu ve bu uygulamaları etkili buldukları belirlenmiştir. Ayrıca katılımcıların %30.4’ü online psikolojik yardım sunmak için kendini yetersiz bulurken, sadece %27.4’ü bu süreçte online psikolojik yardımda bulunduğunu ifade etmiştir. Bu çalışmanın sonuçlara göre; salgın sürecinde, farklı tür ve seviyelerdeki şikayetlere bağlı olarak ruh sağlığı uzmanlarından yardım talebinde bulunulmuştur. Uzmanların çevrimiçi danışma konusundaki tutumlarının genel olarak olumlu, kendi bilgi ve becerine dair algıları ise düşük düzeyde olduğu gözlenmiştir., The aim of this study was to investigate the COVID 19-induced psychological problems and help seeking demands in Turkey. In addition, it was intended to determine the knowledge, attitude and skills of mental health professionals in dealing with those problems. Research group consisted of 168 mental health professionals working in different regions of Turkey. Results revealed that 57.1% of the professionals were consulted for help due to mental health problems during the pandemic, and this demand came mostly from females and adults. Help-seeking demands were primarily about excessive anxiety, stress caused by educational and professional problems, repetitive ideas of getting virus, loss of pleasure and interest, insomnia and excessive cleaning complaints. Findings suggested that most mental health professionals participating in the study had positive attitudes towards online counseling and found these practices effective. In addition, 30.4% of the participants found themselves insufficient for online psychological help, while only 27.4% stated that they provided online psychological help in this process. The results demonstrated that mental health professionals were asked for help about on complaints of different types and levels during the pandemic. It was observed that the attitudes of the professionals about online counseling mental help were generally positive and their self-perceptions of knowledge and skill levels were rather low.

Travma yaşantıları, birey ve toplum ruh sağlığını önemli ölçüde tehdit eden sarsıcı olaylardır. Birçok insanın yaşamı boyunca bu olaylardan en az biriyle karşılaştığı bilinmektedir. Ancak; travmatik olaylara maruz kalan ya da şahit olan bireyler ihtiyaç duymalarına rağmen genellikle profesyonel bir psikolojik yardım almamaktadırlar. Travma sonrası psikolojik yardım alma davranışlarının yaygınlaştırılması için, bu davranışlarla ilişkili faktörlerin açıkça bilinmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın temel amacı; travma yaşantısına sahip üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım arama davranışlarını cinsiyet, başa çıkma tutumları ve algılanan sosyal destek ile ilişkilendirerek incelemektir. Bunun yanı sıra; travma yaşantılarına sahip olma durumunun çeşitli değişkenlerle ilişkilerinin araştırılması bu çalışmanın diğer amacıdır.Bu çalışma karma araştırma yöntemlerinin ardışık açıklayıcı desenine uygun olarak yapılandırılmıştır. Araştırmanın örneklemi; nicel kısımda 700, nitel kısımda 10 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında; Travmatik Olaylar Listesi, Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği-K (BRIEF COPE), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ), Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği (PYTÖ-K) ve Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır. Veri analizi için; Logistic Regresyon, Ki Kare, ANOVA, Tek Faktörlü ve Karışık Çoklu Varyans Analizi (MANOVA), Bağımsız t testi ve betimsel analiz teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, üniversite öğrencilerinin travmatik olaylara maruz kalma ya da şahit olma sıklığının yüksek olduğunu göstermektedir. Travmatik yaşantılara sahip olma durumu, algılanan sosyal destek ile anlamlı düzeyde ilişkili bulunmuş ve travmatik yaşantılara sahip olmayanların algıladıkları sosyal desteğin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Travmatik olaylara maruz kalan ya da şahit olan bireylerin psikolojik yardım arama tutumlarında diğer bireylerle kıyaslandığında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Araştırmada; travma mağdurlarının duygusal sosyal destek arama ve kabul etme; böyle bir deneyimi olmayanların ise mizah ve araçsal sosyal destek aramaya dönük başa çıkma tutumlarını anlamlı düzeyde daha fazla kullandıkları saptanmıştır. Diğer başa çıkma tutumları travma yaşama durumu ile ilişkili bulunmamıştır. Sosyo-ekonomik gelir düzeyi yüksek