Search

Silba adipata McAlpine 1956‘nın (Diptera: Lonchaeidae) incir bahçelerinde bulunma oranı, popülasyon değişimi ve bazı biyolojik özellikleri incelenmiştir. Denemeler Ficus carica cv. Sarılop, F.carica cv. Bursa siyahı ve F.carica cv. caprificus çeşitlerinde yürütülmüştür. Çalışmada hexanol, amonyumsülfat ve incir sütü (incir ağacı özsuyu) karışımını içeren besin tuzakları kullanılmıştır. Aydın ilinin tüm ilçelerinin S.adipata ile bulaşık olduğu ve zarar görmüş meyve oranının Sarılop çeşidinde (ağaç üzerindeki ve yere düşmüş meyvelerin toplamında) 2011, 2012, 2013 yıllarında sırasıyla % 3.53, % 2.06 ve %3.40 olduğu belirlenmiştir. Sarılop’ta çalışma yıllarında sadece yere dökülmüş meyvelerde bulaşıklı oranı %20-40 arasında olmuştur. Bursa siyahı çeşidinde ise 2013 yılında bu oran %10, yerdeki meyvelerde %64 bulunmuştur. Sarılop bahçesinde seksüel indeksin 0.7 olduğu bulunmuştur. İncir bahçelerinde zararlının ergin ve yumurtaları mayıs-aralık ayları arasında görülmüştür. Sarılop bahçesindeki tuzaklarda en fazla ergin, temmuz ve eylül, erkek incir bahçesinde eylül ve ekim aylarında yakalanmıştır. Bir incir meyvesinde en çok yumurta (yumurta/meyve) sırasıyla; ebe meyvelerinde (84 yumurta), iyilop meyvelerinde (67 yumurta), boğa meyvelerinde (12 yumurta) ve ilek meyvelerinde (5) saptanmıştır. Yellop ve sonlop meyvelerinde yumurtaya rastlanmamıştır. Çalışma yıllarında elde edilen maksimum toplam yumurta sayısı da ebe meyvelerinden elde edilmiş olup, bunu iyilop, boğa ve ilek meyveleri izlemiştir. En çok yumurta iyilop meyvelerinde temmuz ve eylül aylarında, ebe meyvelerinde eylül ayında, ilek meyvelerinde mayıs ve haziran aylarında, boğa meyvelerinde mayıs ayında saptanmıştır. Larva ve pupa sırasıyla 8.18±1.35 ve 7.84±0.13 günde gelişmiştir., The rate of infestation, some biological characteristics, and population fluctuation of Silba adipata McAlpine (Diptera: Lonchaeidae) in fig orchards in Aydın province were studied. The trials were conducted in Ficus carica cv. Sarılop, F.carica cv. Bursa siyahı and F.carica cv. caprificus orchards. Bait traps containing a mixture of hexanol, ammonium sulfate and fig milk (fig tree extract) were used in trials. It was determined that all districts of Aydın province were infested with S. adipata. In the years 2011, 2012 and 2013, the infestation rates in fruits of the Sarılop variety (the sum of the fruit on the tree and on the ground) were determined as 3.53%, 2.06% and 3.40 %, respectively. The rates of infestation among the furits fallen on the ground were between 20-40% in Sarılop in three study years. In Bursa siyahı, the rate of infested fruits among fallen ones was 64%. Sexual index in Sarılop orchards was found to be 0.7. The adults and eggs of the pest were seen between May-December in the orchards. The highest adult population was detected in the Sarılop orchards in July and September, and in the caprifig orchard in September and October. The most numerous eggs in a fig fruit (egg/fruit) were obtained from mammoni fruits (84 eggs), followed by the maincrop fruits (67eggs), mamme fruits (12 eggs) and profichi fruits (5 eggs), respectively. No egg was found in breba and lastcrop fruits. The maximum total number of eggs obtained during the study years was also obtained from mammoni fruits, followed by maincrop, mamme and profichi fruits. The most numerous eggs were determined in maincrops in July and September; in breba in September; in profichi in May and June, in mamme fruits in May. The larvae and pupae were developed in 8.18±1.35 days and 7.84±0.13 days, respectively.

Organik tarımda kimyasal insektisitlere alternatif olarak kullanılmasına izin verilen dört ürünün (kaolin, insektisit etkili sabun, neem yağı sabunu, spinosad) Metopolophium dirhodum (Walker, 1849) (Hem.: Aphididae) 'a etkileri değerlendirilmiştir. Ayrıca, uygulama yapılan ve yapılmayan gül yapraklarını tercihi ile bunların üzerinde yeni doğan nimf sayıları belirlenmiştir. Kullanılan doğal ürünlerin etkileri diazinon ve kontrol (su) ile karşılaştırılmıştır. Denemelerde gülfidanları (Rosa hybrida L. cv. First Red) kullanılmıştır. Uygulama aynı serada iki kez tekrarlanmış, değerlendirmeler uygulamalardan 1, 3, 5, 7, 10 ve 14 gün sonra yapılmıştır. İnsektisit etkili sabun beşinci güne kadar %50.45 ile %74.00 arasında etki göstermiş olmasına karşın sonraki günlerde etkisi azalmıştır. Neem yağı sabunu ilk uygulamada etkisiz (%15.09-%19.71) olmuş, ikinci uygulamada etkisi (%36.96-%72.27) artmıştır. Tekrarlanan kaolin uygulaması %66.87 oranında pozitif sonuç vermiştir. Spinosad yaprakbitine etkisiz bulunmuştur. Tekrarlanan kaolin, insektisidal sabun ve neem yağı sabunu uygulamalarının M. dirhodum popülasyonlarını azalttıkları ancak, tamamen kontrol edemedikleri görülmüştür. Tercih denemelerinde kaolin, neem yağı sabunu ve insektisit etkili sabun uygulanmış yapraklar üzerindeki canlı yaprakbiti ve yeni doğan nimflerin sayıları, kontrolden düşük bulunmuştur. Bu üç ürünün M. dirhodum’a repellent etki gösterdiği saptanmıştır., Four products allowed in organic farming (kaolin, insecticidal soap, neem oil soap, spinosad) as alternatives to chemical insecticides, were evaluated for the control of Metopolophium dirhodum (Walker, 1849) (Hem.: Aphididae). In addition, number of the newborn nymph and host selection for the treated and untreated rose (Rosa hybrida L. cv. First Red) leaves were examined. The toxicities of used natural products were compared with the diazinon and control (water). Rose saplings were used as experimental material. The application was repeated twice in the same greenhouse. Evaluations in populations were done on 1, 3, 5, 7, 10 and 14 days after applications. Insecticidal soap showed toxicity between 50.45 % and 74.0 % until fifth day and its toxicity decreased in the following days. Neem oil soap was non-toxic (15.09%–19.71%) at first application but, in the second application, its toxicity was increased (36.96%-72.27%). Repeated kaolin application ended with a positive result of 66.87% control. Spinosad had no effect on aphid. It was observed that M. dirhodum population was decreased by repeated (twice) applications of kaolin, insecticidal soap and neem oil soap. However, they could not control the aphid populations completely. In choice tests, the numbers of living aphids and newborn nymphs on rose leaflets treated with kaolin, neem oil soap, and insecticide soap were lower than those not treated. These three products were found to be repellent for M. dirhodum.

