Search

Gaziantep ili bir lise öğrenci yurdunda kalan 14-18 yaş aralığında eğitim öğretim gören 200 öğrencinin biyolojik ritimleriyle ilişkili uyku kaliteleri ve fiziksel aktivite düzeyleri ile beden kütle indeksleri arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla soru formu yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Çalışmaya sadece gönüllü olarak katılan bireyler alınmıştır. Genel Özellikler Anket Formu, Uluslararası Fiziksel Aktivite İndeksi (Kısa Versiyon), Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi kullanılmıştır. Ayrıca, katılımcıların abdominal çevre ölçümleri esnemeyen mezür ile boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ölçümü, 0.1 kilogram ve 1 milimetreye duyarlı Seca marka elektronik boy ölçerli terazi ile yapılmıştır. Vücut ağırlığının(kg), boy uzunluğunun(m) metrekaresine bölünmesi ile katılımcıların Beden Kütle İndeksleri (BKİ) hesaplanmıştır. Bu değerler Genel Özellikler Anket Formuna kaydedilmiştir. Bireylerin verdiği yanıtlarla uyku kalitesi ile Beden Kütle İndeksi arasındaki ilişki üzerinde ve ayrıca ergenlerde uyku kalitesini etkileyen etkenlerin ne olduğu üzerinde durulmuştur. Uykuya geçiş, uyku süresi ve uykunun evrelerinin ergenlerin beslenme ve fiziksel aktivitelerinin ne derece etkili olduğu incelenmiştir. Lise öğrencilerinde yapılan bu çalışmada, çalışmada verileri değerlendirilen 126'sı kız ve 74'ü erkek olmak üzere toplam 200 öğrenci yer almaktadır. Dolayısıyla çalışmaya katılan öğrencilerin %37'si erkek, % 63'ü kızdır. Bu dağılımda zayıf 37 öğrenci (%18,5), normal kabul edilebilir 64 öğrenci (%42,5) , normal 44 öğrenci (%22) , hafif obez 34 öğrenci (%17) bulunmaktadır. BKİ ile uyku kalitesi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuş ve popülasyon uyku kalitesine göre beden kütle indeksi açısından değerlendirildiğinde, beden kütle indeksi 20 kg/m² normal olan grupta oldukça kötü uyku kalitesi 20 kişi, beden kütle indeksi, değeri 24 kg/m² ve üzeri olan ergen grupta 37 kişi oldukça kötü yanıtını vermiştir. Fiziksel aktivenin uyku kalitesi üzerine etkisinde de uyku kalitesi oldukça iyi olan 34 ergen şiddetli fiziksel aktivite yapmış olup, uyku kalitesi oldukça kötü olan 58 ergen şiddetli fiziksel aktivite yapmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular ile BKİ ile uyku kalitesi arasında ters bir korelasyon olabileceği, fiziksel aktiviteyle uyku kalitesi puanı arasında da doğru bir orantı olabileceği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Antropometrik ölçüm , Biyolojik ritim, Fiziksel Aktivite, Sirkadiyen ritim This study was carried out by using the questionnaire method to determine the relationship between the quality of sleep and physical activity levels associated with the biological rhythms of 200 students who were in the 14-18 age group in Gaziantep. Only voluntary participants were included in the study. General Features Questionnaire, International Physical Activity Index (Short Version), Pittsburgh Sleep Quality Index was used. In addition, the abdominal circumference measurements of the participants were performed with a non-stretched mesure, height and body weight measurement, and a scale measuring 0.1 kilogram and 1 millimeter.Body mass index (BMI) of the participants was calculated by dividing the body weight (kg) by the height (m) of the height. These values are recorded in the General Characteristics Questionnaire. The emphasis was on the relationship between sleep quality and body mass index and the factors affecting sleep quality in adolescents. The effects of sleep and sleep periods on the nutrition and physical activities of adolescents were investigated.In this study conducted in high school students, there are 200 students (126 girls and 74 boys) whose data are evaluated. Therefore, 37% of the students participating in the study is male and 63% is female. In this distribution, there were 37 students (18.5%), normal acceptable students (42.5%), normal 44 students (22%), and mild obese 34 students (17%). There was a significant relationship between BMI and sleep quality and when the population was evaluated in terms of body mass index according to the sleep quality, body mass index was 20 kg/m² in normal group. Poor sleep quality was 20 persons. the person has responded quite badly. The effect of physical activity on sleep quality was 34 adolescents with very good sleep quality and severe physical activity. It was concluded that 58 adolescents with poor sleep quality did not perform severe physical activity. It can be concluded that there may be an inverse correlation between BMI and sleep quality, and there may be a correct ratio between physical activity and sleep quality score.Key Words: Anthropometric measurement, Biological rhythm, Circadian rhythm, Physical Activity 86

Bu çalışma, Gaziantep ili Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde Ekim 2016-Mayıs 2017 tarihleri arasında Beslenme ve Diyetetik (BDB), Hemşirelik (HEM) ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) bölümlerinin 3.ve 4. sınıflarında öğrenim gören, çalışmaya katılmaya gönüllü öğrencilerin (n:325), duygusal yeme davranışları ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Öğrencilerin genel özellikleri, beslenme alışkanlıkları, bir günlük besin tüketimleri, duygusal yeme davranışını sorgulamak için üç faktörlü beslenme (TFEQ) anketi ve duygusal durumlarda yeme alışkanlığı (EESQ) anketleri uygulanmıştır.Öğrencilerin antropometrik ölçümleri de (boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel çevresi ve kalça çevresi) Biyoelektrik İmpedans Analizi (BİA) ile ölçülmüştür.Bir günlük enerji ve besin öğeleri tüketimleri Beslenme Bilgi Sistemi (BEBİS) programı kullanılarak analiz edilmiş ve bulunan değerler Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberi (TÖBR) ile karşılaştırılmıştır.Çalışmaya katılan öğrencilerin %77,2 'si kız ve bekar (%94,2) olup %22,8 'i erkektir.Yaş ortalaması( ±S) sırasıyla kızlarda 22,2±1,9 ve erkeklerde 23,2±1,9 'dur.Öğrencilerin yarıya yakınının (%47,4) en az bir ana öğünü atladığı, %36,6 'sının bir ara öğün tükettiği, %28,9 'unun öğün atladığı ve genelde sabah öğününü (%51,4) atladıkları saptanmıştır. BDB 'nün %28,5 'i, HEM bölümünün %29,7 'si ve FTR bölümünün ise %41,6 ' sının doktor tarafından tanısı konulmuş bir hastalığının olduğu ve FTR bölümündeki öğrencilerde ülserin (p˂0,05) ve ailelerinde ise osteoporozun (p˂0,05) önemli düzeyde yüksek olduğu anlaşılmıştır.Beden Kitle İndeksi (BKİ) açısından öğrencilerin %68,0'i normal, %21,5'i ise hafif şişmandır. TÖBR'e göre öğrencilerin enerjinin proteinden (BDB Kız:%118,1 ve Erkek:%119,4 ; HEM Kız:%112,2 ve Erkek:%101,9 ; FTR Kız:%113,6 ve Erkek:%119,3) ve yağdan(BDB Kız:%126,1 ve Erkek:%118,3 ; HEM Kız:%133,7 ve Erkek:%136,6 ; FTR Kız:%138,7 ve Erkek:%128,4) gelen oranlarının önerilenden yüksek olduğu ve karbonhidrat oranlarının (BDB Kız:%81,0 ve Erkek:%84,6 ; HEM Kız:%78,5 ve Erkek:%79,6 ; FTR Kız:%75,0 ve Erkek:%79,1) ise önerilenden düşük olduğu anlaşılmıştır.Tüm öğrencilerin büyük çoğunluğunun canı sıkıldığında, endişeli olduğunda, arkadaşları kendini ikna etmeye çalıştığında, üzgün olduğunda, yalnız hissettiğinde daha fazla yemek yediği bu durumun ise en fazla kızlarda olduğu belirlenmiştir.Bölümlere göre kontrolsüz yeme düzeyi en fazla FTR bölümünde (p˂0,05), açlığa duyarlılık düzeyinin ise HEM bölümünde (p˂0,05) olduğu, cinsiyete göre bilişsel kısıtlama düzeyi ve duygusal durumlarda yeme alışkanlığının (EESQ) en fazla kızlarda olduğu görülmüştür (p˂0,05). Duygusal yeme davranışı ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkiye bakıldığında; ağırlık(kg), bel çevresi(cm), kalça çevresi(cm), Beden Kitle İndeksi (BKİ), Bazal Metabolizma Hızı (BMH), vücut yağ oranı (%) ve miktarı (%) ile ölçek puanları arasında pozitif yönde (p˂0,05) anlamlı ilişki olduğu; boy uzunluğu(cm), vücut sıvı oranı (%), vücut sıvı miktarı (kg), yağsız vücut oranı (%), yağsız vücut miktarı (kg) arasında ise negatif yönde (p˂0,05) anlamlı ilişki olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak duygusal yeme davranışı ile antropometrik ölçümler arasında güçlü bir ilişki olduğu, beslenme davranışlarına ek olarak duygu ve stres yönetimine odaklanan multidisipliner bir yaklaşımın üniversite çağındaki gençlerde duygusal yemeye bağlı olarak gelişebilecek ağırlık artışı riskini azaltacağından yararlı olacaktır.Anahtar kelimeler: Üniversite döneminde beslenme, Duygusal yeme, Kontrolsüz yeme, Bilişsel kısıtlama, Açlığa duyarlılık This study was carried out in Hasan Kalyoncu University Faculty of Health Sciences, Gaziantep, between October 2016 and May 2017, in order to investigate the relationship between emotional eating behavior and anthropometric measurements of the volunteer university students (n:325) in the 3rd and 4th grades of Nutrition and Dietetics (ND), Nursing and Physical Therapy and Rehabilitation programs (PTR). General characteristics, dietary habits, daily food consumptions, were determined using three-factor nutrition (TFEQ) questionnaire and eating in emotional situations (EESQ) questionnaires. Students' anthropometric measurements (height, body weight, waist circumference and hip circumference) were measured and Bioelectric Impedance Analysis (BIA) were done. A daily energy and nutrient intaken were analyzed using Nutrition Information System (BEBIS) and the results were compared to Turkey Nutrition Guide lines (TÖBR). 77.2% of the participants were women and 94%were single where 22,8% were men. Mean age ( ±S) is 22,2±1,9 in women, and 23,2±1,9 in men. Almost half of the students (47,4%) were skipping a meal at least once a day, 36,6% had a single snack, 28,9% skipped a meal and usually the skipped breakfast (51,4%). 28,5% of the participants in Nutrition and Dietetics program, 29,7% in Nursing and 41,6% in Physical Therapy and Rehabilitation had medical doctor diagnosed diseases. Ulcer (p˂0,05) in students and osteoporosis (p˂0,05) in their families were critically higher in PTR students. According to Body Mass Index (BMI), 68,0% of the students were normal and 21,5% were overweight. According to TÖBR, the students had energy obtained from protein higher than recommended (ND Woman:118,1% and Men:119,4% ; Nursing Woman:112,2% and Men:101,9% ; PTR Woman:113,6% and Men:119,3%) and fats (ND Woman:126,1% and Men:118,3% ; Nursing Woman:133,7% and Men:136,6% ; PTR Woman:138,7% and Men:128,4%) where energy from carbohydrates were lower than recommended.(ND Woman:81,0% and Men:84,6% ; Nursing Woman:78,5% and Men:79,6% ; PTR Woman:75,0% and Men:79,1%). With higher occurence in woman, all of the students were found that they overeat when they were upset, worried, tried to be convinced by friends, sad or feeling alone. According to departments, uncontrolled eating level was highest in the PTR section (p

Melis KALAYCI. Tip 2 Diyabetli Bireylerin Metabolik Kontrollerinin Diyabet Güçlendirme Ölçeği İle Değerlendirilmesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep, 2019.Bu çalışma Tip 2 DM'li bireylerin matabolik kontrollerini Diyabet Güçlendirme Ölçeği ile değerlendirilmesi amacıyla Şubat 2019-Nisan 2019 tarihleri arasında Kahramanmaraş ili Necip Fazıl Şehir Hastanesi'nde Tip 2 DM tanısı konulmuş121 birey üzerinde yapılmıştır. Bireylere diyabeti algılama ve uyumluluklarını belirlemek amacıyla geliştirilen ''Diyabet Güçlendirme Ölçeği'' uygulanmıştır. Bu ölçek ABD'de geliştirilmiş ve 2012 yılında Türkçe'ye uyarlanmıştır. Bireylere ayrıca soruşturma yöntemi ile bir soru formu uygulanmıştır. Soru formunda demografik özellikler, beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklığı sorgulanmış olup antropometrik ölçüm sonuçları ve açlık kan glukoz düzeyleri kaydedilmiştir. Araştırmada erkek ve kadınların yaş ortalamaları sırasıyla 47,1 ±18,3 ve 47,6 ±18,1 olarak bulunmuştur (p>0,05). Tüm bireylerin %62,0'ının ev dışında en az bir öğün beslendiği saptanmıştır. Erkeklerde ve kadınlarda BKI değerleri sırasıyla 26,8 ±4,0 ve 27,8 ±5,5 olup hafif şişmanlık düzeyinde olmaları yönünden benzer bulunmuştur (p>0,05). Erkeklerde hafif şişman ve obez olanların oranı %50,0 ve %16,0 iken kadınlarda bu oran %28,2 ve %36,6'dır. Obez sınıfında yer alan kadınların oranı erkeklere göre daha fazladır (p0,05). Diyabet Güçlendirme Ölçeği uygulandığında cinsiyet açısından bir fark bulunmamıştır. Ölçekten alınan puanlar sınıflandırıldığında iyi puan (105-140 puan) alan hiçbir birey bulunmazken orta puan (67-104 puan) alanların oranı erkeklerde %92 kadınlarda %83,1 bulunmuştur. Kan bulgularına göre bireylerin HbA1C düzeyleri çoğunlukla(%86,0) orta ve kötü, Trigliserit düzeyleri çoğunlukla(%80,2) normal ve sınırda yüksek, Total kolesterol düzeyleri çoğunlukla (%93,4) normal ve sınırda yüksek, HDL düzeyi %86,8 oranıyla düşük, LDL düzeyi %83,5 oranıyla normal bulunmuştur. Diyabet Güçlendirme Ölçeğinden alınan toplam puan ile yaş, BKI, bel çevresi, açlık kan şekeri, HbA1C, diyabet yaşı, trigliserit, total kolesterol, HDL, LDL arasında pozitif bir korelasyon bulunmuştur. Burada bireylerin Tip 2 DM diyetlerine uyumlarının uzman yardımıyla ve bilinçlendirilerek diyabet diyetlerine uyumlarının daha üst düzeye çıkarılabileceği söylenebilir. Sonuç olarak bu ölçek diyabetli bireylerin tedavilerinin planlanmasında ve yeniden düzenlenmesinde kullanılabilirdir.Anahtar Kelimeler: diyabet, diyette uyum, diyabet güçlendirme ölçeği, metabolik kontrol, antropometrik ölçüm Melis KALAYCI. Evaluation of metabolic control levels of the patients with type 2 diabetes mellitus by using diabetes empowerment scale. Hasan Kalyoncu University Institute of Health Sciences Nutrition and Dietetics MSc Thesis. Gaziantep, 2019. This study is carried out in Kahramanmaraş Necip Fazıl City Hospital, dates between February 2019 and April 2019, to investigate the metabolic control levels of the 121 patients by using diabetes empowerment scale. `Diabetes Empowerment Scale` was performed to determine awareness and compatibility of the patients. This scale was developed in USA and it was translated to Turkish in 2012. Also a questionaire was carried out to the patients by talking face to face. Demograpic data, nutrition habbits, frequency of meals were inquired and antropometric measurements and fasting blood glucose levels were recorded. In study, mean age of men and women was 47,1 ±18,3 and 47,6 ±18,1 respectively (p>0,05). 62.0 percent of the study popullation were having at least one meal outside the house.Mean BMI (body mass index) was calculated 26,8 ±4,0 and 27,8 ±5,5 for men and women respectively. Over weight and obese ratio was %50,0 and %16,0 in men, %28,2 ve %36,6 in women. Female patients ratio in obese clasification is more than male patients (p0,05). Also there in no sexual difference in `Diabetes Empowerment Scale` scores. There was no patient in the good point-class according to the scale (105-140 point). 92% of men and 83.1% of women are in the middle point-class (67-104 point). According to the blood tests HbA1c levels were in midrange or worse most of the patients (86.0%), triglyceride levels were normal or slightly elevated mostly (80.2%), total cholesterol levels were normal or slightly elevated mostly (93.4%), HDL levels were below normal limits in 86.8 percent, LDL level were in normal limits in 83.5 percent of the patients. Total score in `Diabetes Empowerment Scale` was found to be correlated with age, BMI, waist circumference, fasting blood glucose level, HbA1c level, diabetic age, triglyceride level, total cholesterol level, LDL and HDL level. As a result in this diabetic population, diet coherence can be increased with increasing the awareness by help of a specialist. This scale can be used treatment planning and reorganising of the diabetic individuals.Key words: diabetes, diet compliance, diabetes empowerment scale, metobolic control, antropometric measurement 97

