Search

İnceleme alanında yer alan Üst Paleosen - Orta Eosen yaşlı Halkapınar formasyonu, sığ ve derin denizel ortamda oluşmuştur. Formasyonun litolojilerini orta-kalın tabakalanmalı konglomera, ince - kalın tabakalanmalı kumtaşı, ince - çok kalın tabakalanmalı şeyl, ince-orta tabakalanmalı, çört yumru ve bantlı marnlar oluşturmaktadır. Ayrıca, bazalt ara düzeyleri kapsayan kumtaşlarının üst seviyelerinde ofiyolitik melanja ait olistolitler yer almaktadır. Sarımsı gri, yeşilimsi gri, bej, gri renkli kumtaşlarında sedimanter yapı olarak alt seviyelerde ripılmarklı düzeyler, üst seviyelerde ise, dereceli tabakalanma, laminalanma, konvolüt laminasyon, akıntı kırışığı ve alet izleri gözlenmektedir. Bileşenlerini kuvars, plajioklas, sanidin, ortoklas, sedimanter, ve metamorfik kayaç parçaları, biyotit, muskovit, opak mineral ve glokonit oluşturmaktadır. Mineralojik ve dokusal açıdan olgunlaşmamış olan kumtaşlarının bağlayıcısını çoğunlukla kalsit çimento ve kil matriks ile az olarak da demiroksit çimento ve glokonitik matriks oluşturmaktadır. İncelenen kumtaşları litik kumtaşı, litik vake, feldispatik litarenit ve litarenit bileşimindedir.

In the study area, Upper Paleocene - Middle Eocene aged Halkapınar formation, was formed in a shallow and deep marine environment. The lithologies of this formation are medium - thick bedded conglomerate, thin - thick bedded sandstone, thin - very thick bedded shale, thin - medium bedded marl with chert nodules and bands. In addition olistolithes of ophiolitic melange are found at the top of the sandstones, which includes basalt interbands. Yellowish gray, greenish gray, beige, gray colored sandstones include some sedimentary structures, namely ripple - marks, graded bedding, laminate, convolute lamination, current ripple, tool marks. Constituents of the sandstones are quartz, plagioclase, sanidine, orthoclase, fragments of sedimentary and methamorphic rocks, biotite, muscovite, opaque mineral and glauconite. The sandstones, which are not matured in terms of mineralogy and texture, are mainly cemented by calcite, clay matrix and minor iron oxide and glauconite matrix. The sandstones are named lithic arenite, lithic graywacke, feldspathic litharenite and litharenite.

İnceleme alanında yer alan Üst Miyosen-Alt Pliyosen yaşlı Ulumuhsine formasyonu sığ, açık göl ve akarsu ortamında oluşmuştur. Formasyonun litolojilerini ince-orta tabakalanmalı, laminalı ve bol fosilli kireçtaşı, ince- çok kalın tabakalanmalı çamurtaşı, ince-çok kalın tabakalanmalı marn, ince-kalın tabakalanmalı dolomit ile ara seviyeler halinde stromatolitik kireçtaşı, tüfit, çört bantları ve kömürlü seviyeler oluşturmaktadır. Ayrıca, göl ortamında, sualtı dağıtıcı kanal ve türbidit niteliğinde, akarsu ortamında da kanal ve bar çökelleri şeklinde konglomera ve kumtaşı düzeyleri kapsamaktadır. Kırmızı, gri, ender olarak da yeşil renkli kumtaşları, ince-kalın tabakalanmalı ve bazı düzeylerde iyi, bazı düzeylerde kötü boylanmalıdır. Sedimanter yapı olarak derecelenme, kama şekilli çapraz tabakalanma, simetrik ripılmark ve laminalanma sunmaktadır. İncelenen kumtaşları litik kumtaşı ve litik vake, litarenit, feldispatik litarenit ve sublitarenit bileşimindedir. Bileşenlerini çoğunlukla kayaç parçası ve kuvars, az olarak da plajioklas, biyotit, muskovit, opak mineral ve epidot oluşturur. Mineralojik ve dokusal açıdan olgunlaşmamış olan kumtaşlarının bağlayıcısını çoğunlukla kalsit çimento ve kil matriks ile az olarak da demiroksit çimento oluşturur. Tektonik ortam açısından kumtaşlarının ana kaynağı yeniden oluşum (bindirme, çarpışma, kara yükselimi) ve yeniden oluşan litik parçalar bölgesidir.

