Search

De Ecologische Autoriteit is ingesteld om te boordelen of alle beschikbare en juiste informatie gebruikt wordt voor besluitvorming over beschermde natuur. Alle provincies hebben natuurdoelanalyses (NDA’s) opgesteld waarin zij per stikstofgevoelig Natura 2000-gebied laten zien of de natuurdoelen met de huidige maatregelen worden gehaald, of dat er meer nodig is voor natuurherstel. Deze onderbouwing is nodig voor de maatregelen die later worden opgenomen in provinciale gebiedsprogramma’s. De Ecologische Autoriteit heeft inmiddels 701 van de 130 natuurdoelanalyses getoetst. Op basis van de hoofdbevindingen, veldbezoeken aan al deze gebieden en observaties uit gesprekken met diverse betrokkenen, adviseert ze nu breder over wat nodig is om de natuurdoelen te halen.

In dit advies: 1. De natuur in Sint Jansberg kent een aantal problemen, zoals te hoge stikstofbelasting en te weinig water door het oppompen van water in de omgeving en het wegstromen naar een diepe plas. Ook is het water vervuild door landbouwactiviteiten bovenop de Nijmeegse stuwwal. 2. De NDA bevat veel informatie over de ecologische knelpunten in het gebied, maar geeft geen volledig beeld van trends uit het verleden. Daardoor is niet uitgesloten dat verslechtering al heeft opgetreden. (Verdere) verslechtering in de toekomst is ook niet uitgesloten en een verbetering van natuurkwaliteit is nu niet binnen bereik. 3. Essentieel is verlaging van de stikstofbelasting en verbetering van de waterhuishouding. De nadruk ligt in het gebied nu nog op relatief kleine maatregelen (bijvoorbeeld noodpompen, een kwelscherm en maaibeheer), terwijl duurzaam en grootschalig systeemherstel nodig is. 4. Meer informatie over de trends in de natuur is nodig om de juiste maatregelen voor de lange termijn te kiezen. Ook is meer inzicht nodig in het ecologische systeem, de ontwikkeling van de abiotische situatie en het effect van eerder getroffen maatregelen daarop.

In dit advies: 1. In de Duinen Den Helder-Callantsoog is verslechtering niet uit te sluiten, maar kan door gebrek aan informatie niet worden bepaald of verslechtering reeds is opgetreden. Hierdoor is het onzeker of met bestaande maatregelen de doelen gehaald worden. 2. De instandhoudings- en verbeterdoelen van de habitattypen in de Duinen Den Helder-Callantsoog moeten concreet (SMART) gemaakt worden. 3. Omdat maar een beperkte hoeveelheid gegevens is gebruikt en omdat ook gegevens niet altijd beschikbaar zijn, ontbreekt systeeminzicht. Er dient een volledige en integrale LESA opgesteld te worden om inzicht te verkrijgen in de toestand van het gebied en de ecologische condities die nodig zijn om de instandhoudingsdoelen te bereiken. 4. Om effectiviteit van maatregelen in beeld te brengen, maar ook abiotische gegevens te verzamelen die nu ontbreken, is monitoring benodigd. Het opstellen van een kennisprogramma geeft daarbij invulling aan nog niet opgeloste vraagstukken (leemten in kennis). 5. Maatregelen die snel genomen moeten worden zijn: het verminderen van stikstofbelasting, het bevorderen van verstuivingsdynamiek, op beperkte schaal omvormen naaldbos, (intensiever) bestrijden van exoten en verminderen van de harde scheiding met aangrenzende landbouwgebieden (bufferzones).

In dit advies: 1. De natuurdoelanalyse is het resultaat van degelijk onderzoek en er zijn veel uitgebreide achtergronddocumenten. Er is een goede landschapsecologische systeemanalyse, die veel inzicht in het functioneren van de natuur geeft. Er wordt door de beheerders intensief en gericht in het gebied (samen)gewerkt. 2. De knelpunten in het gebied zijn goed in beeld. Het gaat om verzuring, vermesting door stikstofdepositie, uitspoeling van mineralen, verdroging, te grote fluctuatie van grondwaterstanden en verstoring door recreanten. In de NDA staat dat de natuur in het gebied hierdoor is aangetast. 3. Hoe groot de opgaven zijn om de doelen te halen, is nog niet precies in beeld. Zorg daarom voor voldoende kwantitatieve informatie over de huidige natuurtoestand, trends, doelen en maatregelen. Doe dit SMART.1 Dit is van belang om de opgaven concreet in beeld te hebben en het natuurbelang volwaardig mee te nemen bij de besluitvorming in de gebiedsprocessen. 4. Voor de geplande maatregelen zijn duidelijke prioriteiten noodzakelijk. Ook is een goede monitoring en evaluatie van de maatregelen nodig om de effectiviteit te bepalen. 5. Binnen het gebied zijn de mogelijkheden voor grootschalige aanvullende maatregelen beperkt. Om de natuurdoelen te halen zijn nu vooral bronmaatregelen buiten het gebied nodig met name om stikstofdepositie te verminderen en de waterhuishouding te verbeteren.