GENETİK PROFİLLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLEN ERKEK MARATONCULARIN BESLENME PROGRAMLARININ VE GENOTİP-FENOTİP KORELASYONUNUN PERFORMANSA ETKİSİÖZETAmaç: Çalışmanın amacı; dayanıklılık performansına yatkınlık sağlayan polimorfizmler aracılığıyla maratoncuların genetik profillerini değerlendirmek, beslenmenin ve genetik profilin spor performansındaki rolünü saptamaktır.Gereç Yöntem: Çalışmaya gönüllü 18-45 yaşlarında 23 erkek rekreasyonel maratoncu dahil edilmiştir. Maratoncular genetik testler ile öngörülen genetik profillerine göre “ Dayanıklılık Profili Grubu” ve “ Güç/kuvvet Profili Grubu” olmak üzere iki gruba ayrılarak aerobik performans (VO2max) ve beslenme durumları karşılaştırılmıştır. Katılımcıların DNA’ları bukkal sürüntü örneklerinden elde edilmiş ve beslenme durumları geriye dönük 3 günlük besin tüketim kayıtları ile saplanmıştır. Anlamlılık düzeyi p0,05), genetik skorlarının ise %31,5 oranında etkilediği saptanmıştır (p= 0,000)Sonuç: Maratoncuların besin tüketimlerinin aerobik performansı etkilemediği belirlenmiştir. Genetiğin ise aerobik performansı yaklaşık 1/3 oranında etkilediği saptanmıştır. Genetiğin ve beslenmenin aerobik performansa etkisinin daha büyük örneklem gruplarında değerlendirilmesi gerektiği düşünülmüştür.--------------------EFFECTS OF NUTRITION PROGRAM AND GENOTYPE-PHENOTYPE CORRELATİON ON PERFORMANCE IN MALE MARATHON RUNNERS EVALUATED ACCORDING TO GENETIC PROFILES Student Name: İzel Aycan BAŞOĞLUSupervisor: Doç. Dr. F. Esra GÜNEŞDepartment: Department of Nutrition and Dietetics ABSTRACTAim: The purpose of the project is to assess the genetic profile of marathoners through predictive polymorphisms associated with endurance performance, and to determine the role of nutrition and genetic in aerobic performance. Material method: Volunteer 23 male recreational marathon runners (18-45 years) were included in the study. Marathoners were divided into two groups as “Endurance” and “Power/Strength” profile groups according to their genetic profiles predicted by genetic testing and the aerobic performance (VO2max) and nutritional status of the groups were compared. The DNAs were obtained from buccal swab samples and their nutritional status was determined by 3 days of food consumption records. The level of significance was accepted as p 0,05), genetic scores affected aerobic performance by 31.5%. (p = 0,000).Conclusion: It was determined that although food consumption of marathoners did not affect aerobic performance, genetics affected aerobic performance by about 1/3. It was thought that the effects of genetics and nutrition on aerobic performance should be evaluated in larger sample groups.

İyot Yetersizliği Hastalıkları (İYH) birçok insanı etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. İyot eksikliği özellikle gebe ve emziren kadınlarda hem anne hem de bebek için olumsuz etkileri nedeniyle ciddi bir sorundur. Bu araştırmanın amacı gebe kadınlarda ve yenidoğanda idrarla medyan iyot atımı (İMİA) düzeylerinin ve etkilerinin belirlenmesidir. Çalışma tanımlayıcı, kesitsel bir çalışma olup Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'ne doğum için başvuran, gebelik yaşı 37 hafta ve daha büyük olan 60 gebe kadın ve 60 yenidoğan üzerinde yürütülmüştür. Gebelerin demografik özellikleri, 24 saatlik besin tüketimi, besin desteği kullanma durumu belirlenmiş ve antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Gebe kadınlarda ortalama (±SS) yaş 26,5±4,8 yıldır. Gebelerin %73,3'ü iyotlu tuz kullanmaktadır. Maternal İİA ortalama 163,4±79,6 (İyotlu tuz kullanan gebelerde: 192,9±71,1; iyotlu tuz kullanmayan gebelerde: 82,3±29,8 mcg/L, p=0,000, p

Bu çalışma Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesinde eğitim gören 19-24 yaş aralığında gelişigüzel seçilmiş 200 öğrencinin (%58.0 Erkek,%42.0 kadın) besin güvenliğine ilişkin bilgi tutum ve davranışlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Tüm öğrencilere çalışma hakkında bilgi verilmiş ayrıca ''Gönülleri Bilgilendirme Formu'' ile aydınlatılmış ve onayları alınmıştır. Öğrencilerin %8.0'i gıda güvenliği ile çok ilgili, %51.0'i ilgili, %36.5'i az ilgili olduğunu belirtirken, %4.5'i gıda güvenliği ile hiç ilgilenmediklerini belirtmiştir. Aradaki fark istatistiksel olarak önemli olmamakla birlikte erkek öğrencilerin besin güvenliği konusunda kız öğrencilere göre daha ilgili oldukları ve tükettikleri besinleri daha güvenilir bulduğu saptanmıştır (p>0.05).Öğrencilerin %21.5'i tarım ilacı kalıntılarını, %18.5'i ise mikroorganizmaları besin güvenliğini bozan ve sağlık için en zararlı olan unsur olarak görmektedir. Öğrencilerin %30.0'u tüm gıda katkı maddelerinin zararlı olduğunu düşünmektedir. Öğrencilerin %56.8'i ne göre gıda boyaları sağlık için en zararlı olan gıda katkı maddeleridir. Öğrencilerin %51.0'i deniz ürünlerini tamamen güvenilir bulurken %53.0'ü et ürünlerini hiç güvenilir bulmadıklarını belirtmiştir. Öğrencilerin besin satın alma ve besin hazırlama aşamasında gıda güvenliğini bozabilecek çeşitli olumsuz davranışları olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin besin güvenliği konusunda en güvenilir buldukları bilgi kaynakları doktor (%32),bilim adamları (%31.5) ve diyetisyenlerdir (%21.5). Öğrenciler besin güvenliğinin sağlamasında başlıca sorumlu olarak devleti (%68.5) görmektedir. Bunu besin üreticileri (%24.5) takip etmektedir. Sonuç olarak öğrencilerin gıda güvenliğine dair bilgileri eksik bulunmuş ayrıca hatalı tutum ve davranış sergiledikleri saptanmıştır. Besin güvenliğine gereken önemin verilmesi, devletin etkin ve yaygın bir şekilde besin güvenliğini sağlaması, üreticilerin ve besin sanayicilerin güvenli besin arz etmeleri ve tüketicilerinde güvenli gıda talep etmeleri, bunun için de eğitilmeleri ve bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. This study was conducted in order to determine the food safety related knowledge, attitude and behaviour of 200 randomly selected students (58 % male, 42 % female) at Kahramanmaraş Sütçü İmam University, who are at the age range of 19-24. All participant students were informed about the study and in addition they were enlighten and have taken confirmation with '' Volunteers Information Form''. Eight percent of students indicate that they are very concerned and 51 % indicate that they are concerned about food safety; whereas 4,5 % of students indicate that they are not concerned about food safety at all. Although the difference was not statistically significant, it was found that male students were more interested in food safety than female students and found that they consumed the food more reliable (p>0.05). Twenty-one and a half percent of students think that residues of agricultural chemicals and 18,5 % think that microorganisms are the factor which damages food safety and are the most harmful factor for health. Thirty percent of students think that food additives are harmful, whereas 49 % think otherwise. According to 56,8 % of students, food dyes are the most harmful food additive to health. Students find fish and seafood (51 %) totally safe; whereas 53 % students find meat products not safe. It has been observed that students have negative behaviours which may disturb food safety during purchasing and preparing food. The knowledge sources which the students trust most on food safety are medical doctors (32 %), scientists (31,5) and dieticians (21,5 %). The students think that the major responsible body to enforce food safety is the government (68,5 %), which is followed by food manufacturers (24,5 %). As a result, students knowledge of food safety was found to be insufficient and had negative attitude towards it. Food safety should be given due importance, the government should effectively and extensively enforce food safety, producers and food manufacturers should supply and consumers should demand safe food; which requires education and awareness building. 113

Bu çalışmanın amacı hafif şişman ve şişman bireylerde diyet tedavisinin depresyon derecesi ve yeme davranışına etkisini araştırmaktır. Araştırma Haziran 2018-Ekim 2018 Tarihlerinde Gaziantep 25 Aralık Devlet Hastanesi Beslenme ve Diyet Polikliniğine başvuran 18-50 yaş aralığında %55,1'i kadın %44,9'u erkek olmak üzere toplam 127 gönüllü bireyde yapılmıştır. Bireyler beden kütle indeksine (BKİ) göre normal, hafif şişman ve şişman olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Üç gruba da ön test olarak Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Hollanda Yeme Davranışı Anketi (DEBQ) ölçekleri yapılmıştır. Sonrasında hafif şişman ve şişman bireylere diyet tedavisi başlanmıştır. Ortalama 28 günün sonunda hafif şişman ve şişman bireylere son test olarak yine BDÖ ve DEBQ ölçekleri yapılmıştır. Normal, hafif şişman ve şişman bireylerin BDÖ testi puanları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p=,001). Hafif şişman ve şişman bireylerin BDÖ ön test ve son test puanları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p=,000). Normal, hafif şişman ve şişman bireylerin duygusal yeme puanları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p=,002). Cinsiyete göre duygusal yeme puanları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuş olup kadınların erkeklere göre duygusal yeme puanı daha yüksek bulunmuştur (p=,002). Yaş arttıkça duygusal yeme puanı azalmaktadır (r=-,363 p=,000). Yaş arttıkça dışsal yeme puanı azalmaktadır (r=-,371 p=,000). Bireylerde BDÖ puanı yükseldikçe duygusal yeme puanının artmakta olduğu tespit edilmiştir. Bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (r=,271 p=,002). Sonuç olarak bireylerde BKİ yükseldikçe BDÖ puanı ve duygusal yeme puanı artmaktadır. Bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (r=,404 p=,000 ,r=,309 p=,000).Anahtar Kelimeler: beden kütle indeksi, obezite, diyet tedavisi, depresyon derecesi, yeme davranışı The aim of this study is to investigate effect of the diet treatment on the degree of depression and eating behavior in overweight/obese people who applied to a low-calorie diet. This study was conducted on 18-50 age group adults, %55.1 total of 127 participants were females and %44,9 total of 127 the participants were males who voluntarily presented, applied to diet treatment in the Nutrition and Diet Service in Gaziantep 25 December Public Hospital between June 2018- October 2018. The participants were divided three groups as normal, overweight and obese according to their body mass index (BMI). BDI ( Beck Depression Inventory) and DEBQ (Dutch Eating Behaviour Questionnaire) tools was applied as pre-test each groups. Then, over weight/obes participants were began the diet treatment. After 28 days, BDI and DEBQ tools was applied again as final test in overweight/ obese groups. The difference between normal, over weight and obese participants and BDI test results were found to be statistically significant (p=,001). The difference between the gender and emotional eating test scores were found to be statistically significant and women emotional eating scores higher than man (p=,002). As age increases emotional eating scores decreases (r=-,363 p=,000). As age increases external eating scores decreases (r=-,371 p=,000). As BDI score increases emotional eating score increases. The difference between BDI scores and emotional eating scores were found to be statistically significant (r=,271 p=,002). Consequently there was statistically significant relationship between as the BMI increases, BDI scores and emotional eating scores increases (p

Bu araştırma, Mersin ilinde eğitim gören üniversite öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerini, beslenme alışkanlıklarını ve Akdeniz diyeti kalite indeksi ile beslenme durumlarını değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaya %58,5'i erkek, %41,5'i kız olmak üzere gelişigüzel seçilen ve çalışmaya katılmayı kabul eden toplam 400 öğrenci alınmıştır. Soru kağıdı ile öğrencilere ilişkin genel bilgiler, boy uzunluğu ve vücut ağırlığı, besin tüketim sıklığı ve fiziksel aktivite kaydı alınmıştır. Ayrıca Akdeniz Diyeti Kalite İndeksi (KIDMED) uygulanmıştır. Öğrencilerin yaş ortalaması erkek öğrencilerde 21,6±1,9 yıl, kız öğrencilerde 21,1±1,7 yıl bulunmuştur. Öğrencilerin büyük çoğunluğu normal BKI'ye (≥18,5

Beslenme fetal dönemden geriatrik döneme olan her aşamada oldukça önemli bir yere sahiptir. Hayatın bazı döneminde bireyin yaşadığı değişiklikler beslenme üzerinde de etkiler yaratabilir. Bu yaratılan etki kimi zaman yemek bozukluğu olarak kendini göstermektedir. Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza görülme sıklığı ile yeme tutum davranışları ve beden algısı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma tanımlayıcı, kesitsel bir çalışma olup Gaziantep Hasan Kalyoncu Üniversitesi'nde herhangi bir fakültenin 3. Sınıfında eğitim gören çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 250 (K:165, E:85) birey üzerinde yapılmıştır. Katılımcıların bazı demografik özellikleri ve antropometrik ölçüm değerleri sorgulanmış ve bunula birlikte 'Yeme Tutum Testi', 'ORTO-15 Testi' ve 'Çok Yönlü Beden/Benlik ve Öz İlişki Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmaya dahil olan bireylerin yaş ortalaması 21,8±1,7 (K: 21,7±1,8, E: 22,1±1,5) yıldır. Katılımcıların eğitim gördüğü fakülteler ise Fizik tedavi ve rehabilitasyon (%18,8), Hemşirelik (%18,8), Eğitim Bilimleri (%18,4), Beslenme ve Diyetetik (%17,6), Hukuk Fakültesi (%16,4) ve Görsel İletişim ve Tasarım (%10,0)'dır. Kadınların boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve BKİ değeri ortalaması sırasıyla 165,9±5,6 cm, 60,7±10,7 kg ve 22,0±3,4 kg/m2 iken erkeklerin 178,2±7,4 cm, 78,2±11,5 kg ve 24,6±3,0 kg/m2'dir. Bu değerin tümü kadınlarda erkeklere göre daha düşüktür (p0,05). 25 ve yaş üstü bireylerin bu testten aldıkları puan diğer yaş gruplarına göre daha yüksektir (p=0,000, p0,05). Bekar bireylerin çok yönlü beden ölçeğinden aldıkları madde puan 2,5±0,3 evli bireylerin ise 2,2±0,4'dir (p=0,004, p0,05). YTT-40 testinden alınan toplam puan ile ORTO-15 testinden ve ÇYBÖİÖ'den alınan toplam puan arasında negatif, yaş ile pozitif kolerasyon bulunmaktadır (p0,05).> Individuals aged 25 years and over scored higher than the other age groups (p=0,000, p0,05). Single participants monad scored 2,5±0,3 whereas married participants monad scored 2,2±0,4 in the multidimensional body questionnaire (p=0,004, p0,05). According to these data, participants' eating disorder and body image were correlated with their certain personal characteristics. Eating disorder is a rather serious problem. Thus, effective policies should be established, implemented and followed for the eating disorder problem. 77

