Search

Bu çalışmada tıp ve dişhekimliğinde klinik açıdan çok önemli bir anatomik yapı olan sinus maxillaris'in morfometrik özellikleri değerlendirildi. Materyal olarak yaşları 20-66 arasında 64 erkek ve 64 kadına ait toplam 128 paranasal bilgisayarlı tomografi kullanıldı, 256 sinüs maxillaris incelendi. Koronal ve reformat axial grafilerden yararlanılarak sinüs maxillaris her üç boyutta birbirini takip eden ardışık 6 kesitte morfometrik olarak değerlendirildi. Dikey en büyük boyut 6 mm. aralıklarla alınan koronal kesitlerde önden arkaya 4. kesitte, aynı planda yatay en büyük boyut 3. kesitte, ön arka yönde en büyük boyut ise reformat axial grafilerde aşağıdan 4 kesitte tespit edildi. Genel ortalama boyutlar dikey 34.6 mm, yatay 23.1 mm, ön-arka yönde 35.9 mm olarak bulundu. Sinus maxillaris'in dikey boyutu erkekte sağda 35.7 mm solda 35.7 mm; kadında sağda 33.1 mm, solda 34.2 mm; yatay boyut erkekte sağda 23.5 mm, solda 23.4 mm; kadında sağda 22.7 mm, solda 22.2 mm, ön-arka boyut erkekte sağda 36.0 mm solda 35.9 mm; kadında sağda 36.0 mm, solda 35.8 mm. olarak tespit edildi. Sağ ve sol sinüsler arasında simetri bulundu. Bununla ilgili korelasyon katsayıları (r) erkekte dikey r=0.904; yatay; r=0.860, ön-arka yönde r=0.795, kadında ise aynı değerler sıra ile 0.806, 0.830, 0.955 dir. Kolmogrof Smirnof Testinde de sonuçların normal dağılım eğrisine uyumlu olduğu saptandı ve % 2.56 (3 vaka) hipoplazik sinus maxillaris tespit edildi, hiperplazik sinus olgusuna rastlanmadı.

Sinüs Maxillaris içinde gözlenen anatomik varyasyonları değerlendirmek amacı ile yaşları 20 ile 66 arasında olan, 64 erkek ve 64 kadın, 128 kişide, sağ ve sol toplam 256 sinüs maxiliaris'in Paranasal Bilgisayarlı Tomografileri (BT) incelendi. Coronal ve refomiat axial BT'lerde, sinüs maxiliaris'in anatomik formu, septal deviyasyonlar, haller hücreleri, onadi hücreleri, sinüs tabananın burun tabanına göre seviyesi değerlendirildi. Çalışmada, paraboloid tip %32, semielipsoid tip %27, hiperboloid tip %27, ve konik tip ise %9 oranında bulundu. Kesitlerde parsiyal septumların % 10 olarak tespit edildi. Sinüs maxiliaris'in alt duvarının seviyesi ile burun tabanının seviyesi aradaki dikey mesafe ölçüldü, sinüs alt duvarının % 83.3 oranda burun tabanın 4.7 mm. altına indiği bulundu. İki yapı % 9.5 oranında aynı seviyede, gözlenirken vakaların % 5'inde sinüs tabanı burun tabanının üzerinde yer alıyordu. Kesitlerde Haller hücreleri araştırıldı. Haller hücrelerinin oranı bilateral % 10.1 olarak bulundu, Onodi hücreleri araştırıldı görülme sıklıkları % 2.56 olarak tespit edildi.

Maxillofacial bölgenin duyu innervasyonu genel olarak nervus trigeminus, n.facialis, n.glossopharyngeus, n. vagus tarafından sağlanır. Nervus maxillaris'in dalı olan rami alveolares superiores posteriores üst büyük azı dişleri ve çevresini innerve eder. Foramen palatinum majus, palatum durum'un arka kenanndan yaklaşık 0.5 cm ön tarafta yer alır. Bu noktadan damağın arka kısmının anestezisi gerçekleştirilir. Foramen incisivum'un yakınma yapılan anestezi üst ön altı dişin arka kısmını ve sert damağın ön kısmını uyuşturur. Foramen infraorbitele margo infraorbitalis'in orta noktasından yaklaşık olarak 8 mm kadar altta yer alır. Bu delikten arteria, vena ve nervus infraorbitalis çıkar ayrıca bu delik arteria facialis ve vena facialis uç dalı olan arteria angularis ve vena angularis ile de komşudur. Foramen mandibulae canalis mandibula'nın arkadaki giriş deliğidir. Mandibular anestezi olarak bilinen n.alveolaris inferior'un blokajı solüsyonun bu bölgeye depolanması ile gerçekleşir.