In dit advies: 1. In Zwanenwater & Pettemerduinen is verslechtering niet uit te sluiten, maar kan door gebrek aan informatie niet worden bepaald of verslechtering reeds is opgetreden. Hierdoor is het onzeker of met bestaande maatregelen de doelen gehaald worden. 2. Het is noodzakelijk om de instandhoudings- en verbeterdoelen van de habitattypen en leefgebieden van beschermde planten en vogels concreet (SMART) te maken. 3. Omdat maar een beperkte hoeveelheid gegevens is gebruikt en omdat ook gegevens niet altijd beschikbaar zijn, ontbreekt systeeminzicht. Er dient een volledige en integrale LESA opgesteld te worden om inzicht te verkrijgen in de toestand van het gebied en de ecologische condities die nodig zijn om de instandhoudingsdoelen te bereiken. 4. Om effectiviteit van maatregelen in beeld te brengen, maar ook abiotische gegevens te verzamelen die nu ontbreken, is monitoring benodigd. Het opstellen van een kennisprogramma geeft daarbij invulling aan nog niet opgeloste vraagstukken (leemten in kennis). 5. Maatregelen die snel genomen moeten worden zijn: het verminderen van stikstofbelasting, het bevorderen van verstuivingsdynamiek, (intensiever) bestrijden van exoten en verminderen van de harde scheiding met aangrenzende landbouwgebieden (bufferzones). 6. Daarnaast adviseert de Ecologische Autoriteit om onderzoek te verrichten naar de herkomst van gewasbeschermingsmiddelen die zijn aangetroffen in het gebied en, indien dit recente bronnen betreft, maatregelen te treffen hiertegen (zoals intensiveren toezicht en handhaving).

In dit advies: 1. In Kennemerland-Zuid is verslechtering van de beschermde natuur niet uit te sluiten. Doordat de NDA beperkt gebruik heeft gemaakt van beschikbare gegevens kan echter niet worden vastgesteld of er reeds verslechtering is opgetreden. Hierdoor is het onzeker of met bestaande maatregelen de doelen worden gehaald. 2. De instandhoudings- en verbeterdoelen van de habitattypen in Kennemerland-Zuid moeten specifiek en concreet gemaakt worden. 3. Omdat maar een deel van de, ruimschoots voorhanden zijnde, gegevens is gebruikt biedt de NDA ontoereikend systeeminzicht. Er dient een LESA opgesteld te worden om inzicht te verkrijgen in de ecologische condities die nodig zijn om de instandhoudingsdoelen te bereiken. 4. Het opstellen van een kennisprogramma, met daarin een overzicht van reeds beschikbare informatie, waaronder ook monitoring, is een vereiste om vast te stellen welke kennisleemtes en monitoringsbehoeftes er nog bestaan. Dit is nodig om de effectiviteit van maatregelen te kunnen bepalen. 5. Maatregelen die snel genomen moeten worden zijn: het verlagen van de stikstofbelasting, het initiëren van extra verstuivingen en het voortzetten van exoten bestrijding (en hier voldoende middelen voor te blijven reserveren). Daarnaast dient, indien mogelijk, ingezet te worden op het verminderen van de harde scheiding met aangrenzende gebieden door het ontwikkelen van bufferzones.

