Ill ÖZET Doktora Tezi MİKROBİYAL ASI UYGULAMASINDA KULLANILAN SEÇİLMİŞ Rhizobium japonicum SUSLARININ NODÜLASYON REKABET YETENEKLERİNİN SEROLOJİK YÖNTEMLER KULLANILARAK BELİRLENMESİ Nesime CEBEL Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabil im Dalı Danışman: Prof.Dr.Koray HAKTANIR 1989, Sayfa : 117 Jüri : Prof.Dr.Koray HAKTANIR Prof.Dr.Velittin GÜRGÜN Prof.Dr.Ali Kerim ÇOLAK Bu çalışmada, bazı Rhizobium japonicum suşları tek başlarına ve ikili karışım halinde serada sıvı kültür şeklinde, tarlada tek suşlu pit (peat) kültür şeklinde, test bitkisi Amsoy-71 soya çeşidini aşılamada kullanıl mışlardır. Suşların atmosferik azotu (N^) tespit etme ve nodul oluşturmada birbirleri ve tarladaki yerli popülasyon ile rekabet etme yetenekleri araştırılmıştır. Bitki başına nodul sayı ve kuru ağırlıkları, bitki üst aksamı kuru ağır lıkları, dane verimleri, bitki ve danelerin azot kapsamları ve rekabet için her susun nodul oluşturma yüzdeleri gibi veriler değerlendirilmiştir. Nodul teşhisleri `Floresan Antikor (FA)` serolojik yöntemi ile yapılmıştır. Tüm veri ler gözönüne alındığında, başta TAL 102 olmak üzere, TAL 379 ve TAL 377 suşları ülkemizdeki mikrobiyal aşı üretiminde emniyetle kullanılabilecek suşlar olarak belirlenmişlerdir. ANAHTAR KELİMELER ı'Simbiyotik azot tespiti, soya kök nodul bakterisi (Rhizobium japonicum), aşıla ma, nodülasyon için rekabet, serolojik yöntemler, Floresan Antikor (FA) tekniği, yerli popülasyon. IV ABSTRACT PhD Thesis THE DETERMINATION OF THE COMPETITIVE ABILITY FOR NODULATION OF SELECTED Rhizobium japonicum STRAINS THAT ARE USED IN MICROBIAL INOCULUM APPLICATION, BY SEROLOGICAL METHODS Nesime CEBEL Ankara university Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Supervisor : Prof.Dr.Koray HAKTANIR 1989, Page : 117 ffury : Prof.Dr. Koray HAKTANIR Prof.Dr.Veli ttin GÜRGÜN Prof.Dr.Ali Kerim ÇOLAK In this study some Rhizobium japonicum strains were used to inoculate Glycine max (var.Amsoy-71) both under greenhouse and field conditions. Mixtures of two strains and a single strain were used for inoculation in greenhouse studies while only a single strain is used in field trial. The capability of these strains to fix atmos pheric nitrogen and the competition with indigenous popula tion and among each other in forming nodules are studied. The numbers and dry weights of nodules per plant, shoot dry weights, grain yields, nitrogen content of shoot and grain and percentage of nodule occupancy by strains for competi tion were evaluated. Nodules were identified by `Fluorescent Antibody (FA)` technique which is a serological method. Ac cording to 'the results of the study TAL 102 was found the most effective strain. TAL 379 and TAL 377 were also found effective and suitable for inoculant production in Turkey. KEY WORDS : Symbiotic nitrogen fixation, soybean root-nodule bacteria (Rhizobium japonicum), inoculation, com petition for nodulation, serological methods, Fluorescent Antibody (FA) technique, indigenous population. 117