Search

Mohammedawel Abdishu,1 Tesfaye Gobena,2 Melake Damena,2 Hassen Abdi,2 Abdi Birhanu3 1Public Health Emergency Management Officer at Gursum District Health Office, Gursum, Oromia Region, Ethiopia; 2Haramaya University, College of Health and Medical Sciences, School of Public Health, Harar, Ethiopia; 3Haramaya University, College of Health and Medical Sciences, School of Medicine, Harar, EthiopiaCorrespondence: Abdi Birhanu, Email abdiibiree@gmail.comBackground: Understanding the determinants of malaria morbidity offers helpful insights toward the changing malaria situation, which might lead to the adjustment of malaria program activities. Even though the determinants of malaria morbidity remain unknown, school-aged children were the highest malaria morbidity contributors in the East Hararghe Zone. Therefore, this study aimed to assess the determinants of malaria morbidity among school-aged children in the study area from February 1 to May 31, 2020.Methods: A case-control study was conducted among school-aged children living in ten randomly selected low, moderate, and high malaria transmission kebeles. Cases were confirmed as positive for malaria, while controls were confirmed as negative for malaria among randomly selected school-aged children. Rapid diagnostic testing (RDT) and blood film (BF) malaria testing methods were used. Multivariable logistic regression was used to identify association between malaria and its determinants.Results: The determinants of malaria infection were having no formal education (adjusted odds ratio (AOR)=4.91, 95% CI: 1.20– 20.17), low family wealth index (AOR=2.50, 95% CI: 1.22– 5.12), being from rural residence (AOR=2.34, 95% CI: 1.87– 4.12), living near to stagnant water (AOR=2.01, 95% CI: 1.14– 3.54), having a maximum of three family members (AOR=0.37, 95% CI: 0.18– 0.78), using indoor residual spraying (IRS) (AOR=0.15, 95% CI: 0.08– 0.29) and long-lasting insecticide-treated net (LLITN) over the last night (AOR=0.19, 95% CI: 0.10– 0.35), and living in the house surrounded by cultivated land(AOR=0.24, 95%CI: 0.10-0.60) compared with their counterparts.Conclusion: This study revealed that residence, family size, education, wealth index, stagnant water existence, and using LLITN and IRS had significant association with malaria morbidity. Thus, all concerned bodies, including the community should strengthen working on stagnant water elimination around their house to cut the breeding site of the malaria vector mosquito. Moreover, the findings have an important implication for improving interventions targeting the economic status and literacy of the society that may help in the reduction of the risk of malaria in the school-aged children.Keywords: determinants, malaria, school-aged children, Ethiopia

ڤه‌گێرانناسى مینا دیتنه‌كا نوى و بنیاتگه‌رى، هه‌ولا شرۆڤه‌كرنا بنیاتێ ده‌قێ ڤه‌گێرانى ده‌ت. ڤه‌گێرانناسى لدویڤ په‌یدا كرنا ده‌ستور زمانێ چیرۆكێ، ڕێزمانا ڤه‌گێرانێ و ئه‌و سیسته‌مێ زال دناڤ هه‌مه‌ جور ده‌قێن ڤه‌گێرانێ یه‌. گریماس مینا ئێك ژ تیۆر دانه‌رێن ڤه‌گێرانناسیێ؛ برێیا ساده‌كرنا نموونا سیه و ئێك ئه‌ركى یا پرۆپى بسه‌ر شه‌ش ئه‌ركان كو ئه‌و ب كریار ناڤكرن. ئه‌وى برێیا ڤى تیۆرى، كریار و ڕۆلگێرى یا كاراكته‌ران و ئه‌ركێ زنجیره‌یى یا ڤه‌گێرانێ، هه‌ولا ڤه‌دوزینا یاسا و ڕێزمانا گشتى یا ڤه‌گێرانێ دا. ژ تایبه‌تمه‌ندیێن تیۆرا گریماسى ئه‌وه‌ كو لگه‌ل هه‌مى جورێن ده‌قێن ڤه‌گێرانێ دگونجیت. دڤێ ڤه‌كولینێ دا هه‌ول هاتیه‌ دان نموونێن ئاشكرا ژ چیرۆكه‌ شیعرا "به‌رصیصێ عابد" لدویف تیۆرا گریماسى بهێنه‌ شرۆڤه‌كرن. چیرۆكه‌ شیعرا "به‌رصیصێ عابد" ئێك ژ چیرۆكه‌ شیعرێن درێژ و بناڤ وده‌نگ یا فه‌قیێ ته‌یرانه‌ و ژ وان چیرۆكێن پر ململانێ یه‌ دناڤبه‌را مرۆڤ، حه‌ز و باوه‌ریێ.