İnceleme alanında en altta Bolkar grubuna ait Dedeköy (Üst Permiyen) ve Gerdekesyayla (Alt-Orta Triyas) formasyonları yer alır. Dedeköy formasyonu; dolomitik kireçtaşı ve mermerlerden oluşur ve taban dokanağı inceleme alanında gözlenmez. Dedeköy formasyonu üzerine uyumlu dokanakla fillit, dolomitik kireçtaşı ile kalkşist ardalanmasından oluşan ve kireçtaşı olistolitleri kapsayan Gerdekesyayla formasyonu gelmektedir. Bolkar grubu üzerine uyumsuz olarak konglomera ve kumtaşıyla başlayan, kumlu kireçtaşı, killi kireçtaşı ara tabakaları kapsayan kumtaşı-şeyl ardalanmasından oluşan Halkapınar formasyonu (Üst Paleosen-Orta Eosen) gelmektedir. Halkapınar formasyonu içinde andezit, bazalt ve diyabaz daykları ile bunlara ait bloklar da yer almaktadır. Halkapınar formasyonu üzerine uyumsuz olarak konglomera ve kireçtaşlarından oluşan Kepeztepe formasyonu (Üst Miyosen-Alt Pliyosen) gelir. Bu birimdeki kireçtaşları genellikle stromatolitik olup stromatolitlerin gelişiminde Schizothrix sp., Phormidium sp ve/veya Scytonema sp. gibi alg cinsleri etkili olmuştur. Tüm bu birimler üzerinde ise Kuvaterner yaşlı akarsu çökelleri, yamaç molozları ve alüvyonlardan ibaret genç oluşuklar açılı uyumsuz olarak yer almaktadır.

In the study area the Upper Permian aged Dedeköy formation and the Lower-Middle Triassic aged Gerdekesyayla formation, both belonging to the Bolkar group, found in the mustbottom of the region. Dedeköy formation is made dolomitic limestone and crystalline limestone. The base of this unit in the study area is not exposed. But, it is conformably overlain by the Gerdekesyayla formation. The Gerdekesyayla formation consists of phyllite, dolomitic limestone alternation with calc-schist and some limestone olistoliths. The Upper Paleocene-Middle Eocene aged Halkapınar formation unconformably overlies the Bolkar group. Halkapınar formation starts with conglomerate and sandstones and it comprises sandy and clayey limestone strata, although it is mainly made of sandstone and shale interlayers. Diabasic dykes and stocks can also be found in the Halkapınar formation. The Upper Miocene-Lower Pliocene aged Kepeztepe formation unconformably overlies the Halkapınar formation. Kepeztepe formation is made up of conglomerate and limestone. In this formation,the of this limestones are useually stromatolitic, and the formations of this stromatolitic limestones govermed by some algae, such as Schizothrix sp., Phormidium sp. and/or Scytonema sp. The Quaternary aged stream sediments, talus deposits and alluvium unconformably overlies the older units in the region.

İnceleme alanında en altta Bolkar grubuna ait Dedeköy (Üst Permiyen) ve Gerdekesyayla (Alt-Orta Triyas) formasyonları yer alır. Dedeköy formasyonu; dolomitik kireçtaşı ve mermerlerden oluşur ve taban dokanağı inceleme alanında gözlenmez. Dedeköy formasyonu üzerine uyumlu dokanakla fillit, dolomitik kireçtaşı ile kalkşist ardalanmasından oluşan ve kireçtaşı olistolitleri kapsayan Gerdekesyayla formasyonu gelmektedir. Bolkar grubu üzerine uyumsuz olarak konglomera ve kumtaşıyla başlayan, kumlu kireçtaşı, killi kireçtaşı ara tabakaları kapsayan kumtaşı-şeyl ardalanmasından oluşan Halkapınar formasyonu (Üst Paleosen-Orta Eosen) gelmektedir. Halkapınar formasyonu içinde andezit, bazalt ve diyabaz daykları ile bunlara ait bloklar da yer almaktadır. Halkapınar formasyonu üzerine uyumsuz olarak konglomera ve kireçtaşlarından oluşan Kepeztepe formasyonu (Üst Miyosen-Alt Pliyosen) gelir. Bu birimdeki kireçtaşları genellikle stromatolitik olup stromatolitlerin gelişiminde Schizothrix sp., Phormidium sp ve/veya Scytonema sp. gibi alg cinsleri etkili olmuştur. Tüm bu birimler üzerinde ise Kuvaterner yaşlı akarsu çökelleri, yamaç molozları ve alüvyonlardan ibaret genç oluşuklar açılı uyumsuz olarak yer almaktadır.