Zeytin, Türkiye ve bazı Akdeniz Ülkeleri için ekonomik öneme sahip bir tarım ürünü olup, zararlılardan korunması ağaç sağlığı, verim ve kaliteli ürün bakımından çok önemlidir. Diğer pek çok üründe olduğu gibi zeytin zararlıları ile mücadelede uygulama kolaylığı ve kısa sürede etkili sonuç alınabilmesi kimyasal mücadeleyi en çok tercih edilen yöntem haline getirmiştir. Son yıllarda kullanılan ilaçların insan ve çevreye olan zararları, çok sayıda zararlı türün bu ilaçlara dayanıklılık kazanması ve gıdalardaki ilaç kalıntıları sebebiyle tarımda kimyasal mücadelenin azaltılması gündeme gelmiştir. Bu nedenle alternatif mücadele yöntemlerinden birisi olan ‘Biyoteknik Mücadele Yöntemi’ ile doğal bileşiklerin kullanımı ayrı bir önem kazanmıştır.Zeytin zararlılarına karşı ilk uygulanan biyoteknik mücadele yöntemlerinden olan çekici besin tuzakları (McPhail) zeytinin en önemli zararlısı olan Zeytin sineği’ne (Bactrocera oleae (Rossi), Dipt.:Tephritidae) karşı kullanılmış, izleyen yıllarda ise eşeysel çekici feromon tuzakları ve görsel yapışkan sarı tuzaklar da devreye girmiştir. Son zamanlarda ise kombine tuzaklar (çekici besin kokusu, feromon, renk ve insektisit birleşimi), bazı uzaklaştırıcı maddeler (repellent, deterrent) ve doğrudan mücadelede kullanılabilecek doğal maddeler üzerinde çalışmaların arttığı ve başarılı sonuçların alındığı görülmektedir. Alternatif yöntem arayışları devam ederken özellikle kombine tuzaklar ile kitlesel tuzaklama yönteminin öne çıktığı dikkati çekmiştir. Bu yöntemin tek başına veya kimyasal ya da biyolojik mücadele gibi yöntemler ile kombine edilerek Zeytin sineği zararını azaltmada etkili olduğu saptanmıştır. Bu konuda etkililiği arttırmak üzere yeni yöntem arayışları halen devam etmektedir. Bu çalışmada Zeytin sineği’ne karşı uygulanan Biyoteknik mücadele yöntemleri literatür ışığında derlenerek sunulmuştur., Olive is an important crop for Turkey and some Mediterranean Countries, and pest control is an essential process to increase yield and quality. Chemical control is widespred in pest control in olive production like in other crops due to it is easy to spray and effective in a short time after its application. On the other hand, chemical control has disadvantegous in controlling pests since pests can develop resistance particular chemical. Their widespread use cause toxicity on non-raget organisms and environment. Additionally, chemical residue on crops is a serious problem on human health. As a result, many studies have been conducted to reduce chemicals in pest control, and ‘Biotechnic Control Systems’ and natural compounds are becoming substantial.McPhail type trap with food attractans is a leading tool in biotechnic control systems, particularly in controlling of olive fruit fly (Bactrocera oleae (Rossi), Diptera:Tephritidae) that is key pest in olive grooves, and followed by pheromone traps and visual yellow traps in the years. The studies on effectiveness on the combined traps (with food attractant, pheromone, color and insecticide combination) with some repellents and deterrents and additionally on some natural compounds are becoming major and their results are notable in the pest control. In this time, mass trapping technics come into prominence and are considered important as they are very effective to reduce olive fruit fly damage alone or with the combination of chemicals or biological control technics. The researches are being continued to improve new technics in pest control strategies.It is aimed in this paper to present the studies used biotechnical methods for of olive fruit fly control.

Xylophagous insects, Bostrychidae, Buprestidae, Cerambycidae, Curculionidae and Scolytidae (Coleoptera), on fig trees in Aydın province, Turkey, were investigated in 2000 and 2001. Sixteen species of Coleoptera were collected, of which 8 are new records as fig pests in Turkey: Anthaxia cichorii Olivier, Agrilus roscidus Kiesenwetter, Acmaeodera (s.str.) flavolineata Laporte and Gory (Buprestidae), Stenopterus flavicornis Küster (Cerambycidae), Xyloperthella picea Olivier, Xylonites praeustus Germar, Scobicia chevrieri Villa (Bostrychidae) and Hypothenemus eruditus Westwood (Scolytidae). In addition, X. picea is the first record for the Turkish fauna. However, it was observed that Hypoborus ficus Erichson (Scolytidae), Hesperophanes griseus Fabricius (Cerambycidae), Scobicia chevrieri Villa and Sinoxylon sexdentatus Oliver (Bostrychidae) were common species and caused losses by damaging both stems and branches.

The population dynamics of Sphaerolecanium prunastri (Fonscolombe, 1834) (Hemiptera: Coccidae) were investigated on local varieties namely, Papaz and Bekiroğlu green plum varieties, which were the important host of this species in Aydın. In the study, some biological characteristics, distribution and the rate of infestation of S. prunastri were studied. The effects of some insecticides were also determined. Samples were collected weekly or every two weeks from Bekiroğlu variety in two orchards in Aydın Center district (in Umurlu Center and Serçeköy). All biological stages in total 500 individuals on the infected branches were examined. As a result of the study, it was determined that S. prunastri was important problem in Umurlu Center and Serçeköy. The infestation rate was lower in İncirliova than Aydın Center district. There was no any infestation in 83.16 % and only few individuals infested in 2.26 % of the total 1942 trees detected. Additionally, 2.57 % and 3.34 % were covered little and large colonies, respectively. The percentage of the trees continuously infested with the pest was 8.65 %. Bekiroğlu variety was more infested than Papaz variety. The overwinter period of 2nd instar nymphsof S. prunastri was completed at the average of 166 days in Umurlu and 177 days in Serçeköy. This period extended from mid- September to mid-April. The crawlers were appeared from early May to July. Population density of crawlers reachedto the maximum level in May and June. The 2nd stages of female nymphs were developed into 3rd stage from mid-February to mid-April and the male nymphs were prepupa+pupa stages at the same time. The prepupa+pupa populations were in the highest level in late March and April. The adult females were determined from early March and to late June. Azadirachtin, bufrofezin, pyriproxyfen, spinosad and carbosulfan were applied in the experiments. In both years, carbosulfan was the most effective than the others (91.90% in 2008 and 88.09% in 2010). The effects of other insecticides were found lower than 53 %., Sphaerolecanium prunastri (Fonscolombe,1834) (Hemiptera: Coccidae)’nin Aydın’da önemli konukçusu olan Bekiroğlu ve Papaz erik çeşitlerindeki popülasyon değişimi, yayılışı, bulaşma oranı, biyolojik özellikleri ve bazı insektisitlerin etkileri saptanmıştır. Haftada veya iki haftada bir, Aydın Merkez İlçede iki bahçedeki (Umurlu merkez ve Serçeköy’de) Bekiroğlu çeşidinden alınan bulaşık dallar üzerinde toplam 500 canlı bireyde tüm biyolojik dönemler Stereobinoküler mikroskop altında sayılmıştır. Sonuçta, Aydın’ın Merkez İlçesi İncirliova İlçesinden daha bulaşık bulunmuş ve zararlının Umurlu Merkez ile Serçeköy’ de önemli sorun oluşturduğu görülmüştür. İncelenen toplam 1942 adet ağacın % 83.16’sı temiz; % 2.26’sı birkaç birey, % 2.57’si küçük koloni, % 3.34’ü büyük koloni ve % 8.65’i aşırı bulaşık olarak belirlenmiş, Bekiroğlu çeşidinin Papaz çeşidinden daha bulaşık olduğu saptanmıştır. Kışı ikinci nimf döneminde geçiren zararlının kışlama süresi Umurlu merkezde ortalama 166 gün, Serçeköy’de 177 gün olup, eylül ortasından nisan ortasına kadar sürmüş, hareketli nimfler mayıs başından temmuz ayına kadar görülmüştür. Hareketli I. dönem nimf popülasyonu mayıs ve haziran aylarında en yüksek düzeye ulaşmıştır. Kışlayan ikinci dönem dişi nimflerin şubat ortasından nisan ortasına kadar üçüncü nimf dönemine geçtikleri, aynı dönemde erkeklerin ise prepupa ve pupa oldukları belirlenmiştir. Prepupa ve pupa popülasyonu en yüksek mart ile nisan aylarında saptanmıştır. Ergin dişiler mart ve haziran ayları arasında bulunmuştur. İnsektisit denemelerinde azadirachtin, bufrofezin, pyriproxyfen, spinosad ve carbosulfan kullanılmıştır. İki yılda da en etkili carbosulfan (2008 yılında % 91.90 ve 2010 yılında % 88.09) olmuş, diğer insektisitlerin etkileri% 53’ün altında kalmıştır.