هه‌رچه‌نده‌ كو سه‌رهلدانا شعرا كلاسیكیا فارسى په‌یوه‌سته‌ ب لاسایكرنا قه‌سیده‌یا عه‌ره‌بیا كه‌ڤن و گه‌له‌ك ژ ئه‌دگارێن قه‌سیده‌یا فارسیا ده‌ستپێكێ نێزیكن ژ قه‌سیده‌یا عه‌ره‌بى، لێ دگه‌ل ڤێ چه‌ندێ ژى ئه‌ڤ شعره‌ خودان كۆمه‌كا تایبه‌تمه‌ندیانه‌ كو پتر به‌رهه‌مێ ژینگه‌ها ئیرانیا قه‌سیدێنه‌، ئێك ژ ڤان تایبه‌تمه‌ندیان زالبوونا مۆركێ هه‌ڤره‌گه‌زخوازى(شاهدبازى) و له‌شكه‌ریێ كۆچكا ده‌ستهه‌لاتدارێن سامانى و غه‌زنه‌وى و سه‌لجوقى لسه‌ر ته‌غه‌زولێن ده‌ستپێكا قه‌سیده‌یانه‌. ل سه‌رده‌مێ ده‌ستهه‌لاتداریا ڤان ده‌وله‌تان و ژبه‌ر وان هێرش و داگیركاریێن كو ئه‌و پێ رادبوون؛ هه‌بوونا غولامان و بكارئینان وان بۆ مه‌به‌ستێن جۆراو جۆر و شانازیكرن ب سوپا و جه‌نگاوه‌ران ب تایبه‌تى غولامێن توركنه‌ژاد به‌شه‌كێ به‌رچاڤ ژ وێنه‌ و ده‌ربرینێن غه‌زه‌لیێن شاعرێن فارس ب خۆڤه‌ گرتیه‌. دیاره‌ دگه‌ل ده‌ربازبوونا ده‌مى و ته‌نانه‌ت پشتى لاوازبوونا قالبێ قه‌سیده‌یێ ژى شاعرێن فارس به‌رده‌وام بووینه‌ لسه‌ر لاسایكرنا ڤان تایبه‌تمه‌ندیان، هه‌تا وى راده‌ى كو پرانیا جاران ئه‌و خۆشتڤیا كو شاعرێن فارس باسدكه‌ن بریتیه‌ ژ كوڕه‌كێ جه‌نگاوه‌ر و سه‌رنجراكێش.دیاره‌ ئه‌ڤ دیارده‌یه‌ ژ ئه‌نجامێ لاسایكرنا شعرا فارسى هاتیه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ ناڤ شعرا كوردى و گه‌له‌ك جاران شاعرێن كلاسیكیێن كورد ب ئاوا و بیانۆیێن جیاواز وه‌سفا خۆشه‌ویسته‌كێ نێر و جه‌نگاوه‌ر دكه‌ن یان ئه‌و وێنه‌یێن ئه‌و بكاردئینن به‌رهه‌مێ كاریگه‌ریا مۆركێ شاهدبازى و له‌شكه‌ریێ قه‌سیده‌یا سه‌بكێ خوراسانینه‌.