In the study area, Upper Miocene-Lower Pliocene aged Ulumuhsine formation, was formed in a shallow, open lake and river environment. The lithologies of this formation are thin-medium bedded, laminated and fossil rich limestone, thin-thick bedded mudstone, thin-thick bedded marl, thin-thick bedded dolomite with stromatolite interbedded limestone, tuffite, chert bands and coal-rich levels. In addition, it includes conglomerates and sandstones of underwater distrubution channels in lacustrine, and channel and bar sediments in stream environments. Red, gray, rarely green colored sandstones are thin-thick bedded, and in some levels well sorting, in some levels proorly sorting. They present sedimentary structures, as graded, herringbone cross-bedding, symmetric ripple-marks, and laminate. Sandstones are named lithic arenite and lithic graywacke and litharenite, feldspathic litharenite and sublithic arenite. These sandstones are rich rock fragments and quartzs, in addition they contain plagioclase, biotite, muskovite, opaque mineral and epidote. Binding materials of sandstones are mainly calcite cements and clay matrix, and iron oxide cement in little amount. From the mineralogical and textural point of view. As a tectonic environment, the main source of sandstones are recycled orogen (thrust, collision and land uplift) and recyded lithic fragments.

İnceleme alanında temeli Silüriyen-Kretase yaşlı Temel kayaları oluşturmaktadır. Temel kaya fillit, şist, kuvarsit, kireçtaşı, dolomit, spilit, diyorit, gabro, diyabaz ve serpantinitten ibarettir. Bu temel üzerine açısal uyumsuzlukla Üst Miyosen-Alt Pliyosen yaşlı Sille formasyonu, Yalıtepe formasyonu, Ulumuhsine formasyonu, Küçükmuhsine formasyonu, Alt Pliyosen yaşlı Yürükler formasyonu ve Üst Pliyosen-Kuvaterner yaşlı Topraklı formasyonu gelmektedir. Sille formasyonu alüvyal yelpaze ve örgülü akarsu ortamında çökelmiş kırmızı renkli konglomera, kumtaşı ve çamurtaşından oluşmaktadır. Yalıtepe formasyonu ise sığ göl ortamında çökelmiş bej, kahve renkli stromatolitik kireçtaşından oluşmuştur. Ulumuhsine formasyonu sığ ve açık gölde çökelmiş bej, krem renkli kireçtaşı, killi kireçtaşı, killi kireçtaşı-çamurtaşı ardalanması, çamurtaşı, marn, dolomit, çört yumrulu ve bantlı, bol fosilli kireçtaşından ibarettir. Sığ ve açık göl ortamında çökelim gösteren Küçükmuhsine formasyonu tüfitlerden oluşmaktadır. Ulumuhsine formasyonu ve Küçükmuhsine formasyonu ile hem açılı uyumsuz hem de uyumlu dokanaklı gözlenen Yürükler formasyonu alüvyal yelpaze ve örgülü akarsu ortamında çökelmiş konglomera ve kaliş yumrulu çamurtaşından ibrettir. Tüm bu birimleri açılı uyumsuz olarak örten Topraklı formasyonu ise alüvyal yelpaze ve örgülü akarsu ortamında çökelmiş konglomeradan oluşmaktadır. Yöredeki Neojen havzası zaman zaman tektonizma etkisinde kalmış dağlar arası bir havza özelliğindedir.