Amaç: Araştırmada, Myzus persicae Sulzer' nin (Hem.: Aphididae) üçüncü ve dördüncü dönem nimfleri ile beslenen Adalia decempunctata (L.)' nın (Col.: Coccinellidae) larva ve pupa gelişme süreleri, ölüm ve av tüketim oranlarına sıcaklığın etkisi incelenmiştir. Materyal ve Yöntem: Denemeler iklim odasında, 16/8 saat aydınlık/karanlık, 20, 25, 30, 35±1°C sıcaklık ve %60±5 orantılı nem koşullarında yürütülmüştür. Avcının her bir larva dönemine sabit sayılarda üçüncü ve dördüncü dönem M. persicae nimfleri av olarak verilmiştir. Denemeler, larvalar için 30-72 tekerrürlü, ergin erkek ve dişiler için 15 tekerrürlü kurulmuştur. Bulgular: Gelişme süreleri sıcaklık artışıyla kısalmış, A. decempunctata'nın yumurta süresi dışındaki toplam gelişme süresi 20, 25 ve 30°C sıcaklıklarda sırasıyla 14,76; 13,72 ve 12,17 gün olmuştur. En yüksek ölüm 35°C' de (%100) elde edilmiş, onu sırasıyla 20°C (%61,82), 30°C (%23,33) ve 25°C (%15,28) izlemiştir. Ayrıca, predasyon oranı (Cxj) 25°C ve 30°C' de benzer olmuş, net predasyon oranı en yüksek 25°C görülmüştür (C0 506,81). Dördüncü larva döneminde predasyon oranı diğer larva dönemlerinden yüksek bulunmuştur. Sonuç: Çalışma sonucunda A. decempunctata' nın 25°C sıcaklıkta başarılı bir şekilde yetiştirilebileceği ve ortalama sıcaklıkların 25-30°C arasında olduğu alanlarda ve mevsimlerde daha etkili olacağı sonucuna varılmıştır. Objective: In the study, the effect of temperature on the pupa and larvae development times, mortality and predation rates of Adalia decempunctata L. (Col.: Coccinellidae) larvae fed with the third and fourth stage nymphs of Myzus persicae Sulzer (Hem.: Aphididae) were investigated. Material and Methods: The trials were carried out in climate room conditions 16/8 h light/darkness, 20, 25, 30, 35±1°C temperature and 60±5% relative humidity. Fixed numbers of third and fourth instar M. persicae nymphs were given to each larval stage of the predator as prey. The trials included 30-72 replicates for larvae and 15 replicates for adult males and females. Results: The development times were shortened by increasing temperature. Total development times of A. decempunctata, excluded egg stage were 14,76; 13,72 and 12,17 days at 20, 25, 30°C, respectively. The highest mortality was obtained at 35°C (100%), followed by 20°C (61.82%), 30°C (23.33%) and 25°C (15.28%), respectively. In addition, predation rates (Cxj) were similar at 25°C and 30°C, with the highest net predation rate at 25°C (C0 506.81). The predation rate in the fourth larvae stage was higher than the other larvae stages. Conclusion: It has been determined that A. decempunctata can be successfully rearing at 25°C, and it can be more effective in areas and seasons where the average temperatures are between 25-30°C. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ....................................................................................................................İ TEŞEKKÜR .............................................................................................................................. İİ İÇİNDEKİLER.........................................................................................................................İİİ SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ..............................................................................V ŞEKİLLER DİZİNİ..................................................................................................................Vİ RESİMLER DİZİNİ............................................................................................................... Vİİ ÇİZELGELER DİZİNİ..........................................................................................................Vİİİ ÖZET........................................................................................................................................İX ABSTRACT ..............................................................................................................................X 1. GİRİŞ......................................................................................................................................1 2. KAYNAK ÖZETLERİ...........................................................................................................4 2.1. Adalia decempunctata (L.) ile İlgili Yapılmış Çalışmalar .................................................4 2.1.1. Sıcaklığın Coccinellid Türlerinin Gelişme ve Av Tüketimlerine Etkileri Üzerine Yurtiçinde Yapılmış Çalışmalar.................................................................................................4 2.1.2. Sıcaklığın Coccinellid Türlerinin Gelişme ve Av Tüketimlerine Etkileri Üzerine Yurtdışında Yapılmış Çalışmalar ...............................................................................................7 3. MATERYAL VE YÖNTEM ...............................................................................................12 3.1. Materyal.............................................................................................................................12 3.2. Yöntem ..............................................................................................................................12 3.2.1. Solanum melongena L. Üretimi......................................................................................12 3.2.2. Myzus persicae Sulzer Üretimi......................................................................................13 3.2.3. Adalia decempunctata (L.) Üretimi................................................................................14 3.2.4. Farklı Sıcaklıklarda Adalia decempunctata (L.)’ nın Larva ve Pupa Gelişme Süreleri ile Ölüm Oranlarının Belirlenmesi ................................................................................................14 iv 3.2.5. Farklı Sıcaklıklarda Adalia decempunctata (L.) Larvalarının Av Tüketim Miktarlarının Belirlenmesi..............................................................................................................................15 3.2.6. Farklı Sıcaklıklarda Myzus persicae (Sulzer) ile Beslenen Adalia decempunctata (L.) Erginlerinin Av Tüketim Miktarının belirlenmesi....................................................................16 3.2.7. İstatistiksel Analizler......................................................................................................17 4. BULGULAR ........................................................................................................................19 4.1. Farklı Sıcaklıklarda Adalia decempunctata (L.)’ nın Larva ve Pupa Gelişme Süreleri....19 4.2. Farklı Sıcaklıklarda Adalia decempunctata (L.)’ nın Gelişme Dönemlerindeki Ölüm Oranları.....................................................................................................................................21 4.3. Farklı Sıcaklıklarda Adalia decempunctata (L.) Larvalarının Av Tüketim Miktarları .....21 4.4. Farklı Sıcaklıklarda Myzus persicae (Sulzer) ile Beslenen Adalia decempunctata (L.) Erginlerinin Av Tüketimleri .....................................................................................................25 5. TARTIŞMA..........................................................................................................................26 6. SONUÇ VE ÖNERİLER .....................................................................................................31 KAYNAKLAR.........................................................................................................................32 BİLİMSEL ETİK BEYANI......................................................................................................40 ÖZGEÇMİŞ..............................................................................................................................41