قه‌سیده‌ وه‌كو قالبێ شعریێ زال بسه‌ر شعرا كلاسیكییا عه‌ره‌بى و شعرا فارسى یا سه‌بكێ خوراسانى بۆ ماوه‌یه‌كێ درێژ جهێ گرنگیپێدان و لاساییكرنا شاعرێن رۆژهه‌لاتا ئیسلامى بوویه‌،هه‌ر ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ ره‌خنه‌گر و ڤه‌كۆله‌رێن شعرێ و ب تایبه‌ت زانایێن ره‌وانبێژیێ چه‌مك و یاسا و ده‌ستورێن ڤه‌هاندنا شعرێ لسه‌ر بناغه‌یێ نموونه‌یا شعرییا قه‌سیده‌یێ داناینه‌. پشتى بدویماهیكهاتنا سه‌رده‌مێ سه‌بكێ خوراسانى و لاوازبوونا قالبێ قه‌سیده‌یێ، شعرییه‌تا قه‌سیده‌یێ هه‌ر به‌رده‌وام بوویه‌ و گه‌له‌ك ئه‌دگارێن وێ ب شێوه‌یێن جۆراوجۆر د شعرا قوناغێن پشتى هێرشا مه‌غولان دا ژى دهێنه‌ دیتن، سیسته‌مێ قه‌سیده‌یێ و ئێكه‌تییا تاكه‌دێرێ ژ ڤان تایبه‌تمه‌ندییانن، شاعرێ قه‌سیده‌نڤیس لدویڤ سیسته‌مێ قه‌سیده‌یێ شعرا خۆ بۆ سه‌ر دوو به‌شێن سه‌ره‌كى یان زێده‌تر دابه‌ش دكه‌ت و لدویڤ یاسایا ئێكه‌تییا تاكه‌دێرێ هه‌ولا ڤێ چه‌ندێ دده‌ت كو واتایا هه‌ر دێره‌كێ سه‌ربه‌خۆ بیت و په‌یوه‌ندى ب دێرێن دیڤه‌ نه‌بیت،دیاره‌ ڤێ چه‌ندێ كاریگه‌رییه‌كا مه‌زن كرییه‌ سه‌ر شعرێ ته‌نانه‌ت پشتى نه‌مان یان لاوازبوونا قه‌سیده‌یێ ژى، لاساییكرنا شعرییه‌تا قه‌سیده‌یێ و داخباربوون ب ره‌خنه‌یا شعرییا عه‌ره‌بى ــ ئیسلامى بووینه‌ هۆكارێن به‌رده‌وامبوونا ڤان تایبه‌تمه‌ندییان. د شعرا كلاسیكییا كوردى دا ژى ئه‌ڤ دیارده‌یه‌ ب ئاوایێن جیاواز دهێته‌ دیتن، گه‌له‌ك جاران شاعر شعرا خۆ بۆ سه‌ر دوو یان چه‌ند بابه‌ت و تابلۆیێن جیاواز كو چ په‌یوه‌ندییه‌كا ئۆرگانیكییا وه‌سا دناڤبه‌را وان دا نینه‌ دابه‌ش دكه‌ن ، هه‌روه‌سا هه‌ولا ڤێ چه‌ندێ دده‌ن كو د دێره‌كا شعرێ دا واتایه‌كا ته‌مام و سه‌ربه‌خۆ ده‌رببرن بێ كو گرنگیێ بده‌نه‌ په‌یوه‌ندییا ڤان دێران د ته‌وه‌رێ ستوونیێ شعرێ دا، دیاره‌ هه‌ر ئه‌ڤ تایبه‌تمه‌ندیێن قه‌سیده‌یێ واته‌ دابه‌شكارى یێن سیسته‌مێ قه‌سیده‌یێ و باوه‌رى هه‌بوون ب ئێكه‌تییا دێرا شعرییه‌ كو ئه‌زموونا شعرى و ئێكه‌تییا ئۆرگانییا شعرا كلاسیكییا كوردى دئێخنه‌ به‌رگومانێ.

گۆلزار ژیانناما پێغه‌مبه‌رى و دیرۆكا بنه‌مالا وى و بوسلمانه‌تیێ تاكو ساڵا(5) پێنجێ كوچى ب خۆڤه‌ دگریت، ئه‌ڤ به‌رهه‌مه‌ یێ تژى شیره‌ت و په‌نده‌ و ب زمانێ خه‌لكێ ساده‌ هاتییه‌ نڤیسین داكو هه‌ر كه‌س تێبگه‌هه‌ت و مفاى ژێ وه‌ربگریت، گۆتنێن مه‌زنان ژى بۆ خه‌لكى و ب زمانێ خه‌لكى هاتینه‌ دارشتن. نێزیكى ده‌ه هزار دێرێن شعرى د گۆلزارێ دا هه‌نه‌ و گه‌له‌ك گۆتنێن مه‌زنان تێدا دهێنه‌ دیتن، ئه‌ڤجا چ راسته‌وخۆ یان ژى نه‌راسته‌وخۆ ژ فولكلۆرێ كوردى وه‌رگرتینه‌ و د شعرێ دا هاتینه‌ به‌رجه‌سته‌كرن. ڤه‌كولین ل بن ناڤ و نیشانێن (گۆتنێن مه‌زنان د گۆلزارا شێخ تاهرێ شۆشى دا) و د پێشه‌كییه‌كا كورت دا گۆتنێن مه‌زنان و مه‌زراندنا وان د شعرا كوردى دا هاتینه‌ به‌حسكرن و پاشى ب به‌رفره‌هى به‌حس ل مه‌زرانادنا گۆتنێن مه‌زنان د گۆلزارێ دا هاتیه‌كرن.