İnceleme alanında Paleozoyik ve Tersiyer yaşlı oluşuklar, yüzeylenmektedir. Pelitikşist, serizitşist, kloritşist, kuvarsşist, kalkşist, kuvarsit ve mermerlerden ibaret Paleozoyik yaşlı birimler temeli oluştururlar. Bu temel üzerine açılı uyumsuzlukla gelen Pliyosen yaşlı gölsel çökeller, çakıltaşı, kumtaşı, silttaşı, kiltaşı ve kumlu kireçtaşlarından ibarettir. Jeotermik gradyanla ısınan su, kırık ve fay hatları boyunca yükselerek yeryüzüne ulaşmış ve Köşk kaplıca kaynağını oluşturmuştur. Termal suyun debisi 20.08.1997'de bilinen hacim yöntemi ile 3,66 l/s (320 m3/gün), 21.09.1997'de ise 3,46 l/s (300 m3/gün) ölçülmüştür. Kaynak ağzında suyun sıcaklığı maksimumlu termometre ile 35 oC ölçülmüştür. Sıcaklık ölçümlerine ve kimyasal analiz sonuçlarına göre kaynağın suyu, Uluslararası Hidrojeologlar Birliği'nin tanımına göre "Ca, Mg, SO4'lı sıcak ve mineralli su" dur. Köşk kaplıcasının mevcut suyunun debisini ve sıcaklığını artırmak amacıyla 7-8 Eylül 1997 tarihlerinde 7 noktada AB/2 = 700 m açılımlı Rezistivite Düşey Elektrik Sondaj (D.E.S.) ölçümü yapılmıştır. Yapılan jeofizik incelemeler ile jeolojik ve hidrojeolojik gözlemlerin ışığında termal suyun sıcaklığının ve debisinin artmasıbeklenmektedir. Jeofizik-rezistivite D.E.S. verilerine göre suyun debisini ve sıcaklığını artırmak için en uygun sondaj yerinin, 2 ve 3 nolu D.E.S. noktaları arasında hem fayı hem de şistler arasındaki yüksek rezistiviteli kalkşist-kuvarsitleri hedefleyecek şekilde seçilmesi gerekmektedir.

In the study area, Paleozoic and Tertiary aged rock units outcrop. Paleozoic aged rock units which form the basement, are peliticschists, sericitschists, chloriteschists, quartzschists, quartzites and marbles. Pliocene aged rock units, which are lacustrine sediments, conglomerates, sandstones, siltstones, claystones and sandy limestones overlie this basement with angle disconformity. The meteoric water, circulated in the region is heated by the effect of geothermic gradient and emerges near the small town of Köşk, forms the Köşk thermal. Recharge of the thermal water is 3,66 l/s in 20.08.1997 and 3,46 l/s in 21.09.1997. Temperature of the water is 35 oC which measured by using max-thermometer in the emerging point of (well) the water. According to do thermal measurements and the results of chemical analyses the water can be defined as "Ca, Mg, SO4 thermal and mineralized water" by the IUGS standarts. AB/2 = 700 m Rezistivite Deep Electric Drilling has been done to increase the recharge and temperature of the Köşk thermal water at seven points in 7-8 Septemper, 1997. In the light of this geophysical investigations and with the support of geological and hydrogeological conditions, it can be expected that the temperature and recharge of the thermal water would be increased. On the basis of geophysic resiztivite data, to increase of water recharge and its temperature it is suggested that the best drilling sites are between 2 and 3 well-points which are located between fault and high-resiztivite chalkschists-quartzite within schists.

İnceleme alanında Paleozoyik ve Tersiyer yaşlı oluşuklar, yüzeylenmektedir. Pelitikşist, serizitşist, kloritşist, kuvarsşist, kalkşist, kuvarsit ve mermerlerden ibaret Paleozoyik yaşlı birimler temeli oluştururlar. Bu temel üzerine açılı uyumsuzlukla gelen Pliyosen yaşlı gölsel çökeller, çakıltaşı, kumtaşı, silttaşı, kiltaşı ve kumlu kireçtaşlarından ibarettir. Jeotermik gradyanla ısınan su, kırık ve fay hatları boyunca yükselerek yeryüzüne ulaşmış ve Köşk kaplıca kaynağını oluşturmuştur. Termal suyun debisi 20.08.1997'de bilinen hacim yöntemi ile 3,66 l/s (320 m3/gün), 21.09.1997'de ise 3,46 l/s (300 m3/gün) ölçülmüştür. Kaynak ağzında suyun sıcaklığı maksimumlu termometre ile 35 oC ölçülmüştür. Sıcaklık ölçümlerine ve kimyasal analiz sonuçlarına göre kaynağın suyu, Uluslararası Hidrojeologlar Birliği'nin tanımına göre "Ca, Mg, SO4'lı sıcak ve mineralli su" dur. Köşk kaplıcasının mevcut suyunun debisini ve sıcaklığını artırmak amacıyla 7-8 Eylül 1997 tarihlerinde 7 noktada AB/2 = 700 m açılımlı Rezistivite Düşey Elektrik Sondaj (D.E.S.) ölçümü yapılmıştır. Yapılan jeofizik incelemeler ile jeolojik ve hidrojeolojik gözlemlerin ışığında termal suyun sıcaklığının ve debisinin artmasıbeklenmektedir. Jeofizik-rezistivite D.E.S. verilerine göre suyun debisini ve sıcaklığını artırmak için en uygun sondaj yerinin, 2 ve 3 nolu D.E.S. noktaları arasında hem fayı hem de şistler arasındaki yüksek rezistiviteli kalkşist-kuvarsitleri hedefleyecek şekilde seçilmesi gerekmektedir.