In dit advies: 1. De natuurdoelanalyse is het resultaat van degelijk onderzoek en er zijn veel uitgebreide achtergronddocumenten. Er is een goede landschapsecologische systeemanalyse, die veel inzicht in het functioneren van de natuur geeft. Er wordt door de beheerders intensief en gericht in het gebied (samen)gewerkt. 2. De knelpunten voor het behalen van de doelen in het gebied zijn systematisch in beeld gebracht. De NDA laat zien dat de natuur in het gebied is aangetast door te veel stikstofdepositie en verdroging. De effecten van de knelpunten en hoe ze onderling samenhangen zijn minder duidelijk omschreven. De conclusies voor habitattypes en habitatrichtlijnsoorten zijn niet voldoende gedifferentieerd omschreven: bij de conclusies voor ‘Nee, tenzij’, is niet aangegeven of verslechtering daadwerkelijk is opgetreden of dat het niet is uitgesloten. 3. Hoe groot de opgaven zijn om de doelen te halen, is nog niet precies in beeld. De natuurboekhouding van de huidige en referentiesituatie moet nog beter op orde komen, zodat een goede onderbouwing van maatregelen mogelijk is. Zorg daarom voor voldoende kwantitatieve informatie over de huidige natuurtoestand, trends, doelen en maatregelen. Maak ook beter gebruik van de informatie, die bij de terreinbeheerders aanwezig is. Dit is van belang om de opgaven en het natuurbelang volwaardig mee te nemen bij de besluitvorming in de gebiedsprocessen. Breng de doelen SMART in beeld. 4. Er ontbreken belangrijke gegevens over de waterhuishouding en over de bodem- en waterchemie. Besteed extra aandacht aan de effecten van mogelijke chemische verontreinigingen door bronnen buiten het gebied. 5. Het beheer in het natuurgebied is al intensief, maar er zijn in ieder geval op hydrologisch vlak nog herstelmaatregelen te nemen. Om de natuurdoelen te halen zijn ook (bron)maatregelen buiten het gebied nodig. Dit betreft met name vermindering van de stikstofdepositie en verbetering van de waterhuishouding en waterkwaliteit.

In dit advies: 1. De Texelse natuur is van grote internationale betekenis en kent hoge natuurwaarden, door de grote aaneengesloten oppervlakten duingebied, de hoge diversiteit aan landschapstypes en de bijzondere samenstelling van de broedvogelpopulaties. Het eiland functioneert daarbij ook als trekroute. 2. Er zijn echter bedreigingen door hoge recreatiedruk, hydrologische problemen, te weinig ruimte voor winddynamiek en te veel neerslag van stikstof. De natuur in Duinen en Lage Land Texel is hierdoor mogelijk verslechterd, maar doordat niet alle informatie compleet is kan dit niet met zekerheid worden vastgesteld. Daardoor is ook onzeker of met bestaande en geplande maatregelen de doelen gehaald worden. 3. Voor herstel van de natuur, ook op de lange termijn, is het belangrijk dat er meer inzicht in het gebied komt. Doe dit vooral op het gebied van water en bodem en zorg voor een samenhangend inzicht voor alle natuur op het eiland. Maak ook de doelen voor natuurbehoud en -verbetering concreet en specifiek. 4. Om de effectiviteit van maatregelen in beeld te brengen, maar ook om (a)biotische gegevens te verzamelen die nu ontbreken, is meer gecoördineerde en traceerbare monitoring nodig. Het opstellen van een kennisprogramma geeft daarbij invulling aan nog niet opgeloste vraagstukken (leemten in kennis). 5. Maatregelen die snel genomen moeten worden zijn: het zoneren van recreatie, zowel op het strand als in de duinen, het op gang brengen van verstuivingen, het verbeteren van de waterhuishouding en het verminderen van de stikstofbelasting op de natuur.

Arctic and alpine tundra ecosystems are large reservoirs of organic carbon1,2. Climate warming may stimulate ecosystem respiration and release carbon into the atmosphere3,4. The magnitude and persistency of this stimulation and the environmental mechanisms that drive its variation remain uncertain5–7. This hampers the accuracy of global land carbon–climate feedback projections7,8. Here we synthesize 136 datasets from 56 open-top chamber in situ warming experiments located at 28 arctic and alpine tundra sites which have been running for less than 1 year up to 25 years. We show that a mean rise of 1.4 °C [confidence interval (CI) 0.9–2.0 °C] in air and 0.4 °C [CI 0.2–0.7 °C] in soil temperature results in an increase in growing season ecosystem respiration by 30% [CI 22–38%] (n = 136). Our findings indicate that the stimulation of ecosystem respiration was due to increases in both plant-related and microbial respiration (n = 9) and continued for at least 25 years (n = 136). The magnitude of the warming effects on respiration was driven by variation in warming-induced changes in local soil conditions, that is, changes in total nitrogen concentration and pH and by context-dependent spatial variation in these conditions, in particular total nitrogen concentration and the carbon:nitrogen ratio. Tundra sites with stronger nitrogen limitations and sites in which warming had stimulated plant and microbial nutrient turnover seemed particularly sensitive in their respiration response to warming. The results highlight the importance of local soil conditions and warming-induced changes therein for future climatic impacts on respiration.