This paper presents the results of a laboratory testing program that was designed to investigate the mechanical behaviour of the Tournemire argillite. Eighty rock samples were obtained from boreholes drilled at different angles in the walls and floor of an existing gallery at the Tournemire Underground Research Laboratory (URL), France. The experimental program consists of the measurement of the physical properties of the argillite and its mechanical response to loading during uniaxial tests, triaxial tests with various confining pressures, unconfined and confined cyclic tests, and Brazilian tests. Since the Tournemire argillite is characterized by the presence of closely spaced bedding planes, the rock specimens were loaded in different directions to bedding planes (i.e., loading orientation angle, θ = 0°, 30°, 45°, 60°, and 90°). Acoustic emission data were also recorded to detect the initiation and propagation of micro-cracks during the uniaxial tests. Most of the tests were performed at the natural moisture content of the rock specimens as delivered to CANMET Laboratories in Ottawa, Canada, where the experiments were conducted. The main objective of the testing program is to identify the mechanical properties of the Tournemire argillite. This paper mainly focuses on the description and interpretation of the test results. The development of an elastoplastic-damage model to describe the mechanical behaviour of the Tournemire argillite is the subject of another paper. Key words: deep geological repository, Tournemire argillite, sedimentary rock mass, laboratory tests on sedimentary rock, underground excavation. Cet article presente les resultats d'un programme d'essais en laboratoire concu pour etudier le comportement mecanique de l'argilite de Tournemire. Quatre-vingt echantillons de roche ont ete obtenus a partir de trous de forages fores a differents angles dans les murs et plancher d'une galerie existante au Laboratoire de recherche souterrain de Tournemire en France. Le programme experimental consiste a mesurer les proprietes physiques de l'argilite et ses reponses mecaniques lors d'essais de chargement uniaxial, d'essais triaxiaux avec differentes pressions de confinement, d'essais cycliques non confines et confines, et d'essais bresiliens. Puisque l'argilite de Tournemire est caracterisee par la presence de plans de stratification rapproches, les echantillons rocheux ont ete charge selon differentes directions en relation aux plans de stratification (c'est-adire a des angles d'orientation de charge de 0 = 0°, 30°, 45°, 60° et 90°). Des donnees d'emission acoustique ont aussi ete enregistrees pour detecter l'initiation et la propagation de microfissures durant les essais uniaxiaux. La plupart des essais ont ete realises a la teneur en eau naturelle des echantillons rocheux tel qu'expedies aux laboratoires de CANMET a Ottawa, Canada, ou les essais ont eu lieu. L'objectif principal du programme d'essai est d'identifier les proprietes mecaniques de l'argilite de Tournemire. Cet article presente la description et l'interpretation des resultats experimentaux. Le developpement d'un modele de dommage elasto-plastique pour decrire le comportement mecanique de l'argilite de Tournemire est le sujet d'un autre article. [Traduit par la Redaction] Mots-cles: depot geologique profond, argilite de Tournemire, masse rocheuse sedimentaire, essais en laboratoire sur des roches sedimentaires, excavation souterraine., Introduction Disposal of radioactive wastes in deep geologic formations is considered internationally as a possible solution for the long-term management of radioactive wastes. Today, many research programs and (or) cooperative [...]

Background and Objectives: Smoking affects heart function, lung function and vitamin D levels, and decrease in serum levels of vitamin D, heart rate variability (HRV) and drop in pulmonary function cause cardiovascular disease. So, the aim of the present study was to investigate the effect of one course of intense interval training on serum levels of vitamin D, HRV and lung function in male smokers. Materials and Methods: In this quasi-experimental study 20 sedentary male voluntarily participated. They were randomly divided into experimental (n=10) and control (n=10) groups. The experimental group participated in an intense interval training program for six weeks and control group did no exercise training. HRV and pulmonary function were assessed by spirometry device and serum levels of vitamin D 48 hours before the first session and 48 hours after the end of last session training. Collected data were analyzed by paired t-test and Multivariate analysis of covariance for within group and between group comparisons, respectively. Results: The results showed a significant increase in HRV values and pulmonary function and low frequency waves to high frequency waves in the training group compared to the pretest and also compared to the control group (p<0.05). But no significant difference was observed in serum levels of vitamin D both in within group and between group comparisons (p<0.05). Conclusion: It can be concluded that six weeks of intense interval training, improves function of the autonomic nervous system and pulmonary function in male smokers. [ABSTRACT FROM AUTHOR]