Amaç: Çalışmada, afidofag Adalia decempunctata (L.) (Coleoptera: Coccinellidae) ergin ve larvalarının kendi yumurtalarının üzerindeki kanibalizmi ve aynı dönem larvalar arasındaki kanibalizm incelenmiştir. Materyal ve Yöntem: Denemeler iklim odasında 25±1°C, %55±5 nem ve 16/8 saat aydınlık/karanlık koşullarda yürütülmüştür. Denemelerde birinci dönem larvalar üç saat, ikinci, üçüncü ve dördüncü dönem larvalar ile çiftleşmemiş beş günlük erginler 24 saat aç bırakıldıktan sonra kullanılmıştır. Avcının birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü larva dönemlerine sabit sayılarda, sırasıyla 10, 20, 45 ve 70 adet, ergin dişi ve erkeğe ise 100'er adet yumurta verilmiştir. Denemeler 24 saat sonra kontrol edilmiştir. Larva kanibalizm denemeleri 20 tekerrürlü, ergin kanibalizm denemeleri ise 10 tekerrürlü kurulmuştur. Bulgular: Adalia decempunctata ergin ve larvalarının kendi yumurtalarıyla beslendiği belirlenmiştir. Ergin dişiler erkeklerden çok daha fazla yumurta tüketmiştir. En fazla yumurta ikinci ve üçüncü dönem larvalar tarafından tüketilmiş, onları birinci ve dördüncü dönem larvalar izlemiştir. Aynı dönem larvalararasında en fazla kanibalizm dördüncü larva döneminde saptanmış, onu üçüncü, ikinci ve birinci larva dönemleri izlemiştir. Sonuç: Av yokluğunda, yumurtaların ergin ve larvalara karşı savunmasız ve yüksek risk altında olduğu, ayrıca aynı dönemdeki larvalar arasında da kanibalizm riskinin yüksek olduğu görülmüştür. Objective: In this study, cannibalism of adults and larvae of aphidophagous Adalia decempunctata (L.) (Coleoptera: Coccinellidae) on conspecific eggs and cannibalism among same-aged larvae were investigated. Material and Methods: The trials were carried out in a climate room at 25±1°C, 55±5% humidity, and 16/8 h light/dark conditions. In the trials, the first instar larvae starved for 3 hours, and the second, third and fourth instar larvae and five days old unmated adults were used after 24 hours of starving. Fixed numbers of 10, 20, 45, 70 and 100 eggs were offered to the first, second, third and fourth larval stages and unmated adult female and male of predator, respectively. The trials were ckecked after 24 hours. Larva cannibalism trials were established with 20 replications and adult trials with 10 replications. Results: Adults and larvae of A. decempunctata were determined to feed on conspecific eggs. The unmated adult females of the species consumed much more eggs than the males. The second and third instar larvae consumed the most eggs, followed by first and fourth instar larvae. Among the same-aged larval stages, the highest level of cannibalism was detected in the fourth larval stage, followed by the third, second and first larval stages. Conclusion: In the absence of prey, A. decempunctata eggs were found to be vulnerable and at high risk of cannibalism by adults and larvae, and also the rate of cannibalism was high among same-aged larvae. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ....................................................................................................................İ TEŞEKKÜR .............................................................................................................................. İİ İÇİNDEKİLER.........................................................................................................................İİİ SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ..............................................................................V RESİMLER DİZİNİ.................................................................................................................Vİ ÇİZELGELER DİZİNİ........................................................................................................... Vİİ ÖZET.....................................................................................................................................Vİİİ ABSTRACT .............................................................................................................................İX 1. GİRİŞ......................................................................................................................................1 2. KAYNAK ÖZETLERİ...........................................................................................................3 2.1. Adalia decempunctata (L.) Hakkında Genel Bilgiler..........................................................3 2.1.1. Sistematikdeki Yeri ..........................................................................................................3 2.1.2. Morfolojik Özellikleri ......................................................................................................4 2.1.2.1. Ergin ..............................................................................................................................4 2.1.2.2. Larva..............................................................................................................................5 2.1.2.3. Pupa ...............................................................................................................................5 2.1.2.4. Yumurta.........................................................................................................................6 2.1.3. Biyolojisi ve Beslenmesi ..................................................................................................6 2.2. Adalia decempunctata (L.) ve Diğer Bazı Coccinellid Türlerinin Kanibalizm Davranışları ile İlgili Yapılmış Çalışmalar .....................................................................................................8 3. MATERYAL VE YÖNTEM................................................................................................14 3.1. Materyal.............................................................................................................................14 3.2. Yöntem ..............................................................................................................................14

LABORATUVAR KOŞULLARINDA BAZI ENTOMOPATOJEN FUNGUSLARIN Planococcus ficus (SIGNORET) (HEMIPTERA: PSEUDOCOCCIDAE)’A ETKİLERİ İsmail KARADAĞ Yüksek Lisans Tezi, Bitki Koruma Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Tülin AKŞİT 2021, 43 sayfa Bağ unlubitii Planococcus ficus (Signoret) (Hemiptera: Pseudococcidae) asma bitkilerinin önemli bir zararlısıdır. Son yıllarda Manisa ilindeki bağlarda popülasyonunun arttığı görülmüştür. Bu nedenle çalışmada biopestisitler Verticillium lecanii (Zimm.) Viegas, Beauveria bassiana (Balsamo) Vuillemin ve Paecilomyces fumosoroseus (Wise) Brown & Smith, azadirachtin ve sistemik spirotetramatın P. ficus’un ikinci dönem nimf ve ergin dişilerine etkileri incelenmiştir. Manisa’nın Alaşehir İlçesi’ndeki bağlardan toplanan P. ficus nimf ve ergin dişileri laboratuvara getirilmiş ve patates sürgünleri ile kabak meyvelerinde üzerinde üretilmiştir. İnsektisitlerin etiketlerinde önerilen dozları ile iki alt dozları püskürtme yöntemiyle laboratuvar koşullarında uygulanmıştır. Ölümler uygulamadan 1, 3, 7 ve 10 gün sonra kaydedilmiştir. Sonuçlara göre B. bassiana diğer iki fungusdan daha etkili bulundu. Onun onuncu günde P. ficus’a kümülatif etkisi nimflerde %76,94 ve erginlere %60,28 oldu. En yüksek etki spirotetramatda görülmüş, onu sırasıyla azadirachtin, B. bassiana, P. fumosoroseus ve V. lecanii izlemiştir. Entomopatojen fungusların etkisi ikinci dönem nimflere erginlerden daha yüksek olmuştur. Ergin ve nimflerde en yüksek ölüm oranı en yüksek dozlarda saptanmıştır. Spirotetramat onuncu günde, ikinci dönem nimflerde %100, erginlerde %90,38 ölüme neden oldu. Azadirachtin nimflere %72,22, erginlere %80,76 etkiliydi. P. fumosoroseus ve V. lecanii ile inoküle edilmiş unlubit nimf ve erginlerinde ölüm oranları sırasıyla, %73,05 ve %36,85, %58,61 ve %38,19 olmuştur. İlk ölümler azadirachtin ve üç fungal etmende yedinci günde, spirotetramatta birinci günde ortaya çıkmıştır. Fungal insektisitlerin tümünde nimf ve erginlere günlük en yüksek etki yedinci günde saptanmıştır. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI ......................................................................... iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ............................................................v ÖZET. ................................................................................................................vii ABSTRACT........................................................................................................ix ÖNSÖZ ...............................................................................................................xi KISALTMALAR VE SİMGELER DİZİNİ....................................................... xv ŞEKİLLER DİZİNİ..........................................................................................xvii ÇİZELGELER DİZİNİ .....................................................................................xix 1. GİRİŞ ............................................................................................................... 1 1.1. Planococcus ficus (Signoret) ve DENEMEDE KULLANILAN İNSEKTİSİTLER İLE İLGİLİ BİLGİLER ...............................................3 1.1.1. Planococcus ficus (Signoret)’un Sistematikteki Yeri ................................3 1.1.2. Planococcus ficus (Signoret)’un Morfolojik Özellikleri...........................4 1.1.3. Planococcus ficus (Signoret)’un Biyolojisi................................................6 1.1.4. Planococcus ficus (Signoret)’un Zararı......................................................8 1.1.5. Planococcus ficus (Signoret)’un Yayılışı ve Konukçuları.........................9 1.1.6. Denemede Kullanılan İnsektisitler ve Özellikleri ....................................10 1.1.6.1. Verticillium lecanii (Zimm.) Viegas .....................................................10 1.1.6.2. Beauveria bassiana (Balsamo) Vuillemin ............................................10 1.1.6.3. Paecilomyces fumosoroseus (Wise) Brown and Smith.........................11 1.1.6.4. Azadirachtin ..........................................................................................11 1.1.6.5. Spirotetramat......................................................................................... 11 2. KAYNAK ÖZETLERİ .................................................................................. 12 2.1. Yurtdışında yapılan çalışmalar.. .................................................................. 12 2.2. Türkiye’de Yapılan Çalışmalar................................................................... 13 3. MATERYAL VE YÖNTEM ......................................................................... 16 xiv 3.1. Materyal...................................................................................................... 16 3.2. Yöntem ....................................................................................................... 17 3.2.1. Planococcus ficus (Signoret) ’un Kitle Üretimi ...................................... 17 3.2.2. İlaç Denemesi .......................................................................................... 17 3.2.3. Verilerin Değerlendirilmesi..................................................................... 20 4. BULGULAR VE TARTIŞMA...................................................................... 21 4.1. İnsektisitlerin Planococcus ficus (Signoret)’un ikinci dönem nimf ve ergin dişilerine kümülatif etkileri............................................................ 21 4.2. İnsektisitlerin Planococcus ficus (Signoret)’un ikinci dönem nimf ve ergin dişilerine günlük etkileri ................................................................ 27 5. SONUÇ ......................................................................................................... 32 KAYNAKLAR.................................................................................................. 35 ÖZGEÇMİŞ....................................................................................................... 43