Provincie Limburg heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Leudal - onderdeel van Beekdalen met een achttal kernopgaven waarvan er één is toegedeeld aan het Leudal, namelijk Herstel kwaliteit en vergroting areaal Vochtige alluviale bossen (beekbegeleidende bossen). De NDA moet duidelijk maken of de bestaande en geplande maatregelen voldoende zijn voor het halen van de doelen voor het in stand houden van de beschermde natuur, of dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Ook moet blijken of wordt voldaan aan het verbod dat de beschermde natuur niet mag verslechteren. In dit advies: In het Leudal heeft verslechtering plaatsgevonden. Verdere verslechtering is niet uit te sluiten. Het begrip van het gebied moet worden verbeterd, met name op het gebied van water- en bodem en de samenhang met de vegetatie. De NDA geeft nu onvoldoende grip op de oorzaken van de problemen in het gebied. De maatregelen voor natuurherstel zijn onvoldoende concreet en moeten concreter op basis van begrip van het gebied. Om verdere verslechtering tegen te gaan moeten en kunnen snel de eerste maatregelen getroffen worden.

De provincie Noord-Brabant heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Ulvenhoutse Bos bij Breda, in 2009 volledig aangewezen als Habitatrichtlijngebied. De Ecologische Autoriteit constateert, met de NDA, dat in het Natura 2000-gebied Ulvenhoutse Bos op onderdelen verslechtering is opgetreden en dat verdere verslechtering niet kan worden uitgesloten. Het is wettelijk niet toegestaan om te wachten met het treffen van maatregelen totdat verdere verslechtering optreedt. Met uitsluitend uitvoering van bestaande en geplande maatregelen is verdere verslechtering van de natuur niet te voorkomen, waardoor het onzeker is of de doelen behaald kunnen worden. Aanvullende maatregelen zijn noodzakelijk. Denk hierbij aan het verminderen van de hoeveelheid stikstof in de natuur, verbeteren van het watersysteem, reguleren recreatie en aanpassen van het beheer.

De provincie Noord-Brabant heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Loonse en Drunense Duinen en Leemkuilen (hogere zandbronden), inclusief De Brand (beekdalen). De Ecologische Autoriteit constateert, met de NDA, dat in het Natura 2000 gebied Loonse en Drunense Duinen en de Leemkuilen op onderdelen verslechtering is opgetreden en dat verdere verslechtering niet kan worden uitgesloten. Het is wettelijk niet toegestaan om te wachten met het treffen van maatregelen totdat verdere verslechtering optreedt.Met uitsluitend uitvoering van bestaande en geplande maatregelen is verdere verslechtering niet te voorkomen, waardoor het onzeker is of de doelen behaald kunnen worden. Aanvullende maatregelen zijn daarom noodzakelijk. Voor herstel van de natuur, ook op de lange termijn, is het belangrijk dat de stikstofbelasting op het systeem gereduceerd wordt, het begrip van het natuurlijk functioneren van het gebied wordt aangescherpt, vooral op het gebied van (grond)water en bodem, en dat voor dit gebied een ruimtelijk en inhoudelijk samenhangende strategie wordt ontwikkeld voor natuurherstel.

In deze documentaire trek je mee op stadssafari met onderzoekers van KU Leuven. Je valt van de ene verbazing in de andere en loopt er heel wat soorten tegen het lijf. De gierzwaluw bijvoorbeeld is dol op historische stadskernen. Hij vindt er oude gebouwen met kieren en gaten om een nestje te bouwen. Ook sommige planten voelen zich thuis in de stadsjungle. Neem nu de Muurvaren: een schattig plantje dat weinig zonlicht en voedingsstoffen nodig heeft en goed gedijt op bakstenen. Toch is leven in de stad is niet altijd een pretje. Tijdens een hittegolf kan de temperatuur er ’s nachts zes graden hoger zijn dan op het platteland. Klimaatonderzoekers brengen met zowat 100 meetstations in en om Leuven het hitte-eilandeffect netjes in kaart. Stadsecologen van hun kant stellen vast dat watervlooien in stadsvijvers kleiner zijn: zo zijn ze beter bestand tegen de hogere watertemperatuur. De stad is niet alleen warm, maar ook lawaaierig en de lucht is er vaak vervuild. Meer groen in de stad kan volgens experten soelaas brengen. Groengevels, groendaken maar bijvoorbeeld ook water maken het leven meer aangenaam én lokken nieuw leven naar de stad.

