Search

Bu çalışma, Korkuteli (Antalya) ilçesinin kuzeyinde yer alan Yelten Sazlığı çevresindeki vejetasyon ve ortamsal şartların paleoekolojik yapısını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Yelten Sazlığı'ndan 400 ve 48 cm uzunluğunda sediman örneği alınmıştır. Örnekler üzerinde yapılan radyokarbon yaşlandırma sonucuna göre taban yaşlarının Kal GÖ ~20.000 ve Kal GÖ ~2.100 olduğu bilgisine ulaşılmıştır. İki karot serisi üzerinde de fosil polen analizleri yapılmış ve veriler Tilia 2.0.41 programında diyagramlara dönüştürülmüştür. Elde edilen verilere göre Yelten Sazlığı çevresinin vejetasyon değişimi Kal GÖ ~20.000 yıl öncesinden günümüze ortaya konulmuştur. Fosil polen diyagramlarında iki diyagramda da üç ana zon ve altı alt zon belirlenmiştir. Belirlenen zonlar arasında YS 17-01 diyagramında odunsu/ağaç taksonlarının toplam oranı (AP; arboreal polen) %98,9 ile %39,3 arasında değişim göstermiştir. YS 19-01 diyagramında AP oranı %98 ile %85,1 arasında değişim göstermiştir. İki farklı karota ait fosil polen bulguları içerisinde Pinus sp., Juniperus sp., Quercus sp. önemli AP taksonlarıdır. Otsu taksonların toplam oranını temsil eden NAP (non-arboreal polen) içerisinde de Asteraceae, Chenopodiaceae ve Lactuaceae önemli taksonlar olmuştur. Ayrıca 48 cm'lik sediman karotu üzerinde µ-XRF analizleri yapılmış ve ~2100 yıl öncesinden günümüze meydana gelen paleoiklim değişimleri ortaya konulmuştur. Analizler sonucunda bölgede dört farklı iklimsel döneme ait değişimin olduğu bilgisine ulaşılmıştır. YS 17-01 karotu Söğüt Gölü ile YS 19-01 karotu ise Güneybatı Anadolu'da gerçekleştirilen önceki çalışmaların (Pınarbaşı, Gölhisar, Karataş Gölü ve YS 17-01) sonuçları ile karşılaştırılmıştır. YS 19-01 karotunun yüksek çözünürlüklü olması ile bulgularına daha çok odaklanılarak Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinde iklim koşulları, arazi kullanımı ve vejetasyon yapısı üzerindeki değişimler belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Fosil Polen, Yelten Sazlığı, Mikro-XRF, Paleovejetasyon, Paleoiklim, This study aims to determine the paleoecological structure of vegetation and environmental conditions around Yelten Marsh, located in the north of Korkuteli (Antalya) district In this context, 400 and 48 cm long sediment samples were taken from Yelten Marsh. According to the radiocarbon dating results of the samples, it was found that the basal ages are Kal BP ~20.000 and Kal BP ~2100. Fossil pollen analyzes were made on both core series and the data were converted into diagrams in Tilia 2.0.41 program According to the data obtained, the vegetation change of Yelten Marsh has been revealed from Kal BP ~20,000 years ago to the present day. In the fossil pollen diagrams, three main zones and six subzones were determined in both diagrams. The total ratio of woody/tree taxa (AP; arboreal pollen) in the YS 17-01 diagram among the determined zones varied between 98.9% and 39.3%. The AP rate in the YS 19-01 diagram varied between 98% and 85.1%. Among the fossil pollen findings belonging to two different cores, Pinus sp., Juniperus sp., Quercus sp. are important AP taxa. Asteraceae, Chenopodiaceae and Lactuaceae were also important taxa in NAP (non-arboreal pollen), which represents the total proportion of herbaceous taxa. In addition, µ-XRF analyzes were performed on the 48 cm sediment core and paleoclimate changes from ~2100 years ago to the present were revealed. As a result of the analyzes, it was found that there were changes in four different climatic periods in the region. YS 17-01 core Söğüt and YS 19-01 core were compared with the results of previous studies (Pınarbaşı, Gölhisar, Karataş Lake and YS 17-01) carried out in Southwest Anatolia. With the high resolution of the YS 19-01 core, focusing more on its findings, the changes in climatic conditions, land use and vegetation structure during the Roman Empire, Byzantine Empire, Seljuk State and Ottoman Empire were determined. Keywords: Fossil Pollen, Yelten Marsh, Micro-XRF, Paleovegetation, Paleoclimate, Tez (Yüksek Lisans), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, 2021., Kaynakça var.