Bu çalışma; Diyarbakır İli Yenişehir Toplum Sağlığı Merkezi'ne başvuran bireylerin uyku kalitesinin diyet ve antropometrik ölçümlere etkisini belirlemek amacıyla toplam 200 (Erkek: 101; Kadın: 99) yetişkin bireyde yürütülmüştür. Bireylerin demografik özellikleri, fiziksel aktivite durumları, beslenme alışkanlıkları ve 24 saatlik besin tüketimleri saptanmıştır. Uyku kalitesi Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), duygu durumları Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), diyet kaliteleri ise Sağlıklı Yeme İndeksi (HEI-2010) ve Diyet Kalite İndeksi (DQI) ile bireylerin saptanmış, antropometrik ölçümleri alınmış, vücut bileşimleri belirlenmiştir. Beden kütle indeksi (BKİ), bel/kalça çevresi oranı (BKO), bel çevresi/boy uzunluğu (BBO) oranı hesaplanmıştır. Bireylerin yaş ortalaması 35,3±10,30 yıldır. BKI ve bel çevresi ortalaması (±S) sırasıyla erkeklerde 26,4±5,62 kg/m2 ve 93,4±14,78 cm, kadınlarda 27,2±6,72 kg/m2 ve 90,4±12,99 cm'dir. Bireylerin BKİ, vücut yağ yüzdesi, vücut yağ miktarı, yağsız vücut yüzdesi, bel çevresi, kalça çevresi ile uyku süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p

Tuğba SOPALI, Yetişkinlerde Beslenme Durum ve Alışkanlıkları, Antropometrik Ölçümleri ile Uyku Kalite İlişkisinin Belirlenmesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Bölümü Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2019. Bu çalışma; Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nde çalışan yetişkin bireylerin beslenme durumlarının saptanması, antropometrik ölçümlerinin ve beslenme alışkanlıklarının uyku kalitesi ile ilişkisinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya Eylül- Aralık 2017 tarihleri arasında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nde çalışan 250 (118 kadın, 132 erkek) birey dâhil edilmiştir. Bireylerin demografik özelikleri, beslenme alışkanlıkları sorgulanmış, antropometrik ölçümleri alınmıştır. Bireylerin beslenme durumunu değerlendirmek amacıyla 24 saatlik besin tüketim kaydı sorgulanmıştır. Bireylerin uyku kalitesi Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 29,5±12,0 yıldır. Erkeklerin BKİ ortalamaları hafif şişman (27,0±4,0 kg/m2); kadınların, normal (23,9±4,1 kg/m2) sınırlardadır. Erkeklerin boyun çevresi ortalaması risk değeri üzerinde (39,9±2,7 cm) iken, kadınların risk değerinin altındadır (33,5±2,6 cm). Erkeklerin de (98,5±10,6 cm) kadınların da (86,4±10,5 cm) bel çevresi risk değerinin üzerinde, yüksek risk değerinin altındadır. Bütün bireylerde diyetle alınan enerjinin karbonhidrattan, proteinden sağlanan oranları olması gereken aralıkta, yağ oranları günlük önerilen değerlerden fazladır. Bireylerin çoğunun (%51,2) uyku kalitesinin kötü olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda kötü uyku kalitesi ile bireylerin sabah ve akşam öğünlerini atlama durumu, kronik hastalık varlığı ve erkeklerde diyetle yağ alım miktarı arasında önemli bir ilişki olduğu saptanmıştır (p0,05). Beslenme sağlıklı yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda uyku kalitesinin azalması ile paralel olarak obezite ve diyabet prevelansında artış görülmektedir. Uyku kalitesi ve beslenme ilişkisi daha geniş kapsamda araştırılarak beslenmenin uyku üzerindeki etkileri aydınlığa kavuşturulmalıdır.Anahtar Kelimeler: Beslenme, Antropometrik Ölçümler, Pittsburg Uyku Kalite İndeksi Tuğba SOPALI, Determination Nutritional Status and Habits of Adults, and İntegralism of Between Sleep Quality Anthropometric Measurements, Hasan Kalyoncu University, Institute of Health Sciences, Department of Nutrition and Dietetics Departments, Master Thesis, Gaziantep 2019. The aim of this study was to determine the nutritional status and to evaluate the relationship between anthropometric measurements and dietary habits of adult individuals in Gaziantep Metropolitan Municipality. Between September and December 2017, 250 (118 female, 132 male) individuals working in Gaziantep Metropolitan Municipality were included in the study. Demographic characteristics and dietary habits of individuals were questioned and anthropometric measurements were taken. In order to evaluate the nutritional status of individuals, a 24-hour food consumption record was questioned. Sleep quality of individuals was assessed by Pittsburgh Sleep Quality Index. The mean age of the participants is 29,5 ± 12,0 years. The mean BKI's of males is a little fat (27,0 ± 4,0 kg / m2); women's are within normal (23,9 ± 4,1 kg / m2) borders. Men's neck circumference average is above the risk value (39,9±2,7 cm), Women's neck circumference average is below the risk value (33,5±2,6 cm). both men (98,5 ± 10,6 cm) and women's (86,4 ± 10,5 cm) waist circumference is above the risk value but both (man and women) are below the high risk value. In all individuals; dietary energy is the amount that carbohydrate and protein normal provide but fat rates are higher than the daily recommended values. Most of the individuals (51,2%) had poor sleep quality. At the end of the study, it was found that there was a significant relationship between bad sleep quality, morning and evening skipping of individuals, presence of chronic disease and dietary fat intake in males (p>0,05). In this study, no relationship was found between sleep quality with demographic characteristics and anthropometric measurements of individuals (p>0,05). Nutrition is an essential part of healthy life. In recent years, obesity and diabetes prevalence have increased in parallel with decreased sleep quality. Sleep quality and nutritional relationship should be investigated more extensively and the effects of nutrition on sleep should be clarified.Keywords: Nutrition, Anthropometric Measurements, Pittsburgh Sleep Quality Index 138

Birsen KARA, Üniversite Öğrencilerinin Besin Desteği Kullanma Durumlarının Belirlenmesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2019. Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin beslenme durumlarını ve besin desteği kullanma durumlarını araştırmaktır. Çalışma, Mersin ilinde eğitim gören 256'sı erkek ve 144'ü kız olmak üzere toplam 400 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Anket formu ile öğrencilerin genel bilgileri, beslenme alışkanlıkları, besin destekleri kullanımı, fiziksel aktivite durumu ve beslenme durumları belirlenmiştir. Öğrencilerin yaş ortalaması 21,4±1,93 yıldır. Öğrencilerin BKİ ortalaması ise 22,7±3,7 kg/m2'dir. Erkeklerin %62,9'u, kızların %72,2'si normal vücut ağırlığına sahiptir. Öğrencilerin %65,5'inin öğün atladığı saptanmıştır. En çok atlanan öğün kahvaltıdır (%57,6). Erkek öğrencilerin %20,7'si, kız öğrencilerin %21,5'i hiç ara öğün tüketmemektedir. Öğrencilerin %10,7'si (erkeklerin %10,5'i, kızların %11,1'i) besin destek ürünleri kullanmaktadır. Besin destek ürünü kullanan öğrencilerden %14'ü vitamin, %9,3'ü mineral, %32,5'i vitamin ve mineral, %44,2'si ise diğer destek ürünlerini kullanmaktadır. Erkek öğrencilerin %48,2'si kas yapmak, kız öğrencilerin %68,8'i sağlıklı olmak amacıyla besin destek ürünü kullandığını belirtmiştir. Öğrencilerin %32,5'i besin destek ürünlerinin yararlı olduğunu, %35,8'i yararlı olmadığını ve %31,7'si ise bazılarının yararlı olduğunu düşünmektedir. Öğrencilerin %51,2'si düzenli egzersiz yapmaktadır. Öğrencilerin enerji, yağ, karbonhidrat, posa, D vitamini, E vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, folat, C vitamini, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir ve çinko alımı önerilen miktarların altında bulunmuştur. Vitamin desteği alan öğrencilerde diyetle B12 vitamini, mineral desteği alan öğrencilerde sodyum ve fosfor alımı önerilen miktarların üzerinde bulunmuştur. Diğer vitamin ve mineraller için günlük önerilen miktarları karşılama oranı düşüktür. Sonuç olarak besin öğeleri alım önerilerini karşılama oranları düşük olan öğrencilerin besin desteği kullanması faydalı olabilmektedir. Ancak gereksinmeleri besinler yoluyla almaları daha sağlıklı ve ekonomik olacaktır.Anahtar Kelimeler: Besin desteği, üniversite öğrencileri, beslenme Birsen KARA, Determining the Use of Dietary Supplements Among University Students, Hasan Kalyoncu University, Institute of Health Sciences, Nutrition and Dietetics Programme Master Thesis, Gaziantep, 2019. The aim of this study is to investigate the nutritional status and use of dietary supplements among university students. The study was conducted on a total of 400 students; including 256 males and 144 females. The general information about students; nutritional habits, dietary supplement use, physical activity level and nutritional status were determined by a questionnaire. The mean age of the students is 21,4 ± 1,93 years and the mean BMI of the students is 22,7 ± 3,7 kg/m2.Our of total 62,9% of males and 72,2% of females have normal weight. It has been determined that 65,5% of the students skipped meals. The most skipped meal was breakfast with 57,6%. 20,7% of male students and 21,5% of female students do not consume any snacks between meals. 10,7% of the students (10,5% of males, 11,1% of females) use dietary supplements. Considering the students using nutritional supplements; 14% use vitamins, 9,3% use minerals, 32,5% vitamins & minerals and 44,2% use other supplements. 48,2% of male students use dietary supplements to build muscles and 68,8% of female students use them to keep healthy. 32,5% of the students think that dietary supplements are beneficial for health, 35,8% think that they are not beneficial and 31,7% think that some of them are beneficial. 51,2% of the students engage in regular physical activity. Energy, fat, carbohydrates, fibre, vitamin D, vitamin E, vitamin B1, vitamin B2, folate, vitamin C, potassium, calcium, magnesium, iron and zinc intake of students were detected to be below the recommended amounts. The vitamin B12 intake of students who use vitamin supplements and sodium & phosphorus intake of students who use mineral supplements were detected to be above the recommended daily amounts. Considering the other vitamins and minerals, their compensation for recommended daily intakes are low. As a conclusion, using dietary supplements may be beneficial for students having nutrients intake lower than recommended daily amounts. However, meeting the nutritional requirements with food will be healthier and more affordable.Key Words: dietary supplements, university students, nutrition 90

Amaç: Bu araştırmada ergenlerin aile yemeği tutum ve davranışlarını değerlendiren bir ölçeğin geliştirilmesi ve aile yemeğinin bazı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Toplam beş grup ile yürütülen bu araştırma, ölçeğin yapısının ortaya çıkarıldığı grup 662 öğrenci ve diğer analizlerin yapıldığı grup 326 öğrenciden oluşmaktadır. Kişisel Bilgi Formu ve Aile Yemekleri Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Ölçek, açıklayıcı faktör analizine göre 4 alt boyut (önem, iletişim, yemek çeşitleri ve engeller) ve 20 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin tamamı için açıklanan varyans %58,196'dır. Cronbach Alpha iç güvenirlik katsayıları ölçeğin tamamı için 0,878 ve alt boyutlar için 0,761-0,817 arasında değişmektedir. Yapılan birinci ve ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizinde model uyum indis değerlerine göre ölçeğin yapısı doğrulanmıştır. Test-tekrar test korelasyonları ölçeğin tamamı için 0,90 ve alt boyutlar için 0,72-0,92 arasında değişiklik göstermektedir. Aile Yemekleri Ölçeği'nden alınan puanların beden kütle indeksine göre farklılaşmadığı (p>0,05); cinsiyete, aile yemeği sırasında televizyon izleme ve telefon/tablet kullanma durumlarına göre farklılaştığı bulunmuştur (p0,05); and differed according to gender, watching television and using phone/tablet during the family meals (p

Begüm UĞURLU, Gaziantep İli Kamu Hastanelerinde Verilen Taşımalı Yemek Hizmetlerinin Değerlendirilmesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2019. Bu çalışma Ocak-Mayıs 2018 tarihleri arasında Gaziantep il merkezindeki dört kamu hastanesinde, hastane yemekhanesinde yemek yiyen toplam 575 hastane personeline verilen taşımalı yemek hizmetinin toplu beslenme sistemleri açısından değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmaya katılan personele verilen toplu beslenme hizmeti ile ilgili görüşleri sorulup, 5'li Likert tipi ölçeklendirme ile çok kötü, kötü, orta, iyi ve çok iyi şeklinde değerlendirilmiştir. Çalışmada yapılan değerlendirme sonuçlarına göre, yemeklerin beğeni kriterlerinin dağılımına bakıldığında; bireyler toplam olarak sırasıyla yemeklerin kıvamını (%40,3), görüntüsünü (%36,0), sıcaklığını (%35,0), pişme oranını (%34,0), kokusunu (%33,5), yeterli ve dengeli beslenme açısından elverişliliğini (%33,0) ve ekmeğin kalitesini (%32,0) orta düzeyde beğenmiştir. Çok kötü değerlendirilen seçenekler ise sırasıyla yemeklerin yağ oranı (%35) ile yemeklerin uyumu (%23,0) olmuştur. En yüksek beğeni oranı ise; yemek miktarının yeterliliğinin/doyuruculuğunun (%31,0) iyi olarak değerlendirilmesinde görülmüştür. Yemekhanelerin fiziki özelliklerinden havalandırmanın çok kötü (%40,0) olarak değerlendirildiği, hastanede yemek kokusundan şikâyetin de yüksek düzeyde (%36,0) olduğu saptanmıştır. Taşımalı yemek hizmeti verilen kurumlarda bireyler yemekhane genel temizliğini (%37,4) ve yemek takımlarının temizliğini (%35,7) orta düzeyde değerlendirirken, yemekhane personelinin temizliğini (%43,0) iyi olarak değerlendirmişlerdir. Benzer şekilde yemekhane personelinin servis sırasındaki tutum ve davranışı da (%41,2) iyi olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; çalışmanın yapıldığı hastanelerde verilen taşımalı yemek hizmeti sunum biçiminden memnuniyetin orta düzeyde (%38,0) olduğu saptanmıştır. Hastaneler arası değerlendirmede de yemeklerin yağ oranı hepsinde çok kötü olarak değerlendirilirken, yemek miktarının yeterliliği/doyuruculuğu iyi olarak değerlendirilmiş ve değerlendirmelerde anlamlı bir fark bulunmuştur (p≤0,05). Memnuniyet oranının artırılması için yemeklerin sübjektif özellikleri iyileştirilmeli, standart yemek tariflerine bağlı aynı kalitede yemek üretimi verilmeli ve servis sırasında yemek kalitesini etkileyecek iyileştirici önlemler alınmalıdır.Anahtar sözcükler: toplu beslenme, yemek hizmeti, memnuniyet, hastane, hijyen. Begüm UĞURLU, Evaluation of Transported Food Services Provided in Gaziantep Public Hospitals, Hasan Kalyoncu University Institute of Health Sciences Nutrition and Dietetics MScThesis, Gaziantep, 2019.This study was carried out in January-May 2018 for the purpose of evaluating the the transported food service to 575 hospital staff at the four public hospitals in Gaziantep. Participants of the research were asked about their opinions on this sevice system as 5 point Likert scale including the options of very bad, bad, medium, good and very good. Questions were about demographic characteristics, waiting period in the cafeteria, frequency of eating out, dining room, service team and personnel hygiene, dining hall physical properties and subjective characteristics of meals, and answers were categorized using 5-point Likert Scale. According to the results of the survey; participants liked consistency of the food as 40.3%, display of the food as 36.0%, temperature of the food as 35.0%, meal cooked well as 34.0%, the smell of the food as 33.5%, capability of a healthy and nutritious diet as 33.0% and the quality of bread as 32.0% resulting in the liking of a medium range. Among the options considered very bad are the fat percentage of the food 35.0% and harmony of the food by 23.0%. The highest like is the food being sufficient and satisfactory by 31.0% resulting in the scale of good. As for the physical features of the dining hall, while the ventilation of the hall is assessed as very bad by 40.0%, the results indicate that the complaint about the food smell is the maximum 36.0%. While the individuals of institutes which give collective food service assessed the general hygiene of the dining hall (37.4%) and the hygiene of the cutlery and white ware (35.7%) in the scale of medium, they considered the hygiene of the personnel (43.0%) as good. Similarly, they considered the attitude and the behaviour of the personnel while serving the food (41.2%) as good. As a result, in the hospitals where the collective nutrition system of the food service is carried out, the satisfactory of the service manner is resulted at a medium scale with the result of total 38.0%. When the results collected from the hospitals where the research was carried out are analyzed, the fat percentage in the food is considered very bad in all of the hospitals whereas the food being sufficient and satisfactory resulted in being good and a significant difference was found (p≤0,05). In order to increase the satisfaction rate, the subjective characteristics of the dishes should be improved, the same quality food production should be given depending on the standard recipes and the remedial measures should be taken during the service to affect the food quality.Key words: bulk nutrition, food service, satisfaction, hospital, hygiene 89