öğrencilerin ve İHL mezunlarının travma yaşantıları ile daha az karşılaştığı tespit edilmiştir. Travma yaşantılarına sahip öğrencilerin neredeyse yarısı travma sonrası psikiyatrik bir problem yaşamışlardır. Buna karşın; mağdurlar arasında intihar düşüncesi/davranışı daha düşük oranlarda gözlemlenmiştir. Negatif duygulanım, düşünce yapısının içeriği ve işleyişindeki bozulmalar ve uyku sorunları travmatik olayların ruh sağlığı üzerindeki diğer negatif etkileridir. Travmatik olaylara maruz kalan ya da şahit olan öğrencilerin yalnızca % 14.5' i profesyonel düzeyde psikolojik bir yardım almıştır. Buna karşın; bu kişiler arasında profesyonel olmayan yardım kaynaklarının kullanımı oldukça yaygındır. Profesyonel düzeyde psikolojik bir yardım alan travma mağdurları madde kullanma, davranışsal uzaklaşma, araçsal sosyal destek arama ve kendini suçlama başa çıkma tutumlarını daha çok kullanmaktadır. Mağdurların algıladıkları sosyal destek ile psikolojik yardım arama davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçların bir kısmı literatür bulgularıyla paralelken, bir kısmı literatürden farklılık göstermiştir. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir. Traumatic experiences are shocking events that dramatically threaten the individual and community mental health. It is known that many people experience at least one of these events or situations throughout their life. However, individuals who are exposed to or witness traumatic events do not generally get any professional psychological help although they need. In order to become widespread behaviors toward getting psychological help after trauma, it is required to be clearly known which factors associated with these behaviors. The primary purpose of this research is to investigate behaviors of university students experienced trauma toward seeking psychological help by associating with gender, coping behaviours and perceived social support. In addition, the other objective of the study is to research the relations of experienced trauma with different variables. This study was structured in accordance with the sequential explanatory design of mixed- methods. The sample consisted of 700 university students in quantitative part and 10 university students in qualitative part. In the course of data collection, Traumatic Event List, BRIEF COPE, Multi Dimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS), The Scale of Attitudes toward Seeking Psychological Help, and Semi-Structured Interview Schedule were applied. The techniques of Logistic Regression, Chi-Square (Test), ANOVA, MANOVA, Independent Samples t-Test and descriptive analysis were used in data analysis. Research results demonstrated that the frequency of being exposed to or witnessing traumatic events among university students was high. Having traumatic experiences was found significantly associated with perceived social support. It was observed that perceived social support by the students not experienced trauma were higher. There was no significant difference between students experienced trauma and the others who not experienced trauma, related to attitudes toward seeking psychological help.In the research, it was confirmed that trauma sufferers appeal to seek and accept emotional social support while individuals not having such experiences significantly have more coping attitudes toward humour and seeking instrumental support. Other coping attitudes were not associated with experiencing trauma. It was determined that students with a high level of socio-economic income and Imam Hatip High School graduates encounter with traumatic experiences less. Nearly half of the students had a psychiatric problem after trauma. On the other hand, suicidal ideation/behaviour among sufferers was observed at lower rates. The other negative effects of traumatic events on mental health are negative affect, disruption of mentality and its function, and sleep problems. Only 14.5 percent of the students exposed to or witnessing traumatic events received psychological help at a professional level. However, access to unprofessional help resources were considerably common among these persons. Trauma sufferers receiving psychological help at a professional level mostly appeal to coping attitudes such as substance-use, withdrawal behaviour, seeking instrumental social support, and self-reproach. There was no significant relation between social support received by sufferers and behaviours toward seeking psychological help. While some parts of the results obtained from the study were parallel with findings of the literature, some other parts differed from the literature. The results were discussed in the light of the literature and suggestions were put forward in accordance with the results revealed. 136