Kızılırmak vadisinin Kapadokya yöresinde, Gülşehir-Tuzköy arasında kalan kesiminde T1’den (en yaşlı) T15’e (en genç) kadar numaralandırılmış 15 seki basamağı bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, T13 sekisine (+15-20 m) ait üç lokasyonda Denizel İzotop Katı (DİK) 6 sırasında Kızılırmak Nehri’nin küresel iklim değişimlerine karşı tepkisini saptamaktır. Sekinin taban depolarından alınmış olan kum örnekleri pIRIR290 yöntemiyle 148 ± 8, 154 ± 8 ve 159 ± 8 bin yıl (by) öncesine tarihlendirilmiştir. Önceki bir çalışmadaysa seki deposu 36Cl kozmojenik yüzey tarihlendirmesi yöntemiyle 160 ± 30 by öncesine tarihlendirilmiştir. Elde ettiğimiz veriler T13 teras depolarının birikimi öncesindeki ana vadi kazılmasının DİK 7 ve 6 (sıcak–soğuk) iklim geçişinde olduğunu göstermektedir. Veriler, T13 seki depolarının DİK 6’nın ilk evresinde biriktiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, T13 sekisinin ilk taşkınovası deposunda sıcak-kurak iklimi karakterize eden paleosolerin varlığı, seki deposunun alt kısmının olasılıkla DİK 6'nın erken evresinde (günümüzden önce 180 ile 165 bin yıl arasında) oluştuğunu gösterir. T13 sekisi depolarının yarılması ise DİK 6’nın sıcak periyodunun sonunda başlamış ve DİK 6’nın tam glasyal periyodunda tamamlanmıştır.

This study was carried out to determine the modern pollen influx (cm2/year) of arboreal and herbaceous plants in 4 different sample areas where vegetation varied in Juniperus L. (Juniper) Forest in the Salurtepe mountain between 2015 and 2017. Tauber pollen traps were placed in four sample areas in 2015 and these traps were changed annually between 2015 and 2017. For every 1-year period, moss samples were also collected from around the traps. Both the chemical mixture in the Tauber pollen traps and the moss samples were analysed according to the “European Pollen Monitoring Programme Protocol”. When the arboreal pollen influx of pollen preparations obtained from pollen traps was examined, the pollen influxes of Cedrus libani, Pinus sp., Juniperus sp. and Quercus coccifera were higher between 2015 and 2016. In 2016-2017, pollen influxes of Juniperus sp., Cedrus libani, Juglans sp., Pinus sp., Quercus coccifera and Rosaceae family increased. When the arboreal pollen influx of pollen preparations obtained from moss samples was examined, the pollen influxes of Cedrus libani, Juniperus sp., Pinus sp. and Quercus coccifera were higher in the periods of 2015-2016 and 2016-2017. Two-year pollen influx data of both pollen traps and moss samples reflects the current vegetation., Bu çalışma, Salurtepe Dağı’nda (Elmalı-Antalya) bulunan Juniperus sp. (Ardıç) Ormanı’nda bulunan bitki kompozisyonunun değişkenlik gösterdiği 4 farklı örnek alanda, 2015-2017 yılları arasında güncel odunsu ve otsu bitki polen yoğunluğunu (cm2/yıl) belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Dört