Search

Op 26 mei 2021 heeft de rechtbank Den Haag een interessant en belangwekkend vonnis gewezen in een klimaatzaak. Anders dan in de Urgenda-zaak (ECLI:NL:RBDHA:2015:7196, ECLI:NL:GHDHA:2018:2610, ECLI:NL:HR:2019:2007.) draait het in de uitspraak niet om het handelen of nalaten van de overheid, maar om dat van een multinational; Royal Dutch Shell (RDS).

Een belangrijk onderdeel van het Klimaatakkoord is het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie op land tot 35 TWh in 2030. In de zogenoemde Regionale energiestrategieën (RES’en) worden daartoe afspraken gemaakt tussen de betrokken overheden over welk aandeel hernieuwbare energie zij voor hun rekening nemen. Er is echter geen juridische verplichting waarmee de inhoud van de RES’en kan worden afgedwongen. In deze bijdrage wordt onderzocht in hoeverre de Omgevingswet kan bijdragen aan een sterkere juridische verankering van de doelstellingen voor de realisatie van hernieuwbare energie en de verdeling van die doelstellingen tussen de betrokken bestuursorganen. Conclusie is dat het instrumentarium van de Omgevingswet het realiseren van hernieuwbare energiebronnen wel kan faciliteren en stimuleren, maar een juridisch afdwingbare borging van de realisering en verdeling van de energiedoelstellingen zelf niet mogelijk is.

Is het huidige Nederlandse juridische instrumentarium afdoende om de ambitieuze klimaatdoelstellingen voor 2030 te verwezenlijken? Of bestaat er behoefte aan een andere interpretatie en toepassing van bestaande instrumenten, aan de doorontwikkeling van het bestaande recht of aan geheel nieuwe juridische instrumenten? Deze bundel bestaat uit vier delen. In 21 bijdragen wordt u meegenomen langs diverse juridische vragen. Het eerste deel bevat een algemene analyse van de aard en omvang van de taakstelling waarvoor Nederland staat. Het centrale thema van het tweede deel is aansprakelijkheid in verband met klimaatverandering. In het derde deel wordt ingegaan op de energietransitie en in het vierde deel op klimaatadaptatie. Dit boek is geschikt voor een ieder die geïnteresseerd is in de juridische aspecten van de mitigatie van klimaatverandering, energietransitie en adaptatie in Nederland.

Terwijl op EU-niveau wordt overwogen om de juridisch bindende doelen voor de reductie van broeikasgassen aan te scherpen, is het van belang aandacht te besteden aan de naleving van bestaande Europese broeikasgasreductienormen. Deze bijdrage bespreekt de Europeesrechtelijke lidstatelijke emissiereductiedoelen voor 2020 en de naleving daarvan. Nederland ligt op koers om aan de emissiereductieverplichting voor 2020 te voldoen, terwijl uit rapportages blijkt dat een fors aantal andere lidstaten in de gevarenzone verkeert. De COVID-19-crisis is echter de nare reden dat deze in moeilijkheden verkerende lidstaten waarschijnlijk toch in 2020 hun emissiereductiedoelen zullen halen. Niettemin is de gerezen situatie van een dreigend nalevingstekort een belangrijke waarschuwing voor de volgende periode tot aan 2030 waarin scherpere doelstellingen gelden – die bovendien nog mogelijk worden aangescherpt. Het gebruikmaken van door EU-regelgeving mogelijk gemaakte flexibiliteitsmechanismen met tegelijkertijd een krachtige controle en waar nodig handhaving door de Europese Commissie zullen belangrijke aandachtspunten zijn in de nabije periode tot 2030. Ook voor Nederland zal het een belangrijke beleidsvraag zijn of het gewenst dan wel nodig is om van de flexibiliteitsmechanismen gebruik te maken om naleving voor 2030 te verzekeren.

Item does not contain fulltext