Çalışmada Adalia decempunctata (L.) (Coleoptera, Coccinellidae)‟nın avı Myzus persicae Sulzer (Hemiptera, Aphididae) üzerinde biyolojisi ve dördüncü larva dönemi ile ergin dönemlerinin M. persicae üzerinde işlevsel tepkisi laboratuvar koşullarında araştırılmıştır. Biyoloji takibi ve işlevsel tepki denemeleri 25±1°C sıcaklık, %60±5 nem ve 16 saat aydınlık laboratuvar koşullarında gerçekleştirilmiştir. Veriler iki eşeyli yaşam tablosu teorisine dayanarak analiz edilmiştir. M. persicae ile beslenen A. decempunctata‟nın ergin öncesi toplam gelişme süresi 15,70 gün, toplam ölüm oranı ise % 32,2 olarak belirlenmiştir. Bıraktığı toplam yumurta sayısı 948,81 adet, kalıtsal üreme yeteneği (r) 0,1661 gün-1, üreme gücü (λ) 1,1807 gün-1, net üreme gücü (R0) 181,14 birey ve döl süresi (T) 31,07 gün olarak belirlenmiştir. Avcının işlevsel tepkisini belirlemek üzere kurulan denemelerde av olarak M. persicae‟nin 10, 20, 40, 80 ve 160 adet nimf yoğunlukları kullanılmıştır. Çalışmalar sonucunda avcının dördüncü dönem larvasının Tip III, erginlerinin ise Tip II işlevsel tepkiyi sergiledikleri belirlenmiştir. Sonuçta, A.decempuntata‟nın M. persicae ile mücadele programlarında yararlanılması gereken bir doğal düşman olduğu kanısına varılmıştır. In this study, the biology, as well as functional response of fourth instar larva and adults of Adalia decempunctata (L.) (Coleoptera, Coccinellidae) fed on Myzus persicae Sulzer (Hemiptera, Aphididae) were investigated. The experiments were carried out at 25±1°C, 60±10% r.h. and 16L:8D photoperiod in a controlled temperature room. The life history data were analyzed using the age-stage, twosex life table, and the shape of the functional response was determined by logistic regression. The total pre-adult development period of the predator was 15,70 days and the total mortality rate obtained in this period was 32,2%. The total number of eggs laid was 948,81 eggs/female. The population parameters; the intrinsic rate of increase (r), finite rate of increase (λ), net reproductive rate (R0) and mean generation time (T) were 0,1727 day-1, 1,1886 day-1, 214,25 individuals and 31,07 days, respectively. The fourth instar larvae and adults of the predator exhibited a Type III and II response, respectively to the five different densities (10, 20, 40, 80 and 160) of M. persicae. The results obtained in this study will be able to be useful for the control of M. persicae and the further studies on A. decempunctata. 67

Çalışma, Türkiye'de en önemli zeytin üreticisi iller olan İzmir ve Aydın'da bulunan Euphyllura spp. (Hem.:Psyllidae)'ni belirlemek, yayılış ve doğal düşmanlarını saptamak amacıyla ele alınmış olup, 2015-2017 yılları arasında yürütülmüştür. Ayrıca, öne çıkan türün İzmir ilinde iki zeytin bahçesinde popülasyon değişimi ile bazı biyolojik özellikleri 2015-2016 yıllarında saptanmıştır. Haftada bir yapılan periyodik kontroller sırasında alınan bulaşık sürgün örnekleri laboratuvara getirilerek, üzerlerindeki yumurta ve nimfler sayılmış, bazı biyolojik özellikleri (döl sayısı, ilk ve son yumurtlama tarihleri ve ilk nimf çıkış tarihi, nimf ve erginlerin doğada bulunduğu dönemler vb.) ile parazitoit ve predatörleri belirlenmiştir. Ergin popülasyon değişimi darbe yöntemiyle saptanmıştır. Elde edilen veriler iklim ve bitki fenolojisi ile ilişkilendirilmiştir.Çalışma sonucunda İzmir'de Euphyllura phillyreae Foerster (Hem.:Psyllidae), Aydın'da E. phillyreae ve Euphyllura straminea Loginova (Hem.:Psyllidae)'nın bulunduğu saptanmıştır. Baskın türün E. phillyreae olduğu, E. straminea popülasyonunun ise çok düşük olduğu tespit edilmiştir. İzmir'de 2015 yılında bahçelerin %98.57'sinin, Aydın'da %100'ünün, 2016 yılında sırasıyla %100 ve %94.5'inin zararlıyla bulaşmış olduğu belirlenmiştir. Zararlının bulunduğu bahçelerdeki ağaçların bulaşma oranları ise 2015 yılında İzmir'de %83.33, Aydın'da %92.50, 2016 yılında sırasıyla %83.2 ve %70 olarak belirlenmiştir. İzmir Bornova'da iki yılda da E. phillyreae'nın ilk yumurtaları mart ayının ikinci haftasında, zeytinin çiçek salkım oluşum döneminde, Kemalpaşa'da ise Bornova'dan iki üç hafta daha geç bırakılmıştır. İki ilçede de en son yumurtalara 27 Nisan-6 Mayıs, tarihleri arasında rastlanmıştır. En fazla yumurta sayısı Bornova'da mart ayının son haftasında, Kemalpaşa'da nisan aynın üçüncü haftasında belirlenmiştir. Ağaçlarda ilk nimfler yıllara göre sırasıyla Bornova'da 23-16 Mart, Kemalpaşa'da 24 Nisan-30 Mart tarihlerinde görülmüş, nimfler Bornova'da iki yılda da haziranın üçüncü haftasına (orta iri yeşil meyve dönemine) kadar, Kemalpaşa'da ise mayıs sonuna (meyve bağlama dönemi) kadar bulunmuştur. Erginler iki ilçede de yıl boyunca görülmüş olup, E. phillyreae'nın kışı ergin dönemde geçirdiği ve İzmir'de yılda bir döl verdiği ortaya konmuştur.İzmir ve Aydın illerinde saptanan E. phillyreae ve E. straminea türlerinin Hymenoptera takıma ait 1 familyadan 1 parazitoit türü ile 5 takıma ait, 6 familyadan doğal düşmanları belirlenmiştir. Elde edilen predatörler arasından Anthocoris nemoralis (F.) (Hem.:Anthocoridae) ve Psyllaephagus sp. (Hym.:Encyrtidae)'un iki ilde de yayılış ve yoğunluk bakımından öne çıkan türler olduğu saptanmıştır.Anahtar kelimeler: Zeytin, Zeytin pamuklubiti, Euphyllura phillyreae, Euphyllura straminea, Euphyllura spp., Psyllidae, İzmir, Aydın. This study was conducted to determine the Euphyllura spp. (Hem.:Psyllidae), their abundance and natural enemies in İzmir and Aydın provinces, where the most important olive production occurs in Turkey, in the years of 2015-2017. Besides, the population fluctuation and some biological characterisitcs of the prominent species, Euphyllura phillyreae Foerster (Hem.:Psyllidae), were investigated in two olive groves in İzmir in 2015-2016. Infested shoot samplings during the observation weekly were taken into laboratory to count eggs and nymphs on, and were determined some biological characteristics (such as generation numbers, the first and the last egg laying dates, the first nymph hatching date, and nymphs and adults occuring periods in the field, etc.), and the parazitoids and predators were also investigated. Adult population fluctuations were evaluated by countings adults dropped on the sheet after shaking the shoots and branches. The results were evaluated in the relation with climatic conditions and plant phenology. As a result of the study, the only species E. phillyreae Foerster was in İzmir, but E. phillyreae and Euphyllura straminea Loginova (Hem.:Psyllidae) were determined in Aydın. Additionally, it was determined while E. phillyreae was found to be predominant, but E. straminea was rare. The groves were found to be infested 98.57 % and 100 % in İzmir and 100 % and 94.50 % in Aydın, in the years 2015 and 2016, respectively. Infestation rates of trees in the groves were 83.33 % and 83.2 % in İzmir, and 92.50 % and 70.00 % in Aydın, in the years 2015 and 2016, respectively. It was observed that the first eggs laid on cluster of flowers by E.phillyreae females by second week of March in Bornova (İzmir) in both years of the study, but two or three weeks later in Kemalpaşa (İzmir). The last eggs of the pest were detected between April 27 th and May 6 th in both districts. The maximum number of the eggs was counted in Bornova district by the last week in March, but in Kemalpaşa district by 3rd week in April. The first nymphs were observed on March 23 and 16 in Bornova district, and on April 24 and on March 30 in Kemalpaşa district in the years 2015 and 2016, respectively. The nymphes stage were continued until the third week of June in Bornova district and by end of May in Kemalpaşa district in both years. Adults were observed all the year round in both districts, and it was found that E. phillyreae overwinter in adult stage and has one generation a year. One parazitoid hymenopter and 14 predators from 6 families in 5 orders were found to be natural enemies on E. phillyreae and E. straminea in İzmir and Aydın provinces. Anthocoris nemoralis (F.) (Hem.:Anthocoridae) and Psyllaephagus sp. (Hym.:Encyrtidae) were predominant species in terms of distribution and abundance among the other predators in two provinces. Key Words: Olive, Olive psyllid, Euphyllura phillyreae, Euphyllura straminea, Euphyllura spp., Psyllidae, İzmir, Aydın 67