ayrı örnek alana 2015 yılında Tauber polen tuzakları yerleştirilmiş ve bu tuzaklar 2015-2017 yılları arasında yıllık olarak değiştirilmiştir. Her 1 yıllık dönem için tuzakların etrafından kara yosunu örnekleri de toplanmıştır. Hem Tauber polen tuzaklarındaki kimyasal karışım, hem de kara yosunu örnekleri “Avrupa Polen İzleme Programı Protokolü (European Pollen Monitoring Programme Protocol: EPMPP)”ne göre analiz edilmiştir. Polen tuzaklarından elde edilen polen preparatlarında 2015-2016 yılına ait odunsu bitki polen yoğunluğu değişimleri incelendiğinde Cedrus libani, Pinus sp., Juniperus sp. ve Quercus coccifera’nın polen yoğunlukları fazla iken, 2016-2017 yılında Juniperus sp., Cedrus libani, Juglans sp., Pinus sp., Quercus coccifera ve Rosaceae familyasının polen yoğunlukları fazla çıkmıştır. Kara yosunu örneklerinden elde edilen polen preparatlarında 2015-2016 ve 2016-2017 yıllarına ait odunsu bitki polen yoğunluğu değişimlerine bakıldığında Cedrus libani, Juniperus sp., Pinus sp. ve Quercus coccifera’nın polen yoğunlukları fazla çıkmıştır. Hem polen tuzakları hem de yosun örneklerine ait 2 yıllık polen yoğunluğu verileri güncel vejetasyonu yansıtmaktadır.

Bu çalışma Abies cilicica ormanının güncel polendağılım özelliklerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Çalışma alanında (1)polen tuzakları, kara yosunu örnekleri, yüzey sediman örneğine ait güncel polenyoğunluğunun belirlenmesi, (2) güncel polen yoğunlukları arasındaki ilişkiler, (3) Abiescilicica ormanının ekolojik istekleri (sıcaklık ve nemlilik), (4) Abies cilicica türünün yüzde polen değeri ile fosil polen analizleriiçin yorumlama anahtarı oluşturulması (Abiescilicica türü için) belirtilen amacın kapsamı içerisindedir. Güncel polendağılımının belirlenmesinde Avrupa polen izleme programı metodolojisi takipedilmiştir. Tuzaklar için iki yıllık, kara yosunu örnekleri için üç yıllık veyüzey sediman örneği için bir yıllık güncel polen verisi elde edilmiştir. Elde edilen güncel polen verilerinin hem kendiaralarındaki karşılaştırılması yapılmış hem de sıcaklık ve nemlilikparametreleriyle ilişkilendirilmiştir. Güncelpolen yoğunluklarına göre en fazla yoğunluk Tauber polen tuzaklarında(2015-2017 arası) Pinus sp.’ye (bir örnek alan dışında), Kara yosunuörneklerinde (2014-2017 yılları arası) Abies cilicica, Cedrus libani vePinus sp.’ye aittir. Yüzey sediman örneğinde ise en yüksek yoğunlukdeğeri Pinus sp.’ye aittir. Ayrıca çalışma alanında Abies cilicica’nın güncelpolen yüzdesi Tauber polen tuzaklarında %9,5-40,4 arasında, kara yosunuörneklerinde ise 18,6-56,3 arasında değişmektedir. Yüzey sediman örneğinde ise%13,2 değerindedir.Bu çalışma ile GüneybatıAnadolu’da daha önce yapılmış fosil polen çalışmalarını daha iyi anlayabilmekiçin Abiescilicica’nın güncel polen özellikleri özelinde bir veri tabanıve sağlam ampirik referanslar üretilmiştir.