Amaç: Gilaburu (Viburnum opulus L., GB) Türkiye'de etnobotanik kullanımı olan ve zengin polifenol içeriğine sahip bir meyvedir. Çalışmanın amacı, sıçanlarda yanığa bağlı uzak organ hasarında GB meyve ekstresinin olası tedavi edici ve koruyucu etkilerini araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Eter anestezisi altında sırt derileri tıraş edilen sıçanlar, 90°C'lik (yanık) veya 25°C'lik (kontrol) su banyosunda 10 saniye süreyle tutuldular ve yanıktan hemen sonra ve 24. saatte serum fizyolojik (1ml; oral) veya GB (100 mg/kg/gün; oral) ile tedavi edildiler. Ön tedavi grubunda ise GB, yanık oluşturulmadan 1 hafta önce uygulanmaya başlandı. Sıçanlar yanıktan 48 saat sonra dekapite edildi, serum ve doku örneklerinde biyokimyasal parametreler ölçüldü. Veriler ANOVA ve Student'ın t testi ile değerlendirildi. Çalışma M.Ü. Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır (29.2018.mar).Bulgular: Yanık grubunda yüksek serum karaciğer enzimleri, karaciğer ve ileum dokularında artmış myeloperoksidaz aktivitesi, mikroskopik hasar skoru, malondialdehit, luminol- ve lusigenin-aracılı kemiluminesans (KL) değerleri ve azalmış glutatyon seviyeleri, GB tedavileri ile geri dönmüştür (p

AYATA, B. Gaziantep Nizip İlçesinde Yaşayan Obez ve İnsülin Direnci Olan Kadınlarda Ağırlık Kaybının İnsülin Direncine Etkisi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep,2018İnsülin direnci, insülinin kandaki seviyesinin normal veya normalin üzerinde olmasına karşın, kas, yağ dokusu ve karaciğerde insüline karşı duyarlılığın azalması ve kan glikoz düzeyinin yükselmesidir. İnsülin direnci, metabolik bozukluklara yol açarak birçok organ sistemini etkiler. İnsülin direncine yol açan en önemli faktör obezitedir. Bu çalışmanın amacı, ağırlık kaybına bağlı olarak HOMA-IR değerindeki değişikliği değerlendirmektedir. Çalışma; Nizip Devlet Hastanesi'nde insülin direnci teşhisi konan, beden kütle indeksi 25kg/m² ve üzerinde olan, gelişigüzel örneklem yöntemiyle seçilen 25 kadın üzerinde yapılmıştır. Kadınların sosyo demografik özellikleri, beden kütle indeksleri, beslenme alışkanlıkları ve HOMA-IR değerleri incelenmiştir. Sekiz hafta boyunca beslenme tedavisi uygulanmış, kaybedilen ağırlık ile insülin ve kan glikoz düzeylerindeki değişiklikler irdelenmiştir. Araştırma kapsamına alınan kadınların başlangıç vücut ağırlığı 92,9±14,9 kg iken, 8 hafta sonundaki vücut ağırlığı 86,1±13,5 kg'dır. HOMA-IR değerlerine bakıldığında ise; başlangıç HOMA-IR değeri 4,42±2,10 mg/dl iken, 8 hafta sonundaki HOMA-IR değerinin 2,83±1,21 mg/dl'ye düştüğü görülmüştür. Ağırlık azalmasıyla insülin direncindeki azalma istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p

Otizm ve Otizm spektrum bozukluğu (OSB), genellikle çeşitli derecelerde zorlu sosyal etkileşimlere, sözel ve sözel olmayan iletişime ve tekrarlayan davranışlara yol açan. yaşam boyu süren bir bozukluk olup, geniş bir yelpazeye yol açan bir nörogelişimsel problematik davranış bozukluğudur. Bu çalışmanın amacı, Gaziantep'te özel bir eğitim kurumunda eğitim gören otistik çocukların; beslenme durumlarının, antropometrik ölçümlerinin belirlenmesi ve ailelere verilen beslenme eğitiminin etkisinin belirlenmesidir. Çalışma 3 ay süreli müdahale çalışması olarak Hasan Kalyoncu Üniversitesi Özel Eğitim ve Araştırma Merkezi'nde eğitim gören 4-9 yaş grubu (ortalama±S: 7,2±1,37 yaş) 10 erkek ve 4 kız otistik çocukta yürütülmüştür. Ailelere başlangıçta. 1., 2. ve 3. aylarda sağlıklı beslenme eğitimi verilmiştir. Çocukların sorukağıdı ile demografik özellikleri ve beslenme alışkanlıkları belirlenmiştir. Çalışmanın başlangıcında ve 3. ayda birbirini izleyen 7 gün süre ile 24 saatlik besin tüketim kaydı alınmıştır. Başlangıçta ve her ay çocukların antropometrik ölçümleri yapılmış, vücut bileşimi belirlenmiştir. Beden kütle indeksi (BKİ), bel/kalça çevresi oranı (BKO), bel çevresi/boy uzunluğu (BBO) oranı hesaplanmıştır. Çalışmanın sonunda ailelere `Çocuklarda Yeme Davranışı Ölçeği (Children's Eating Behaviour Inventory-CEBI)` ve `Gastrointestinal Şikayet İndeksi (Gastointestinal Severity Index-GI)` sorukağıtları uygulanmıştır. Çocukların enerji, posa, D ve B1, folat vitaminleri, demir ve kalsiyum alım miktarları günlük önerilen miktarlardan düşük bulunmuştur. Yağdan gelen enerji yüzdesi yüksektir. Çocukların boy uzunluğu, vücut ağırlığı, boyun ve baş çevresi, vücut yağ kütlesi ve vücut yağ yüzdesi ortalama değerleri 3 ayda önemli artış göstermiştir (p

Merve ELHATUSARU, Özel Bir Okul Yemekhanesinde Oluşan Besin Artık Miktarlarının ve Maliyetinin Saptanması, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı Tezli Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2018.Çocukların genel sağlığı temelde besinlerle yeterli enerji ve besin ögeleri alımının optimal büyüme ve gelişmeyi desteklemesi ile sağlanır. Türkiye'de az sayıda öğrenciye okul öğle yemeği sağlanmaktadır. Okul öğle yemeği programının ulusal düzeyde uygulanması obezite gibi beslenme sorunlarının önlenmesinde ve beslenmenin geliştirilmesinde bir gerekliliktir. Öğle yemeği çocukların günlük enerji ve besin ögeleri gereksinmesinin beşte ikisini karşılar. Okul öğle yemeği tabak artığı çalışmaları; besin ögesi alımını, diyet kalitesini, menü performansını, besin tercihini, maliyeti ve programların etkinliğini, beslenme eğitim durumunu saptamada kullanılmaktadır. Bu tanımlayıcı çalışmanın amacı, Gaziantep ilinde 4 haftalık dönüşümlü menü ile öğle yemeği servisi yapılan özel bir okulda 6-13 yaş grubu çocuklarda yemek ve besin tabak artıklarının ve maliyetinin belirlenmesidir. Toplam 300 öğrenci (erkek: 165, %55; kız: 135, %45), sırasıyla 6-9 ve 10-13 yaş grubunda 120 ve 180 çocuk dolaylı olarak çalışmaya katılmıştır. Tabak artıklarının belirlenmesinde günde 300 ve 4 haftada 6000 yemek ve besin bulunduran tepsi incelenmiştir. Öğrenciler yemeklerini bitirdikten sonra tepsi artıkları türlerine göre ayrı kaplarda toplanmış, tartım yöntemi ile tartılmış, porsiyona çevrilmiş ve maliyet hesaplanmıştır. Yemeklerin ve besinlerin enerji ve besin ögeleri içeriği hesaplanmış, öğle öğünü miktarları Türkiye diyet referans değeri (DRV) önerilerine göre değerlendirilmiştir. Öğrencilerin 6-9 yaş ve 10-13 yaş grubunda ortalama enerji alımı sırasıyla 786 ve 979 kkal., DRV karşılama yüzdesi%119 ve%124'tür. Enerjinin karbonhidrat, protein ve yağdan gelen oranları 6-9 yaş grubunda sırasıyla %37,1, %15,6 ve%47.3,10-13 yaş grubunda ise%42,9, %14,9 ve %42,3'dir.D ve B12 vitaminleri ve kalsiyum dışında tüm besin ögeleri öğle öğünü için öngörülen DRV üzerindedir. Süt ve süt ürünleri, sebze ve meyve tüketimi öğle öğünü için önerilenden düşüktür. Öğrencilerin 6-9 yaş ve 10-13 yaş grubunda tabaklarındaki yemek ve besin artığı sırasıyla kurubaklagil yemeklerinde %23 ve % 21,8, sebze yemeklerinde %19,4 ve %33,3, kırmızı et yemeklerinde %18,2 ve %20,9, meyvede %0 ve %0, yoğurtta ve ayranda %3 ve %5,6, tatlıda %19,1 ve %13,2'dir. Öğle öğünü ve tabak artığı maliyeti ayda 12862 TL ve 1926 TL'dir. Toplam öğle öğünü maliyet kaybı %15'tir. Öğle öğününde oluşan yemek ve besin tabak artıklarının önlenmesi için çocukların enerji ve besin ögeleri gereksinimlerine uygun, sağlıklı beslenmeyi destekleyen, iyi planlanmış menülerin oluşturulması sağlanmalıdır. Merve ELHATUSARU, Determination of the Amount and Cost of Food Losses in a Private School Cafeteria, Hasan Kalyoncu University Institute of Health Sciences Nutrition and Dietetics MSc Thesis, Gaziantep, 2018.The overall health of children mainly depends, upon food intake that provides sufficient energy and nutrients to support optimal growth and development. In Turkey, few students receive daily school lunch meals.School lunch programmes should be a necessity for preventing nutritional problems, such as obesity andimproving nutrition Up to two fifths of daily energy and nutrient intakes of children could be complied by school meals. In school lunch programmes food waste studies have been used to assess nutrient intake, dietary quality, menu performance, food acceptability, cost, and effectiveness of school lunch programmes and nutrition education in schools. The aim of this descriptive study is to determine the plate food waste and its cost, for children between the ages 6-13 years having lunch served in a private school in Gaziantep, Turkey, for 4 week cycle menu. A total of 300 students (boys:165, 55%: girls: 135, 45%) 120 and 180 students aged 6-9 and 10-13 years, indirectly participated in the study. Plate waste was estimated from 300 lunch trays, examining 6000 trays of dishes and foods. After students finished eating, the wasted dishes and foods were collected in different cups and weighed, wastes were converted into portion amounts and costs were calculated. Energy and nutrients content ofdishes and foods were calculated and compared with Turkey dietary reference values (DRV) calculated for a proportion of lunch. Average energy intakes of 6-9 years and 10-13 years of students were 786 and 979 kcal, complying 119% and 124% of DRV for lunch. Percentage of energy from carbohydrates, protein and fats were 37,1%, 15,6% and 47,3% for 6-9 years and 42,9%, 14,9 % ve 42,3% for 10-13 years. Except vitamins D, B12 and calcium all nutrient intakes were above DRV for lunch. Dairy products, vegetable and fruit intakes were below the recommendations. Among 6-9 years and 10-13 years students plate food wastages were 23% and 21,8% for legumes, 19,4% and 33,3% for vegetable dishes, 18,2% and 20,9% for red meat dishes, 0% and 0% for fruits, 3% and 5,6% for yogurt and ayran (diluted yogurt), 19,1% and 13,2% for desserts, respectively. Total cost of school lunch was 12862 TL/month and total cost of plate food waste was 1926 TL/month. Percentage of food waste cost was found found as 15% of total cost. For the prevention of plate food wastein school lunch a well-planned menu planning depending on the energy and nutrient requirements of children, promoting healthy nutrition should be maintained. 93

Bu çalışma; Malatya il merkezindeki 3-18 yaş arası bireylerin beslenme durumunu saptamak ve değerlendirmek, tüketilen besinler içerisinde kırmızı renk veren Allura Red AC (E129) bulunan besinlerin cins ve miktarlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma Malatya ilinde bulunan Bostanbaşı 2 Nolu Aile Sağlığı Merkezinde (ASM) yürütülmüştür. Kasım 2016 – Aralık 2017 tarihleri arasında ASM'ye başvuran 3-18 yaş grubu 46 erkek ve 58 kız çocuk olmak üzere toplam 104 birey araştırma kapsamına alınmıştır. Bireylerin beslenme durumunu değerlendirmek ve Allura Red AC (E129) bulunan besinlerin tüketim miktarını saptamak için 1 günlük besin tüketim kaydı tartı yöntemiyle alınmıştır. Besin tüketim kaydı değerlendirilmesi ise BEBİS 7.1 öğrenci sürümü ile yapılmıştır. Çocukların antropometrik ölçümleri alınmış ve Beden Kütle İndeksi (BKI) hesaplanmıştır. Yaş gruplarına göre vücut ağırlıkları (kg) Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberi'yle karşılaştırıldığında; 1-3 yaş grubu, 7-9 yaş grubu ve 10-13 yaş grubu çocukların vücut ağırlıklarının fazla olduğu görülmüştür. Çocukların enerji alımları değerlendirildiğinde; 1-3 yaş grubu, 4-6 yaş grubu, 7-9 yaş grubu ve 10-13 yaş grubu kız çocukların enerji gereksinimini sırasıyla %123.8, %76.0 , %71.9 ve %75.9'unu karşıladığı; 10-13 yaş grubu erkek, 14-18 yaş grubu erkek ve kız çocukların enerji gereksinimini ise sırasıyla %56.0, %54.1 ve %61.6'sını karşıladığı bulunmuştur. Allura Red AC (E129) içeren besinleri tüketen bireylerin oranı %5.8'dir. Tüm yaş gruplarında günlük ortalama E 129 (Allura Red AC) tüketim miktarının Günlük Kabul Edilebilir Alım Miktarını (ADI) aşmadığı görülmüştür. The purpose of this study is to determine and evaluate the nutritional status of children aged 3-18 in Malatya and to determine the type and amount of Allura Red AC (E129) which gives a red color in the food consumed. The research was carried out in Bostanbaşı Family Health Center 2 in Malatya. A total of 104 children, aged 3-18 years, 46 males and 58 females, who applied to ASM (Family Health Center) between November 2016 and December 2017, were included in the study. A 1-day nutrient intake scoring method was used to evaluate the nutritional status of individuals and to determine the consumption of nutrients containing Allura Red AC (E129). Food consumptive enrollment assessment was done by 'BEBİS 7.1 student version'. Anthropometric measurements of the children were taken and Body Mass Index (BMI) was calculated. When body weight (kg) -according to age groups- compared with Turkey's Nutrition Guide; 1-3 years group, 7-9 years group and 10-13 years group have shown that the body weight of the children is higher. When children's energy purchases are evaluated the energy needs of girls 1-3 years, 4-6 years, 7-9 years and 10-13 years were found to meet 123.8%, 76.0%, 71.9% and 75.9%, respectively. The energy needs of boys aged between 10-13 years and boys and girls aged 14-18 years were found to meet 56.0%, 54.1% and 61.6% respectively. The proportion of individuals consuming foods containing Allura Red AC (E129) was 5.8%. The daily mean E 129 (Allura Red AC) consumption in all age groups was found not to exceed the Daily Acceptable Intake Quantity (ADI). 100