Bu çalışma Aydın İli'nde yumuşak ve sert çekirdekli meyve ağaçlarının odun dokularınnda zararlı Cerambycidae ve Buprestidae (Coleoptera) türlerini saptamak amacıyla 2013-2014 yıllarında yürütülmüştür. Yumuşak ve sert çekirdekli meyve ağaçları üzerinde Cerambycidae familyasına ait 5, Buprestidae familyasına ait 14 tür belirlenmiştir. Ayrıca, tespit edilen 19 türün Türkiye ve dünyadaki yayılışları, tanımları ve konukçu bilgileri verilmiştir.Penichroa fasciata (Stephens), Clorophorus varius(Müller), Trichoferus griseus (Fabricius)(Cerambycidae), Agrillus roscidus (Kiesenweter), Anthaxia umbellatarum (Fabricius), Ptosima undecimmaculata Herbst.veAnthaxia cichori cichori (Olivier) (Buprestidae) türlerinin Aydın'da en yaygın ve bol bulunan türler olduğu saptanmıştır. This study was conducted to determine the harmful species on stone and pome fruit trees in Aydın province in 2013-2014 years. The results presented that 5 species belonging to Cerambycidae family and 14 species belonging to Buprestidae family on stone and pome fruit trees were determined. Also, description of each species, host plants, the distribution in Turkey and world of 19 species detected were given. It was specified thatPenichroa fasciata (Stephens), Clorophorus varius(Müller) ve Trichoferus griseus (Fabricius)(Cerambycidae), Agrillus roscidus (Kiesenweter), Anthaxia umbellatarum (Fabricius), Ptosima undecimmaculata Herbst. ve Anthaxia cichorii cichorii (Olivier) (Buprestidae) species were the most common and abundant species in Aydın province. 83

Bu çalışma 2013-2014 yıllarında Aydın ilindeki yumuşak ve sert çekirdekli meyve ağaçlarında zararlı yaprakbiti türleri ile predatör ve parazitoitlerini saptanmak amacıyla yürütülmüştür. Sonuçlara göre yumuşak ve sert çekirdekli meyve ağaçlarında iki familyaya ait 8 cins ve 18 yaprakbiti türü belirlenmiştir. Ayrıca, yaprakbitlerinin doğal düşmanlarından toplam 30 tür tespit edilmiştir. Aydın ilinde en fazla üretilen meyveler olan erikte ve kayısıda Hyalopterus pruni (Geoffroy), şeftalide Myzus persicae (Sulzer), kirazda Myzus cerasi (Fabricius), elmada Aphis pomi (L.) ve armutta Dysaphis pyri (Börner) öne çıkan türler olmuştur. Predatörlerden; Adalia bipunctata L., Scymnus subvillosus Goeze, Coccinella septempunctata L., Episyrphus balteatus (DeGeer) ve Leucopis glyphiinovora (Tanasjitshuk), parazitoidlerden; Aphidius colemani (Viereck), Aphidius matricariae (Haliday) ve Aphidius transcaspicus (Telengat) yaprakbitlerinin en bol ve yaygın doğal düşmanları olmuştur. The aim of the study was to determine the aphids and their predators and parasitoids on stone and pome fruit trees in Aydın province in 2013-2014 years. According to results, 18 aphid species belonging 8 genera of two families were determined. Also totally 30 species of natural enemies were obtained. The most dominant species of the aphids on the most common fruit orchards and trees were Hyalopterus pruni (Geoffroy) on plum and apricot, Myzus persicae (Sulzer) on peach, Myzus cerasi (Fabricius) on cheery, Aphis pomi (L.) on apple and Dysaphis pyri (Börner) on pear trees in Aydın. Predators, Adalia bipunctata L., Scymnus subvillosus Goeze, Coccinella septempunctata L., Episyrphus balteatus (DeGeer) and Leucopis glyphiinovora (Tanasjitshuk), parasitoids, Aphidius colemani (Viereck), Aphidius matricariae (Haliday) and Aphidius transcaspicus (Telengat) were the most common and abundant natural enemies of aphids. 85

Bu çalışmada, Silba adipata McAlpine (Diptera: Lonchaeidae)?nın Aydın ilinde Ficus carica cv. Sarılop ve Ficus carica cv. Caprificus ağaçlarında, 2011-2013 yılları arasında yayılışı, bulaşma derecesi, doğal düşmanları, popülasyon değişimi ve iki tip çekici besin tuzağının etkinliği araştırılmıştır. Aydın?ın tüm ilçelerinin S. adipata ile bulaşık olduğu saptanmıştır. Zarar oranı Sarılop incir çeşidinde 2011, 2012, 2013 yıllarında sırasıyla % 3.53, % 2.06 ve %3.40, Bursa siyahı çeşidinde 2013 yılında % 10.0 olarak belirlenmiştir. En etkili Hexanol+Amonyumsülfat (%2)+incir sütü içeren tuzak bulunmuş, bu tuzak Sarılop incir bahçesinde Hexanol+Amonyumsülfat (%2) içeren tuzaklardan 66 kat, erkek incir bahçesinde ise 39 kat daha fazla birey yakalamıştır. İncir sütlü tuzaklarda dişi/erkek oranı 2.3 , incir sütü bulunmayan tuzaklarda 1.29 olmuştur.Tuzaklara erginler mayıs başından kasım sonuna kadar yakalanmıştır. Popülasyon 2011-2012 yıllarında Sarılop bahçesinde en yüksek seviyeye temmuz ayında, erkek incir bahçesinde ise eylül ayında ulaşmıştır. Toplam larva gelişme süresi 8.18 ±1.35gün, pupa açılma süresi erkekte 7.85± 0.13, dişide 7.83± 0.13 gün olarak belirlenmiştir. In this study, the degree of infestation, natural enemies, the adult population fluctuation of Silba adipata McAlpine (Diptera: Lonchaeidae) and effects of two types of attraction bait traps were investigated on Ficus carica cv. Sarılop and Ficus carica cv. Caprificus trees in Aydın, between 2011?2013 years. It was determined that all districts of Aydın were infested with S. adipata. In the years 2011, 2012 and 2013, the damage in Sarılop variety was determined as 3.53, 2.06 and 3.40 %, respectively. The damage rate was 10.0 % in Bursa black variety in 2013 year. The most effective trap was contained Hexanol, Ammoniumsulfate (%2) and fig milky exudation. This trap was effective 66 times and 39 times more comparing to Hexanol and Ammoniumsulfate (%2) mixture in Sarılop and caprificus orchards, respectively. The female/male ratio was higher in the trap with fig milky exudation (2.3) than without fig milky exude trap (1.29).The flies were captured to traps from the beginning May until the end of November. The number of maximum adult trapped was the highest in July in Sarılop and in September in caprificus orchard.Total larval development time was 8.18 ±1.35 days, and the pupae development time were 7.85± 0.13 days for male and 7.83± 0.13 days for female. 62