This study aims to determine the current pollen distribution characteristics of Abies cilicica forest. In the study area (1) determination of modern pollen density of pollen traps, moss samples and surface sediment samples, (2) relationships between modern pollen densities, (3) Ecological requirements (temperature and humidity) of Abies cilicica forest, (4) generating an interpretation key for fossil pollen analysis by evaluating percent pollen value of the Abies cilicica species are within the scope of the stated purpose. European pollen monitoring program methodology was followed to determine modern pollen distribution. Pollen data which is consist of two years traps, three year for moss samples and one year surface sediment samples were obtained. The modern pollen data were compared to each other and also these data correlated with temperature and humidity parameters. According to modern pollen densities the highest density belongs to Pinus (except one sample area) in Tauber pollen traps (2015-2017) and to Abies cilicica, Cedrus libani and Pinus in the moss samples (between 2014-2017). In the case of surface sediment, the highest density value belongs to Pinus. In addition, the modern pollen percentage of Abies cilicica in the study area is between 9,5-40,4% in Tauber pollen traps 18,6-56,3% in moss samples and 13,2% in the surface sediment sample. In this study, a database and robust empirical references were produced based on modern pollen characteristics of Abies cilicica in order to better understand the fossil pollen studies previously done in Southwest Anatolia., Bu çalışma Abies cilicica ormanının güncel polen dağılım özelliklerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Çalışma alanında (1) polen tuzakları, kara yosunu örnekleri ve yüzey sediman örneğine ait güncel polen yoğunluğunun belirlenmesi, (2) güncel polen yoğunlukları arasındaki ilişkiler, (3) Abies cilicica ormanının ekolojik istekleri (sıcaklık ve nemlilik), (4) Abies cilicica türünün yüzde polen değeri ile fosil polen analizleri için yorumlama anahtarı oluşturulması belirtilen amacın kapsamı içerisindedir. Güncel polen dağılımının belirlenmesinde Avrupa Polen İzleme Programı’nın belirlediği metodoloji takip edilmiştir. Tuzaklar için iki yıllık, kara yosunu örnekleri için üç yıllık ve yüzey sediman örneği için bir yıllık güncel polen verisi elde edilmiştir. Elde edilen güncel polen verilerinin hem kendi aralarındaki karşılaştırılması yapılmış hem de sıcaklık ve nemlilik parametreleriyle ilişkilendirilmiştir. Güncel polen yoğunluklarına göre en fazla yoğunluk Tauber polen tuzaklarında (2015-2017 arası) Pinus’a (bir örnek alan dışında), Kara yosunu örneklerinde (2014-2017 yılları arası) Abies cilicica, Cedrus libani ve Pinus’a aittir. Yüzey sediman örneğinde ise en yüksek yoğunluk değeri Pinus’a aittir. Ayrıca çalışma alanında Abies cilicica’nın güncel polen yüzdesi Tauber polen tuzaklarında %9,5-40,4, kara yosunu örneklerinde %18,6-56,3 arasında değişmekte yüzey sediman örneğinde ise %13,2 değerindedir. Bu çalışma ile Güneybatı Anadolu’da daha önce yapılmış fosil polen çalışmalarını daha iyi anlayabilmek için Abies cilicica’nın güncel polen özellikleri özelinde bir veri tabanı ve sağlam ampirik referanslar üretilmiştir.