Obezite ve obeziteye bağlı metabolik bozukluklar yüksek morbidite ve mortalite ile ilintilidir.Bariatrik cerrahi (BC) morbid obezlerdevücut ağırlığı kaybı ile komorbiditenin iyileştirilmesinde etkin bir yöntemdir.Bu çalışmanın amacı bariatrik cerrahi ameliyatı geçirmiş hastaların ameliyattan sonra 6 ay ve üzeri sürede vücut ağırlığı kaybı, besin tüketim durumu, beslenme alışkanlıkları ve bazı biyokimyasal bulguların değişimlerininsaptanmasıdır. Çalışma Gaziantep İlinde bir özel hastanede 30 hastada (14 erkek, 16 kadın) yürütülmüştür. Bireylerin demografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, besinlerin tüketim sıklığı ve fiziksel aktivite düzeyleri, 24-saatlik besin tüketim durumları belirlenmiştir. Laparoskopik sleeve gastrektomi (LSG) öncesi ve sonrası bazı antropometrik ölçümler, hekim kontrollü olarak rutinde yapılan biyokimyasal ve hematolojikanalizler (açlık kan şekeri, insulin düzeyi, HbA1c, total kolesterol, düşük (LDL) ve yüksek dansiteli(HDL) kolesterol, serum demiri, hemoglobin, alanin aminotransferaz (ALT), B12) değerlendirilmiştir. Bireylerin %56,7'si 30-44 ve %26,6'sı 45 ve üzeri yaş grubundadır.LSG öncesi bireylerin%52,9'unda tip 2 diyabet,%23,5'inde karaciğer yağlanması, %5,9'unda hipertansiyon belirlenmiştir.Ameliyat sonrası bireylerin %73,3'ünün hastalıklarında düzelme görülmüştür,%53,3'ü besin desteği (%82,4'i protein hidrozialtı,%17,6 multivitamin mineral) kullanmaktadır.Ortalama günlük enerji alımı erkeklerde 728,2±250,8 ve kadınlarda 828,8±257,1 kkal'dir. Enerjinin karbonhidrat, protein ve yağdan gelen oranı erkeklerde %32,9±12,6, %24,2±8,1 ve%42,9±12,2,kadınlarda%32,9±9,7, %22,4±7,2 ve %44,6±8,8'dir.Vücut ağırlığı ve BKİ değerleri LSG öncesi ve sonrası erkeklerde 139,9±29,8 ve 98,3±17,8 kg (ortalama kayıp: %29,7; p

TAYŞİ, S. Gaziantep İlinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan 3-18 Yaş Grubu Çocukların Beslenme Durumlarının ve E-110 (Sunset Yellow) Katkı Maddesi Bulunan Besinlerin Tüketim Miktarlarının Saptanması. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2018Bu çalışma; dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocukların beslenme durumlarını saptamak, E-110 Sunset Yellow içeren besinlerin tüketim miktarını araştırmak ve ebeveynlerin gıda katkı maddesi ile ilgili tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya; 3-18 yaş aralığında, DEHB tanısı almış toplam 130 çocuk dahil edilmiştir. Araştırma Gaziantep ilinde bir devlet hastanesinde yürütülmüştür. Çocukların antropometrik ölçümleri alınmış ve Beden Kütle İndeksi (BKİ) hesaplanmıştır. Beslenme durumunu değerlendirmek ve ambalajlı tüketilen besinlerin içindeki E-110 katkı maddesinin tüketim miktarını saptamak amacı ile 24 saatlik besin tüketim kaydı alınmış, enerji ve besin ögeleri alım miktarları Beslenme Bilgi Sistemi (BEBİS) programı kullanılarak saptanmıştır. Günlük alınan E-110 miktarları ise E-110 içeren besinlerin tüketim miktarları ile Türk Gıda Kodeksi'nde besinlere katılmasına izin verilen en yüksek E110 miktarları göz önüne alınarak hesaplanmıştır. Tüm çocukların, %9.2'si çok zayıf, %50.8'i normal, %18.5'i hafif şişman, %13.0'ü şişmandır. Tüm yaş grubu çocukların protein gereksinimini yeterli miktarda karşıladığı bulunmuştur. Posa, potasyum ve kalsiyum tüketimi tüm yaş gruplarında yetersiz olup, gereksinen miktarın sırasıyla %51.6-60.6, %34.7-54.3 ve %39.9-88.6'sı karşılanmıştır. Üç yaş grubu demir gereksinmesini karşılarken, 4-6 yaş grubu gereksinmelerinin %77.3'ünü, 7-9 yaş grubu %96.0'sını, 10-13 yaş grubu erkekler %98.8'ini, kızlar %72.9'unu, 14-18 yaş grubu ise erkekler %104.5'ini, kızlar %56.0'sını karşılamıştır. Enerji gereksinmesi ise, 3 yaş grubunda %102.6, 7-9 yaş grubunda %87.5, 10-13 yaş grubunda erkeklerde %68.1, kızlarda % 66.7, 14-18 yaş grubunda ise erkeklerde %62.4, kızlarda %76.5 oranında karşılanmıştır. C vitamini gereksinmesinin 14-18 yaş grubu kızlar %91.7'sini karşılarken, diğer yaş grupları tümünü karşılamışlardır. Ailelerin %58.8'i renklendirici gıda katkı maddelerinin tüketiminin DEHB'nu etkilediğini düşünmektedir. Ailelerin %27.0'si DEHB ile ilişkili beslenme bilgisi aldığını ve %22.8'i bu bilgiyi diyetisyenden aldığını belirtmiştir. DEHB olan çocukların ortalama E 110 Sunset Yellow tüketim miktarlarının 0.0033 – 0.021 mg/kg arasında olduğu hesaplanmıştır. Bu miktarlardaki tüketim ile günlük alınabilir miktar (ADI: 0-4 mg/kg/gün) aşılmamaktadır. Ambalajlı besinlerin etiket bilgilerine dikkat edilmesi, DEHB'nu etkileyen yapay renklendiricileri içeren besinlerin tüketiminin azaltılması ve yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanması konusunda aileler ve çocuklar eğitilmelidir. Anahtar Kelime: Dikkat Eksikliği ve Hperaktivite Bozukluğu (dehb), Beslenme, Sunset Yellow (E-110) TAYŞİ, S. The Determination of the Nutritional Status and the Food Consumption Amounts Containing E-110 (Sunset Yellow) Additive among Children of 3-18 Age Group with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder in Gaziantep Province. Hasan Kalyoncu University Health Sciences Institute Nutrition and Dietetics Program, Graduate Thesis, Gaziantep, 2018This study was carried out to determine the nutritional status of children with attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), to investigate their consumption of foods containing E-110 Sunset Yellow, and to determine parents' attitudes towards food additives. A total of 130 children aged 3-18 diagnosed with ADHD included in the study. The research was conducted in a public hospital in the province of Gaziantep. The children's anthropometric measurements were taken and body mass indexes (BMI) were calculated. In order to evaluate the nutritional status and to determine the consumption amount of the E-110 additive in the packaged consumed foods, the 24-hour food consumption record was taken, and the energy and nutrient intake quantities were determined using the Nutritional Information System (BEBIS) program. As to daily E-110 amounts were calculated by considering the consumption amounts of foods including E-110 and the highest E-110 amounts allowed to be added to the foods in Turkish Food Codex. Amongst the children, 9.2% were underweight , 50.8% were normal, 18.5% were obese, 13.0% were overweight. It has been found that all age group children met adequate protein requirements. In all age groups, the consumption of fiber, potassium and calcium were inadequate, and the received amounts were 51.6%-60.6%, 34.7%-54.3%, and 39.9%-88.6%, respectively. While three-year-olds met the iron requirements, age group 4-6 years met 77.3%, age group 7-9 years met 96.0%, age group 10-13 years met 98.8% for boys and 72.9% for girls, and boys met 104.5% and girls met 56.0% for age group 14-18 years. As for energy requirement, three-years-olds met 102.6%, age group 7-9 years met 87.5%, age group 10-13 years met 68.1% for boys and 66.7% for girls, and age group 14-18 years met 62.4% for boys and 76.5% for girls. While girls aged 14-18 met 91.7% of the vitamin C requirement, the rest of the groups met the requirement in its entirety. Amongst the families, 58.8% thought that the consumption of coloring food additives affects ADHD. Moreover, 27.0% of the families reported that they received ADHD-related nutrition information and 22.8% reported that they received this information from a dietician. The average amount of E 110 (Sunset Yellow) consumption in children with ADHD is between 0.0033 – 0.021 mg/kg. This amount of consumption does not exceed the acceptable daily intake (ADI: 0-4mg/kg/day). The families and children should be educated for the information on labels of packaged foods, should reduce the consumption of foods containing artificial colorants that are affecting ADHD and maintain adequate and balanced nutrition.Keys Words: Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD), Nutrient, Sunset Yellow (E-110) 110

İrem AYHAN TURAL, Adolesanlarda Farklı İki Günde Belirlenen Besin Ögesi Alımları ile Sağlıklı Yeme İndeksi ve Diyet Kalite İndeksi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı Tezli Yüksek Lisans, Gaziantep, 2018. Bu çalışmanın amacı, adolesanların farklı iki günde belirlenen besin ögesi alımları ile, Sağlıklı Yeme İndeksi ve Diyet Kalite İndeksleri arası ilişkiyi değerlendirmektir. Bu çalışmada adolesanların diyet kalitesi; Sağlıklı Yeme İndeksi (HEI-2010), Diyet Kalite İndeksi (DQI-I) ve Akdeniz Diyeti Kalite İndeksi (KIDMED) ile değerlendirilmiştir. Çalışma, Kilis ilinde Mehmet Sanlı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde gündüzlü eğitim-öğretim gören, çalışmaya katılmayı kabul eden, 15-18 yaş grubu toplam 200 adolesan (erkek: 62, %31,0; kız: 138, %69,0) üzerinde yürütülmüştür. Veri toplama formu ile adolesanların; genel özellikleri, beslenme alışkanlıkları, 24 saatlik beslenme tüketim durumu, besin tüketim sıklığı, fiziksel aktivite durumları ile antropometrik ölçümleri ve vücut bileşimleri değerlendirilmiştir. Erkek ve kızların sırasıyla %4,8 ve %8,7'si obez, %8,1 ve %15,9'u ise fazla kiloludur. HEI-2010, DQI ve KIDMED indekleri 14 gün ara ile farklı iki günde alınan besin tüketim kayıtları ile hesaplanmıştır. Çalışmada iyi diyet kalitesine (HEI: ≥80 puan) sahip adolesan bulunmamıştır. HEI-2010 1. (başlangıç) ve 14. gün ortalama puanı erkeklerde 46,2, kızlarda ise 48,7 puandır ve %49,5'inin diyet kalitesi kötü (

Obezite vücutta yağ miktarının aşırı artması ile karakterize önemli bir halk sağlığı sorunu olup birçok kronik hastalık için temel risk etmenidir. Bu çalışmanın amacı beden kütle indeksi (BKİ) ≥25 kg/m2 olan fazla kilolu ve obez yetişkin kadınlara uygulanan dengeli hipokalorik, 30 g/gün badem eklenmiş (müdahale, BED grubu) ve eklenmemiş (kontrol, BsizD grubu) diyet programının antropometrik ölçümler ile bazı kan parametreleri üzerine etkisinin belirlenmesidir. Çalışma 3 ay süreli randomize kontrollü bir çalışmadır. Gaziantep ilinde Kilometre Diyet Danışmanlığı Merkezi'ne başvuran yaş grubu 25-50 yıl olan hafif şişman (BKİ: 25,0-29,9 kg/m2) ve şişman (BKİ:≥30 kg/m2) toplam 32 kadın üzerinde yürütülmüştür. Bireyler gelişigüzel iki gruba (16 müdahale; 16 kontrol) ayrılmış, bireylere kişiselleştirilmiş hipokalorik diyet planlanmış ve bir grubun diyetine enerji içeriği dikkate alınarak 30 g/gün badem ara öğünde eklenmiştir. Bireylerin demografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, besinlerin tüketim sıklığı ve fiziksel aktivite düzeyleri soru kağıdı ile belirlenmiştir. Çalışmanın başlangıcında, 1., 2., ve 3. aylarda birbirini izleyen 3 gün süre ile (bir günü hafta sonu) 24 saatlik besin tüketim kaydı alınmıştır. Çalışmanın başlangıcında, 1., 2., ve 3. aylarda bireylerin antropometrik ölçümleri (boy uzunluğu-başlangıçta, vücut ağırlığı, bel, kalça ve boyun çevresi) yapılmış ve Biyoelektrik İmpedans Analiz (BİA) cihazı ile vücut bileşimi belirlenmiş, BKİ, bel/kalça çevresi oranı (BKO), bel çevresi/boy uzunluğu (BBO) oranı hesaplanmıştır. Hekim kontrollü olarak rutinde (başlangıçta ve 3. ayda) biyokimyasal ve hematolojik parametrelere (açlık kan şekeri, insulin düzeyi, HbA1c, HOMA-IR, total kolesterol, LDL-kolesterol, HDL-kolesterol, trigliserit, serum demir, hemoglobin, TSH, CRP vd.) bakılmıştır. Başlangıçta kontrol ile müdahale gruplarının antropometrik ölçümleri arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0.05). Müdahale ve kontrol grubu kadınların başlangıç ve 1., 2., 3. aylarda vücut ağırlığı, BKI, bel ve kalça çevresi, BBO, vücut yağ yüzdesi, vücut yağ kütlesi ölçümleri arasında anlamlı fark bulunmuştur (p=0,001). Kontrol grubunda başlangıç ve 3. ay ölçümleri arasında HbA1c ve LDL-kolesterol açısından anlamlı fark oluşmazken (p>0.05), müdahale grubunda anlamlı fark olduğu (p0,05). Body weight, BMI, waist, hip circumferences, WHR, WHtR, percentage of body fat, body fat mass decreased significantly in almond and control groups compared with the beginning and 1rd, 2nd., 3rd months of the study (p=0,001). Statistically significant reduction in HbA1c and LDL-cholesterol levels in almond group (p0,05) was determined. Statistically significant differences were found in insulin, HDL-cholesterol, triglycerides and HOMA-IR levels compared to the prior and end of study in both groups (p

Makale, WOS:000925337200007, This article investigates the effect of improper packaging and freezer burn on the moisture content and fatty acid profile of frozen bluefin tuna. Improper packaging caused serious freezer burn on the surface of a bluefin tuna slice during frozen storage. The moisture content of the surface affected from freezer burn and an inner part of the tuna slice was analysed. Visual examination showed that the surface of the tuna slices were dried and different from normal flesh colour. Moisture content of the frozen tuna slices dropped significantly on the surface compared to the inner part unaffected by freezer burn. Direct methylation method was successfully achieved on the sample without any lipid extraction. Separation of fatty acid methyl esters of the bluefin tuna was successfully achieved by using GC-FID 100 m column in 65 minutes. Significant changes were observed in saturated and polyunsaturated fattyacids, whereas monounsaturated fatty acids remained the same. The level of polyunsaturated fatty acids reduced by half on the surface of the flesh compared to the inner part. Among the PUFA, n3 and n6 fatty acids were greatly reduced, but more intense in n3 fatty acids.