De provincie Noord-Brabant heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Vlijmens Ven, Moerputten en Bossche Broek. De NDA moet duidelijk maken of de bestaande en geplande maatregelen voldoende zijn voor het halen van de doelen voor het in stand houden van de beschermde natuur, of dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Ook moet blijken of wordt voldaan aan het verbod dat de beschermde natuur niet mag verslechteren. De provincie Noord-Brabant heeft de Ecologische Autoriteit gevraagd te toetsen of de NDA een goede basis is voor de maatregelen die in het gebiedsprogramma worden opgenomen. Het Vlijmens Ven, de Moerputten en het Bossche Broek zijn drie gebieden die samen één Natura 2000-gebied vormen ten zuidwesten van 's-Hertogenbosch. Het beekdal van de Dommel gaat hier over in laagveengebied. Door de ligging in deze overgangszone, de zogenaamde ‘Naad van Brabant’, zijn basenminnende water-, moeras- en graslandvegetaties aanwezig. Het Vlijmens Ven is een kwelgebied waar kranswiervegetaties worden aangetroffen in sloten. De Moerputten is een natuurreservaat met blauwgrasland en elzenbroekbos en het leefgebied van de zeldzame vlinder het Pimpernelblauwtje. Het Bossche Broek is een moerassig gebied in de benedenloop van de Dommel, waar blauwgraslanden aanwezig zijn. Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek behoort tot het Natura 2000-landschap “Beekdalen”.

De Provincie Noord-Brabant heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Regte Heide & Riels Laag. De NDA moet duidelijk maken of de bestaande en geplande maatregelen voldoende zijn voor het halen van de doelen voor het in stand houden van de beschermde natuur, of dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Ook moet blijken of wordt voldaan aan het verbod dat de beschermde natuur niet mag verslechteren. De provincie Noord-Brabant heeft de Ecologische Autoriteit gevraagd te toetsen of de NDA een goede basis is voor de maatregelen die in het gebiedsprogramma worden opgenomen.

De Provincie Noord-Brabant heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux. De NDA moet duidelijk maken hoe de beschermde natuur in deze gebieden ervoor staat en of de bestaande en geplande maatregelen voldoende zijn voor het halen van de doelen voor het in stand houden van de beschermde natuur, of dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Ook moet blijken of wordt voldaan aan het verbod dat de beschermde natuur niet mag verslechteren. De provincie Noord-Brabant heeft de Ecologische Autoriteit gevraagd te toetsen of de NDA een goede basis is voor de maatregelen die in het gebiedsprogramma worden opgenomen.

De provincie Noord-Brabant heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Kempenland-West. De NDA moet duidelijk maken of de bestaande en geplande maatregelen voldoende zijn voor het halen van de doelen voor het in stand houden van de beschermde natuur, of dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Ook moet blijken of wordt voldaan aan het verbod dat de beschermde natuur niet mag verslechteren. De provincie Noord-Brabant heeft de Ecologische Autoriteit gevraagd te toetsen of de NDA een goede basis is voor de maatregelen die in het gebiedsprogramma worden opgenomen.

Provincie Limburg heeft een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld voor het Natura 2000-gebied Swalmdal. De NDA moet duidelijk maken of de bestaande en geplande maatregelen voldoende zijn voor het halen van de doelen voor het in stand houden van de beschermde natuur, of dat aanvullende maatregelen nodig zijn. De Swalm is een meanderende beek in Midden-Limburg, waarvan het dal diep is ingesneden in het Maasterrassen landschap. In het Swalmdal heeft verslechtering plaatsgevonden; verdere verslechtering is niet uit te sluiten. Het begrip van het gebied moet worden verbeterd, met name op het gebied van water- en bodem. De NDA geeft nu onvoldoende grip op de problemen in het gebied. De maatregelen voor natuurherstel zijn onvoldoende concreet. Om verdere verslechtering tegen te gaan moeten snel maatregelen getroffen worden.