Teke Yöresi hem doğal ortam özellikleri hem deiçerdiği endemik bitki türleri ile büyük önem arz etmektedir. Teke Yöresi’ninendemik taksonlarının belirlenmesi, konumlarının tespiti, değerlendirilmesi,korunması bu alanda yetişen endemik taksonların dağılışının tespitine vedağılışta etkili olan faktörlere bağlıdır. Bu çalışmada, Teke Yöresi sınırlarıiçerisinde yetişen endemik taksonların coğrafi veri tabanı oluşturularakdağılışları ve dağılış üzerinde etkili olan sıcaklık ve yağış faktörlerininetkileri incelenmiştir. Teke Yöresi endemik takson listeleri kaynaklardanyararlanılarak oluşturulmuştur. Oluşturulan listede yer alan endemiktaksonların lokasyon bilgileri ‘Flora of Turkey and the East Aegean Islands’ vediğer kaynaklardan yararlanılarak oluşturulmuştur. Endemik taksonlarınlokasyonları Google Earth yardımıyla koordinatlandırılmıştır. Daha sonraCoğrafi Bilgi Sistemleri aracılığıyla veri tabanına aktarılmıştır. Oluşturulanveri tabanı ile endemik taksonların dağılışları ve dağılış üzerinde önemli biretkisi olan sıcaklık ve yağış parametreleri arasındaki ilişki incelenmiştir.Veri tabanının oluşturulması ile endemik taksonların güncellenebilmesine,sorgulanabilmesine, mekânsal ve istatistiksel analiz yapılabilmesine imkânsağlamıştır.

The purpose of this study carried out at Mucur Obruk Lake (Mucur) located in the Central Anatolia Region is to determine the paleovegetation change and the reasons for these changes. The aim was achieved by the analysis of fossil (fossil pollen findings ~ between the years 1179-1945 AD) and modern pollen. Pollen analysis results were made into a diagram by the Tilia program. In addition, modern plant samples were collected, temperature and humidity recording were recorded. According to the results of fossil pollen analysis, woody’s (Arboreal Polen; AP) varied between 75.3% (AD 1251) and 36.7% (AD 1526). According to the results of modern pollen obtained from Tauber pollen trap, AP rate is 46.7% while NAP (Herbaceous, Nonarboreal Pollen) rate is 53.3%. According to the results of surface sediment analysis, AP rate is 57.5% and NAP rate is 42.5%. According to findings obtained from the pollen analyzes, the influence of the Little Ice Age influenced the development and change of the vegetation structure in the research area in a limited manner. However, according to the pollen findings between the collapse of the Seljuk State and the establishment of the Ottoman State in Anatolia, cereal farming has been interrupted by 200 years. Climatic irregularities in the Little Ice Age, battles and Celali revolts have hindered agricultural activities. Depending on these factors, the disturbed order in the provinces led to a break in the pollen diagram for more than 200 years between 1600 and 1808 in cereal farming., İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Mucur Obruk Gölü’nde (Kırşehir/Mucur) gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı çalışma alanının paleovejetasyon değişimini ve bu değişimlerin nedenlerini belirlemektir. Belirtilen amaca fosil (fosil polen bulguları ~M.S. 1179-1945 yılları arasını kapsamaktadır) ve güncel polen analizleri ile ulaşılmıştır. Polen analiz sonuçları Tilia programı kullanılarak diyagram haline getirilmiştir. Ayrıca güncel bitki örnekleri toplanmış, sıcaklık ve nemlilik kaydı tutulmuştur. Fosil polen analiz sonuçlarına göre odunsular (Arboreal Polen; AP) % 75.3 (M.S. 1251) ila % 36.7 (M.S. 1526) arasında değişim göstermiştir. Tauber polen tuzağından elde edilen güncel polen sonuçlarına göre AP oranı % 46.7 iken otsuların (Nonarboreal Polen; NAP) oranı % 53.3’tür. Yüzey sediman analiz sonuçlarına göre ise AP oranı % 57.5, NAP oranı % 42.5’tir. Polen analizlerinden elde edilen bulgulara göre, Küçük Buzul Çağı’nın etkisi çalışma alanında vejetasyon yapısındaki gelişim ve değişimi sınırlı oranda etkilemiştir. Ancak Selçuklu Devleti’nin yıkılışı ve Osmanlı Devleti’nin Anadolu’da mutlak düzeni sağlaması arasında geçen sürede polen bulgularına göre tahıl tarımı ~200 yıllık kesintiye uğramıştır. Küçük Buzul Çağı içerisindeki iklimsel düzensizlikler, savaşlar ve Celali İsyanları tarımsal aktiviteleri aksatmıştır. Bu etkenlere bağlı olarak eyaletlerde bozulan düzen, polen diyagramında, tahıl tarımında 1600-1808 yılları arasında 200 yılı aşkın bir süreyle kesintiye neden olmuştur.