İnsülin direnci, obezitenin neden olduğu insüline karşı suboptimal doku cevabıdır. Günümüzde, obezite ile ilgili insülin direncine neden olan birçok faktör araştırılmaktadır, son zamanlarda kronik düşük dereceli inflamasyonun rolü önem kazanmıştır. Kızılcık meyvesi yüksek miktarlarda antosiyanin içerir ve antosiyaninlerin anti-diyabetik ve anti-inflamatuar etkileri olduğu bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, liyofilize kurutulan toz kızılcık (Cornus mas L.) meyvesinin insülin direnci olan kadınların diyetine eklenmesinin antropometrik ölçümler ve biyokimyasal parametreler üzerine etkinliğinin belirlenmesidir. Çalışma, bir Şehir Hastanesinin, Obezite Polikliniğinde yürütülmüştür. Çalışmaya Mayıs 2021 – Mart 2022 tarihleri arasında polikliniğe başvuran, insülin direnci tanısı olan, endokrin ilişkili ilaç kullanmayan, 18-45 yaş arasında 72 gönüllü kadın katılmıştır. Hastalar randomize edilerek 4 gruba ayrılmıştır; Diyet + Kızılcık (DK; n=17) Grubu, Diyet (D; n=18) Grubu, Kızılcık (K; n=19) Grubu ve Kontrol (C; n=18) Grubu. Müdahale 15 günde bir hastalar ile görüşülerek, 12 hafta sürmüştür. Çalışmada, DK ve D gruplarına araştırmacı tarafından durumlarına özel diyet hazırlanmış, DK ve K grubundaki hastalara ise günlük 1 porsiyon meyve değişimleri yerine tüketmeleri istenen 20 g kızılcık meyvesi verilmiştir. Hastaların başlangıç ve 12. hafta biyokimyasal parametreleri dosyalarına kaydedilmiş, antropometrik ölçümleri her görüşmede araştırmacı tarafından alınmıştır. Çalışmanın başlangıcında gruplar arası yaş, fiziksel aktivite puanı, beden kütle indeksi (BKI), vücut yağ yüzdesi, açlık kan şekeri (AKŞ), açlık insülini, HbA1c, C-peptit ve HOMA-IR değerleri arasında fark bulunmamıştır (p>0,05). Müdahale süresi olan 12 haftanın sonunda, gruplar arasında AKŞ, BKI ve vücut yağ yüzdesi farkı istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte, açlık insülini, HbA1c, C-peptid ve HOMA-IR değerlerinde istatistiksel olarak fark bulunmuştur (p

Amaç: Bu araştırma Türkiye ve Polonya’daki diyetetik öğrencilerinin ve akademisyenlerinin medya/sosyal medya kullanımlarının beslenme alışkanlıkları, besin seçimi ve tüketimine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, Ocak-Mart 2021 tarihleri arasında, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü ile Siedlce Doğa Bilimleri ve Beşeri Bilimler Üniversitesi Diyetetik ve Gıda Değerlendirme Bölümü’nde okuyan öğrenciler ve bu bölümde eğitim veren kadrolu akademisyenlerin katılımıyla toplamda 338 birey ile gerçekleştirilmiştir. Analitik türde bir olgu kontrol çalışmasıdır. Literatür taranarak oluşturulan anket katılımcılara Google üzerinden ulaştırılmıştır. P

ÖZET Berberin (Berberis vulgaris) ve kızılcık (Cornus mas L.) ekstraktlarının meme kanseri hücre hattı üzerine etkisinin proliferasyon yönünden değerlendirilmesi Öğrenci Adı: Burcu USLU Danışman Adı: Prof. Dr. Fatma Esra GÜNEŞ Amaç: Bu çalışmada berberin ve kızılcık meyvelerinden elde edilen ekstraktların insan meme kanseri hücreleri (MCF-7) üzerindeki proliferasyon ve apoptotik etkilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Berberin ve kızılcık meyveleri aseton ekstraktı haline getirilmiştir. Ekstraktların toplam fenolik madde miktarları Folin-Ciocalteu reaktifiyle, toplam flavonoid madde miktarının tayini spektrofotometrik yöntemle, antioksidan kapasiteleri DPPH Radikal Süpürme Gücü testi ve Cu (II) iyonu indirgeyici antioksidan kapasite yöntemleri ile belirlenmiştir. Ekstraktlar ile muamele edilen hücrelerin canlılık oranları XTT metoduyla, apoptotik rolünün saptanması Anneksin-V 7-AAD yöntemi kullanılarak flow sitometrik ölçümüyle yapılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde GraphPad Prism 9.0 programı kullanılmıştır. Bulgular: Berberin meyve ekstraktının toplam fenolik madde miktarı, antioksidan kapasitesi açısından kızılcık meyve ekstraktlarına oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Berberin ve kızılcık meyvesi ekstraktlarının MCF-7 hücre hattı üzerindeki zamana ve seyreltme oranına bağlı IC50 değerleri sırasıyla 24 saatte IC50 1:43,47 ve 1:22 seyreltme oranlarında ve 48 saatte IC50 1:10 ve 1:21,24 olarak bulunmuştur. Elde edilen verilere göre 24 ve 48 saat için berberin meyvesi ekstraktının kızılcık meyvesi ekstraktına oranla meme kanseri hücre canlılığını azalttığı ve apoptotik aktiviteyi artırdığı görülmüştür (p

1. ÖZETTezin başlığı : Zaman Kısıtlı Beslenmenin Beslenme Davranışları, Dürtüsellik veBesin Alımı Üzerine EtkileriÖğrencinin Adı, Soyadı: Elif EMİROĞLUDanışmanın Adı, Soyadı: Dr. Öğr. Üyesi Şule AKTAÇProgramın Adı: Beslenme ve Diyetetik Doktora ProgramıAmaç: Bu çalışmanın amacı, zaman kısıtlı beslenme (TRF) müdahalesinin beslenmetutum ve davranışları, dürtüselllik ile besin ögesi alımı üzerine etkilerini incelemektir.Gereç ve Yöntem: Bu randomize kontrollü çalışmaya 25 - 41 yaş arası, otuz yetişkinbirey katılmıştır. Müdahale grubu (n=15), diyetin içeriğinde planlı bir değişiklikyapılmaksızın, dört hafta süre ile sekiz saatlik TRF uygulamıştır. Kontrol grubunda(n=15) enerji veya zaman kısıtlaması uygulanmamıştır. Bireylerin dürtüsellikleriBarrat Dürtüsellik Ölçeği-11 (BIS-11) ve Go / NoGo görevi ile, yeme tutumları YemeTutum Testi - 26 (YTT-26) ile, beslenme davranışları Üç Faktörlü Yeme Anketi -Revize 21 (TFEQ-R21) ile, uyku kaliteleri ise Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PSQI)ile değerlendirilmiştir. Müdahale grubu ile derinlemesine görüşmelergerçekleştirilmiştir. P0,05).Sonuç: Zaman kısıtlı beslenme; vücut ağırlığı, BKİ ve vücut yağ ağırlığını azaltıcı etkigöstermesine rağmen, dürtüselliği artırıcı bir etkiye de yol açabilir. Olumlu metabolikdeğişiklikler sağlamak amacıyla uygulanan bu beslenme modelinin oluşturabileceğidavranışsal etkiler göz önünde bulundurulmalıdır.Anahtar kelimeler: Beslenme davranışı, dürtücü davranış, besin alımı, sirkadiyenritm22. SUMMARYTitle of Thesis : The Effects of Time-Restricted Eating Model on Eating Behaviors,Impulsivity and Food IntakeStudent Name, Surname: Elif EMİROĞLUSupervisor Name: Asst. Prof. Şule AKTAÇProgram Name: Nutrition and Dietetics Doctoral ProgramObjective: The aim of this study is to examine the effects of time-restricted feeding(TRF) intervention on nutritional attitudes and behaviors, impulsivity and nutrientintake.Material and Methods: Thirty adults aged 25 to 41 years participated in thisrandomized controlled study. Intervention group (n=15) applied eight hours of TRFfor four weeks without any planned changes in the content of the diet. No energy ortime restrictions were applied in the control group (n=15). Barrat Impulsivity Scale-11 (BIS-11) and Go / NoGo task for the impulsivity, Eating Attitude Test - 26 (EAT-26) for eating attitudes, Three Factor Eating Questionnaire - Revised 21 (TFEQ-R21)for nutritional behaviors and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) for sleep qualitywere used. In-depth interviews were conducted with the intervention group. Thep0.05).Conclusion: Although TRF has a reducing effect on body weight, BMI and body fatmass, it can also lead to an increase in impulsivity. The behavioral effects of thisnutritional model, which is applied in order to provide positive metabolic changes,should be considered.Keywords: Feeding behavior, impulsive behavior, food intake, circadian rhythm

Amaç: Yaban mersini içeriğinde yüksek oranda yer alan fenolik bileşikler sayesinde çeşitli bakterilerin üremesini inhibe etmektedir. Bu tez çalışması kapsamında piyasada satışa sunulan yaban mersini ekstraktlarının Bacillus subtilis gelişimi üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Tez çalışmasında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından takviye edici gıda olarak onaylanmış İmmunat ve Destekten markalarına ait yaban mersini ekstraktları kullanılmıştır. İki ekstrakt %10 başlangıç konsantrasyonundan itibaren 96 kuyucuklu plate kullanılarak mikrodilüsyon yöntemi ile seyreltilmiştir. Her kuyucuğa 100μl hacimde 0.5 McFarland’a ayarlanmış bakteri süspansiyonu eklenerek 24 saat inkübe edilmiştir. İnkübasyon sonucunda Byonoy96 (GmbH) plate okuyucu kullanılarak optik yoğunluk ölçümleri yapılmıştır. Sonuçlar GraphPad 9 analiz programı ile karşılaştırılarak anlamlılık düzeyi p

Amaç: Bu çalışmanın amacı metabolik disfonksiyonla ilişkili yağlı karaciğer hastalığı (MAFLD) tanısı almış yetişkinlerde tıbbi beslenme tedavisi (TBT) ile birlikte kızılcık (Cornus mas L., CM) meyvesinin beslenme durumu ile biyokimyasal parametreler üzerindeki etkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Araştırma hekim tarafından MAFLD tanısı almış 87 hasta ile 21 sağlıklı bireyden oluşmuştur. Çalışma grupları rastgele 5’e ayrılmıştır: TBT ile birlikte 30 g/gün liyofilize CM alan grup (ÇG-1), sadece TBT alan grup (ÇG-2), sadece 30 g/gün liyofilize CM alan grup (ÇG-3), hasta kontrol grubu (ÇG-4) ve sağlıklı kontrol grubudur (ÇG-5). Tüm katılımcıların beslenme durumları ve biyokimyasal parametreleri başlangıç ve 8. hafta sonunda alınmıştır. Verilerin analizi SPSS 24.0 ile yapılmıştır.Bulgular: ÇG-1, 2 ve 3'te erkek katılımcılarda vücut ağırlığı, beden kütle indeksi (p= 0,005, p= 0,005, p=0,028), vücut yağ kütlesi (p= 0,005, p= 0,013, p=0,019) ile bel çevreleri (p= 0,005, p= 0,005, p=0,007); kadınlarda ise yağ kütlesi (p= 0,002, p= 0,003, p=0,045) ile bel çevreleri (p= 0,002, p= 0,003, p=0,010) anlamlı düzeyde azalmıştır. Ayrıca bu 3 grupta kan glukoz ve lipid profillerinde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalma görülmüştür. ÇG-1 ile 2 arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır.Sonuç: MAFLD hastalarında TBT’ye ek olarak liyofilize CM meyvesi tüketiminin sadece TBT’ye kıyasla beslenme durumu ve biyokimyasal parametreler üzerinde istatistiksel olarak farklı bir etkisi saptanmamıştır. Tek başına liyofilize CM meyvesinin ise bu hastalarında steatozu değiştirmeksizin antropometrik ölçümler ile biyokimyasal parametreleri azaltıcı etkileri olduğu bulunmuştur. Liyofilize CM meyveleri MAFLD hastalarında beslenmelerine alternatif olarak kullanılabilir. Objective: The aim of this study was to determine the effect of cornelian cherry (Cornus mas L., CM) fruit on nutritional status and biochemical parameters in combination with medical nutrition therapy (MNT) in metabolic (dysfunction)-associated fatty liver disease (MAFLD) patients.Materials and Methods: The study included 87 MAFLD patients and 21 healthy individuals. The participants were randomly divided into 5 groups: 30 g/day CM with MNT (SG-1), only MNT (SG-2), only 30 g/day CM (SG-3), patient control group (SG-4) and healthy control group (SG-5). Nutritional status and biochemical parameters of participants were taken at the beginning and end of the 8th week. Data analyzed with SPSS 24.0.Results: In SG-1, 2, and 3, significant decrease was found in body weight, body mass index (p= 0.005, p= 0.005, p=0.028), body fat mass (p= 0.005, p= 0.013, p=0.019), waist circumference ( p= 0.005, p= 0.005, p=0.007) in male; and in body fat mass (p= 0.002, p= 0.003, p=0.045) and waist circumference (p= 0.002, p= 0.003, p=0.010) in women. In these three groups, blood glucose and lipid profiles decreased statistically significantly. There was no statistically significant difference between SG-1 and 2.Conclusion: Consumption of lyophilized CM fruit in addition to MNT had no statistically significant effect on nutritional status or biochemical parameters in MAFLD patients when compared to MNT alone. Only lyophilized CM fruit consumption was found to have a lowering effect on anthropometric measurements and biochemical parameters without changing steatosis. MAFLD patients can benefit from lyophilized CM fruits as an alternative supplement.

Amaç: Bu tez çalışmasının amacı, farklı çözücülerde hazırlanmış propolis ekstraktlarının probiyotik L. plantarum gelişimi üzerine etkilerini inceleyip karşılaştırmak ve literatürde sınırlı sayıda bulunan, propolisin probiyotik bakteriler üzerine etkilerinin incelendiği çalışmalara katkı sağlamaktır. Gereç ve yöntem: T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından takviye edici gıda olarak kabul edilmiş propolis ekstraktları arasından su, etanol ve zeytinyağında hazırlanmış 3 farklı propolis ekstraktı seçilmiş ve probiyotik olarak kabul edilen L. plantarum gelişimi üzerine etkilerini incelemek için 96 kuyucuklu plakada mikrodilüsyön yöntemi uygulanmıştır. 24 saatlik inkübasyondan sonra ekstraktlar için MİK değerleri belirlenmiş ve 600 nm’de optik dansite (OD) değerleri tespit edilmiştir. İstatistiki analizler SPSS 28.0 programı ile yapılmış ve anlamlılık p

Amaç: Bu tez çalışmasının amacı; Urtica dioica metanolik ekstraktının, Campylobacter jejuni suşları üzerine antimikrobiyal etkilerini incelemek; MİK ve MBK değerlerini belirlemek; ikincil olarak U. dioica’ nın insan sağlığı üzerindeki etkilerine dair yapılan çalışmalara katkıda bulunmaktır. Gereç ve yöntem: U. dioica olarak tanılaması yapılan ve mevsiminde toplanan ısırgan otları, katı-sıvı ekstraksiyonu yöntemiyle metanolde masere edilip evaporatörde ekstrakt haline getirildi. Elde edilen ekstraktın, standart ve tavuk etlerinden izole edilmiş olan C. jejuni suşları üzerindeki antimikrobiyal aktivitesi, broth mikrodilüsyon yöntemiyle incelendi ve MİK değeri belirlendi. Broth mikrodilüsyon testinden elde edilen veriler doğrultusunda üreme olmayan kuyucuklardan MHA’ ya ekim yapılarak MBK değeri tespit edildi. İstatistiki analizler SPSS 20.0 programı ile yapıldı, anlamlılık p0,05).Sonuç: U. dioica, C. jejuni enfeksiyonlarının önlenmesine yönelik gıda, gıda katkı maddesi ve antibakteriyel bir madde olarak kullanılabilir. Objective: The aim of this thesis study is to investigate the antimicrobial effects of Urtica dioica methanolic extract on Campylobacter jejuni strains and to determine MIC and MBK values. Secondly, to contribute to the studies on the effects of U. dioica on human health.Materials and methods: As a U. dioica of herbs collected during the season, species identification has been made. Then, it was meserated in methanol and extracted in evaporator. The antimicrobial activity of the obtained extract on C. jejuni strains isolated from standard and chicken meat was studied by broth microdilution method and the MIC value was determined. In accordance with the data obtained from the broth microdilution test, the MBC value was determined by inoculating MHA from the wells not growth. Statistical analyses were performed using the SPSS 20.0 program, and the significance was accepted as p0.05).Conclusion: U. dioica can be used as a food, food additive and antibacterial agent for the prevention of C. jejuni infections.