ÖZET Şanlıurfa, birçok medeniyetin izlerini taşıyan, sosyo-kültürel yönden gelişmiş tarihi bir şehirdir. Bu kimlik içerisindeki sosyal yaşantı ve kültürel kimlik, bugün de varlığını devam ettirmektedir. Ve bu canlı sosyal yaşantının, vazgeçilmez unsurlarından biri de müziktir. Müzik yaşantısı içindeki en canlı öğeler ise, türküler, hoyratlar ve oyunlu ezgilerdir. Şüphesiz ki türküler bir olay neticesinde meydana gelirler. Ve her birinin ayrı yaratıcıları vardır, ancak; zamanla anonimleşip toplumun ortak sesi haline gelirler. İşte, bu türkülerin kuşaktan kuşağa ve kulaktan kulağa taşınmasında mahallî halk sanatkârları önemli bir misyon yüklenmişlerdir. Ülkemizde yapılan halk müziği çalışmalarının tarihi çok eski olmadığından, tüm yörelerdeki halk sanatkârlarının ve onların geçmişe dayalı sanat birikimlerinin tespit edilebilmeleri pek de mümkün olamamıştır. Urfa şehrinin zengin ve canlı müzik yaşantısı içinde varlığı bilinen yüzlerce halk sanatkârının durumu da aynıdır. İşte Cumhuriyet dönemi müzik yaşantısı içerisindeki dikkat çekici şahsiyetlerden biri `Mukim Tahir` lakabıyla tanınan `Tahir Oturan`; diğeri ise; `Bekçi Bakır` lakabıyla tanınan `Bakır Yurtsever`dir. Mukim Tahir ve Bakır Yurtsever, Urfa Ağzım,Tavır Özelliğini Güzel Kullanabilen Bestecilik Yönleri Güçlü Halk Sanatçılarıdır. Ancak, Bu Ustalar Hakkında, bildiklerimiz son derece yetersizdir. Bu tezin hazırlanmasındaki asıl amaç da budur. Her iki halk sanatkârı da, doğaçlama türkü yakabilen, ritm sazla türkülerine eşlik edebilen, geniş ve parlak bir sesle akıcı ve yapmacıksız bir okuyuş üslubuna sahip olan ve en önemlisi zengin repertuarları ile örnek gösterilebilen usta şahsiyetlerdir. Yakın tarihin bu önemli şahsiyetlerini ele alan bu tezde, her şeyden önce, dağınık matbu belge ve bilgilerle; gerek Urfa' da ve gerekse Urfa dışmda yaşayan canlı tanıkların ve akrabalarının sağladığı bilgi ve belgeler bir araya getirilmiştir. Böylece bu iki sanatkârın, Urfa müzik yaşantısı içindeki yeri belirlenmeye çalışılmış ve ayrıca ülke müzik hayatı içinde taşıdığı önem ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. vııı SUMMARY Şanlıurfa is a historical city developed in social- cultural manner that has the traces of many civilisation. The social- cultural life continues its entity within this identity. And, one of the most important elements of this alive social life is the music. The most alive elements in the music life are the folk songs, melodies and rustics. It is evidently clear that folk songs are the result of a definite event, and they become anonymous and the common voice of the society in time. The local public signers have an important mission to transmit these folk songs from generation to generation and to carry them from ear to ear. As the history of public music studies carried out in our country is not very old, the determination of the public artists in all the regions and their past art experiences has not been so easy. The status of hundreds of public artists included in the rich and alive music life of Urfa city is the same. Tahir Oturan known with his nickname of `Mukim Tahir` and Bakır Yurtsever known with his nickname of `Bekçi Bakır` are the important personalities in the music life of the Republic Period. Mukim Tahir and Bakır Yurtsever are the public artists who can use the Urfa dialect and behaviour properties very good and whose composer qualities are very high. However, we do not know much about these skilled persons. The main purpose of this thesis is to give some information about them. These two public artists are the skilled personalities who accompany their songs with their rhythm stringed instruments, sing their songs with their bright, clear and smooth voice and who have very rich repertoires. IXIn this thesis, the documents and knowledge provided by the witnesses and relatives who live either in Urfa or outside of Urfa were tried to be gathered. As a result of this, the place of these two important artists in the music life of Urfa was tried to be determined and besides, their significance in the music life of the country was investigated 179