Endemizm, bitkilere ait ekolojik şartların ve süreçlerin kompleks bir yapıda, zamansal ve mekânsal perspektifteki değişimlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu açıdan Türkiye 12.000 civarındaki bitki taksonu ve bunun içerisindeki 3/1’lik endemik oranı ile Dünya’da değişkenlik gösteren ekolojik şartlara sahip önemli ülkelerden biridir. Sahip olunan endemik bitkilere ait bu zenginliğin daha doğru tespiti, değerlendirilmesi, izlenmesi ve korunması ise öncelikle var olan endemik bitkilerin dağılışının ve bu dağılışa dair özelliklerin bilinmesi ile mümkündür. Bu çalışmada, Türkiye’deki endemik bitkilere ait lokasyon bilgilerinin, sayısal coğrafi veri tabanı üzerine aktarılması amaçlanmıştır. Çalışma amacına paralel olarak araştırmada bir dizi yöntem izlenmiştir. İlk olarak endemik takson listeleri ‘Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı’ndaki (Red Data Book) floristik listeler kullanılarak oluşturulmuştur. Daha sonra bu liste “Türkiye Bitkileri Listesi, Damarlı Bitkiler” kitabına göre güncellenmiştir. Bu listede yer alan endemik taksonların dağılışına ait lokasyon bilgileri ise Türkiye ve Doğu Ege Adaları Florası (Flora of Turkey and The East Aegean Islands) eserlerinden yararlanılarak belirlenmiştir. Belirlenen lokasyonlar coğrafi bilgi sistemleri yazılımları ile sayısal veri tabanına aktarılmış ve böylelikle Türkiye’de endemik taksonlara ait 9677 lokasyon elde edilmiştir. Elde edilen veri tabanı ile Türkiye’ye ait bölge, bölüm, il, flora bölgeleri ve Davis’in kareleme sistemi sınırlarına göre dağılışlar değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; Türkiye’deki endemik bitkiler için güncellenebilir, sorgulanabilir, iklim, topografya, litoloji, toprak ve biyotik faktörler gibi ortamı oluşturan parametrelerle sayısal ortamda mekânsal ve istatistiksel olarak analiz edilebilir coğrafi veri tabanı oluşturulmuş ve tartışmaya açılmıştır., Endemism emerges as a result of changes in ecological conditions and processes of plants in a complex structure, in a temporal and spatial perspective. In this regard, Turkey is one of the most important countries with variable ecological environmental conditions in the world with about 12.000 plant taxa and 3/1 endemic rate. The more accurate determination, evaluation, monitoring and preservation of this richness of the endemic plants is only possible if the distribution of the existing endemic plants and their characteristics are known. In this study, it’s aimed to transfer the location information of endemic plants in Turkey to the digital geodatabase. A number of methods have been followed in the study in parallel with the purpose of the study. Firstly, endemic taxa lists were created using the floristic lists in the ‘Red Data Book of Turkish Plants’. Then, this list was updated according to the book titled "Turkish Plants List, Vascular Plants". The location information of the distribution of endemic taxa in this list is determined by using "Flora of Turkey and The East Aegean Islands". After that, the determined locations were transferred to the geodatabase with geographical information systems software and thus 9677 locations of endemic taxa were obtained in Turkey were obtained. With the obtained database, distributions according to the region, section, province, flora regions, Davis’ squares system boundaries and region along with Turkey has been evaluated. Consequently, spatial and statistically analysable geographical data bases in the digital environment with parameters that form the environment such as climate, topography, lithology, soil and biotic factors that can be updated, questionable for the endemic plants of Turkey have been created and debated.