ÖZET Tezin başlığı :Sporcu Gereksinimine Uygun Ekmek Geliştirilmesi – İza Buğdayı ile İlgili Bir Çalışma Öğrencinin Adı, Soyadı : Sena ORUÇ Danışmanın Adı, Soyadı :Fatma Esra GÜNEŞ Programın Adı :Beslenme ve Diyetetik Amaç: Sporcuların artmış ve değişmiş besin ögesi gereksinimlerini karşılamak sporcuların performanslarını geliştirmekte ve sağlık durumlarını iyileştirmektedir. Bu çalışma, sporcu beslenmesinde yer alan besin gruplarından tahılların en önemli üyesi ekmeğin, sporcu performansını destekleyici kaliteyi sağlaması ve iyi bir gıda kalitesi sunması amacıyla iza buğdayı temelinde fonksiyonel bir ürüne dönüştürülmesini amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: : Zenginleştirmede ekmeklere bezelye proteini (%85 protein değerli), konsantre peynir altı suyu tozu (%70 protein değerli), pancar kurusu (liyofilize kurutulmuş) tozu ve β-glukanı yüksek maya izolatı eklenmiştir. Beyaz ekmek, tam buğday ekmeği ve tam iza unu ekmeği kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Çalışmadaki ekmeklerin yüzde nem, total protein, diyet lifi, antioksidan kapasitesi, total fenolik bileşeni, mineral içeriği, tekstur ve renk analizleri gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Zenginleştirilmiş ekmeklerin ve tam iza ekmeğinin protein miktarının kontrol grubundan anlamlı düzeyde yüksek olduğu (p

FARKLI BAL TİPLERİNİN RENK SINIFLANDIRMASINA GÖRE STAPHYLOCOCCUS AUREUS ÜZERİNDEKİ ANTİMİKROBİYAL ETKİSİNİN İNCELENMESİ Öğrencinin Adı ve Soyadı: Sinem BAHARDanışmanın Adı ve Soyadı: Dr. Öğr. Üyesi B. İrem OMURTAG KORKMAZAnabilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik BölümüAmaç: Bu tez çalışmasının amacı; piyasada satılan farklı kaynaklara ait balların renk analizini yapmak ve farklı renkteki balların Staphylococcus aureus ATCC 29213 suşu üzerindeki antimikrobiyal etkisini incelemektir.Gereç ve Yöntem: Piyasadan temin edilen bal numunelerinin 600 nm'de sulu çözeltilerdeki absorbans değerleri Byonoy Absorbance 96 (Gmbh, Germany) plate okuyucu ile belirlendikten sonra balların mm Pfund değerleri ‘mm Pfund = -38,7 + 371,39 x Absorbans’ formülü ile hesaplanarak renkleri belirlendi. Balların S.aureus ATCC 29213 suşu üzerindeki antimikrobiyal aktivitesi, broth mikrodilüsyon yöntemi ile incelendi ve minimum inhibitör konsantrasyon (MİK) değerleri belirlendi. İstatistiki analizler Minitab 20 istatistik programı ile yapıldı, anlamlılık p

Amaç: Bu çalışmada, C. jejuni'ye karşı ögenolün minimum inhibitör konsantrasyon (MİK) ve minimum bakterisidal konsantrasyon (MBK) değerlerinin tespit edilerek ögenolün tavuk etindeki C. jejuni yükü üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştırGereç ve Yöntem: Laboratuvar analizleri için Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Temel Sağlık Bilimleri Laboratuvarı kullanılmıştır. Öncelikle, broth mikrodilüsyon yöntemi ile C. jejuni'ye karşı ögenolün MİK ve MBK değerleri tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, ögenolün C. jejuni yükü üzerindeki etkinliğini araştırmak üzere besin model sistemi oluşturulmuştur. Gamma irradyasyon tekniği ile dekontamine edilen tavuk etleri, izole ve standart C. jejuni inokülasyonu için 2 farklı gruba ayrılmıştır. İnokülasyon türüne göre ayrılan her iki grup, kendi içerisinde kontrol, MİK düzeyinde ögenol uygulaması, 4xMİK düzeyinde ögenol uygulaması ve 8xMİK düzeyinde ögenol uygulaması şeklinde gruplandırılmıştır. Son olarak, tavuk etleri 1, 3 ve 7 gün süre ile +4 oC' de depo edilmiştir. Böylece inokülasyon türü, uygulanan ögenol konsantrasyonu ve depolama sürelerine göre gruplar arası farklılıklar değerlendirilmiştir.Bulgular: Ögenolün izole ve standart C. jejuni için MİK değerleri sırasıyla 640 𝜇g/mL ve 1280 𝜇g/mL olarak tespit edildi. Broth mikrodilüsyon yönteminin yanı sıra, ögenolün tavuk etinde de C. jejuni yükünü doza bağımlı olarak azalttığı tespit edildi. Ancak bu etki, standart C. jejuni suşunda daha belirgin olarak gözlemlendi.Sonuç: Ögenol, hem broth model sistem hem de besin modeli sisteminde anlamlı anti-campylobacter aktivite göstermiştir. Ögenolün bu aktivitesi, ileri çalışmalar ile doğrulanmalı ve gıda endüstrisindeki olası koruyucu ajan olma rolü değerlendirilmelidir. Objective: In this study, it was aimed to determine the minimum inhibitory concentration (MIC) and minimum bactericidal concentration (MBC) of eugenol against C. jejuni. This study also aimed to examine the effect of eugenol on C. jejuni load in chicken meat.Methods: This study was conducted in Marmara University Health Sciences Faculty Basic Health Sciences Laboratory. First of all, MIC and MBC of eugenol against C. jejuni were determined by broth microdilution method. Afterwards, a food model system was created to investigate the activity of eugenol on C. jejuni. Chicken meats decontaminated by gamma irradiation technique were divided into 2 different groups for isolated and standard C. jejuni inoculation. Then, both groups were classified as control, eugenol treatment with MIC, eugenol treatment with 4xMIC, and eugenol treatment with 8xMIC. Finally, chicken meats were stored at +4 oC for 1, 3 and 7 days. As a result, C. jejuni load was compared according to inoculation type, eugenol concentration and storage times.Results: MIC values of eugenol for isolated and standard C. jejuni were determined as 640 and 1280 𝜇g/mL, respectively. Eugenol was found to reduce C. jejuni load in chicken meat as well as broth medium. However, this effect was more pronounced in the standard C. jejuni strain.Conclusion: Eugenol showed significant anti-campylobacter activity in both the broth model and the food model system. The anti-campylobacter activity of eugenol should be confirmed by further studies and its possible role as a protective agent in the food industry should be evaluated.

Amaç: Bu tez çalışmasının amacı; Camellia sinensis (yeşil çay) bitki ekstraktının Escherichia coli ve Lactobacillus plantarum gelişimi üzerine etkilerini incelemek; minimum inhibisyon konsantrasyonu (MİK) ve minimum bakterisidal konsantrasyon (MBK) değerlerini belirlemektir.Gereç ve yöntem: Çalışmada incelen yeşil çay ekstraktı T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından onaylı bir markadan seçilmiştir. Patojen bir bakteri olan E. coli ve probiyotik bir bakteri olan L. plantarum üzerine gelişimi Broth mikrodilüsyon yöntemi ile incelenmiş, buna göre ekstraktın MİK ve MBK değerleri belirlenmiştir. İstatistiki analizler SPSS 22.0 programı ile yapılmış ve anlamlılık değeri p

Kızılcık (Cornus Mas L.) meyvesinin profesyonel erkek futbolcularda mikrobiyota üzerine etkisinin belirlenmesiÖğrenci Adı: Emre Batuhan KENGERDanışman Adı: Prof. Dr. Fatma Esra GÜNEŞAmaç: Bu çalışmada liyofilize kızılcık meyvesinin profesyonel erkek futbolcularda mikrobiyota profili üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Kızılcık meyvesi toplandıktan sonra liyofilize yöntem ile kurutulmuş ve toz haline getirilmiştir. Profesyonel erkek futbolculara 6 hafta boyunca 350 mg antosiyanin içeren 30 gram liyofilize kızılcık verilmiştir. Çalışmanın başlangıcı ve sonunda futbolculardan gaita örnekleri alınarak mikrobiyota profili ve değişimi belirlenmiştir. Futbolcuların mikrobiyota analizi 16S rRNA yöntemi ile belirlenmiştir. Bulgular: Liyofilize kızılcığın profesyonel futbolcularda 6 haftalık kullanımı sonrasında mikrobiyotada Shannon çeşitlilik indeksi ve beta-çeşitlilik üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı saptanmıştır. Bununla birlikte kızılcık tüketen futbolcuların mikrobiyotalarında 6 hafta sonunda Parabacteroides goldsteinii (başlangıç ortanca %0,06; son ortanca %0,37) tür yoğunluğunun anlamlı derecede arttığı saptanmıştır (p

ÖZET Amaç: Bu çalışmada, yetişkin astım hastalarında anti-inflamatuvar diyet modelinin astım kontrolü, solunum fonksiyonları, inflamatuvar belirteçler ve glikoz tolerasyonuna etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Ağustos 2021-Şubat 2022 tarihleri arasında yürütülen vaka-kontrol çalışmasına katılan 39 astım hastası, çalışma (n=20) ve kontrol (n=19) grubu olarak ikiye ayrılmıştır. Çalışma grubuna (ÇG); on hafta süreyle anti-inflamatuvar diyet müdahalesi uygulanmış, kontrol grubu (KG) müdahalesiz izlenmiştir. Demografik veriler, beslenme alışkanlıkları, astım özgeçmişi verileri anket formuyla sorgulanmış; müdahalenin değerlendirilmesi, besin tüketim kaydı, Diyet İnflamatuvar İndeksi (Dİİ), Astım Kontrol Testi (AKT), Astım Yaşam Kalitesi Anketi (AQLQ), biyobelirteçler, spirometrik analizlerle müdahale öncesi ve sonrası yapılmıştır. Bulgular: Müdahale sonrası ÇG’de açlık insülin biyobelirtecinin müdahale öncesine göre seviyelerinin azaldığı saptanmıştır (p=0,003). Müdahale öncesine göre ÇG’de AKT ve AQLQ toplam skorlarında artış saptanmıştır (p

Amaç: Paralimpik sporcular; çeşitli hastalık/engellilik durumuna sahip olmaları nedeniyle sağlıklı sporculardan ayrılmaktadır. Araştırma; paralimpik sporcuların vücut bileşimi, beslenme durumu, sıvı alımlarını saptamak ve aralarındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu’na bağlı 4 okçu, 20 ampute futbolcu, 17 tekerlekli sandalye basketbolcu ve 25 yüzücü olmak üzere 66 profesyonel sporcu katılmıştır. Sporcuların demografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları verileri toplanmış ve antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Beslenme durumunu değerlendirmek için besin tüketim kaydı, fiziksel aktivite düzeyini belirlemek için fiziksel aktivite formu kullanılmış, hidrasyon durumu Su Dengesi Ölçeği ve idrar dansitesi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Sporcuların %87,9’u dört temel besin grubunu tüketirken okçuluk branşında tüketim sıklığının diğer branşlardan düşük olduğu belirlenmiştir. Sporcuların %21,2’si takviye ürün kullanmaktadır. Kadınların üst orta kol çevresi (ÜOKÇ) 28,9±3,8 cm, erkeklerin 30,7±7,0 cm olup branş bazında en düşük ÜOKÇ yüzme branşında bulunmuştur. Sağlıklı sporcular için önerilen referans değerlerin karşılanma durumuna bakıldığında protein, karbonhidrat, demir ve kalsiyumun önerileri karşılamadığı görülmüştür. Antrenman günü karbonhidrat, diyetsel D vitamini, kalsiyum ve magnezyum alımları antrenman olmayan günden daha yüksek olup branşa göre besin ögesi alımlarının farklılaşmadığı saptanmıştır. İdrar dansitesiyle antrenman günü ve antrenman olmayan gün sıvı alımı, egzersiz sırasında içilen su/sporcu içeceği miktarı ve sporcuların terleme miktarları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç: Paralimpik sporcuların engellilik durumları ve özel gereksinimlerine uygun, beslenme durumunun değerlendirilmesine yönelik bir kılavuzun oluşturulması gerekmektedir. Aim: Paralympic athletes are seperated from healthy athletes by having various diseases/disabilities and the auxiliary equipment which they use. This study was planned to evaluate the relationship between fluid, body composition and nutritional status of paralympic athletes. Material and Method: 66 professional athletes depends on TBESF were included in the research. Data on demographic characteristics, anthropometric measurements, nutritional habit and physical activity of individuals were collected. Dietary record was determined to evaluate the nutritional status of the participants, physical activity form to determine the physical activity level, water balance scale and spesific gravity were determined to evaluate the hydration status for this athletes. Results: While 87,9% of the athletes consumed four basic food groups, it was determined that it was lower in archery than other branches. 21,2% of the athletes use supplements. While MUAC for women was 28,9±3,8 cm and for men was 30,7±7,0 cm, the lowest MUAC on the basis of branch was found in swimming branch. When the reference values recommended for healthy athletes are met, it has been observed that protein, carbohydrate, iron and calcium do not meet the recommendations. Carbohydrate, dietary vitamin D, calcium and magnesium values were found to be higher the training day than non-training day (p0,05). Conclusion: Considering the disability and special needs of Paralympic athletes, an independent guide should be developed from healthy athletes.

Glutensiz Fonksiyonel Bar Üretimi ve Bazı Kalite Özelliklerinin İncelenmesi Öğrencinin Adı: Büşra DOKUZ MURAT 1. Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Şule AKTAÇ 2. Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Ülgen İlknur KONAK Amaç: Glutensiz paketli atıştırmalık ürünlerin ge

Özcan Araç, F.Ö, Toplu Beslenme Sistemleri İçin Hazırlanan Standart Yemek Tarifelerinin Diyabet Hastalığına Yönelik Düzenlenmesi ve Duyusal Analizlerinin Yapılması, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman; Fatma Esra Güneş, İstanbul 2021.Amaç: Bu çalışmanın amacı; toplu beslenme sistemlerinde uygulanan standart yemek tarifelerini, diyabet hastalarına yönelik düzenleyerek tıbbi beslenme tedavilerine fayda sağlamaktır.Gereç ve Yöntem: Araştırma; tek kör, randomize kontrollü deneme modelli çalışma olarak planlanmıştır. Çalışmada; toplu beslenme sistemlerinde uygulanan standart tarifelerde, diyabet hastalarına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Diyabete yönelik tarifelerde; posa, antioksidan, flavonoid ve polifenol miktarı artırılırken, yağ miktarı azaltılmış, pişirme yöntemi değiştirilmiş ve glisemik indeksi düşük besinler kullanılmıştır. Tarifeler, profesyonel mutfakta panelistlerin duyusal beğeni analizine sunulmuştur. Çalışmaya 22-50 yaş aralığında; 25’i sağlıklı, 23’ü diyabetli olmak üzere 48 panelist katılmıştır.Bulgular: Tarifelerin enerji ve besin öğesi analizleri arasında yüzdesel farklar bulunmuştur. Diyabet hastalığına yönelik tarifelerin beğenilerinde; diyabetli kadınlar ve erkekler arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p=0,023). Panelistlerin cinsiyet, yaş ve öğrenim durumuyla, diyabet hastalığı (+) ve diyabet hastalığı (-) arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05). Diyabete yönelik tarifelerden; karnıyarığa yönelik tat faktörü (p=0,0036), kısıra yönelik koku faktörü (p=0,043) ve doku faktörü (p=0,022) duyusal özelliklerinde, diyabet hastası ve sağlıklı panelistler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur. Sonuç: Çalışmaya katılan panelistlerin diyabete yönelik tarifelerdeki görünüm, koku, tat, doku, işitsel beğenileri, standart tarifelerdeki beğeni düzeylerine yakın bulunmuştur. Bu çalışma lezzet unsurlarına uygun olarak geliştirilen diyabete yönelik tarifelerin diyabet hastalarının tüketimine sunulabileceğini göstermektedir.--------------------Özcan Araç, F. Ö, Regulation of the Standard Meal Recipes Prepared for Collective Nutrition Systems for Diabetes and Making Sensory Analyzes, Marmara University Institute of Health Sciences, Nutrition and Dietetics Program Master Thesis, Supervisor; Fatma Esra Güneş, Istanbul 2021.Purpose: The aim of this study is; To benefit medical nutritional treatments by regulating the standard meal recipes applied in mass nutrition systems for diabetic patients.Materials and Methods: Percentage differences between the energy and nutrient analysis of the recipes. Single blind, randomized controlled trial models are planned as a study. In the study; Regulations have been made for diabetic patients in the standard recipes applied in collective nutrition systems. In the recipes for diabetes; While the amount of leaf, antioxidant, flavonoid and polyphenol was increased, the amount of fat was reduced, the cooking method was changed, and foods with low glycemic index were used. Standard and diabetic recipes are presented to the sensory appreciation analysis of panelists in the professional kitchen. In the age range of 22-50; A total of 48 panelists, 25 of whom were healthy and 23 were diabetic, participated.Results: In the likes of the recipes prepared for diabetes; A significant difference was found between men and women with diabetes (p = 0.023). A statistically significant relationship was not found between the gender, age and educational status of the panelists, diabetes (+) and diabetes (-) (p> 0.05). Among the recipes prepared for diabetes; The taste factor (p = 0.0036), sterile odor factor (p = 0.043), and tissue factor (p = 0.022) in terms of sensory characteristics, diabetic and healthy panelists.Conclusion: The appearance, smell, taste, texture, auditory tastes of the panelists participating in the study were found to be close to the level of taste in the standard recipes. The findings show that diabetic recipes developed in accordance with flavor elements can be offered for the consumption of diabetics.