Çalışma 2010-2011 yıllarında gülde (Rosa hybrida L. cv. `First Red') zararlı yaprakbiti türlerinden Metopolophium dirhodum'a (Walker) (Hem., Aphididae) bazı doğal maddelerin (kaolin, insektisidal sabun, neem yağı sabunu, spinosad) etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu maddelerin M. dirhodum'a doğrudan etkileri, kalıntı etkileri ve uzaklaştırıcı etkileri sera ve laboratuvar koşullarında belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, insektisidal sabun deneme sonrası iki beşinci güne kadar %50.45'in üzerinde etki göstermiştir. Neem yağı sabunu bir denemede düşük etkili (%15.09-%19.71) bulunmuş, ikinci denemede ise %36.96-%72.27 arasında etki göstermiştir. Kaolin uygulamasının iki kez tekrarlanması olumlu sonuç vermiş ve etki %66.87'e ulaşmıştır. Laboratuvar koşullarında doğal maddelerin kalıntı etkileri araştırılmış ve bu maddelerin kalıntılarının M. dirhodum'a etkisiz bulunmuştur. Tercih denemelerinde kaolin, neem yağı sabunu ve insektisidal sabunun M. dirhodum erginlerini uzaklaştırdığı, bireylerin kontrol bölgesini tercih ettikleri görülmüştür. Neem yağı sabunu, M. dirhodum'un nimf sayısı, ömür ve nimf dönemlerinin sürelerini etkilememiştir. Kaolinin bitki yüzeyinde oluşturduğu beyaz tabaka dezavantaj olmakla birlikte kaolinin on gün, insektisidal sabun ve neem yağı sabununun beş veya yedi gün aralıklarla uygulanmasıyla M. dirhodum'un baskı altına alınabileceği, bu maddelerin sentetik kimyasallara alternatif olabileceği görülmüştür. The aim of the study was to investigate the effects of some natural insecticides (kaolin, insecticidal soap, neem oil soap and spinosad) against Metopolophium dirhodum (Walker) (Hem., Aphididae) which is harmful aphid on rose (Rosa hybrida L. cv. `First Red?). Direct effects, residual effects and repellent effects of this insecticides to M. dirhodum were determined in greenhouse and laboratory conditions in 2010-2011. The results carried out that the efficiency of the insecticidal soap was above 50.45% during the first five day of treatment. The effect of neem oil soap in the first treatment was low (%15.09-%19.71) but this effect in the second treatment was among 36.96%-72.27%. The twice repeated kaolin applications was positively concluded. In the second application, the efficiency of kaolin reached to 66.87%. In laboratory condition the residual effects of natural insecticides were found inefficient for M. dirhodum. In choice assays, it was determined that kaolin, neem oil soap and insecticidal soap had repellent effect for M. dirhodum choosed the non insecticides part of leaflet. Neem oil soap didn?t effect the M. dirhodum?s number of nymphes, longevity and the duration of nymphal instars. However, it has a disadvantage the fact that kaolin caused to a white particul film on the rose surface, it has estimated that M. dirhodum can be controlled with kaolin (one of ten day), insecticidal soap and neem oil soap (one of five-seven day) applications. 69

Manisa ilinin 11 ilçesinde 2003 yılında yapılan çalışmada yuvarlak çekirdeksiz üzüm çeşidindeki, Thysanoptera takımına bağlı türler belirlenmiş, 2004 ve 2006 yılları arasında ise türlerin en yoğun olduğu Alaşehir ilçesindeki 2 bakımlı, 2 bakımsız bağda önemli türlerin popülasyon değişimleri, doğal düşmanları, zarar oranı, yumurta bırakma ve kışlama yerleri ile Rubiothrips vitis (Priesner)’in laboratuvar koşullarında biyolojisi incelenmiştir. Manisa ilinin 11 ilçesinde (Merkez, Ahmetli, Akhisar, Alaşehir, Demirci, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Saruhanlı, Turgutlu) Thysanoptera takımına bağlı Aeolothripidae, Thripidae ve Phlaeothripidae familyalarından 31 tür saptanmıştır. Fitofag türlerden en yoğun sırasıyla, R. vitis, Thrips tabaci Lindeman, Drepanothrips reuteri Uzel, Frankliniella occidentalis (Pergande), Mycterothrips albidicornis (Knechtel), M. tschirkunae (Jachontov), Haplothrips aculeatus Fabricius, H. globiceps (Bagnall) ve H. reuteri Uzel ile predatör türlerden Scolothrips longicornis Priesner, Aeolothrips collaris Priesner ve A. intermedius Bagnall belirlenmiştir. Thripslerin bağ alanlarında gözlerdeki yaprakçıkların açılması ve sürgünlerin uzamaya başlamasıyla birlikte görüldüğü, yapraklar dökülünceye kadar bağ alanlarında kaldıkları saptanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Ahmetli, Alaşehir ve Merkez ilçeleri en bulaşık ilçeler olarak belirlenmiştir. Göz ve çiçeklerde en iv baskın tür R. vitis, sürgün ve yapraklarda T. tabaci olarak belirlenmiştir. R. vitis’in özellikle gözlerin uyanmaya başladığı dönemde zararlı olduğu belirlenmiştir. Alaşehir ilçesinde, 2004 yılında dört bağda thrips türlerinin popülasyon değişimi incelenmiştir. Aylara göre en yüksek popülasyon yoğunluğu R. vitis ‘de nisan, mayıs ve haziran, F. occidentalis ile Mycterothrips albidicornis (Knechtel) + M. tschirkunae (Jachontov) ‘de temmuz ve ağustos, M. albidicornis + M. tschirkunae ‘de ekim ve kasım, Tenothrips frici (Uzel)’ de eylül aylarında saptanmıştır. Ayrıca, 2005 yılında yine R. vitis nisan ve mayıs aylarında baskın tür olarak belirlenmiştir. M. albidicornis + M. tschirkunae haziran ayından yıl sonuna kadar yoğun olarak görülmüştür. Sürgünlerde thripslerin yaptığı zararın oranı 2005 ve 2006 yıllarında bakımlı bağlarda sırasıyla %97, %82, bakımsız bağlarda %84; olarak belirlenmiştir. Meyvelerdeki zarar oranı ise %0.05, %0.2, bakımsız bağlarda %0.08, %0.4 olarak belirlenmiştir. Bağ alanlarından thrips predatörü olarak Orius laevigatus (Fieb), O. pallidicornis (Reut.) ve O. niger (W.) (Heteroptera: Anthocoridae), Aeolothrips intermedius Bagnall ve A. collaris (Thysanoptera: Aeolothripidae) türleri saptanmıştır. Thripslerin yumurta bırakmak için sırasıyla, bitkinin tomurcuk ve çiçeklenme dönemindeki salkımlarını, uçtan ilk 4 yaprağı ve 5. ve 6. yaprakları tercih ettikleri görülmüştür. Thripslerin kışı yabancıotlar, kavlamış asma kabukları, toprak ve yere dökülen yapraklar arasında ergin olarak geçirdiği saptanmıştır. R. vitis’in embriyo gelişme süresi 5.5 ± 0.3 (4 - 9), larva 5.4 ± 0.4 (3-8), prepupa 1.4 ± 0. 11 (1-2) ve pupa 2.3 ± 0.14 (1-3), preovipozisyon 1.7 ± 0.15 (2-3), ovipozisyon 16.9 ± 1.17 (10-28) ve postovipozisyon süresinin 5.8 ± 0.32 (5-11) gün olduğu belirlenmiştir. R. vitis dişisi ortalama 12.45 ± 0.81 (9-20) adet yumurta bırakmış, dişi ömrü 22.4 ± 1.92 (9-41), erkek ömrü ise 13.15 ± 1.19 ( 6-21) gün olarak belirlenmiştir.