The basement of the investigated area is Silurian-Cretaceous aged basement rocks. The basement rocks consists of phillite, schist, quartzite, limestone, dolomite, spilite, diorite, gabbro, diabase and serpentinite. This basement is overlined unconformably by Upper Miocene-Lower Pliocene aged Sille formation, Yalıtepe formation, Ulumuhsine formation, Küçükmuhsine formation, Lower Pliocene aged Yürükler formation and Upper Pliocene-Quaternary aged Topraklı formation. Sille formation consists of red conglomerate, sandstone and mudstone, deposited in alluvial fan and braided stream environments. Yalıtepe formation contains cream, brown stromatolitic limestone formed in a shallow lake environment. Ulumuhsine formation is made by cream, limestone, clayey limestone, clayey limestone-mudstone alternation, mudstone, marl, dolomite, nodules and bands of chert-bearing, fossils-bearing limestone deposited in a shallow and open lake environment. Küçükmuhsine formation formed in a shallow and open lake environment consists of tuffite. Yürükler formation overlies conformably and unconformably in local Ulumuhsine and Küçükmuhsine formations, and contains conglomerate, and caliche nodulled mudstone deposited in alluvial fan and braided Stream environments. All these lithologies is overlined unconformably by Upper Pliocene-Quaternary aged Topraklı formation. Topraklı formation consists of conglomerate deposited in alluvial fan and braided stream environments. Neogene basin in the region have characteristics of an intra-mountain basin, time to time controlled by tectonics.

Bu çalışmada Konya kuzeybatısındaki Bozdağ Formasyonu (Silüriyen-Orta Devoniyen) karbonatlarının petrografik ve jeokimyasal özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İnceleme alanında temeli oluşturan bu karbonatlar resifal karmaşık şeklinde gelişmiştir. Gri, krem renkli, orta-çok kalın tabakalanmalı bu karbonatlar, dolotaşı, kalsitik dolotaşı, kireçtaşı ve dolomitik kireçtaşı şeklindedirler. Bu karbonatlar mikrofasiyes olarak, dolomiksparit, kristalin kireçtaşı, dolosparit ve vaketaşı, istiftaşı özelliğindedir. Karbonatların Sr içeriği düşük olup (6-211 ppm) gömülme dolomitlerinin Sr değerleri ile tutarlıdır. Na içeriği de gömülme dolomitlerinin Na içeriği ile tutarlıdır (148-371 ppm). Bu karbonatların Fe (699-3287 ppm) ve Mn (0-232 ppm) içerikleri yüksek olup gömülme dolomitlerinin Fe ve Mn içeriği ile tutarlıdır. Çalışılan karbonatların majör ve iz element değerleri diyajenetik alterasyonu ve havzaya önemsiz miktarda terrijen girdisini işaret etmektedir. Bu karbonatların önemli bileşenini oluşturan dolotaşı örnekleri replase edilen kireçtaşları gibi, Kuzey Amerika Şeyl Kompozisyonuna göre nadir toprak elementlerince fakirdirler. Dolomitlerin nadir toprak element içeriği karbonat safhasıyla ilişkili olmayıp, detritik alumino-silikat ile demir bulunduran mineraller safhasıyla kontrol edilmiştir. Bozdağ dolomitlerinde gözlenen didolomitleşmenin sığ gömülme ortamında oksitleyici meteorik suların etkisiyle oluştuğu sonucuna varılmıştır.