VI- ÖZET: Türk insanında sinüs maxillaris' in anatomik varyasyonlarını değerlendirmek üzere, coronal Paranasal Bilgisayarlı Tomografisi alınan 128 kişide (64 erkek, 64 kadın) 256 sinus maxillaris üzerinde farklı seviyelerde maximum vertikal ve horizontal boyutlar ölçüldü, reformasyonla elde edilen 50 adet axial BT'de ise sagittal yöndeki boyut ölçüldü. Coronel kesitler önden arkaya axial kesitler ise aşağıdan yukarı 6 mm aralıkla 6 seviyede yapıldı. En geniş kesitlerde sinus maxillaris' in coronal kesitlerinde ortalama değerler şunlardı: vertikal boyut 4. kesitte 34.6 mm., transvers boyut 3. Kesitte 23.1 mm. sagittal mesafe 4. kesitte 35.8 mm. Sonuçta, Türk İnsanının maxillar sinus' unun superoinferior ve mediolateral boyutlarının Avrupa insanınınkine dikkati çekecek derecede yakın olduğu bulunmuştur. Anterioposterior boyutun ise daha çok Japonların bir çalışmasında gözlenen ölçümlere yakın bulundu. Sağ ve sol sinusların ölçümleri arasında korelasyon katsayılarını çalışmamızda; mediolateral yönde r = 0.84, superioinferior yönde r = 0.85 ve anterioposterior yönde 0.87 olarak bulduk. Sinus maxillaris' in formu %32 paraboloid, %27 semielipsoid, %27 hiperboloid ve %9 koni olarak gözlendi. Haller hücreleri açısından değerlendirildiğinde, gözlemlerimize göre bu yapılar Türkiye'de yaşayan insanlarda % 10.1 oranında (kadında %12 erkekte ise % 8 oranında) bulunmaktadır. 68Yaptığımız gözlemlerde parsiyel septumlara daha çok sinus maxillaris' in Ön duvarında rastlandı ve sıklığının % 10 olduğu tespit edildi. îki vakada Onadi hücresine rastlandı. Sinus' un, burun tabanından çift taraflı sarkıklığı %83 olarak bulundu. % 9.5 vakada ikisi aynı seviyede idi. %6.75 vakada ise sinus tabanı seviyesi burun tabanını seviyesinden yukarıda idi. Kolmogorof-Simirnov (One-Sample) analizine göre sadece üç vakada hipoplazik sinus maxillaris' e rastlandı (%2. 56). Yine bu teste göre değişkenlerin normal dağılıma uyduğu gözlendi. VII- SUMMARY: `The Investigation of the Anatomy, Morphometry and Variations of the Maxillary Sinus by Computerized Tomography` In order to evaluate the anatomical variations in Turkish subjects, maximal vertical and horizontal diameters of 256 maxillary sinuses in 128 patients (64 males, 64 females) were measured using paranasal CT imaging. In addition to this, saggital dimensions were measured in 50 axial CT images that were obtained by reformation. Six coronary segments (from posterior to anterior) were viewed by each 6 mm sections. Saggital sections were performed from below to above. The vertical dimension was encountered in the 4. section (largest section) 34.6 mm., value in the transverse 69 Yaptığımız gözlemlerde parsiyel septumlara daha çok sinus maxillaris' in Ön duvarında rastlandı ve sıklığının % 10 olduğu tespit edildi. îki vakada Onadi hücresine rastlandı. Sinus' un, burun tabanından çift taraflı sarkıklığı %83 olarak bulundu. % 9.5 vakada ikisi aynı seviyede idi. %6.75 vakada ise sinus tabanı seviyesi burun tabanını seviyesinden yukarıda idi. Kolmogorof-Simirnov (One-Sample) analizine göre sadece üç vakada hipoplazik sinus maxillaris' e rastlandı (%2. 56). Yine bu teste göre değişkenlerin normal dağılıma uyduğu gözlendi. VII- SUMMARY: `The Investigation of the Anatomy, Morphometry and Variations of the Maxillary Sinus by Computerized Tomography` In order to evaluate the anatomical variations in Turkish subjects, maximal vertical and horizontal diameters of 256 maxillary sinuses in 128 patients (64 males, 64 females) were measured using paranasal CT imaging. In addition to this, saggital dimensions were measured in 50 axial CT images that were obtained by reformation. Six coronary segments (from posterior to anterior) were viewed by each 6 mm sections. Saggital sections were performed from below to above. The vertical dimension was encountered in the 4. section (largest section) 34.6 mm., value in the transverse 69sections was encountered in the 3. section (largest) 35.8 mm. and sagittal dimension encountered in the 4. section (largest) 35.8 mm. The degree of correlation between the right and the left sinuses were as follows: r = 0.84 in the mediolateral direction; r = 0.85 in the superoinferior direction; and r = 0.87 in the anteroposterior direction. In conclusion, the superoinferior and mediolateral dimensions of Turkish subjects were found to be remarkably similar to those of European populations. On the other hand, the anteroposterior dimension was similar to of a Japanese investigation. The form of maxillary sinus was parabolic in 32%, semiellipsoid in 27%, hiperboloid in %27 and conic in 9% of cases. With respect to Haller cells, our observations suggest that these structres are present in %10.1 of Turkish people (12% in women and 8% in men). Partial septum was more frequently observed in the anterior wall of maxillary sinuses (10%). Onadi cells was observed in two cases. The frequency of bilateral sagging of the sinus from the base of nose was 87%. They were on the same level 9.5% cases and 6.5% of the cases the sinus flor was above the level of the base of the nose. In Kolmogorof-Simirnov analysis (one sample) only three cases of hypoplastic maxillary sinuses were found (2.56%). This test also showed; spread of our cases were between normal ranges, if confronted with normal spread degrees. 70 87