Aydın ilinde, 2004-2007 yılları arasında yapılan çalısmada, eriklerde zararlı Hoplocampa sp. (Hymenoptera:Tenthredinidae) belirlenerek ildeki yayılısı, popülasyon yogunlugu ve bazı biyolojik özellikleri incelenmistir. Rebell-Bianco polypropylene beyaz yapıskan tuzaklar ile dört yüzlü beyaz yapıskan plexiglass tuzakların çekicilikleri karsılastırılmıstır. Ayrıca, endosülfan ve azadirachtin uygulamaları ile kitlesel tuzaklamanın popülasyon üzerindeki etkisi arastırılmıstır. Zararlı türün H. flava L. oldugu saptanmıs ve popülasyon degisimini belirlemek için Umurlu ile Çakmar’da Bekiroglu ve Papaz çesitlerinden kurulu, seçilen bahçelerin her birine altısar adet, dört yüzlü beyaz yapıskan plexiglass tuzak asılmıstır. Tuzaklar subat-mayıs ayları arasında haftada bir kontrol edilmistir. Azadirachtinin ve kitlesel tuzaklamanın popülasyon üzerine etkisini belirlemek amacıyla denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmustur. H.flava’nın bulasıklılık oranları Merkez ilçeye baglı Serçeköy’de % 95,42; Umurlu beldesinde % 87,16; Beyköy’de % 70,88 ve Ovaköy’de % 69,69; Erbeyli % 41,66 ve Kösk ‘de % 38,09 olarak saptanmıstır. H. flava’nın dogada ilk yumurtaları martın ikinci haftasında belirlenmis olup, yaklasık bir hafta sonra da ilk zarar görmüs meyvelere rastlanmıstır. Tuzaklarda ilk erginler, eriklerin tamamen tomurcuklandıgı mart ayının ilk haftasında görülmüs, en fazla ergin mart sonunda saptanmıstır. Ergin uçusları nisan ayının ikinci veya üçüncü haftasında tamamen sona ermistir. Zararlı Bekiroglu çesidinde Papaz çesidinden bir hafta önce görülmüs ve uçuslar bir hafta önce sona ermistir. H. flava’ nın söz konusu erik çesitlerindeki popülasyon yogunluklarının farkı 2006 yılında önemsiz, 2007 yılında ise önemli bulunmus, yönlere göre popülasyon büyüklügünün degismedigi saptanmıstır. H. flava’nın yesil erik sezonu boyunca popülasyon degisiminin izlendigi bahçelerdeki tuzaklarda disi / erkek oranı 1/2 ile 1/4,5 arasında degismistir. ki tip tuzagın etkililikleri arasındaki fark 2005 yılında önemsiz bulunurken, 2006 yılında Rebell-Bianco plexiglass tuzaklarda daha fazla ergin yakalanmıstır. Azadirachtin H. flava populasyonu üzerinde etkili ancak, kitlesel tuzaklama etkisiz bulunmustur. In this study was investigated the population density, distribution and some biological properties of Hoplocampa flava L. on plums. It was also compared to attractiveness between Rebell-Bianco polypropylene and white plexiglass (with four surfaces) traps. The effects of mass trapping and azadirachtin on H. flava population were investigated. To determine the population fluctuation of H. flava, six white plexiglass traps were placed to each orchard which contains Bekiroglu and Papaz varieties in Umurlu and Çakmar towns. Traps were controlled once a week in between February and May. The trials were constituted according to the randomized parcel experiment design with five replicates were planed to determine the effect of Azadirachtin and mass trapping on H. flava population. The spread rates of H. flava were 95, 42 % in Serçeköy, 70,88 % in Beyköy, 69,69 % in Ovaköy, 87,16 % in Umurlu 41,66 % in Erbeyli and 38,09 % in Kösk. The first eggs of H. flava in plum fruits were appeared in the second week of March, and one week later, the first damaged fruits by H. flava were found. The first adults were obtained at the first week of March when the plums were entirely budded. The adults were caught to traps in the highest number at the end of March. The flights of the adults completely ended at the second or third week of April. The flights of H. flava started and ended in Bekiroglu one week earlier than Papaz. In 2006, the difference of density of H. flava between Bekiroglu and Papaz varieties was not significant, but the difference was significiant in 2007. The population density of H. flava adults caught on traps did not change according to the directions. The rations female/male of H. flava captured on traps during green plum seasons changed between 1/2 and 1/4,5. The difference between attractiveness of polypropylene and white plexiglass traps was not significant in 2005, but more adults were caught on white plexiglass traps in 2006. The effect of azadirachtin on H. flava population was significant, but the effect of mass trapping was not significant.

120

53- OZET Bu çalışma Aydın ili incir ağaçlarında zararlı Ceroplastes rusci (L.)'nin popülasyon değişimi ve bazı biyolojik özelliklerinin saptanması amacıyla 1999-2001 yıllan arasında yürütülmüştür. Örnekler İncirliova (Erbeyli köyü), Germencik, Buharkent ve Bozdoğan ilçelerinde belirlenen birer bahçede periyodik olarak mayıs ve eylül ayları arasında 15 günde bir, ekim ve nisan aylan arasında ise ayda birer kez olmak üzere çalışmalar sürdürülmüştür. Laboratuvara getirilen bulaşık dal ve yapraklar üzerindeki zararlılara ait tüm biyolojik dönemler canlı, ölü ve parazitli olarak sayılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, C. ruscfmn kışı, 2. ve 3. nimf dönemleri ile genç dişi ve ergin dişi dönemlerinde geçirdiği, yılda 2 döl verdiği bir dişinin ortalama 750 (450- 2023) adet yumurta bıraktığı saptanmıştır. Aynca, yapraklarda düşük yoğunlukta zararlının erkek bireylerine de rastlanmıştır. Kimyasal savaşın etkili olduğu biyolojik dönem olan 1. dönem nimfler birinci dölde en yoğun olarak haziran ayında, ikinci dölde ise ağustos ayında görülmüştür. Zararlının parazitli bireylerine en yoğun olarak yapraklar üzerinde, ergin dişi dönemindeki bireylerde, ağustos ayında ikinci dölde rastlanmıştır. -54- SUMMARY This study was carried out from 1999 to 2001 in Aydın province, and aimed to find out the population fluctation and some biological charecteristics of Ceroplastes rusci (L.) on fig trees. Samples were collected from İncirliova (Erbeyli village) Germencik, Buharkent and Bozdoğan districts. Periodically samplings were done between may and September each 15 day, and between October and april once a month. All biological stages, either alive or death and parashezed individual of pest were counted on the branches or leaves infected. According to the results obtained, it was determined that C.rusci overwintered as second, thirth nymph, young female and adult female stages on branches in Aydın province. They have two generations per year. It was determined that one female laids average 750 (450-2023) eggs. Also males of C. rusci were determined at low density on the leaves of fig trees. The mobile nymphes of C. rusci, which were the most susceptible stage to insecticide, were found in orchard at first generation in June and at second generation in August. Most of individuals infected with parazitoit of the pest were determined on the leaves at second generation, in August, at female stage individuals. 59