ÖZETAmaç: Çalışmada; ortaokula giden Roman çocukların beslenme durumları, alışkanlıkları ve davranışları, enerji ve besin ögesi alımları ile beslenme bilgilerinin saptanması ve beslenmelerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç Yöntem: Bu çalışma Aralık 2019-Mart 2020 tarihleri arasında yürütülen kesitsel bir çalışmadır. Çalışmaya 181 öğrenci katılmıştır. Çocuğa ve aileye ilişkin sosyodemografik özellikler, çocukların beslenme alışkanlıkları, yeme alışkanlıkları, okuldaki beslenme alışkanlıkları ve beslenme bilgi düzeylerine ilişkin bilgileri anket formu kullanılarak sorgulanmıştır. İki günlük (1 gün hafta içi, 1 gün hafta sonu) besin tüketim kayıtları alınmış ve Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) önerileri ile karşılaştırılmıştır. Antropometrik ölçümleri ve biyoelektriksel impedans analizleri yapılmıştır. Fiziksel aktivite özellikleri ve düzeyleri belirlenmiştir. Anlamlılık düzeyi p

Amaç: Bu çalışmada, kahvaltılık gevreklerde glioksal ve metilglioksal miktarının belirlenmesi ve farklı formda tüketimin sindirilebilirliklerine olan etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Amaç: Yaşlı bireylerde, özellikle huzurevinde yaşayanlarda, yetersiz su tüketimiyaygındır ve bu durum sağlıklarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmada sıvıtüketim eğitiminin huzurevindeki yaşlı bireylerin; beslenme düzeni, alışkanlıkları, suve içecek tüketimleri, tercihleri ve hidrasyon durumlarına etkisinin incelenmesiamaçlanmıştır.Gereç-yöntem: Çalışma huzurevlerinde yaşayan 43 kişi ile yürütülmüştür.Huzurevleri; Eğitim Grubu (Eğitim Grubu (EG), n=25) ve Kontrol Grubu (KG), n=18)olarak rastgele 2 gruba ayrılmıştır. Antropometrik ölçümler yapılmış, Su DengesiÖlçeği, Yaşlılar için Fiziksel Aktivite Ölçeği uygulanmış, idrar özgül ağırlığı, idrarpH’ı ölçülmüştür. Tüm değerlendirme ve ölçümler iki gruba da; eğitim öncesi, eğitimsonrası kısa dönem ve uzun dönemde uygulanmıştır.Bulgular: Eğitim Grubu’nda kısa dönemde; yiyecek (p

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerine verilen Sağlığın ve Hastalıkların Gelişimsel Orijinleri (SaHaGO) eğitimi ile öğrencilerin sağlıklı beslenme bilgisi, diyet kalitesi ve antropometrik ölçüm değerleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmaya Kastamonu Üniversitesi, Hemşirelik Bölümü'nde lisans eğitimine devam etmekte olan 19-24 yaş aralığındaki 100 kadın birey dahil edilmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında ülkemizde ilk kez SaHaGO farkındalık ölçeği geliştirilmiş, ikinci aşamada ise katılımcılara beslenme alışkanlıklarına yönelik bir anket, 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı, miktarlı besin tüketim sıklığı, fiziksel aktivite kaydı, sağlıklı yeme indeksi-2015 ve SaHaGO farkındalık ölçeği uygulanmış ve katılımcıların antropometrik ölçümleri alınmıştır. Sonrasında katılımcılara hazırlanan eğitim modülüyle SaHaGO eğitimi verilmiştir. Eğitim öncesinde alınan veriler, eğitimden 6 hafta ve 6 ay sonra katılımcılardan tekrar alınmıştır. Eğitimle beraber katılımcıların BKİ değeri, bel, kalça ve üst-orta kol çevresi, bel/boy oranı, vücut yağ kütlesi ortalamalarının anlamlı olarak azaldığı saptanmıştır (p0,05). SaHaGO farkındalık ölçeği puanı ile SaHaGO eğitimi arasında eğitimden 6 hafta sonra (r=0,241; p0.05). It was also concluded that there was a statistically significant, weak and positive relationship between DOHaD awareness scale score and DOHaD training in the 6th week after the training (r=0.241; p

Non alkolik yağlı karaciğer hastalığı, patogenezi tam olarak anlaşılamayan, kompleks ve multifaktöriyel bir hastalıktır. Bu çalışmada, yüksek fruktozlu mısır şurubuyla (YFMŞ) karaciğer yağlanması modeli oluşturulan sıçanlarda probiyotik ve omega-3 yağ asitlerinin etkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada 40 adet Wistar Albino cinsi erkek sıçanlar kullanılmış ve 5 gruba ayrılmıştır. Üç hafta boyunca YFMŞ dört grubun (2.Grup, 3.Grup, 4.Grup, 5.Grup) içme suyuna (%30'luk çözelti) olacak şekilde eklenmiştir ve ad libitium beslenmişlerdir. Üç haftanın sonunda 3.grup, 4. grup ve 5. gruptaki omega-3 yağ asiti (400 mg/kg) ve probiyotik (1,5x10⁹ kob/mL/gün) gavaj yöntemiyle 4 hafta boyunca verilmiştir. Bu süre sonunda, sıçanlardan kan örnekleri ve dokular alınıp sakrifiye edilmiştir. Bu çalışmada, YFMŞ grubuna göre YFMŞ+Omega-3 yağ asiti, YFMŞ+Probiyotik ve YFMŞ+Omega-3 yağ asiti+Probiyotik gruplarında kesim ağırlığı değişimi daha düşük bulunmuş olup arasındaki fark istatistiksel olarak önemlidir. Deney gruplarının ortalama serum düzeyleri arasındaki fark istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur. En yüksek glukoz, ALT, ALP, serum kolesterol, trigliserid, AST, doku TNF-α, IL-6 düzeyi YFMŞ grubunda belirlenmiştir. En yüksek doku GSH ve MDA düzeyi YFMŞ+Omega-3 yağ asiti grubunda görülmüştür. En düşük ortalama steatoz düzeyinin kontrol grubunda, en yüksek ise YFMŞ grubunda olduğu belirlenmiştir. Kontrol grubunda lobular inflamasyon görülmezken, en yüksek düzey YFMŞ grubunda bulunmuştur. Sonuç olarak, YFMŞ ile oluşturulan karaciğer yağlanması modelinde probiyotik ve omega-3 yağ asiti desteğinin koruyucu etkisi histopatolojik ve biyokimyasal olarak gösterilmiştir. Omega-3 yağ asiti ve probiyotik desteğinin hastalığın remisyonu için alternatif bir yaklaşım olabileceği düşünülmektedir. Ancak rutin uygulanacak bir protokol oluşturulabilmesi için daha fazla çalışmaya gereksinim duyulmaktadır. Non-alcoholic fatty liver disease is a complex and multifactorial disease whose pathogenesis is not completely understood. This study aimed to investigate the effects of probiotics and omega-3 fatty acids in rats on which a liver steatosis model was established by high-fructose corn syrup (HFCS). The study included 40 male Wistar Albino rats divided into 5 groups. For three weeks, HFCS was added to the drinking water of four groups (Groups 2, 3, 4 and 5) (as a 30% solution), and the rats were fed ad libitum. At the end of the three weeks, in Groups 3, 4 and 5, omega-3 fatty acids (400 mg/kg) and probiotics (1.5x10⁹ cfu/mL/day) were given for 4 weeks by the gavage method. At the end of this period, blood and tissue samples were collected from the rats, and the rats were sacrificed. The change in the slaughter weight in comparison to the HFCS group was found to be significantly lower in the HFCS + Omega-3 fatty acid, HFCS + Probiotics and HFCS + Omega-3 fatty acid + Probiotics groups. The differences between the mean serum levels of the experiment groups were statistically significant. The highest glucose, ALT, ALP, serum cholesterol, triglyceride, AST, tissue TNF-α and IL-6 levels were found in the HFCS group. The highest tissue GSH and MDA levels were found in the HFCS+Omega-3 fatty acid group. The lowest mean steatosis level was in the control group, while the highest one was in the HFCS group. While there was no lobular inflammation in the control group, the highest level was observed in the HFCS group. Consequently, the protective effect of probiotics and omega-3 fatty acid support in HFCS-induced liver steatosis model was demonstrated histopathologically and biochemically. It is considered that omega-3 fatty acid and probiotics support may be an alternative approach for the remission of the disease. However, to be able to establish a protocol to be routinely applied, more studies are needed. 167

Bu araştırma dövüş sporu yapan sporcuların beslenme durumunu ve ergojenik yardımcı kullanımını saptamak amacıyla farklı dövüş sporu branşları ile ilgilenen, Ankara'da bulunan 8 dövüş sporu merkezine kayıtlı 182 sporcu ile yüz yüze anket yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan sporcuların %4,9'u 10-12 yaş (çocuk), %45,6'sı 13-17 yaş (adölesan) ve % 49,5'inin 18-45 yaş (yetişkin) aralığındadır. Sporcuların ergojenik kullanım durumlarına bakıldığında %22,6'sının ergojenik yardımcı kullanıldığı görülmüştür. Ergojenik yardımcıların kullanım sebeplerine bakıldığında katılımcıların %29'unun performans geliştirmek için ergojenik yardımcı kullandığı belirlenmiştir. Ergojenik yardımcı kullanan sporcular yaş ve cinsiyet olarak gruplandırıldığında, çocuk ve adölesan kadın sporcuların antrenman olan günde tükettikleri enerji değerinin antrenman olmayan günde tükettikleri enerji değerinden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir (p=0,043). Araştırmaya katılan sporcuların yetersiz karbonhidrat ve protein ve yüksek yağ alımlarının olduğu saptanmıştır. Antrenman yapılan günde, antrenman yapılmayan güne kıyasla daha fazla su tüketimi olduğu saptanmıştır. In order to determine the nutritional status and use of ergogenic aids in combat athletes, data were collected by face-to-face questionnaire with 182 athletes who were registered in 8 sports centers in Ankara. 4.9% of the athletes participating in the research are between 10-12 years old (children), 45.6% between 13-17 years old (adolescent) and 49.5% between 18-45 years old (adult). As a result of the research, it is seen that 22,6% of the athletes are used ergogenic aids. Looking at the reasons for using ergogenic aids, it was found that 29% of the respondents used ergogenic aids to improve performance. When athletes using only ergogenic aids are grouped according to age and gender, it is determined that the energy value consumed by children and adolescent women athletes is statistically significantly higher than the energy value consumed in the day without training (p =0.043). It was concluded that the athletes participating in the study had inadequate carbohydrate and protein and high fat intake. It was concluded that there was more water consumption on the training day than on the non-training day. 128

Amaç: Bu çalışmada Su Dengesi Ölçeği'ni Türk toplumuna uyarlamak, validasyonu ve tekrar elde edilebilirliğini, popülasyonun su dengesini saptamak ve bazı değişkenler açısından değerlendirmek amaçlanmıştır.Gereç ve yöntem: Çalışmaya 301 sağlıklı yetişkin birey katılmıştır. İlk aşamada ölçeğin dil eşdeğerliği sağlanmış, uzman görüşleri alınıp, pilot uygulama ile ölçeğin Türk toplumuna uyarlaması yapılmıştır. Validasyan aşamasında yirmi dört saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı yöntemi, idrar pH'ı ve idrar özgül ağırlığı kullanılmıştır. Güvenirliği değerlendirmek için ölçek örnekleme 2 hafta ara ile ikinci kez uygulanmıştır.Bulgular: Örneklemin %68,1'i kadın, yaş ve BKİ ortalaması sırasıyla 36,7±12,1 yıl, 25,6±4,1 kg/m2'dir. Ölçek ile yirmi dört saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı arasında güçlü düzeyde (r=0,771; p0,05); eğitim durumuna göre farklılaştığı belirlenmiştir (p0,05), BKİ'ye göre farklılık gösterdiği saptanmıştır (p0,05), but differed by educational status (p0,05), but changed by BMI (p

Bu çalışmanın amacı Hipertansiyonu Durdurmaya Yönelik Diyet Yaklaşımları (DASH) diyetine bağlılığı değerlendiren DASH Kalitesi (DASH-Q) ve Akdeniz Diyetine Bağlılık Öz-Yeterlilik Ölçeğinin (SESAMeD) geçerlik ve güvenirliğinin belirlenmesidir. Çalışma bir çevrimiçi anket uygulaması ile Haziran -Temmuz 2019 tarihleri arasında, 18-67 yaşlarında 280 katılımcı ile yürütülmüştür. Uygulanan anket; genel bilgiler formu (demografik bilgi ve bazı beslenme davranışları), DASH-Q ölçeği ve SESAMeD ölçeğinden oluşmaktadır. DASH-Q ölçeği ile SESAMeD ölçeği 2 part ve 5 alt boyutu doğrulayıcı faktör analizinde çalışılmıştır ve genel olarak maddelerin faktör yüklerinin uygun olduğu ancak uyum indekslerinin kabul edilebilir düzeylerde olmadığı tespit edilmiştir. DASH-Q ve SESAMeD ölçeklerinin güvenirlik ve geçerlik çalışmaları kapsamında doğrulayıcı faktör analizi AMOS 23.0 programı ve cronbach alfa güvenilirlik testleri SPSS 22.0 programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi, DASH-Q ölçeğininin tek faktörlü, SESAMeD ölçeğinin ise beş faktörlü birinci düzey ve iki faktör beş alt boyutlu ikinci düzey faktör yapılarını doğrulamıştır. DASH-Q ölçeği (α=.745) ve SESAMeD ölçeği (Part1 α=.808, Part2 α=.818) ve alt boyutlarından elde edilen sonuçlar iç tutarlılık göstererek güvenirliği doğrulamıştır. DASH-Q, SESAMeD Part 1 ve Part 2 puanları ile gıda etiketi okuma ve genel beslenme değerendirmesi arasında anlamlı fark bulunmuştur (p

Amaç: Tavuk eti ve ürünlerinde bulunan Campylobacter spp. tüm dünyada önemli bir gıda patojenidir. Tez çalışması kapsamında piyasada satışa sunulan açık ve paketli tavuk eti ve ürünlerinin Campylobacter spp. varlığı yönünden incelenerek farklı ürünlerdeki kontaminasyonun tespit edilmesi amaçlanmaktadır.Gereç ve yöntem: Market ve kasaplarda paketli veya paketsiz satışa sunulan bütün tavuk (n=25), but (n=25), göğüs (n=25) ve ciğer (n=25) olmak üzere toplam 100 numune mikrobiyolojik yönden incelemeye alınmıştır. Campylobacter sp. analizinde Bolton Broth ile numunelere önzenginleştirme ve sonrasında öze ile m-CCDA'ya ekim ve 42°C'de 48 sa süreyle mikroaerobik ortamda inkubasyon gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar SPSS versiyon 11,5 istatistik programı ile karşılaştırılarak % 95'lik güven aralığında, anlamlılık düzeyi p