Yücedağ, Zehra, Maşiyev, Rabil, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik Anabilim Dalı, Yücedağ, Zehra, Ayazoğlu, Rabil, and Matematik Anabilim Dalı
Bu tez çalışmasında değişken üstlü Lebesgue ve Sobolev uzaylarında varyasyonel yaklaşımla Nehari Manifold metodu, Mountain Pass Teoremi ve Simetrik Mountain Pass Teoremini kullanılarak p(x)- Laplace tipindeki denklemlerin çözümlerinin varlığı araştırılmıştır. Bu tezde, standart olmayan büyüme koşuluna sahip iki farklı denklemin çözümleri değişken üstlü Lebesgue ve sobolev uzaylarında elde edilmiştir. Birinci bölümde, değişken üstlü Lebesgue ve Sobolev uzaylarının tarihi gelişiminden ve standart olmayan büyüme koşullu diferansiyel denklemlerin uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra, standart olmayan büyüme koşullu diferansiyel denklemlerle ilgili şimdiye kadar yapılan çalışma ve elde edilen sonuçlar hakkında kısa bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, daha sonraki bölümlerde kullanacağımız temel bilgiler ve Lebesgue-Sobolev uzayları hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde, standart ve standart olmayan büyüme koşullu denklemlerin çözümlerinin varlığı için kullanılan temel tanımlar, temel teoremler ve varyasyonel yaklaşım hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca, bu teoremlerin kullanıldığı belli başlı çalışmalardan bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde, standart olmayan büyüme koşullu Dirichlet sınır değer koşullarına sahip yarılineer bir elliptik problem için varyasyonel bir yaklaşımla Nehari Manifold metodu kullanarak problemin en az iki pozitif çözümün varlığı değişken üstlü Sobolev uzayında elde edilmiştir. Beşinci bölümde, p(x)Laplace tipindeki düzgün olmayan eliptik denklem için Mountain Pass ve Simetrik Mountain Pass Teoremini kullanarak denklemin çözümlerinin varlığı ve çokluğu değişken üstlü Sobolev uzayında elde edilmiştir. In this thesis, using variational approach and applying Nehari Manifold method, Mountain Pass theorem and Symmetric Mountain Pass theorem the existence of the solutions of the p(x)- Laplacian type equations were investigated in the variable exponent Lebesgue and Sobolev spaces. In the present thesis, solutions of two different equations which have non-standard growth condition were obtained in variable exponent Lebesque and Sobolev spaces. In the first part, some information was given about the historical progress of variable exponent Lebesgue --Sobolev spaces and about the applications of differential equations with non-standard growth condition.Then, some account was also added about the studies carried out so far and the results obtained with regard to differential eqations with non-standard growth condition. In the second part, some other information was given about the Lebesque Sobolev spaces as well as the basic kowledge that we would use in the following parts. In the third part, some account was given about the basic theorems, basic definitions and variational approach used for the existence of solutions of equations with standard and non- standard growth conditions. In addition, some major studies, in which these theorems were used, were referred to. In the fourth part, for a semilinear elliptic problem that possesses the Dirichlet boundary value conditions with non- Standard growth condition, at least the existence of two positive solutions was obtained in variable exponent Sobolev space by using the Nehari Manifold Method through a variational approach. In the fifth part, the existence and multiplicity of the the solutions were obtained in variable exponent Sobolev space for the nonuniform elliptic Laplacian equation by using the Mountain Pass theorem and Symetric Mountain Pass theorem.